Bevin verklaart: Engeland zal geen verbod van de atoombom toestaan Voldoende toezicht moet eerst gegarandeerd worden Sovjet-voorstel op de agenda HATTA NIET NAAR DJOCJA Z.H. de Paus van „Ons Bij de H. Vader zegent het werk Leekenspel" Prijzen in Nederland dalen eerder dan ze stijgen Katholiek Thuisfront treedt uit de N.I.W.LN. Damocles-zwaard boven Hatta NAMEN, MAAR GEEN BENOEMING SUKARNO OVER NAMEN op Castel Gandolfo Consequenties van proces-Rajh Tot hoofd en hart m i Critiek op accoord niet alarmerend -Het weer- Toestand Bandjermasin gunstiger Twee bommenwerpers verongelukt Verschil over principiële doelstelling J DINSDAG 27 SEPTEMBER 1949 73ste JAARGANG No. 24574 In vacature burgemeester Den Haag Wat wil Stalin met Tito? Vóór de witte deur De Paus! Joegoslavische diplomaten uit Hongarije uitgewezen Zware wapens uit Ver. Staten Gebrek aan ruimte voor ons leger „Operatie Bulldog" Alleen dollar-goederen duurder KARDINAAL SPELLMAN NAAR ONS LAND Geen rapport over ramp met de „Franeker" BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postqlro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45. tel. 3998 Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds 21544 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Rtm. VÏ/nd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mTWmeter- hoogte. inaezonden mededelinaen dubbel tarief. Omroepers 16 cents oer m.m.-hooqte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week. f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaaL Men moet wel heel weinig geleerd hebben uit het verloop der on derhandelingen in het verleden tussen Nederland en de republiek Djoc- ja om thans reeds in positieve bewoor dingen te durven spreken over een be- ginsel-accoord, dat ter Ronde-Tafelcon ferentie over het Unie-statuut bereikt zou zijn. Wil men zijn fantasie botvie ren op de vijf vage punten van het of ficiële communiqué, dat vorige week door de Centrale Commissie der R.T.C. is uitgegeven, men ga zijn gang, doch men houde er rekening mee. dat via het opgeschroefde Optimisme de teleurstel ling voor ons volk er weldra des te groter door zal zijn. Want men vergete niet, dat de publicatie der vijf punten vorige week min of meer geforceerd is geschied. Niet zonder reden onthulde Hatta in het perscentrum op het Binnen hof enkele dagen vóór de officiële pu blicatie de hoofdtrekken van de toe komstige Unie, een onthulling, waarover men in Nederlandse delegatie-kringen zeer ontstemd was. Waarom deed Hatta dit? Hatta, voorzitter van de republikeinse delegatie der R.T.C., zit in een buiten gewoon onprettige positie.Juist vorige week duurde de conferentie een maand en Djacia wacht op resultaten, positieve resultaten, die aan de verwachtingen der republikeinen beantwoorden, d.w.z. een souvereiniteitsoverdracht met zo weinig mogelijk Nederlandse franje, wat weer neerkomt op een zo volledig mogelijke onafhankelijkheid. De verklaring van de leider der Masjoemi, de machtige Mohammedaanse partij, dat .4e Masjoemi vasthoudt aan het standpunt, dat de politiek van de staat dient te worden bepaald door Djocja en niet door de delegatie in Den Haag", laat voor de goede ver staander niets aan duidelijkheid te wen sen over. Hatta weet heel goed, dat, terwijl hij in Den Haag ver van huis, zit te con fereren, de andere kopstukken van de republiek evenmin stil zitten en hün plannen uitwerken en deze. onafhanke lijk van hetgeen in Nederland beslist wordt, doorzetten. Terwijl Hatta hier telkens met de realiteit geconfronteerd wordt, dat het definitief doorsnijden der banden, welke Nederland met Indo nesië verbinden, catastrofaal niet alleen voor Nederland, maar veel meer nog voor de 70 millioen Indonesiërs zou zijn, gaan de kopstukken in Djocja, die eigen lijk geen enkele band met Nederland willen voelen, althans politiek niet, voort met hun toebereidselen om de vol ledige onafhankelijkheid, zoals zij die zich voorstellen, over enkele maanden te doen ingaan. Met of zonder Haags accoord. Hoewel volgens onze interpretatie van de vijf punten van het Unie-statuut Hatta alle reden heeft tevreden te zijn, omdat, hoe. vaag zij ook zijn geformu leerd, er toch wel dit uit blijkt, dat de republikeinse opvatting over het Unie statuut grotendeels heeft gezegevierd, zou het ons toch niet verwonderen, dat zich tussen Hatta en zijn delegatie, hier in Nederland vertoevend, en de andere politieke en militaire kopstukken in Djocja een scheiding van geesten aan het voltrekken is, welke op een bepaald ogenblik alle besprekingen en voorlopi ge afspraken ter' R.T.C. op losse schroe ven zet. Daarom hoort men nu reeds in Djocja stemmen opgaan Hatta terug te roepen, natuurlijk omdat de republiek meent dat Hatta concessies heeft gedaan en nog doet aan de Nederlanders. Wij geloven dan ook ernstig te moeten waarschuwen tegen te optimistische ver wachtingen van de R.T.C. Ook al zou er inderdaad in Den Haag op tal van punten overeenstemming bereikt wor den, dan nóg twijfèlen wij aan de mo gelijkheid van een loyale uitvoering er van door de republikeinen, zelfs al zou den een Sóekarno, Hatta, Sjahrir c.s. hiertoe inderdaad bereid zijn. Er zijn daar in de republiek te veel machten aan het werk, en het volk is door deze te zeer opgezweept, dan dat men op een vredelievende samenwerking in de toe komst mag rekenen. Sjahrir werd des tijds door deze machten reeds als een verrader gebrandmerkt, omdat hij de republiek enige concessies had laten doen, hoe weinig zal er in dit stadium voor nodig zijn. om Hatta onder zijn eigen volk eenzelfde bejegening te laten ondergaan. Hatta onderhandelt hier met een Damocles-zwaard boven zijn hoofd: het gevaar van de ongunst van Djocja. Daarom is er al heel weinig reden om van „overeenstemming" te spreken in zake het Unie-Statuut. En wij menen, dat zij, die geloven in -een groei van een „lichte Unie", nadat de souvereini teitsoverdracht een feit zal zijn, zich aan illusies overgeven. Na de souvereiniteits overdracht zal er geen groei, maar af brokkeling zijn van de papieren stellage, welke men nog Unie noemt. Iptussen gaat de conferentie voort. Het conclave te Namen schijnt zó goed be vallen, dat men zich weldra in een twee de conclave, waarin vooral economische en financiële kwesties zouden worden besproken, wil terugtrekken. Maar nu waarschijnlijk „ergens in Nederland". Want de gedelegeerden wensen rust. En dat is héél moeilijk tussen sensaties over atoombommen, devaluaties en moeilijke Kamerdebatten over de publiekrechte lijke bedrijfsorganisatie. Is het wonder, dat De Opmars, het propagandablad van de K.V.P., in haar laatste nummer spreekt over een „dood vermoeide regering"? Overigens geen Riettige gedachte: een doodvermoeide regering te midden van zulke problemen. (Van onze Haagse redacteur Hoewel er enige tekening gekomen is in de situatie door het' indienen van een voordracht door de Commissaris der Koningin, heeft de gemeenteraad ook in zijn vergadering van Maandagmiddag, welke des avonds werd voortgezet, geen beslissing genomen over de vervulling van de burgemeestersvacature te Den Haag. De berichten, dat de naam van mr. SchokRing, thans burgemeester van Alphen aan de Rijn, lid van de C.H.U. en neef van de minister van Oorlog, op de voordracht zou voorkomen, kunnen juist zijn, doch deze candidaat staat zeker niet op de eerste plaats en van welingelichte zijde acht men zijn be noeming onwaarschijnlijk. Daarnaast wordt andermaal naar voren geschoven dr. C. L. Patijn, thans verbonden aan de Nederlandse ambassade te Washing ton en verwant aan de P. v. d. A. Ook hierbij lijkt echter het speculatief element niet te ontbreken. belang zijn van alle betrokkenen, aldus Bevin. Ten aanzien van de voormalige Ita liaanse koloniën zei Bevin: Deze kolo niën zijn sinds 1943 onder militaire be zetting geweest en het feit, dat men er niet in is geslaagd tot een regeling te komen is een grote handicap geweest voor de ontwikkeling van hun politieke en economische behoeften. Ik zou ieder van deze gebieden afzonderlijk willen behandelen. Wij hebben tijdens de oor log een belofte aan de Senoessi gedaan en deze belofte moet worden nagekomen. Wij steunen Ethiopië's aanspraken op Eritrea met uitzondering van de Weste lijke provincie. Met betrekking tot Italiaans Somali- land steunen wij het voorstel, dat het vorige jaar in de Assemblee naar voren is gebracht. Met betrekking tot Tripolitanië wens ik opnieuw volkomen duidelijk te ma ken, dat wij niet in dit gebied wensen te blijven. Als bezettende mogendheid zijn wij bereid alles te doen om te hel pen tot een oplossing te komen. Bevin merkte op, dat de Ver. Naties de eer gegeven was de Berlijnse blok- De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Ernest Bevin, heeft gisteren duidelijk gemaakt, dat Groot-Brittannië niet zal instemmen met een verbod van atoom-wapenen tenzij een apparaat is gevormd, dat voldoende toezicht op de atoom-energie zal houden. In de Algemene Vergaderinng der Ver enigde Naties te Flushing Meadows ver klaarde Bevin, dat de Britse regering steeds een verbod van atoomwapenen heeft voorgestaan, maar dat Rusland een overeenkomst onmogelijk maakte door zijn weigering om toe te stemmen tot een uitvoerbaar plan voor controle. In de voorstellen van de Russische ge delegeerde Andrei Vishinsky voor een onmiddellijk verbod van atoombommen ontdekte de Britse minister niets nieuws. Vishinsky's beschuldigingen, dat de Westelijke mogendheden de schuld dra gen van het uitstel, noemde Bevin dwaas. Het is niet te wijten aan obstructie van onze kant of van de kant van hen, die onze zienswijze delen, dat in de af gelopen jaren een overeenkomst is ver hinderd. De schuld ligt bij de Sovjet- Unie, die elk plan, dat niet gebaseerd was op haar eigen onvoldoende voor stellen, weigerde in overweging te nemen, aldus Bevin. De agenda-commissie van de Assem blee heeft Inmiddels besloten, Rus- lands voorstellen voor een Pact der Grote Vijf op de agenda te plaatsen. Verwacht wordt, dat met uitzondering van Rusland alle grote en kleine mo gendheden zich tegen het voorstel zullen verzetten, omdat zij het niet oprecht achten. Bevin voerde het woord na de presi dent van de Assemblee, brigade-generaal Carlos Romulo. Deze gaf te kennen, dat hij zou trachten de impasse over de con trole der atoom-energie te doorbreken. Ik ben een chronische optimist, zo zei Romulo op een speciale persconferentie. Generaal Romulo wilde zich niet uit laten omtrent zijn eigen plannen inzake de atoom-kwestie. Hij verwees naar een voorstel van de Indische delegatie om de kwestie voor te leggen aan de Com missie voor het Internationaal Recht, maar voegde er aan toe hierover niet veel te weten. Bevin gaf te kennen, dat Groot-Brit tannië zou vasthouden aan het controle plan, dat reeds met een meerderheid van negen tegen twee stemmen door de lino-commissie voor Controle op Atoom-energie was goedgekeurd. Dit plan is gebaseerd op het oorspron kelijke Amerikaanse plan, dat in 1946 door Bernard Baruch aan de Verenigde Naties werd voorgelegd. Bevin gaf een overzicht van de Rus sische politiek inzake Griekenland, China, Joegoslavië, Korea en Tsjecho- slowakije en herinnerde aan het Russi sche verzet tegen het Marshall-plan. Ten aanzien van China verklaarde Bevin: De verzoeken van de Chinese gedelegeerde verdienen ten volle in overweging te worden genomen, maar ik wil op het ogenblik niet voorstellen de bijzonderheden te bespreken van het vraagstuk, welke dit opwerpt. Er zijn vele veroveringen van China geweest, maar geen veroveraars. Ieder op zijn beurt is door het Chinese volk geabsorbeerd. De Britse regering zal niet trachten zich te mengen in de keuze van regering, maar China heeft bepaalde internatio nale verplichtingen, die nagekomen moeten worden. Een verstandige bena dering van deze vraagstukken zal in het kade te hebben geregeld. Hij voegde er echter aan toe: Ik vrees, dat dit een te simplistische voorstelling van zaken is. Voor zover ik uit de naar voren ge brachte argumenten kan opmaken, is vrede dus alleen vrede als hij resultaten oplevert, die door het Politburo zijn goedgekeurd. Als wij er een eigen mening op na houden en deze durven uiten, zijn wij oorlogsophitsers. De nota besloot met te zeggen, dat „de Hongaarse regering in de toekomst er voor zal zorgen, dat spionnen en moordenaars niet vermomd als diploma ten naar Hongarije' komen". Sprekend over de Russische verdraai ingen zei Bevin: Democratie betekent voor de Sovjet-Unir dictatuur van de communistische partij. Vrijheid van godsdienst blijkt uitge legd te worden als vervolging, en de burgerlijke vrijheid betekent heerschap pij van de geheime politie. Om naar de Russen in de Assemblee te luisteren moest men volgens Bevin slechts hun taal kennen, n.l. de zwart-is- wit-taal van de Russische diplomatie. Wat Joegoslavië betreft verwees Bevin naar de jongste Sovjet-nota, waarin ge dreigd wordt meer afdoende methoden te gebruiken, indien maarschalk Tito geen acht slaat op de waarschuwingen uit het Kremlin. Bevin zei: Nu is Joegoslavië een on afhankelijk land. Het is lid van dit lichaam. Maar in deze nota wordt er niet over gerept, dat, indien er geen be vredigende oplossing gevonden wordt, de kwestie naar de V. N. verwezen moet worden of dat de Sovjet-regering ge bruik zal maken van dit orgaan. Welnee, er wordt maar gezegd, dat de Sovjet-regering meer afdoende me thoden zal gebruiken. Is het de bedoeling van de Sovjet-Unie haar toevlucht te nemen tot een of ander laf middel? IÉiPl .Hatta is niet van plan naar Djocja terug te keren", aldus heeft de woord voerder van de republikeinse delegatie te Den Haag verklaard, naar aanleiding van de in Djocja geuite critiek op de overeenstemming in zake de Nederlands- Indonesische Unie. De woordvoerder was voorts van mening, dat de van de zijde der P.NJ. en de Masjumin naar voren ge brachte critiek wellicht moest worden verklaard uit het feit, dat men nog over onvoldoende inlichtingen beschikt over de juiste draagwijdte en formuleringen van het bereikte accoord. H|j was daarom van mening, dat de critiek niet alarmerend is, „temeer om dat men niet precies op de hoogte is van hetgeen er zich tussen de weekendcon ferentie in Namen en de jongste zitting van de Centrale Commissie op Vrijdag j.l. heeft afgespeeld." Naar voorts verluidt is de voorzitter van de P.N.I., Sujono Hadinoto, die als lid van de republikeinse delegatie in Den Haag vertoeft, onaangenaam getrof fen door de critiek van de secretaris generaal van zijn partij in Djocja. Men wees er in republikeinse kringen op, dat het als zeer nuttig wordt be schouwd, wanneer enige belangrijke po litieke figuren uit de delegatie naar Djocja zouden reizen teneinde hun par tijen in te lichten. In dit verbatd zij herinnerd aan de voorgenomen reis van de leider van de Masjumi, dr. Sukiman, Verwachting tot Woensdagavond: In de nacht en ochtend op vele plaatsen mist of laaghangende be wolking. Overdag bijna overal perio den met zonneschijn. Droog weer. Zwakke en af en toe matige wind uit Oostelijke richtingen. Weinig veran dering van temperatuur. Zon: 6.34—18.26; Maan: 14.59—21.20. naar Djocja. Het wordt niet uitgesloten geacht, dat ook de heer Sujono Hadinoto naar Djocja zal vertrekken. Sjamsuddin, de republikeinse minis- tcr v- Voorlichting, heeft te Batavia aan 't blad „Sin Po" verklaard, dat tot dusver de vertegenwoordigers te 's-Gravenhage hun bevoegdheden nog niet hebben over schreden, weshalve hij geen reden ziet om dr. Sukiman terug te roepen. Er moet, zeide mr. Sjamsuddin verder, in ieder geval een unie zal zijn, aangezien deze een voortzetting is van vroeger be reikte overeenstemmingen. De Masjumi kan de Unie accenteren, doch deze Unie m geen geval aan de positie dei- twee Staten te kort doen. Volgens radio-Djocja heeft president Sukarno in een toespraak verklaard, dat het accoord, dat in het vorige week einde te Namen werd bereikt, in Indo nesische kringen allerlei vragen heeft doen rijzen. Ik kan u mededelen, dat hetgeen te Namen werd besproken, nog geen overeenkomst is, zei hij. Laten wij in lijdzaamheid wachten, doch tevens op onze hoede blijven, besloot hij. Volgens Sutan Sjahrir is de onrust, die thans onder de politieke partijen in Indonesië heerst, een gevolg van het feit, dat men in Indonesië een te ge ringe kennis heeft van de juiste inhoud van wat te Namen is overeengekomen. Hij acht het het beste, dat thans offici eel wordt bekend gemaakt, wat er pre cies is bereikt. Sjahrir zeide, persoon lijk niet te zijn geschrokken van de berichten over de te Namen beroikie overeenstemming, omdat zijn partij zo iets al eerder had verwacht. Pastoor Fr. Smit en Anton Sweers, oprichters van Ons Leekenspel te Bussum, zijn, zoals wij reeds bericht hebbenmet enige medewerkers door Z. H. de Paus in particuliere audiëntie ontvangen op Castel Gandoljo. Aan de vooravond van deze audiëntie wer den zij geïnterviewd door Charles Gasbarri, redacteur van de Osserva- tore Romano, die dit interview samen met een tweetal foto's uit het Paus album in de O.R. van Donderdag j.l. publiceerde. Een der medewerkers van O. L. geeft onderstaand zijn indrukken weer. „Er is niets in Rome dat indrukwek kender is dan een audiëntie bjj de II. Vader!" Vele malen hoort men dit van Rome-bezoekers, die het voorrecht hadden in audiëntie te worden ont vangen. En daar lag dan 's avonds in ons hotel de brief uit Vaticaanstad, welke ons mededeelde, dat ook wij dit voorrecht zouden mogen ondergaan. „De Heilige Vader wenst U a.s. Zater dagmorgen 10.30 uur in speciale au diëntie te ontvangen op zijn buitenver blijf Castel Gandolfo". Het zou voor ons een heerlijk sluitstuk worden van ons bezoek aan Rome. Castel Gandolfo ligt ongeveer drie kwartier van Rome; het werd gebouwd onder Paus Urbanus VIII in 1629 en werd in 1933 geheel gerestaureerd en van een sterrenwacht voorzien. Aan de ingang staan enkele soldaten van de Zwitserse Garde, die het audiëntie verlof controleren en ons bemoedigend toeknikken. Blauwe, witte en gele strepen op een fond van scharlakenrood maken deze gardisten inderdaad tot bijzondere figuren. Het verwonderlijke is, dat hun gezicht zo heerlijk goedmoedig en ver trouwelijk blijft als men nimmer van een schildwacht zag. Zij wijzen ons vriendelijk voorbij de wachtenden voor een algemene audiëntie en we gaan met kloppend hart de brede marmeren trap op. Boven gekomen lopen we eerst door de grote audiëntiezaal en daarna door een aantal kleinere, alle bewaakt door de rustige Zwitsers of een enkele Palatijnse wacht in blauwe tuniek met rode ceintuur, witte broek, gouden epauletten en een hoed met pluimen. Wij komen dan in de Pauselijke an tichambres waar Z.Exc. Maestro di Ca mera ons met een charmant gebaar een plaats aanwijst. Alles ademt hier een verrukkelijke rust. Het geluid van pratende stemmen van hen die de au diëntie moeten regelen schijnt van heel ver te komen; we spreken fluis terend met elkaar als wilden we de gewijde stilte die hier hangt niet ver storen. De wanden zijn met prachtige gobelins behangen en de vakken van de plafonds rijk met goud belegd, met in het midden het pauselijk wapen. Op een kleine verhoging staat een een voudige zetel met rood pluche be kleed. Rechts van ons is een gang die naar een deur loopt, waarachter zich de werkkamer van de Paus bevindt. Op het ogenblik, dat wij hier wachten, is er bij de Paus een Amerikaanse bis schop met een aantal kopstukken van de Amerikaanse Katholieke Actie. Wan neer deze naar buiten komen, geeft de Maestro di Camera ons een teken ons in de kleine gang op te stellen. Wij hou den onze ogen strak gevestigd op de witte deur Eindelijk gaat deze open, de H. Vader treedt naar buiten, een rustige, eenvou dige verschijning, een zachte, lichtver- moeide glimlach tekent zijn smal ge laat. Slechts vergezeld door een lid van de edelwacht>en twee Monseignori ka merheren treedt de Paus op ons toe. De drie begeleiders blijven eerbiedig op de achtergrond, nadat een van hen ons heeft voorgesteld. Onderwijl begint de Paus te spreken en hij onderstreept zijn woor den met een sober gebaar van uiterst fijn gevormde handen. Wat hij zegt klinkt volmaakt doorvoeld. Het is een voudig van woordenkeus, hartelijk en persoonlijk. Wij vertellen de H. Vader op diens verzoek, dat wij komen namens „Ons Leekenspel" uit Bussum, een cen trale voor lied, muziek, spel en dans, die reeds vijftien jaar baanbrekend werk verricht, speciaal voor de jeugd. Wij spreken de Paus over de goede invloed welke er uitgaat van gezond religieus toneel op de godsdienstige vorming van de mens; dat wij daarom in Nederland vooral het geestelijke drama propageren en stimuleren. Zeer geïnteresseerd hoort de H. Va der ons aan en met een beminnelijke glimlach neemt hij een foto-album in ontvangst, dat Anton Sweers hem aan biedt. Duidelijk leest de Paus de op dracht, welke pastoor Frans Smit en Anton Sweers als de beide oprichters vóór in het album lieten schrijven en dan bladert Hij tdoor het album, toont veel belangstelling voor de verschil lende spelen, onderwijl (kort) uitleg vragende over doel en werkwijze van „Ons Leekenspel." Bevin, die gisteren in de algemene vergadering van de Verenigde Naties over het atoom-vraagstuk sprak, had in een der pauzes een bepreking met Acheson. De Hongaarse regering heeft gister avond aan tien leden van de Joegosla vische legatie te Boedapest opdracht ge geven het land binnen 24 uur te verlaten. Het bevel tot uitwijzing was vervat in een in scherpe bewoordingen gestel de nota van het Hongaarse ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Joego slavische legatie. In de nota werd gezegd, dat het pro ces van Laszlo Rajk volledig had aan getoond, dat leidende figuren uit de huidige Joegoslavische regering deelge nomen hadden aan een samenzwering om de Hongaarse omver te werpen, de toonaangevende Hongaarse staatslieden te vermoorden en het kapitalisme en fascisme te herstellen. Zoals bekend, is onlangs in de Ver enigde Staten de wet tot militaire hulpverlening aangenomen. Men is thans begonnen aan de verdeling van de beschikbaar gestelde gelden. Het staat echter nog niet vast, zo vernemen wij, in welke vorm en in welke om vang ons land geholpen zal worden, Verwacht wordt dat vooral de zware bewapening uit Amerika zal komen. Het is nog niet bekend, in hoeverre de aanvankelijke veronderstelling, dat geheel de Nederlandse artillerie van Amerikaanse origine zou zijn. bewaar heid zal worden. De lichte wapens hoopt men in Eu ropa te kunnen aankopen, b.v. in Frankrijk en België. Ook Nederland zelf zal het leger van verschillende be nodigdheden kunnen voorzien. In militaire kringen legt men er nog maals de nadruk op, dat al deze nieuwe aanschaffingen tevergeefs zullen zijn, zolang he.t Nederlandse leger in eigen land niet over geschikte oefenterreinen kan beschikken. Schietoefeningen en infanterieoefeningen in groot verband in het buitenland zijn te kostbaar. Voor bergachtig terrein zal men op het buitenland aangewezen blijven. Daar staat evenwel tegenover, dat de Nederlandse kanalen en rivieren voor de genietroepen van andere legers een zeer geschikt oefenterrein zijn, waar van zij, indien de wens daartoe te ken nen wordt gegeven, gebruik kunnen maken. Voor he.t houden van schietoefenin gen met de pantserd'oelartillerie wor den thans twee projecten bestudeerd, d'e schiethei te. Oldebroek en het eiland Schiermonnikoog. Tengevolge van de oproep van Su- bardjo aan de bevolking van Bandjer masin om het werk te hervatten, is de toestand Maandag aldaar sterk verbe terd. Het merendeel van het personeel van de overheidskantoren en andere in stellingen heeft het werk hervat. Twee viermotorige Lincoln-bommen- werpers van de RAF zijn hedenochtend vroeg bij een schijnaanval op Newark in 't kader van de „operatie Bulldog" verongelukt. De toestellen vlogen en kele kilometers van Newark tegen el kaar. Naar vernomen wordt, zijn tot dusver de lichamen van 12. slachtoffers geborgen. Er zouden nog twee slacht offers vermist worden. Aan deze manoeuvres van de R.A.F., die Zaterdag begonnen en vanochtend vroeg werden besloten, namen ook Ame rikaanse, Nederlandse, Belgische en Franse toestellen deel. Brandweerlieden, hulpploegen en po litie speurden in de mist bij het licht van toortsen naar de nog niet gevon den slachtoffers. De wrakstukken van de in vlammen neergestorte vliegtuigen liggen wijd en zijd verspreid. Aan de begin October te Washington te houden bijeenkomst dei ministers van Oorlog en Marine van de bij het Atlan tisch Pact aangesloten landen, zal naast minister Schokking ook de chef van de marinestaf, vice-admiraal jhr. E. J. van Holthe, deelnemen. Alvorens afscheid van ons te nemen spreekt de Paus nog enige woorden tot elk van ons afzon derlijk en geeft ver volgens aan ieder een medaille. Dan zegt Hij ons: „Over U en allen die U dierbaar zijn roepen Wij de beste gunsten van de Hemel af." Hij zegt ons te willen ze genen en allen en alles, wat wij bij deze zegen willen inslui ten, speciaal ons idealistisch werk. En dan komt dat brede hoogpriester lij ke gebaar, waarin Hij Gods zegen over ons afsmeekt en ons daarna meermalen zegent. Zwijgend, het hart overvol van een on zegbaar geluk, gaan wij de lange gangen door, de trappen af en komen voor de poort. Majestueus straalt de zon en zet alles in een feestelijke gloed. Wij voelen dat wij een rijkdom bij ons ..En dan komt dat brede, hogepriesterlijke gebaar, waar- dragen. in de Paus Gods zegen over ons afsmeekt.... Een zeer WIM BARY te. recente (en nog nooit gepubliceerde) foto van Z. H. de Paus. É%j HM (Van een onzer redacteuren) Juist een week nadat de devaluatie van de gulden bekend werd ge maakt, mochten wij van bevoegde zijde iets meer vernemen over de ma nier, Waarop de Overheid zich voorstelt de toen tegelijkertijd aangekondigde prijsstop uit te voeren. Men weet, dat verleden week Maandag werd aangekon digd dat over het algemeen geen hogere prijzen voor goederen en diensten in rekening zouden mogen worden gebracht dan die, geldende op 17 September 1949. Ofschoon het in zo korte tijd nog niet mogelijk is zich een beslissend oordeel te vormen, heeft men in Den Haag de indruk, dat over het algemeen de prijs- discipline goed in acht werd genomen en van angstaankopen niets te bemerken is geweest. In gezaghebbende kringen is men in grove trekken nogal optimistisch ten aanzien van de te verwachtenuitwer king van de devaluatie op de kosten van levensonderhoud. De fundamentele si tuatie, welke bestond voor de devalua tie, toen men zich reeds in een dalende markt bevond, zal naar de mening van deze kringen niet veel veranderen. Bovendien zal, tengevolge van de in ternationale concurrentie, eerder een daling dan een stijging van de prijzen te verwachten zijn. Men zal zich afvragen, waarom dan, ondanks deze verwachting, tóch een prijsstop werd ingevoerd. Men beoogt hiermede Slechts het bestrijden van eco nomisch onverantwoorde stijgingen. In principe moet de handel blijven leveren tegen de oude prijzen, doch dit neemt niet weg, dat op dit ogenblik nog onder handelingen gaande zijn om de toepas sing van het beginsel van de vervan gingswaarde op redelijke wijze mogelijk te maken. Het spreekt vanzelf, dat alle goede ren, welke uit het dollargebied moeten worden ingevoerd, onderhevig zullen zijn aan een aanpassing van het daar geldende prijsniveau. Dit geldt voor namelijk voor de non-ferro-metalen en gedeeltelijk voor granen. Overigens zal de mogelijkheid van een overschakeling van aankopen, welke eerst in het dollar- gebied geschiedden, naar aankopen in het sterlinggebied de gelegenheid bieden zoveel mogelijk stabiliteit te bevorderen. Het ligt niet in de bedoeling van de overheid terug te keren tot een ge detailleerd prijsvaststellingssysteem. De inmenging van hogerhand zal dus tot het strikt noodzakelijke beperkt blij ven. De toestand is thans geheel an ders Uan twee jaren geleden, toen de goederenvoorraden nog onvoldoende waren. Thans zijn vraag en aanbod weer ongeveer in evenwicht en de verschijnselen van TCrzadigdheid, die zich niet alleen in ons land, maar ook elders voordoen, wettigen de hoop, dat het publiek niet tot abnormale aan kopen zal overgaan. Wij kregen de indruk, dat ook de Overheid in dit stadium nog geenszins met zekerheid kan bezien, hoe de prijs ontwikkeling zich zal openbaren, maar ondanks de omstandigheid, dat een week nauwelijks voldoende is met juiste gegevens voor de dag te komen, omdat het nu eenmaal niet mogelijk is zich aan voorspellingen te wagen, is het bevredigend te kunnen vaststellen, dat men klaarblijkelijk geen ongerustheid aan de dag legt. Een der gunstige factoren, welke nu reeds kunnen worden aangestipt is ge legen in het feit, dat onze afzet bij onze Belgisch-Luxemburgse partners door de Nederlandse devaluatie zal worden ver gemakkelijkt. waardoor de nadelige han delsbalans te dien opzichte een wel kome verbetering zal gaan aantonen. Het blijft echter ons inziens de vraag, of men van Belgische zijde evenwel niet zal gaan aandringen op weder kerige vrije invoer, zonder beperkin gen van welke aard dan ook. In de Belgische pers zijn namelijk reeds proefballonnen van deze aard opge gaan. Waar het vooral op aan zal komen is, dat èn door de inspanning van dè regering èn door zelfdiscipline van de bevolking getracht zal moeten worden een verhoging van het Nederlandse productiekostenniveau zoveel mogelijk te voorkomen. Dit zal geboden zijn. niet alleen om een stij ging van de binnenlandse prijzen tot een minimum te beperken, doch ook teneinde onze exportmogelijkheden, welke door de devaluatie ontegenzeg lijk zullen worden verruimd, niet in het gedrang te doen komen. Vooral met het oog op de scherpe in ternationale concurrentie is dit van het allergrootste belang, want elke niet- verantwoorde stijging van prijzen en lonen zou de exportkansen voor ons land kleiner maken. De overheid ziet dan ook in de invoering van de prijsstop een middel om de prijs controle doelmatig te hanteren in het algemeen belang. Het komt er op aan de binnenlandse goederenvoorziening en de leveringen aan het buitenland op een zo laag mogelijk niveau te houden. Er zal. naar ons gebleken is, gestreefd worden naar het behoud van redelijke winstmarges, om te voorkomen, dat de prikkel tot verhoogde productiviteit zou gaan verminderen. In dit verband zal dan ook wel degelijk rekening wor den gehouden met de noodzakelijke vergunning om, voor zoverre de invoer van grondstoffen voor de industrie en artikelen voor de handel onvermijde lijke prijsstijging met zich mede brengt, hiermede bij de prijscalculatie rekening te houden. Naar wij vernemen, zal de aartsbis schop van ,New York, Z. Em. Francis Kardinaal Spellman, Donderdag per K. L.M. van New York via Amsterdam naar Rome vertrekken. Het ligt in 't voorne men van de Kardinaal gedurende ander halve dag in Nederland te vertoeven, en daarna zijn reis van Amsterdam naar Rome voort te zetten. Kardinaal Spell man zal vergezeld zijn van de Mgrs. Weldon en McGuire. Naar wij vernemen is bij de Neder landse autoriteiten tot dusverre geen rapport ontvangen van de luchtvaart autoriteiten in India, die het onderzoek naar de ramp met de „Franeker" hebben geleid. Op de hoofdbestuursvergadering van Katholiek Thuisfront is met algemene stemmen besloten uit de NIWIN te tre den. Dit besluit houdt zeer zeker geen miskenning in van het NIWIN-werk. doch het werd genomen op grond van het feit, dat de principiële doelstellingen van beide stichtingen te ver uit elkander liggen. Katholiek Thuisfront wil als hulporgaan voor de Katholiek-gods- dienstige verzorging zich uitsluitend met de eigen taak bezighouden. In de practijk is gebleken, dat de samenwer king niet slaagde. Van de zijde van Katholiek Thuis front werd de uittreding nader als volgt gemotiveerd: De principiële instelling van Katho liek Thuisfront ligt nu eenmaal anders dan die van de NIWIN. Zoals de naam reeds zegt. beoogt deze laatste in de Aan wie strijd beslecht komt hoger roem toe dan aan hem, die in de strijd, velen overwint. eerste plaats welzijnsverzorging. een materieel doel dus. Katholiek Thuis front streeft in dp eerste plaats de gees telijke verzorging van de Rooms-Ka- tholieke militairen in Indonesië na. Inderdaad heeft Katholiek Thuisfront geruime tijd rechtstreeks aan het NI- WIN-werk deelgenomen, omdat gehoopt werd. dat op den duur de geestelijke en materiele verzorging van de jon gens overzee samen kan gaan binnen het kader van de NIWIN. Dit bleek evenwel niet mogelijk, vooral niet om dat de afdelingen van Katholiek Thuis front contact met de parochieleden overzee onderhouden en de NIWIN zich in het algemeen tot de mili tairen in Indonesië richt. Sinds de laatste bestuursverkiezing zijn de afdelingen in het bestuur geko men. Het valt niet te verwonderen, dat het nieuwe bestuur een andere koers heeft gevolgd dan het oude en tot uit treding heeft besloten. De NIWIN heeft over deze aangele genheid een communiqué uitgegeven, waarin zij zegt het besluit van Katho liek Thuisfront in hoge mate te be treuren, temeer, omdat zij meent alles in het werk te hebben gesteld om tot een vruchtbare samenwerking te ko men.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1