STAD EN OMGEVING
Nieuwe glorie rond „Meer en Berg
te Heemstede
Weer een Duitser voor het Hof
Het Boeken venster
Vriendschapstrein
bezoekt Haarlem
BLIKSEMAFLEIDERS
Gasriirecteuren-kwestie
in hoger beroep
AGENDA
SLOT DEFECT?
HERINGA WUTHRICH
DANS-ACADEMIE
J. CS. MARTIN ZONEN
Thans Moederhuis van Zusters Augustinessen
van Barmhartigheid
Moordenaar van Hannie Schaft, MrHulsman
en vele andere Nederlanders
Gevonden: een M.W.O.
Vierdagen onderwater
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1949
PAGINA 2
Internationaal spoorweg-
verzet
Nieuwe boeken R.K. Leeszaal
K.J.M.V. St. Augustinus
Beëdigd
F aill issementen
Burgerlijke Stand
CONFERENTIE VOOR NIET-
KATHOLIEKEN
Kind viel van balcon
Orgelbespeling
R.K.S.V. „Onze Gezellen"
LISSE
STICHTING
„BLOEMLUST"
SONATEN-AVOND
„DE SLEUTELSPECIALIST"
HEEMSTEDE
.SmM
ZUSTER WENCESLAUS 25 JAAR
PORTIERSTER
ZANDVOORT
Woningbouw
CASTRICUM
Damcompetitie
't Dansseizoen begint 15 October
Inlichtingen
Inschrijving
voor R.K.
j elke dag
1112 uur
1417 uur
1921 uur
Dans-Academie MARTIN - Schagchel-
sfraat 29 - Telefoon 10806
11
Plechtige consecratie van kapel
door Mgr. Huibers op 7 October
Gemeente tekende geen
beroep aan
Uitbreiding electrische
installaties
Politieke delinquenten
Het aantal gedetineerde
politieke delinquenten
BESOMMINGEN
HEEMSKERK
Biljarten
Tien jaar geëist
Scheepvaartberichten
WSTTE MOLTON DEKENS
1-pers. 4.68 en 5.32
WASSENAARDS
Doodstraf voor drie bewaak
sters van Ravensbrück
ONGEANIMEERDE
MARKT
Beurs van Amsterdam
Beurs van New York
Enige tijd geden startte in Luxemburg
een intergeallieerde vriendschapstrein,
die de Belgische spoorwegdirectie ter
beschikking stelde van de „Association
Icterall'.ée des Resistants du Rail". Deze
vereniging, waarin vele spoorwegver-
zetsorganisaties zijn bijeengebracht, heeft
zich tot taak gesteld hulp te verlenen
aan de spoorweggezinnen, waarvan de
vader tijdens verzetacties het leven ver
loor. De trein maakte een toer door Bel
gië en Frankrijk en is in Nederland met
bijvoeging van een eigen wagen op 16
stations te bezichtigen.
Donderdag, Vrijdag en Zaterdag zul
len de Haarlemmers in de gelegenheid
gesteld woraen de symbolische uit
beelding van het verzetwerk in spoor-
wegkringen gedurende de afgelopen oor
log te zien. De Ned. Spoorwegen bekos
tigen de gehele tournée in ons land en
nemen ook de Hollandse wagen voor
hun rekening. De opbrengst van de en-
trée-gelden een kwartje voor volwas
senen en een dubbeltje voor kinderen
komt geheel ten goede aan de Stichting
1940'45. De trein zal op het eerste per
ron geparkeerd worden en de tentoon
stelling is geopend van 12.30 tot 5.30 en
van 7 tot 10 uur. Scholen zullen in de
gelegenheid gesteld worden in de mor
genuren een bezoek te brengen.
Nadat wij in de „Dienstwagen" (niet
minder dan het voormalig Koninklijk
rijtuig van Leopold II der Belgen) een
praatje gemaakt hadden met de leiders
en explicateurs, waarbij ons toever
trouwd werd. dat de belangstelling in
Utrecht en Amsterdam zeer groot was,
maakten wij een tochtje door deze merk
waardige trein. Hij bestaat uit vier rij
tuigen, drie tentoonstellingsrijtuigen en
een als bioscoop ingericht rijtuig. In het
eerste tentoonstellingsrijtuig zijn tegen
fraaie décors de voorwerpen neergelegd,
die bij het verzet een grote rol hebben
gespeeld. Het schemerige licht, dat in dit
rijtuig heerst, symboliseert de sfeer,
■waarin de verzetslieden tijdens de oor
log hun gevaarvolle werkzaamheden
verrichten. In het tweede rijtuig wordt
met een aantal schilderijen van de Bel
gische schilder Je* Conrardy de lijdens
weg van een door de Duitsers gegrepen
ondergrondse werker in beeld gebracht.
De toeschouwer volgt diens levensloop
van zijn arrestatie tot zijn dood in een
van de beruchte concentratiekampen in
Duitsland. Ook hier treft men weer de
stemmige sfeer, die de expositie vereist.
Ir. het derde rijtuig zullen films worden
vertoond, die het verzet of de wederop
bouw tot onderwerp hebben, o.a. de Bel
gische verzetsfilm Breendonk.
Het vierde tentoonstallingsrijtuig is
een Nederlands rijtuig, voor de helft
ingericht door de N. S. en voor de helft
door de Stichting 1940'45, welke laatste
instantie een complete, in de oorlog ge
bruikte vervalsingscentrale exposeert.
Het door N. S. ingerichte gedeelte
plaats de toeschouwer in de sfeer van
het na-oorlogse Nederland. Tientallen
foto's brengen de periode van wederop
bouw en herstel van de vernielingen In
beeld.
Voor de leden van de R. K. Openbare
Leeszaal en Bibliotheek, Nieuwe Gracnt
70, die graag Duitse, Franse of Engelse
boeken rezen, zijn de volgende aanwin
sten ingeschreven:
DUITS: Maria Dutli-Rutishauser: Der
Hüter des Vaterlandes. Ein Bruder
Klaus-Roman. Max J. Friedlander: Es
says über die Landschaftsmalerei und
andere Biidgattungen. Romano Guardi
ng Vom Sinn der Schwermut. Josef Jo
hannes Link: Die Versöhnung. Novelle.
FRANS: Paul Claudel: Partage de mi
di. Drame. Présence de la pensée chré-
tienne. Numéro special van „Culture Ca-
tholique". Jean de la Varende: Esculape.
Suite romanesque.
ENGELS: Graham Greene: It 's a bat
tlefield. A novel. Agnes Newton Keith:
Land below the wind. Travel in the
South-West-Pacific. Carson McCullers:
The heart is a lonely hunter. A novel.
Daphne du Maurier: Jamaica Inn. A no
vel. Dorothy L. Sayers: Gaudy night.
(One of the „Lord Peter" detective-
novels)
De Kath. Jonge Middenstandsvereni
ging St. Augustinus is weer gestart mat
haar winterprogramma, dat buitenge
woon leerzaam zal zijn.
Wie er meer van wil weten, komt
vanavond. Woensdag, maar eens om
acht uur aan het Middenstandsbureau,
Kruisstraat 25.
Als vertaler in de Engelse taal werd
op de Haarlemse Rechtbank beëdigd de
heer Johannes Karei Michon, Jan van
Galenstraat 25.
De Arrondissements-rechtbank te Haar
lem heeft op Dinsdag 27 September in
staat van faillissement verklaard:
De vennootschap onder firma Haar
lemse Bouwonderneming F. H. J. de
Klerk en Co., gevestigd te Haarlem,
Spaamwouderstraat 42, alsmede haar
vennoten-firmanten: Frederik Hendrik
Jacobus de Klerk, wonende te Haar-
lemmerliede, Liewegje 25 Hendrik
Stinis, wonende te Haarlem. Voorhelm
straat 32 rd. Rechter-commissaris: mr.
N. Reeling Brouwer, curator: mr. S.
Groen, advocaat en procureur te Haar
lem.
P. Hoogeboom, caféhouder, wonende
te Haarlem, Turfmarkt 2. Rechter-com
missaris: mr. N. Reeling Brouwer, cu-
ratrice: mevr. mr. E. A. J. Scheltema-
Conradi, advocate en procureur te Haar
lem.
Wegens het verbindend worden der
enige uitdelingslijst is geëindigd het
faillissement van: Wouter van Zomeren,
chauffeur, wonende te Haarlem, Reyer
Anslostraat 14. Rechter-commissaris:
mr. J. P. Petersen, curator: mr. J. G.
Bettink, advocaat en procureur te Haar
lem.
GEBOREN: 26 Sept. M. de Reus—Kok
kelkoren z; A. P. L. M. Valkvan Veg-
gel z; 24 Sept. E. Klokvan Hees z; 27
Sept. C. Scheffer—Merks z; 26 Sept. K.
Bokvon Bulgarin z; 25 Sept. L. H. C.
DerksSminia z; G. van DuistWijt-
vliet d; 27 Sept. J. H. RuttenJanssen d;
26 Sept. M. L. Freichmannde Klerck d;
J. A. VerputtenKoonings d; A. Schip
perde Graaf d; A. H. AnsingHartog
d; 27 Sept. J. Kortekaas—Witte d; 26
Sept. G. de BeursKoopman d; 27 Sept.
A. B. van der VossenHölsken d.
ONDERTROUWD: 27 Sept. F. F. M.
Teunissen en G. Veldman; H. C. Liining
en W. J. Dieperink; J. te Beest en W.
G. Smit.
OVERLEDEN: 25 Sept. C. Molenaar
38 j., M. v. Heemskerkstraat; A. A. Brug
manHoogewoonink 73 j„ Orionweg; 26
Sept. P. Blonk 67 j., Turfmarkt.
Hoevele ongelovigen spotten dikwijls
met het geloof en achten het bekrom
penheid. Zij zijn als blindgeborenen, die
zouflen lachen met de zienden, deze zijn
des te deerniswaardiger, omdat zij met
Gods genade beter zouden kunnen we
ten. Hebben wij, katholieken, niet dik
wijls zelfs onder onze goede vrienden
en bekenden, op kantoor, op fabriek of
atelier, van zulke deerniswaardigen,
omdat zij eenvoudig niets of zeer wei
nig afweten van de Rooms-Katholieke
leer.
Ligt het dan niet op onze weg hun de
hulpzame hand te reiken en gelegenheid
open te stellen, opdat ook zij kennis
nemen van de gebruiken en de leer der
R.K. Kerk.
Hoevele andersdenkenden durven het
kerkgebouw niet ingaan, dit is een on
gegronde vrees en daarom kunnen wij
zoveel goed doen door hen mede te
nemen naar de conferenties: deze wor
den gehouden door de bekende Francis
caanse redenaar pater Wijnand Sluys.
De conferenties zijn toegankelijk voor
iedereen, terwijl er in het geheel geen
kosten aan verbonden zijn.
Komt dan luisteren op Vrijdag 30 Sep
tember en 7, 14, 21 en 28 October, des
avonds om 8.15 uur precies, in de R.K.
Kathedraal aan de Leidsevaart en neemt
een andersdenkende vriend of vriendin
mede. Voor gereserveerde plaatsen zal
worden zorggedragen.
Het driejarig dochtertje van de fami
lie Z. viel Dinsdag van het achterbal-
con op de eerste verdieping van de
ouderlijke woning aan de Lorentz-
kade. Het kind viel eerst op een droog
lijn en vervolgens op een tegelpad. De
ongevallendienst verleende de eerste
hulp. Nadat geconstateerd was, dat de
wervelkolom van het meisje door de
val beschadigd was, werd het per auto
naar het Diaconessenhuis vervoerd,
waar het ter observatie is opgenomen.
Donderdag 29 Sept., 's namiddags van
15 tot 16 uur zal de heer George Ro
bert het orgel van de Grote Kerk be
spelen. Het programma vermeldt:
Toccata cromatica per l'elevazione,
G. Frescobal; Preludium en Fuga G gr.
t„ J. S. Bach; Drie koraalvoorspelen,
Joh. Brahms; Improvisation, S. Karg-
elert; 5. Pastorale, C. Franck; 6. Cho
ral, Jos. Jongen.
Zaterdag 1 October speelt het eerste
negental van de R.K.S.V. „Onze Ge
zellen" de beslissende honkbalwedstrijd
tegen Rooswijk op het terrein van Roos-
wijk nabij Velsen-Hoogovens. Beide
clubs hebben hun wedstrijd tegen het
Amsterdamse B.P.C. gewonnen, n.l. On
ze Gezellen in Amsterdam met 220
en Rooswijk op eigen terrein met 164.
De wedstrijd begint om 4 uur. Het ne
gental van „Onze Gezellen" vertrekt om
kwart over drie per fiets vanaf de kerk
St. Bavo aan de Rijksstraatweg. Sup
porters kunnen tegelijk meegaan.
De stichting „Bloemlust" heeft haar
tentoonstellingen vastgesteld. De kerst
tentoonstelling 1949 zal plaats hebben
van Donderdag 22 December tot Vrij
dag 30 December. Vervolgens zal de Ja-
nuari-tentoonstelling 1950 worden ge
houden van Dinsdag 24 tot en met Za
terdag 28 Januari 1950. Tenslotte zal de
grote Februari-tentoonstelling 1950, de
zgn. Daffodil-show, geopend worden op
Dinsdag 14 Februari, terwijl de sluiting
zal plaats hebben op Zaterdag 18 Febru
ari 1950.
Al deze tentoonstellingen zullen wor
den gehouden in de mooie H.B.G.-hallen
en geopend zijn van des morgens 9 uur
tot des namiddags 10 uur.
Voor zover wij hebben vernomen, be
loven deze tentoonstellingen wederom
keurig te worden en zijn de plannen
van arrangement enz. reeds in een ver
gevorderd stadium van voorbereiding.
BIOSCOPEN:
Rembrandt: Thuiskomst (14 j.), 2, 4.15,
7 en 9.15 u.; Cinema Palace: Bestemming
Tokio (14 j.), 2, 4.15, 7 en 9.15 u.; Luxor:
De engel met de bazuin (18 j.), 2, 4.15,
7 en 9.15 u.; Frans Hals: Onstuimige jeugd
(18 j.), 2.30, 7 en 9.15 u.; City: Het eiland
der verdoemden (14 j.), 2.15, 4.30, 7 én
9.15 u.; Spaarne-theater: De blanke go-
dine 2.30, 7 én 9.15 u.
Woensdag 28 September
Gebouw St. Bavo: Zuid Ned. Toneel voor
de K.A.B. met „De Barbier van Sevilla",
7.30 uur.
Donderdag 29 September
Grote Kerk: Orgelbespeling 34 uur;
uitvoering van het Aerdenhouts Vrouwen
koor m.m.v. Co Vincent, 8 uur.
Vier sonaten voor viool en piano van
Mozart vormden het programma dat
Lorenzo Pappolo (viooli en Lode Ros-
quin (piano) verzorgden voor een vrij
talrijk publiek in de Renaissance-zaai
van het Frans Hals-museum. U zult
zich afvragen, is dit niet te veel op één
avond. Het antwoord luidt positief:
geenszins. Het betekent een ware smul
partij aan Mozart's universele geniali
teit, met zulk een overdadigheid aan
schoons, dat woorden hier tekort schie
ten om ondergane muzikale verrukkin
gen hierover te zeggén. Ontegenzeg
lijk eist de sterke edele kracht des gees-
tes, die uit Mozart's werken spreekt oi}-
danks hun schijnbare eenvoud, van de
uitvoerenden een buitengewone inner
lijke beheersing van een, vooropgestel
de, hoge graad van muzikaliteit en
smaak. Grotendeels wisten Pappolo en
Rosquin aan de eisen te voldoen, met
periodieke momenten van sublieme
Mozart-sfeer. Opmerkelijk waren de
beide laatste delen uit de no.'s drie en
vier resp. de Sonate in F dur KV 376,
en die in Bes K. V. 454. Speciaal wat
deze laatste betreft, konden we genie
ten van een homogeen samenspel, dat
zijn hoogtepunt vond in het Allegretto.
Interessant is hier te memoreren dat
Mozart indertijd alleen de vioolpartij
had opgeschreven van dit werk, en zijn
eigen pianopartij uit het hoofd speelde.
Het is een parel tussen alle blinkende
juwelen. De eerste sonate van het pro
gramma voldeed mij qua vertolking het
minst. Het kwam mij voor dat er nogal
willekeurige rubati en vreemde dyna
mische wendingen geschiedden. Het piz
zicato in één der variaties kon wat
meer klank verdragen hebben. De e moli
Sonate, met haar eveneens onuitputte
lijke thematiek was in verhouding met
de openingssonate veel beter.
Alles bij elkaar maakten de indivi
duele prestaties der beide uitvoerenden
een hoge indruk die waarschijnlijk bij
regelmatig contact zeer opgevoerd zou
kunnen worden, en het samenspel
ideaal zou maken. Met het prachtige
Andante uit de C dur Sonate, kregen
we een zeer gewaardeerd toegiftje, op
het toch reeds vele schoons.
JAN LAARVELD.
De echtgenote van de burgemeester,
mevrouw C. G. E. M. Cremersde
Bruyn. zal Woensdag 5 October, des
middags om half drie in hotel „De
Leeuwerik" de bazar van de Vereni
ging tegen het Mishandelen van Dieren
openen.
Het Instituut „Silver-Tone" geeft
Dinsdag 4 October in De Leeuwerik in
de Kruisstraat een demonstratie met de
modernste Amerikaanse hoorapparaten
met radarbuisjes.
LANGE VEERSTRAAT 10 - TEL. 11493
(Adv.)
Zondag 2 October zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat zuster Wenceslaus, de
portierster van
Huize St. Bavo,
Swfc naar Heemstede
kwam.
Wie kent deze
zuster niet? Hon
derden en nog
eens honderden
malen heeft zij de
deur geopend voor
de bakkers, de
slagers, melkbe
zorgers en vele
gasten. Hoeveel
arme mensen wer
den er door haar
van voedsel en van warm drinken voor
zien? Dag in dag uit loopt zuster Wen
ceslaus naar de hoofddeur met een blij
moedige glimlach. De, jubiïaressg zal
Zondag zeker niet over belangstelling te
klagen hebben.
Dat zij nog vele jaren Huize St. Bavo
haar goede diensten mag bewijzen!
Dinsdagavond hield de woningbouw
vereniging „Eendracht maakt macht"
een druk bezochte ledenvergadering in
„Ons Huis". Na goedkeuring van het
jaarverslag van de secretaris en de pen
ningmeester werden de aftredende be
stuursleden A. J. v. d. Moolen, J. H.
Steetskamp 'en K. Paap herbenoemd.- De
heer C. de Wid stelde zich wegens zijn
hoge leeftijd niet voor herbenoeming
beschikbaar; in dien plaats werd be
noemd de heer Alb. Molenaar. Besloten
werd voor de bouw van 38 woningen
aan de Vondellaan een bouwvoorschot
van 387.378 en een grondvoorschot van
28.475.aan te yragen. Van deze 38
woningen zijn 10 „industrie woningen",
bestemd voor personeel van de N.V.
„Corodex". De aanbesteding zal in Oc
tober plaats vinden.
Verder werd besloten aan de archi
tect Stevens te Haarlem opdracht te
geven voor het maken van een bouw
plan voor het nog overgebleven terrein
aan de VondellaanVan Lennepweg.
Hier zullen gebouwd kunnen worden
14 één-gezinswonings en 30 duplex-wo-
ningen.
HAARLEM
(Adv.i
De uitslag van de damcompetitie is
als volgt:
Afd. I: B. BeentjesA. dé Zeeuw
2—0; C. v. q. HeinstTh. v. d. Aardweg
20; G. SprenkelingC. Osij, afgebr,
Afd. II: C. ReijnaersP. Castricum
20; P. v. d. HeinstC. Lude, afgebr.;
J. van VelzenB. Louwman 20; J.
KabelS. Groentjes 20; J. Steeman
W. Welage 0—2; H. Poel—G. Tromp
0-2.
(Anno 1875)
De voormalige buitenplaats „Meer
en Berg", die sinds driehonderd jaren
onafgebroken het eigendom van de zo
bekende familie Van Lennep is ge
weest, kreeg in April 1946 een geheel
nieuwe bestemming. Na langdurige on
derhandelingen werd de St. Hippoly-
tusstichting eigenares van de buiten
plaats en een groot gedeelte van het
daaromheen liggende terrein. De ge
meente Heemstede kocht daarna de
rest van „Meer en Berg" en zoals be
kend werd dit gedeelte toegevoegd aan
het wandelbos „Groenendaal", waar
mede voor Kennemerland een recrea
tie-oord werd geschapen van niet min
der dan 90 ha. groot
Met de aankoop van „Meer en Berg"
door de St Hippolytusstichting, dat
onder de naam Mariënheuvel bestemd
was om het Moederhuis te worden van
de Zusters Augustinessen, begon een
groots werk, dat echter niet in een
ommezien was voltooid. De buiten
plaats zelf was voor dit doel in de oor
spronkelijke vorm totaal ongeschikt en
derhalve droeg het bestuur aan archi
tect B. J. J. M. Stevens te Haarlem op,
het gebouw te veranderen in een alles
zins geschikt en toch modern ingericht
klooster en daarbij een passende kapel
te bouwen. Gezien de materialenposi-
tie in 1946 ging de bouw niet altijd
even vlot, doch langzamerhand kwam
daarin verbetering en thans is de toe
stand zo, dat op 7 October de kroon
op het werk wordt gezet.
Ook aan de omgeving van het nieu
we klooster werd grote zorg besteed,
want was de buitenplaats verwaar
loosd, in nog erger mate was dit het
geval met het bos. Dit valt niet te ver
wonderen, omdat in de jaren, dat de
buitenplaats onbewoond was, nog niet
eens het noodzakelijkste onderhoud
was geschied. De nieuwe eigenaresse
talmde met, maar stelde een tuinbaas
aan en deze knakte niet alleen het aan
„Mariënheuvel" toebehorende gedeelte
grondig op, maar zorgde ook voor een
economisch beleid door het aanleggen
van een grote moestuin, welke vol
doende groenten en fruit zou opleve
ren om de bewoonsters van het nieu
we Moederhuis te kunnen voeden. Na
drie jaar is deze opzet niet alleen vol
komen geslaagd, maar het uiterlijk
aanzien is zeer toegenomen. Tuinbaas
J. Warmerdam heeft zowel oog gehad
voor de economische opzet van dit
plan als gezorgd dat de bezoeker reeds
bij de intrede een goede indruk krijgt.
En wanneer men de fraaie oprijlaan
betreedt, ziet men, dat het karakter
van deze zeer schilderachtige laan, die
in vele wendingen naar het Moeder
huis voert, uitstekend bewaard is ge
bleven. Het is belangwekkend, hier in
het kort een uiteenzetting te geven om
trent het doel en streven van deze
Congregatie, die wel een bijzonder dio
cesaan karakter draagt; van de vijf
ziekenhuizen, waarin deze zusters zich
met de verpleging belasten, zijn er
vier in het bisdom Haarlem gevestigd
en één in het bisdom Utrecht. Uit de
historie van deze Congregatie blijkt,
dat zij is voortgekomen uit een sinds
1491 te Dendermonde in België be
staande Congregatie voor ziekenverple
ging. Daar vestigden zich in dat jaar
op verlangen van het stadsbestuur
zusters van de Derde Orde van St.
Augustinus om de lijders aan de pest
te verplegen. Deze zusters bouwden
daar een klooster dat de naam „Kloos
ter van Nazareth" kreeg. Behoudens
eer. onderbreking in de Franse tijd
heeft het klooster zich tot in onze da
gen kunnen handhaven.
In Delft was reeds lang, en vooral
toen in de vorige eeuw aldaar de cho
lera vele slachtoffers maakte, behoefte
gevoeld aan zusters die zich wilden
belasten met de zorg voor zieken, ge-
brekkigen en ouden van dagen. Om dit
doel te bereiken, werden in 1866 twee
panden aangekocht aan de Oude Delft
en ingericht als pension voor gehuwden
en ongehuwden uit de gegoede stand.
De bedoeling was om de verzorging
aan Zusters toe te vertrouwen, doch
dit was eerder gezegd dan gedaan.
Talloze pogingen werden in het werk
gesteld om een Congregatie te vinden
tot eindelijk een lid van het armbe
stuur, dat bij familie te Leiden een
bezoek aflegde, kennis maakte met een
Zuster Augustines uit Dendermonde,
die een der leden van dat gezin ver
pleegde. Het armbestuur, dat hiermede
in kennis werd gesteld, besloot daarop
met het klooster te Dendermonde on
derhandelingen te voeren en deze had
den een zodanig resultaat, dat op 15
Februari 1886 zowel met toestemming
van de bisschop van Gent, mgr. Bracq,
als met instemming van mgr. Botte-
manne, bisschop van Haarlem, drie
Zusters naar Delft kwamen. Het wa
ren Zuster Vincentia die tot Overste
werd benoemd, Zuster Melanie en Zus
ter Dymphna. De komst van deze drie
Zusters was slechts een begin, want
weldra nam het aantal verpleegden zo
toe, datzeer spoedig opnieuw elf Zus
ters uit België naar Delft kwamen. En
ook deze aanwinst bleek na korte tijd
niet voldoende te zijn, zodat de toen
malige algemeen overste te Dender
monde, Moeder Apollonia, aan Mgr.
Spoorman, Deken van Delft, de raad
gaf, zelf een Congregatie te stichten.
Reeds op 27 Juni 1888 keurde Mgr.
Bottemanne de plannen goed; Mgr.
Spoorman werd benoemd tot directeur
en Zuster Vincentia als eerste alge
meen overste. Zo ontstond de Neder
landse Congregatie van de Zusters
Augustinessen en het Moederhuis, dat
vanzelfsprekend te Delft kwam, werd
gevestigd in de St. Hippolytus-stich-
ting, het eerste huis van deze Con
gregatie.
Gestadig is deze Congregatie blijven
groeien en toen in 1938 het gouden ju
bileum werd gevierd, waren de Zusters
in vijf verschillende ziekenhuizen
werkzaam, o.a. te Delft, Rotterdam en
Alkmaar.
Thans, na ruim zestig jaar, wordt
met de officiële ingebruikneming van
het nieuwe Moederhuis „Mariënheuvel"
tc Heemstede nieuwe glorie toegevoegd
aan deze Congregatie, die een prachtige
staat van dienst heeft. Onder de rus
tige en bezielende leiding van de te
genwoordige directeur, de zeereerw.
heer E. Stolwijk, die reeds in 1942 met
uitbreidingsplannen rondliep en toen
naar „Meer en Berg" is gegaan om te
zien of déze buitenplaats voor dit doel
geschikt gemaakt kon worden, gaat
deze Congregatie een nieuw tijdperk
van grote bloei tegemoet, niet het
minst omdat het aantal postulanten
zeer bevredigend is.
Een afzonderlijk woord van waar
dering mag hier tot slot wel worden
gericht aan het gemeentebestuur van
Heemstede, dat niet alleen er mede
accoord is gegaan, dat het Moederhuis
van deze Congregatie op „Meer en
Berg" werd gevestigd, maar tevens
alles heeft gedaan om het de nieuwe
bewoners zo goed mogelijk naar de zin
te maken. Voor deze medewerking is
men op „Mariënheuvel" zeer erkente
lijk.
Dat 7 October een grootse feestdag
zal worden, wanneer Haarlems Kerk
vorst, Mgr. J. P. Huibers, de nieuwe
kapel komt consacreren, spreekt van-
zeil.
Als vierde lid van een klaverblad,
dat geen geluk, integendeel, veel onheil
en verdriet heeft gebracht, kwam gis
teren de 40-jarige voormalige Kriminal-
Sekretaer M. Schmitz uit Mühlheim aan
de Roer, voor het Bijzonder Gere hts-
hof te Amsterdam. Deze maand hebben
reeds terecht gestaan Veermann, die
gistermorgen tot 7 jaar werd veroor
deeld en Viebahn en Rühl die de dood
straf tegen zich hoorden eisen.
Schmitz wordt ten laste gelegc. dat
hij heeft deelgenomen aan het fusille
ren van 3 Nederlanders te Abbenes op
8 September 1944, aan het neerschieten
van 29 Nederlandersin de Apollolaan
te Amsterdam op 24 Octobe- 194e, van
3 Nederlanders te Purmerend in De
cember 1944, van 5 Nederlanders in
Wormerveer in dezelfde maand. Voorts
dat hij in Castricur. en Weespercarspel
als represaillemaatregel eer. huis in
brand' heeft gestoken, er.ige malen ge
vangenen heeft kremgeboeid en mis
handeld: en deel neeft genomen aan de
moord op Hannie Schaft.
In 1940 kwam Schmitz raar Utrecht
en begin 1941 werd hij overgeplaatst
naar Amsterdam.
De president, prof. mr. J. A. van Ha
mel, merkte op dat Schmitz pas na de
Dolle Dinsdag naar bulten is getreden.
De Centrale Raad van Beroep te
Utrecht heeft zich gisteren opnieuw be
zig gehouden met de Beverwijkse gas-
directeuren-kwestie. De heer H. J. de
Groot was namelijk in hoger beroep
gegaan op de uitspraak van het Amb
tenarengerecht te Amsterdam. De ge
meente had geen beroep aangetekend.
De heer De Groot werd verdedigd
door mr. Burwinkel, die hem in deze
gehele zaak heeft terzijde gestaan. Voor
de gemeente trad op mr. v. d. Voort
als plaatsvervanger van mr. v. Haren.
De Centrale Raad van Beroep zal op
18 October uitspraak doen.
De dagelijkse lijst van te 's-Graven-
hage gevonden voorwerpen vermelat
tussen de gebruikelijke tassen, jassen
en portefeuilles: een militaire Willems
orde.
Na een reis van vier weken door
Frankrijk, Duitsland, Italië, Zwitserland,
Oostenrijk, Nederland, België, Engeland
en Griekenland verklaarde W. L. Eisker,
hoofdadviseur voor energie van de ECA,
dat meer dan 300 millioen dollar door
de ECA zulien worden toegewezen voor
het herstel en de uitbreiding van de in
stallaties voor electrische stroom in
Europa.
In genoemde negen landen zullen dit
jaar installaties vooé ongeveer 3 millioer.
kw worden gebouwd. Aan het eind van
het ECA-programma zullen installaties
voor ongeveer 16.500.000 kw zijn ge
bouwd.
Naar aanleiding van een bericht als
zou het voornemen bestaan binnen vijf
jaar alle politieke delinquenten, die
dan nog vrijheidsstraf ondergaan, op
een enkele uitzondering na in vrijheid
te stellen, wordt vanwege het departe
ment van Justitie medegedeeld, dat dit
bericht iedere grond mist.
Het ministerie van Justitie wijst er
op. dat het' bericht, dat het aantal ge
detineerde politieke delinquenten voor
1950 op 10.000 wordt geschat, op een
vergissing berust. Uit de Memorie van
Toelichting op het begrotingsontwerp
Justitie blijkt, dat genoemd aantal het
voor 1950 geschatte totaal is van alle
gedetineerden in de straf gestichten en
dus zowel de criminele als de politieke
delinquenten omvat, onveroordeelden en
geïnterneerden daaronder begrepen.
IJMUIDEN. Stoomtrawlers: IJm. 39
Schoorl f 22.200.—; RO 53 Dirkje
f 10.000.Loggers: IJm. 53 f 835.HD
79 f 4590.Kustvissers: IJm. 241 f 175.-,
IJm. 213 f 450.—. Aanvoer 2925 kisten,
waarvan 2325 verse haring. Prijzen: per
1 kg.: grote tong f 2.80f 2.70, groot
middeltong f 2.65—f 2.45, klein middel
tong f 2.70—f 2.30, tong I f 2.30—f 2.20,
tong II f 1.40—f 0.90, tarbot I f 2.70—
f 2.50. Per 50 kg. tarbot II f 108—, tar
bot III f 90.middelschol f 47.tot
f 31.—, klein schol f 33.— tot f 18.50,
schar f 24.50 tot f 9.0, bot f 25.—, verse
haring f 15.40f 12 20, makreel 4 32.
tot f 18.grote schelvis f 51.mid
delschelvis f 53.—, kleine schelvis f 25.50
tot f 18.wijting f 18.50f 5.70, grote
gul f 46.— tot f 42.—, middelgul f 35.—
tqt 31.kleine gul f 21.50f 18.Per
125 kg.: kabeljauw f 96.
Drie stoomtrawlers 55.600, trawler
IJM 94 Zwarte Zee 15.500, logger KW
162 3340, kustvissers IJM 52 2380,
IJM 213 300, IJM 276 1260, IJM 341
60, IJM 326 465, SCH 2 860.
„Het is geen sensatie meer om Lang
onder water te vertoeven", aldus
baron Mackay, commandant van de
Nederlandse duikboot „Zeehond",
die vier dagen onder water bleef.
Tijdens die vier dagen werden be
paalde uren aan lessen besteed en
verder werd er gedamd, geschaakt
of kaart gespeeld. En dan was er
aan boord een pick-up met gramo-
foonplaten, want radio-verbinding
is er onder water alleen op zeer
lange golf met het station Rugby
en dat geeft alleen een of ander
bericht door. Door middel van de
periscoop en de radar die be
perkt te gebruiken is wordt het
enige contact met de buitenwereld
onderhouden en het echolood geeft
zekerheid wat de diepte betreft.
De dezer dagen in café „de Oranje
boom" gehouden biljartwedstrijd tus
sen de biljartclub „De Oranjeboom" en
de biljartclub D.J.P. te Zaandam is ge
ëindigd in het voordeel van „De Oran
jeboom." en wel met 62.
Prof. van Hamel vroeg aan Schmitz of
hij nooit heeft geprotesteerd' tegen zijn
inschakeling bij de vuurpelotons.
Schmitz „Ik was aan het eind van
mijn krachten, maar moest ik me ont
trekken aan dit werk, waardoor ten
ander het zou mo„.2n opknappen?"
Schmitz erkende, dat hij heeft deel
genomen aan de executie., en dat hij n
Castricum een huis in brand heeft ge
stoken, maar beroept z: -, zoals al zijn
kameraden op het „Befehl ist Befehl."
Hij geeft ook toe, dat hij meermalen
gevangenen bij het verhoor heeft krom-
geboeid. Dat hij ook geslcgen en ge
schopt heeft, ontkent Schmitz met na
druk. Getuigen vertelden eciiter of „dat
zij zelf door Schmitz zijn geslagen" of
„dat zij er bij waren toen Schmitz een
andere gevangene schopte."
Schmitz geeft w"i toe, dat hij in Fe
bruari 1945 mr. H. Hulsman, raadsheer
bij het gerechtshof heeft gearresteerd,
die met nog vier anderen als represaille
op de moord op de NSD-procureur-
ger.evaal Feitsma geëxecuteerd zouden
worden. „Maar", aldus Schmitz, „ik
wist niet dat dsze mensfen doodgescho
ten zouden worden." Over de moorc!
op Hannie Schaft verklaarde Viermann,
dat Schmitz bij deze executie de lei
ding had. Schmitz zelf verklaart hier
over dat hij de executie wilde bespoe
digen en daarom plotseling van achte
ren op Hannie Schaft schoot. De kogel
ketste op haar schedel af en toen heet.
Maarten Kuiper een eind aan dit jonge
leven gemaakt. Hij liep naast Let meis
je en schoot haar met een vuurstoot
uit zijn machinegeweer neer.
Na de middagpauze verklaarden enige
getuigen „dat Schmitz hen bij de ver
horen correct heeft behandeld". Een me
disch student verklaarde, dat hij des
tijds op voorspraak van Schmitz na zijn
arrestatie door de S.D. is vrijgelaten.
Op verzoek van de president vertelde
Schmitz nogmaals precies het gebeuren
rond de executie van Hannie Schaft.
Hortend en stotend kwamen de woorden
uit de mond van Schmitz: „Het was een
zeer moeilijke opdracht. In de auto is
van Amsterdam tot de duinen bijna
niet gesproken. Ik heb er over gedacht
haar te laten lopen. Dat kon niet nadat
men mij had verteld, dat Hannie Schaft
7 moorden op haar geweten had. Bo
vendien waren wij met zijn vieren,
Maarten Kuiper, ik, Kluting en een „Ge-
freiter" van het leger, dus kon is haar
niet laten lopen. Om haar lijden zo
kort mogelijk te maken heb ik toen ge
schoten. De kogel ketste af op de sche
del en vrijwel gelijktijdig doodde Maar
ten Kuiper haar "met een vuurstoot uit
zijn machinepistool".
De advocaat-fiscaal, mr. J. Louet
Feisser eiste vervolgens 10 jaar gevan
genisstraf tegen Schmitz. Hij hield bij
deze eis rekening met het feit, dat
Schmitz plotseling na de Dolle Dins
dag als jongste Kriminalsekretaer naar
buiten moest optreden.
De verdediger mr. J. Beks, verzocht
het Hof de meest mogelijke clementie in
acht te nemen.
ALAMAK 27 n. Narvik. ALCHIBA p. 27
Oporto. ALDEGONDA 28 n. Bangkok. AL-
DERAMIN 27 n. Lulea. ALMKERK 27 n.
Rott. ALPHACCA 27 te Pernambuco. ALU-
DRA p. 25 F. Noronha. AMSTELDIEF 26
te Lulea. AMSTELDIJK p. 27 Wight. AM-
STELLAND p. 27 St. Jago. ARENDSDIJK
27 n. Rott. ARENDSKERK p. 27 Las Pai-
mas. ARMILLA p. 27 Str. Banka. AVER
DIJK 26 te N. York. BERKEL 24 te Kotha.
BLOEMFONTEIN 29 n. Durban. BRITSUM
4 te Rott. CISTULA 28 te Pladjoe. CLA-
VELLA p. 27 Finist. DELFLAND p. 26
Fern. Noronha. DRENTE 27 te Suez, EDAM
27 te Baltimore. ENA 26 n. Kuweit. ETRE-
MA 27 bij Spurenhead. GAASTERKERK 28
n. Mozambique. GADILA 27 bij Sabang.
GOOILAND 27 te Santos. GOUWE p. 27
Norderny. GROOTE BEER 27 te Surabaya.'
HERMES 27 te Corral. JAVA 27 n. Pladjoe.
J. v. d. VONDEL p. 27 Lodingen. KAMER-
LINGH ONNES p. 27 Malta. KOTA BAROE
27 te Rotterdam. K. GEDE p. 27 Finist. K.
INTEN p. 27 Gibraltar. LAAGKERK 27 n.
Duboi. LANGKOEAS 24 te Belawan. LA-
RENBEHG p. 28 Gibraltar. LAWAK 28 te
Bombay". LEKKERKERK 27 G. v. Biscaje.
LEUVEKERK 25 n. Rott. LIEVE VROUWE-
KERK 27 te Marseille. LISSEKERK 27 v.
Suez. MAASLAND 27 v. Ilheos. MACUBA
26 te Santos. MALVINA 28 te Singapore.
MAPIA 28 te Semarang. MARIEKERK 28
te Fusan. MOLENKERK p. 27 K. Guarde-
fui. MURENA 27 n. Fanaheel. OMALA 27
te Amst. ORANJE 27 Str. Messina. PARK
HAVEN 27 n. B. Aires. PERNA p. 27 Per
nambuco. PR. J. W. FRISO 27 n. Montreal.
RANDKERK 28 te P. Said. RIJNKERK p.
27 P. de Galle. SCHIEDIJK p. 26 Gibraltar.
SIBAJAK p. 27 Gibraltar, 2 te R'dam. SLA
MAT 27 v. Singap. SOESTDIJK 27 n. Bos
ton. ST. DORDRECHT 26 te Stettin. ST.
HAARLEM 27 n. R'dam. ST. LEIDEN p. 27
Perim. ST. MAASTRICHT 28 te Savona.
TAWALI 28 te Bona. TERNATE p. 27 Guar-
defui. TIBIA p. 27 Bona. TOSARI 27 n. Bat.
VRIJBURGH 27 te Londen. WICKENBURGH
p. 26 Casquest. WIELDRECHT p. 27 Soco-
tro. WINTERWIJK 27 n. Hull. WOENS-
DRECHT 28 te Cur. ZAAN p. 27 Holtenau.
ZEEMAN 27 n. L. Angeles. ZUIDERKRUIS
30 te Suez. ZWIJNDRECHT 27 te Bilhngh.
RÏÏtS
Bij het ijverig doorlezen van de
kranten, die ondanks mijn va-
cantie verschenen bleken te zijn,
ging mijn interesse vooral uit naar een
artikel van een huisvader over de ex
tra vrije dagen op de middelbare
school. Zo, heeft die papa gedacht, nu
is mijn hart geen moordkuil meer en
ik heb die leraren eens lekker gezegd
waar het op staat. Voor het geval U
bij de Burgerlijke Stand bent blijven
steken: die vader meende, dat er te
veel met rukken gestudeerd wordt en
dat er teveel aanleidingen gezocht
worden om leraar en leerling een dag
zonder zorgen te geven. Een „insider"
(Joost mag weten wie dat was) zette
daar een fiks betoog tegenover en met
nerveuze haast zocht ik in de kranten
der volgende dagen naar voortzetting
van het interessante gevecht. Niets
daarvan. Geen reacties, geen lichtpun
ten, geen paedagogische grootheden
binnen de ring van „meneer de redac
teur", Wij Hollanders, zijn toch leuke
mensen. We zijn voorzichtig, we heb
ben een hekel aan warm lopen en aan
problemen. Maar daarom is het juist
zo merkwaardig, dat we zoveel com
missies op welhaast ieder gebied be
zitten. Zouden we er ook een samen
stellen tot onderzoek van het aantal
vrije dagen op de lycea en een ter be
studering van dé vraag of het zin heeft
daarover in een krant te schrijven?
(Adv.)
Een Frans gerechtshof te Rastalt
heeft de 26-jarige Maria Minges, de 23-
jarige Ingeborg Schumann en de even
eens 28-jarige Ingeborg Schulz ter
dood veroordeeld, daar zij als bewaak
sters van het tijdens de oorlog beruch
te concentratiekamp Ravensbrück vele
mishandelingen op hun geweten heb
ben, waardoor vele gevangenen zijn
overleden.
Drié andere bewaaksters werden ver
oordeeld tot gevangenisstraffen vari
ërende van twintig tot acht jaar.
AMSTERDAM, 27 Sept. 1948.
De aandelenmarkt stond vandaag op
nieuw sterk onder de druk van winstne
mingen. De kooplust is zienderogen afge
nomen en de handel voltrok zich dienten
gevolge vrij rustig.
In het tweede beurshalfuur werd op het
sterk verlaagde niveau enige weerstand ge
boden.
Kon. Olie verliet de markt met een
koersverlies van 5 pet. Philips verliet de
markt op 237 (—2) nadat te voren op 234
was gehandeld.
Unilever moest vandaag circa 6 pet. prijs
geven, terwijl AKU 2% pet. verloor te
gen het slot. De binnenlandse industriële
waarden waren weer merendeels lager.
Aand. Sehokbeton, die de laatste dagen
nog al aan koersschommeling onderhevig
waren geweest, sloten een klein pet. ho
ger op 116.
Cultuur ondern. waren voor de hoofd
fondsen I-SI pet. lager,Sepembah tabak
moest echter 5 pet. prijsgeven, terwijl Dell
.Batavia 3 pet. verloor.
(Niet-officiële
31a Nederl. 1948
i-3% Nederiana 194)
3 Ned. «2-64 oei tet
inschr. Grthk 1941 a oCi
Neo. Handel Mij eert
A.K.O.
Van Berkels Patent
Calve-Delft eert.
Van Gelder
Kon Hoogovens een
'Jnjiever eert
Ned. Kabel
Philips
Kon. Petroleum
„Amsterdam' Hubnei
Holl. Amerika U1D
Kon. N. Stoomo Mil
Ned. Scheepv Unie
Ü.VA
Deü Mij. eert
Koersen)
Vorig Opening
slot 23/9
97 f,
98;»s
97%
161%
187
120
150
153gb
209%
246"4 gb
299%
236-jgb
311%
144%
173
135%
163 >4
16614 gl
149'4
9Ijk
96A
186
242
233
307
142 !4
162
164
"31/4
Anaconda Coppe
Bethlenem Steei
Chrysler Corp
General Electm
General Motors
Hudson Motors
Kennecott Coppei
Montgomery Wan
North American t
Radio Corp.
Republic Steel
Shell Union Oli
Southern Pacific
Southern Railway
Tidewater
U.S. Steel
27/9
26%
27%
51%
37%
62
12%
46%
50%
10 "3
11%
20%
35%
41
31%
23%
23
„Voorbijgaande schaduwen". Weer een
knappe roman van Van Schendel; drie
Amsterdamse vrienden, wier levensloop
een tijdlang parallel gaal, maar dan uit
eenloopt; wier karakter en persoonlijk
heid zich ontwikkelt en die stuk voor
stuk dat is toch wel de conclusie
vroeg oud zijn en vastgegroeid in hun
sleur en levensstandaard. Voortreffelijk
ontleen en uitstekend geënsceneerd in
de sfeer van stad' en land.
„Omnibus voor de jeugd", samenge
steld door Annie WinklerVonk, uit
gegeven bij Quendo te Amsterdam. Prij
zenswaardige gedachte om schrijvers
van reputatie te laten werken voor de
jeugd; daarom bij voorbaat een compli
ment over deze uitgave. Ook aan ve
schrijvers zélve over het algemeen, om
dat zij de stof voor zoiets onbepaalds
als „de jeugd" in de meest uitgebreide
zin hebben behandeld en dus innerdaad
met deze omnibus de gehele jeugd be
reiken. Het zijn Antoon Coolen, Han
Hoekstra, Henri Knap, Johan Fabricius,
Manuel van Lochem, Henriëtte van
Eyk, Ed. Hoornik e. a. In totaal een
kleine zestig bijdragen, maar misschien
toch een beetje te weinig poëzie.
„Voetstappen op de trap", Willy Cor-
sari's thriller verscheen nu in tweede
druk als onderdeel van de Leeuwen
serie van Leopolds Uitgeversmij. te Den
Haag. Ken goede, frisse detective-roman,
die ook goed geschreven is. Hetgeen bij
alle aandacht voor de intrigue nog wel
eens vergeten wordt:
„Het eeuwige China", dat de 5000 jaar
oude beschavingsgeschiedenis van het
oudste volk der aarde beschrijft, dwingt
de lezer eerbied af. Eerbied voor c,e ge
duldige vorser, die deze omvangrijke
stof heeft geselecteerd in een zo over
zichtelijk boek. Eerbied ook en opnieuw
voor de rijke beschaving van dit cultu
reel hoogstaande volk, dat ook vroeger
zijn dieptepunten kence als op dit ogen
blik, maar dat ze steeds weer en steeds
met groter glorie te boven kwam. Een
voortreffelijk werk van Tsui Chi; in
derdaad als geschapen om een kloof van
onwetendheid te overbruggen; een voor
treffelijke uitgave van W. de Haan te
Utrecht, die het boekr zeer goed ver
zorgde. Cr.
Brieven aan mijn moeder, door Isabel
Rodriguez De titelheldin die de
naam van de schrijfster draagt, is een
ouderloos jong meisje, dat haar moeder
bij haar geboorte verloor en van haar
vader slechts weet dat hij niet met
haar moeder was getrouwd. In brieven
aan haar moeder die ze tot haar ge
fingeerde vertrouwelinge maakt, uit
ze zich in de moeilijke tijd dat ze zelf
standig wordt en haar geheim als eer»
schaduw over haar leven ligt.
Haar schrijfsterstalent doet haar te
rechtkomen in een zeer religieus pro
testant artistengezin, waar tenslotte het
geloof het voor haar wint van de lief
de voor een niet-gelovige jongeman.
Dit boek, uitgegeven bij Bosch Keu-
ning, Baarn, dat sterk protestant ge
kleurd is, heeft jeugdige katholieke le
zers weinig te zeggen, omdat het ge
loof dat óns in moeilijkheden steun en
houvast biedt, veel rijker en troostvol-
lei en blijder is.
Wijs mü de weg, door Mien van 't
Sant De roman „Over jonge men
sen", voor jonge mensen bedoeld, ver
telt van een jong, studerend musicus,
wiens vader N.S.B.-er is geweest met
alle moeilijkheden van dien voor de
moeder die in het gezinsonderhoud)
voorziet en de jongere broer die nog
aan de afwezige vader hangt. De jonge
Erik heeft een sterk en heftig karakter
en gaat met een bezielde wil ten goede
zijn lang niet makkelijke weg. Door
hun moeilijke materiële omstandig
heden moet hij naast het ploeteren
voor zijn studie, pianoles geven en
daardoor verliest hij zijn meisje dat
snobistische allures aanneemt. Tegen
over zijn vader staat hij genadeloos.
Tenslotte vindt hij de ware levens
partner na de muziek en zij helpt hem
om de juiste houding te vinden tegen
over zijn vader die ook zijn m°®"er m
haar hart nooit verstoten heeft. Een
serieus boek, goed van sfeer, hoewel
hier en daar niet helemaal levensecht.
Uitgeversmaatschappij „Holland Affl*
sterdam.
