Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | 27 augustus 1949 | pagina 4

Van Vliet en Derksen in halve
sprint-finales

Drie Nederlandse teams
in finale op Bosbaan

r

Enorme Egyptische
graftomben

Franeker

Van een DIKKERD en
12 lepeltjes

TEKVMC

w*m

Nederlandse amateurs uitgeschakeld

Wij luisteren naar

No. 42

1 1949

rriRsriS

pey

Ook Schandorff van
de kaart

Do

De verhoging spoorweg'
abonnementen

PAGINA 4

Hijzelendoorn tegen
zichzelf

Vier zonder, Acht en
dubbel scull

N.

NEDERLAND—BELGIË
TE ROTTERDAM

DAMRUBRIEK

SCHAAKRUBRIEK

Mevr.CroesVan Rijsel
niet geslaagd

PRIJSRAADSEL

Rectificatie

Grote verontwaardiging
by handelsreizigers

Onze sportredacteur telefoneerde ons Vrijdagavond uit Kopenhagen:
andaag is op de Ordrupbaan het eindeloze, maar toch altijd weer aantrekke
lijke en interessante, gevecht op de sprint geleverd. Er vielen enkele verras
singen, maar daarbij was niet deze dat de Nederlandse amateurs een man in
hun gelederen hadden, die sterk genoeg was om door te dringen tot de halve
finales, of zelfs maar tot de kwart-eindstrijden. Maar onze sterke beroeps
rijders hebben alles weer goedgemaakt. Terwijl Remkes al in zijn serie tegen
Gérardin en later in de herkansing zelfs niet tot een werkelijk gevecht kon
komen en kansloos verloor, hebben Van Vliet en Derksen met groot vertoon
van macht hun series, achtste en kwart finales gewonnen, en zich gekwalifi
ceerd voor de halve eindstrijden, tezamen met de Franse veteraan Gérardin
en de Engelse new-comer Harris. Van Vliet behaalde zijn zege-in-twee-ritten
tegen de jongere generatie, de Italiaan Ghella; Derksen zorgde voor een
schitterende en volkomen overtuigende overwinning op dat arsenaal van
listige sprintkunst, de zevenvoudige wereldkampioen Scherens.

training tweemaal gevallen, reed met
een gezwollen hand en kon niets uit
richten. zodat hij niet eens deelnam aan
de repechages. Geukens, die wèl in her
kansing reed, werd daarin verslagen
door de Zwitser Iseli.

Bij de professionals was de eerste ver
rassing de nederlaag van Senfftleben

Van Vliet, om maar bij de huidige
wereldkampioen te beginnen, was als
in galop door zijn eerste races ge
draafd. In zijn serie had hij de
Australiër Munro in 11.8 een pittig
lesje gegeven en in de achtste finale
won hij even overtuigend met 11.9
van Van Looveren. Maar in de kwart
eindstrijd heeft het, althans in de
eerste rit, nog even gespannen.
Ghella, die uit tweede positie was
vertrokken, liet zich in de voorlaatste
bocht als een meteoor omlaag suizen
en vóórdat Van Vliet reageerde, hoe
snel dat ook was, had hij een paar
meters voorsprong. Van Vliet moest
hard duwen om bij te komen en zijn
eigenlijke aanval kwam pas tachtig
meter vóór de streep. Die aanval
slaagde inderdaad, maar het verschil
bedroeg nauwelijk een half wieL

In de tweede rit kwam Ghella er een
voudig niet meer aan te pas. Nu reed
de Italiaan voorop en nu liet Van Vliet
zich op precies dezelfde plaats omlaag
vallen Het was een ware hogeschool-
aanval. want Ghella, die al zijn verbe
ten kracht od de achtervolging zette,
kon het achterwiel van de Nederlander
niet meer halen en verloor met vele
lengten.

Derksen had in zijn serie geen moeite
met nummer twee der achtervolgers,
de Luxemburger Gillen, die hij in 11.8,
gemakkelijk baas bleef. In de achtste
finale versloeg hij de Nieuw-Zeelander
Priestly op zijn sloffen (12.9), maar in
de kwartfinale wachtte het altijd du-
bieuse duel met Scherens. Derksen liet
er geen twijfel over bestaan, wie van
hen beiden in de finale hoorde. In de
eerste rit ging hij na de laatste bocht
uit tweede positie tot de klassieke aan
val. over. Gemakkelijk kwam hij
over de Belgische kamoioen heen en
daarna was zijn snelheid groot genoeg
om te zorgen voor een royale overwin
ning In de tweede rit vertrok hij van
kop, maar ook nu reed hij op het be
slissende moment een zeer hoog tempo.

Zijn voorsprong, toen de renners op
volle toeren draaiden, was dan ook vrij
groot geworden en hoewel Scherens
nog even terue kwam, kon de Neder
lander de strijd met een half wiel in
zijn voordeel beslissen. Harris had in
tussen in twee ritten regelmatig van
Plattner gewonnen en Gérardin wist
zich te handhaven tegen Astolfi. Maar
dat vas een duel met incidenten.
Astolfi namelijk, die de eerste rit won,
werd wegens couperen gedisqualifi-
eeerd. In de tweede rit strafte hij een
ontsnappingspoging van de Fransman
op 425 meter (ii genadeloos af. Er moest
een belle verreden worden en hierin
toonde de oude schooi zich nog eenmaal
de beste De halve finales van Zondag
zullen redelijkerwijze geproken als
volgt geformuleerd moeten zijn: Van
VlietGérardin en DerksenHarris.

Hijzelendoorn, die in zijn serie een
overwinning had behaald op de Belg
Deschacht en de Indiër Kasam, deed
in de achtste finale zichzelf de das om.
Hü had de Fransman Verdenn practisch
geslagen, toen hij op 300 meter onder
hem door dook en een grote voorsprong
nam. Maar de internationale wielerge-
meente wreef zich de ogen nit, toen de
Nederlander in de laatste bocht op on
begrijpelijke wijze afstopte en de Frans
man gelegenheid gaf nog een aanval te
lanceren, die maar al te goed slaagde.

Oook Geukens had verder kunnen ko
men dan een nederlaag in zijn serie. Hij
reed deze tegen de Italiaan Sacchi en de
Tsjech Machek. De Nederlander zat in
derde positie, toen Sacchi uitgeschakeld
werd door een machinedefect en daar
bij zo'n zwieper maakte, dat Geukens
er van schrok. Te laat herstelde hij zich,
want Machek had intussen zijn eind
spurt al ingezet en was, ondanks een
verwoede sprong, onbereikbaar. De
derde Nederlander, Buchly, was bij de

Davis Cup: Verenigde StatenAustra
lië 2—0.

In de eerste divisie van de Engelse
League werden gespeeld: Aston Villa
Derby 11; BurnleySunderland 22.

in zijn serie tegen Tarruzzi. Na de her
kansing kwam hij in de achtste finale
tegen Ghella, maar ook nu was hij de
zwakste. Bij de amateurs kon Maspes,
de Italiaanse kampioen, zijn serie even
min winnen. In de herkansing bereikte
hij de finales, maar tot ieders verrassing
en tot ontsteltenis van de Italianen,
moest hij daarin de meerderheid erken
nen van de onbekende Argentijn Miguel
Angel, die helemaal geen sprinter van
betekenis is en in de achtste finale dan
ook kansloos verslagen werd.

De grootste verrassing was evenwel
de dubbele nederlaag van de Deense
favoriet Schandorff. Schandorff was in
de halve finale tegen de Amerikaan
Heid geplaatst en niemand twijfelde
eigenlijk aan zijn overwinning. Maar
Heid had andere plannen. Zijn eerste rit
won hij met zo weinig verschil, dat de
foto van de finish zijn zege moest be
vestigen, maar bij de tweede was er
geen twijfel mogelijk. Met het kwartet
Patterson (Australië), Heid (U.S.A.;,
Lognay (Frankrijk) na drie ritten
met de Deen Hansen en de Fransman
Bellenger zijn de halve finales wel
enigszins anders gecomponeerd dan men
had verwacht.

In de zevende rit van de achtste fi
nales der amateursprinters verloor de
Nederlander Hijzelendoorn van de
Fransman Verdeun, zodat van de Ne
derlanders bij de sprint alleen nog Van
Vliet en Derksen in de strijd zijn.

(Van onze roeimedewerker)

Zelden heb ik zulk een uitgezocht
weer meegemaakt, als gisteren tussen
drie en zeven uur op de Bosbaan te
Amsterdam, waar onder auspiciën van
de Fédération Internationale des So-
ciétés d'Aviron de Europese roeikam-
pioenschappen 1949 zijn begonnen. Fier
wapperen de Nederlandse driekleur en
de Amsterdamse vlag van de tribune,
fleurig doet de rij van nationale vlag
gen aan langs de Zuidelijke oever.
Maar als er vier heats zijn verroeid,
hangen de nationale dundoeken slap
langs de masten, er is geen onderscheid
meer mogelijk, als dode lappen bedek
ken ze de magere' latten. Maar anders
dan doods is de Bosbaan, waar op het
rimpelloze water strijd na strijd wordt
geleverd om de hoogste titel in de
roeisport: het Europese kampioen
schap!

In de vier met stuurman was het de
Njord-ploeg niet mogelijk, in het
illustere gezelschap van Denen en Ita
lianen een betere prestatie te leveren
dan de derde plaats. Het was bij voor
baat een verloren strijd, doch morgen
blijft een kans over in de repêchage.
Frankrijk wist na felle strijd zijn
achterstand op de Belgen in te halen
en kon met een half tafje winnen en
de Zwitsers kwamen als eerste in de
derde heat aan vóór de Noren.

Triton had het niet gemakkelijk ln
de twee met stuurman tegen de Zwe
den en Belgen. De Zweden waren be
trekkelijk hoog weg, doch dit bleek
spoedig te veel van hun krachten ge
vergd te hebben, waardoor de Belgen
in de gelegenheid waren weg te lopen.
Onze Zuiderburen lengden langzaam
uit en op 1000 m. was het reeds be
keken. Er was geen twijfel meer mo
gelijk of de Antwerpenaren zouden
met de overwinning gaan strijken. Het
werd een uitgerekt veld, waarbij de
Nederlanders nog op de Zweden uit
liepen.

In de vier zonder stuurman wisten
de Denen niet direct de juiste koers te
vinden, hetgeen tot resultaat had, dat
eerst hun bladen vlak langs het vlot
scheerden en toen een rietkraag bijna
werd meegenomen, waarna de heren
geheel naar het midden der baan ver
huisden. Door deze manipulatie waren
zij achterop geraakt doch lieten zich
niet van hun a prppos afbrengen en
herstelden zich volkomen. De tegen
standers: Yougoslaven en Noren, zak
ten af, doch de laatsten lieten het er
niet bij. Zij joegen de Zuiderlingen zo
snel op, dat het maar weinig had ge
scheeld of de vertwijfelde Denen waren
in de eindspurt nog geklopt.

Dat Moto Guzzi-vier een Italiaans
succes werd was geen verrassing (zij
gingen „planner" door de finish!) doch
de derde heat in de stuurmanloze vier
was adembenemend. Nederland en Zwit
serland kwamen in de strijd, waarbij
Njord met 44 slagen in de start betrek
kelijk goed weg kwam. Bij het uitlen-
gen hadden de Zwitsers echter kans ge
zien een tafje te nemen, hetgeen wel
dra tot een lengte uitgroeide, zodat het
de onzen niet erg voor de wind ging.
Het baantempo van 36 van de Oranje-
ploeg was echter beheerster dan dat
der Zwitsers en op 1250 meter werd de
aanval ingezet. Bij de klapbrug was de
achterstand zo goed als ingehaald, toen
plotseling nummer drie van de Zwit-

ZATERDAG

HILVERSUM L 301 m. - 18.00 Strauss,
18.05 wereldkampioenschappen wielren
nen. 18.15 joum. overzicht. 18.30 strijd
krachten. 19.00 nieuws, 19.15 causerie.
19.25 orkest, 19.45 regeringsuitz., 20 00
nieuws. 20.05 de gewone man, 20.12
gram.. 20.20 Lichtbaken, 20.45 klankbeeld,
21.00 piano. 21.15 Ger de Roos, 22.00 con
cert, 22.30 Wij luiden de Zondag in:
koor, pater Jelsma, Avondgebed, 23.00
nieuws, 23.20 kwintet.

HILVERSUM H. 415 m. - Na 18 uut
ook 245 en 1875 m. - 18.00 nieuws. 18.15
zang en piano, 19.00 kunst, 19.30 cursus,
19.45 causerie. 20.00 nieuws, 20.05 dingen
van de dag, 20.12 varia. 20.15 Accordeo-
la, 20.45 cabaret, 21.45 soc. commentaar,
22.00 sextet, 22.25 voordracht, 22.40 orgel,
23.00 nieuws. 23.15 Parijs progr., 23.40
piano.

ZONDAG

HILVERSUM I. 301 m. - 8.00 nieuws,
8.15 concert. 8.30 Morgenwijding, 9.15
causerie, 9.30 nieuws. 9.45 orkest. 10.25
Inleiding op 10.30 Hoogmis, 12.00 Ange
lus. 12.03 piano, 12.15 Apologie. 12.35
Schubert, 12.40 lunchconcert, 12.55 Zon
newijzer. 13.00 nieuws. 13.20 lunchconc.,
13.45 causerie, 14.00 orkest, 14.50 Op de
rand, 15.00 viool en piano, 16.10 sport,
16 25 Vespers, 17.00 Dienst, 18.00 zieken,
18.30 strijjikr., 19.00 orgel, 19.15 causerie.
19.30 nieuws, 19.45 gram., 19.50 boek-
bespr., 20.05 de gewone man. 20.12 Uit
en thuis, 21.50 luisterspel „Vrijage" door
C. J. Heeck, 22.37 actualiteiten, 22.45
Avondgebed, 23.00 nieuws, 23.15 concert.

HILVERSUM n. 415 m. - Vóór 10 uur
ook 245 en na 18 uur ook 245 en 1875 m.

8.00 nieuws, 8.15 postduiven, 8.17 strijd
lied, 8.20 gram., 8.30 tuin, 8.45 Barcarole,
9.10 postduiven, 9.15 gram.. 9.45 Goethe.
10.00 Vacantieprogr., 10.30 Kerkdienst,
11.45 causerie, 12.00 orkest, 12.20 causerie,
12.40 orkest, 13.00 nieuws, 13.15 Hon
gaarse muziek, 13.50 Goethe, 14.00 zang,
14.30 treurspel, 16.30 sport, 17.00 repor
tage, 17.30 Schrammel'n. 18.00 nieuws.
18.15 sport, 18.30 kleinkunst, 19.00 grarn.,
19.10 vertellingen, 19.30 orkesten, 20.00
nieuws, 20.05 actualiteiten, 20.15 Skymas-
ters. 21.00 luisterspel. 21.20 zang, 21.35
orkest. 22.05 Oogst 1949, 23.00 nieuws,
23.15 gram., 23.30 zang.

MAANDAG

HILVERSUM I, 301 m. - 7.00 nieuws,
7.15 gymn., 7.30 orkest, 7.45 woord voor
de dag, 8.00 nieuws, 8.15 Te Deum, 8.45
piano, 9.15 zieken, 9.30 concert, 10.30
Morgendienst, 11.00 octet, 11.20 lezing,
11.40 zang, 12.10 orkest, 12.30 medede
lingen, 12.33 orkest. 13.00 nieuws. 13.15
koor, 13.45 orkest, 14.00 jeugd. 14.35
Handel, 15.45 gram., 16.00 lezing, 16.45
concert, 17.00 kleuters. 17.15 orgel, 17 15
regeringsuitz.

HILVERSUM n, 415 m. - Vóór 10 uur
ook 245 m. - 7.00 nieuws, 7.15 gram., 8.00
nieuws, 8.15 varia, 8.55 vrouw, 9.00 ork.,
9.30 waterstanden, 9.35 dansmuziek,
10.00 Morgenwijding, 10.15 arbeidsvita
minen. 10.50 gram., 11.00 op de uitkijk,
11.15 orgel, 12.00 Papavers, 12.30 mede
delingen. 12.33 Spionnetje. 12.38 melo
dieën, 13.00 nieuws, 13.15 Renova, 13.50
gram., 14.00 causerie, 14.20 gram., 15.90
Bonbonnière, 16.00 concert, 16.50 cau
serie, 17.00 Skymasters. 17.30 padvinders,
17.45 gram., 17.50 R.T.C.

Isers kennelijk een inzinking kreeg. Het
was snel bekeken. De cadans raakte
zoek en op 1750 meter waren de Lei-
denaren zowaar reeds bijna anderhalve
lengte voor. Op de finishlijn was het
tot 4 lengten opgelopen en hiermede
was de eerste Nederlandse ploeg in de
finale geplaatst.

In de eerste heat van de dubbel sculls
wisten de Engelse Olympische kam
pioenen Burnell en Bushnell zich van
de nederlaag van Henley 1949 op de
Denen niet te revancheren: bovendien
kregen zij ook klop van de Italianen,
aangezien zij op de finishlijn 4 3/5 sec.
te kort kwamen. De Belgen, Piessens en
Collet, kwamen er tegen de verwach
ting in niet aan te pas. In de tweede
heat moesten Neumeier en Van der
Meer de strijd aanbinden met de Fran
se en Zwitserse dubbel sculls; de Tsje
chen hadden op het laatste moment ver
stek moeten laten gaan.

De Fransen wareri met 42 slagen in de
minuut het snelst weg en liepen dra
een halve lengte uit, hetgeen op 750
meter reeds in een halve lengte voor
de Willem Ill-combinatie was omgeto
verd. Neumeier zette ondanks zijn steeds
groter wordende voorsprong gestadig
aan door, onderwijl geen enkel risico
nemend. Het dreigende gevaar was niet
denkbeeldig, want de strijdende Fran
sen en Zwitsers wisten toch nog van de
totale 4 lengten voorsprong tot op de
finishlijn ongeveer anderhalve af te
knabbelen. Maar de Willem III-ers had
den zich in de finale geplaatst en boek
ten met deze race zowaar nog een nieuw
baanrecord voor Nederland, door 3/5
sec. onder hun eigen record van de nat.
kampioensch. 1948 te blijven.

In de achten wisten de fel spurtende
Fransen gemakkelijk de Zweden en
Zwitsers van het lijf te houden, terwijl
de Italianen en Tsjechen in de tweede
heat, ondanks twee maal valse start, een
helse strijd leverden tot op de finishlijn,
waarbij de landrotten slechts 1 3/5 sec.
tekortschoten. NederlandDenemarken
werd in derde heat een climax van deze
eerste roeidag, want niet minder dan
tot 1750 meter roeiden de beide achten
met elkaar op. Het publiek was al schor
van de in de hitte onafgebroken uitge
stoten aanmoedigingskreten, maar er
kwamen nog heel wat decibels bij
toen Njord in een phenominale eind
spurt de volkomen uitgeroeide Denen
met ruim twee lengten wist te klop
pen. Drie Nederlandse ploegen direct in
de finale!

Uitslagen: voorwedstrijden op Vrijdag
26 Augustus 1949. vier met stuurman.
Ie heat: 1. Italië 6 min. 49 3/5 sec.; 2.
Denemarken 6 min. 53 3/5 sec.; 3. Ne
derland 7 min. 02 4/5 sec. 2e heat: 1.
Frankrijk 6 min. 56 1/5 sec.; 2. België
6 min. 56 4/5 sec.; 3. Spanje 7 min.
30 3/5 sec. 3e heat: 1. Zwitserland 6 min.
53 4/5 sec.; 2. Noorwegen 7 min. 02 sec.

Twee met stuurman, le heat: 1. Bel
gië 7 min. 51 4/5 sec.; 2. Nederland 8
min.; 3. Zweden 8 min. 13 1/5 sec. 2e
heat: 1. Denemarken 7 min. 49 4/5 sec.;

2. Yougoslavië 7 min. 50 4/5 sec. 3e heat:

1. Italië 7 min. 59 2/5 sec.; 2. Frankrijk

8 min. 08 4/5 sec.

Vier zonder stuurman, le heat: 1.
Denemarken 6 min. 44 sec.; 2. Yougo
slavië 6 min. 44 sec.; 3. Noorwegen 6
min. 45 sec. 2e heat: 1. Italië 6 min.
45 sec.: 2. België 6 min. 58 1/5 sec. 3e
heat: 1. Nederland 6 min. 53 sec.; 2.
Zwitserland 7 min. 01 2/5 sec.

Dubbel scull, le heat: 1. Denemarken

6 min. 59 4/5 sec.; 2. Italië 7 min. 02 sec.;

3. Engeland 7 min. 06 3/5 sec.; 4. België

7 min. 09 3/5 sec.; 5. Polen 7 min.

09 4/5 sec. 2e heat: 1. Nederland 7 min.;

2. Frankrijk 7 min. 05 sec.; 3. Zwitser
land 7 min. 05 2/5 sec.

Acht, le heat: 1. Frankrijk 6 min. 11
sec.: 2. Zweden 6 min. 12 2/5 sec.; 3.
Zwitserland 6 min. 19 2/5 sec. 2e heat:

I. Italië 6 min. 06 1/5 sec.; 2. Tsjecho-
slowakije 6 min. 07 4/5 sec.; 3. België
6 min. 32 2/5 sec. 3e heat: 1. Nederland
6 min. 15 3/5 sec.; 2. Denemarken 6
min. 23 4/5 sec.

De eerstaankomenden van iedere serie
wordt direct geplaatst in de finale, de
overige ploegen starten Zaterdagmiddag
2.30 uur in de herkansing.

De interlandvoetbalwedstrijd Neder
landBelgië zal worden gehouden op 6
November in het Feijenoordstadion te
Rotterdam. Het begin is bepaald op 2 30
uur.

Problemen voor geoefenden

No. 1698 van H. J. C. A. Nunnink te
Delft: Zwart 10 st. op 7, 9, 10, 11, 12, 14,
19, 20, 24, 26. Wit 10 st. op 22, 23, 28, 30.
31. 34, 35, 38, 47, 49.

No. 1699 van W. J. v. d. Voort te
Nieuw-Vennep: Zwart 10 st. op 9, 10.

II, 12, 13, 19, 23, 29, 35, dam op 7. Wit
li st. op 27, 30, 31, 37, 38, 39, 41, 42, 43.
48. 49, dam op 16.

No. 1700 van F. Raman te Haarlem:
Zwart 11 st. op 3, 6, 7, 9, 12, 14, 16, 17,
18, 19, 25. Wit 11 st. op 28, 29, 31, 35,
36, 37, 38, 39, 42, 43, 48.

Voor de eerste twee vraagstukken
geldt: wit speelt en wint; voor het
derde: wit speelt en forceert dam. Op
lossingen kunnen ingezonden worden
tot uiterlijk half September.

OPLOSSINGEN

Serie van L. Colier te Maastricht.

No. 1674: 30-24, 48, 30, 23, 4, 5 en wint.

No. 1675: 39-34, 38-32. 43. 29. 23. 4, 35,
5 en wint.

tUlllllllllflIlillllllllllllllllllllllinilllll

iiiiiiiHiimiiiiiummiiiiiiiiHiiiiiitiiii

oinrè

smTHHinnmnmnmiiiiiiiiiiiiiluiH|

SimiiintimiMmimmHiiiHmmmë

PYRAMIDEN

in.

Enige tijd geleden heeft men
te Cairo in Egypte een graf
ontdekt van enkele oude Egyp-
tenaren, vlak bij de pyramide
van Gizeh, en men meent dat
het graf is gevonden van de
bouwmeester van de pyrami-
den. Jullie weten toch wat een
pyramide is? Zo ongeveer wel,
maar het juiste daarvan toch
waarschijnlijk niet. Het zijn
eigenlijk enorme graftomben
van de Pharao's (Koningen),
die vóór de tijd van Christus
leefden. Want de pyramiden
stonden er al toen Jezus met
Maria en Jozef in Egypte ver
bleef.

Pyramiden noemt men de van
een vierkant opgetrokken en
spits toelopende bouwwerken
van de oude Egyptenaren, die
duizenden jaren voor Christus
leefden. Zij behoren tot de
merkwaardigste bouwwerken,
die ooit door mensenhanden
zijn vervaardigd. In de nabij
heid van Cairo bevinden zich
veertig grote en kleinere py
ramiden. Aan een pyramide
hebben honderdduizenden men
sen dertig jaren lang gewerkt.
De grootste en bekendste is die
van Gheops. Het is een ontzag
lijk gevaarte en is zó hoog, dat
in deze geweldige driehoekige
bergtop de Domtoren van
Utrecht of de Westertoren van
Amsterdam gemakkelijk zou
kunnen staan! De pyramide is
147 M. hoog en van het vier
kante grondvlak is elke zijde
232 meter lang. De mummie van
de Pharao. die drieduizend ja
ren vóór Christus leefde, werd
in het jaar 1837 teruggevonden
en deze mummie is thans in
het Brits Museum te Londen
te bezichtigen.

De Pharao wilde een gedenk
teken voor de eeuwigheid
stichten, dat tot in de verste
tijden de glorie van zijn ras
zou verkondigen en ontzag zou
inboezemen aan alle volkeren
op aarde. En daarin is hij ge
slaagd, waijt roem heeft het ge
bracht over Egypte door al die
eeuwen heen en nu nog. 5000
jaren later trekt het de wereld
naar de oevers van de Nijl.
Pharao Cheops wilde, dat zijn
lichaam zou rusten in het hart
van dit teken van de zon, op
dat het voor altijd de "wachter
van zijn volk zou blijven.

Niet uit eerbied voor de
overleden verwanten werden ze
opgericht; maar voor het eigen

Slaven trekken en duwen een
enorm steenblok naar de in aan
bouw zijnde pyramide (op de
achtergrond).

eeuwig leven. Niet voor de do
den, maar voor de verrijzen-
den. Ook hier was het 't geloof,
dat bouwwerken schiep, die
aan de knagende tand des tijds
weerstonden en nog zullen
staan wanneer onze soliedste
monumenten reeds in puin zul
len zijn gevallen.

Het was niet genoeg door de
kunst van het balsemen de
mummies duizenden jaren te
bewaren. Deze lichamen moes
ten ook tegen grafschennis be
veiligd zijn; want als het lijk
verdween, dan had, volgens de
dwaling in hun eeuwigheids-
geloof, de ziel geen aanhech-
tingspunt meer, om te blijven
bestaan. Deze beveiliging nu
brachten hun massief en sterk
gebouwde pyramide-graven, die
voor de Pharao hoog boven de
andere uitstaken, omdat hij ook
tijdens zijn leven, als zoon der
godheid, hoog boven allen uit
stak.

In de pyramide is het graf
moeilijk te vinden. Een wirwar
van gangen loopt er heen; en
als men de grootste en gemak
kelijkste volgt, dan komt men
er wis niet. Deze lopen uit op
de kamers, waarin men in het
water verdrinkt, of op andere
wijze in zijn ongeluk loopt. Als
de Pharao was bijgezet, werd
alles afgesloten en gedekt met
gepolijste granieten platen.

Een Pharao begon reeds in f
eerste jaar van zijn regering te
bouwen aan zijn grafmonument,
en telken jare werd op de klei
ne pyramide een stuk gezet,
naar een vooraf beraamd
groots plan dat ook als de Pha
rao ontijdig kwam te overlij
den, aan zijn opvolgers veroor
loofde het te voltooien.

Als de pyramiden voltooid
waren, werden zij meestal van
glad gepolijste granieten be-

Ingang van een pyramide

kleding voorzien, waarvan de
ze bouwwerken echter in de
veertiende eeuw na Christus
door de Arabieren zijn beroofd
geworden, die van de granie
ten stenen huizen bouwden.

Het bouwen van een pyrami
de vergde, zoals wij reeds me
dedeelden, vele jaren. Door
duizenden werd er aan gewerkt.
Alleen al aan de dijk, die lang
zaam van de Nijl opsteeg naar
de pyramide, om op sleden de
stenen op hun plaats te bren
gen, werkten honderdduizend
man gedurende tien jaar. Deze
langzaam oplopende weg (ten
slotte tot aan de top toe na
tuurlijk) was twintig meter
breed en duizend meter lang.

Bij de voltooiing moet een
pyramide een glanzende ste
nen kolos geweest zijn, te stijl
en te glad om door enig men
selijk wezen te worden beklom
men, ja, zelfs geen steun bie
dende voor enige vogel!

Wel is het inwendige van ve
le dezer koningsgraven in de
loop der eeuwen door vreemde
overheersers geplunderd en ver
nield, hebben Arabieren ten
tijde van hun overheersing hun
schendende hand er naar uitge
strekt. Ja, erger nog! Ten dui
delijkste is gebleken, dat in de
tijden van verval de doodgra
vers, alvorens het graf te ver
laten, zich niet ontzagen het
verse graf te schenden en wat
van hun gading was mede te
nemen.

Maar desondanks bleven nog
tal van overblijfselen van een
overoud en roemrijk verleden
ongerept en sluimerden ook die
hun eeuwige slaap. En zo trok
ken de eeuwen voorbij en tij
den van bloei voor het oude
rijk wisselden af met perioden
van vernedering en diep ver
val. De pyramiden zijn de zwij
gende getuigen van een groots
en roemrijk verleden.

Weten jullie dit plaatsje te
vinden op de kaart van Fries
land? Het is een oud stadje, dat
van 30 Augustus tot 3 Septem
ber het 700-jarig bestaan als
stad viert. Daarom willen wij
in het kort enkele bijzonderhe
den vermelden.

Het stadje is nog door grach
ten doorsneden en heeft, mede
door de oude gebouwen en hui
zen, zoals het mooie stadhuis,
Martinikerk, Waaggebouw, een
eigen karakter behouden. Ook
zijn er nog gedeelten van de
oude vestingwallen want Fra
neker heeft een grote rol ge
speeld in de Friese geschiede
nis.

In het jaar 1585 kreeg de
stad een Academie, die dertig
jaar lang de enige was naast
de Leidse. Deze Friese acade
mie werd door Napoleon in
1815 opgeheven.

Franeker heeft een prachtig
stadhuis met ranke torenspits,
een van de mooiste voorbeel
den van bouwkunst in Neder
land. Behalve de bouw zelf is
het interieur bijzonder mooi, zo
zijn er o.a. met goudleer behan
gen zalen.

Behalve de véle oude gebou
wen is er ook een Planetarium,
dat door een amateur sterren
kundige, gedurende de jaren
1774 tot 1781 werd vervaardigd.
Wat een Planetarium is weten
jullie waarschijnlijk niet. Dat is
een .toestel waardoor de bewe
ging van de planeten om de
zon wordt voorgesteld of zoals
het door de maker werd ge
noemd „kunststuk, verbeeldende
een volledig beweeglijk hemels-
gestel." Het geeft door een me
chanisme de uren en dagen aan,
de maanden en jaren en de wis
seling van de voornaamste pla
neten. Het mechanisme of uur
werk bestaat uit honderden ra
deren en assen. Het geheel is
een knap stuk werk en het Pla
netarium werd in de loop van
de jaren reeds door 200.000 be
zoekers bewonderd.

Op een dag kwam moeder
tot de ontdekking dat het lepel
vaasje op de theekast zo goed
als leeg was. Er moesten min
stens 12 lepeltjes ingezeten
hebben, maar toen moeder ze
ging tellen, was ze gauw klaar.
Drie in totaal zaten er nog in.
Waar waren al die lepeltjes ge
bleven?

„Weet jij er iets van, Joost?"
vroeg Moe. Joost schudde met
zijn krullekop heen en weer.
„Nee, hoor, maar ik zal wel
mee zoeken." Inderdaad vond
hij er even later een in de keu
ken, maar de rest was en bleef
weg.

Ja als de theekast had kun
nen praten, zou die gezegd heb
ben: „Er komt iedere keer zo'n
kleine dikkerd, die nog nauwe
lijks lopen kan, bij me staan.
En die grijpt dan met haar dik
ke vingertjes die mooie blin
kende lepeltjes weg. Maar te
rugbrengen, ho maar!" Helaas
in dit verhaaltje kunnen de
theekasten niet praten! Geluk
kig kwam moe op de gedach
te, dat de kleine dikkerd
Greet je wel eens met die lepel
tjes gespeeld kon hebben. Sinds
dat kleine ding door het huis
rondkroop, waren er wel meer
voorwerpen, die op een raad
selachtige manier verdwenen.
Laatst was de sleutel van de
snoepkast weg, en die kast
moest beslist open. Het hele
huis werd zowat onderstbo
ven gehaald: de piano van z'n
plaats, het vloerkleed, de sofa,
de klok; Joost kwam er met een
kachelpook bij om onder het
zware buffet te snuffelen, maar
alles zonder resultaat.

En waar denk je, dat het ding
vandaan kwam? Uit de prullé-
mand! Joost was n.l. kwaad, dat
hij zo lang voor niets liep te
zoeken en gaf toen een trap te
gen de prullemand aan, zodat
alles over de grond rolde. „Dat
mag je zelf oprapen", zei vader.
Dat deed Joost dan ook. En toen
vond hij tussen de prullen de
sleutel. „Jij mag nog eens de
prullemand omschoppen", zei
vader lachend. Een andere keer
was een klein wit mutsje van
Truus spoorloos. Joost dook
meteen weer in de prulle
mand, maar vond niets. Even
later werd Greet je, die 's mid
dags altijd een uurtje moest
rusten, uit bed gehaald met een
eigenaardige slaapmuts op haar
hoofd! Ze zei dat ze de muts
iedere dag mee naar bed wou
hebben. Zo was er ieder ogen
blik wat weg. Van die lepel
tjes zou ze dus ook wel meer
afweten. „Kom jij eens bij me
op de knie zitten", zei vader.
„Weet jij, waar de lepeltjes ge
bleven zijn?" Greetje knikte
meteen van ja. „Zeg dan maar
eens, waar je ze gelaten hebt."
Maar dat wist Greetje niet. Je~
kan ook niet alles weten.

Maar onderhand, daar scho
ten ze niet mee op.

„Overal zoeken", beval vader,
en het hele huisgezin was wel
dra druk in de weer. Ook -de
bedden werden nagekeken,
maar behalve een uitgedroogd
biscuitje was er niets te vin
den. Drie lepeltjes zaten er nog
in het vaasje en er waren er
maar12 geweest. De vol
gende ochtend bleken ook de
drie lepeltjes foetsie. Dikke
Greetje werd er weer bijge
haald: „Waar heb je ze gelaten,
Greetje, toe. zeg het nou eens,
dan krijg jij een chocolaatje."
„Weg", zei Greetje, „helemaal
weg." Meer wist ze ook niet.
Even later kreeg ze weer een
„sokkelaatje", maar de lepel
tjes bleven weg. Op een Zater
dagmiddag zei vader: „Ik ben
van plan die mooie stoelen weer
in de voorkamer te zetten. Ze

slijten hier te hard." Zo gezegd,
zo gedaan. Vier gewone stoelen
en twee crapauds verhuisden
weer naar de andere kamer-
Vader nam een crapaud op zijn
nek, maar zette hem ogen
blikkelijk weer neer.

„Ik hoor wat rammelen",
vader tegen moe.

„De lepeltjes", schreeuwde

Joost al. Ook Greetje wist
ineens.

Ze klauterde boven op de
stoel, maar viel er meteen
weer af.

„Dat komt er van", zei va
der, „als je de lepeltjes weg
maakt".

Hij haalde uit de stoel een,
twee, drie.... zes lepeltjes en
een zakkammetje. Onder de zit
ting van de andere crapaud.
zaten 4 lepeltjes, 1 nagel
schaartje, 1 tandenborstel, i
haarspelden, een aantal kie
zelsteentjes en een flinke hoe
veelheid stof en zand. Er waren
nu nog 2 lepeltjes weg. De
kleine dikkerd was bij Moe op
schoot gekropen en deed geen
mond meer open. In de andere
stoelen was niets meer te vin
den.

„We zullen de tafel ook eens
nakijken", lachte vader. „Je
kunt nooit weten." En ja hoor.
een der schuifbladen ging altijd
al moeilijk open. Daar waren de
twee andere lepeltjes de oor
zaak van.

,„He, he" zei Moe, „die zij®
terecht. En nu gaan we eens
een kopje koffie drinken. Jullje
krijgen er allemaal een lepeltje
bij." „En ik een sokkelaatje'
zei Greetje.

En hier is Dopey, de jongste
en enige die geen baard heeft-
Hij spreekt nooit een woord,
wel gebruikt hij tekens en ge-
bareh om zich toch op deze
wijze verstaanbaar te maken-
Of hij niet spreken kan? Da'
weet hij zelf niet, hij heeft het
nog nooit geprobeerd! Proberen
jullie in elk geval Popey te
tekenen. We maken weer ge
bruik van een rechthoek, iets
hoger dan de breedte. Verdeel
de zijden in vier gelijke dele®,
dus er ontstaan zestien hokjes-
Op de lijn 22 liggen de oge®
(tussen a en b). Op de lijn 3—3
valt.de kin. Let op het dunne
halsje en het geweldig grote
oor. Ook de muts is zeer groot,
van 2 links langs 1 naar rechts
bovenaan en vandaar Weer naar
beneden tot op de lijn 33-^
De hand zit in het linkerhokje
bij 3—A en a. Dopey is niet
moeilijk te tekenen.

- A kf.

No. 1676: 21-17, 41, 21, 44, 28, 17, 1

en wint.

Aardige stukjes probleemkunst; de
slag 25 x 1 in no. 1676 is zeer verras
send.

VOOR BEGINNERS
No. 64 van D. M. Nijland te A'dam.

LADDERWEDSTRIJD. Oplossing van
de tweezet nr. 901 van N. IJ. J. Termaat,
Alkmaar, eerste publicatie. 1. Kxb7 dreigt

2. Dxa6 mat. 1Db4t, 2. b6 mat. 1a5,

2. Dc6 mat. In de diagramstand ligt gereed

1 Db4t, 2. Txb4 mat, hetwelk na de

sleutelzet als blokkering wordt benut.

De sleutelzet geeft de zwarte koning twee
vluchtvelden en pent een wit stuk. Het aan
tal varianten is gering. Doch zoals de com
ponist opmerkt: „Het valt niet altijd mee
alles te krijgen zoals men het wenst".

PROBLEEM NR. 904

Wederom brengen we hiermede een
nieuwe problemist op het podium. Van
de heer Nijland mochten we een zen
ding problemen ontvangen welke door
hem pl.m. vijftien jaar geleden zijn
vervaardigd, doch nimmer ter publica
tie zijn aangeboden.

Bovenstaand probleem laat zich wel
erg ingewikkeld aanzien, doch is niet
zo moeilijk; de geoefende oplossers
zullen binnenkort lastiger opgaven van
deze auteur te verwerken krijgen.

Oplossingen van de nummers 63 en
64 inzenden tot 15 September.

Alle oplossingen en correspondentie
betreffende deze rubriek te adresseren
aan B. H. M. Stevens, Eikenlaan 36,
Heemstede.

Oplossingen nummers 59 en 60.

No. 59 van A. M. v. Steyn te Hille-
gom gaat aldus: 13-9, 4x13, 14-10, 5x14,
47-41, 37x46, 38-32, 46x44, 49x7 en on
verschillig wat zwart nu speelt, wit
gaat verder met 7-1 gevolgd door 1-6
en wint. Een heel aardig en nog vrij
lastig stukje; voor een beginnend pro
blemist een zeer goede prestatie.

No. 60 van F. Raman te Haarlem is
eigenlijk een toppertje. Het wordt een
voudig gewonnen door 26-21; zwart
moet er 5 slaan door 16x27 en wit wint
door 23x5.

De clou is hier de diverse slagmoge
lijkheden na de zet 2621.

Het is wel mogelijk dat dit stukje
ook gewonnen kan worden door ge
woon spel als wit speelt 32-27. 28x19.
36-31. Dit geeft echter nog zóveel spel
en het slot is nog te ver weg om van
een probleem-oplossing te kunnen
spreken. Namen oplossers ki de volgen
de rubriek.

abcdefgh

Wit geeft mat in twee zetten.

Oplossingen binr.en drie weken te zenden
aan Jos. Duvergé, Binnen Brouwersstraat
40, Amsterdam-C.

WIT BOTWINNIK KEUR YAN ZUH
BESTE PARTIJEN 1936—1948"
Wereldkampioenschap 1948 Den Haag.

Nimzowitsj-verdediging.

Wit: M. Botwinnik. Zwart: P. Keres.

1. d2d4, Pg8—f6: 2. c2—c4. e7—e6; 3.
Pblc3, Rf8b4; 4. e2—e3, 0—0; 5. a2—a3,
Rb4xc3t; 6. b2xc3, Tf8—e8; 7. Pgl—e2,
e6e5; 8. Pe2—g3, d7—d6; 9. Rfl—e2,
Pb8—d7. (Hier staat het paard de raadsheer
c8 in de weg.) 10. 00, c7c5: 11 f2f3,
c5xd4; 12. c3xd4. (Botwinnik zegt" mijn
dubbelpion bestaat niet meer, terwijl mijn

raadsherenpaar behouden is. 11cxd4 is

onbegrijpelijk.) 12Pd7b6; 13. Rel

b2. e5xd4; 14. e3e4! Rc8e6; 15. Talcl,
Te8—e7; 16. Ddlxd4, Dd8—c7; 17. c4—c5,
d6xc5; 18. Tclxc5. Dc7—f4; 19. Rb2—cl,

Df4b8. (Op 19Dh4 gaat de koningin

verloren door 20. Rg5.) 20. Tc5g5, Pb6d7.
(Het reservepaard ijlt te hulp, daar vóór
alles 21. Dxf6 dreigde.) 21. Tg5xg7t (Wereld
kampioenschaak. Uit rustige maar diepdoor
dachte openingszetten komen geweldige

hoeveelheden energie.) 21Kg8xg7; 22.

Pg3h5j, Kg7—g6; 23. Dd4—e3. Zwart geeft
het op. De parel van het Haagse tournooi.
Wij volgden op bescheiden voet de uitvoe
rige annotaties van dr. X. Tartakower.

Mevrouw Willy Croes-van Rijsel, die
gisteren voor de tweede maal getrach!
heeft het Kanaal over te zwemmen
moest hedennacht om 18 minuten over
één haar poging opgeven, nadat zij 16
uur en 52 minuten in het water was
geweest. Zij werd door de haar bege
leidende motorboot aan boord genomen
en ging op weg naar Dover. Zij was nog
slechts twee mijl van de Engelse kust,
toen zij werd overwonnen door de dichte
mist, die het haar van 22 uur af toen
zij nog vier mijl van haar doel' was.
lastig maakte. Toen zij dichter bij de
kust kwam, liet de mist nog slechts on
geveer 200 meter zicht.

Mevrouw Croes was Vrijdagochtend
om 08.26 uur bij Kaap Gris Nez te watei
gegaan en om 17 uur werd gemeld, dat
zij de helft van de afstand had afge
legd. Het zicht was toen reeds slecht en
er stond veel deining. Vorige maand
moest mevrouw Croes haar eerste po
ging opgeven, toen zij na 13 uur zwem
men nog slechts anderhalve mijl van
de Engelse kust was.

Oplossing 6 Augustas:

NAGEL A E ENGEL
KRATS R E KASTE
BEEMD M -N BENDE
BOETE O S BEEST
HYSEN E C SCHYN
STAND D H THANS
KREET E A RAKET
STIER I N ERNST
SNOER S D ONDER
DWANG— G E WADEN

Het bekende spreekwoord luidt dus:

„Armoede is geen schande".

Na loting werden de prijzen toege
kend aan: J. Vernooy, Retiefstraat 35,
Amsterdam; B. Blankennagel, Wester-
dokstraat 29, Amsterdam; N. Vos-Boe-
kel, Kloosterweg 62, Laren (N.H.)mevr.
G. Botterman, Kloosterweg 52, Laren
(N.H.) M. Pronk Meelberg, Kerklaan
50, Heemstede; J. Nieuwenhuis, Sant
poorterstraat, Haarlem.

De juiste oplossing van het prijsraad
sel, dat 30 Juli in de krant verscheen,
laat nog even op zich wachten. Zo spoe
dig mogelijk zal de uitslag nu worden
gepubliceerd.

Het bericht, dat de spoorabonneH>®*T

ten begin September e.k. met 15 P

zullen worden verhoogd, heeft in

kringen der georganiseerde hande

reizigers en -agenten grote verontwa®^

diging gewekt. Dientengevolge heef'

commissie voor Handelsreizigersaa»f>e'

legenheden van de Bedrijfsunie va®

menwerkende organisaties van Hand

en Kantoorbedienden, optredende

mens de bonafide handelsreizigers®1'^

e*T

nisaties, zich dezer dagen met een

iet

stig protest gewend tot de directie
Nederlandse Spoorwegen en tot de
nister van Verkeer en Waterstaat»
wfll zjj er bij deze bewindsman
op heeft aangedrongen, dat de 8en°
maatregel alsnog zal worden »®Se
ken.

se®

Ter motivering van haar veria®
heeft de commissie er allereerst
wezen, dat deze maatregel is i®

zonder dat zij vooraf is besproK raf'
de Spoorwegraad, d.w.z. zonder V. ve®"
gaand overleg met het oedrijis
Verder stelt de commissie in n®r t<fi
dat deze maatregel moest lel® da»
verhoging van het kostenpeil e® {j3n'
met name kleine zakenlieden e„orde®
delsagenten hierdoor ernstig ^s'
gedupeerd. Ten slotte wijst de ,jpnstbe'
sie er op, dat het verhoogde ,g af'
toon der Ned. Spoorwegen, fli°

gument voor deze prijsverhogi s aan'
gelden, niet van betekenis is
zien van de abonnementsreizig 'gpo®*
gezien het aantal plaatsen dat P
kan worden bereikt, belangrU re'/®'
is dan vóór 1949, waardoor d®1„ngrij'{.
gers genoodzaakt worden aUtob®f
bedragen voor het reizen Pe waariS
uit te geven. Trouwens, metj® jj. S-
dering voor hetgeen door a n0rD®a'
gepresteerd tot herstel van gec°®
verbindingen, moet toch wo herStel
stateerd, dat dit toch slech oorlog
van de situatie van voor a yerh®0®
dit verband kan moeilijk va
dienstbetoon worden gespr