Staking in Bandjermasin
HERDENKING VAN DE TIENDE VERJAARDAG
VAN HITLER'S INVAL IN POLEN
Thans bouw van kleine woningen
De opbouw van Indonesische marine
Nederl. leger bezet de voornaamste
industrieën
Kubelik niet terug
naar zijn land
Waarom staan Sovjet-legers aan
Joegoslavische grenzen?
Cursus stafverpleegsters geopend
Wit-Gele Kruis begroet 11.000e
lid
Adelborsten worden reeds opgeleid
Tot hoofd en hart
i
.Het weer.
Binnen enkele jaren automatisch
telegraafverkeer
Geen militaire garanties voor Tito
Benelux-kwesties
Grootste vereniging in Haarlem met
perspectieven
wijdse
Vice-admiraal Kist en
Mgr. Groen vertrokken
Geen communistische
wethouders
Kanonloop ontploft
in Enschede
vrijdag 2 september 1949
73ste JAARGANG No. 24553
Dirigent van het Praags
Philharmonisch Orkest
Enfant terrible
Geruchten rond
Triëst
Herfstmanoeuvres Duitsland
Economische Zaken
bereidt zich voor
Mgr. Huibers: Katholiek Nederland
ziet naar deze school
Regeling der
financiering
Ook poppenkast aan
boord
In de Zaanstreek
Twee zwaargewonden
Nederland ruilt textiel
tegen textiel
Kleermakers krijgen weer
Engelse stof
MGR. VERHOEVEN
ACHTERUITGAANDE
UNICUM IN DE WERELD
Telegrammen worden niet duurder
Albert Kuyle moet terecht
staan
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: StumpMusstr. 45, tel. 3998
klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run<
wrtd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 eents per mniimeter-
hoogte. Ingezcyiden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
f 132 per maand, f 435 per kwartaal.
h Naar A.P. meldt, is Donderdag in
"""djermassin een algemene staking
"'.'gebroken. Het economisch leven ligt
F'I. Deze staking betekent de laatste
ïse iif een lange reeks incidenten. Alle
egeringsburean's werden gesloten, aan
dien geen enkele Indonesische employé
?'ch op het werk meldde. Alleen de grote
«andelsmaatschappij^n en banken, die
handen der Chinezen zijn. waren ge
iend.
Daar er geen personeel voorhanden
a?, werden de schepen in de haven
ar' Bandjermassin gelost door gevan
gen.
De eersten, die het bevel tot staken
Ontvingen, waren de employé's van de
"'Metrische centrales, doch spoedig werd
directie er van op de hoogte gesteld,
®at- de arbeiders weer aan het werk
'hoesten gaan.
.Enkele dagen geleden brak een sta-
?jhg uit bij de divisie D4 van de repu-
Phkeinse vloot. De Nederlanders heb-
jjon gedurende de afgelopen negen
jpaanden in dit gebied van deze vloot
"oei wat last ondervonden. Sinds het
®'aken der vijandelijkheden tussen Ne-
ï6rlanders en republikeinen is Zuid-
eorneo het meest onrustige gebied ge
feest.
In Bandjermassin was de toestand
Donderdag ondanks de staking rustig.
De belangrijke industrieën waren bezet
floor het Nederlandse leger, dat na het
Invallen van de duisternis intensief
Patrouilleerde.
Indien de staking voortduurt, dreigt
fl® voedselpositie in de stad precair te
'orden.
Volgens berichten van Nederlandse
militaire zijde werd Kandongan
Raphael Kubelik, dirigent van het
^aags Philharmonisch Orkest en zoon
J*n Jan Kubelik, de bekende violist,
heeft besloten niet naar Tsjechoslowa
kije terug te keren van zijn huidige
'ournee aldus heeft hij de „Raad van
Jeji Tsjechoslowakije" medegedeeld.
Raphael Kubelik vertoeft op het ogen
blik in Engeland met zijn echtgenote
'eveneens bekend als violiste) en zijn
hoon.
Reuter meldt uit Edinburgh, dat Ku
belik aldaar he.eft verklaard de „Raad
•art vrij Tsjechoslowakije te Parijs niet
e Hebben gemachtigd tot het publice
ren van een verklaring, volgens welke
b.'j besloten zou hebben na afloop van
'}jn wereld-tournee niet naar Tsjecho-
"owakije terug te keren.
.,Ik kan slechts dit zeggen", aldus zei
^"belik, „dat ik het laatst in Juli 1948
lfl Tsjechoslowakije ben geweest. Ik
'°on thans in Londen, doch ik heb tot
*6r in 1951 contracten lopen voor con
sorten in Groot-Brittannië, Amsterdam
®h de Verenigde Staten, waardoor al
Jbijn tijd in beslag is genomen, zodat
?ot vraagstuk van een spoedige terug
keer naar mijn geboorteland thans niet
"en de orde is".
De Tsjechische regering is ontsticht
fl&er het feit, dat de president van de
Amerikaanse ambassade in Praag een
">to van Kardinaal Mindszenty in zijn
h'trine heeft geplaatst. Een woordvoer-
"er van de Amerikaanse ambassade zei-
®e, dat de Tsjechische overheid dit als
eew „onvriendelijke daad'' beschouwt.
De eigenaar van een nachtclub te
Washington vond drie weken geleden
een luchtfoto van Washington in zijn
zaak, die hij zo moot vond, dat hij
haar liet vergroten en aan de muur
hing bij andere foto's van de stad.
Zo juist heeft de Amerikaanse ma
rine ontdekt, dat het een strikt gehei
me luchtfoto van de vloot is, waarop
alle militaire installaties van
Washington duidelijk te zien zijn. De
foto is genomen met een geheim, type
aamera uit een gevechtsvliegtuig van
fle vloot.
Woensdag door guerillatroepen aange
vallen. De aanvallers werden terug
geslagen.
Donderdagmorgen is de generaal-
majoor van de T.N.I., Suhardjo, naar
Kandangan vertrokken voor een ont
moeting met de. commandant van de
vierde divisie der republikeinse zee
macht, Hassan Basri. Te Kandangan zou
Suhardjo uitvoering geven aan de
opdracht, het bevel over te brengen, de
vijandelijkheden te staken.
Uit het district Hulu Sungai wordt
gemeld, dat in de nacht van 30 op 31
Augustus aldaar een militair kampe
ment werd aangevallen door een bende
van ongeveer 300 man, gewapend met
geweren en automatische wapens. De
aanval werd Woensdagochtend voort
gezet. Er zijn twee huizen verbrand en
een Indonesische verpleegster werd ont
voerd. De aanval werd zonder verliezen
afgeslagen.
Op het terrein aan de Kralingse-
weg te Rotterdam- werd Donder
dag een Internationaal Concours
Hippique gehouden. Z. K. H. Prins
Bernhard, die wel had ingeschre
ven doch niet meereed, volgde met
zijn moeder Prinses Armgard de
prestaties der ruiters.
Tm officiële kringen te Londen is men nog steeds van mening, dat de Russi
sche regering niet bezig is een militaire invasie van Joegoslavië, hetzo meteigen
troepen ^>f met Hongaarse, Bulgaarse of Roemeense strijdkrachten, voor te be-
16Algemeen is men van mening, dat de troepenconcentraties slechts een onder
deel vormen van de zenuwenoorlog t^gen Joegoslavië, die ten doel heeft om
eventuele binnenlandse verzetsgroepen tegen het Tito-regime de morele steun
te geven om hun aanval op de maarschalk te openen.
In welingelichte kringen te Belgrado Iaat men zich sceptisch uit over de be
richten, dat vijf Russische tankdivisies de Joegoslavische grens dicht genaderd
zouden zijn, zo meldt Reuter. In Belgrado had men geen bevestiging ontvangen
van deze berichten, die ook gewaagden van onderdelen van twee pantserdivisies
en vliegtuigen, die zouden worden samengetrokken in het Westen van Roemenie
in de buurt van Timisoara.
Men was geneigd, deze berichten overdreven te achten.
Functionarissen der V.N. en de leiders
der delegaties te Lake Success hebben
geen aanwijzing ontvangen, dat Joego
slavië van plan is bij de Veiligheidsraad
een klacht tegen de Sovjet-Unie in te
dienen, doch men acht een dergelijke
stap hier waarschijnlijk, aldus meldt
Reuter uit Lake Success.
De Joegoslavische delegatie is niets
bekend over de verblijfplaats van de
permanente Joegoslavische afgevaardig
de José Yilfan, di*. neer ver'v? Me, van
Joegoslavië op weg was nfiar Lake Suc
cess.
Engelse noch Amerikaanse afgevaar
digden zijn voornemens het initiatief in
dezen te nemen. Zij laten 't aan de Joe
goslavische regering over te beslis
sen, of haar geschil met de Sovjet-Unie
een „situatie" vormt, die een gevaar
voor de wereldvrede kan vormen. Func
tionarissen van de V.N. wijzen er op, dat
tot nog toe in de berichten weinig con
crete bewijzen zijn te vinden, dat het
gebied of de onafhankelijkheid van Joe
goslavië onmiddellijk wordt bedreigd.
Zowel het Foreign Office als het State
Department houden het oog gericht op
de toestand, ontstaan door het vergroten
van de pressie op Joegoslavië, aldus Reu-
ter's diplomatieke correspondent, doch
waarnemers geloven niet, dat er op het
ogenblik ook maar enigszins sprake kan
zijn van het bepalen van een politiek
van militaire garanties voor Tito.
Uit Washington meldt Reuter, dat de
Amerikaanse en Britse regeringen heb
ben besloten de Joegoslavische regering
niet van advies te dienen bij het nemen
van de beslissing, of het geschil tussen
Belgrado en Moskou al dan niet aan de
Verenigde Naties dient te worden voor-
gelegd.
Door middel van een artikel in het
Joegoslavische partijblad „Borba heeft
Joegoslavië geantwoord op de laatste
Russische nota. In dit artikel wordt de
beschuldiging uitgesproken, dat de Sov
jet-regering haar houding inzake Joego-
slavië's aanspraken op Sloweens-Karin-
thië uit „valse motieven" heeft gewij
zigd. De Sovjet-Unie heeft Joegoslavië
beschuldigd van. „verraad" van Slo-
wêens-Karinthië, omdat zij zelf „rekent
op dollars en soortgelijke voordelen" (op
grond van het Oostenrijks vredesver
drag), aldus het blad, dat de beschuldi
ging herhaalt, dat de Sovjet-Unie Joego
slavië heeft aangeraden, direct met de
Westelijke mogendheden over zijn aan
spraken te onderhandelen.
Naar A.P. uit Londen meldt, zouden
de drie Westelijke grote mogendheden
overwegen een gedeelte van het vrije
gebied Triëst permanent af te staan aan
Joegoslavië.
Een woordvoerder van het Foreign
Office sprak echter de Italiaanse pers
berichten tegén, dat Engeland en Ame
rika pressie zouden uitoefenen op Italië
om hierin toe te stemmen.
Het hoofdkwartier van het Amerikaanse
leger te Heidelberg heeft bekend gemaakt,
dat 110.000 Amerikaanse soldaten, zeelieden
en manschappen van de luchtmacht deel
zullen nemen aan de najaarsoefeningen, wel
ke van 6 tot 17 September tussen Neuren
berg en Munchen gehouden zullen worden,
zo deelt he* Duitse nieuwsbureau mede.
Naar men verwacht zullen genenraal De
Lattre de Tassigny, bevelhebber der land
strijdkrachten van de West-Europese Unie,
generaal Sir Charles Keightly, commandant
van het Britse leger aan de Rijn, evenals
officieren uit verschillende andere West-
Europese landen de oefeningen bijwonen.
Ter gelegenheid van de herdenking van de tiende verjaardag van de Duitse
inval in Polen, die het begin betekende van de tweede wereldoorlog, hebben
de Russen gisteren de grens tussen hun zone en de Westelijke zones van Duits
land opengesteld. Organisaties in de Sovjetzone hadden de Duitsers uit het
Westpn uitgenodigd de viering van „vredesdag" te komen bijwonen in de Sovjet
zone, waar verschillende feestelijkheden zouden worden georganiseerd, doch de
stroom mensen ging slechts Westwaarts. Tienduizenden Duitsers trokken naar
de Westelijke zones en de Amerikaanse en Britse grensautoriteiten, die gewei
gerd hadden voor deze dag de grens open te stellen, waren niet bij machte,
de stroom tegen te houden.
De grootste invasie vond plaats bij
het grensstation Neustadt bij Coburg in
Beieren, waar tien- a vijftienduizend
mensen de grens overtrokken. Zij be
gon reeds om 10 uur in de ochtend.
Eerst verschenen slechts enkele Duitsers
aan de grens, maar toen hun aantal
groeide tot 500 konden de drie Ameri
kaanse grenswachten niets meer begin
nen. Amerikaanse politie-troepen wer
den naar de grens gestuurd. Ook zij wa
ren echter niet bij machte de steeds
groter wordende stroom Duitsers tegen
te houden.
De Russische grenswachten keken
geamuseerd toe en kwamen niet tus
senbeide. Zij vroegen ook geen inzage
van identiteitspapieren.
De uit de Sovjetzone gekomen Duit
sers, voor het merendeel armoedig in
de kleren, waren voorzien van rug
zakken en tassen en sloegen in Neu
stadt allerlei voedingswaren en huis
houdelijke artikelen in voor Oost
marken of boden textiel, in het bij
zonder zijden kousen, aan in ruil
voor andere goederen. Velen maakten
van de gelegenheid gebruik, een
bezoek aan familie of vrienden te
brengen. Om 9 uur ging de grens weer
dicht.
In Duitsland werd slechts in de Rus
sische zone en in de Russische sector
van Berlijn de inval in Polen herdacht
met een door de communisten georgani
seerd „vredesfeest". Verscheidene com
munistische leiders voerden het woord
op een demonstratie in Berlijn.
De ondervoorzitter van de Duitse so
cialistische eenheidspartij, Walter Ul-
bricht, zeide in zijn rede o.m.: „Wan
neer de oorlogsprofiteurs in de Verenig
de Staten een nieuwe wereldoorlog uit
lokken, zullen de democratische mach
ten aan het hoofd van de strijdmacht
der Sovjet-Unie vechten."
Rondom Berlijn werden gistermorgen
vroeg vreugdevuren aangestoken ter
viering van de door de S.E.D. georgani
seerde „Vredesdag".
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen zijn op het mi
nisterie van Economische Zaken enige
voor de hand liggende personeelsver-
schuivingen te verwachten, ten doel
hebbende een aparte sectie in het leven
te roepen, welke zich speciaal met alle
komende Benelux-kwesties zal bezig
houden. De berichten, dat hiervoor een
apart directoraat-generaal in het leven
zou worden geroepen, zijn onjuist; wèl
is het mogelijk dat een Benelux-directie
deze materie te behandelen krijgt.
(Van onze Haagse redacteur)
In 1860 werd te Londen dank zjj de
invloed van Florence Nightingale de
eerste verpleegstersschool met tevens
scholing voor de leidende verplegings-
functies gesticht. In 1949, en wel Don
derdagmiddag, is te Voorburg op „Vro-
nestein" de eerste Nederlandse cursus
voor katholieke stafverpleegstera offi
cieel geopend. Wat tussen deze twee data
en daarvoor zich nog in het verplegings-
wezen aan ontwikkeling voltrokken
heeft, werd gisteren bij de openings
plechtigheid geschilderd door dr. C. Ban
ning, hoofdinspecteur van de Volksge
zondheid.
Tot aan het laatste oorlogsjaar telde
het Wit Gele Kruis te Haarlem nog geen
4000 leden. Na «en grote wervingscam
pagne en met de wind mee door de
tijdsomstandigheden, waren het er eind
1945 niet minder dan 10.000. Het bestuur
ging echter rekenen en kwam tot de
conclusie, dat 11.000 bereikbaar was. De
mijlpaal is deze week gepasseerd.
In het eigen pand aan het Kenaupark
waren gisteren bestuursleden, de staf
wijkzusters, het bestuur van de Bond
van Katholieke Kraamverzorgsters, kan
toorpersoneel en propagandisten bijeen
gekomen om de 11.000e te begroeten De
familie Van Tongeren, wonende aam de
President Steijnstraat en komende uit
de Zilk, was de gelukkige en genodigde.
De voorzitter, de heer R. Schlatmann,
gaf zijn dankbaarheid te kennen en wees
er op, dat het doel, 11.000 leden, vier
maanden voor het berekende tijdstip is
bereikt.
Dit feit stelt ons dankbaar jegens God
en dankbaar jegens degenen, die onder
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Andriessen (K.V.P.) in verband met de
wijziging van de „Financieringsregeling
woningbouw 1948", heeft de minister
van Wederopbouw en Volkshuisvesting
o. a. geantwoord, dat de beschikking van
10 Augustus j.I. (waarmee de minister
wijziging bracht in de „Financierings
regeling woningbouw 1948") is genomen,
overwegende, dat het belang van een
zeer spoedige verbetering in de woon
toestanden medebrengt, dat voorlopig in
hoofdzaak kleine woningen worden ge
bouwd, waardoor het met het beperkt
bouwvolume voor woningen mogelijk is
méér gezinnen te helpen.
De minister is van oordeel, dat het
hiervoor beschreven belang zodanig
(Van onze Rotterdamse redactie)
Onder de 999 passagiers, die Donder-
Sagmiddag met het vlaggeschip van de
flotterdamsche Lloyd, de „Willem Ruys"
5"ar Indonesië vertrokken, bevond zich
a® opvolger van admiraal Pinke: vice-
jjflhüraal F. J. Kist, die wij bereid von-
ï\eh enige verklaringen af te leggen. Zo-
"l's bekend is, zal de positie van de ma-
etoe 'n Indonesië op de R. T. C. gere-
Worden. Admiraal Kist meende wel
Js zeker te mogen aannemen, dat de
Jflarine in de nieuwe verhoudingen zal
Ptreden op dezelfde wijze als zij dat
r°eger placht te doen. „Ik hoop inder-
a,aafl, dat er een vergelijk te vinden is,
flus de vice-admiraal, en ik hoop even
ts niet gauw hier terug te zijn!"
bOp
een vraag hoe het staat met de op-
d Aw van de Indonesische marine, deel-
d® h'J mede, dat reeds begonnen is met
ut. °P'e'ding van Indonesische adelbor-
h ÏV°P het Koninklijk Instituut te Den
Twintig jongelui zijn hiervoor
flin n en ZÜ zullen dezelfde oplei-
krijgen als de Nederlandse adel-
*ch n' "Ie opbouw van de Indonesi
an .lnarine zal uiteraard een kwestie
llik )nrea zUn en ZÜ zal zich aanvanke-
zeer .n richten °P de bestrijding van
B0v0Ver«. smokkel en op mijnenvegen.
teftdenfl'en gaat deze opbouw met ontzet-
de kosten gepaard en 't blijft nog zeer
Hl aa£ °f de toekomstige V. S. I.
kelin?-.zuUen zijn deze kosten op betrek-
te A* korte termijn op te brengen. Wat
ogenblik aan Indonesische ma
rine bestaat, is slechts een zeer gering
aantal schepen, de vroegere z.g. burger
marine, die in een nieuwe vorm her
leefde. De Koninklijke Marine zal even
tueel aan deze opbouw daadwerkelijk
medewerken.
Het gerucht als zouden de U. S. A.
Surabaja als basisplaats begeren, wees
vice-admiraal Kist van de hand. Wel
schijnen de U. S. A. er bij geïnteres
seerd te zijn, dat de basis Surabaja
blijft bestaan. Vanwege een geregeld
en nauw contact met de regering zal
vice-admiraal Kist Batavia als stand
plaats krijgen er werd enige tijd
geleden in dit verband gesproken over
Surabaja.
De tweede passagier, die wij voor het
vertrek nog even spraken, was Z.H.Exc.
Mgr. J. Groen, die op 16 Juni j.I. te
Kaatsheuvel tot bisschop gewijd werd.
In zijn toekomstige kathedraal de'
scheepskapel, die Donderdag nog het
aanzien van de scheepsbibliotheek had
hebben wij een ogenblik met de eer
ste Apostolische Vicaris van Bandjer
masin zitten praten. Het is een uitge
strekt gebied tien maal zo groot als
Nederland waarover Mgr. Groen is
aangesteld. Slechts zes en dertig pries
ters staan hem in zijn bekeringswerk
terzijde, alsmede een aantal broeders en
zusters. Vijftien staties moeten zij be
dienen. Het missiewerk is echter geens
zins ondankbaar: reeds 7000 a 8000 ka
tholieken telt het Vicariaat thans.
Veel eerder reeds had Mgr. Groen
naar zijn missie terug willen gaan; het
feest van Haarlems bisschop, een van
zijn mede-consecratoren, heeft hem
echter voor de maand Augustus nog in
Nederland gehouden. Zeer dankbaar
was hij gestemd ten opzichtevan de
Nederlandse Katholieken voor alles wat
zij hem geschonken hadden, zowel door
hun gebed als op financieel gebied.
Minister Schokking, admiraal Willin-
ge, commandant der zeemacht, en oud
minister De Booy deden vice-admiraal
Kist aan dek uitgeleide. De congregatie
oversten van de missiebisschop bleken
echter geen kans gezien te hebben ach
ter het koord, waar de douane-ambte
naren het talrijke publiek gevangen
hielden, vandaan te komen. Zij zullen
tevoren natuurlijk wel verzuimd hebben
de nodige formaliteiten te vervullen
De R'damsche Lloyd heeft met deze
reis voor het eerst iets aan boord ge
bracht, dat wel uniek op de wereld is,
n.l. een poppenkast. Guido van Deth, de
bekende poppenspeler, maakte de ont
werpen zij werden uitgevoerd door
Levinus van de Bundt van de Vrije
Academie in Den Haag en schreef
de spelen. Deze poppenkast is een vol
maakt toneel in het klein; een paradijs
voor iedere poppenspeler. Kosten heeft
de Lloyd hieraan niet gespaard. De
poppenkast is natuurlijk hoofdzakelijk
bedoeld voor kinderen met de Wil
lem Ruys gingen er 331 mee, waaronder
53 zuigelingen maar ook de ouderen
zullen haar ongetwijfeld als een wel
kome afleiding aan boord zien.
De heer Van Deth reist mee tot
Southampton; verder zullen de voorstel
lingen verzorgd worden door twee leden
van de bemanning, die hun „opleiding
bij Guido van Deth genoten. Voor ons
aller jeugdvriend Jan Klaassen moet
deze eerste zeereis ongetwijfeld een
evenement van belang zijn. Wij wensen
hem goede reis en behouden vaart!
zwaar weegt, dat over de door de vra
gensteller vermelde bezwaren moet wor
den heengestapt. Groepen van de bevol
king, die in normale tijden grotere wo
ningen plegen te hebben, zullen zich in
deze tijd, nu tienduizenden gezinnen nog
wonen in de meest kommervolle om
standigheden, moeten behelpen, indien
zij voor Rijkssteun ingevolge de finan
cieringsregeling in aanmerking willen
komen. Overwogen wordt een regeling,
waardoor het mogelijk is van woningen
met bedrijven het woongedeelte te fi
nancieren op de voet van woningen
zonder bedrijven.
De huren van woningen met een in
houd groter dan 325, onderscheidenlijk
375 M3, worden vrijgelaten.
De zware lasten, die op de schatkist
worden gelegd, maken het noodzakelijk
de financiële steun van de overheid daar
aan te wenden, waar deze in de eerste
plaats nodig is. De door de regering ge
volgde huurpolitiek wordt naar de me
ning van de minister niet doorkruist,
wanneer voor de grotere nieuwe wonin
gen de huren zijn afgestemd op de
bouwkosten. Het Huurprijsbesluit Nieuw
bouw 1944 heeft steeds de mogelijkheid
opengelaten de huren van nieuwe wo
ningen, gebouwd zonder financiële bij
drage van het Rijk, op kostprijsbasis te
bepalen.
Tot 1 Augustus 1949 is aan jaarlijkse
bijdragen ingevolge de financierings
regeling 1947 toegezegd 4.490.658 voor
11721 woningen, terwijl tot dezelfde
datum op de voet van de financierings
regeling 1948 2.024.034 voor 5637 wo
ningen was vastgelegd.
De minister heeft ernstig overwogen,
of hij de wijzigingen in de financierings
regeling 1948 gelijk met de datum van
de beschikking van kracht zou moeten
verklaren, dan wel nog korte tijd de
gelegenheid zou kunnen openen de on
gewijzigde regeling toe te passen om
diegenen, die bereids veel voorbereidend
werk hadden gedaan voor de bouw van
woningen tussen 325 M3 e.g. 375 M3 en
500 M3, al dan niet met bedrijfsruimte,
niet te duperen. Hij heeft in het belang
van deze groep tenslotte besloten de
datum van 1 September 1949 te kiezen,
daarbij het risico lopende, dat in deze
weken getracht zou worden nog zoveel
mogelijk plannen op de oude voet in te
dienen. Het spreekt vanzelf, dat ver
ruiming van de termijn tussen de be
kendmaking en de datum van indiening
van plannen op de oude voet de maat
regel effect zou doen verliezen en voor
de administratie grote moeilijkheden zou
scheppen. Daarom moet hij de vraag of
hij bereid is het in werking treden van
de, beschikking van 10 Augustus op te
schorten tot dat met de volksvertegen
woordiging overleg is gepleegd, ontken
nend beantwoorden.
I Zich door het leven moeten vechten, j
maakt sterke karakters.
ons bestuur hun zo verantwoordelijke
doch ook zo verheven taak vervullen,
aldus spr.
Er zijn grotere W. G. Kruisafdelingen
in den lande Tilburg en Amsterdam
o.a. tellen meer leden doch gerekend
naar het aantal katholieke inwoners,
spant Haarlem nog steeds de kroon. Per
centsgewijze gaat Haarlem aan de spi*
Meer dan 90 pet. der katholieke bevol
king is bjj het W. G. Kruis Haarlem aan
gesloten.
En toch hoe vreugdevol op zich
het is niet het zo juist genoemde aan
tal noch het bereikte percentage, het
welk ons op de eerste plaats zo dank
baar en blijde stemt, ging de heer
Sfchlatmann voort. Onze grootste vreug
de schuilt in de gedachte iets voor zó-
velen te mogen doen. Iets te mogen zijn
voor de moeder in dat sublieme uur,
waarop haar kind geboren wordt. Iets
te mogen doen voor dat Godsgeschenk,
waarvoor zij desnoods blijmoedig haar
leven zou offeren. De behulpzame hand
te mogen reiken aan allen die in smart
en pijn neerliggen op het ziekbed. Hun
lijden te mogen verlichten door het ver
strekken van de allerbeste en meest mo
derne verplegingsartikelen; ziedaar en
kele van de vele facetten waaraan het
werk der katholieke gezondheidszorg zo
rijk is en die het voor degenen, die er
aan deelnemen doet toeschijnen als een
voorrecht, waarvoor zij God dankbaar
moeten zijn.
Het snel groeiende ledental legt steeds
grotere verplichtingen op. Het Wit Gele
Kruis is in Haarlem onmisbaar gewor
den. Hoe omvangrijk het werk der ka
tholieke gezondheidszorg hier ter stede
is geworden moge blijken uit het feit,
dat thans het aantal medewerkenden tct
75 is gestegen.
Van ieder van hen wordt verwacht,
dat zij hun werk doen met de inzet van
alle gaven van verstand en hart welke
God hen heeft geschonken.
Nadat spr. zich tot de medewerkenden
had gericht, bood hij de heer en me
vrouw Van Tongeren een grote taaY
aan, waarbij de penningmeester de toe
zegging voegde, dat de eerstvolgende
kraamhulp gratis zou zijn.
(Van onze correspondent)
De grootste politieke partij in de Zaan.
streek, de P.v.d.A., heeft deze week op
huishoudelijke vergaderingen in de ver
schillende Zaangemeenten besloten geen
communisten meer te benoemen in wet
houdersfuncties en in de commissies van
bijstand. Het besluit werd op de verga
deringen met overweldigende meerder
heid aangenomen. In Zaandam zal de
P.v.d.A. meewerken aan de benoeming
van een katholieke wethouder, de heer
J. Meulenkamp, die de plaats van de
communistische wethouder zal mnemen.
President Truman zei gisteren, dat hij
niet overweegt wijziging te brengen in de
positie van zijn militaire adjudant, gen.-
maj. Harry Vaughan, die door de Senaat is
gehoord naar aanleiding van de „vijf pro-
cent"-affaire.
Voor deze feestelijke middag mocht de
voorzitter, dr. Bloem, een groot aantal
bezoekers, waaronder vertegenwoordig
sters van talrijke vrouwenorganisaties
welkom heten, maar de meeste luister
werd aan de officiële opening ongetwij
feld bijgezet door de aanwezigheid van
Mgr. J. P. Huibers. Zijne Hoogw. Excel
lentie wees in zijn toespraak op twee
aspecten in de katholieke verplegings
arbeid: de vakbekwaamheid, maar daar.
naast het licht des geloofs. Wij zijn veel
verschuldigd aan de religieuzen, zo zeide
Z.H.E., maar het uur der leken heeft
thans geslagen; zij worden nu gesteld
voor een taak, die vroeger niet van hen
gevraagd werd. Na twee jaar intensieve
voorbereiding kan nu deze mooie arbeid
beginnen van de opvoeding van ver
pleegsters tot het zelfstandig bestuur
van een ziekenhuis. Voor de leek is een
dergelijke taak niet te dragen zonder de
geest van opofferende liefde. Katholiek
Nederland ziet naar deze school.
Na de Bisschop sprak dr. Banning, die
de minister van Sociale Zaken en de di
recteur-generaal van de Volksgezondheid
vertegenwoordigde. Het ministerie van
O., K. en W. was vertegenwoordigd door
de heer Sehüttenhelm, die eveneens de
geestelijke vorming benadrukte. Ten
slotte voerde de heer Nooteboom, burge
meester van Voorburg, het woord. Hij
sprak de hoop uit, dat „Vronestein" niet
alleen een uitwendig sieraad voor zijn
gemeente zou mogen zijn. Zuster Groo
tenhuis sprak het dankwoord voor de
allerwegen betoonde belangstelling.
Aanwezig waren ook deken Pompe
van Den Haag en het bestuur van de St.
Radboud Stichting. De belangstelling
van deze zijde houdt o.m. verband met
een plan op langere termijn om de cur
sus-in enigerlei vorm bij de opbouw van
de medische faculteit in Nijmegen onder
te brengen.
De cursus voor katholieke stafver
pleegsters stelt zich ten doel in een pe
riode van vijftien maanden gedurende
telkens drie dagen per maand lekenver-
pleegsters een opleiding te geven voor
leidende functies, zodat zij op hun beurt
weer anderen kunnen scholen. Een
eigenlijke bevoegdheid hiertoe ontbreekt
namelijk hier te lande nog steeds; wel
is er een neutrale cursus te Amsterdam,
doch zoals in verschillende redevoerin
gen tot uiting kwam, is de geestelijke
basis bjj deze opleiding van zeer groot
gewicht. Het docentencollege omvat o.a.
een socioloog, een psycholoog, een psy
chiater, een jurist, een priester en een
diëtiste. De eerste cursus, die ca. 300 les
uren zal tellen, begint met 35 verpleeg
sters.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Overwegend zwaar bewolkt en op
de meeste plaatsen opnieuw enige
regen, morgen overdag gevolgd door
enkele opklaringen. Meest matige,
later iets afnemende wind hoofdza
kelijk tussen Zuid-Oost en Zuid-West
Enige verdere daling van tempera
tuur.
Zon: 5.5419.26 Maan: 18.29—0.35
(Van onze correspondent)
In het stadscentrum van Enschede ex
plodeerde Donderdagmiddag omstreeks
4 uur een onde kanonloop, waarin op
onverklaarbare wijze een granaat was
blijven zitten. De explosie werd ver
oorzaakt door een autogenisch las-appa-
raat, waarmede de Enschedese lasser J.
F. Arens en diens zoon. de 35-jarige J.
Arens, de loop dóór wilden snijden. Bei
den werden met zware verw ondingen
aan handen en voeten naar het R. K.
ziekenhuis overgebracht. De linkervoet
van de zoon moet waarschijnlijk geam
puteerd worden.
De werkzaamheden geschiedden op een
open veldje tussen enkele woonhuizen.
Het mag wel een wonder heten, dat dit
ongeval niet meer slachtoffers heeft ge
ëist. Enkele arbeiders, die bij het lossen
geassisteerd hadden, waren juist voor
het ongeluk naar de werkplaats gegaan.
Tal van huizen in de omgeving liepen
ernstige schade op. Van één woning
werd het dak weggeslagen. Een stuk
van de affuit van het kanon sloeg door
het dak van een woning op 50 meter
afstand, waarbij gelukkig alleen maar
een kinderledikantje werd vernield.
(Van onze Haagse redacteur)
Voor een bedrag van 300.000 Pond is
een aanvullende textielregeling getrof
fen in het Nederlands-Brits handels-
accoord. Nederland zal namelijk Enge
land bepaalde textielgoederen leveren
en ontvangt daarvoor enkele stoffen
retour. De helft van deze import komt
ten goede aan de confectieindustrie en
is voorts bestemd om weer geëxporteerd
te worden. De andere helft gaat naar
grossiers en kleermakers. Deze laatsten
zullen daardoor op de helft van hun
vooroorlogse metrage komen.
(Van onze Haagse redacteur)
Gisteravond luidden de berichten
omtrent de gezondheidstoestand van
Mgr. Verhoeven, dat Z.H.Exc. achter
uitgaand was. Omstreeks het middag
uur heeft Mgr. Verhoeven een kleine
inzinking gehad. Nadien was het ziek
teverloop weinig gunstig te noemen.
Hedenmorgen was de conclusie we
derom, dat de toestand nog steeds ach
teruitgaande is.
De wervelstorm, die Woensdag met
snelheden van 135 kilometer per uur
over Japan raasde, heeft 68 doden en
223 gewonden geëist. Het aantal vermis
ten bedraagt 39. Minstens 150.000 per
sonen werden dakloos, terwijl voor 75
miilioen dollar aan persoonlijke bezittin
gen verloren ging.
Winston Churchill is gisteren in gezel
schap van zijn echtgenote en zijn lijfarts
Lord Oberon per vliegtuig uit Nice naar
Londen teruggekeerd. De oude oorlogslei
der is geheel hersteld van de koude, die
hij verleden week bij het zwemmen aan de
Rivièra had opgelopen.
In Amerika neemt men proeven met
kleding, waarin iemand in het Pool-
water kan verblijven zonder te bevrie
zen. De Pool was wel wat ver en daarom
zette men een proefkonijn m een bak
met ijs.
In de toekomst zal het Morse-stelsel uit
het Nederlandse telegraafverkeer verdwij
nen. De Morse-toestellen zullen plaats ma
ken voor moderne zgn. „teletype"-toestel-
lcn, verreschrijvers. Dit hangt samen met
het besluit om het telegraafverkeer in ons
land te automatiseren.
Om te zien. hoe de vindingen van Ne
derlandse P.T.T.-technici op dit gebied in
de praktijk voldoen, is men ruim een half
jaar geleden te Amsterdam begonnen met
de bouw van een proefautomaat. Deze
maakt het thans reeds mogelijk, dat tele
grammen, aangeboden op een van de enkele
thans op de proefautomaat aangesloten te
legraafkantoren, geheel langs automatische
weg van de plaats van verzending naar de
plaats van bestemming gaan.
Dit deelde de heer J. Veen, adjunct-di
recteur van het telegraafkantoor te Amster
dam mede. Bij het telegraafverkeer in Ne
derland zijn de personeelkosten te hoog, zo
vertelde de heer Veen. Men is gaan onder
zoeken op welke wijze die kosten vermin
derd konden worden. Door een verminde
ring zou men tevens de telegramkosten
laag kunnen houden, hetgeen, als men zou
doorgaan met de thans in gebruik zijnde
manier van het verwerken van telegram
men, in de toekomst vermoedelijk niet zou
zijn vol te houden.
Op grond van deze onderzoekingen is be
sloten het telegraafverkeer te automatise
ren. In Amsterdam, en vermoedelijk in Den
Haag, Rotterdam, Zwolle en 's-Hertogen-
bosch zullen telegraafantomaten komen.
Een beslissing over het aantal dezer cen
trales is nog niet genomen, een beperking
van het aantal tot vijf is in overweging.
Als in de toekomst een P.T.T.-ambtenaar
in Delfzijl wil telegraferen zal hij slechts
enkele handelingen behoeven te verrichten
om een telegram te verzenden naar b.v.
Maastricht. Hij slaat dan op de toetsen van
zijn teletype-toestel het nummer van het
telegraafkantoor te Maastricht aan. Via de
centrales te Zwolle en 's-Hertogenbosch
wordt deze verbinding dan langs automati
sche weg tot stand gebracht. De man in
Delfzijl drukt op een toets en de teletype
in Maastricht geeft automatisch antwoord,
dat zij gereed is het telegram te ontvangen.
Het telegram in Delfzijl getypt komt op
hetzelfde ogenblik in Maastricht aan.
De levering van de definitieve automaat
is opgedragen aan een buitenlandse maat
schappij. Zij zal het apparaat bonwen vol
gens aanwijzingen van het Staatsbedrijf der
P.T.T. Bij de bouw worden de vindingen van
Een leveringstijd van ongeveer vier a vijf
jaar werd vastgesteld. Zij zal, voor zover
bekend, de enige ter wereld zijn.
In 1951 wordt in Nederland het congres
gehouden van het „Comité Consultatif In
ternational Télégraphie". Dan komen de
kopstukken op het terrein der telegrafie
uit de hele wereld in ons land samen. Als
versnelling van de uitvoering mogelijk zon
zijn, zou de fabrikant deze bijzondere ge
legenheid kunnen gebruiken om telegra^f-
middelen van de modernste constructie te
tonen.
Naar onze Haagse redacteur verneemt,
moet uit de vermelding, dat de tele
gramkosten laag kunnen worden ge
houden, niet geconcludeerd worden, dat
de telegrammen minder zullen gaan kos
ten dan momenteel het geval is. Zoals
bekend is het telegraafapparaat van de
P.T.T. een onderdeel van het grote be
drijf, waar thans geld bij moet. Vol
ledige automatisering van het telegraaf
verkeer zal besparing betekenen op de
personeelskosten: daartegenover staan
echter weer hogere kosten voor de tech
nische installaties. In het gunstigste ge
val zal men er misschien in slagen de
ongezonde toestand recht te trekken,
doch dit wil bepaald niet zeggen, dat de
P.T.T. denkt over verlaging van tele
gramtarieven, behoudens dan inciden
tele geringe verlagingen (en verhogin
gen) voortvloeiende uit internationale
overeenkomsten.
De schrijver Albert Kuyle, pseudoniem
van L. M. A. Kuitenbrouwer, te Bilt-
hoven, moet 29 September in Utrecht
voor het Bijzonder Gerechtshof terecht
staan. Hem is ten laste gelegd, dat hij
van Mei 1940 tot October 1942 in het
weekblad „De Weg", bet Ned. Dagblad
(beidé uitgaven van Nationaal Front)
en het Algemeen Handelsblad arti
kelen heeft laten verschijnen, die af
breuk deden aan het gezag van de Ned.
regering in Londen en aan de Engelse
en Amerikaanse oorlogvoering, waarin
de Duitsers werden verheerlijkt. anti-
Joodse propaganda werd gevoerd, pro
paganda gemaakt voor de strijd aan
Duitse zijde tegen Rusland en afbreuk
werd gedaan aan de geest van verzet
aklus de tenlastelegging.
