STAD EN OMGEVING
Vierde batterij cokesovens van
Hoogovens in gebruik
Meer ruimte voor politie-auto 's
GOOD-OLD H.F.C. 70 JAAR
Gezinsbeschaving de culturele taak van
een welvarende K.A.B.
Guépin&Van der Vlugt
Hatta wenst souvereiniteit niet door
Unie beperkt te zien
Nederlands oudste
club jubileert
BLIKSEMAFLEIDERS
MILLIOENENPLANNEN
IN HAARLEM
AGENDA
Belangrijk werk met Marshall-hulp tot
stand gekomen
SLOT DEFECT?
Geslaagde sociale retraiteten einde
HERINGA WUTHRICH
SS
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1949
PAGINA 2
Ook een ziekenhuis op
het verlanglijstje
UITVAART HERMAN
MOERKERK
Jubileum bij „De
Spaarnestad"
Receptie pater Deuling
Kapelaans nemen afscheid
TOT HEDEN 2215 INENTINGEN
IN HAARLEM VERRICHT
31 Augustus ook behandeling
in de avonduren
„KLEUTERHUIS
MARGRIET"
Voorstel tot subsidie van
f 1.per kind per dag
Spaarne 56 - Telefoon 11896
Effecten Safe
Assuranties
Burgerlijke Stand
I
Orgelbespeling Grote Kerk
Autotocht ouden van dagen
AUTOMARKT BLIJFT OP
DE BOTERMARKT
Bezwaren van het Leidseplein
Nieuwe garage aan
Pieterstraat
„DE SLEUTELSPECIALIST"
STUDIEDAGEN KA.B. TE VOORHOUT
Federalisme
Feestprogramma
Dr. Merens-beker-wedstrijd
ZANDVOORT
GEMEENTE WIL GROND
KOPEN
Goedkeuring Ged. Staten
JR Si&
Sultan Hamid spreekt
Minister Van Maarsevee?
Rede Critchl^
Beurs van Amsterdam
DeU m.
123M
I
Een grote en groeiende gemeente als
Haarlem, die reeds voor de oorlog plan
nen op stapel had staan voor nieuwe
openbare gebouwen, laat haar verlang
lijstje in deze moeilijke na-oorlogse tjjd
natuurlijk niet stoffig worden En zo
komen op regelmatige tijden berichten
in de kranten over een nieuw gebouw
voor sociale zaken, een nieuw politie
bureau, een nieuw gebouw voor Open
bare Werken, een nieuwe stadsbiblio
theek, middelbare scholen in de stad, die
men met Haarlem-Noord bestempelt enz.
Ook een nieuw ziekenhuis staat op
dat verlanglijstje, omdat het St. Elisa-
beth-gasthuis oud is en zeer on-econo-
misch.
Het gemeentebestuur weet, dat de
bouw van een nieuw ziekenhuis milli-
oenen kost en daarom is in eerste in
stantie naar nood-oplossing gezocht. Ka-
reol te Bloemendaal jg te koop, maar
blijkt voor een ziekenhuis ongeschikt te
zijn. Barakkenbouw zou enige oplossing
kunnen geven.
B. en W. zijn echter niet verder geko
men dan een bouw van een nieuw zie
kenhuis urgent te verklaren, wat na
tuurlijk nog niet veel zeggen wil, om
dat die urgentie over vijf jaar nog even
urgent kan zijn. De regering bekijkt na
melijk deze zaken uit een landelijk oog
punt en dan blijft de vraag, of de ver
vanging van een oud gebouw belangrij
ker geacht wordt dan het optrekken van
een nieuw in een streek, waar niets is.
Zoals op de begroting van het vorig
jaar een post is uitgetrokken voor het
ontwerpen van een plan voor een nieuw
hoofdbureau van politie, zo zal nu
waarschijnlijk op de begroting van 1950
een post prijken voor het maken van
een plan voor een nieuw ziekenhuis. In
Haarlems Dagblad wordt het besluit
van B. en W. een bekroning genoemd
van het werk van de wethouder van
Volksgezondheid, de heer F. S. Noord-
hoff. Betreurd wordt, dat hij wegens
zfjn heengaan de uitwerking der plan
nen aan anderen moet overlaten.
Het lijkt ons eerlijker de lof in
eerste instantie toe te zwaaien aan
de te vroeg overleden wethouder Sake
van der Wall, die zich mét het college
reeds ernstig met het vraagstuk der
ziekenhuizen had fcfezig gehouden. Dat
er tenslotte op een gegeven ogenblik
officieel gezegd wordt: een nieuw zie
kenhuis is urgent, spreekt eigenlijk
vanzelf.
De plechtige Requiemmis voor de
zielerust van de gisteren overleden
kunstschilder Herman Moerkerk zal
Zaterdag om 10 uur in de kathedrale
basiliek worden opgedragen. Omstreeks
kwart over elf zal de begrafenis plaats
vinden op de R.K. Begraafplaats Val
kenburg te Heemstede.
Vandaag was het weer feest in „De
Spaarnestad". Het betrof nu de heer P.
v. Amsterdam, van de afdeling smou--
zetterij, die vanwege zijn zilveren jubi
leum op spontane wijze werd gehul
digd. Nadat de jubilaris met zijn gezin
per auto van huis was gehaald, werd
hij door de plaatsvervangende directie
ontvangen, die hem een couvert met
inhoud overhandigde. Daarna werd de
jubilaris met een welkomstlied in de
versierde cantine ontvangen. Hier voer
den de bedrijfsleider en de chef van
zijn afdeling het woord. Namens de ju
bileum-vereniging van „De Spaarnestad"
sprak de heer J. v. d. Steen de jubilaris
toe, memoreerde de verschillende bele
venissen gedurende die 25 jaar en over
handigde hem als geschenk een geld
bedrag onder couvert. De heren Luiten
Sr. en Jr. zorgden voor een humoristische
opluistering. De muzikale omlijsting was
in goede handen van de heer Mathot
De neomist pater Theo Deuling van
de Missionarissen van het Heilig Hart
zal Zondag 25 September recipiëren
van twee uur tot half vier in de ouder
lijke woning Prinsessestraat 6.
De kapelaans F. H. Heemskerk en P.
W. A. Hillebrand zullen morgenavond
na het lof, dus ongeveer 8 uur, in de
meisjesschool aan het Pretoriaplein of
ficieel afscheid nemen.
De parochianen zullen dan in de ge
legenheid zijn van hun warme sym
pathie te getuigen.
4
De herinenting en inenting tegen pok
ken verlopen in Haarlem betrekkelijk
vlot. In totaal zijn er 203 inentingen ge
schied, bij kinderen dus beneden de 2
jaar, terwijl zich 2012 Haarlemmers op
nieuw hebben laten inenten. Opvallend
is het. dat er meer vrouwen van de ge
legenheid gebruik maken dan mannen,
hetgeen wellicht zijn oorzaak vindt in
het feit, dat de mannen overdag moei
lijk hun werk kunnen verzuimen.
Daarom is gisteravond besloten
ook Woensdagavond 31 Augustus
van half acht tot acht uur zitting
te houden, waarbij alleen: diegenen
geholpen zullen worden, die overdag
niet kunnen komen. Alle anderen
zullen dan worden weggestuurd.
Over de eerste maanden van 1948
werd aan de stichting „Kleuterhuis Mar
griet" een bedrag van f 22.000 uitbe
taald, als tegemoetkoming in de kosten
van verpleging van kinderen. Aange
zien het bedrag ad f 70.000, op de be
groting 1948 van de Gemeentelijke Ge
neeskundige en Gezondheidsdienst uit
getrokken voor naverpleging in herstel
lingsoorden, dreigde te worden over
schreden. moest deze uitkering aan
„Margriet" worden stopgezet.
B. en W, zijn van mening, dat juist
in deze tijd van slechte huisvesting
alles moet worden gedaan om deze
kleuters en hun ouders de helpende
hand te bieden en dus is het voortbe
staan van tehuizen als het onderhavige,
alleszins verantwoord en noodzakelijk
te achten. De directeur van de Gemeen
telijke Geneeskundige en Gezond
heidsdienst is daarom met het be
stuur van „Margriet" in overleg ge
treden omtrent de maatregelen, welke
kunnen worden getroffen om de be
langen van dit tehuis niet te scha
den, zonder dat evenwel de financiën
der gemeente niet worden verlaagd. Bij
een bespreking bleek, dat de bestaande
toestand niet gehandhaafd kan worden
en dat in het vervolg of door „Margriet"
zelf of door de ouders of door beiden
een bijdrage per dag in de kosten van
verpleging gegeven zal moeten worden.
Het lijkt B. en W. billijk, dat de ge
meente in deze kosten een bijdrage
verleent tot een bedrag van f 1 per
dag per kind. Daarnaast verstrekken
het Rijk en de Provincie samen 95 cent
per dag en per kind. Het voor het lo
pende jaar benodigde bedrag wordt
geschat op f 15.000, welk bedrag op de
desbetreffende post van de begroting
van de Gemeentelijke Geneeskundige
en Gezondheidsdienst beschikbaar is en
dus op deze post in mindering kan
worden gebracht. De gemeentelijke sub
sidie zal uit de aard der zaak uitsluitend
worden gegeven in die gevallen, waar
in de kosten van de verpleging niet
geheel door de ouders van de kinderen
kunnen worden betaald. Voorgesteld
wordt een subsidie van f 1 per dag per
kind te verstrekken.
Anno 1804
GEBQREN: M. J. Hirs—Van Asselt,
z; J. S. KervelJanssen, z; C. H. Wel
tering—de Wolf, z: G. J. van Rijn—Ro-
zenhart, z: E. van Wattingen—Rijbroek,
z; G. PetriNijssen. z: A. C. Mul—
Eldering, z; G. Mathot—Fluijter, z; J.
JagerDeurnink, z; H. VisReurink, z;
A. Boomsvan der Kroft, z; S. van
HeijningenVisser, z: D. C. Dorlandt
Hoogduin, z; M. R. Duivenvoorden-
Dekker,, z: H. E. Broekhuizen tin
bergen, z; W. van der Putten—de Jong,
z; G. W Kok—Wesselink d; L. de Roo-
de—Bosve, dl W. A. Rubach"—Schêfför,
d- L A Versluijsvan de Stadt, d; A.
A. M. de Kadt—van de Rijdt
Geboren: 19 Aug. D. A. Hollink—
Schouten z., H. T. C. Zoon—Faase. d.
20'Aug. P. Mes—van Breugel, z. 21 Aug
J Leeuwerik—van der Ham, d„ M. Ter-
wijnWartema, d. 22 Aug. J. Velema—
van der Meulen, z„ C. J;A.van den
Bergvan der Valk, d„ L. M. Hartman-
deOnde^-'trouwd: 23 Aug. A. J. Bersee en
A. E. Cijs, W. Rijkbost en C. J. de
Graaf. P. Kolk en M. C. G. Ham.
Getrouwd: 20 Aug. T. B. A. Bosch en
W. Snel. 23 Aug. L. H. van Duren en
G. Rolie.
OVERLEDEN: H. W. Wiersma, 41 J,
Parklaan; A. F. Noorman—Tasma, 87 J.,
Begastraat; J. M. G. de BoerAlders,
72 j Nachtegaalstraat; J. M. Selhorst
de Droog, 80 j„ Popelingstraat.
Overleden: 19 Aug. H. J. Wehnes, 69
j Jan Steenstraat, C. W. Duijndam, 36
Wilgenstraat. 21 Aug. M. A- Hoore-
manWullema, 58 j„ Hazepaterslaan, P.
C M Lomensino, 54 j., Kamperlaan. 22
Aug M. Vroegs—Spek, 82 j„ Kerkstraat.
R N Ochse Freiwald, 82 j„ Palmstraat,
J. H. Elfrink—van der Steijlen, 57 j..
Gen. de la Reijstraat, W. J. B. van Liemt,
LotenUpiein.
BIOSCOPEN:
RemgrandtwMickey (a. 1.), 2, 4.15, 7 en
9.15 u.; Cinema Palace: Mariandel (18 j.),
2, 4.15, 7 en 9.15 u.; Luxor: 't Is feest van
daag (a. 1.), 2, 4.15, 7 en 9.15 u.; Frans
Hals: Die dwaze mr. Jones (a. 1.), 2.30,
7 en 9.15 u.; City: Op glad Ijs (a. 1.), 2.15,
4.30, 7 en 9.15 u.; Spaarne-theater: Am
sterdam bij nacht (14 j.), 2.30, 7 en 9.15 u.
Woensdag 24 Augustus
Concertgebouw: Specialiteitenavond 8 u.
Donderdag 25 Augustus
Grote Kerk: Orgelbespeling .34 uur.
De heer George Robert zal Donderdag
25 Augustus des middags van 15 tot 16 uur
het orgel van de Grote Kerk bespelen. Het
programma vermeldt: Sarabande et Fugette,
Fr. Couperin; Concert D gr. t., G. F. Han
del; Preludium in de vorm van een Cha
conne, C. V. Stanford; Tweede Choral, J.
Bijster; Improvisation, S. Dupuis: 1ste ge
deelte van de Vde Symphonie, Ch. M. Wi-
dor.
Donderdag 25 Augustus maken de
leden van de Alg. Bond van Ouden
van Dagen afd. Haarlem een auto
tocht. Er zijn 270 deelnemers.
Nu directeur A. H. Ingen Housz
hedenmorgen de vierde batterij cokes
ovens van de Koninklijke Nederlandse
Hoogovens en Staalfabrieken te IJ-
muiden "In gebruik heeft gesteld,
is de productiecapaciteit me.t 500 ton
cokes per dag opgevoerd, terwijl de
mogelijkheden voor gasleverantie aan
de omgeving belangrijk zijn uitge
breid. De cokes zal bovendien van
betekenis zijn voor de nieuwe ammo-
niakfabriek van de Mekog.
Hedenmorgen had in tegenwoordigheid
Sedert enige tijd is bij wijze van proef
de automarkt van het Leidseplein ver
plaatst naar de Botermarkt. Ofschoon
het zich aanvankelijk liet aanzien, dat
een dergelijke markt op het Leidseplein
levensvatbaarheid zou hebben op de
eerste dag werden niet minder dan zes
tig wagens aangevoerd moest reed»
spoedig worden vastgesteld, dat deze
belangstelling van de zijde van de han
del was geluwd.
Oorzaak hiervan was o.m., dat tijdens
het speelkwartier er. na schooltijd velp
kinderen gewoon zijn het Leidseplein
als speelplaats te gebruiken en de aan
gevoerde auto's in hun spel te betrek
ken. Dat dit het uiterlijk van de wa
gens niet ten goede kwam, laat zich be
grijpen. Bovendien ontbrak daar de
sfeer, die aan een behoorlijke markt
eigen is, en die mede gescnapen wordt
door de aanwezigheid van café's en
koffiehuizen. En tenslotte vormde ook
de niet centrale ligging van het plein
een bezwaar.
De ervaringen op de Botermarkt zijn
heel anders, welk terrein geheel voldoet
aan de verschillende eisen. Verkeersbe-
zwaren ziin daar niet aanwezig. Hoewel
de resultaten op de Botermarkt tot nu
toe niet aan de verwachtingen hebben
beantwoord, zijn B. en W. van mening,
dat een automarkt nu eenmaal lang
zaam moet groeien en dat de feitelijke
toestand dient bestendigd te worden.
Het aantal auto's en motorrijwielen, met
of zonder zijspan, die bij de politie in ge
bruik zijn, is de laatste tijd belangrijk uit
gebreid. Het gevolg hiervan is, dat er een
nijpend tekort is ontstaan aan garage
ruimte.
De bij „Centraal Vervoer" beschikbare
ruimte biedt vooralsnog geen mogelijkheid
om deze voertuigen daar te stallen.
Weliswaar zijn verschillende wagens on
dergebracht bij particulieren, doch dit kan
in sommige gevallen tot ongewenste ver
traging leiden, gezwegen nog van de vrij
hoge onkosten, die daaraan verbonden zijn.
Daarenboven is de toegang tot de garage
aan de Lange Wijngaardstraat ten enenmale
ongeschikt. Steeds zijn er weer moeilijk
heden bij het in- en uitrijden tengevolge
van dé geringe breedte van deze straat.
Deze moeilijkheden worden veelal nog ver
groot door de vrachtauto's, die daar voor
pakhuizen enz. geparkeerd staan.
B. en W. zijn dan ook van mening, dat
het niet verantwoord is wanneer het ma
ken van meer garageruimte ten behoeve
van de politie langer wordt uitgesteld. De
mogelijkheid hiertoe is nu aanwezig door
gebruik te maken van de achter de Lange
Wijngaardstraat gelegen open ruimte. In
dien men tot deze oplossing overgaat, be
staat er tevens de gelegenheid tot een
betere in- en uitrit aan de Pieterstraat,
welke niet alleen rustiger, doch ook wat
breder is dan de Lange Wijngaardstraat.
Deze ruimte maakt het mogelijk een gara
ge voor vier auto's in te richten, waarbij
de vroegere paardenstal als werkplaats zal
kunnen worden gebruikt. De kosten hiervan
worden geschat op f 15.300.
van vele autoriteiten, de volledige di
rectie van de Hoogovens en vele geno
digden deze ingebruikstelling plaats. ïr.
v. d Werf, leider van de afdeling cokes-
overis, heeft, in het openingswoord op 't
belang van deze vierde batterij gewezen.
Deze vierde batterij is gebouwd door
Nederlandse aannemefs naar Amerikaans
plan en met materialen die grotendeels
uit Amerika zijn gekomen. Ir. A. H.
Ingen Housz kon dan ook in zijn rede
met grote nadruk wijzen op de gewel
dige betekenis van het Marshallplan
voor Nederland, dat deze grote batterij
mogelijk heeft gemaakt. Aan de leider
van de E.C.A.-missie in Nederland,
mr. Hunter, werd een telegram gestuurd,
waarin hem dank werd betuigd voor
wat Amerika middels het Marshallplan
voor Nederland heeft gedaan. Ir. Ingen
Housz sprak de wens uit, dat deze
vierde batterij een levend en bloeiend
element zal mogen zijn in het hoog-
ovenbedrijf. Door de electrische stroom
in te schakelen stelde hij deze batterij
in werking.
In de openingszitting van de Ronde
Tafel Conferentie heeft na dr. Drees de
voorzitter van de republikeinse delega
tie, drs. Mohammed Hatta, in het Indo
nesisch een rede uitgesproken.
„De bittere ervaringen, opgedaan in de
tijd, die achter ons ligt, hebben uitge
wezen, dat de enige oplossing van het
Indonesische probleem bestaat uit' de
onverwijlde overdracht der souvereini
teit", aldus Hatta. Hatta verklaarde, dat
de kern der moeilijkheden in het ver
leden gelegen was in de kwestie der
souvereiniteit, maar sedert de Indone
sische onafhankelijkheidsproclamatie op
17 Augustus 1945 voelt het Indonesische
volk zich souverein.
„Niet alleen de massa hier te lande,
maar ook de geleerden en politici waren
niet bij machte te begrijpen, dat „het
zachtste volk ter aarde" een opstandig
volk was geworden, waarin een dyna
mische geest was gevaren. Het onnoe
melijk zware lijden onder de Japanse
heerschappij heeft de wil tot vrijheid
slechts versterkt. Als gevolg van het
misverstand omtrent de aard van de In
donesische vrijheidsidealen ontstond er
vanaf het begin een psychologisch con
flict tussen het Nederlandse volk en het
volk van Indonesië".
„Met hoeveel nadruk men ook van
Nederlandse regeringszijde juridische ar
gumenten naar voren brengt, dat de
souvereiniteit over Indonesië bij het
Koninkrijk der Nederlanden berust, het
Indonesische volk in de Republiek is
van mening en ervaart, dat zijn staat
souverein is.
Het heeft een eigen regering, een
eigen leger en een eigen politie
macht. Het heeft een eigen geld
wezen en niet te vergeten ook
een eigen buitenlandse politiek en een
buitenlandse vertegenwoordiging, die
zich met de dag uitbreidt en hechtere
verbindingen legt met andere landen.
Dat alles wordt aangevoeld als zovele
bewijzen van souvereiniteit, welke niet
zo maar uit het volksbewustzijn zijn
weg te praten", zeide Hatta.
Hatta vervolgde: Ons voornaamste
streven is gericht op het doen ver
dwijnen van het gevoel van wantrouwen
Op 15 September a.s. zal H.F.C. het feit
mogen herdenken, dat de vereniging zeven
tig jaar geleden werd opgericht. H.F.C.,
de oudste van alle, hoog in jarental, maar
innerlijk jong, maakt zich gereed zijn
jubileum op waardige wijze te gaan vieren.
15 September 1879, de eerste voetbalver
eniging in ons land wordt opgericht. De
jeugdige Haarlemmer Pim Muiier heeft er
de hand in, want hij is het, die als eerste
Nederlander het voetbalspel heeft leren
kennen en begrijpen en onder zijn leiding
krijgt men de Haarlemse Football Club.
De HFC-ers gaan het voetbalspel propa
geren. Contact wordt gezocht met andere
steden en aldra kan HFC de strijd aan
binden met RAP, WA, Olympia, HW en
Excelsior. Op „De Koekamp" spelen zich
wilde strijdtonelen af, want 'het voetbal
staat in zijn beginperiode, er zijn nog
geen gestrenge scheidsrechters, de spel
regels staan nog niet helemaal recht, maar
er wordt voetbal gespeeld!
Dat was dus het sein voor de aanvang
van een voor Nederland nog nieuwe sport
Na enige jaren verlaat HFC „De Koekamp
om naar de Meerweg in Heemstede te
verhuizen, doch een grote periode van
bloei voor de Haarlemmers breekt
aan, wanneer men in 1899 het zo wonder
schoon gelegen veld aan de Spanjaardslaan
gaat betrekken. Hier brengt HFC zijn
.sterren" voort. Namen? Het beroemde
Francken-geslacht, Nico Bouvy, de Van
Waveren's, Van Breda Kolff, de gebroe
ders Van der Vinne, Stom, de gebroeders
Kaars Sypesteyn, Jan Laan, Ben Verwey,
Max Henny en Cheriex. De volksmond
gaat spreken van „Hollands Fijnste Com
binatie" en met recht, want het spel der
HFC-ers vormt een lust voor het oog,
zuiver afgestemd op de techniek als het is
In 1921 „keldert" HFC via de „Overgang
naar de tWeede klas, maar de Haarlem-
LANGE VEERSTRAAT 10 - tel 11493
(Adv
Gisteren was het dan de laatste der
studiedagen, die dtj K.A.B. van het
bisdom Haarlem in de Bisschoppelijke
Nijverheidsschool belegd had. Dat zijn
natuurlijk werkelijk dagen van studie
geweest, hetgeen nog niet wil zeggen,
dat het nuttige niet met het aangename
gepaard ging. De feestelijke en zomerse
sfeer, waarin het rustieke Voorhout lag
te pronken, was er ook wel een waar
borg voor, dat de verveling haar voet
stappen niet over de drempel van de
B.N.S. kon zetten. En dat b-tekent heel
wat, wanneer men bedenkt, dat het niet
de eenvoudigste onderwerpen waren, die
behandeld en besproken werden. Daar
was alle aandacht en concentratie voor
nodig.
Het werkte dan ook min of meer ont
spannend en uit de reacties bleek dat
ook wel overduidelijk toen gister
morgen mej. C. Stringa het gezin onder
de loupe nam tijdens haar inleiding over
het onderwerp: gezinsbeschaving .s
geen kwestie van geld. Hier raakte zij
een kwestie aan, waartoe iedere toe
hoorder zich als vanzelfsprekend voelde
aangetrokken, omdat hij deze kleinste
vorm van gemeenschap van nabij kende
en beleefde. Mej. Stringa mocht dan
beweren, dat zij na die reeks van weten
schappelijke inleiders van de vorige da
gen min of meer onwetenschappelijk
zou zijn, haar woorden waren toch het
meest natuurlijk en werden als het ware
van de eerste tot de laatste letter ger
volgd.
Spreekster greep reeds dadelijk naar
de kern van de zaak, toen zij opmerkte,
dat men tegenwoordig de indruk zou
krijgen, dat de K.A.B. zich voorstelt er
te zijn, wanneer zij haar doelstelling, de
verheffing van de arbeidersstand, heeft
bereikt. Men dient zich echter wel te
realiseren, dat men dan pas kan gaan
beginnen. De sociale vooruitgang moet
nu eenmaal gepaard gaan met geestelijke
verdieping, waardoor de welvaart tot
haar recht kan komen. Er zal dus ook
een culturele verheffing moeten komen.
In dit verband zou spreekster het be
grip cultuur graag vertalen met be
schaving.
„In onze arbeidersgezinnen zo be
toogde mej. Stringa kan het leven
zo eerlijk zijn en kunnen de gedragin
gen der mensen zo'n oprechte weer
gave zijn van de ontroering. Zo kunnen
wij overtuigd en onvervalst de cultu
rele elementen en het materiaal schep
pen, waaruit Nederland zijn cultuur op
bouwt, mits wij niet verbitterd zijn,
noch banaal leven, denken of doen."
Spreekster ontwikkelde deze ge
dachte verder en bracht daarbij de
culturele raad ter sprake en de cul
turele dienst. Zij merkte daarbij let
terlijk op: „Onze- vergaderingen op
cultureel peil brengen is een goed
middel om elke poging tot verfijning
van onze leden stuk te slaan." En zij
doelde hier op die avonden, waarop
beroepslui musiceren, declameren en
dansen zonder meer en derhalve van
een harmonische eenheid van geest en
leven geen sprake is.
Zij illustreerde dit met haar eigen
ervaring, toen op een K.A.B.-avond voor
een stampvolle zaal door eigen leden
een toneelstuk werd gespeeld, dat met
pianomuziek werd afgewisseld. De pia
nist speelde o.m. werken van Beethoven
en Debussy. De mensen in de zaal ver
maakten zich met elkaar. „Ik kon hun
dat op zo'n avond niet kwalijk nemen,
wel de pianist. Hij had beter gedaan,
als hij een ferme mars of een heerlijke
wals had gespeeld."
Het betoog van mej. Stringa kwam
tenslotte hierop neer, dat die verfijning
in het- gezin zich moet ontwikkelen en
dat de leden in de K.A.B. moeten leren
zien, luisteren enz. Zij zag de gezinsbe
schaving dan ook als dé grote culturele
taak van de K.A.B. Uitvoerig tekende
zij de taak, die daarbij ook de vrouw
te vervullen heeft, of, zoals zij het wat
officieel uitdrukte: de gezinsbeschaving
raakt, roert en keert de ziel van haar,
die de ziel is van het gezin, de moeder.
Het gezin zal zeker goed reilen en zei
len, als de moeder thuis de dingen naar
hun waarde weet te schatten, de juiste
houding daartegenover aanneemt en
naar rangorde der waarde haar geld
uitgeeft. Dat vader hier een minstens
even belangrijke rol bij speelt, is van
zelfsprekend en spreekster liet er zich
dan ook hartig over uit. Zij wees er op,
dat man en vrouw in het gezin als
eerste plicht hebben een juist begrip aan
te kweken voor de vele levenswaarden,
die het bestaan ook waardevol maken,
Mej. Stringa ontwikkelde deze zelfde
gedachte in het verband van de K.A.B.
en betoogde, dat mén in kleine groepen
moest werken om inzicht te krijgen in
alles, wat waardevol is. 9
En een onverwacht applaus steeg op,
toen zij opmerkte: als men in bet over
volle lesrooster der gymna_sia en lycea
de uren eens optelt, waarin gesproken
wordt over of les gegeven wordt m de
verschillende takken van kunst, dan
meen ik, dat we dat ook wel eens mo
gen hebben in onze K.A.B.
Overigens bracht zij nog naar voren,
dat die culturele verheffing en die ge
zinsbeschavmg niet alleen van de man
mag afhangen. „Onze vrouwen mogen
gerust haken en breien, Maar niet mmdor
nodig is het, dat zij lezen, lezingen vol
gen, in een woord, dat zij ook ontwik
keld zijn. Dat bevordert een oprechte
samenwerking tussen man en vrouw en
een goede opvoeding van de kinderen.
Dat spreekster tot het hart van haar
toehoorders had gesproken bleek wel
uit het bijna ovationele applaus, dat na
haar inleiding volgde.
In de middag sloot mr. dr. Th. Keule-
mans O.C. de rij der inleiders op deze
studiedagen, toen hij sprak over "let
federalisme. Het was niet zozeer alleen
een uiteenzetting van wat federalisme
eigenlijk is, als wel ook en vooral èen
stevige propaganda voor dit nieuwe
streven. Maar spreker onderstreepte zijn
betoog met tal van argumenten.
Aan de hand van de geschiedenis met
haar steeds sneller opeenvolgende ooi-
logen bracht hij naar voren, dat er toch
wel een en ander gehaperd heeft aan
de methode om vrede in de wereld te
brengen en hekelde hij de onjuiste be
ginselen bij de .opbouw van het inter
nationale recht en andere apparaten, die
de harmonische samenwerking der ver
schillende staten kunnen bevorderen.
Deze spreker bracht nog naar voren,
hoe door de vooruitgang der techniek
de wereld eigenlijk een groot dorp was
geworden. De volkeren moeten dan ook
niet naast of tegen, maar met elkaar
werken. En hier dient de personalistische
gedachte, waardoor een goede wissel
werking tussen mens en gemeenschap
verzekerd is, uitgedragen en in daden
omgezet te worden.
Met deze inleiding was het officieuze
einde van de studiedagen gekomen. Wij
geloven niet, dat de talrijke deelnemers
spijt gehad zullen hebben naar Voorhout
te zijn gekomen. Want hun commentaar
op deze „sociale retraite" bestond slechts
uit woorden van lof en in de practijk
zullen de vruchten wellicht niet uit-
blijven.
mers hebben een retöurkaartje gekocht,
wan,t twee seizoenen daarna is het verloren
terrein weer herwonnen. Tot 1932 weet
de Good Old zich temidden der eerste
klassers te handhaven, maar dan breken
duistere tijden aan. In dat jaar eist DHC
de plaats van de Haarlemmers op, maar
in één sprong zien we HFC in 1933 ander
maal terug in de eerste klas, waaruit de
withemden toch weer in 1936 vertrekken.
Een groot aantal spelers is naar het bui
tenland vertrokken. Piet en Rud Jongeneel
met Gerard Koper naar de Oost, Gejus van
der Meulen trekt zich terug, Nico Dors
man gaat naar het Zuiden, Van Riemsdijk
naar Amerika. De verjongde HFC-ploeg
kan de lekken niet stoppen en in 1940 yolgt
de grote slag: degradatie naar de derde
klas. Ook in zijn jubileum-jaar moeten
we HFC nog in de 3e klas aantreffen,
maar de vereniging is kerngezond en
innerlijk krachtig. In het eerste elftal
schuilen veelbelovende jongeren, er wordt
onder leiding van Stroker met veel animo
getraind en zo kan het niet anders, of de
Haarlemmers moeten eens weer hoger op
kunnen komen.
Het zeventigj'arig jubileum zal HFC op
bescheiden wijze gaan viei#m. Over yijf
Jaar hebben we het diamanten feest en
dan wordt de feestviering grootser. Wel
licht als eerste klasser? Het zij zo!
Het feestprogramma van HFC lnidt:
Zaterdag 27 Augustus: athletiekwedstrij-
den voor de Jeugd en seniores om de
Mulier-beker. Zaterdag 3 September: om
half drie onthulling van het gedenkbord
in het clubgebouw voor de in de oorlog
194045 gevallen HFC-ers. Om drie uur
voetbalwedstrijd tussen HFC en Schoten.
Om half zes feestelijke algemene vergade
ring, gevolgd door een maaltijd. Zondag
4 September: voetbal-toumooi voor juniores
met als deelnemende verenigingen Blauw
Wit. DFC, EDO, Haarlem. HBS, HVV, Nep-
tunus. Quick, RCH, HFC, Victoria, VOC
en ZFC. Zaterdag 10 September: voetbal-
tournooi voor adspiranten, waaraan deel
nemen Bloemendaal, EDO, Haarlem, HBS,
HVV, Kennemerland, RCH, Schoten, WH
en HFC. Zondag 11 September: jubileum-
tournooi, waarvan het programma luidt.
HVV—HFC, RCH—HBS, HBS-veteranen
contra HFC-veteranen, 14.45 uur: ver
liezersronde, 16 uur: eindstrijd.
Op Zaterdag 5 November wordt een feest
avond gehouden.
Zondag organiseerde de Haarlemse
Reddingsbrigade haar jaarlijkse wed
strijd om de dr. W. E. Merens-beker in
de zweminrichting aan de Kleverlaan.
De beker, die zesmaal achtereen of
tienmaal in totaal moet zijn gewonnen
om definitief eigendom te worden,
werd nu voor de achtste maal door
C. H. Vrugt gewonnen. De wedstrijd
omvat drie proeven, waarbij de beoor
deling geschied op punten en de snel
heid geen rol speelt. De uitslagen zijn:
75 M. gekleed schoolslagzwemmen ge
volgd door 25 M. vervoer van een pop:
C. H. Vrugt 9 4/9 punt; A. G. Geerts
8 17/18 pnt.; J. Scheepers 8 5/6 pnt;
mej. Do Turkenburg 8 2/3 pnt.; mevr.
W. van Tiel-Dijkstra 8 5/9 pnt.; G. van
Rijn 8 4/9 pnt.; mevr. L. Opzeeland-de
Vos 8 1/3 pnt.; mej. A. E. -J. Bosse
3 1/9 pnt.; D. ter Haak 8 1/18 pnt.; G.
van Bruggen 8 pnt.; V. H. Snel 8 pnt.;
N. D. Oudshoorn 7 U/18 pnt.
Met hurkval te water gaan, 10 M.
zwemmen en dan popduiken: C. H.
Vrugt 9 7/12 pnt.; V. H. Snel 9 pnt.;
A. G. Geerts 8 5/6 pnt.; G. van Rijn
8 5/6 pnt.; mej. Do Turkenburg 8 3/4
pnt.; mevr. W. van Tiel-Dijkstra 8 5/9
pnt.; mej. A. E. J. Bosse 8 1/3 pnt.;
mevr. L. van Opzeeland-de Vos 7 5/6
pnt.; N. D. Oudshoorn 7 3/6 pnt.; J.
Scheepers 6 1/9 pnt.; G. van Bruggen
5 1/3 pnt.
Medisch® proef: V. H. Snel 9 pnt.; J.
Scheepers 8.75 pnt.; D. ter Haak 8.50
pnt.; N. D. Oudshoorn 8.50 pnt.; A. G.
Geerts 8 pnt.; C. H. Vrugt 8 pnt.; mej.
A. E. J. Bosse 7.50 pnt.; mej. Do Tur
kenburg 7 pnt.; G. van Bruggen 6 pnt.;
G. van Rijn 6 pnt.; mevr. L. van Op-
zeeland 6 pnt.; mevr. W. van Tiel-Dijk
stra 6 pnt.
Einduitslag: C. H. Vrugt 9 1/108; V.
H. Snel 8 92/108; A. G. Geerts 8 64/108;
mej. Do Turkenburg 8 15/108; mej. A.
E. J. Bosse 7 106/108; J. Scheepers
7 97/108; N. D. Oudshoorn 7 94/102; G.
van Rijn 7 82/108; mevr. W. van Tiel
7 76/108; mevr. L. van Opzeeland-de
Vos 7 42/108; G. van Bruggen 6 48/108;
D. ter Laak 5 80/108 pnt.
Ged. Staten van Noord-Holland heb
ben hun goedkeuring gehecht aan een
in de besloten raadsvergadering van
28 Juni 1949 genomen besluit tot aan
koop van ongeveer 22 H A. bouwterrein
en duingebied, van de N.V. Zandvoort-
se Terrein Maatschappij voor 300.000
in totaal.
Aan het destijds aan de raad door
burgemeester en wethouders gedane
voorstel wordt het volgende ontleend:
Aansluitende aan de noordelijke
grens der bebouwing in deze gemeente
Moh. Hatta, leider der republeinse
delegatie.
en het versterken van de wil om elkaar
te begrijpen en samen te werken. Daarom
moet ook alles, wat wantrouwen kan
wekken, worden vermeden".
Vervolgens betoogde Hatta, dat de
van Nederlandse zijde gestelde voor
waarde, n.l. dat de de souvereiniteit aan
een federatief Indonesië zal worden
overgedragen en een Unie met Neder
land zal worden gevormd, van Indone
sische zijde, zowel van republiek als
B.F.O., niet gevoeld wordt als een voor
waarde, die de souvereiniteit beperkt.
Een eerste voorwaarde voor de op te
richten Unie noemde Hatta, dat zij „geen
beperking vormt voor de volledige en
reële souvereiniteit" van de republiek
Indonesia Serikat.
Hatta beschouwde het als een voldoe
ning, dat de Nederlandse regering reeds
herhaalde malen bevestigd heeft, dat
door Nederland niet gestreefd wordt
naar het ideaal van een Unie in de
vorm van een superstaat. „Die Unie zal
een vrijwillige associatie moeten zijn,
niet strak in haar structuur en haar
binding." Hatta beschouwde elke dwang
als een gevaar voor de toekomstige sa
menwerking. „Daarom is in de vor
ming van de Unie wijsheid en een voor
uitziende blik nodig, opdat de doel-
inhoud niet ten offer wordt gebracht
aan de vorm der constructie."
Sprekend over economische kwesties
verwees Hatta naar de verklaring in het
politiek manifest, door de republiek op
1 November 1945 uitgegeven, waarin de
Nederlandse kapitaalsbelangen en eco
nomische belangen worden gewaarborgd
In dit standpunt is geen verandering
gekomen, aldus Hatta.
In één opzicht zal het Nederlandse ka
pitaal misschien inderdaad verlies moe
ten boeken. Het nieuwe bestel eist van
de regering een welvaartspolitiek voor
het volk, hetgeen als gevolg zal lebben
een toekomstige verklteining van net
winstdeel van het kapitaal in de verde
ling van de opbrengsten. Het nieuwe,
onafhankelijke Indonesië zal niet méér
zijn een „inlanderkolonie", zoals vroeger
die koelies met een laag loon opleverde
Over de kwestie van overdracht der
schulden en vorderingen bij de souverei-
niteitsoverdracht verklaarde Hatta1
HAARLEM
(Adv.)
bezit de Zandvoortse Terrein Maat
schappij een betrekkelijk grote opper
vlakte bouw- en duingrond. In vroe
gere jaren is herhaaldelijk de wense
lijkheid betoogd dat de gemeente deze
gronden in eigendom zou kunnen ver
krijgen. Dit werd urgenter toen de ge
meente in 1940 pi.m. 100 H.A. duin
terrein kocht van de N.V. Zandvoortsch
Duin. Op dit terrein is later de Burge
meester van Alphenweg aangelegd.
Immers dit duingebied is van de Zee
weg gescheiden door het bezit van de
Zandvoortse Terrein Maatschappij.
Medewerking van genoemde maat
schappij was nodig om een behoorlijke
toegangsweg tot het circuit te krijgen,
alsmede voor het leggen van leidingen
voor telefoon en water. Deze mede
werking heeft de maatschappij wel ver
leend, doch met het oog op de verdere
exploitatie van het circuit met omlig
gende terreinen is een afronding van
het gemeentebezit met dat van de
Zandvoortse Terrein Maatschappij een
eis van vooruitziend gemeentebeleid.
Trouwens, Ged. Staten hebben bij
schrijven van 25 Augustus 1948, ten ge
leide van de goedkeuring van het
raadsbesluit van 23 Juni 1948 tot aan
koop van de grond, benodigd voor de
toegahgsweg-van Galenstraat, eveneens
er op gewezen, dat de gemeente dit
duingebied desnoods door onteige
ning in eigendom behoort te ver
krijgen.
Dit klemt te meer, omdat de maat
schappij verschillende percelen bouw
terrein bezit, belendende aan de Dr.
Mezgerstraat en omgeving en welke
gelegen zijn te midden van door de
Staat onteigende gronden, welke t.z.t.
aan de gemeente in eigendom zullen
v/orden overgedragen.
Hier geldt dus het argument van de
afronding van het gemeentebezit in
even sterke mate.
Met de maatschappij zijn reeds ge
ruime tijd onderhandelingen gaande
over aankoop van haar grondbezit. De
gemeente Zandvoort heeft een bod ge
daan van ƒ250.000.voor alle grond
bezit, ter gezamenlijke oppervlakte van
219.862 M.2.
Van de zijde der maatschappij werd
gevraagd een bedrag van ƒ339.427.
De omstandigheid, dat de gemeente
een strook grond, gelegen langs de
Zeeweg, van genoemde maatschappij
voor wegverbreding nodig heeft, was
aanleiding om de onderhandelingen
voort te zetten. Deze hebben tot dit
resultaat geleid, dat de president-com
missaris zich bereid heeft verklaard
aan de commissarissen der N.V. Zand
voortse Terrein Maatschappij voor te
stellen de bedoelde gronden aan de
gemeente te verkopen voor ƒ300.000.
Hieraan wordt nog deze toezegging
toegevoegd, dat, indien de maatschappij
uit deze grondverkoop, benevens het
nominale totaal-bedrag van haar in
schrijvingen in het grootboek van de
wederopbouw een totaal actief zal ver
krijgen dat een bepaald bedrag te bo
ven gaat, dit meerdere zal strekken
ter vermindering van de koopsom der
gemeente.
Door deze aankoop zal de gemeente
Zandvoort tegen billijke prijs gronden
in eigendom verkrijgen welke voor de
ontwikkeling der gemeente en de ex
ploitatie van haar huidige bezittingen
van grote waarde zijn.
Zo'n gemeenteraad staat toch ma®
voor problemen. Verleden jaar he®'
hij besloten, dat de winkels van kan
toorboekhandelaren op Dinsdagmida z
gesloten moeten zijn, en nu wordt y00,.
gesteld, dat besluit maar weer m t®
trekken. De omstandigheden zijn veran
derd en het warenhuis, ziet U! Op d®ze
wijze moeten al dergelijke besluiten
straks ongedaan gemaakt worden.
heksenketel van verplichte middags»»'
tingen kón ook geen goed brouwsel be
vatten.
„Geef het personeel de Maandagmor
gen en wat langer vacantie", meent ee»
achtenswaardige cliënt van vele acm
tenswaardige zaken, en hij voegt er
„de melkboer heeft het handig in®?*
pikt. Waarom zouden we gedurena®
veertien dagen onze kousen, sigaretten,
grootboeken of sandalen, niet kopen aa
stalletjes op pleinen en hoeken van stra
ten? Vrijwilligers kunnen er acht®
staan, die weinig moeite zullen hebben
de geprijsde artikelen aan de man
brengen."
„En dan de winkels allemaal dicht»
vroeg ik enthousiast.
„Allemaal. Ook de warenhuizen. Ke
rel, wat zullen we veel verkopen. D
je mee?" t
Ik knikte. Toen zijn we onze dors1'
gaan lessen.
„Reeds thans is te gissen, dat deze kweï
tie veel moeilijke zijden zal vertonen-1?
details zullen later geregeld kunne»
worden tussen Nederland en de rt*»
blik Indonesia Serikat. De overdrawn
der souvereiniteit moet nog dit jaar na
beslag vinden. Dit is een eis der massa
psychologie, die we niet in de win"
mogen slaan."
De voorzitter van de republikeinse o®,
legatie besloot zijn rede met de woorden-
„Laat ons thans een nieuwe geschied®
nis aanvangen, gegrondvest op vrede e
samenwerking. Moge God de Almacm
ge ons werk in de R. T. C. Zijn zege
schenken."
AS
Na Hatta sprak de voorzitter van
delegatie der B.F.O. Sultan Hamid 0
Tweede. Hij memoreerde het herstel va?
vertrouwen, ontstaan door de prelim1'
naire conferentie en de inter-Indones1
sche conferentie. Het doel van deze co»
ferentie vatte sultan Hamid aldus s»
men: „De verwezenlijking van het idea"
van geheel het Indonesische volk: 0
souvereiniteit, de onafhankelijkheid va
de Republik Indonesia Serikat en daar
naast het vinden van de vorm voor ee
samengaan van en een samenwerkt®
tussen het Koninkrijk der Nederland®
en Indonesië als twee vrije en souverem
staten." Spreker gaf Voorts uitdrukki™
aan zijn voldoening over het feit, d»
ook de Unci aanwezig was.
„Het lijdt geen twijfel," aldus de sUi
tan, ,,of wij, Indonesiërs, zullen het c»
der elkaar spoedig eens worden over ee
uitgewerkte staatsinrichting van de
publik Indonesia Serikat op federale
democratische grondslagen." ,g
Over de economische toekomst zel
de sultan: Indonesië beschikt over e«
groot reservoir van arbeid. Aan kapit?
ontbreekt het ons echter. Tot de midde
len, die Indonesië nodig heeft, behoor
niet in de laatste plaats het buitenland
crediet." ,e
Ook sultan Hamid besloot zijn reo
met het afsmeken van de zegen van
Allerhoogste voor de arbeid en het Wel
slagen van deze conferentie.
De voorzitter van de Nederlands®
delegatie, minister Van Ma'arseveen, d£
betoogde, dat aan de Nederlandse de1®,
gatie een dubbel doel voor ogen
de conferentie, zowel formeel als mater
aal, te doen slagen. De bereidheid
souvereinite't over te dragen heeft R-f
derland ook in zijn Grondwet veranker
aldus de minister. De souverein11®?
wordt onherroepelijk overgedragen. Ebju
gedachte, „dat de souvereiniteit nog
tot Nederland zou terugkeren is ung
sloten."
Het kan Nederland immers niet
verschillig zijn, wat de toekomst zal Z11
van een land, waarmede het drie eeuw®
verbonden is geweest en waarmede h®
straks door een unie in nieuwe vorme'
verbonden zal blijven.
Wil de conferentie materieel slag&J
dan is nodig, dat de overgang van be
oude op het nieuwe bestel plaats viP®
langs de weg van orde en in een stee
waarin de wonden, die de onderlih»
strijd geslagen heeft, geleidelijk kunn®
genezen. Daarom is het voor het lot v»
de conferentie van het grootste belaP|j
dat de overeenkomsten betreffende B
staken van de vijandelijkheden naar ief(j
ter en geest gehandhaafd en nagele®
worden. njg
De minister eindigde: „Moge God,
het lot van regeringen en volken p.e
stuurt, ons allen bereid maken om
nieuwe weg, die zich voor onze °6e„
aftekent, met vernieuwde geesten ,e
harten in te slaan. Moge Hij onze e$.
wil zegenen en deze conferentie do
strekken tot heil van Nederland
Indonesië."
Tenslotte sprak de voorzitter van
week van de UNCI, de heer Critch .j,
„Het is geen overdrijving wanneer
verklaar", aldus Critchley, „dat m^j.
wij vergaderd zijn in deze eerbied waar
ge zaal, zo ryauw verbonden met de v® p
naamste gebeurtenissen door de eeuw
heen in de zo rijke geschiedenis m
Nederlanden, een geschiedenis
het vrijheidsideaal steeds is voort»
men, dit uitsluitend te danken is ^.,1
de onuitputtelijke energie en de
tot samenwerking, die alle partijen
zielde bij de preliminaire besprek1»®
te Batavia gevoerd. „ep,
De commissie is ervan doordrong,
dat de volkeren van Nederland e°,^e
donesië de nieuwe Unie onontbeer 3,
gaven kunnen schenken: het Neder1
se volk zijn onschatbare onderv1» ve
en zijn technische en administra
bekwaamheid. Het Indonesische vo1 ep
levenskracht van zijn nationalist» ve-
de geestdrift van nieuwgeboren s j e»
reiniteit. Samen kunnen Nederla» tet-
Indonesië in het kader van de ej)-
nationale familie der naties, vrede11 tot
de en democratische verhouding® jMS®
stand brengen, gesteund op wed®Ljp®11
hoogachting, op wederzijds
en op ware belangengemeenschap-
(Bovenstaande redevoeringen Plaat.„ae).
reeds in een deel der vorige op«w
(Niet-o4Ncteie koenen'
Vorig
slot
314 Nederi. 1948
3-3Nederland 1947
3 Ned. 62-64 Dei. fac
Inschr Grtbk. 1946 3 pCi
Ned. Handel MIJ. eert
A.K.O.
Van Berkels Patent
Calvè-Delft eert
Van Geldet
Kon. Hoogoven* eert
Unilever eert
Neo. Kabel
Philips
Kon Petroleum
.Amsterdam" Rubbei
Hoh Amerika Ldn
\ea Seheepv Unie
tson N. Stoomt». MD
H.V-A.
991»
97%
08%
971»
155'A
188 >4
154'A
202%
269
304gh
247
327%
1.40(4
167
134 gl
165 V2
160(4®,
91 i'
13®*
00*
