wordt
Amerikaanse luchtmacht
4 ingekrompen
Maritieme verdediging van Indonesië
belangrijke en subtiele kwestie
Geen kiekeboe
Hartelijk afscheid van dr. Baruch
Zware slag voor de verdediging
Amerikaanse onderzeeër gezonken
ZIJ, DIE VIELEN
Tot hoofd en hart
Twee rapporten
„Uw land zal een grote plaats in mijn hart
blijven innemen
Het weer.
Heeft Amerika slem in kapittel over
Marine-basis in Sur aba ja?
Defensieprobleem
in de Pacific
Ook Air France zonder
automatische piloot
Brengt Tito Rusland
voor Veiligheidsraad?
Driedaagse veldtocht in
Oost-Nederland
Binnenkort goedkopere
bananen
J
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1949
73sfé JAARGANG No. 24548
Van Kleffens naar V.S.
vertrokken
99
Zeven personen
gedood
Overval mislukt
Kordaat optreden van
aangevallene
Diefstal van drie ton
opgehelderd
'n 1942 in N. York gepleegd
Finse communisten in staking
op 1 September
Caribiniere gedood
op Sicilië
Aanvulling Ned. delegatie
op V.N.-vergadering
Burgemeester van Hamburg
antwoordt dr. Drees
Dr. VanMook
naar Amerika
vertrokken
-
-
WèiJMÊt
'f
ao
ilii L.
Grootste mars sinds de
bevrijding
NIEUWE BANKBILJETTEN
VAN F 100.-
de dag"
Commissie over vrijlating
gevangenen
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur! W. Severin.
O'
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaaL
Als op een afgesproken teken brach
ten Donderdag enkele bladen zwaar
politiek geschut in stelling, dat,
Mocht het werkelijk tot schieten komen,
Weer heel wat rumoer in onze binnen
landse politieke gelederen zou veroor
zaken. Het blijkt namelijk, dat velen zich
ongerust gevoelen over wat zich destijds
in de geheime vergadering der Tweede
Kamer heeft afgespeeld. Men wil een
einde maken aan het kiekeboe-spelletje,
dat na deze vergadering met gesloten
deuren, in het openbaar gespeeld is. Het
volk moet weten, hoe de zaken nu wer
kelijk staan. En daarom schreef „Trouw'
„In de laatste vergadering van de Twee
de Kamer hebben als steeds vier fracties
de regering gesteund. Alleen heeft de
heer v. d. Wetering meegedeeld, dat dit
niet langer voor de gehele C.H.-fractie
het geval is.
De laatste vergadering bracht echter
niet meer dan een aar.tal verklaringen.
De parlementaire strijd heeft zich afge
speeld in de geheime vergadering. Om
zich een juist inzicht in de politieke ver
houdingen van dit ogenblik te kunnen
vormen en dat moet toch mogelijk ge
maakt worden voor ons volk is het in
hoge mate gewenst, dat ons volk weet,
Wat daar achter die gesloten deuren ver
handeld is."
In „Het Parool" komt Pieter 't Hoen,
haar aanleiding van enige onthullingen
van prof. Gerretson op de jongste bij
eenkomst van Rijkseenheid, die ook wij
Maandag j.l. publiceerden, op hetzelfde
thema terug. Zoals men zich herinnert,
heelde prof. Gerretson mede, dat de
Christelijk-Historische fractie in de Eer
ste Kamer zifch bij het daar gehouden
geheim debat in haar.geheel tegen
het kabinet-Drees had gekeerd, terwijl
vijf van de negen leden van de C. H -
fractie in de Tweede Kamer tijdens het
geheim debat hun vertrouwen in de re
gering hadden opgezegd.
Pieter 't Hoen schrijft dan:
„Indien de onthullingen van prof. Ger
retson juist mochten zijr.-, dan komen de
C.H.U. en haar leiding, benevens de chris-
telijk-historische minister Schokking in.
het kabinet toch wel in een merkwaardi
ge positie te verkeren. Wanneer 10 van
de 14 leden der C.H.U. in Eerste en Twee
de Kamer de Rijkseenheid-opvattingen
zouden aanhangen, dan dienen zij dat niet
alleen in het verborgene ener geheime
zitting, maar in het openbaar uit te spre
ken. De regerir.g, die zich toch moeilijk
op het standpunt zou kunnen stellen, dat
het haar onverschillig laat hoe de ver
houdingen in het parlement liggen, zou
in dat geval haar houding nader hebben
te bepalen. De zuiverheid der binnenland
se politieke verhoudingen maakt het ge
wenst, dat de betrokkenen zich in het
openbaar duidelijk uitspreken. De vraag.
Wat er in de geheime zittingen is gebeurd,
kan daarbij gevoeglijk onbesproken gela
ten worden. Waar het op aan komt is,
dat de Nederlandse regering tijdens de
thans gaande zijnde R.T.C. niet in een
twijfelachtige en dubbelzinnige positie
mag verkeren.."
Voegen wij hier nog aan toe, dat „Het
Vrije Volk" Donderdagavond in een ar
tikel: Nederlandse R.T.C.'ers bouwen
forten van zand, enige zeer onaangena
me opmerkingen aan het adres van prof.
Romme lanceerde, dan ziet men, dat er
in onze binnenlandse politiek helemaal
niet zo'n pais en vree-stemming heerst
als de buitenstaander onwillekeurig zou
Vermoeden.
Het is zeer begrijpelijk, dat enige par
tijen gaarne aan het kiekeboe-spelletje
®fin einde willen maken. Tenslotte is het
luist, dat de Nederlandse regering tij
dens de R.T.C. niet in een twijfelachtige
®n dubbelzinnige positie mag verkeren.
Anders zou op het einde der conferentie
de regering wel eens in een heel eigen
aardige situatie kunnen komen te verke
ren als haar besluiten aan de volksverte
genwoordiging moeten worden voorge
legd. Want men vergete niet, dat aan deze
"et laatste woord toekomt. De besluiten
Moeten namelijk door de Volksverte
genwoordiging met een tweederden-
Meerderheid worden goedgekeurd, daar
'ij een grondwetswijziging betreffen.
Men kan een tijdje kiekeboe spelen,
Maar dan heel zeker niet meer. En het
behoeft geenszins te verwonderen, dat
velen nu al enige zekerheid dienaan
gaande zouden wensen.
Dr. Herman B. Baruch, de scheidende
ambassadeur van de Ver. Staten, is
Vrijdagmiddag met de „Nieuw Amster
dam" naar zjjn land teruggekeerd. Velen
hadden zich tevoren in de balzaal aan
boord van Nederlands vlaggeschip ver
zameld om de heer Baruch de hand te
drukken en een tot weerziens te wensen.
Er werden veel bloemen aangeboden.
Namens The American Businessmenclub
te Amsterdam, waar de heer Baruch be
schermheer van was, bood de public
relation officer, mevr. N. van Waning,
een 17e eeuws deurslot aan met een
deurklopper, een geschenk, dat de heer
Baruch, naar hij zeide, hogelijk waar
deerde.
Toen het schip op vertrekken lag,
nam de scheidende ambassadeur zelf
het woord. „Ik ben", zo zeide hij, „in
vele landen geweest, maar ik mag zeg
gen dat Nederland een land naar mijn
hart is." „God bless you all".
Dr. Baruch legde voor de pers een
speciale verklaring af. „Het is mij een
voorrecht geweest", zo zei hij, „gedu
rende bijna twee en een half jaar mijn
land in Nederland te vertegenwoordigen.
Ik keer naar mijn vaderland terug, om
onder auspiciën van de dr. Simon Ba-
ruchstichting belangrijk werk te ver
richten voor het lichamelijk herstel van
oorlogsveteranen. Gedurende de twee en
een half jaar, die ik in uw midden heb
doorgebracht, heb ik het grootste deel
van uw land bezocht. Overal is mij van
de zijde van uw landgenoten een warme
ontvangst ten deel gevallen en werd mij
van alle zijden vriendschap betoond,
welk ik nooit meer vergeten zal. Neder
land heeft recht om trots te zijn op het
geen in de afgelopen twee en een half
jaar werd bereikt. Als Amerikaans am-
Dr. H. Baruch groet Nederland
bassadeur was het mij een voorrecht,
bij de uitvoering van het plan-Marshall
behulpzaam te zijn. Ik heb het gemeen
schappelijk streven, waartoe het plan-
Marshall de eerste stoot gegeven heeft,
vrucht zien dragen. Ik heb een 'herstel
kunnen constateren, dat zelfs de meest
onoplettende bezoeker aan Nederland
moet opvallen. Nederland zal altijd een
warm plekje in mijn hart blijven in
nemen."
Verwachting tot Zondagavond:
Vanavond en vannacht: verander
lijke bewolking met enkele verspreid
optredende onweersbuien en op vele
plaatsen mist. Weinig wind. Morgen
overdag: nu en dan zonneschijn en
voornamelijk in de namiddag hier
en daar een onweersbui. Over het
algemeen zwakke wind. .Ongeveer
dezelfde temperatuur als vandaag.
Zondag: Zon 5.4419.38 Maan 11.37
21.09; Maandag: Zon 5.4619.35
Maan 13.0821.28.
De Nederlandse ambassadeur te Washing
ton, mr. E. van Kleffens, is hedenmorgen
naar de Ver. Staten teruggekeerd. Zondag
avond 20.05 uur zal hij via Hilversum II
te beluisteren zijn in een radio-interview,
dat een der omroepverenigingen zal uit
zenden.
99
Generaal Omar Bradley, de voorzitter
van de gezamenlijke cnefs staf heeft er
gisteren bij de Amerikaanse Senaat op aan
gedrongen om de landen die behoren tot
het Atlantisch Pact ongeveer honderdzestig
millioen dollar te geven om hen te helpen
met de productie van nun eigen wapens.
Bradley werd gehoord in een besloten
zitting van de senaatscommissie voor DUi-
tenlandse aangelegenheden en gewapende
diensten.
De senatoren besloten de stemming over
het regeringsvoorstel om 1450 millioen dol
lar aan wapens voor de leden van het pact
beschikbaar te stellen, uit te stellen tot
Maandag.
De onderzeeër Cochino van de Ameri
kaanse marine is gisterochtend vroeg na
een explosie in de Noordpoolwateren ge
zonken. Zeven man werden gedood,
waarvan zes bij de reddingsoperaties, zo
deelt de Marine mede. De explosie vond
plaats in de batterijkamer van de onder
zeeër. Onder de slachtoffers bevindt zich
een civiel technicus. De andere zes wer
den van het dek van de onderzeeër Tusk
geslagen tijdens de reddingsoperaties bji
zware zee.
(Van onze parlementaire redacteur)
Aan het einde van de eerste week van de Ronde-Tafelconferentie kan men
nog nauwelijks zeggen, dat de eigenlijke politieke besprekingen op gang zijn
gekomen. Het was gisteren pas voor het eerst, dat de gemengde commissies be
gonnen te vergaderen, en uiteraard zijn ziilke eerste vergaderingen nog niet
veel meer dan voorzichtige contactnemingen, waarbij uiteraard wel heel veel
gesproken wordt, maar vaak nog niet bijzonder concreet. Intussen wordt er over
al, waar deelnemers aan de conferentie elkaar ontmoeten, druk van gedachten
gewisseld, en zo kon men gisteren een bepaald levendige belangstelling consta
teren voor het bericht van de Haagse correspondent van de New York Times,
volgens hetwelk de Verenigde Staten in tenminste één belangrijke kwestie een
beslissende stem zullen hebben, namelijk de kwestie van de marinebasis te Su-
rabaia, die zij zeer sterk zouden willen houden als een belangrijk onderdeel van
de defensieplannen voor het gebied van de Stille Oceaan.
Ziedaar nu. een stof tot conversatie
van de eerste orde, uiterst belangrijk,
maar uiterst subtiel tevens. Niemand
immers kan ontkennen, dat er een groot
defensieprobleem in de Pacific bestaat,
waarbij Indonesië nauw betrokken is,
maar. dat overigens evenmin buiten de
Unie omgaat. Ook de Indonesiërs zien
dit wel in, doch zij zijn bovendien niet
blind voor de omstandigheid, dat zij
geen eigen marine hebben, zodat bij de
oplossing van deze kwestie reeds om
Vrijdagavond omstreeks tien uur heb
ben twee gemaskerde mannen een mis
lukte overval gepleegd op een huis aan
Velserweg te Amsterdam. Omstreeks
d®t tijdstip werd er nog al hard op de
deur gebonsd en toen de bewoner van
huis, dat tamelijk afgelegen staat,
dfi deur opende, stond hij tegenover
twee gemaskerde mannen van wie één
SfiWapend was met een geweer, en de
®hder met een pistool.
De bedreigde, slager Sybrand, ging
direct zelf tot de aanval over. De ver
raste overvallers schrokken danig, maar
Zagen toch kans het geweer tussen de
dfiur te klemmen, zodat de slager deze
"'fit kon sluiten. Er ontstond een hevige
Vorsteling, waarhij Sybrand luidkeels
°M hulp riep. De beide gemaskerden
"in tenslotte gevlucht, waarbij een van
hen zijn pistool heeft verloren. De po
litie werd onmiddellijk door de slager
Gewaarschuwd, maar was te laat ter
"Matse om de overvallers in te kunnen
'fikenen.
Te New York is gearresteerd een zeke-
George Jessel, die er van verdacht
Vordt in Juni 1944 in de haven van New
k°rk 300.000 Nederlandse guldens
^®stemd als soldij voor Australisch en
fideriandse ondergrondse strijdkrach-
°P Sumatra te hebben gestolen.
Het geld, dat destijds in Amerika ver-
d^igd was, lag kiaar voor verzen-
g Per schip voor de Nederlandse re-
havlng te Londen. Op een New Yorks
enhoofd is het gestolen.
Knkele detectives deden onderzoekin-
k M de woning van Jessel, die op zijn
zfu*6r een koffer verborgen had, waarin
28.000 gulden bevond. Zij arres-
^®rden Jessel, nadat zij zijn appartement
Va^en binnengedrongen onder het mom
geSadigden te zijn voor Nederlands
He behandeling van de zaak is
j#stgestfild op 12 September. Verdachte
Vi ^ri'gelaten tegen een borgstorting van
buizend dollar.
Naar het A. N. P. verneemt, heeft
ook de Franse Luchtvaartmaatschappij
Air France de electrische automatische
piloot in haar Lockheed Constellation-
toestellen voorlopig buiten werking ge
steld.
Er heeft zich bij de AirFrance tot
op heden geen storing in de automati
sche piloot voorgedaan, doch men wenst
thans in ieder geval de^esultaten sf te
wachten, die de proefnemingen met de
automaat zullen opleveren.
De Finse communisten hebben giste
ren een algemene staking van één uur
op 1 September afgekondigd. Dit Is de
dag, dat het parlement bijeen komt.
Gisteren keerden meer arbeiders naar
hun werk terug, hoewel hierover geen
officiële gegevens waren.
De stakingsactie in de metaalindustrie
is gisteren begonnen. 200 man legden het
werk neer nadat loononderhandelingen
faalden.
Overigens heerst er verdeeldheid
onder de bonden, die uit het Finse Ver
bond van Vakverenigingen zijn gezet.
De sociaal-democratische minderheid
van de Bond voor de Voedselindustrie
kondigde Donderdag aan, dat zij niet
langer aan de stakingsbeweging zc
meedoen.
Bandieten hebben een caribiniere gedood
en een andere ernstig gewond in een bru
tale aanval op politiebarakken in de heu
vels van Sicilië nabij de versterking van
de beruchte Salvatore Giuliano. De bot
sing vond plaats, toen een troep van 2000
man zich gereed maakte voor een jacht
op de bandieten.
In de Nederlandse delegatie bij de
vierde algemene vergadering der Ver.
Naties, welke 20 September te New York
bijeenkomt, zijn alsnog benoemd dr. mr.
Todung Gelar Sutan Gunung Mulia, te
Batavia, als vertegenwoordiger en mr.
dr. M. F. da Costa Gomez, te Willem
stad, Curacao, als deskundige.
materiële redenen de gedachten al da
delijk in een bepaalde richting gedron
gen worden. Als men zijn oor hier en
daar te luisteren legt krijgt men dan
ook de indruk, dat de Indonesiërs op
het stuk van marine niet zo overgevoe
lig zijn als op het stuk van leger. Het
lijkt geenszins, dat zij de gedachte aan
de aanwezigheid van marine in Indo
nesië onverdraaglijk vinden, al moet
men dan natuurlijk nog afwachten hoe
z\j zich de nadere regeling van deze aan
gelegenheid denken.
Hatta heeft er zich eveneens te
genover de correspondent van de New
York Times al over uitgelaten. Hij
dacht aan een overeenkomst, waarbij
Nederland aan de R.I.S. schepen zou
leveren, waarvoor' de Indonesiërs dan
voor een deel de bemanning zouden
verschaffen. Dit is dus typisch een po
ging om de externe defensie buiten
Unieverband uit te voeren, doch men
kan op goede grond aannemen, dat deze
gedachte van Hatta niet door -rijpheid
uitmunt, noch politiek, noch technisch.
Overigens lijkt het ons tóch maar de
vraag in hoeverre deze gedachte door
alle Indonesiërs en zelfs door alle re
publikeinen gedeeld wordt. Zij is wel
een merkwaardige demonstratie van de
opmerking, die wij gisteren maakten,
dat namelijk politici, ook al zijn zij in
Den Haag, altijd rekening moeten hou
den met hun volgelingen thuis. Hatta
liet dit zelf doorschemeren door op te
merken, dat hij om de communisten in
toom te kunnen houden alles moet ver
mijden, wat hun stóf zou kunnen geven
te beweren, dat Indonesië zich aan een
vreemde mogendheid wil uitleveren.
Misschien bedoelde Hatta wel niet eens
uitsluitend de communisten als critische
toeschouwers bij de daden die hij stelt.
Misschien speelde hij hen maar listig
lijk zo sterk uit
Veel gevoeliger blijken de Indo
nesiërs uiteraard te zijn ten op
zichte van de T.N.I. Men kan wel
zeggen, dat de positie van hun
T.N.I. ondubbelzinnig en doorslag
gevend veilig gesteld zal moeten
worden voor en aleer er met hen
over iets op het gebied van defensie
te praten valt. In dit verband hoor
den wij dan ook reeds stemmen, die
er nadrukkelijk voor waarschuw
den, dat men alles denkt te ver
mijden, wat de defensiekwestie kan
vertroebelen. Wanneer men met de
Indonesiërs tot enige regeling van
de externe defensie in Unieverband
wil komen, moet men vooral niet
denken, dat men deze zal kunnen
bereiken door de Nederlandse troe
pen als het ware maar vast in In
donesië te laten.
Er leeft bij vele Indonesiërs wel de
gelijk een inzicht, dat er een goede rege
ling van het hele defensievraagstuk be
reikbaar is wanneer men van beide zij
den de aangelegenheid met bekwaam
heid en tact zou aanvatten en dat die
regeling zelf niet zo heel lang op zich
zal behoeven te laten wachten.
Doch het moet volstrekt duidelijk
zijn. dat Nederland zijn troepen terug
trekt, opdat alle voedsel aan het wan
trouwen, dat Nederland toch interne
druk in de R.I.S. zou willen uitoefenen,
wordt ontnomen. Op die basis echter
blijkt er toch een ruime en soms zelfs
verrassende mate van bereidwilligheid
te bestaan om over verdere maatrege
len te praten.
Zo subtiel ligt dus deze kwestie. Zo
veel ongelukken kunnen er bij gemaakt
worden, maar zoveel goeds valt er ook
te bereiken. Er wordt om de conferen
tie heen druk over deze zaak gespro
ken.
De burgemeester van Hamburg,
Brauer, heeft geantwoord op een uit
nodiging van de Nederlandse minister
president. Brauer verklaart, dat hij te
gelegener tijd gaarne gebruik zal ma
ken van het aanbod, dr. Drees in Ne
derland te bezoeken. Tevens zou Ham
burg zich verheugen dr. Drees als gast
te mogen begroeten.
Op 18 Juli waren de Cochino en drie
andere onderzeeërs uit de onderzeeboot
basis New London (Connecticut) ver
trokken voor een transatlantische oefen
tocht, waarbij een informeel bezoek aan
de Ierse plaats Londonderry op het pro
gram stond. De normale bezetting van de
Cochino is 85 officieren en manschappen
De Cochino meet 1525 ton en is de eer.
ste onderzeeër, die de Verenigde Staten
verliet sinds het einde van de tweede
wereldoorlog.
Inmiddels werd uit Hammerfest ge
meld, dat daar Vrijdagmorgen om half
zeven de Tusk is binnengelopen. De offi
cieren en de bemanning van de Tusk
toonden zich zeer zwijgzaam. Niemand
kreeg permissie het schip te naderen of
aan boord te komen en de enige mede
deling, die aan de pers werd verstrekt,
is, dat de Tusk op eep oefenreis was in
de Noordpoolwateren.
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd.
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld 16 Augustus adj.-on
derofficier W. J. Rühiilessin, leger-
nr. 150712002, afkomstig uit Den
Haag.
Gesneuveld 19 Augustus sold. G.
Ensink, legernr. 261231044, afkom
stig uit Hoorn (N. H.).
Gesneuveld 20 Augustus wacht
meester C. M. Pluk, legernummer
251006053, afkomstig uit Stevens
Beek-St. Anthonis (N. B.).
Koninklijk Ned.-Ind. Leger:
Gesneuveld 4 Augustus mil. sold.
2e kl. inf. Lijtsman, stbnr. 272119000,
oud: 115827, afkomstig uit Indo
nesië. Mad. sold. Ie kl. inf. Moeha-
mad Taha, stbnr 2620, afkomstig uit
Indonesië.
Gesneuveld 6 Augustus: Jav. serg.
Soepir, stbnr 15535, afkomstig uit
Indonesië.
Gesneuveld 7 Augustus Chin. sold.
2e kl. Foe Se Tet, stbnr 101301001,
afkomstig uit Indonesië. Mal. sold.
2e kl. inf. Koton, stbnr. K 114720430,
afkomstig uit Indonesië.
Gesneuveld 9 Augustus Amb.
sold. 2e kl. inf. D. Hatusupij, stbnr.
K 74718407, afkomstig uit Indone
sië. Jav. sold. 2e kl. inf. Koesmin,
stbnr 231301772, oud K 7465406, af
komstig uit Indonesië.
Gesneuveld 10 Augustus sold. 2e
kl. Soeparmo Tjoendoreso, stbnr.
49054, afkomstig uit Indonesië.
Gesneuveld 13 Augustus Amb.
sold. Ie kl. inf. N. Toi Suta, stbnr.
23352, afkomstig uit Indonesië. Jav.
sold. 2e kl. infanterie Domo, stbnr.
2813020447 oud K 44824330, afkom
stig uit Indonesië. Tim. sold. 2e kl.
J. Djatoe, stbnr. K 54715918, af
komstig uit Indonesië.
Dat zij rusten in vrede.
Met de Nieuw Am
sterdam" vertrok gis
teren uit Rotterdam
dr. H. J. van Mook,
de vroegere Lt. Gou
verneur-Generaal in
Indonesië, naar Ame
rika om er een junc
tie van hoogleraar te
hekleden. Dr. Van
Mook en zijn echtge
note aan boord van
het Nederlandse vlag
geschip.
POLITIEKE INDELING EN ^BEVOLKING VAN INDONESIË
v'.
kfl.KKAfV
PHILIPPIJNEN
STILLE OCEAAN
BORNE
SUM ATR
GUINEA
ALFOEREN ZEE
TIMOR
INDISCHE OCEAAN
\USTRAUEM
acvoi*»".!ucJÜ
0ATUM
0W»VL,
hm i
aCVQLKINf
IffiTTUtfCl
BORNEO
16 KALIMANTAN BARAT»
I7K0TAWARINGIN
18 0AJAK BE SAR
10 BAN0JAR
20 KALIMANTAN TENGGARA
21 KALIMANTAN TlMUR
OOST INOOICSIE
22 INOONESITlMUR
TOTAAL
23 NIEUW GUINEA
MAOURA
«MA0URA
SUMATRA
9SUMATRA SELATAN
10TERR BESTUURSGE9E0
VAN SUMATRA
„11SUMATERA TIMOR-W
12ATJEM
138ANGKAi
U8ILUT0N
ISfllOUW
JAVA
1 FEDERAAL OISTWCT
BATAAA EN0A*CLAM3EN
2 BANTAM
3 PASVJK3AN
4 DJA-NA TENGAH
5 TERR BESTUURSGE&
CENTRAAL JAVA
6REPRE5O.0J0KJA J
7 OJAWA TlMUR
wJ
12' 5 47
1.8 1 4fl
7 12 46j
148
27 34 7
12 647
I.OOQOOQ I 146000
28500 20600
206000 133 000
600000 26000
75000! 14100
600000 200000
74000
296500
20 2 4fi
1000.000
«000
■850
36900
hl 000
2500000
800000
11.000000
7600000
30- 8 48
1500 000
4000 000
17500
58000
1 2000
4800
10300
25 12. 47
195 0 000
900 000
260.000
100000
165000
40330
3169
222®
16000000
V750000
8 000000
10000000 346300
24 12 46
30 6 49
26 U 48
De voorzitter van de Research-Commissie
van het Amerikaanse departement van de
fensie, dr. Karl Compton. heeft gisteren
meegedeeld, dat Amerika bezig is met het
uitwerken van een ..buitengewoon belang
rijk" geleid projectiel dat door de B 36
superfort-bommenwerpers gebruikt zou
kunnen worden ter bescherming tegen
snelle straaljagers.
De Amerikaanse Senaat keurde gisteren
het voorstel goed om de Amerikaanse
luchtmacht terug te brengen tot 49 groepen.
Deze inkrimping werd door president !?ru-
man voorgesteld ondanks de vele waarschu
wingen, dat het een zware slag zou bete
kenen voor de Amerikaanse verdediging.
Met negen en veertig tegen negen stem
men werd een voorstel aangenomen om de
begroting voor 1950 met 577 millioen dollar
te verminderen.
Hierdoor blijft slechts 1415 millioen dol
lar over voor de aanschaffing van nieuwe
vliegtuigen.
In doorgaans welingelichte commu
nistische kringen in Belgrado is men.
aldus U. P., van mening, dat Joegoslavië
de Sovjet-Unie voor de Veiligheidsraad
zou brengen, wanneer dit land doorging
met zich te bemoeien met de binnen
landse aangelegenheden van Joegoslavië.
Deze bronnen bevestigden dat de laat
ste paragraaf van de nota. die enkele
dagen geleden aan de Sovjet-Unie was
overhandigd, betreffende „internationale
verplichtingen" direct sloeg op de in
houd van het Handvest der Verenigde
Naties. Er werd echter aan toegevoegd,
dat Maarschalk Tito niet van plan was
de zaak in de Veiligheidsraad aanhangig
te maken, tenzij de toestand nog zou
verergeren.
Tito wacht thans op de volgende stap
die de Russen in deze nota-oorlog zullen
ondernemen.
In het gisteren verschenen nummer
van het links-georiënteerde Engelse
weekblad New Statesman and Nation
staat in een artikel over de Balkan, dat
de spanningen bier vrijwel onhoudbaar
zjjn en het blad voorziet de mogelijk
heid van een directe militaire aanval
van Rusland op Joegoslavië.
De „driedaagse veldtocht" die van Woens
dag 31 Augustus tot en met Vrijdag 2 Sep
tember door legeronderdelen van het twee
de militaire gewst wordt ondernomen,
draagt een bijzonder modern karakter. In
de eerste plaats geldt het natuurlek een
oefening voor de soldaten, die aanstond?
naar Indonesië vertrekken, maar daarnaast
wordt beoogd vriendschapsbanden aan te
knopen met de bevolking van de provincie
Gelderland en Overijsel. Als derde factor
mag zelfs een zeker militair toerisme ge
noemd worden. Indien men nagaat door
welke delen van de genoemde gewesten de
oefenmars leidt, springt terstond in het oog,
dat de Koninklijk Landmacht zich nu juist
eens wil laten zien aan de plattelandsbevol
king en in steden die verstoken zijn van
garnizoen.
De driedaagse oefenmars heèt „Contact",
een naam die voor zichzelf spreekt Wat
haar tot een gebeurtenis van meer dan ge
wone betekenis verheft is de omvang Dins
dagmorgen wordt in Arnhem-Zuid een co
lonne geformeerd ter lengte van ongeveer
negen kilometer. 13 cl 1400 man troepen zim
erbij betrokken. Oefenmarsen van een der
gelijke omvang werden sedert de bevrij
ding nog niet geprojecteerd. Ongeveer 175
voertuigen in alle tonnages en formaten
zullen Dinsdagmorgen over de smalle dij
ken van de Betuwe rollen.
De eerste dag beweegt deze enorme stoet
7ich-dus door de Betuwe. Donderdag zet de
colonne zich andermaal in beweging. Over
Groenlo toert zij naar Eibergen en daar
wordt weer gedefileerd. Later op de dag
zal de colonne stoppen voor de poorten van
Hengelo en defileren voor de autoriteiten.
In Almelo wordt overnacht.
Vrijdag gaat het via Vroomshoop, Deven
ter en Gorssel naar Zutphen.
Nu het invoercontingent van de Cana-
rische bananen is uitgeput, worden thans
Fyffesbananen ingevoerd. Vandaag zou het
schip „Martina" met een zending van 200
ton uit Panama in ons land arriveren. De
aankoopprijs van deze bananen is belang
rijk lager dan die van de Canarische,
waarom dan ook de maximumprijs voor de
consument van f 1.82 op f 1.38 per kg. is
verlaagd.
Voor de importen van Surinaams citnis-
fruit is voor het lopende seizoen een nieu
we regeling getroffen.
In de periode van 1 Juli 1949 t.m. 30
Juni 1950 zal Surinaams citrusfruit vrijelijk
kunnen worden ingevoerd. Voorts is van
1 Juli t.m. 15 December 1949 aan Suri
name het monopolie betreffende de ci
trus-import in Nederland gegeven, terwijl
in Nederland de distributie en centrale
import per 1 Juli zijn afgeschaft. (De maxi
mumprijs-regelingen voor citrusfruit van
elders blijven evenwel van kracht).
De directie van de Nederlandsche Bank
N.V. maakt bekend, dat zij binnenkort,
naast de thans circulerende bankbiljetten
van f 100, bankbiljetten van dezelfde cou
pure van een nieuw model in het verkeer
zot brengen.
De voorzijde van het biljet is bruin. Het
middengedeelte wordt ingenomen door een
rozet. Links daarvan staat in een zeshoek
in langgerekte lichte cijfers het getal 100;
rechts een vrouwenportret naar een schil
derij van Rembrandt, eveneens in een zes
hoek.
De achterzijde vertoont een compositie
van over elkaar schuivende driehoeken,
waarvan de middelste is uitgevoerd in
groen en bruin, de andere ir» bruin en
blauw. Links en rechts onderaan wordt in
donkerbruine cijfers de waarde vermeld.
Bij doorzicht laat het biljet een over het
gehele oppervlak doorlopend watermerk
zien, dat gevormd wordt door een regelma
tig motief van opgestapelde kubussen.
Bij het bouwen zien velen vaak
slechts de losse stenen en niet wat
het worden zal.
(Van een bijzondere medewerker)
Wanneer twee mensen hetzelfde
zeggen, kunnen beiden geheel
iets anders bedoelen. Wanneer
twee mensen over eenzelfde onderwerp
verschillend denken en desondanks
trachten tot een gelijkluidende conclu
sie te komen, moet wel ernstig worden
gevreesd voor een water-cn-melk-con
clusie.
In deze richting gingen onze gedach
ten toen we dezer dagen toevallig in de
gelegenheid waren kennis te nemen
van een rapport uitgebracht door de
commissie personeelsverenigingen van
de Stichting van de Arbeid.
Het is een reeds lang algemeen be
kend feit, dat vooral in de kringen van
de confessionele vakbeweging een ster
ke tegenstand leeft tegen een bemoei
ing met het particuliere leven van de
arbeider, door of namens de onderne
ming, vooral wanneer deze bemoeiing
kanten van het culturele leven van de
mens raakt. Van deze tegenstand getuig
de nu ongeveer anderhalf jaar geleden
een uitstekend, kort maar zeer duide
lijk rapport uitgebracht door het C.N.V.
Via een zeer besliste afwijzing van de
personeelsvereniging als middel om de
gemeenschapsgeest in de onderneming
te bevorderen, kwam het C.N.V. hienn
tot de constatering, dat juist het be
langrijkste middel tot het beoogde doel,
het verlenen van medezeggenschap, niet
wordt begrepen in bepaalde werkg"-
verskringen. Met deze conclusie kon
den wij ons destijds van harte vereni
gen. Wie zich niet alleen verantwoor
delijk weet, maar de consequences
hiervan moreel en materieel ervaart,
weet zich, voor welke aangelegenheid
het ook geldt, met die aangelegenheid
verbonden. De gebondenheid moet
evenwel een wezenlijke zijn en niet een
lok- en papmiddel, dat de kern van de
zaak niet raakt
Wie destijds van het bedoelde C.N.V.-
standpunt heeft kunnen kennis nemen
heeft geen moeite de heer Ruppert te
herkennen, die tot de ondertekenaars
behoort van het rapport van de Stich
ting van de Arbeid, wanneer bii her
haling hierin wordt gezegd, dat een lid
der commissie „verklaarde onoverko
melijke bezwaren tegen personeelsver
enigingen te hebben". Evenwel menen
we dat ook de heer Middelhuis, secre
taris van de K.A.B.. niet vreemd zal
zijn aan de noodzaak om in het rapport
dize zinsnede op te nemen:
„Daarnaast vertonen ook de meningen
inzake de personeelsverenigingen een
grote verscheidenheid. Het feit ligt er
dat er voorstanders zijn en ook. zelfs
zeer sterke, tegenstanders van perso
neelsverenigingen. Zo vond in de com
missie, behalve het inzicht, dat de per
soneelsvereniging een onschuldige en
zelfs te waarderen uiting van saamho
righeidsgevoel is, ook vertolking de
opvatting dat personeelsverenigingen
geen enkel bestaansrecht hebben. Ja,
dat er zelfs onoverkomelijke bezwaren
tegen bestaan. Toch traden bij deze
laatste opvatting ook weer nuances aan
Het lijkt ons nogal een moeilijke op-
dracht, wanneer in een commissie
van zeven personen de meningen zo
diametraal tegenover elkaar staan, tot
gelijkluidende conclusies te komen. De
conclusies zijn er dan ook naar.
Na meer dan vier pagina's (jpn het
5l/. pagina tellende rapport met min
of meer negatieve opmerkingen te heb
ben gevuld ontdekt de commissie zelf,
dat dat toch wel wat al te leeg is en
stelt daarom:
„De commissie was van oordeel, aat
zij zich niet diende te beperken tot het
geven van beschouwingen van min of
meer negatieve aard, doch, met hand
having van ieders standpunt ten princi
pale, tevens moest trachten een geluid
in opbouwende zin te laten horen."
Dan volgen een negental uitspraken,
zogenaamd dus met positieve inhoud.
Vooraf moge nog worden opgemerkt,
dat de commissie, zij het met het nodige
voorbehoud, als definitie van een per
soneelsvereniging aanvaardde: een al
of niet rechtspersoonlijkheid bezittende
vereniging, welke gevormd wordt door
het eigen personeel van een bepaalde
onderneming met het doel om door b?t
leggen van een ongedwongen contact
buiten werktijd, de goede verstandhou
ding tussen hen, die in de onderneming
werkzaam zijn, te bevorderen.
Welnu, van deze verenigingen, die dus
door enkele leden van de commissie ten
principale met kracht worden afgewe
zen, maar waarvan men met het feite
lijke bestaan wil rekening houden, zegt
het rapport dat het doel moet zijn het
versterken van de onderlinge band tus
sen het personeel en het bevorderen
van een prettige ongedwongen verhou
ding tussen hen. die in een onderne
ming werkzaam zijn. Slechts een enkele
vraag als kanttekening. Meent men nu
werkelijk dat hiervoor een personeels
vereniging nodig is?
De „positieve normen" die voorts aan
een personeelsvereniging worden ge
steld zijn. dat een pers. ver. uitsluitend
op initiatief van het personeel dient te
ontstaan (ja, ja,), uitsluitend door het
personeel geleid moet worden, niet af
hankelijk mag zijn van financiële bij
dragen van directie of onderneming
(wat zullen ze gauw op de fles zijn als
dat wordt doorgezet), de leiding van de
onderneming zich in geen enkel op
zicht met de directe leiding van de per
soneelsvereniging mag bemoeien, de per
soneelsvereniging geen concurrentie
of reclamemiddel mag zijn voor de on
derneming, en nog meer van deze
„positieve" standpunten.
Behalve in het allereerste punt heb
ben wij tot hier vergeefs gezocht naar
een werkelijk positief geluid. Al heb
ben we er geen behoefte aan.
De laatste drie stellingen geven dan
aan wat de personeelsvereniging niet
mag doen. Aan het slot van dit. door
gebrek aan een beslist geluid volko
men oninteressante stuk, erkent d*
commissise de eigen machteloosheid:
De commissie is zich bewust in h^
voorgaande geen uitputtend antwoora
op de gestelde vragen te hebben gege
ven.
Gij zijt al te bescheiden geachte com
missie. Gij gaaft n.l. helemaal geen ant
woord, maar hebt als beschaafde men
sen uw best gedaan elkander in keur'ge
woorden te verzekeren, dat ge het
grondig op dit punt oneens zijt met el
kander. Men kan het slechts betreuren,
dat een instituut als de Stichting, aat
toch mede leiding moet geven aan net
Nederlandse volk. niet bij machte 's,
of niet de morele moed weet op te
brengen, in belangrijke zaken scherp ge
tekende lijnen te trekken.
Op de vandaag gehouden bijeenkomst
te Batavia hebben de Hollanders en re
publikeinen besloten een gemengde com
missie in te stellen, welker taak het is te
adviseren over de vrijlating van poli
tieke gevangenen en deze te bespoedi
gen. Ook werd een commissie gevormd
die kwesties van bevoorrading zal be
handelen.
