Msg I!
Gelderland voor een £root deel van
waterleiding verstoken
TUSSEN TWEE POLEN
Koopt nu een radio!
A'
Samenwerking in onafhankelijkheids
streven van Indonesië
f 1.50 per week
T'
Driekwart van Draten
zonder water
Vertrouwen tegenover zwaarwichtigheid
Communisten vallen
kanselier Figl aan
VAN FABRIEK NAAR VERBRUIKER
Toonkaitisrs WESTERHOuTPARK 8
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1949
PAGINA
ANAK AGUNG ZEGT:
Noors regisseur in ons land
Intern, luchtvaarttarieven
'n echte
Zondagse
jas
maar... een die er tegen kan!
Keuze uit 4 wereldmerken:
PHILIPS ERRES
WALDORP - SIERA
U kunt reeds in hei bezii
komen van 'n eigen ioesiel
vanaf
HOERA!
Electrische Banketbakkerij Joh. Peters
Duitse arbeiders naar
Ned. mijn
Zolang er voor deze gebieden, die alle
onrendabel zijn (hetgeen misschien wel
de grootste oorzaak is, dat daar tot he
den toe geen afdoende drinkwaterleiding
werd gelegd) geen financiële steun komt,
zullen" daar toestanden moeten blijven
heersen, die uit sociaal en hygiënisch
oogpunt onhoudbaar zijn. Deze gebieden
zullen een belangrijk deel van onze be-
volkingaanwas moeten opvangen. Hier
zal het merendeel van de toekomstige
industrieën een plaats moeten vinden
en het is van het allergrootste belang,
dat het Rijk door een weloverwogen en
ingrijpende financiële steun een regene
ratie van deze gebieden in dit opzicht
mogelijk maakt.
De stadspomp te Burenwaar de
gehele bevolking van het grafe
lijke stadje water moet halen.
Onder: de huisvrouwen in het ge
bied tussen de grote rivieren moe
ten het water uit de rivier
scheppen.
(Van onze redacteur)
Op het gebied van de drinkwatervoorziening draagt de
provincie Gelderland „de rode lantaarn". 44 procent van
de bevolking van deze prov.ncie is nog niet aangeslo
ten aan het waterleidingnet, terwijl in geheel Nederland
in totaai slechts 20 procent nog niet is aangesloten, in het
gebied tussen de grote rivieren is deze situatie nog vee)
ongunstiger en Nijmegen buiten beschouwing gelaten
is daar rond 60 pro>cent nog nie: aangesloten. In 86815
woningen in Gelderland moet de bevolking zich op de
zelfde wijze van water voorzien, als twintig ecuwen ge
leden de Germanen en Batavieren dat deden. Alleen met
dit verschil, dat onze voorvaderen aarden kruiken en pol
ten gebruikten om het water uit de rivieren en sloten ic
scheppen en dat hun nazaten van deze eeuw dat met
zinken emmers en teilen doen.
Vooral in de droogte-periode die wij
thans meemaken ziet men elk ogenblik
van de dag in het grote rivierengebied
vrouwen en kinderen, gewapend met
teilen en emmers naar de rivierbedding
trekken om daar het water te halen, dat
de gezinnen voor het huishoudelijk ge
bruik nodig hebben. Inderdaad, op vele
boerderijen treft men pompen en put
ten aan. Maar in de droge maanden van
thans nu de behoefte aan water het
grootst is weigeren deze putten en
pompen hun dienst doordat zij droog
staan en alleen 's morgens een schamel
beetje water geven. In Druten bijv., dat
toch een dorp is van behoorlijke afme
tingen en ontwikkeling, zit 75 procent
van de bevolking zonder water. De ijve
rige burgemeester heeft op verschillen
de plaatsen in zijn gemeente pompen
moeten laten slaan op brandputten, waai
de gehele bevolking, arm of rijk, thans
het water moet halen. Dit zijn noodtoe
standen, die men niet alleen in Druten
treft, maar vrijwel in alle plaatsen van
de Betuwe, de Veluwe, de Achterhoek,
Maas en Waal, Noord-Limburg en de
Noord-Oosthoek van Brabant. Rond
2.000.000 Nederlanders moeten zich in
deze twintigste eeuw van de meest es
sentiële en onvervangbare stof voor het
leven op aarde voorzien op een wijze,
die in principe in de laatste twintig
eeuwen niet gewijzigd is geworden.
En het is waarlijk niet alleen in pe
rioden van grote droogte dat de men
sen op het platteland zich op deze wijze
moeten behelpen. Het water, dat zij uit
hun putten en met hun pompen winnen,
is in de loop der eeuwen zo sterk ver
ontreinigd, dat thans door de inspectie
voor de Volksgezondheid gemiddeld
negentig procent van deze waterwin
ningen wordt afgekeurd. Het afvalwa
ter, spoel- en schrobwater. wordt door
de boerin dikwijls zonder meer wegge
worpen in de onmiddellijke nabijheid
van de waterwinplaats. waar het in de
bodem verzinkt: Dikwijls zijn de beerput
en de mestvaalt dicht in de buurt van
de put nf de pomp; waardoor het grond
water in de loop der tijden zodanig is
vervuild, dat er thans practisch geen
betrouwbaar bodemwater meer gevon
den kan worden,
Thee en koffie kunnen de bewoners
uit dit bodemwater dan ook nooit zet
ten, want zodra maar een klein beetje
thee in dit water wordt gedaan, wordt
het zwart als inkt en krijgt het een af
schuwelijke' smaak. Het eten kunnen zij
er al evenmin mee koken. Hiervoor zijn
zij aangewezen op enkele putten en
pomperi, die nog wel water van een
behoorlijke kwaliteit leveren. Evenmin
kunnen zy in het bevuilde water, dat
altijd sterk ijzerhoudend is, hun kleren
wassen. Het witte goed komt er op den
(Van onze Haagse redacteur)
Wie om negen uur in de morgen
een interview heeft met de pre
mier van Oost-Indonesië, maakt
het mee, dat Zijne Excellentie reeds
dan een eerder bezoek heeft afgewerkt.
De 32-jarige Ide Anak Agung Gde
Agung, vice-voorzitter van de B. F. O.,
organisator van de staatkundige op
bouw in 't Oosten van de Archipel en in
de jongste politieke ontwikkeling het
meest bekend als initiatiefnemer tot de
Inter-Indonesische Conferentie, welke de
politieke synthese tussen de Republiek
en de B. F. O. heeft opgeleverd, is een
man, die vroeg zijn dagtaak begint.
Hjj ontvangt ons op zijn hotelkamer,
duur bruin uit. Overigens is dit water
veel te hard, zodat zij tonnen zeep no
dig hebben om een beetje sop te kun
nen krijgen.
In het plaatsje Buren, de Graaf
schap van H. M. de Koningin, is een
stadspomp, die statig staat geleuncT
tegen de oude kerk op dé markt. Hier
moet de gehele bevolking water halen.
De ganse dag ziet men de huisvrouwen
en de kinderen zware waterbakken
torsen. Al heeft zo'r oude stadspomp
dan een uiterst schilderachtig karak
ter, en al Vinden de huisvrouwen het
misschien prettig om een paar maal
daags hun praatgrage collegae bij de
pomp te ontmoeten; de kwalificatie,
die de Inspectie Gezondheidsdienst aan
dit water geeft, is: „Niet direct dode
lijk!" „Voor kinderen beneden hef half
jaar hoogst gevaarlijk!!"
De gezondheidsinspectie heeft vele
sterfgevallen geconstateerd, die met
zekerheid te wijten zijn aan de slechte
drinkwatervoorziening en dat is een
uiterst droevige ervaring.
De Waterleiding Maatschappij Gelder
land, die kort vóór de oorlog, in 1936
werd opgericht, heeft reeds vele voor
zieningen kunnen treffen, maar het was
slechts een zeer bescheiden begin, dat
deze maatschappij in de vier jaren van
haar bestaan voor de oorlog kon maken
De enorme prijsstijgingen na de oorlog
zouden elke uitbreiding onmogelijk
hebben gemaakt, indien hef. Rijk niet
een subsidie zou hebben verstrekt. Deze
subsidie geldt echter uitsluitend voor
da zgn. geteisterde gebieden en een groot
deel van het grote rivierengebied ïs ge
lukkig in de oorlog gespaard gebleven.
het ontbijt wordt terzijde geschoven en
dan is hij voor de zoveelste maal lijdend
voorwerp in een journalistiek vraagge
sprek.
Moeten wij deze druk bezige gedele
geerde gaan lastig vallen met informa
ties over zijn afstamming en levens
loop? Hij stamt uit een geslacht van
zelfbesturende vorsten, die sedert
eeuwen hebben geregeerd op Bali, en
heeft rechten gestudeerd; hij was advi
seur op de Malino-conferentie, delega
tielid te Den Passar en minister van
Binnenlandse Zaken in het eerste ka
binet van Oost-Indonesië.
Doch wil men de betekenis-nu op
de R. T. C. van deze Indonesiër aange
ven, dan zeggen deze bijzonderheden
minder dan de woorden, waarmee zijn
politiek program geschreven wordt
deze zijn: samenwerking in het onaf
hankelijkheidsstreven van geheel Indo
nesië.
Deze gedachte wordt tijdens het on
derhoud niet in discussie gebracht; ze
ligt als een axioma ter tafel en van
daar uit kan men verder praten. Dit
verder spreken beweegt zich telkens
weer rond de kwestie van het vertrou
wen tussen Indonesië en Nederland. Mi
nister Anak Agung wil hiervoor de ver
gelijking van Prof. Schermerhom over
nemen, dat er een huwelijk moet geslo
ten worden tussen beide partijen. Is er
soms van Nederlandse zijde een zekere
zwaarwichtigheid ten aanzien van het
formuleren van de toekomstige verhou
ding, dan stelt de vice-voorzitter van de
B. F. O. daar tegenover, dat de geest van
het accoord boven het vastleggen van
allerlei onderdelen gaat.
Neemt u ter vergelijking het Indo
nesische adatrecht, di't leeft wel degelijk
diep in onze volkeren, maar zou men
het willen unificeren tot één strikt ge
formuleerd wetboek, dan komen er
moeilijkheden.
Wij springen over op Anak Agung's
geliefkoosde onderwerp: de federale
opbouw in de Negara Indonesia Ti-
mur. Z. Exc. ziet de dertien autono
me daerah's als een evenzovele malen
gezonde kristallisering van wat leeft
in de heterogene bevolking van dit
gebied. De oude staatsregeling ken
merkte zich door dualisme: naast het
gouvernementele bestuur van G.G.
tot controleurs stonden de autonome
landschappen. Aan dit dualisme is
Ide Anak Agung Gde Agung, Minister-
President van Oost-Indonesië
door een zuiver Indonesische op
bouw een einde gekomen.
Kort geleden werd voor Oost-Indo
nesië de instelling aangekondigd van
drie staatscommissariaten, welke een
schakel zullen vormen tussen de rege
ringszetel Makassar en de daerah-hoofd-
plaatsen bij het toezicht op de realisa
tie van de algemene overheidszorg.
Moet men hieruit concluderen, dat in
dit enorme gebied een verdergaande
decentralisatie te verwachten is, zo in
formeren wij. De premier noemt het
een perfectionnering van de staatkun
dige opbouw; vraagt men hem verder
naar de mogelijkheden van vrije poli
tieke wilsvorming in Oost-Indonesië
dan komen de donkere ogen achter de
brilleglazen onder zijn zware wenk
brauwen eerst recht tot leven.
„Ik heb altijd gestreefd naar een har
monieus verband en wil elke groep in
haar rechten laten, maar spreekt U mij
nu over Ambon, dan moet ik toch op
merken, dat een beweging daar eigen
lijk niets om het lijf heeft. Deze berust
meer op de activiteit van enige mili
tairen in Batavia
En de Twapro? „Laat mij U duide
lijk van antwoord dienen: deze party
heeft in de Minahassa vrij veel aan
hang en ik respecteer ten volle het
recht van deze mensen om een politiek
te voeren volgens hun opvattingen; zij
vormen echter niet de énige partij en
het komt mij onaanvaardbaar voor hun
een uitzonderingspositie toe te kennen".
Minister Anak Agung, bij uitstek di
plomaat, is een prettig causeur; hij
heeft vooropgesteld het verloop van de
Conferentie zelf buiten het gesprek te
willen houden, maar hij is altijd bereid
de Indonesische zienswijze in het alge
meen „uit de doeken te doen" soms
wordt het een uitgebreide uiteenzetting,
een enkele keer hoort men zijn ant
woord reeds voor de vraag beëindigd is.
Dit laatste ervaren wij bij informatie
naar de Indonesische visie op de oppo
sitie in Nederland: „Ik kan er alleen
maar van zeggen, dat ik bevreesd ben,
dat ze slechts een ongunstige weerslag
kan hebben op het nationalistisch den
ken in Indonesië.
Als een van de diepste oorzaken van
het nationalistisch ontwaken de sociale
factor is, kunt U dan zeggen wat het
nieuwe Indonesië zelf aan sociale plan
nen heeft? Sjahrir zei dezer dagen, dat
een agitatie op touw zetten heel ge
makkelijk is, maar het positieve werk
moeilijker
De brede figuur in de fauteuil tegen
over ons voelt weinig voor prognoses,
welke hij nog niet verantwoorden kan:
„Wat wilt U, dat ik spreek over sociali
satie of nationalisatie? Wij hebben nog
geen concrete plannen, omdat al onze
aandacht geconcentreerd is geweest op
dat ene, belangrijke punt: souvereini-
teitsoverdracht. De rest kan daarna aan
de orde komen."
Commentaar op de kwestie Nieuw-
Guinea? Deze opvatting vertolkt alles,
wat er thans te zeggen valt: de R.I.S.
moet de rechtsopvolgster van geheel
Nederlands-Oost-Indië zijn, vult U
verder zelf maar in. En wat een in
de pers gelanceerde interesse van
Australië aangaat, ik zou menen, dat
over derden hier in het geheel niet
gesproken behoeft te worden."
Wanneer Nieuw-Guinea in de B.F.O.
zou worden opgenomen, heeft men zich
dan al een bepaalde opvatting gevormd
over de wijze van besturen en in cul
tuur brengen?
Glimlachend is de Minister-President
van Oost-Indonesië opgestaan: „Ik stel
er een wedervraag tegenover; wil men
dat nu al van ons weten? Maar wat
heeft Nederland zelf in driehonderd jaar
op Nieuw-Guinea gedaan?"
Wij wandelen terug door het grote
hotel, langs het meisje, dat de lopers
stofzuigt en de buitenlandse gasten, die
er op uit trekken voor een dag aan zee.
Een groep jonge Oostenrijkse commu
nisten heeft Woensdag geprobeerd de
auto. waarin de kanselier Leopold Figl
gezeten was, omver te werpen. Figl
kwam van een vergadering van de
Oostenrijkse Volkspartij in Moedling,
ongeveer 20 kilometer ten Zuiden van
Wenen. De chauffeur zag kans weg te
rijden voordat de kanselier gewond
werd, maar bij een daaropvolgende bot
sing met de politie werden 34 perso
nen gewond.
Reeds eerder had een groep van 500
personen, bekend als leden van de
„Vrije Oostenrijkse Jeugd", geprobeerd
de vergadering te verstoren, maar de
politie wist hen uiteen te drijven.
Toen Figl in zijn auto wilde stappen
begonnen de leden van de groep met
stenen en lege bierflessen te gooien.
De bekende Noorse regisseur en ac
teur Hans Jacob Nilsen zal op 22 en 23
September a.s. in Nederland verblijven,
teneinde voorbereidingen te treffen
voor de voorstellingen van „Peer Gynt"
door het Ny Norske Teatret uit Oslo,
welke op 21 en 22 Nov. te Den Haag.
24 November te Amsterdam en 26 No
vember te Rotterdam worden gegeven.
Hans Jacob Nilsen is directeur van het
Ny Norske Teatret, regisseur en titel
rolspeler van „Peer Gynt".
De directeur-generaal van de IATA
(Int. Air Transport Assoc.) heeft Donder
dagavond te Londen bekend gemaakt, dat
besloten is, de tarieven van de maatschap
pijen, welke diensten onderhouden van
de gebieden met zachte valuta naar het
Amerikaanse continent, te verhogeji. De
nieuwe tarieven zullen per 1 October van
kracht worden. Zij worden echter als voor
lopig beschouwd, omdat zij waarschijnlijk
op de volgende plenaire bijeenkomst van
de IATA, die op 8 November wordt ge
houden, opnieuw besproken zullen worden.
Zoals wij reeds in ons blad publiceerden heeft de verzoeningscommissie der
V. N. voor Palestina een plan gepubliceerd ter internationalisering van Jeruzalem
Een foto van de oude stadswijk. Muscara in de eeuwige stad, waar lange tijd
gevechten tussen Joden en Arabieren plaats vonden. Eind Mei 1949 bezeilen de
Joden deze wijk en na restauratie der huizen trekken thans emigranten, voor
namelijk Turkent de wijk binnen.
School voor regeringsfunctionarissen Het Witte Huis
wordt grondig opgeknapt De keuken wordt museum
Zelf koffiebranden De dodende adem.
n de Verenigde Staten worden maat
regelen getroffen om te verzekeren
dat in de toekomst voldoende goed
opgeleide en geschikte personen be
schikbaar zijn om belangrijke regerings
functies te vervullen. Sedert een aan
tal jaren wordt reeds door particuliere
en regeringsinstellingen gewerkt aan de
uitvoering van programma's, welke ten
doel hebben jongelui te vinden, die ge
schikt lijken voor belangrijke regerings
functies en deze na een opleiding van 5
a 10 jaar naar behoren kunnen ver
vullen.
Een particuliere organisatie, het Na
tional Institute of Public Affairs, houdt
zich al veertien jaar lang bezig met het
aanwerven en opleiden van jongelui die
in regeringsdienst wensen te treden. De
NIPA die op dit gebied als pionier op
getreden is en heeft bewezen dat het
mogelijk is op deze wijze goede resul
taten te bereiken, zal in September haar
werkzaamheden beëindigen. Zij wordt
opgevolgd door een door de regering
opgezette interne opleiding, welke in
November zal aanvangen. Bij deze op
leiding zullen grotendeels dezelfde me
thoden worden toegepast die ook reeds
door de NIPA gevolgd werden.
Het National Institute of Public Af
fairs heeft als verbindingsschakel tus
sen de regering en onderwijsinstellingen
gefungeerd en heeft er veel toe bijge
dragen, afgestudeerde leerlingen van
middelbare scholen een ambtelijke loop
baan te doen kiezen. Vele van de door
de NIPA toegepaste opleidingsmethoden
worden door de industrie en de rege
ringsinstanties nagevolgd. De Ameri
kaanse Civil Service Commission heeft
bekend gemaakt, dat door de NIPA
meer dan 500 candidaten voor verant
woordelijke regeringsbetrekkingen op
geleid zijn
ij de opleiding wordt er naar ge
streefd, dat de leerlingen zoveel
mogelijk practische ervaring op
doen. Iedere week worden gezamenlijke
In kamer 311 heeft Ide Anak Agung
Gde Agung de telefoonhoorn opgenomen
om de volgende bezoeker te laten we
ten. dat hij nog maar een paar minuten
heeft.
(20th Century Fox)
U zult merken, dat het actieve
schuim, van Lux Toilet Zeep
Uw huid de frisse nieuwe
schoonheid geeft, die de harten
sneller doet kloppen".
9 van de 10 filmsterren
gebruiken LUX Toilet Zeep
LTZ 76—024
Jongensjas van zuiver wollen velours, geheel
met serge gevoerd, ceintuur in de rug of cein
tuur rondom. Kleur: beige met bijpassende shawl
in donkerbruin. Leeftijd 2 jaar 28
Kleine stijging per maat tot f 37.20 (7 jaar)
Uw Modehuis I
Wij demonstreren U gaarne
vrijblijvend
Kruisstraat 33 - Haarlem.
Deze Zaterdag Reclame: Heerlijke Carré-stukken 15 ct.
per stuk. Fenséegebakjes, overheerlijk, 10 ct. per stuk.
Volop Frou-Frou en Ijswafels 30 ct. per ons. De Heer
en Kwatta Bonbons van 50 voor 44 ct. per ons. Choco
lade blaadjes van 65 ct. voor 45 ct. per ons. Voor al
onze cliënten speciaal pond Borstplaat van 55 voor
40 ct. Verder te veel om op te noemen. Ziet Etalage
Bewaar Uw Cassabons! Voor 20.bons 1 Taart.
Alleen bij
GEN. CRONJéSTRAAT 168 - HAARLEM - TEL. 20128
Pracht Salons vanaf 490 tot 975. Goth. Huisk. vanat
598 tot 1895. Eng. blank- en mahonie Huisk. Litsj.
Slaapk., geheel massief. Blank, Eng. en Mahonie vanaf f 498
tot f 870, Rietsalons met notentafel f 895. Kussenkasten
vanaf 425. Twinbedden, overdag divan, 's avonds litsj
93.—.
BIJ WAGENWEG TELEFOON 18840
besprekingen gehouden met regerings
functionarissen, leden van het Congress,
verslaggevers van de grote dagbladen en
andere personen, die veel invloed op
de openbare mening uitoefenen. In de
universiteit van Washington D.C. wor
den voor de leerlingen speciale gratis
cursussen in de sociale wetenschappen,
in het bijzonder in de economie en ad
ministratieleer gegeven.
De Civil Service Commission heeft
sedert 1944 een soortgelijke methode ge
volgd voor de opleiding van personen,
die reeds in regeringsdienst zijn. Jon
gelui, die reeds twee of meer jaren in
ondergeschikte functies werkzaam zijn.
kunnen voor een dergelijke opleiding in
aanmerking komen.
Nadat een zorgvuldig onderzoek naar
de prestaties en de geschikheid is in
gesteld, ontvangen de geschikte candi
daten een speciale opleiding, die 6 maan
den duurt. Deze is erop gericht hun
gaven* en bekwaamheden zo volledig
mogelijk tot ontwikkeling te brengen en
hen op deze wijze voor hoge regerings
functies op te leiden.
De Commissie verklaart dat meer dan
200 regeringsambtenaren met goed gevolg
dergelijke cursussen, die twee maal per
jaar aanvangen, gevolgd hebben en dat
velen van hen momenteel in verant
woordelijke regeringsbefcrekkingen werk
zaam zijn
Ais de uitvoering van de bestaande
plannen om het Witte Huis de
ambtswoning te Washington van
de President der Verenigde Staten en
zijn gezin eens grondig onder handen
te nemen voltooid is, zal het uiterlijk
van het Huis hetzelfde gebleven zijn.
Het inwendige van het 149 jaar oude ge
bouw dat gevaarlijk bouwvallig is ge
worden, zal veranderd worden, doch zo
weinig mogelijk.
Overeenkomstig de adviezen van de
uit zes leden bestaande commissie die
de problemen van de renovatie bestu
deerd heeft, heeft het Amerikaanse Con
gress besloten zo weinig mogelijk aan
de ambtswoning van de President ie
veranderen. Het Congress heeft voor de
renovatie 5.400.000 gevoteerd en men
verwacht dat de werkzaamheden 18
maanden zullen duren. President Tru
man zal gedurende deze tijd in het in
de nabijheid van het Witte Huis gelegep
Blair-Lee House verblijf houden.
Naar aanleiding van het bovenstaande
schrijft The New York Times: „Het be
sluit om het traditionele exterieur van
het Witte Huis niet te wi^igen ondanks
dat dit van binnen grotendeels ver
nieuwd moet worden wat zeer veel
kosten meebrengt zal door de Ame
rikanen toegejuicht worden. Zoals mevi.
Roosevelt, die er langer in gewoona
heeft dan enige andere Presidentsvrouw,
verklaard heeft, is de indeling van het
gebouw prachtig en paart het soberheid
aan grote waardigheid.
Nog afgezien van de architectonische
verdiensten van het Witte Huis is het
een levend symbool van de geschiede
nis en de tradities van dit democratisch
geregeerde land. Het Witte Huis is fei
telijk een museum geworden, eigenlijk
is het eigendom van het gehele volk".
ten worden gebracht om de oude mu
ren te stutten en men daartoe een grote
hoeveelheid grond moet uitgraven, trekt
men partij voor het verkrijgen van een
groot souterrain met dienstvertrekken.
he Evening r, een te Washington
D.C. verschijnend dagblad, wijst er
op dat „het moeilijk zai zijn -de
Ouue muren te sparen waartussen zovele
Presidenten en andere hoogwaardig
heidsbekleders vertoefd hebben. Er moe
ten nieuwe funderingen aangebracht
worden en een nieuw stalen geraamte
moet geconstrueerd worden om het ge
wicht van het herstelde bouwwerk te
dragenOngetwijfeld zou het goed
koper geweest zijn het gehele gebouw
tegen de grond te gooien en een nieuw
neer te zetten. Er zijn echter gevallen
waarin de economische factoren min
der zwaar moeten wegen dan andere,
belangrijker factoren en dit is een van
die gevallen."
De veranderingen in het interieur
zullen het weer in de oorspronkelijke
staat terugbrengen en vele veranderin
gen ongedaan maken die latere bewo
ners in de loop der jaren aangebracht
hebben. Van de belangrijke verande
ringen in het bouwwerk zullen er slechts
enkele opvallen. Het grote trappenhuis,
tussen de officiële ontvangvertrekken
en de woonruimte van het gezin van de
President zal verfraaid en ruimer wor
den. Het ligt in de bedoeling de oude
stenen keuken op de begane grond in
de oorspronkelijke toestand terug te bren
gen en te gebruiken als museum en ver
trek voor besprekingen en Presiden
tiële „praatjes bij het haardvuur", wel
ke door de omroepzenders van tijd tot
tijd uitgezonden worden. Van het feit
dat onder de verdieping op de begane
grond toch betonnen steunpilaren moe-
merikanen, die op lekkere koffie
prijs stellen, kunnen nu zelf in 30
seconden hun pondje koffie bran
den in een vol-automatische „Infra
Roast" machine, waarin de koffie met
behulp van warmtestralen gebrand
wordt. Deze machines zullen binnen
kort in vele kruidenierszaken en in res
taurants in de Verenigde Staten geïn
stalleerd worden.
De koper kan het proces, volgens het
welk zijn koffie gebrand wordt, geheel
volgen door glazen ruitjes in de machi
ne, die ongeveer 185 cm. hoog en 81 cm.
breed is. De groene koffiebonen vallen
op een ronddraaiende cylinder, terwijl
een lamp, die infra-rode stralen uit
zendt, de boontjes gelijkmatig bruia
nrandt. De warme bonen vallen «aar-
na in een ruimte, waarin zij afgelot !d
worden en vandaar in een afdeling waar
zij van gebreken bonen en kaf ontdaan
worden. Tenslotte vallen zij over een
glijbaan in een zak.
De uitvinder van deze „Infra Roast"-
machine is een zekere August S. Tor
res, die in 1927 uit Columbia, waar hij
op een koffieplantage van zijn oom
werkte, in de Verenigde Staten kwam.
Na zijn studie aan een Amerikaanse
universiteit voltooid te hebben, zocht
hij werk en slaagde er in voldoende
geld op te sparen om in New York een
kleine koffiehandel te beginnen.
In 1937 begon hij plannen te maken
voor een nieuwe machine om koffie te
branden. Na talloze proeven kwam hij
op het idee van infra-rode stralen ge
bruik te maken om de bonen te branden
en van een photo-electrische cel om te
controleren of het proces ver genoeg
gevorderd was. De infra-rode stralen
leveren de warmte, die nodig is om de
groene bonen de bekende bruine kleur te
geven. Als deze bereikt is, stelt de licht
gevoelige cel een apparaat in werking
waardoor de gebrande bonen uit de
trommel vallen, waarm zij aan de wer
king van de infra-rode stralen bloot
gesteld zijn geweest.
De eerste exemplaren van dit tj'pe
zijn dit jaar te South Station (Boston)
geïnstalleerd. Het bleek al spoedig dat
deze beide toestellen niet aan de grote
vraag naar „vers gebrande koffie
terwijl u wacht" konden voldoen. Daar
in de Verenigde Staten gemiddeld 9
kilo koffie per persoon per jaar ge
bruikt wordt, verwacht men dat er gro
te vraag naar deze machines zal ont
staan.
Een halfnaakte fakir, die de macht
zou hebben om personen met zijn
adem te doden, ontving onlangs te
Karatsji giften van bloemen en lekker
nijen van een opgewonden menigte, die
zich verzameld had voor het politiebu
reau te Karatsji, waar de politie de man
een verhoor afnam.
Een politiefunctionaris zei, dat de
fakir eerder in het jaar als geestelijk
onvolwaardig uit het leger ontslagen
was. De fakir had een Moskee willen
betreden, doch omdat bij vuil en half
naakt was, had een Muezzin hem weg
gejaagd. Toornig had de fakir door zijn
hand geblazen en de Muezzin was dood
neergevallen. (Hij bleek later aan een
hartaanval te zijn gestorven).
De fakir werd door de politie vrij
gelaten.
De Maatschappij tot Exploitatie der Steen
kolenmijnen Laura en Vereniging zai trach
ten Duitse arbeiders in dienst te nemen
voor tewerkstelling ondergronds in de mijn
Julia te Eygelshoven. Het orgaan van over
leg tussen werkgever en werknemer van
deze mijnzetel heeft zich hiermee accoord
verklaard.
De mijnen Laura en Julia van deze maat
schappij hebben wel het meest te kampen
met een nijpend tekort aan personeel. De
ligging van de concessie langs de Duitse
grens in een gebied, dat als reservoir van
arbeidskrachten weinig betekent, is hiervan
wel de voornaamste oorzaak. De maat
schappij heeft 400 politieke delinquenten ia
dienst, die echter geleidelijk afvloeien. Bui
tendien heeft men nog behoefte aan min
stens 500 arbeiders.
De Duitse communist Gerhard Eisler
die destijds uit Amerika gevlucht is. is
benoemd tot chef van het nieuwe mi
nisterie van Voorlichting in de Sovjet
zone. Dit ministerie zal deel uitmaken
van de door de communisten gecontro
leerde Duitse economische commissie,
die de Sovjetzone bestuurt.
