Onderzoek naar inbreuken op cease fire-overeenkomst m Europese Unie is zeker mogelijk, aldus Spaak Montgomery te Nijmegen Steeds grotere prestaties gevraagd van Britse luchtvaart industrie Het weer. Manuilsky doet aanval op Vaticaan Felle fabrieksbrand te Rijen ZIJ, DIE VIELEN Winterseizoen M Tot voor kort diepste geheimhouding WmÈÊ^ Tot hoofd en hart Sjahrir over R.T.C. Militair ceremonieel op Prinsjesdag Drie millioen voor N.-Oostpolder Wij moeten voor Christendom en humanisme strijden Een dode, twee gewonden Na bezoek aan plaatsen waar geallieerden de Rijn overstaken „Cornet" is de voor naamste troef ZATERDAG tO SEPTEMBER T949 73ste JAARGANG No. 24560 Vaar in cultuur brenging non gronden CR1PPS EN BEVIN ROKEN NIET MEER Uit bezuiniging 3700 ha. cultuurgrond door grenscorrecties RAJKSTAAT VRIJDAG TERECHT Canadese Dakota verongelukt 23 personen omgekomen Amerika zorgt voor de dollars BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998 Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds 21544 Directeur: 5. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Rutfc Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter» hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weet f 1.52 per maand, f 4-55 per kwartaal. Na een formele vergadering, die Vrij dagmiddag te Batavia is gehouden, heeft de centrale gemengde commissie het volgende communiqué uitgegeven: „De centrale gemengde commissie heeft er nota van genomen, dat alle der tien plaatselijke gemengde commissies •ver heel Java en Sumatra zijn inge steld en in functie zijn. De commissie zal geheel op de hoogte gehouden wor den van haar werkzaamheden. Er zjjn vier van deze commissies op Sumatra (te Medan, Sibolga, Bukittingi en Pa- lembang) en negen op Java (te Serang, Bandung. Purwokerto, Semarang, Ma- gelang, Solo, Kediri, Bodjonegoro en Surabaja) De commissie heeft voorts rapporten Van de plaatselijke gemengde commis sies in Midden, en Oost-Java met be trekking tot beweerde inbreuken op de overeenkomst tot staken der vijandelijk heden behandeld. Sommige van deze incidenten zijn nog in onderzoek; daar om werd overeengekomen, dat thans van de zijde van de commissie in af wachting van verdere rapporten geen stappen zullen worden ondernomen. De commissie heeft voorts bepaalde kwes ties betreffende de vaststelling en af bakening van patrouillezones in de ge bieden van Purwokerto en Surabaja besproken". Wan onze Haagse redactie) Ais op Dinsdag 20 September a.s. de Haagse garnizoenscommandant, kolonel H. Beenhakkers, zijn inspectietocht zal beginnen, zullen 1870 man aan troepen, die aan de plechtigheden bij de opening Van de beide Kamers der Staten-Gene- raal zullen deelnemen, in groot tenue langs de gehele route van het Koninklijk paleis tot aan het gebouw van de Rid derzaal op het Binnenhof gereed staan. Met drie passen tussenruimte zullen daar staan de mannen van de Koninklijke Marine ter sterkte van 100 man; 50 man van het K.N.I.L., 500 man van het derde territoriale bataljon, een detachement Van 420 man aan luchtvaarttroepen, een detachement van 500 man van het twee de territoriale bataljon, 200 man van de Koninklijke Marechaussée pn een deta chement van ongeveer 100 man van het Garderegiment grenadiers. Precies om één uur, wanneer H. M. Koningin Juliana het Koninklijk Paleis zal verlaten, zal op het Malie veld het eerste schot worden afge vuurd en verder elke minuut één schot, tot het moment, waarop H. M. de Koningin wederom in het paleis zal zijn. Zo zullen er ongeveer 45 schoten vallen. De gehele plechtigheid pleegt n.l. 45 minuten te duren. De vuurmonden .Van de batterij zullen ge richt zijn naar het Haagse Bos. De stoet, die Hare Majesteit naar de Ridderzaal zal begeleiden, zal gevormd Worden door een detachement van het Wapen der Koninklijke Marechaussée, onderdelen van het Garderegiment Ja gers, ere-escortes van de Rijkspolitie en de Koninklijke Militaire Kapel. De ere wacht aan het Paleis Noordeinde zal gevormd worden door 100 man van het Garderégiment Prinses Irene, waarbij ingedeeld is het vaandel van het Regi ment met vaandelwacht en het Trom- Petterscorps van de Huzaren van Boreel. Aan de Ridderzaal zal de erewacht ge vormd worden door 70 man van het Korps Mariniers, waarbij ingedeeld zijn het vaandel van het korps met de vaan delwacht en de Kapel van de Koninklijke Marine. Van betrouwbare zijde verneemt U.P. te Batavia dat tussen de Nederlandse en republikeinse autoriteiten onderhande lingen zijn begonnen over de toekomst van de Indonesische luchtvaart. De on. derhandelingen zouden tevens de aan koop van meer toestellen voor de Indo nesische maatschappij betreffen. Sjahrir heeft in een interview met het Chinese blad „Keng Po" verklaard, dat hij nog steeds van mening was, dat het politieke beleid van de republiek t.a.v. de R.T.C. niet juist is. Het vertrek naar Den Haag is te overhaast geweest, want er zijn vele onderwerpen, die niet vol doende duidelijk zijn. Sjahrir verklaar de voorts, dat de buitenlandse druk nog steeds zeer groot is, doch dat het hem niet duidelijk was of deze druk de In donesiërs bevoordeelde of niet. Bij de Tweede Kamer is ingediend een ontwerp van wet tot wijziging van de begroting van inkomsten en uitgaven van het Zuiderzeefonds (kosten, verband houdende met indroging van gronden aan de randen van de Noord-Oostpolder tussen Lemmer en Blokzijl). Uit de Memorie van Toelichting blijkt, dat de minister van Verkeer en Water staat het gewenst acht maatregelen te nemen, welke een voortschrijdende ach teruitgang van de cultuurgronden en de daarop staande gebouwen in het betrok ken gebied tegengaan en de ontstane schade ondervangen, waarbij hij zich op het standpunt stelt, dat het Rijk zich een offer dient te getroosten om de productiviteit van de grond weer op peil te brengen. Door de directie van de Landbouw, in samenwerking met de directie van de Wieringermeer (Noord-Oost-Polderwer- ken) en de Dienst der Zuiderzeewerken zijn onderzoekingen gedaan en proeven genomen, die geleid hebben tot het op stellen van een plan van de maatrege len, welke genomen dienen te worden. Ofschoon dit onderzoek nog niet geheel voltooid is, kan de minister reeds mede delen, dat ten aanzien van de gronden, zowel waterbouwkundige als landbouw kundige werken zullen moeten worden uitgevoerd. De kosten van de werkzaamheden, welke enige jaren in beslag zullen ne men, worden geraamd op f 3.300.000, waarvan: f 500.000 voor de waterbouw kundige werken, f 1.500.000 voor de landbouwkundige werken, f 1.000.000 voor de gebouwenschade, en f 300.000 De Britse minister van Financiën, Sir Stafford Cripps, heeft medege deeld dat hij en zijn collega Bevin het roken hebben opgegeven, zulks in ver band met het Britse tekort aan dol lars. Minister Cripps deelde tijdens een door de nationale Persclub aangebo den noenmaal mede, dat Groot-Brittan- nië, als gevolg van zijn tekort aan dollars, minder tabak zal invoeren. (Van onze Haagse redacteur) Het C.B.S. heeft uitgerekend, dat de bij de grenscorrecties aan Nederland toe gevoegde Duitse gebieden een totale op pervlakte aan cultuurgrond beslaan van 3717 H.A. Meer dan de helft daarvan levert akkerbouwproducten. Wat de veehouderq betreft, noteert men de volgende cijfers: ruim 3500 stuks rundvee en rond 3300 varkens. Het Sovjet-Mok heeft gisteren in de Veiligheidsraad een aanval op het Vati caan ingezet en er de Verenigde Staten en andere Westerse mogendheden van beschuldigd de toelating van dertien landen tot de V. N. te blokkeren. De Oekrainse gedelegeerde Dmitri Manuilsky vertelde de Veiligheidsraad, dat de regeringen van Bulgarije, Hon garije en Roemenië met de Balkan-pro- cessen tegen kerkelijke leiders niet de godsdienst bestrijden, doch zich richten tegen die geestelijken, die de godsdienst als een politiek werktuig gebruiken. Manuilsky, die het woord voerde in het hernieuwde debat over de toelating van Oostenrijk, Ceylon, Finland, Ierland, Italië, Jordanië, Portugal alle ge steund door het Westen en Albanië, Bulgarije, Hongarije, Mongolië en Roe menië gesteund door de Sovjet-staten zeide, dat de Oostelijke staten bereid zijn te stemmen voor gezamenlijke toela ting van deze twaalf staten alsmede voor toelating van Nepal, welks toelating Paul Henri Spaak, de president van de Raad van Europa, zeide gisteren tydens een persconferentie dat de eer ste zitting van de Raad hem de over tuiging had gegeven dat een unie van democratische staten van Europa niet tot de onmogelijkheden behoort. „Ik kwam naar Straatsburg in het diepe besef van de noodzakelijkheid van een Europese Unie. En ik ga hier weg in de vaste overtuiging dat het mogeiyk is." Spaak zeide dat de maatregelen die door de Raad geaccepteerd waren met betrekking tot de verhaasting van het economisch herstel, niet ingrijpend en niet precies genoeg waren. Naar de mening van Spaak was het economische probleem het moeilijkste vraagstuk dat tijdens de eerste zitting van de Raad Was aangeroerd en het zou waarschijnlijk het grootste obsta kel worden voor de vorming van de eenheid. „Ik geloof, dat de grote meerderheid van de volkeren van Europa intellec voor onderzoekingen en proefnemingen, j tueel bereid zijn tot een eenheid, maar Verwachting tot Zondagavond: Tamelijk heldere en koele nacht met weinig wind en plaatselijk nevel of mist. Morgen overdag over het al gemeen zonnig en droog weer met een zwakke wind, hoofdzakeiyk tus sen Zuid-Oost en Zuid-West en «ets hogere temperatuur dan vandaag. Zondag: 20.11—10.36. Maandag: 20.25—11.40. Zon: 6.07—19.06; Maan: Zoik 6.0—19.03; Maan: Vrijdagnamiddag is te Rijen (N. Br.) een lederfabriek der fa. A. A. Buys aan dei Stationsstraat tot de grond toe afgebrand. De 22-jarige arbeider J. Raaymakers uit Rijen kwam daarby in de vlammen om. Twee personen werden gewond; één van hen moest in een ziekenhuis te Breda werden opgenomen. De schade is aanzienlijk. Omstreeks kwart vóór vijf ontstond er in de fabriek, temidden van de arbei ders, een ontploffing van althans in verhouding tot wat later volgde gerin ge omvang. Directie en kantoorpersoneel wilden in de fabriekshal gaan kijken wat er gaande was, doch kregen daar voor niet meer de tijd, doordat enkele ogenblikken later een geweldige ont ploffing volgde, waarbij steekvlammen van 25 a 30 meter hoog opschoten. Het vuur verspreidde zich onmiddellijk over de gehele fabriek, waarin zich zeer brandbare stóffen als cellulose en benzol grondstoffen voor de kunstlederberei ding bevonden. De vaten benzol wa ren in kelders onder de fabriek opgesla gen. De inhoud van twee van deze kel ders bleef gespaard, de derde ging ver loren. Verder 'werd het gehele gebouw verwoest. Aanvankelijk werd nog getracht met in de fabriek aanwezige schuimblussers de brand te bestrijden, maar tegen de enorme vuurzee was met dit materiaal niets te beginnen. Daarna verschenen de brandweren van Breda, Tilburg en Gil- ze, die omstreeks zes uur de ergste vuur gloed gedoofd hadden, hoewel de brand na die tyd nog even opleefde in het labo ratorium, waar verschillende chemische stoffen vlam vatten. Het stoffelijk overschot van J. Raay makers, de jongste zoon van een we- Contrasten op de grote luchtvaarttentoonstelling te Farnborough. Op de achtergrond de veel besproken „Cornet", het enorme viermotorig straal vliegtuig, bestemd voor burgerverkeer. Op de voorgrond de Havilland Venomeen gevechts-bombardementsvliegtuig. De „Venom" is juist van de geheime lijst geschrapt en voor het publiek vrijgegeven. duwe, werd. pas om half zeven gevonden. Vermoed wordt, dat hij by een poging tot vluchten is ingesloten. Twee per sonen kregen brandwonden, namelijk de 32-jarige A. van Mook uit Breda en de 50-jarige Th. Simons uit Oosterhout. Zij werden naar het ziekenhuis te Breda gebracht, waar Simons een bloedtrans fusie kreeg. Van Mook kon na behan deld te zijn naar huis gaan. De oorzaak van de ontploffingen is nog onbekend. De schade is uiteraard aanzienlijk, maar een enigszins nauw keurige schatting kon nog niet gegeven worden. De fabriek was op beurspolis verzekerd. Reeds eerder, namelijk in 1943, is de fabriek der fa. Buys geheel afgebrand. de grote vraag is hoe zij zullen reage ren op de practische problemen die met de vorming van die eenheid ge paard zullen gaan. De vertegenwoordigers van de As- semblée zullen er zich tijdens de ko mende vergaderingen op moeten voor bereiden dat zij zich meer moeten voe len als Europeaan dan als vertegen woordigers van een land of van een partij." Hij wees er op, dat reeds tij dens de eerste bijeenkomst herhaalde lijk gebleken was dat de afgevaardig den hun mening weergaven zonder daarbij op partij- of landsbelang acht te slaan. De Franse en Scandinavische socialisten waren het dikwijls niet eens met de Britse Labourleden en brachten dat door hun stemming tot uiting. Maar hy wees er op, dat de eenheid ook verschillende andere doeleinden kon nastreven. „Op het ogenblik schijnen weinigen van ons er nog van doordron gen, dat Europa voor het Christendom en het humanisme op de bres moet staan. Dat spijt mij, want ik ben van mening en in die mening hebben de debatten in de Assemblée mij weer ge sterkt, dat de Europese ideologie ver verheven is boven die van enig ander land." De president wees er op, dat de drang naar een Verenigde Staten van Europa in arbeiderskringc-i niet erg veel ingang heeft gevonden. Hij vond dat vreemd, omdat toch de leuze „Arbeiders van de hele wereld verenigt u", uit arbeiders kringen afkomstig is. Op een vraag of hij voor een spoe dige toetreding van Duitsland was, zeide Spaak, dat Duitsland in ieder ge val eerst een verzoek om toegelaten te worden zou moeten indienen. Hij deelde mede, dat hij de aanbevelingen van de Raad aan de commissie van ministers had doen toekomen en dat hij ver wachtte, dat zij binnenkort bijeen zou den komen om de te nemen stappen in overweging te nemen. Op een vraag naar de geruchten, dat de Verenigde Staten ook zouden deel- verleden week Woensdag verworpen was. De Argentijn dr. José Area eiste, dat de Veiligheidsraad formeel zou stemmen over een van zijn zeven resoluties, die de toelating aanbevelen van de zeven landen, die de steun van het Westen ge nieten. Indien de Raad er van overtuigd is, dat de houding van de Sovjet-groep jegens de toelating van de dertien lan den niet gewijzigd is, dan stelde Area er zich mee tevreden dat met het oog op de notulen over één resolutie ge stemd zou worden en men de overige resoluties zou laten rusten. Indien het over de diverse verzoeken om toelating tot stemming zou komen, werd een stroom van Russische veto's verwacht. De Sovjet-gedelegeerde, Seymon Tha- rapkin zeide, dat hij niet speciaal aan drong op stemming over de nieuwe Sovjet-resolutie, die toelating van alle dertien landen aanbeveelt, doch hij eiste dat indien de Raad inderdaad zou gaan stemmen over de aanvragen, de Sovjet resolutie in stemming zou worden ge bracht. De vroegere Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Laszlo Rajk en een aantal medeplichtigen zullen op 16 September wegens spionnage voor een volksgerechtshof moeten verschijnen, zo werd gisteren door de Hongaarse rege ring medegedeeld. Rajk, een van de meest vooraanstaan de leden van de Hongaarse communis tische arbeiderspartij, is in Juni gearres teerd. Volgens Vaticaanse kringen heeft Z.H. de Paus besloten de huidige „Pauselijke hymne" te vervangen, omdat dit lied niet plechtig genoeg en wat te levendig is. Voor de hymne zal in de plaats komen de „Pau selijke mars", gecomponeerd door de Frans man Charles Frangois Gounod, de compo nist van de opera „Faust". De wijziging zal volgens genoemde kringen aan het begin van 1950, het heilige jaar, worden inge voerd. nemen aan de Raad van Europa, ant woordde Spaak, dat in de eerste plaats de Raad er voor zorg moet dragen, zich zelf te installeren als een nuttig en effi ciënt lichaam. Hij voegde er aan toe, dat het Brussels Pact vooraf was ge gaan aan het Atlantisch Pact en dat wellicht de Europese Eenheid een voor bode zou worden van de Atlantische Eenheid. De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen de volgende verliezen in Indonesië zijn gerap porteerd: Koninklijke Landmacht: Gesneuveld 1 September 1949: Serg.-maj. J. F. H. Hoefs, legernr. 200804000, afkomstig uit Uden. Koninklijk Ned.-Ind. Leger: Gesneuveld 21 Augustus 1949: Men. sold. Ie kl. Z. Tairas, stbnr. 1825, afkomstig uit Indonesië. Gesneuveld 24 Augustus 1949: Jav. sold. Ie kl. inf. Kastanom, stbnr. 071301164 (oud: 10962) af komstig uit Indonesië; Jav. sold. Ie kl. inf. Toewoeh, stbnr. 43229, af komstig uit Indonesië. Gesneuveld 25 Augustus 1949: overleden t.g.v. oorlogsverwonding op 25 Augustus 1949: Soend. sold. Ie kl. inf. Engkar, stbnr. K 104717310, afkomstig uit Indonesië; Men. korp inf. G. A. Karisch, stbnr. 32138, af komstig uit Indonesië; Jav. sold. 2e kl. inf. Tjatiwa, stbnr. 281301241, afkomstig uit Indonesië; Jav. sold! 2e kl. inf. Wakit, stbnr. K 3463521, afkomstig uit Indonesië. Dat zij rusten in vrede. Een Dakota van de Canadese lucht vaartmaatschappij op de routes over de Stille Oceaan is op 60 kilometer af stand van Quebec neergestort. Alle 23 nizittenden zijn om het leven gekomen. Volgens het eerste bericht waren er naast de vierkoppige bemanning 17 passagiers aan boord, doch later bleek, dat twee baby's niet op de passagiers lijst voorkwamen, omdat voor hen geen passageprijs was betaald.'. Deze ramp is één van de ergste in de geschiedenis van de provincie Quebec. Het toestel voerde een vlucht uit in de geregelde dienst van de luchtvaartmaatschappij Quebec, een onderafdeling van de Ca nadese luchtvaartmaatschappij voor vluchten in het gebied van de Stille Oceaan, naar Baie Comeau, ongeveer 400 kilometer van Quebec af aan de St. Lawrence gelegen, en naar Seven Islands. Een lachende en wuivende Monty leunde over de railing van de grote sa lonboot van de Franse marine, de „Ge neral Mangin", waarmede hij de afgelo pen dagen een tocht over de Rijn heeft gemaakt en gisteren tegen half zes in Nijmegen aan de Waalkade arriveerde. Er waren geen schetterende fanfares, geen ontvangst-comité's, geen vlagge tjes-zwaaiende menigten of indrukwek kende militaire escortes aanwezig om hem in Nijmegen op te wachten. Slechts een handjevol bewonderaars van de Nij meegse benedenstad, enige bootwerkers en parlevinkers, groezelige kindertjes, die in het stof van de Waalkade speel den en enkele zenuwachtige mare chaussees vormden de vreemdsoortige erewacht die ter begroeting van de be- (Van onze luchtvaartmedewerker) f f et geforceerde tempo, waarin de Bristol-fabrieken haar voorbereidingen i~l troffen voor de eerste proefvlucht van de Brabazon 1, wettigt de veronder- stelling, dat demonstraties met dit reusachtige vliegtuig tot één van de grootste attracties zullen gaan behoren van de deze week te Farnborough te houden luchtvaarttentoonstelling. Naast de nieuwste militaire ontwerpen van Hawker, Vic kers Supermarine, English Electric en Gloster, zal op deze expositie, die ieder jaar vele buitenlandse experts trekt, ook het veelbesproken vier-motorige straal vliegtuig, de Comet van de De Havilland-fabrieken, te bezichtigen zijn. waarmee eind volgend jaar de eerste proefvluchten zullen worden gemaakt. Omtrent de „Cornet", door vele des kundigen beschouwd als de voornaam ste troef van de Britse burgerlucht vaart, werd tot voor kort de diepste ge heimhouding betracht. Dat het toestel zou worden voortbewogen door vier straalmotoren, was lange tijd het enige, waarmee de buitenwacht bekend was. De talrijke experimenten met de D.H. 108 „Swallow" vliegende vleugel, waar mee het verzamelen van gegevens voor de bouw van de Comet werd beoogd, deden zeer sterk vermoeden, dat het nieuwe verkeersvliegtuig geheel zou afwijken van de tot nu toe gebruikelijke constructie. Toen evenwel het eerste tipje werd opgelicht van de geheimzin nige sluier, waarmee alles omgeven was wat op de Cornet betrekking had, bleek deze veronderstelling volslagen onjuist te zijn geweest, want ook bij dit vlieg tuig waren de conventionele vormen be houden gebleven. De Ghost straalmotoren, die met een statische druk van te zamen ruim 8000 kg. het toestel op een hoogte van 12.000 meter een kruissnelheid van 750 km. per uur geven, zijn opvallend dicht by de romp in de vleugels aangebracht. Gedreven door de steeds feller wor dende concurrentiestrijd in het inter nationale luchtverkeer, hebben de Britse luchtvaartmaatschappijen haar nationale vliegtuigindustrie tot steeds grotere prestaties opgezweept. Deze dringende aansporingen zijn door de Engelse vliegtuigbouwers beantwoord met drie waarlijk grootse ontwerpen. Het zijn de 130 ton zware Bristol Bra bazon, waarvan wij enkele maanden ge leden reeds een uitvoerige beschrijving gaven, voorts de buitengev/oon snelle maar veel kleinere De Havilland Cornet en tenslotte de Saunders Roc „Princess", waardoor de tot nu toe gebruikelijke klinknagels overbodig worden ge maakt, wordt zeer zorgvuldig geheim gehouden. Met zijn spanwijdte van 35 meter en een totaal gewicht van 45.000 kg. is de Cornet een Iyntoestel, dat iedere normale luchthaven zonder enig bezwaar zal kunnen aandoen. Het vliegtuig zal wor den uitgebracht in verschillende versies, waarvan de transatlantische uitgave plaats biedt aan 24 passagiers. Hoewel eerst korte tijd geleden het prototype zyn eerste proefvlucht maakte, zijn reeds 16 van deze toestellen roor de Brit ish Overseas Airways Corporation be steld, waarvan er inmiddels 6 al in aan bouw zyn. Dit laatste is wel een bewijs van het grote vertrouwen dat in dit nieuwe ontwerp van de De Havilland- fabrieken gesteld wordt. Bijna gelijktijdig met de onthullingen over de Comet werden enkele spaarzame gegevens bekend over de 140 tons vlieg- boot, de Princess, die momenteel bij de Saunders Roc-vliegtuigfabrieken in aan bouw is. Dit enorme luchtschip, dat be stemd is voor het verkeer boven de Zuid-Atlantische Oceaan, kan niet min der dan 105 passagiers vervoeren. Het vliegtuig is uitgerust met 10 turbine- schroefaggregaten, die ieder een vermo gen van 3500 P.K. kunnen leveren. Deze motoren zijn gelijkelijk verdeeld over de beide vleugels en wel zo, dat vier van de vijf motoren paarsgewijze gemon teerd zijn en hun propellers in tegen gestelde richting doen draaien. De vijfde motor drijft uiteraard slechts een enkele vierbladige schroef aan. Ondanks het hoge gewicht en de grote afmetingen is de belasting per motor slechts zo gering, dat op een hoogte van 12.000 meter een kruissnelheid van 600 km. per uur be reikt zal kunnen worden. dat nu De romp van dit vliegtuig, „„„„int. bijna is afgebouwd, heeft een inhoud, die Om de passagiers zo min mogelijk 6 hinder te doen ondervinden van het gelijk staat met die van 3 A Constella- lawaai, dat door de uitstromende gas- tion. De meer dan 4 km. aan ribben, de sen wordt veroorzaakt, is de cabine ^30 m2. plaatwerk en de drie millioen genrope frote^hoogtf Pgedurendee Ven klinknagels, die tot nu toe zijn verwerkt, - bestempelen dit gigantische bouwwerk tot de grootste metalen vliegtuigcon structie. langere tijd wordt mogelijk gemaakt door een speciale installatie, waarmee de lucht automatisch op de juiste druk, temperatuur en vochtigheid wordt ge houden en tevens voldoende zuurstof wordt toegevoerd. Door dit systeem ontstaat een groot verschil in druk tussen de buitenlucht en de lucht, die Met een vliegbereik van 5520 km. zal de Princess by uitstek geschikt zijn voor het bevliegen van lange afstanden en het toeXl circuleert, hetgeen een vooral voor de non-stop-vlucht Londen zeer soliede constructie van de romp ln toestel stelt noodzakelijk maakt. Bij de bouw van B.O.A.C. blijkbaar een onbegrensd ver- de Comet is gebruik gemaakt van het trouwen, want voor het prototype reeds geheel is afgebouwd, heeft deze maat schappij reeds een order van drie stuks geplaatst. z.g. Redux-cement, dat metaal met metaal verbindt. De samenstelling en werkwijze van deze nieuwe vinding, velhebber van de West-Europese strijd krachten aanwezig was. De maarschall. scheen dat. bijzonder te waarderen, want onmiddellijk na aankomst verliet hij de boot en begaf zich onder het wachtende volk, dat eerst van verbazing achteruit deinsde, maar weinige ogenblikken la ter zich verdrong om de grijzende maar schalk de hand te drukken. In het gezelschap van Montgomery bevond zich admiraal Jaujard. vlagoffi cier van het hoofdkwartier van de West-Eurpese Unie. en in Nijmegen voegde de Britse militaire attaché in Den Haag, kolonel Bingley, zich bij hen, terwijl generaal Horrocks, die de slag om Nijmegen en de Betuwe leidde en juist met zijn jacht op vacantietocht door de vroegere slachtvelden Nijmegen passeerde, van de gelegenheid gebruik maakte om zijn oude strijdmakker te begroeten. Uiterst ongedwongen stond de maar schalk ons op het dek van de „Général Mangin" te woord. Op onze vraag of deze tocht over de Rijn een speciaal doel had. antwoordde Montgomery kort weg dat hij „de rivier wilde zien", in het midden latend of dit dan wel het doel of louter een vacantietrip was na zijn werk in Straatsburg. Hij voegde daaraan toe, dat hij de oude slagvelden was gepasseerd, waar zijn legers in 1944 en 1945 hadden ge streden. Hij had de plaatsen bezocht waar bij de overtocht over de Riin bruggen waren geslagen en waar hij zelf in de dagen van Maart 1945 deze rivier was overgestoken. Hij noemde het van enorm belang, dat vijf jaar ge leden de bruggen bij Nijmegen en Grave ongeschonden in handen van de geal lieerden waren gevallen, hetgeen van grote betkenis is geweest voor de duur van de oorlog. Op een blocnote-velletje schreef by een vluchtige groet aan de Nijmeegse bevolking, speciaal aan de kinderen en daarna werden wij met een vriendelijk knikje en een zachte hand weer in de richting van de kade gedreven, terwijl tientallen vragen op onze lippen weg stierven. Maar daarvoor was dit dan ook een onofficieel bezoek en een heel erg onofficieel interview. Vanmorgen heeft de „Général Mangin" Nijmegen weer verlaten en koers gezet naar Rotterdam, waar het schip om streeks half twaalf arriveerde. Vanmid dag om 3 uur vertrekt Monty in zijn eigen vliegtuig vanaf het vliegveld Val kenburg weer naar Engeland waar, zoals hij zei, nieuw werk hem wacht, „always going around!" Een speciale senaatscommissie heeft gisteren in Washington haar goedkeu ring gehecht aan het wetsontwerp voor militaire hulp aan het buitenland, waar mee een bedrag van 1.314.010.000 dollar is gemoeid. Hiervan zijn f 1.000.000.000 doll, bestemd voor de landen van het Atlantische Pact, 211.570.000 dollar voor Griekenland en Turkije, 27.640.000 dollar voor Iran, Ko rea en de Philippijnen, en 75.000.000 dol lar ter besteding in het Verre Oosten. Over deze 75.000.000 dollar zal president Truman naar believen mogen beschik ken. Maandag zullen de senaatscommissie voor de buitenlandse betrekkingen en de commissie voor de strijdkrachten ge meenschappelijk een laatste stemming over het wetsontwerp houden, zo deelde senator Tom Connally, voorzitter van de commissie voor de buitenlandse betrek kingen, mede. I Eenheid en eenvoud zijn de bronnen I l van schoonheid. j (Van een bijzondere medewerker) et de tijden verandert onze ter minologie. Onze vaders en groot vaders kenden oogst-, slacht- en sprokkelmaand en noemden data naar kerkelijke feesten. Na Lichtmis moest het zaad in de grond, na St. Jan werd er gehooid, met Allerheiligen kwamen de beesten op stal. Al naar gelang men in het leven is geplaatst treft de mens andere uitdruk kingen, die de jaargetijden aanduiden en de gebeurtenissen van ons leven be geleiden. Er zijn vooral onder jongere mensen bepaalde groepen, die spreken over het zwemseizoen, de tennismaanden en de voetbalperiode. Organisatie-men sen kennen weer andere uitdrukkingen. Daar wordt het jaar doorgaans in twee grote helften gehakt en spreekt men van het zomerwerk en het ontwikke lingsseizoen. Met dat ontwikkelingssei zoen wordt dan de „Winterperiode" be doeld, zo van medio September tot eind April. Eigenlijk is het dwaas om van een ontwikkelingsseizoen te spreken. De mens immers, die volop in het leven staat en nog aan andere dingen kan denken en nog over iets anders kan praten dan over sport, film en het meisje, is steeds bezig zich zelf te vor men en te ontwikkelen. Het spreekt vanzelf, dat bij een steeds verder gaande ontplooiing van het maat schappelijk leven, een steeds meer open breken van de samenleving, waardoor een „toegankelijk-voor-allen" ontstaat, de wijze en de richting van de persoon lijkheids-ontwikkeling meer concrete eisen gaat stellen. Onze Standsorganisa ties, die sinds jaar en dag tot speciale taak hebben deze persoonlijkheidsvor ming te leiden en in overeenstemming te brengen en te houden met de eisen, die de veranderde samenleving stelt, hebben met dit feit steeds terdege re kening te houden. Het is bepaald inte ressant. na te gaan hoe dertig, veertig jaar geleden het ontwikkelingswerk in de Standsorganisaties (in feite was er toen nog maar één) werd aangepakt. Ook toen kende men vooraf klaarge maakte ontwikkelingsprogramma's. Ga lileo Galileï, de activiteit der vrijmetse laars en practische geloofsverdediging behoorden toen zo ongeveer tot de vaste punten op het programma. De voor naamste man in de plaatselijke vereni ging. die het ontwikkelingswerk ver zorgde, was de geestelijke adviseur, slechts een enkele maal geassisteerd door een zeldzame vrijgestelde, die dan toekomstidealen voor de arbeiders kwam ontplooien, over Rerum Novarum sprak of ejen op stapel staande wet trachtte duidelijk te maken. Over het algemeen konden de sprekers op een behoorlijke belangstelling rekenen. Vooral als er een enkele keer plaatjes met de toverlan taarn bijkwamen, was zulk een avond bepaald een gebeurtenis in dorp of pa rochie. Sindsdien deed de bioscoop haar intrede, sindsdien vond de radio een plaats in de huiskamer, sindsdien heeft zich zoveel gewijzigd door de verbeterde communicatie-middelen tussen de plaat sen, sindsdien vooral werd zoveel gron dig gewijzigd in de sociale positie van de arbeiders, dat de belangstelling voor het ontwikkelingswerk achteruit holde. Voor ons ligt thans het 248 oagina's tellende Vormingsprogram 943-Ü5Q van de Ned. Kath. Arbeidersbeweging. Deze kolom bedoelt geen boekenhoekje te zijn en wy zullen dan ook de ver leiding weerstaan er een literaire be spreking aan te wjjden, met critiek op onderdelen en opmerkingen over typo grafische verzorging. Natuurlijk zijn ook hier critische opmerkingen moge lijk. We zouden vergelijkingen kunnen maken met andere vormingsprogram ma's. bijv. met dat van de Midden standsorganisatie, welke enkele jaren geleden verscheen. Het heeft weinig zin, want op de eerste plaats moet dit vormingsboek worden beschouwd als een jaarlijkse uitgave, zodat we het hoogstens mogen vergelijken met vroe ger verschenen edities. Welnu, dan zeg gen we zonder meer: er zit voortreffe lijke groei in. Maar het allereerste wat ons opvalt in dit vormingsprogramma, dat wordt aangediend onder de titel: „Geen vrede zonder Rechtvaardigheid", is, dat men het heeft aangedurfd een aantal onderwerpen ter behandeling in het winterprogramma aan te bevelen, die dwars tegen de massasmaak ingaan. Dit is een. verdienste op zich. Zes in ge tal dienen zij zich aan. Een verhande ling over de Vrede: Christus de Vrede vorst, die ons door Zyn Kruisdood een vrede heeft gebracht, welke de wereld niet geven kan, zij ons toonbeeld en ons doel. Bezitsspreiding, het zoveel om streden onderwerp, wordt met een zeer eigen mening aangeduid. Men kan het hier al of niet mee eens zijn. We heb ben zelfs op een bepaalde stelling in dit schema zodanige tritiek, dat we daar met genoegen eens over zouden willen vechten. Dat is natuurlijk helemaal niet erg. Juist het grote goed van de vrije meningsuiting, mits verstandig en met beleid gehanteerd, voert tot het juiste inzicht. Laat lagere organen maar rus tig dokteren over belangrijke onder werpen. Laat men het maar eens, des noods grondig, oneens zijn met de cen trale leiding. Dit betekent voor deze centraleleiding dan behoud van zelf- critiek. We zien het soms in politieke partijen gebeuren, dat aan partij-functionarissen of aan volksvertegenwoordigers namens een bepaalde partij, eenvoudig wordt verboden een bepaalde eigen mening te verkondigen. Dit lijkt ons met enige beperking moord op de Democratie. Het verstrekken van spreekschema's in het algemeen heeft het bezwaar, zo niet het gevaar, dat meningen gaan worden verkondigd, die niet een inner lijke overtuiging weergeven. We weten uit ervaring, hoe dat soms met spre kers gaat. Drie, vier, soms vijf verschil lende onderwerpen moet zo'n katheder- slaaf in één week afwerken. Het is na tuurlijk uitgesloten, tenzij hij maanden van tevoren zich heeft geprepareerd, dat hij voldoende voorbereid op het spreekgestoelte komt. De verleiding is dan erg groot om maar slaafs een of ander schema te volgen dat een ander heeft klaargemaakt. Het is daarom goed, dat in dit vormingsprogramma de schema's zo kort zyn gehouden, dat dit gevaar tot nul wordt gereduceerd. De Culturele Dienst, die de uitgave van dit boek verzorgde, toont zich van zijn beste zijde. Een belangrijk aantal artikelen, sommige luchtig. andere zwaar geïntoneerd geschreven, verge zellen de afdelingsbesturen door heel het actiejaar. Een klein declamatorium, waarvan de onderscheiden gedichten zijn afgestemd op de te behandelen on derwerpen, een lijstje van inderdaad eerste klas films, een toneel-repertoire, waar elke liefhebber van het toneel van kan smullen, een aanduiding van goede gramofoonplaten, maakt dit boek tot een prachtig bruikbaar geheel, waar zeker de afdelingsbesturen van de K. A.B. van zullen genieten, maar dat we in handen wensen van elke organisatie, die haar opdracht, te werken aan de persoonlijkheidsvorming, met serieuze middelen wil trachten te bereiken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1