SCHIPHOL
BATAVIA
X3
ERIC IN HET RIJK VAN HET MIDDEN
Vliegen over de
oceaan duurder
Natuurwetten de basis van
katholieke sociale leer
de
I
Hechte luchtbrug, die de stormen des tijds heeft doorstaan
K.A.B. in Limburg zorgt voor
GOEDKOOP FRUIT
Optreden om prijzen te regelen
r
Wij luisteren naar
MOEDERS OP VACANTIE"
HET
WESPENNEST
mmmm
f
K.L.M. werkt voor
met S.A.S.
DINSDAG 27 SEPTEMBER Ï949
PAGINA 3
Vijf en twintig
jaar vliegen
De 14.000 Km. lange luchtlijn heeft een
roemrijke geschiedenis
WÊÊÊÈM
Stilstand en nieuwe start
9 Pech
De eerste retourvlucht
Indonesië dichter bij
Nederland
Jmêi
Scandinavië samen
en Sabena
J
99
Smalfilm van Piet van der Ham
rtui4W.orifl sneWerbÜ
H. Vader tot humanistisch congres
door
David Duncan
VIJF KOFFIESMOKKELAARS
IN ARREST
Met een Fokkervliegtuig waagden in
1924 Van der Hoop (midden), v. Weer-
De Iuchtverbindlng met Indonesië
heeft in de loop van dit jaar verschil
lende malen in het brandpunt van de
belangstelling gestaan, o. a. door de
moeilijkheden, die de K.L.M. door po
litieke oorzaken op deze zo belangrijke
luchtlijn heeft ondervonden. Binnen
kort zal deze luchtdienst, een voor
naam onderdeel van het K.L,.M.-be-
drijf, opnieuw in het volle licht der
openbare belangstelling worden ge
plaatst, omdat het op 1 October a.s.
25 jaar geleden zal zijn, dat de eerste
poging gedaan werd om Nederland en
Indië door de lucht met elkaar te ver
binden.
Het was in 1919, toen de K.L.M. nog
maar nauwelijks was opgericht, dat het
Nederlands-Indische Gouvernement een
een vliegtuig, dat in die dagen wereld
beroemd was en overal ter wereld ge
bruikt werd. In 11 dagen was men in
Indië. Later kwamen de grotere Fokkers
van de typen F-12 en F-18 op de Indië-
lijn en werd de dienst verdubbeld, zodat
eenmaal per week een vliegtuig vertrok.
In 1933 en 1934 werd de luchtlijn naar
het Verre Oosten pas goed populair, toen
de „Pelikaan" en de „Uiver" langs deze
lijn hun wereldberoemde vluchten maak
ten. Met twee recordvluchten langs de
langste luchtlijn ter wereld verwierf de
„Vliegende Hollander" zich in die jaren
reeds een grote wereldfaam.
De succesvolle vlucht van de „Uiver"
bracht de K.L.M. ertoe het Amerikaan
se Douglas-materieel op de Indië-lijn te
gaan gebruiken; de dienst werd eerst
opgevoerd tot tweemaal en later drie-
maal per week en >de reistijd werd te
ruggebracht tot 5 y, dag. De nieuwste
machines, van het type Douglas DC-3,
konden 12 passagiers naar Indonesië ver
voeren.
Toen kwam de oorlog. De Indië-lijn
ondervond al direct moeilijkheden; het
beginpunt moest van Amsterdam naar
Napels worden verplaatst en de dienst
moest worden teruggebracht tot een
tweemaal wekelijkse. Toen in 1940 Italië
aan de oorlog ging deelnemen, wérd de
lijn van Lydda in Palestina uit voort
gezet, totdat de inval van de Jappen in
Indië het noodzakelijk maakte de
dienst te stoppen. Van de vliegtuigen,,
die gebruikt waren voor de evacuatie
van belangrijke personen en goederen
Tienduizenden waren op Schiphol aanwezig om de „Uiver" na de geslaagde
recordvlucht in 1934 te verwelkomen.
bedrag van 10.000 uitloofde voor die
gene, die voor het eerst met een vlieg
tuig van Nederland naar Indië zou vlie
gen; de tocht moest vóór .1 September
1920 volbracht zijn en mocht 14 dagen
duren. Wel een bewijs, dat men niet al
te veel begrip had voor de moeilijk
heden, die aan een dergelijke 14.000 K.M.
lange tocht over onherbergzame gebie
den, verbonden waren in een tijd, dat
een vlucht van Amsterdam naar Londen
nog een hele onderneming was. Zelfs
toen men het bedrag had verhoogd tot
228.000 en de vliegtijd verlengd tot een
maand, kwamen er nog geen liefhebbers,
die de tocht wilden ondernemen.
In de komende j^ren maakten ver
schillende, Nederlandse vliegers plannen,
om de lange reis daar Indië te onder
nemen, maar al deze plannen liepen
spaak bij gebrek aan een geschikt vlieg
tuig. In 1924 kwam er eindelijk leven in
de brouwerij; de K.L.M.-vlieger Van der
Hoop kwam met goed voorbereide plan
nen bij de president-directeur, de heer
Plesman, en bood aan om de vlucht te
gaan maken. Hij kreeg de beschikking
over Fokker's nieuwste machine, de F-7,
die pas uit de montagehallen was ge
komen. Enige tijd werd dit toestel op
de Londenlijn ingezet om de vliegers
er mee vertrouwd te maken en op 1 Oct.
1924 vertrok de Fokker, de H-NACC,
van Schiphol naar Batavia. De grote reis
Was begonnen. Heel Nederland volgde
de vorderingen der koene bemanning.
De reis begon voorspoedig en zonder
incidenten ging het via de Donaulan-
den op de Balkan af. Bij Philippopel
in Bulgarije kreeg de motor echter
kuren, een noodlanding werd onver
mijdelijk en toen Van der Hoop be
neden een geschikt veldje zag, ging hij
daar landen. Er school echter een ad
dertje in het gras in de vorm van een
diepe voor; de Fokker kwam hier pre
cies in terecht. Hij kapseisde en kwam
krakend tot stilstand.
Bij inspectie bleek, dat een nieuwe
motor nodig was en die moest uit Ne
derland worden aangevoerd; drie weken
gingen hiermee heen, toen was de Fok
ker eindelijk weer startklaar en kon de
reis worden voortgezet. Nog vele avon
turen wachtten de dappere vliegers,
voordat zij eindelijk 24 November hun
trouwe Fokker op Batavia's vliegveld
konden neerzetten. De terugfeis verliep
heel prozaïsch, aan boord van een schip,
met de Fokker in gedemonteerde toe
stand in het ruim.
Het duurde drie jaar voordat er weer
een vlucht naar Indië plaats had; de
Amerikaanse krantenkoning en million-
nair Van Lear Black, die al talrijke
vluchten met een gecharterde K.L.M.-
Fokker gemaakt had, wilde nu ook wel
eens een langere tocht maken en ging
daarom in op het voorstel om naar
Indië te gaan vliegen. Op 14 Juni 1927
vertrok hij- met de Fokker F-7a H-
NADP, bestuurd door Geyssendorffer en
Scholte, naar Batavia en op 23 Juli stond
de machine weer op Schiphol. In October
van datzelfde jaar was het de K.L.M.-
vlieger Koppen, die met een driemoto-
rige Fokker, genaamd de „Postduif",
naar Indië vloog; op 1 October vertrok
hij en op 28 October was hij weer terug.
Deze vluchten, die voor die dagen
recordvluchten waren, openden de ogen
van het Nederlandse publiek voor de
mogelijkheden van een geregelde lucht
dienst op Indië en na een serié proef
vluchten om de route nader te leren
kennen, werd op 25 September 1930 de
dienst .op Indië officieel geopend.
In het begin werd eenmaal per veer-
wen dagen naar Indië gevlogen met drie-
motorige Fokkers van het type F-7b,
naar Australië, kwamen er maar twee
heelhuids uit de strijd.
Sombere jaren volgden, maar in
1945 werden Nederland en Indonesië
beidé weer bevrijd. Dr. Plesman
kreeg in Amerika 14 Skymasters los;
op Schiphol, dat in de oorlog geheei
verwoest was, werd hard gewerkt en
op 10 November 1945 startte de eerste
machine weer met bestemming Ba
tavia. De „Vliegende Hollander" was
weer gestart en de belangrijke dienst
op Indonesië heropend.
Weldra werd viermaal per week naar
Indië gevlogen; later, met de komst van
Douglas DC-4 en Lockheed Constella
tion vliegtuigen, werd de dienst gelei
delijk opgevoerd tot een dagelijkse
dienst. De reistijd, met de Skymaster
vier dagen, werd teruggebracht tot 2Vt
dag en de Constellations van vandaag
nemen maar liefst 40 passagiers mee.
Ook toen door de politieke gebeurtenis
sen de K. L. M. genoodzaakt was de
route tijdelijk te verleggen via het
eiland Mauritius, waardoor het grootste
Oceaan-traject ter wereld (5534 km.),
moest worden bevlogen, bleven de
„Vliegende Hollanders" in de lucht en
hield de luchtbrug tusssen Nederland en
Indonesië stand.
Sinds 25 jaar wordt nu naar Indië
gevlogen; in die tjjd werd ruim 53
millioen kilometer afgelegd, hetgeen
overeenkomt met ruim 1300 maal rond
om de aarde vliegen. Er werden ruim
104.000 passagiers vervoerd, evenveel als
het aantal inwoners van een stad als
Nijmegen; verder vervoerden de KLM-
vogels ruim 1280 ton vracht en ruim
3000 ton post, oftewel 460 millioen brie
ven; als deze op één dag besteld moes
ten worden, zouden hiervoor ruim 170.000
brievenbestellers nodig zijn. In totaal
zijn tussen Nederland en Indonesië in
25 jaren tijd 3787 vluchten uitgevoerd.
In 25 jaren is er tussen Indonesië en
Nederland een hechte brug geslagen, een
brug door de lucht, die de stormen des
tijds heeft doorstaan en de volkeren van
beide landen letterlijk en figuurlijk
dichter bij elkaar heeft gebracht.
38. Op het doorgaans uitdrukkingloze gelaat van de verraderlijke overste stond
duidelijk te lezendat het hem volstrekt niet bevieldat hij mee moest oversteken
naar dat eilandje midden in het meer.
Duizendmaal vergeving, genadige heer," zei hij. „Maar het is ons niet veroor
loofd de Pagode der Ontheven Smarten te betreden."
„En sedert wanneer is het u wel veroorloofd onwaardige schurken handlangers-
diensten te bewijzen bij het ontvoeren van een prinses?" vroeg Tai bijtend. Maar
Eric gaf de overste een por in zijn rug. „Verspil je adem niet. Dat heeft geen zin."
De overste slaakte zijn zoveelste zucht en uiterlijk gedwee ging hij hun voor.
„Verderop is het meer het smalst; daar kunnen wij misschien nog beter overste
ken," zei hij
„O, gij et ér van aarde," gromde Tai. ,J1u ge zelf te water moet, is dit stuk eens
klaps te breed geworden! Bah!
Doch. de overste sloeg geen acht op de kleine filosoof. „Ik waarschuw u nogmaals,"
zei hij onrustig. „Het zal u daarginds voorzeker niet bevallen!"
„Maar jou ook niet!" grauwde de Noorman driftig. ,^Loop door!"
Daar de oever van het meer niet overal begaanbaar was, waren zij gedwongen
met een omweg naar de oversteekplaats te gaan, die de overste had aangeduid.
Hun weg voerde langs een nauwelijks gebaand pad over met gras overwoekerde
rotsen. Er heerste een beklemmende stilte. Opeens hield Eric zijn pas in. Op een
tak van een dode boomstam zat een afschrikwekkende vogel met een lange, kale hals
ptl een grote kromme snavel. Een aasgier! Wat deden aasgieren, hier! Een huivering
doorvoer Eric's leden. Rotting, bederf, dat was waar aasgieren zich altijd ophielden.
En hier
De overste had zich omgedraaid en keek hem spottend aan. ,Jk heb u immers
gewaarschuwd, dat het u niet erg zou bevallen!" zei hij en het leek alsof hij Eric's
aedachten had kunnen raden. Zonder een woord te spreken liep de Noorman door.
Korte tijd later stonden zij weer aan het meer. Met een enkel gebaar duidde de
overste naar het eilandje, dat nu inderdaad dichterbij scheen. ,JDaar!" zei hij.
(Van onze redacteur)
De actie van de Katholieke Arbeiders
beweging in Limburg, die een einde wil
maken aan de hoge winsten, door de
tussenhandel bij cle verkoop van fruit
gemaakt, en die daardoor tevens wil
voorkomen, dat enorme hoeveelheden
kostbaar volksvoedsel naar de mestvaalt
moeten verdwijnen, is goed gestart. Ver
schillende detaillisten in groenten en
fruit in de mijnstreek beginnen hun
prijzen te verlagen teneinde althans een
deel van hun klandizie, die naar de
winkels van de Coöperatie „Ons dage
lijks Brood" is overgelopen, weer terug
te winnen.
Het systeem, dat de K.A.B. in Zuid-
Limburg bij haar actie volgt, is uiterst
eenvoudig en daardoor neeft deze orga
nisatie de beste kaarten in handen in
het spel, dat' momenteel met de tus
senhandel wordt gespeeld. Zodra de
K.A.B. ontdekte, waar de oorzaak van
de hoge fruitprijzen was gelegen, heeft
zij de Coöperatie ,,Ons dagelijks Brood",
die erkend is als grossier in groenten
er. fruit, ingeschakeld. Middels commis-
sionnairs koopt deze coöperatie grote
hoeveelheden op de veilingen op en ver
spreidt ze over haar winkels, die erken
ning als detaillisten genieten. Óp deze
wijze laat de K.A.B. de tussenhandel
links liggen en kan zij het fruit recht
streeks tegen sterk gereduceerde prijs
aan de consumenten afleveren. De klein
handelaren in groenten en fruit, die tot
heden toe als laatste schakel in de fruit-
In verband met de devaluatie zal de
K.L.M. krachtens internationale over
eenkomst uitsluitend tariefsverhoging in
guldens toepassen op transatlantische
trajecten. Een voorlopige IATA-regeling
houdt in, dat vlechten naar dollar-
gebieden op U.S. dollarbasis berekend
zullen worden. De tarievencommissie
van de IATA zal 5 October te Parijs de
nieuwe situatie opnieuw onder ogen zien
en wellicht dan reeds met een defini
tieve beslissing komen. De tariefsver-
In 1933 vloog de Pelikaanin vier dagen en vier en een half uur van Batavia
naar Nederland. Smirnoff, Soer, Grosfeld en Beukering na aankomst op het vlieg
veld Schiphol zat potdicht.
hogingen in gedevalueerde valuta gelden
zowel voor passagiers- als vrachtvervoer
op transatlantische trajecten. Zij schom
melen in guldens tussen de dertig en
veertig procent. Voor alle andere trajec
ten (Zuid-Afrika, Indonesië en Europa)
zijn de bestaande guldenprijzen voors
hands gehandhaafd.
De K.L.M., de Scandinavian Airlines
System en de Belgische Luchtvaartmaat
schappij Sabena hebben een overeen
komst gesloten de luchtlijnen naar en
van de Scandinavische landen voor het
grootste gedeelte gezamenlijk te vliegen.
De nieuwe samenwerking gaat in bij
het van kracht worden van de winter-
dienstregeling, 2 October. Tevens geldt
de overeenkomst de lijn Amsterdam
Oslo v.v. Van 2 October tot 24 December
wordt deze route uitsluitend gevlogen
door de S.A.S., v,an 24 December tot 27
Januari door de K.L.M. en van 27 Ja
nuari tweemaal per week door de K.L.M.
en éénmaal wekelijks door de Sabena.
Het begint met onzuiver bloed. Onmerk
baar. Maar als de eerste Kheumatische
Pijnen zich demonstreren -
komt het al gauw van kwaad tot erger.
En al gauw is er nauwelijks redden meer
aan Tenzij Se de beroemde Kruschen-
kuur te baat neemt. Simpel als goeien-
avond trouwens, helemaal niet naèr, zelfs
niet voor mensen, die moeilijk innemen;
en na korte tijd alleen maar een goede
gewoonte: iedere morgen in Uw eerste
kopje thee of zo maar met schoon wa
ter wat Kruschen Salts, zoveel als ei op
een echte cent gaat. Dat is dan je reinste
nieuwe energie voor Uw bloedzuiverende
organen die al gauw weer jeugdig krach
tig op gang komen en al Uw spieren en
gewrichten pijnigende onreinheden uit
bannen en afvoeren langs natuurlijke weg
Laat bij wijze van proef de wondere wer
king van Kruschen over komen en ver
baas Uzelf over Uw weerkerende energie,
die veerkracht en dat bezielende gevoel,
dat U weer bergen zal doen verzetten.
Kruschen is verkrijgbaar bij alle Apothe
kers en Drogisten.
CAdv.)
handel nog eens een behoorlijk schepje
op de reeds sterk verhoogde prijzen van
de groothandel deden, kijken hierbij
lelijk op hun neus en zien zich thans
ook genoodzaakt hun prijzen te ver
lagen.
En dat is precies wat de K.A.B. met
haar actie wenst te bereiken. Men wil
geen dumpingpolitiek voeren, men wil
slechts prijsregelend optreden in die
streken, die ver van de land- en tuin
bouwgebieden zijn gelegen en volkomen
op de fruithandelaren zijn aangewezen.
Mocht blijken dat de handelaren in fruit
niet bereid zijn een deel van hun
hoge winsten te laten vallen, dan zal
de K.A.B. met haar coöperatie de actie
voortzetten totdat de gehele oogst aan
ae man is gebracht.
In de kringen van de telers vindt deze
actie grote instemming. Men hoopt dat
op deze wijze het volk meer fruit zal
gaan consumeren. Al beoogt de K.A.B.
dan niet direct deze actie landelijk uit
te breiden, ook elders in de lande ont
dekt men reeds de weerslag hiervan. In
de grote steden, die dicht bij onze fruit-
gebieden zijn gelegen, waren de fruit
prijzen reeds laag en nu ontwaart men
ook in andere delen -van het land een
kleine prijsdaling.
Op de veilingen vormt deze actie
het onderwerp van veler gesprekken.
Hoorde men Vrijdag en Zaterdag nog
vertellen dat de Limburgse K.A.B.
onmogelijk succes met haar actie kon
hebben, omdat zij de wegen niet ken
de, die de groothandel pleegt te be
wandelen, thans, nu men ziet dat de
K.A.B. resultaten boekt en vastbeslo
ten is door te zetten, denkt men hier
minder lichtvaardig over.
Fruittelers in de Betuwe echter kon
den een lichte vrees niet verhelen, dat
indien de Limburgse actie zich even
tueel verder zou uitbreiden, zij met hun
duurder kwaliteitsfruit zouden blijven
zitten, daar de commissionnairs van de
K.A.B. zich bij voorkeur voor het goed
kopere fruit interesseren. In dat geval
zouden zij toch nog verlies lijden.
DINSDAG
HILVERSUM I, 301 m. - 18.00 amus-
mentsork., 18.20 sport. 18.30 strijdkr.,
19.00 nieuws, 19.15 orgel, 19.30 Dit is le
ven, 19.45 regeringsuitz., 20.00 nieuws.
20.05 de gewone man, 20.12 orkest. 20.45
actualiteiten, 20.55 orkest, 21.45 opera.
22.45 Avondgebed. 23.00 nieuws. 23.15 re
portage, 23.25 gram.
HILVERSUM II, 415 m. - Na 18 uur
ook 245 en 1875 m. - 18.00 nieuws, 18.15
piano, 18.30 muziek journaal, 19.00 Paris
vous parle, 19.05 gram., 19.15 toneel, 19.30
piano, 20.00 nieuws, 20.05 actualiteiten.
20.15 cabaret, 21.30 Avro-allerlel. 21.35
popul. muziek, 21.55 buitenl. overz., 22.10
kwartet, 22.30 Zuid-Am. ork., 22.50
gram., 23.00 nieuws, 23.15 gram.
WOENSDAG
HILVERSUM I, 301 m. - 7.00 nieuws,
7.15 gymn., 7.30 gram.. 7.45 Woord voor
de dag, 8.00 nieuws, 8.15 gewde muziek.
8.45 gram., 9.00 zieken, 9.30 kwintet, 10.UO
gram., 10.30 Morgenwijding, 11.00 viool
en piano. 11.30 gram., 12.00 kapel, 12.30
mededelingen, 12.33 orgel, 13.00 nieuws.
13.15 Promenade-ork., 13.55 koor. 14.20
oratorium, 15.25 kwartet, 16.00 jeugd
17.30 amusementsmuziek.
HILVERSUM II, 415 m. - Vóór 10 uur
ook 245 m. - 7.00 nieuws, 7.15 gram., 8.00
nieuws, 8.15 orgel, 8.50 vrouw. 9.00 gram..
9.30 waterst., 9.35 gram.. 10.00 causerie.
10.05 Morgenwijding, 10.20 vrouw. 11.00
gram., 12.00 sextet, 12.30 mededelingen.
12.33 platteland. 12.38 kwartet, 13.20 ork..
14.00 gesproken portretten, 14.15 concert.
15.00 zieken, 15.30 koor, 15.50 jeugd. 16.00
gram., 16.15 kinderen, 17.15 accordeon.
17.45 regeringsuitz.
De Centrale Commissie voor de
Filmkeuring heeft het bestaan een
katholieke film te verbieden om
dat deze film aanstoot zou geven aan.
de katholieke Nederlanders. Een pikan
te aangelegenheid, die ons vol verwach
ting ter persvertoning deed snellen,
alwaar wij in gezelschap van geestelij
ken, Augustijnen, zusters en collega's
de ergernissen over ons heen hebben la
ten gaan. Die ergernissen betroffen een
uitlating, die ongeveer op de volgende
woorden neerkomt: „Schei uit met dat
gefemel. Je had non moeten worden.
Zo halfzacht kun je alleen maar in het
klooster zijn". Toen we van de schrik
bekomen waren en onze inmiddels be-
ZWITSAL FABRIEKEN APELDOORN
Z. II. de Paus heeft de gedelegeerden
toegesproken van het Congres voor Hu
manistische Studiën, dat op het ogen
blik in Rome gehouden wordt.
De organisatie van het congres berust
bü het Franse en Italiaanse instituut
voor philosophie.
Het congres bestudeert het onderwerp:
„Het humanisme en de politieke we
tenschap".
De Paus heeft de gedelegeerden, veelal
professoren, Zondagavond ontvangen
Zijn rede werd eerst gisteren door het
Vaticaan vrijgegeven.
De Paus zei, dat de sociale leer van
de Katholieke Kerk berust op de natuur
wetten en de fundamentele rechten van
de mens wil beschermen.
„Het humanisme is thans aan de orde
van de dag," aldus de Paus. „Indien het
waar is. wat men zegt, dat denkbeelden
goede of slechte een overwegende
invloed hebben op de gang van zaken in
de wereld, dan dient men het belang te
zien van gedachtenwisseling tussen de
philosophen, opdat er een straal van
licht geworpen wordt op zovele aan de
orde zijnde vraagstukken, waarover door
een zo groot aantal mensen, doorgaans
de meest incompetente, met zelfverze
kerdheid en beslistheid gesproken wordt.
Zij (de Katholieke Kerk) zegt niet,
dat de mens in God's ogen niets anders
is dan een verdorven en zondig schep
sel. Integendeel, in haar ogen heeft de
erfzonde de vermogens en de neigingen
van de mens niet innerlijk aangetast, en
is het natuurlijke licht van zijn verstand
en zijn vrijheid ongeschonden gebleven.
De mens is zonder twijfel gewond en
verzwakt door de erfelijke belasting met
een gevallen natuur, beroofd van de
bovennatuurlijke gaven. Het is derhalve
noodzakelijk om zich in te spannen,
teneinde met de hulp van de genade
van Christus, te leven zoals de eer van
God en de menselijke waardigheid dit
vereist."
„De natuurwetten vormen de grond
slag, waarop de sociale leer van de Kerk
gevestigd is."
„Als de Rooms-Katholieke Kerk strijd:
voor de verovering of de verdediging
van haar eigen vrijheid, vecht zij te zelf-
der tijd voor de waarachtige vrijheid,
de fundamentele rechten van de mens,"
aldus de Paus „In haar ogen zijn deze
essentiële rechten dermate onschend
baar, dat geen enkele redenering van de
staat, geen enkel voorwendsel met be
trekking tot het algemeen welzijn, ooit
zwaarder mogen wegen.... Indien
slechts volgens deze beginselen werd
gehandeld, hoeveel tragische catastro
phes en dreigende gevaren zouden dan
kunnen worden vermeden.
De gezonde menselijke natuur, die
zichzelf openstelt voor alle hulp, welke
het Christelijke geloof biedt, kan de
mens redden uit de klauwen van de
„technocratie" en het materialisme
De Paus sloot zijn rede met de hoop
uit te spreken, dat God net werk van
het congres zou zegenen.
49
„Hm, ja, ik kan je wel een niet al te
groot bedrag lenen." Hij knipte eens
klaps met zijn vingers. „ïk heb het!" Hij
boog zich naar voren en gaf de chauffeur
een adres in Montgomery Street op.
„Voorlopig kan ik je aan voldoende geld
helpen. Volgens het testament is er twin
tigduizend dollar bestemd tioor je ver
dediging. Het bedrag mag alleen aan
een advocaat betaald worden, maar
waarom zou je mij niet tot je advocaat
benoemen? Ik vorder dat bedrag op en
betaal het vervolgens aan jou. Dood
eenvoudig."
„Hoe laat is het?"
Hij trok een horloge uit zijn zak.
„Even over twee. Over een uur sluiten
de banken pas. We zullen eerst dit af
handelen en dan gaan we wat eten. Ik
ben uitgehongerd."
De taxi stopte voor een gebouw in de
Montgomery Street en wij stapten uit.
Wickersham bood Reba Tremaine zijn
arm aan en ik nam Catherine voor mijn
rekening. Ze kon rekenen op een paar
blauwe plekken op haar arm. Ik liep
vlug door en zij trachtte mij bij te hou
den. Meer dan dat: ze trok me bijna
vooruit. Ik hield haar stevig vast, totdat
we in het kantoor van Wickersham
waren.
„Er is een paar maal opgebeld," ver
telde zijn secretaresse.
„Eén keer zelfs dringend, nauwelijks
vijf minuten geleden.".
„Wie was dat?"
„Een zekere mijnheer Ferrari. Hij
zei, dat hij u dadelijk moest spreken".
„Wel, verduveld", mopperde Wickers-
ham, terwijl hij mij aankeek. „Hij wil
natuurlijk dat we hem helpen die Fin
ney te vinden. Dat kan nog wel even
wachten. Als hij weer belt, zeg dan
maar, dat u ons over een uur terug
verwacht".
We volgden hem naar zijn privé-kan-
toor, waar hij ons allemaal een plaats
aanbood in een diepe stoel, terwijl hij
zelf een duik nam in een kast met dos
siers. Hy haalde een map te voorschijn
en was een minuut of vijf bezig met
het doorbladeren van de inhoud. Op
zijn lessenaar stond een klok, een elec-
trische, zo een die volkomen geruisloos
loopt.' Ik keek en zag hoe de minuten-
wijzer bijna onmerkbaar voortkropp.
En onderwijl volgden de gebeurtenissen
hun onvermijdelijke loop Z.odra ik het
kantoor van Niles verlaten had, kon
Ferrari vrij spreken, vrij zijn gedach
ten uiten. Als hij eenmaal begon, zou
den Niles duizend-en-één dingen te bin
nen schieten, die hij allemaal had moe
ten vragen, eer hij me liet gaan. Hij
had moeten vragen waarom ik tien jaar
buitenslands was gebleven en waarom
ik niet veel eerder mijn onschuld ver
kondigd had. En waarom had ik mij
de eerste keer niet dadelijk aan Wickers-
ham toevertrouwd? Op al die vragen
zou ik geen antwoord kunnen jeven,
zonder mezelf te verraflen. Intussen
moest Ferrari de gevangenis al opge
beld hebben, om te vragen of ze mijn
vingerafdrukken met de vroegere van
Tremaine vergeleken hadden. Dan zou
hij te horen krijgen, dat er geen vinger
afdrukken van mij genomen waren. Dat
zou hem in een staat van grote opwin
ding brengen. Het zou hem duidelijk
voor ogen staan wat er alzo gebeurd kon
zijn. Maar om bewijzen te hebben, had
hij toch eerst mijzelf nodig.
„Denk om het sluitingsuur van de ban
ken", zei ik.
„Tijd genoeg", verzekerde Wickers-
ham. „Ik wilde er me alleen maar van
vergewissen, dat het zo goed is. Ik zal
een cheque trekken voor 20.000 dollar,
betaalbaar aan mij als zijnde jouw ad
vocaat. Dan kun jij het geld krijgen. Of
is dat meer dan je nodig hebt?"
„Ik neem alles. Ben ik je nog iets
schuldig?"
Hij glimlachte. „Ik word goed be
taald voor het ten uitvoer leggen van
de wilsbeschikking. Je hebt zelf gezegd,
dat je mij niet als raadsman nodig had,
dus verdien ik geen honorarium". Ten
langen leste schreef hij de cheque uit
en riep zijn secretaresse. „Loop hiermee
op een draf naar de bank", zei hij
„Geef de cheque aan mijnheer Gowan
ik zal hem opbellen en zeggen', dat
u op weg naar hem toe bent".
Zijn secretaresse nam de. cheque in
ontvangst en vertrok. Wickersham tele
foneerde met de bank en zette in korte
trekken de zaak uiteen. Toen hij de
hoorn weer op de haak legde, keek hij
mij aan en grinnikte.
„Het verhaal staat al in de krant.
Mijnheer Gowan had het juist gelezen,
dus met die cheque komt het wel in or
de".
„Mooi zo", zei ik. De zweetdruppels
begonnen weer op mijn rug te pare
len. Ik moest het geld hebben. Met 'n
paar dollars kon ik niets aanvangen.
Ik had veel nodig. Het nieuws was al
bekend en ergens in San Francisco zat
de werkelijke Philip Tremaine en las
het relaas. Wat zou zijn eerste reactie
zijn, als hij vernam, dat zijn reputatie
hersteld was? Als hij van alle feiten
op de hoogte was, dan zou hij zich niet
bloot geven, maar hij kón niet alles
weten. Het kon hem onmogelijk bekend
zijn, dat ik in het gezelschap van Wic
kersham vertoefde, toen Tuttle ver
moord werd. Hij zou alleen maar oog
hebben voor de unieke kans, zijn iden-
ontvangst te nemen. Hij zou de kous op
titeit aan te tonen en een vermogen in
de kop krijgen, maar ik eveneens. En
dan Ferrari niet te vergeten. De minu-
tenwijzer kroop over de wijzerplaat.
„Mag ik van je telefoon gebruik ma
ken?", vroeg ik. „Ik wil even plaats
bespreken".
„Natuurlijk", zei Wickersham. Ik bel
de de Southern Pacific op en vroeg om
een gereserveerde plaats in de eerstvol
gende trein, die naar het Oosten ging.
De eerstvolgende trein bleek een spe
ciale te zijn, waarvan alle plaatsen reeds
twee weken geleden waren uitverkocht.
Ik bezwoer bij hoog en bij laag, dat ik
de grootste haast had en kreeg tenslotte
de belofte, dat ik tot Reno kon meerij
den iri de rooksalon. In Reno kon ik dan
een gewone plaats krijgen. Ik wilde al
leen maar zorgen, dat Wickersham's
toestel in gesprek was, voor het geval
er iemand mocht opbellen. Bovendien
gaf het een welkome afleiding op het
pijnlijke, in het oog lopende stilzwijgen,
dat tussen mij en Catherina en Reba
Tremaine heerste. Ik rekte het gesprek
zo lang mogelijk en legde toen de hoorn
neer.
„Ga je naar New Vork?" vroeg Wic
kersham.
„Misschien stap ik eerder uit. Ik maak
mijn bestemming liever niet bekend".
„Maar ik moet toch weten waar ik
je kan bereiken, zodra ik je de nodige
papieren moet sturen".
„Ik stuur je nog wel bericht".
„Best", zei hij. Weer zwegen we. Het
was al te dol. We hadden juist buiten
kersham voelde de gespannen sfeer en
ons zelf van vreugde rpoeten zijn. Wic-
hij fronste zijn voorhoofd. Nu begon
ook hij zich af te vragen wat hier aan
de hand was. Waarom kwam die ver
wenste serretaresse ook niet terug?
(Wordt vervolgd)
zwijmde niet-katholieke collega's met
vlugzout weer tot hun normaal bewust
zijn hadden teruggevoerd, hebben we
zonder verdere schokken het einde ge
haald, de Centrale Commissie prijzend
voor haar wijs beleid en haar bewon
derenswaardig inzicht in de katholieke
mentaliteit, die zulke weerzinwekkende
spot niet verdragen kan. Tot een scherp
zinnig collega opmerkte, dat de ge
wraakte tekst gesproken wordt door de
booswicht van een toneelstukje, dat in
de film wordt opgevoerd. En aangezien
hij als booswicht veroordeeld wordt,
worden zijn woorden dat ook, zodat zij
een andere betekenis krijgen dan wan
neer zij voor de strekking van de film
essentieel moeten genoemd worden.
Maar'zelfs in dat geval, zo merkte een
priester op, behoort de aangehaalde
tekst toch maar tot die heel veel grap
jes, die wij ons van tijd tot tijd veroor
loven, zonder daaraan te bezwijken of
de wraak des Hemels over ons af te
roepen. Waarmede betoogd werd. dat
wij zonder reden flauw gevallen wa
ren
In ernst: is de commissie, die zich
door dat verbod blameerde, wel hele
maal bij zinnen geweest? Is er één nor
maal reagerend katholiek, die zich erge
ren kan aan een grapje, als de film zich
hier permitteert? Ons gezelschap, de
zusters incluis, heeft tot het einde toe
volgehouden, dat de Centrale Commis
sie een grapje heeft willen maken. En
misschien is dar ook wel het geval.
De film „Moeders op vacantie", door
Piet van der Ham naar een scenario van
Jan Derks gemaakt, vertelt in een semi-
documentaire stijl van moeders, die voor
haar gezondheid haar gezin tijdelijk in
de steek moeten laten om rust te vinden
in en om een klooster van zusters
Augustinessen, die voor haar de huis
houding waarnemen tijdens haar afwe
zigheid. De sfeer, waarin deze moeders
leven, is het voornaamste thema van de
film, een thema dat begeleid wordt door
de kleine vreugden en de kleine ver
drietjes, die haar ook in de rustperiode
niet geheel verlaten, maar waarvan zij
langzaam opknappen. In een paar licht
aangezette intriguetjes ontstaan enkele
kleine conflicten, waarin de moeders
ieder op haar wijze reageren en die in
deze sfeer van rust en vredigheid als
vanzelf tot oplossing geraken.
Die sfeer van rust en weldadige vre
digheid heeft Van der Ham met de een
voudige middelen, die hem ten dienste
stonden, goed getroffen, al zal men hem
wel kunnen betrappen op enkele tech
nische onvolkomenheden en al zou men
de scenarioschrijver willen verzekeren
dat hij de toneelscène zonder schade (en
stellig tot vreugde van de Centrale Com
missie) nad kunnen inkorten.
Houdt men echter in het oog, dat deze
liim bestemd is voor de vele katholieke
verenigingen wie deze stol ter harte
gaat, dan lijdt het geen twijfel, of de
trouwhartigheid, gemoedelijkheid en
eenvoud die er uit spreken, zullen een
goed onthaal vinden bij de toeschouwers
die er op af komen.
Jan Mul componeerde de muziek. Hii
maakte gezellige pastorale walsjes die
bijzonder goed in het gehoor liggen en
helder hun spel spelen, soms voortref
felijk preludiërend op verwachte gebeur-
tenissen, soms te zeer dominerend boven
de beelden uit door een expressiviteit
die dan te nadrukkelijk wordt
De film, die vervaardigd werd in op-
dracht van de Zusters Augustinessen te
Hilversum, streeft geen directe propa
ganda na, doch interesseert u niettemin
door haar stof voor het werk der Augus
tinessen. Hetgeen men een verdienste
te meer kan noemen. Dbg.
Ambtenaren der Invoerrechten en
Accijnzen in het grensdorp Sieben-
gewald hebben een vijftal koffiesmok-
kelaars gearresteerd. Nadat de 47-jari-
ge caféhouder-winkelier H. te Sieben-
gewald aan zijn dorpsgenoten, de 27-
jange S. en de 22-jarige J. G. een par
tij koffie van honderd pond had ver
kocht, stelden de kommiezen, die lont
geroken hadden, zich verdekt op bij
een dicht bij de Duitse grens gelegen
garage, waarheen de koffie was ver
voerd De 25-jarige W. G. uit Sieben-
gewald, die als „voorloper" van de
smokkelaars dienst zou doen, werd op
heterdaad betrapt, toen hij werd aan
getroffen met een pungel van vijftig
pond koffie. De resterende vijftig pond
lag in een andere pungel in het gras.
De drager hiervan had de plaat ge
poetst. De „voorloper" legde een vol
ledige bekentenis af, waarna zijn vier
medeplichtigen gearresteerd konden
worden. Zij zijn alle naar het Huis van
Bewaring te Roermond overgebracht.
