Onderzoek naar inbreuken op
cease fire-overeenkomst
m
Europese Unie is zeker
mogelijk, aldus Spaak
Montgomery te Nijmegen
Steeds grotere prestaties gevraagd van
Britse luchtvaart industrie
Het weer.
Manuilsky doet aanval op Vaticaan
Felle fabrieksbrand te Rijen
ZIJ, DIE VIELEN
Winterseizoen
M
Tot voor kort diepste geheimhouding
WmÈÊ^
Tot hoofd en hart
Sjahrir over R.T.C.
Militair ceremonieel op
Prinsjesdag
Drie millioen voor
N.-Oostpolder
Wij moeten voor Christendom en
humanisme strijden
Een dode, twee
gewonden
Na bezoek aan plaatsen waar geallieerden
de Rijn overstaken
„Cornet" is de voor
naamste troef
ZATERDAG tO SEPTEMBER T949
73ste JAARGANG No. 24560
Vaar in cultuur brenging
non gronden
CR1PPS EN BEVIN ROKEN
NIET MEER
Uit bezuiniging
3700 ha. cultuurgrond
door grenscorrecties
RAJKSTAAT VRIJDAG TERECHT
Canadese Dakota verongelukt
23 personen omgekomen
Amerika zorgt voor de
dollars
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 5. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Rutfc
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter»
hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per weet
f 1.52 per maand, f 4-55 per kwartaal.
Na een formele vergadering, die Vrij
dagmiddag te Batavia is gehouden, heeft
de centrale gemengde commissie het
volgende communiqué uitgegeven:
„De centrale gemengde commissie
heeft er nota van genomen, dat alle der
tien plaatselijke gemengde commissies
•ver heel Java en Sumatra zijn inge
steld en in functie zijn. De commissie
zal geheel op de hoogte gehouden wor
den van haar werkzaamheden. Er zjjn
vier van deze commissies op Sumatra
(te Medan, Sibolga, Bukittingi en Pa-
lembang) en negen op Java (te Serang,
Bandung. Purwokerto, Semarang, Ma-
gelang, Solo, Kediri, Bodjonegoro en
Surabaja)
De commissie heeft voorts rapporten
Van de plaatselijke gemengde commis
sies in Midden, en Oost-Java met be
trekking tot beweerde inbreuken op de
overeenkomst tot staken der vijandelijk
heden behandeld. Sommige van deze
incidenten zijn nog in onderzoek; daar
om werd overeengekomen, dat thans
van de zijde van de commissie in af
wachting van verdere rapporten geen
stappen zullen worden ondernomen. De
commissie heeft voorts bepaalde kwes
ties betreffende de vaststelling en af
bakening van patrouillezones in de ge
bieden van Purwokerto en Surabaja
besproken".
Wan onze Haagse redactie)
Ais op Dinsdag 20 September a.s. de
Haagse garnizoenscommandant, kolonel
H. Beenhakkers, zijn inspectietocht zal
beginnen, zullen 1870 man aan troepen,
die aan de plechtigheden bij de opening
Van de beide Kamers der Staten-Gene-
raal zullen deelnemen, in groot tenue
langs de gehele route van het Koninklijk
paleis tot aan het gebouw van de Rid
derzaal op het Binnenhof gereed staan.
Met drie passen tussenruimte zullen daar
staan de mannen van de Koninklijke
Marine ter sterkte van 100 man; 50 man
van het K.N.I.L., 500 man van het derde
territoriale bataljon, een detachement
Van 420 man aan luchtvaarttroepen, een
detachement van 500 man van het twee
de territoriale bataljon, 200 man van de
Koninklijke Marechaussée pn een deta
chement van ongeveer 100 man van het
Garderegiment grenadiers.
Precies om één uur, wanneer H. M.
Koningin Juliana het Koninklijk
Paleis zal verlaten, zal op het Malie
veld het eerste schot worden afge
vuurd en verder elke minuut één
schot, tot het moment, waarop H. M.
de Koningin wederom in het paleis
zal zijn. Zo zullen er ongeveer 45
schoten vallen. De gehele plechtigheid
pleegt n.l. 45 minuten te duren. De
vuurmonden .Van de batterij zullen ge
richt zijn naar het Haagse Bos.
De stoet, die Hare Majesteit naar de
Ridderzaal zal begeleiden, zal gevormd
Worden door een detachement van het
Wapen der Koninklijke Marechaussée,
onderdelen van het Garderegiment Ja
gers, ere-escortes van de Rijkspolitie en
de Koninklijke Militaire Kapel. De ere
wacht aan het Paleis Noordeinde zal
gevormd worden door 100 man van het
Garderégiment Prinses Irene, waarbij
ingedeeld is het vaandel van het Regi
ment met vaandelwacht en het Trom-
Petterscorps van de Huzaren van Boreel.
Aan de Ridderzaal zal de erewacht ge
vormd worden door 70 man van het
Korps Mariniers, waarbij ingedeeld zijn
het vaandel van het korps met de vaan
delwacht en de Kapel van de Koninklijke
Marine.
Van betrouwbare zijde verneemt U.P.
te Batavia dat tussen de Nederlandse en
republikeinse autoriteiten onderhande
lingen zijn begonnen over de toekomst
van de Indonesische luchtvaart. De on.
derhandelingen zouden tevens de aan
koop van meer toestellen voor de Indo
nesische maatschappij betreffen.
Sjahrir heeft in een interview met het
Chinese blad „Keng Po" verklaard, dat
hij nog steeds van mening was, dat het
politieke beleid van de republiek t.a.v.
de R.T.C. niet juist is. Het vertrek naar
Den Haag is te overhaast geweest, want
er zijn vele onderwerpen, die niet vol
doende duidelijk zijn. Sjahrir verklaar
de voorts, dat de buitenlandse druk nog
steeds zeer groot is, doch dat het hem
niet duidelijk was of deze druk de In
donesiërs bevoordeelde of niet.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
ontwerp van wet tot wijziging van de
begroting van inkomsten en uitgaven
van het Zuiderzeefonds (kosten, verband
houdende met indroging van gronden
aan de randen van de Noord-Oostpolder
tussen Lemmer en Blokzijl).
Uit de Memorie van Toelichting blijkt,
dat de minister van Verkeer en Water
staat het gewenst acht maatregelen te
nemen, welke een voortschrijdende ach
teruitgang van de cultuurgronden en de
daarop staande gebouwen in het betrok
ken gebied tegengaan en de ontstane
schade ondervangen, waarbij hij zich op
het standpunt stelt, dat het Rijk zich
een offer dient te getroosten om de
productiviteit van de grond weer op
peil te brengen.
Door de directie van de Landbouw, in
samenwerking met de directie van de
Wieringermeer (Noord-Oost-Polderwer-
ken) en de Dienst der Zuiderzeewerken
zijn onderzoekingen gedaan en proeven
genomen, die geleid hebben tot het op
stellen van een plan van de maatrege
len, welke genomen dienen te worden.
Ofschoon dit onderzoek nog niet geheel
voltooid is, kan de minister reeds mede
delen, dat ten aanzien van de gronden,
zowel waterbouwkundige als landbouw
kundige werken zullen moeten worden
uitgevoerd.
De kosten van de werkzaamheden,
welke enige jaren in beslag zullen ne
men, worden geraamd op f 3.300.000,
waarvan: f 500.000 voor de waterbouw
kundige werken, f 1.500.000 voor de
landbouwkundige werken, f 1.000.000
voor de gebouwenschade, en f 300.000
De Britse minister van Financiën,
Sir Stafford Cripps, heeft medege
deeld dat hij en zijn collega Bevin het
roken hebben opgegeven, zulks in ver
band met het Britse tekort aan dol
lars. Minister Cripps deelde tijdens een
door de nationale Persclub aangebo
den noenmaal mede, dat Groot-Brittan-
nië, als gevolg van zijn tekort aan
dollars, minder tabak zal invoeren.
(Van onze Haagse redacteur)
Het C.B.S. heeft uitgerekend, dat de
bij de grenscorrecties aan Nederland toe
gevoegde Duitse gebieden een totale op
pervlakte aan cultuurgrond beslaan van
3717 H.A. Meer dan de helft daarvan
levert akkerbouwproducten.
Wat de veehouderq betreft, noteert
men de volgende cijfers: ruim 3500 stuks
rundvee en rond 3300 varkens.
Het Sovjet-Mok heeft gisteren in de
Veiligheidsraad een aanval op het Vati
caan ingezet en er de Verenigde Staten
en andere Westerse mogendheden van
beschuldigd de toelating van dertien
landen tot de V. N. te blokkeren.
De Oekrainse gedelegeerde Dmitri
Manuilsky vertelde de Veiligheidsraad,
dat de regeringen van Bulgarije, Hon
garije en Roemenië met de Balkan-pro-
cessen tegen kerkelijke leiders niet de
godsdienst bestrijden, doch zich richten
tegen die geestelijken, die de godsdienst
als een politiek werktuig gebruiken.
Manuilsky, die het woord voerde in
het hernieuwde debat over de toelating
van Oostenrijk, Ceylon, Finland, Ierland,
Italië, Jordanië, Portugal alle ge
steund door het Westen en Albanië,
Bulgarije, Hongarije, Mongolië en Roe
menië gesteund door de Sovjet-staten
zeide, dat de Oostelijke staten bereid
zijn te stemmen voor gezamenlijke toela
ting van deze twaalf staten alsmede voor
toelating van Nepal, welks toelating
Paul Henri Spaak, de president van
de Raad van Europa, zeide gisteren
tydens een persconferentie dat de eer
ste zitting van de Raad hem de over
tuiging had gegeven dat een unie van
democratische staten van Europa niet
tot de onmogelijkheden behoort.
„Ik kwam naar Straatsburg in het
diepe besef van de noodzakelijkheid
van een Europese Unie. En ik ga hier
weg in de vaste overtuiging dat het
mogeiyk is."
Spaak zeide dat de maatregelen die
door de Raad geaccepteerd waren met
betrekking tot de verhaasting van het
economisch herstel, niet ingrijpend en
niet precies genoeg waren.
Naar de mening van Spaak was het
economische probleem het moeilijkste
vraagstuk dat tijdens de eerste zitting
van de Raad Was aangeroerd en het
zou waarschijnlijk het grootste obsta
kel worden voor de vorming van de
eenheid.
„Ik geloof, dat de grote meerderheid
van de volkeren van Europa intellec
voor onderzoekingen en proefnemingen, j tueel bereid zijn tot een eenheid, maar
Verwachting tot Zondagavond:
Tamelijk heldere en koele nacht
met weinig wind en plaatselijk nevel
of mist. Morgen overdag over het al
gemeen zonnig en droog weer met
een zwakke wind, hoofdzakeiyk tus
sen Zuid-Oost en Zuid-West en «ets
hogere temperatuur dan vandaag.
Zondag:
20.11—10.36.
Maandag:
20.25—11.40.
Zon: 6.07—19.06; Maan:
Zoik 6.0—19.03; Maan:
Vrijdagnamiddag is te Rijen (N.
Br.) een lederfabriek der fa. A. A.
Buys aan dei Stationsstraat tot de
grond toe afgebrand. De 22-jarige
arbeider J. Raaymakers uit Rijen
kwam daarby in de vlammen om.
Twee personen werden gewond; één
van hen moest in een ziekenhuis
te Breda werden opgenomen. De
schade is aanzienlijk.
Omstreeks kwart vóór vijf ontstond er
in de fabriek, temidden van de arbei
ders, een ontploffing van althans in
verhouding tot wat later volgde gerin
ge omvang. Directie en kantoorpersoneel
wilden in de fabriekshal gaan kijken
wat er gaande was, doch kregen daar
voor niet meer de tijd, doordat enkele
ogenblikken later een geweldige ont
ploffing volgde, waarbij steekvlammen
van 25 a 30 meter hoog opschoten. Het
vuur verspreidde zich onmiddellijk over
de gehele fabriek, waarin zich zeer
brandbare stóffen als cellulose en benzol
grondstoffen voor de kunstlederberei
ding bevonden. De vaten benzol wa
ren in kelders onder de fabriek opgesla
gen. De inhoud van twee van deze kel
ders bleef gespaard, de derde ging ver
loren. Verder 'werd het gehele gebouw
verwoest.
Aanvankelijk werd nog getracht met
in de fabriek aanwezige schuimblussers
de brand te bestrijden, maar tegen de
enorme vuurzee was met dit materiaal
niets te beginnen. Daarna verschenen de
brandweren van Breda, Tilburg en Gil-
ze, die omstreeks zes uur de ergste vuur
gloed gedoofd hadden, hoewel de brand
na die tyd nog even opleefde in het labo
ratorium, waar verschillende chemische
stoffen vlam vatten.
Het stoffelijk overschot van J. Raay
makers, de jongste zoon van een we-
Contrasten op de grote luchtvaarttentoonstelling te Farnborough. Op de
achtergrond de veel besproken „Cornet", het enorme viermotorig straal
vliegtuig, bestemd voor burgerverkeer. Op de voorgrond de Havilland
Venomeen gevechts-bombardementsvliegtuig. De „Venom" is juist van
de geheime lijst geschrapt en voor het publiek vrijgegeven.
duwe, werd. pas om half zeven gevonden.
Vermoed wordt, dat hij by een poging
tot vluchten is ingesloten. Twee per
sonen kregen brandwonden, namelijk de
32-jarige A. van Mook uit Breda en de
50-jarige Th. Simons uit Oosterhout. Zij
werden naar het ziekenhuis te Breda
gebracht, waar Simons een bloedtrans
fusie kreeg. Van Mook kon na behan
deld te zijn naar huis gaan.
De oorzaak van de ontploffingen is
nog onbekend. De schade is uiteraard
aanzienlijk, maar een enigszins nauw
keurige schatting kon nog niet gegeven
worden. De fabriek was op beurspolis
verzekerd. Reeds eerder, namelijk in
1943, is de fabriek der fa. Buys geheel
afgebrand.
de grote vraag is hoe zij zullen reage
ren op de practische problemen die
met de vorming van die eenheid ge
paard zullen gaan.
De vertegenwoordigers van de As-
semblée zullen er zich tijdens de ko
mende vergaderingen op moeten voor
bereiden dat zij zich meer moeten voe
len als Europeaan dan als vertegen
woordigers van een land of van een
partij." Hij wees er op, dat reeds tij
dens de eerste bijeenkomst herhaalde
lijk gebleken was dat de afgevaardig
den hun mening weergaven zonder
daarbij op partij- of landsbelang acht
te slaan. De Franse en Scandinavische
socialisten waren het dikwijls niet eens
met de Britse Labourleden en brachten
dat door hun stemming tot uiting.
Maar hy wees er op, dat de eenheid
ook verschillende andere doeleinden
kon nastreven. „Op het ogenblik schijnen
weinigen van ons er nog van doordron
gen, dat Europa voor het Christendom
en het humanisme op de bres moet
staan. Dat spijt mij, want ik ben van
mening en in die mening hebben de
debatten in de Assemblée mij weer ge
sterkt, dat de Europese ideologie ver
verheven is boven die van enig ander
land."
De president wees er op, dat de drang
naar een Verenigde Staten van Europa
in arbeiderskringc-i niet erg veel ingang
heeft gevonden. Hij vond dat vreemd,
omdat toch de leuze „Arbeiders van de
hele wereld verenigt u", uit arbeiders
kringen afkomstig is.
Op een vraag of hij voor een spoe
dige toetreding van Duitsland was,
zeide Spaak, dat Duitsland in ieder ge
val eerst een verzoek om toegelaten te
worden zou moeten indienen. Hij deelde
mede, dat hij de aanbevelingen van de
Raad aan de commissie van ministers
had doen toekomen en dat hij ver
wachtte, dat zij binnenkort bijeen zou
den komen om de te nemen stappen
in overweging te nemen.
Op een vraag naar de geruchten, dat
de Verenigde Staten ook zouden deel-
verleden week Woensdag verworpen
was.
De Argentijn dr. José Area eiste, dat
de Veiligheidsraad formeel zou stemmen
over een van zijn zeven resoluties, die
de toelating aanbevelen van de zeven
landen, die de steun van het Westen ge
nieten. Indien de Raad er van overtuigd
is, dat de houding van de Sovjet-groep
jegens de toelating van de dertien lan
den niet gewijzigd is, dan stelde Area
er zich mee tevreden dat met het oog
op de notulen over één resolutie ge
stemd zou worden en men de overige
resoluties zou laten rusten.
Indien het over de diverse verzoeken
om toelating tot stemming zou komen,
werd een stroom van Russische veto's
verwacht.
De Sovjet-gedelegeerde, Seymon Tha-
rapkin zeide, dat hij niet speciaal aan
drong op stemming over de nieuwe
Sovjet-resolutie, die toelating van alle
dertien landen aanbeveelt, doch hij eiste
dat indien de Raad inderdaad zou gaan
stemmen over de aanvragen, de Sovjet
resolutie in stemming zou worden ge
bracht.
De vroegere Hongaarse minister van
Buitenlandse Zaken Laszlo Rajk en
een aantal medeplichtigen zullen op 16
September wegens spionnage voor een
volksgerechtshof moeten verschijnen, zo
werd gisteren door de Hongaarse rege
ring medegedeeld.
Rajk, een van de meest vooraanstaan
de leden van de Hongaarse communis
tische arbeiderspartij, is in Juni gearres
teerd.
Volgens Vaticaanse kringen heeft Z.H.
de Paus besloten de huidige „Pauselijke
hymne" te vervangen, omdat dit lied niet
plechtig genoeg en wat te levendig is. Voor
de hymne zal in de plaats komen de „Pau
selijke mars", gecomponeerd door de Frans
man Charles Frangois Gounod, de compo
nist van de opera „Faust". De wijziging zal
volgens genoemde kringen aan het begin
van 1950, het heilige jaar, worden inge
voerd.
nemen aan de Raad van Europa, ant
woordde Spaak, dat in de eerste plaats
de Raad er voor zorg moet dragen, zich
zelf te installeren als een nuttig en effi
ciënt lichaam. Hij voegde er aan toe,
dat het Brussels Pact vooraf was ge
gaan aan het Atlantisch Pact en dat
wellicht de Europese Eenheid een voor
bode zou worden van de Atlantische
Eenheid.
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd:
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld 1 September 1949:
Serg.-maj. J. F. H. Hoefs, legernr.
200804000, afkomstig uit Uden.
Koninklijk Ned.-Ind. Leger:
Gesneuveld 21 Augustus 1949:
Men. sold. Ie kl. Z. Tairas, stbnr.
1825, afkomstig uit Indonesië.
Gesneuveld 24 Augustus 1949:
Jav. sold. Ie kl. inf. Kastanom,
stbnr. 071301164 (oud: 10962) af
komstig uit Indonesië; Jav. sold. Ie
kl. inf. Toewoeh, stbnr. 43229, af
komstig uit Indonesië.
Gesneuveld 25 Augustus 1949:
overleden t.g.v. oorlogsverwonding
op 25 Augustus 1949: Soend. sold. Ie
kl. inf. Engkar, stbnr. K 104717310,
afkomstig uit Indonesië; Men. korp
inf. G. A. Karisch, stbnr. 32138, af
komstig uit Indonesië; Jav. sold. 2e
kl. inf. Tjatiwa, stbnr. 281301241,
afkomstig uit Indonesië; Jav. sold!
2e kl. inf. Wakit, stbnr. K 3463521,
afkomstig uit Indonesië.
Dat zij rusten in vrede.
Een Dakota van de Canadese lucht
vaartmaatschappij op de routes over
de Stille Oceaan is op 60 kilometer af
stand van Quebec neergestort. Alle 23
nizittenden zijn om het leven gekomen.
Volgens het eerste bericht waren er
naast de vierkoppige bemanning 17
passagiers aan boord, doch later bleek,
dat twee baby's niet op de passagiers
lijst voorkwamen, omdat voor hen geen
passageprijs was betaald.'. Deze ramp is
één van de ergste in de geschiedenis
van de provincie Quebec. Het toestel
voerde een vlucht uit in de geregelde
dienst van de luchtvaartmaatschappij
Quebec, een onderafdeling van de Ca
nadese luchtvaartmaatschappij voor
vluchten in het gebied van de Stille
Oceaan, naar Baie Comeau, ongeveer
400 kilometer van Quebec af aan de
St. Lawrence gelegen, en naar Seven
Islands.
Een lachende en wuivende Monty
leunde over de railing van de grote sa
lonboot van de Franse marine, de „Ge
neral Mangin", waarmede hij de afgelo
pen dagen een tocht over de Rijn heeft
gemaakt en gisteren tegen half zes in
Nijmegen aan de Waalkade arriveerde.
Er waren geen schetterende fanfares,
geen ontvangst-comité's, geen vlagge
tjes-zwaaiende menigten of indrukwek
kende militaire escortes aanwezig om
hem in Nijmegen op te wachten. Slechts
een handjevol bewonderaars van de Nij
meegse benedenstad, enige bootwerkers
en parlevinkers, groezelige kindertjes,
die in het stof van de Waalkade speel
den en enkele zenuwachtige mare
chaussees vormden de vreemdsoortige
erewacht die ter begroeting van de be-
(Van onze luchtvaartmedewerker)
f f et geforceerde tempo, waarin de Bristol-fabrieken haar voorbereidingen
i~l troffen voor de eerste proefvlucht van de Brabazon 1, wettigt de veronder-
stelling, dat demonstraties met dit reusachtige vliegtuig tot één van de
grootste attracties zullen gaan behoren van de deze week te Farnborough te houden
luchtvaarttentoonstelling. Naast de nieuwste militaire ontwerpen van Hawker,
Vic kers Supermarine, English Electric en Gloster, zal op deze expositie, die ieder
jaar vele buitenlandse experts trekt, ook het veelbesproken vier-motorige straal
vliegtuig, de Comet van de De Havilland-fabrieken, te bezichtigen zijn.
waarmee eind volgend jaar de eerste
proefvluchten zullen worden gemaakt.
Omtrent de „Cornet", door vele des
kundigen beschouwd als de voornaam
ste troef van de Britse burgerlucht
vaart, werd tot voor kort de diepste ge
heimhouding betracht. Dat het toestel
zou worden voortbewogen door vier
straalmotoren, was lange tijd het enige,
waarmee de buitenwacht bekend was.
De talrijke experimenten met de D.H.
108 „Swallow" vliegende vleugel, waar
mee het verzamelen van gegevens voor
de bouw van de Comet werd beoogd,
deden zeer sterk vermoeden, dat het
nieuwe verkeersvliegtuig geheel zou
afwijken van de tot nu toe gebruikelijke
constructie. Toen evenwel het eerste
tipje werd opgelicht van de geheimzin
nige sluier, waarmee alles omgeven was
wat op de Cornet betrekking had, bleek
deze veronderstelling volslagen onjuist
te zijn geweest, want ook bij dit vlieg
tuig waren de conventionele vormen be
houden gebleven.
De Ghost straalmotoren, die met een
statische druk van te zamen ruim 8000
kg. het toestel op een hoogte van 12.000
meter een kruissnelheid van 750 km.
per uur geven, zijn opvallend dicht by
de romp in de vleugels aangebracht.
Gedreven door de steeds feller wor
dende concurrentiestrijd in het inter
nationale luchtverkeer, hebben de
Britse luchtvaartmaatschappijen haar
nationale vliegtuigindustrie tot steeds
grotere prestaties opgezweept. Deze
dringende aansporingen zijn door de
Engelse vliegtuigbouwers beantwoord
met drie waarlijk grootse ontwerpen.
Het zijn de 130 ton zware Bristol Bra
bazon, waarvan wij enkele maanden ge
leden reeds een uitvoerige beschrijving
gaven, voorts de buitengev/oon snelle
maar veel kleinere De Havilland Cornet
en tenslotte de Saunders Roc „Princess",
waardoor de tot nu toe gebruikelijke
klinknagels overbodig worden ge
maakt, wordt zeer zorgvuldig geheim
gehouden.
Met zijn spanwijdte van 35 meter en
een totaal gewicht van 45.000 kg. is de
Cornet een Iyntoestel, dat iedere normale
luchthaven zonder enig bezwaar zal
kunnen aandoen. Het vliegtuig zal wor
den uitgebracht in verschillende versies,
waarvan de transatlantische uitgave
plaats biedt aan 24 passagiers. Hoewel
eerst korte tijd geleden het prototype
zyn eerste proefvlucht maakte, zijn
reeds 16 van deze toestellen roor de Brit
ish Overseas Airways Corporation be
steld, waarvan er inmiddels 6 al in aan
bouw zyn. Dit laatste is wel een bewijs
van het grote vertrouwen dat in dit
nieuwe ontwerp van de De Havilland-
fabrieken gesteld wordt.
Bijna gelijktijdig met de onthullingen
over de Comet werden enkele spaarzame
gegevens bekend over de 140 tons vlieg-
boot, de Princess, die momenteel bij de
Saunders Roc-vliegtuigfabrieken in aan
bouw is. Dit enorme luchtschip, dat be
stemd is voor het verkeer boven de
Zuid-Atlantische Oceaan, kan niet min
der dan 105 passagiers vervoeren. Het
vliegtuig is uitgerust met 10 turbine-
schroefaggregaten, die ieder een vermo
gen van 3500 P.K. kunnen leveren. Deze
motoren zijn gelijkelijk verdeeld over
de beide vleugels en wel zo, dat vier
van de vijf motoren paarsgewijze gemon
teerd zijn en hun propellers in tegen
gestelde richting doen draaien. De vijfde
motor drijft uiteraard slechts een enkele
vierbladige schroef aan. Ondanks het
hoge gewicht en de grote afmetingen is
de belasting per motor slechts zo gering,
dat op een hoogte van 12.000 meter een
kruissnelheid van 600 km. per uur be
reikt zal kunnen worden.
dat nu
De romp van dit vliegtuig,
„„„„int. bijna is afgebouwd, heeft een inhoud, die
Om de passagiers zo min mogelijk 6
hinder te doen ondervinden van het gelijk staat met die van 3 A Constella-
lawaai, dat door de uitstromende gas- tion. De meer dan 4 km. aan ribben, de
sen wordt veroorzaakt, is de cabine ^30 m2. plaatwerk en de drie millioen
genrope frote^hoogtf Pgedurendee Ven klinknagels, die tot nu toe zijn verwerkt,
- bestempelen dit gigantische bouwwerk
tot de grootste metalen vliegtuigcon
structie.
langere tijd wordt mogelijk gemaakt
door een speciale installatie, waarmee
de lucht automatisch op de juiste druk,
temperatuur en vochtigheid wordt ge
houden en tevens voldoende zuurstof
wordt toegevoerd. Door dit systeem
ontstaat een groot verschil in druk
tussen de buitenlucht en de lucht, die
Met een vliegbereik van 5520 km. zal
de Princess by uitstek geschikt zijn voor
het bevliegen van lange afstanden en
het toeXl circuleert, hetgeen een vooral voor de non-stop-vlucht Londen
zeer soliede constructie van de romp ln toestel stelt
noodzakelijk maakt. Bij de bouw van B.O.A.C. blijkbaar een onbegrensd ver-
de Comet is gebruik gemaakt van het trouwen, want voor het prototype reeds
geheel is afgebouwd, heeft deze maat
schappij reeds een order van drie stuks
geplaatst.
z.g. Redux-cement, dat metaal met
metaal verbindt. De samenstelling en
werkwijze van deze nieuwe vinding,
velhebber van de West-Europese strijd
krachten aanwezig was. De maarschall.
scheen dat. bijzonder te waarderen, want
onmiddellijk na aankomst verliet hij de
boot en begaf zich onder het wachtende
volk, dat eerst van verbazing achteruit
deinsde, maar weinige ogenblikken la
ter zich verdrong om de grijzende maar
schalk de hand te drukken.
In het gezelschap van Montgomery
bevond zich admiraal Jaujard. vlagoffi
cier van het hoofdkwartier van de
West-Eurpese Unie. en in Nijmegen
voegde de Britse militaire attaché in
Den Haag, kolonel Bingley, zich bij
hen, terwijl generaal Horrocks, die de
slag om Nijmegen en de Betuwe leidde
en juist met zijn jacht op vacantietocht
door de vroegere slachtvelden Nijmegen
passeerde, van de gelegenheid gebruik
maakte om zijn oude strijdmakker te
begroeten.
Uiterst ongedwongen stond de maar
schalk ons op het dek van de „Général
Mangin" te woord. Op onze vraag of
deze tocht over de Rijn een speciaal
doel had. antwoordde Montgomery kort
weg dat hij „de rivier wilde zien", in
het midden latend of dit dan wel het
doel of louter een vacantietrip was na
zijn werk in Straatsburg.
Hij voegde daaraan toe, dat hij de
oude slagvelden was gepasseerd, waar
zijn legers in 1944 en 1945 hadden ge
streden. Hij had de plaatsen bezocht
waar bij de overtocht over de Riin
bruggen waren geslagen en waar hij
zelf in de dagen van Maart 1945 deze
rivier was overgestoken. Hij noemde
het van enorm belang, dat vijf jaar ge
leden de bruggen bij Nijmegen en Grave
ongeschonden in handen van de geal
lieerden waren gevallen, hetgeen van
grote betkenis is geweest voor de duur
van de oorlog.
Op een blocnote-velletje schreef by
een vluchtige groet aan de Nijmeegse
bevolking, speciaal aan de kinderen en
daarna werden wij met een vriendelijk
knikje en een zachte hand weer in de
richting van de kade gedreven, terwijl
tientallen vragen op onze lippen weg
stierven. Maar daarvoor was dit dan ook
een onofficieel bezoek en een heel erg
onofficieel interview.
Vanmorgen heeft de „Général Mangin"
Nijmegen weer verlaten en koers gezet
naar Rotterdam, waar het schip om
streeks half twaalf arriveerde. Vanmid
dag om 3 uur vertrekt Monty in zijn
eigen vliegtuig vanaf het vliegveld Val
kenburg weer naar Engeland waar, zoals
hij zei, nieuw werk hem wacht, „always
going around!"
Een speciale senaatscommissie heeft
gisteren in Washington haar goedkeu
ring gehecht aan het wetsontwerp voor
militaire hulp aan het buitenland, waar
mee een bedrag van 1.314.010.000 dollar
is gemoeid.
Hiervan zijn f 1.000.000.000 doll, bestemd
voor de landen van het Atlantische Pact,
211.570.000 dollar voor Griekenland en
Turkije, 27.640.000 dollar voor Iran, Ko
rea en de Philippijnen, en 75.000.000 dol
lar ter besteding in het Verre Oosten.
Over deze 75.000.000 dollar zal president
Truman naar believen mogen beschik
ken.
Maandag zullen de senaatscommissie
voor de buitenlandse betrekkingen en de
commissie voor de strijdkrachten ge
meenschappelijk een laatste stemming
over het wetsontwerp houden, zo deelde
senator Tom Connally, voorzitter van de
commissie voor de buitenlandse betrek
kingen, mede.
I Eenheid en eenvoud zijn de bronnen I
l van schoonheid. j
(Van een bijzondere medewerker)
et de tijden verandert onze ter
minologie. Onze vaders en groot
vaders kenden oogst-, slacht- en
sprokkelmaand en noemden data naar
kerkelijke feesten. Na Lichtmis moest
het zaad in de grond, na St. Jan werd er
gehooid, met Allerheiligen kwamen de
beesten op stal.
Al naar gelang men in het leven is
geplaatst treft de mens andere uitdruk
kingen, die de jaargetijden aanduiden
en de gebeurtenissen van ons leven be
geleiden. Er zijn vooral onder jongere
mensen bepaalde groepen, die spreken
over het zwemseizoen, de tennismaanden
en de voetbalperiode. Organisatie-men
sen kennen weer andere uitdrukkingen.
Daar wordt het jaar doorgaans in twee
grote helften gehakt en spreekt men
van het zomerwerk en het ontwikke
lingsseizoen. Met dat ontwikkelingssei
zoen wordt dan de „Winterperiode" be
doeld, zo van medio September tot eind
April. Eigenlijk is het dwaas om van
een ontwikkelingsseizoen te spreken. De
mens immers, die volop in het leven
staat en nog aan andere dingen kan
denken en nog over iets anders kan
praten dan over sport, film en het
meisje, is steeds bezig zich zelf te vor
men en te ontwikkelen.
Het spreekt vanzelf, dat bij een steeds
verder gaande ontplooiing van het maat
schappelijk leven, een steeds meer open
breken van de samenleving, waardoor
een „toegankelijk-voor-allen" ontstaat,
de wijze en de richting van de persoon
lijkheids-ontwikkeling meer concrete
eisen gaat stellen. Onze Standsorganisa
ties, die sinds jaar en dag tot speciale
taak hebben deze persoonlijkheidsvor
ming te leiden en in overeenstemming
te brengen en te houden met de eisen,
die de veranderde samenleving stelt,
hebben met dit feit steeds terdege re
kening te houden. Het is bepaald inte
ressant. na te gaan hoe dertig, veertig
jaar geleden het ontwikkelingswerk in
de Standsorganisaties (in feite was er
toen nog maar één) werd aangepakt.
Ook toen kende men vooraf klaarge
maakte ontwikkelingsprogramma's. Ga
lileo Galileï, de activiteit der vrijmetse
laars en practische geloofsverdediging
behoorden toen zo ongeveer tot de vaste
punten op het programma. De voor
naamste man in de plaatselijke vereni
ging. die het ontwikkelingswerk ver
zorgde, was de geestelijke adviseur,
slechts een enkele maal geassisteerd
door een zeldzame vrijgestelde, die dan
toekomstidealen voor de arbeiders kwam
ontplooien, over Rerum Novarum sprak
of ejen op stapel staande wet trachtte
duidelijk te maken. Over het algemeen
konden de sprekers op een behoorlijke
belangstelling rekenen. Vooral als er een
enkele keer plaatjes met de toverlan
taarn bijkwamen, was zulk een avond
bepaald een gebeurtenis in dorp of pa
rochie. Sindsdien deed de bioscoop haar
intrede, sindsdien vond de radio een
plaats in de huiskamer, sindsdien heeft
zich zoveel gewijzigd door de verbeterde
communicatie-middelen tussen de plaat
sen, sindsdien vooral werd zoveel gron
dig gewijzigd in de sociale positie van
de arbeiders, dat de belangstelling voor
het ontwikkelingswerk achteruit holde.
Voor ons ligt thans het 248 oagina's
tellende Vormingsprogram 943-Ü5Q
van de Ned. Kath. Arbeidersbeweging.
Deze kolom bedoelt geen boekenhoekje
te zijn en wy zullen dan ook de ver
leiding weerstaan er een literaire be
spreking aan te wjjden, met critiek op
onderdelen en opmerkingen over typo
grafische verzorging. Natuurlijk zijn
ook hier critische opmerkingen moge
lijk. We zouden vergelijkingen kunnen
maken met andere vormingsprogram
ma's. bijv. met dat van de Midden
standsorganisatie, welke enkele jaren
geleden verscheen. Het heeft weinig
zin, want op de eerste plaats moet dit
vormingsboek worden beschouwd als
een jaarlijkse uitgave, zodat we het
hoogstens mogen vergelijken met vroe
ger verschenen edities. Welnu, dan zeg
gen we zonder meer: er zit voortreffe
lijke groei in. Maar het allereerste wat
ons opvalt in dit vormingsprogramma,
dat wordt aangediend onder de titel:
„Geen vrede zonder Rechtvaardigheid",
is, dat men het heeft aangedurfd een
aantal onderwerpen ter behandeling in
het winterprogramma aan te bevelen,
die dwars tegen de massasmaak ingaan.
Dit is een. verdienste op zich. Zes in ge
tal dienen zij zich aan. Een verhande
ling over de Vrede: Christus de Vrede
vorst, die ons door Zyn Kruisdood een
vrede heeft gebracht, welke de wereld
niet geven kan, zij ons toonbeeld en ons
doel. Bezitsspreiding, het zoveel om
streden onderwerp, wordt met een zeer
eigen mening aangeduid. Men kan het
hier al of niet mee eens zijn. We heb
ben zelfs op een bepaalde stelling in dit
schema zodanige tritiek, dat we daar
met genoegen eens over zouden willen
vechten. Dat is natuurlijk helemaal niet
erg. Juist het grote goed van de vrije
meningsuiting, mits verstandig en met
beleid gehanteerd, voert tot het juiste
inzicht. Laat lagere organen maar rus
tig dokteren over belangrijke onder
werpen. Laat men het maar eens, des
noods grondig, oneens zijn met de cen
trale leiding. Dit betekent voor deze
centraleleiding dan behoud van zelf-
critiek.
We zien het soms in politieke partijen
gebeuren, dat aan partij-functionarissen
of aan volksvertegenwoordigers namens
een bepaalde partij, eenvoudig wordt
verboden een bepaalde eigen mening
te verkondigen. Dit lijkt ons met enige
beperking moord op de Democratie.
Het verstrekken van spreekschema's in
het algemeen heeft het bezwaar, zo
niet het gevaar, dat meningen gaan
worden verkondigd, die niet een inner
lijke overtuiging weergeven. We weten
uit ervaring, hoe dat soms met spre
kers gaat. Drie, vier, soms vijf verschil
lende onderwerpen moet zo'n katheder-
slaaf in één week afwerken. Het is na
tuurlijk uitgesloten, tenzij hij maanden
van tevoren zich heeft geprepareerd,
dat hij voldoende voorbereid op het
spreekgestoelte komt. De verleiding is
dan erg groot om maar slaafs een of
ander schema te volgen dat een ander
heeft klaargemaakt. Het is daarom
goed, dat in dit vormingsprogramma de
schema's zo kort zyn gehouden, dat dit
gevaar tot nul wordt gereduceerd.
De Culturele Dienst, die de uitgave
van dit boek verzorgde, toont zich van
zijn beste zijde. Een belangrijk aantal
artikelen, sommige luchtig. andere
zwaar geïntoneerd geschreven, verge
zellen de afdelingsbesturen door heel
het actiejaar. Een klein declamatorium,
waarvan de onderscheiden gedichten
zijn afgestemd op de te behandelen on
derwerpen, een lijstje van inderdaad
eerste klas films, een toneel-repertoire,
waar elke liefhebber van het toneel
van kan smullen, een aanduiding van
goede gramofoonplaten, maakt dit boek
tot een prachtig bruikbaar geheel, waar
zeker de afdelingsbesturen van de K.
A.B. van zullen genieten, maar dat we
in handen wensen van elke organisatie,
die haar opdracht, te werken aan de
persoonlijkheidsvorming, met serieuze
middelen wil trachten te bereiken.