Edgar Allan Poe, een eeuw
na zijn dood
Zó is mijn zoon
ERIC IN HET RIJK VAN HET MIDDEN
Hom
P'jn
Volksraad proclameert „Duitse
democratische republiek
Mensen op reis
Solidariteit
Echt en onecht griezelen
AKKERTJES
Grotewohl kabinetsformateur
KONINGIN LEGT EERSTE STEEN VOOR
STUDENTENSANATORIUM
UTTETT
RESA - HILVERSUM
LITERAIRE KRONIEK
ZATERDAG 8 OCTOBER 1949
PAGINA 3
ONDERZOEK BIJ MIDDEN
STAND OP PLATTELAND
door
CLARENCE BUDINCTON
KELLAND
Vertaling van H. DE CRAAFF
j
helpen direct!
99
Boeren verzetten zich
Tegen plannen met „Fries-
lands Lage Midden"
Gedaagd dank zij
Het bioscoopconflict
te Gouda
ONDEUGDELIJKE KAAS
H. Bisschopswijding
Van Mgr. A. van Oorschot
Liturgische weekkalender
ft
Dit is een groot woord, waarmee
heel wat geschermd wordt. Te
recht en ten onrechte. Zo heel gek
is de veronderstelling niet, dat velen niet
eens precies weten, wat daar nu eigen
lijk mee bedoeld is. In strikte zin drukt
dit woord de aansprakelijkheid uit voor
zich zelf en voor allen. Vaak spreekt
men van solidaire aansprakelijkheid en
bedoelt dan daarmee, dat één voor
allen en allen voor één onderling ver
plicht en verbonden zijn. Een stap ver
der en men komt tot het begrip saam
horigheid. samenwerking, eensgezind
heid. Katholieke solidaritet betekent
dan het principiële samengaan van alle
Katholieken tegenover de ongelovige
wereld. Hoe staat het hiermee?
Het is eigenlijk goed te verklaren,
dat in tijden van oorlog en nog lang
daarna, de massale vernietiging van
mensenlevens en van al wat inhoud
geeft aan ons bestaan, velen tot volsla
gen onverschilligheid en wanhoop
drijft. Er is een grens aan het mense
lijk uithoudingsvermogen. Wie meent,
dat een oorlog de grote massa ooit beter
maakt, vergist zich deerlijk. Alleen
werkelijk edele en hoogstaande gêes-
ten, met een open oog voor eigen on
toereikendheid en diep inzicht in de
verkrachting der grote levenswaarden,
zijn bij machte uit te stijgen boven de
onmiddellijke druk en de lotgevallen
van ae mensheid te zien als een onver
mijdelijk gevolg van het verbreken van
de door God gewilde orde. Dezen zijn
dan ook de stuwende kracht van iedere
vernieuwingsbeweging na een grote
catastrophe.
Het kan nauwelijks verwondering
wekken, dat een dergelijke, nieuwe
bezinning op de geestelijke levenswaar
den uit de Katholieke Kerk opbloeit,
die haar leer van eeuwigheidsperspec
tieven steeds onveranderlijk bewaart en
toch de nodige soepelheid bezit zich
aan te passen aan de eisen en de noden
van iedere tijd.
In de laatste jaren hebben allerlei
indrukwekkende manifestaties plaats
gegrepen van katholiek réveil: in
Europa, zowel als in Noord- en Zuid-
Amerika. Zonder deze massa-betogin
gen te willen overschatten, die immers
hun voornaamste waarde ontlenen aan
de innerlijke gesteltenis van de afzon
derlijke deelnemers, moet toch worden
toegegeven, dat hun waarde naar bin*
nen en naar buiten groot is. Omdat
bovendien hun ontstaan te danken is
aan een gevoelde behoefte, bewijzen
zij in ieder gevail, dat er „iets leeft" in
de boezem van het volk, waardoor zij
georganiseerd worden.
Verder is het een niet te loochenen
en verblijdend feit, dat het aantal be
keringen tot het katholicisme hand over
hand toeneemt, niet het minst onder
mannen en vrouwen van naam. Ook in
ons land is deze overgang geen zeldzaam
verschijnsel, getuige het mooie, rustige
boek: „Pelgrims naar de Una Sancta",
waarin ongeveer 70 van de vele Ne
derlanders. die in de laatste kwart eeuw
de weg naar de Moederkerk vonden,
dankbaar getuigen van hun begenadi
ging-
Het zou echter zelfmisleiding zijn de
ogen te sluiten voor de waarheid, dat
dit alles zich zo goed als uitsluitend
afspeelt onder een geestelijke élite.
Voorlopig althans.
Hoe verheugend deze. feiten op zich
ook mogen zijn en hoe zeker het
ook is, dat zij hun goede uitwer
king niet zullen missen, toch rechtvaar
digen zij geenszins een optimistische
kijk op het geestelijk niveau van onze
tijd.
Niet ten onrechte klaagt men alge
meen over een wijd en zijd om zich
heen grijpende ontkerstening en ver-
heidensing van de samenleving.
Het enige afdoende en geheel- bevre
digende houvast in deze stuurloze maat
schappij biedt de katholieke levensbe
schouwing. Daarvan zijn wij op goede
gronden overtuigd. Zij alléén heeft jong
en krachtig de ineenstorting van alle
menselijke bedenksels ongedeerd over
leefd en zij zal dat blijven doen tot het
einde der tijden. Krachtens een godde
lijke belofte!
Het zou echter getuigen van een ern
stig tekort aan begrip voor onze per
soonlijke en gezamenlijke verantwoor
delijkheid, als wij, katholieken, met
sindelijk ons eens grondig bezinnen op
»nze taak t.o.v. de wereld, die wij —het
snoet gezegd nog maar nauwelijks
neseffen. Wij hebben het recht niet met
sen, overigens zeer misplaatste, zelfvol
daanheid te verwijzen naar wat wij zo
graag betitelen als „het rijke Roomse
leven," zolang wij ons niet scherp be
wust zijn van véél meer tekorten.
Nog niet zo lang geleden stond er
in een buitenlands tijdschrift een ar
tikel, dat de titel droeg: „Onmacht en
macht van de Katholieke Kerk". De
schrijver vroeg zich daarin af, welke
krachten deze Kerk bij de hedendaagse
verandering van het wereldbeeld kan
bieden en opwekken. En hij conclu
deerde, dat men, in de praktijk al
thans, eerder van onmacht dan van
macht moet spreken.
Als men bedenkt dat er 400 millioen
katholieken op de wereld zijn, met
een organisatie, die haar weerga niet
vindt, met een door God zelf geopen
baarde leer en steunend op goddelijke
leiding en genadehulp. dan zou men
van deze machtige eenheid toch wel
mogen verwachten, dat zij met een
zeker gemak haar doelstellingen zou
kunnen doordrijven
Maar hoe staat het na 50 jaar met
de verwezenlijking de sociale
Pauselijke Encyclieken? Is er ooit op
een vredesconferentie in deze algeme
ne verwarring een officiële vertegen
woordiger van die wereldmacht uitge
nodigd? Waarom hebben de katholie
ken de Verenigde Naties met kunnen
dwingen tot het erkennen van God?
Beantwoordt de invloed van de Katho
lieke Kerk op geestelijk leven, weten
schap, letterkunde, radio en film aan
haar mogelijkheden?
Er is een opleving hier en daar, ze
ker! Maar over de grote lijn blijven
wij in gebreke. Veel oorzaken zouden
te noemen zijn van die halfheid Een
van de voornaamste wijst de schrijver
van bovengenoemd artikel aan: Het
ontbreekt de 400 millioen katholieken
nog te sterk aan het ^bewustzijn van
hun verbondenheid in Christus. Hoe
zouden wij reageren als iemand ons
aansprak met dé woorden: Ik kom
tot U als Katholiek
Hier ligt de kern van onze onmacht:
het gemis aan een onvoorwaardelijke
Katholieke solidariteit. En hoe waar
dat is, zal een ernstige overweging van
het eigen gedrag ieder van ons duide
lijk doen inzien.
L.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen zal het Econo
misch Instituut voor de Middenstand
dezer dagen beginnen met een vrij
uitgebreid onderzoek naar dé positie
van de middenstanders in een tweetal
dorpen van Friesland.
Hiermee wordt ingeluid een enquête
bij de middenstand ten plattelande.
welke zich zal uitstrekken over ver
schillende provincies. De resultaten van
dit onderzoek zullen van bijzonder be
lang zijn bij het bepalen van de toe
komstige middenstandspolitiek.
Gisteren was het honderd j aar geleden, dat Edgar Allan Poe in deplorabele
omstandigheden overleed. Hij was ternauwernood 40 jaar oud toen hij stierf;
lichamelijk een wrak, vergiftigd door alcohol, en geestelijk opgebrand,
verteerd door het vuur van zijn eigen fantastische fantasie. Nu, een eeuw
na die trieste sterfdag op 7 October 1849 in Baltimore, zien wij Edgar Allan Poe
als de merkwaardigste figuur uit de Amerikaanse letterkunde, als de ontdekker
van heel nieuwe gebieden van verbeelding en uitbeelding, als een demonisch
kunstenaar, wiens invloed nog steeds voelbaar is.
Van hoe veel of juister van hoe weinig grootheden uit de aanvang der vorige
eeuw kan men zeggen, dat hun werk nv. nog modem is; fascinerend en intrigerend
modern, gelijk het werk van Poe?
Men veronderstelt, dat zijn vader
van Ierse afkomst was, met een men
ging van Frans of Italiaans bloed. Zijn
moeder was een Engelse toneelspeel
ster. Beiden woonden als Amerikaanse
burgers in Boston, Mass., alwaar Ed
gar Allan Poe geboren werd op 19
Januari 1809.
Ten dele verklaart de ingeboren
mengeling van landsaarden de grillige
en gecompliceerde persoonlijkheid, die
Poe is geworden. De afkomst der
ouders van zo veel andere grote kun
stenaars toont aan, dat een ongewone
bloedmenging vaak geniale gevolgen
heeft, of althans, dat zij stimulerend
werkt in de richting van het uitzon
derlijke. Zo ook bij Poe.
Hij heeft zijn ouders overigens niet
gekend, want zij 6tierven toen hij nog
geen twee jaar oud was. Edgar werd
bij pleegouders opgevoed. Hij maakte
zich spoedig los van hen en werd sol
daat. Zijn pleegvader bezorgde hem
een plaats als cadet op een militaire
academie. Zijn carrière daar duurde
niet lang. Hij werd van school verwij
derd. Toen begon zijn zwervend en ar
moedig bestaan, waaraan de dood,
twintig jaar later, een einde maakte.
En in die twintig jaar schreef, hij: no
vellen, gedichten, critieken. Hij
schreef: om den brode en uit angst.
Bijzondere combinatie van schrijfdrift:
om den brode, omdat hij van zijn pen
moest leven en wilde leven, en uit
angst, omdat hij zich al schrijvende
probeerde te bevrijden van een gru
welijke, uit de ruimte komende druk,
die op zijn leven werd uitgeoefend.
Algemener kan men misschien beter
zeggen, dat het leven-zelf hem drukte;
maar dan leven opgevat als: alle
mysteries tussen leven en dood, uit de
grensgebieden van ons bewustzijn,
waar de ervaring van het cosmische en
het bovennatuurlijke geen geluk maar
een heidense angst ontketent.
In ieder geval: Poe, die het grie
zelverhaal als nieuw thema in de
literatuur bracht, heeft dit gedaan
met de inzet van eigen leven, met
de ontlaad- en ontleeddrift der be
zetenheid en in een voortdurend
tête-a-tête met de angst.
Hier ligt het grote verschil tussen
Poe en zijn talrijke navolgers, die
zijn minderen blijven, omdat zij de
angst niet zo als lijfelijke realiteit
hebben ervaren.
Tegenover de angst kan men twee
dingen doen, schreef S. Vestdijk in
een studie over Poe. Men kan de
vlucht nemen en men kan ineen
krimpen.
Poe deed het laatste. Hij ging de
angst niet uit de weg, maar liet
zich er als het ware door biolo
geren. Hij hield zich dood, zou men
kunnen zeggen, om het Angstaanja
gende te misleiden; maar intussen ob
serveerde hij nauwgezet al zijn eigen
gewaarwordingen.
Poe's korte verhalen hij ging
nooit de lengte van een novelle te bo-
ven -zijn tezamenpakkingen van in
nerlijke ervaringen, compressies onder
hoge druk. Juist omdat hij onder druk
werkte, had hij het compacte verhaal
nodig als vorm om zich uit te drukken.
In een lang verhaal, in een roman,
zouden zijn gevoelens vervluchtigd en
gevlucht zijn. Ze zouden uitgestroomd
zijn in een ruimte. En dit wilde of kon
Poe zijn gevoelens niet laten doen.
Het ruimtelijke zich bevrijden lag
buiten zijn mogelijkheden. Zijn verde
diging was zijn ineenkrimping. Ook de
onbeperkte ruimte zelf kromp in zijn
fantasie ineen tot een klein gruwel-
ding. (Zie zijn: „Manuscript gevonden
in een fles").
Voor psychologen moet deze manier
van reageren hoogst interessant zijn.
Zij zullen zich ongetwijfeld wel met
,,de angst bij Poe" hebben bezig ge
houden. Voor ons doet dit alles thans
slechts terzake, inzoverre wij er uit
kunnen afleiden, waarom de literaire
waarde van Poe's fantastische vertel
lingen zo groot is. Die waarde ligt,
kortweg concluderend uit het boven
staande, in de concentratie waarmee
Poe zijn fantasie waarnam en op schrift
stelde. Zijn werk, hoe griezelig het
soms ook is, maakt nooit een opzettelijk
griezelige indruk. Nooit krijgt men bij
Poe het gevoel, dat hij zich aanstelt.
Hij schrijft geen spook-, moord- of
mysterieverhalen, ten gerieve van de
sensatielust der lezers, zoals (de)
schrijvers van moderne griezellectuur
doen, die het griezelige er veel te dik
op smeren. Men moet kunnen geloven,
dat de verbeeldingswereld van de kun
stenaar écht is. Dat geldt voor alle
kunst, voor alle literatuur en ook voor
alle griezelliteratuur. Het gaat niet om
een avondje gezellig griezelen met de
duivel onder de tafel in spookgedaante
met grafstem. Het gaat er niet om, of
de gekken de wijzen in het gekkenhuis
opsluiten, teneinde zichzelf te verbeel
den, dat ze de wijsheid in pacht heb
ben. (Zie Poe's The System of Doctor
Tarr and Professor F ether). Het gaat
niet om de mysterieuze moorden in de
rue Morgue, waarbij de lijken in de
„Doorgaans zo met mannen", zei ze.
"wat?" vroeg ik.
Mannen vinden meestal alles goed.
Wilt u de deur dicht doen, alstublieft?"
„Wat wilt u eigenlijk?" informeerde
ik
Alleen maar hier zitten totdat de
trein begint te rijden", zei ze.
„Met het gordijntje omlaag merkte
ik op.
„Mijnheer Strawn, heus, ik zal u met
lid voor lid verscheuren", zei ze, terwij
ze breed glimlachte. „Eén vijandige be
weging van mijn kant en u mag om de
conducteur gillen".
„Hoe komt u aan mijn naam. zei ik.
Ik kreeg het gevoel dat haar aanwezig
heid in mijn coupé niet zo maar toeval
was. Ik ben helemaal niet achterdoch
tig van aard, maar de situatie werd ie
dere seconde merkwaardiger.
schoorsteen hingen en om de slimheid
waarmee dit mysterie tot klaarheid
werd gebracht. Het gaat om iets onde
finieerbaars, dat achter de strikte in
houd van het verhaal beweegt en dat
het verhaal bezielt met leven, met
waarachtig leven van ziel en bloed en
rhythme; met waarheid waarin men
geloven kan, met strijd waarin men
meestrijden kan, met vuur waarin men
meebranden kanach, noem maar:
het gaat om echtheid.
Poe's „griezelige" fantasie (het
woord griezelig krijgt thans een
dénigrerende klank, die Poe niet ver
dient) Is volkomen echt. Hij vertelt
waarheidsgetrouw, wat hij innerlijk
doorleeft. Bij alle hevigheid en droef
geestigheid die hem als romanticus
kenmerkt blijft hij toch altijd een
nuchtere realist: iemand die zich
met wetenschappelijke nauwkeurig
heid verantwoordt, een zelfontleder,
die in een tijd toen psychologie en
psycho-analyse nog geen machtige
slagwoorden waren het op zijn eentje
verder in deze moderne wetenschap
heeft gebracht dan de meeste ro-
mancieVs van thans, een eeuw na zijn
dood
NICO VERHOEVEN
Ten gerieve van de lezers die
Engels kennen, wijzen wij op de uit
stekende uitgave van ,,The complete
Tales and Poems of Edgar Allan Poe"
in The Modem Library van Random
House, New York. En ten gerieve van
hen, die iets van Poe in het Nederlands
willen lezen, op Vestdijk's vertaling
van Poe's voornaamste „Fantastische
Vertellingen", zeer goedkoop versche
nen bij Contact, Amsterdam 1947.
duldeloze kwelling I
Wanneer het is alsof Uw hoofd in een
stalen band geklemd wordt, wanneer het
bónst van de pijn, wanneer migraine Uw
leven vergalt,... Neem dan één of twee
„AKKERTJES" en U voelt binnen een kwar
tier de pijn van U afglijden. „AKKERTJES"
bestrijden alle pijnen snel en zeker I
48. Bliksemsnel draaide Eric zich in het water om zodra hij Ten's noodkreet
hoorde. Met een schok zag hij hoe de enorme krokodil met snelle slagen zijn vriend
naderde. Het beest was reeds vlak bij de kleine filosoof gekomen en de laatste liet
zich van pure doodsangst bijna naar de diepte zinken. Onmiddellijk duwde Eric
zijn zwaard, dat hem in deze situatie van generlei nut kon zijn, in de schede, Het
grijpen van zijn boog en het aanleggen van een pijl was het werk van een ogenblik.
„Niet schieten! Niet schieten! Ge zult mij raken!" gilde Tai, want de krokodil
bevond zich recht achter hem. Maar de Noorman hield kalm zijn boog horizontaal
boven het wateroppervlak en mikte nauwkeurig op de meest kwetsbare plaats in de
gepantserde huid van de aanvaller, zijn oog. Reeds opende het reptiel zijn afschuwe
lijke kaken. Maar tegelijkertijd snorde Eri'cs pijl over het donkere water. Met een
geweldige klap sloegen de machtige kaken weer op elkaar en stootte het dier een
diep, hortend gebrul uit terwijl het met zijn staart het water geselde. Vlak daarop
trof een tweede pijl en heftig bewegend zonk de hoornige kop weg in het water.
Nog enkele hevige kolkingen golfden op, dan werd het wateroppervlak weer stil,
als voorheen.
Haastig zwommen de beide mannen nu. naar de landingsplaats toe. Na de door
gestane emotie gunde Eric zijn makker wel een kleine rust maar inwendig kookte
zijn ongeduld. Lotus van Jade moesten zij bevrijden uit de handen van Tiaar belagers.'
Lotus van Jade
„O, ioyn.' O, Zeven Vreugden van het Hemelse Rijk!" zuchtte Tai en nam, op zijn
gemak zittend in de enorme waterplas die uit zijn kleren droop, een ferme teug uit
zijn wijnkruik. „Bij Tao, het zou mij wat waard zijn, indien de aanleidingen om de
wijn aan te spreken van verhevener aard waren dan gedurende de laatste dagen!"
En daarna zetten zij hun tocht door de grillig gevormde grotten voort, waakzaam
en tot het uiterste gespannen.
In het gebouw van het vroegere ministerie van Luchtvaart in de Russische
sector van Berlijn is gistermiddag de „Duitse democratische republiek" in
feite de Oost-Duitse republiek geproclameerd, toen de z.g. Volksraad met
algemene stemmen besloot zichzelf uit te roepen tot Volkskammer (Tweede
Kamer). Eveneens met algemene stemmen werd de liberaal-democraat Johan
Dieckmann de vroegere secretaris van Stresemann, minister van Buiten
landse Zaken in de Weimarrepubliek tot voorzitter van de Kamer gekozen.
Verder werden acht vice-voorzitters aangewezen o.w. Fritz Ebert, burgemees
ter van Oost-Berlijn en zoon van de eerste president der Weimarrepubliek.
Dieckmann verklaarde, dat de socialistische eenheidspartij (S.E.D.) als de
sterkste partij in de Kamer hem had doen weten, dat zij een van haar voor
zitters, Otto Grotewohl, candidaat zou stellen voor de functie van eerste
minister van de Oost-Duitse republiek. Grotewohl zou zijn kabinet gedurende
het weekeinde samenstellen en het Woensdag aan de Kamer voorstellen.
Maandag zullen in Berlijn afgevaardigden van de Oost-Duitse staten bijeen
komen om de Senaat (Landerkammer) van de Oost-Duitse republiek te vor
men. Beide Kamers zuilen Dinsdag bijeenkomen om een president te kiezen.
Algemeen verwacht men, dat Wilhelm Pi eek, de in Moskou geschoolde leider
van de S.E.D., zal worden gekozen.
De communisten hebben bekend gemaakt, dat in de Eerste Kamer van het
nieuwe parlement slechts „waarnemers" uit de stad Berlijn zitting mogen
hebben. Dit is dezelfde procedure, die in Bonn gevolgd wordt.
Ebert deelde het Duitse nieuwsbureau D.P.A. mede, dat de Sovjet-sector van
Berlijn niet bij de nieuwe republiek zou worden ingelijfd.
Op het dak van het luchtvaartminis
terie wapperde de rood-zwart-goyden
vlag, dezelfde, die ook door de West-
Duitse republiek wordt gevoerd toen
daar gistermorgen de leden van de
Volksraad bijeenkwamen.
Een 150-tal Duitse en buitenlandse
journalisten was in de zaal aanwezig.
De enige Sovjet-Russische functionaris,
die men opmerkte, was kolonel Nasa-
rof, plaatsvervangend hoofd van het
Russische voorlichtingsbureau. Hij was
in civiel. De vergadering werd geopend
door Wilhelm Pieck, de 73-jarige com
munistische president van de Volksraad.
Hij deelde de raad mede, dat op
15 October 1950 algemene verkiezin
gen in de Sovjet-zone zouden worden
gehouden. Hij deed voorlezing van
een uitvoerig manifest, waarin de
volgende eisen van het „nationale
front" zijn vervat: Opheffing van de
„Sinds in 1944 langs illegale weg mü
het verzoek bereikte, Beschermvrouwe
te worden van het sanatorium, dat als
huldeblijk voor het verzet opgericht
zou worden, heb ik met grote aandacht
dit initiatief gevolgd", zeide H.M. Ko
ningin Juliana Vrijdagmiddag, alvorens
zij de eerste steen voor het nieuwe
paviljoen van het studentensanatorium
te Laren legde. „De houding der stu
denten", vervolgde H.M.. „staat ons al
len nog helder voor de geest. Begrij
pelijk, dat de neiging ontstond een ge
denkteken te stichten, voor wat deze
groep jonge mensen voor onze geeste
lijke vrijheid heeft gedaan en een ge
lukkig idee, dit te doen in een vorm.
die tevens tegemoet komt aan de reeds
eerder gebleken behoefte aan verzor
ging van diegenen onder hen, die door
tuberculose getroffen zijn."
Aan de rand van de indrukwekkende
bouwput, waarbij de draglines gereed
stonden om na de ceremonie zonder
verwijl de arbeid te hervatten, begon,
naast het eenvoudige overdekte po
dium, waarop H.M. het woord had ge
voerd, de muur, waarin Zij de eerste
steen legde. Om drie uur was de Ko
ningin aangekomen, in gezelschap van
haar secretaresse, mej. mr. H. A. Snel
ler, prof. dr. G. C. Heringa, jhr. mr. P.
Beelaerts van Blokland, mr. H. Ter-
meulen en dr. F. M, Sickenga, resp.
voorzitter, secretaris en penningmeester
van de Stichting en geneesheer-direc
teur van het sanatorium, verwelkom
den haar. Onder de aanwezige geno
digden bevonden zich prof. dr. Th.
„Ik heb u hier en daar wel eens ge
zien", zei ze. „Alleen in nette gelegen
heden natuurlijk"
„Ik geloof nooit, dat u louter toeval
lig in deze coupé bent gaan zitten"
sprak ik beschuldigend.
„U kunt het als een compliment aan
u beschouwen", zei ze. „U geniet de
reputatie een gentleman te zijn."
Dat klonk wel ontwapenend, maar
desalniettemin was ik nog niet bevre
digd. Ik houd niet van problemen. Ik
weet graag het hoe en waarom van de
dingen.
„Ik denk, dat ik de deur maar open
zal laten", zei ik.
„Och toe!" Haar stem klonk niet
smekend, evenmin spottend. „Heus", zei
ze, „ik ben niet van plan u in opspraak
te brengen. Niet erg tenminste Ik zal
noch, uw portefeuille, noch uw goede
naam aanranden. Ik wil alleen en uit
sluitend het uitgeleide van bepaalde
personen vermijden".
„Bedenk wel", zei ik, „dat ik totaal
niet avontuurlijk van aard ben".
„Heb ik vernomen", zei ze, hetgeen
mij eerlijk gezegd, allerminst beviei.
Geen man is zo saai, of hij lijkt graag
avontuurlijk, vooral tegenover een aar
dig meisje.
„Ik ben trouwens zelf erg ingeto
gen", ging ze voort.
„Als hoedanig u natuurlijk bekend
staat", zei ik ironisch. „Ach, nu ben ik
uw naam toch vergeten".
„Maggie Jones", antwoordde zij
prompt „En u hebt mij nog nooit eer
der gezien".
Rutten, minister van O., K. en W., ba
ron de Vos van Steenwijk, commissa
ris van de Koningin in Noord-Holland,
jhr. De Ranitz, voorzitter van de Raad
van Bijstand en vertegenwoordigers
van de departementen en universitei
ten. Prof. Heringa voerde het eerst het
woord, nadat Wendelina Beelaerts van
Blokland en Abje Heringa H.M. bloe
men hadden aangeboden.
West-Duitse staat; nietigverklaring
van het Ruhrstatuut; beëindiging van
de auonome status van het Saarge-
bied'; vorming van een Duitse demo
cratische regering; stopzetting van
de ontmanteling; terugtrekking van
de bezettingstroepen; verkiezing van
Berlijn als hoofdstad van een ver
enigd Duitsland en invoering van een
uniforme Duitse valuta. Het manifest
doet tevens een beroep op alle Duit
sers te strijden tegen d'é West-Europe-
se Unie, het Atlantisch pact, oorlogs
stokers, ..Duitse verraders in dienst
van het Amerikaans imperialisme" en
Duitse separatisten.
De vergadering deed een beroep op
de Raad van Ministers van Buitenland-
Se Zaken „uit naam van het gehele
Duitse volk" om zo spoedig mogelijk
een vredesverdrag te sluiten en alle be
zettingstroepen terug te trekken.
Door de Kamer werd vervolgens
eenstemmig een reeks van grondwets
ontwerpen goedgekeurd, waarin wordt
verklaard dat de grondwet van kracht
is geworden en waardoor het mogelijk
is geworden een aantal regeringsorga
nen in te stellen.
Pieck deelde nog mede, dat onder de
leden der Oost-Duitse regering ook een
minister van Buitenlandse Zaken zal
K. M. Koningin Juliana heeft gister
middag in Laren de eerste steen gelegd
voor het nieuwe paviljoen van het
Studentensanatorium. Paviljoen Curasao
heet het, omdat milde gaven uit West-
Indië zo spoedig de bouw ervan moge
lijk maken.
..v....
Tanden blank en rein;[
adem fris als morgendauw)
„Aangenaam Baron van Münch-
hausen", antwoordde ik stijfjes.
„Doe niet zo melig", gaf zij terug.
„Kun je niet eens voor één keer uit de
plooi komen. Je moet het geval van de
vrolijke kant opvatten. Het is juist doi-
leuk af en toe alle remmen los te gooi
en, alleen maar om te zien waar het op
uitloopt. Heb je nooit verlangd iets fan
tastisch te doen om de sleur te breken?"
„Van fantastische dingen heb ik een
afkeer", zei ik zeer beslist.
„Geef het een kans", zei ze.
Nu had vader kortgeleden iets der
gelijks tegen men gezegd niet over
fantastische avonturen, maar over za
kendoen. Toen had ik toegestemd
„Je weet immers niet of het je wel
zo zou tegenvallen?" ^ei ze. „Heb je wel
eens echt plezier gehad?"
„Ik heb nooit veel met herrie-schop-
pen op gehad", zei ik. „Een mens kan
toch wel plezierig leven zonder in de
gemengde berichten te komen. Het is
heus niet noodzakelijk een politie-agent
aan te vallen of in een vlaggemast te
klimmen, of trouwbeloften te breken,
om met het leven op goede voet te
„Saai", zei ze, „stierlijk vervelend.
Heb je nooit eens grote verwachtingen
gekoesterd? Verlang je er niet naar dat
er plotseling iets bijzonders, iets ro
mantisch gebeurd? Zou je niet graag
weten waartoe je als man in staat bent?
Goed in de knoop raken bijvoorbeeld
en dan zien wat je waard bent?"
„Allemaal dwaze vragen", zei ik ferm.
„En het antwoord erop is: nee"
„En toch zie je er niet uit als een
droogstoppel", ging ze voort. „Bij jou
is het meer een kwestie van sleur Zeg,
geschiedenis maken is vrij wat span
nender dan geschiedenis lezen".
Ze scheen nogal wat van me te we
ten. Mijn ongerustheid werd er niet
minder op.
„Het is anders heel wat geriefelijker",
zei ik, „om gezond en als een normaal
mens te leven dan je aan halsbrekende
toeren te wagen".
„Om parels te vinden moet je duiken",
zei ze. „Als je het maar eens probeerde,
dan zou je het leven tweemaal zoveel
waarderen".
„Ik doe liever gewoon", hield ik vol.
„Kleine jongens", zei ze, „zijn vaak
bang van water. Pas als iemand ze erin
geduwd heeft, ontdekken ze hoe heer
lijk het is. Ik geloof, dat jij zo'n duwtje
nodig hebt"
„Wou jij er soms een geven?"
„Inderdaad", zei ze kalm.
„En om welke reden?"
Ze keek me aan, en haar ogen waren
groot en donker en raadselachtig. „Har
de noodzaak", zei ze.
„De trein rijdt", kondige ik hoopvol
aan.
„Inderdaad", beaamde zij en nestelde
zich nog wat behaaglijker in haar hoek-
je.
Het volgende ogenblik werd er op de
deur geklopt. Dat was natuurlijk de con
ducteur, die de kaartjes kwam contro
leren. Maggie Jones stak een poezelige,
slanke hand uit en raakte mijn knie
(Van onze correspondent)
Het gigantische plan tot inpoldering
en verbetering van dat deel van Fries
land dat bekend is als „Frieslands Lage
Midden", waaraan wij pas een repor
tage wijdden, blijkt bij de betreffende
boeren niet veel enthousiaste voorstan
ders te vinden. Het bekend worden van
de taxatie der grondprijzen waarvoor
de gronden rond Oldeboom zullen wor
den onteigend heeft gewerkt als een
alarmsignaal en het waren de vertegen
woordigers van de 200 tot 250 kleine
boeren, die ten nauwste bij deze plan
nen zijn betrokken, die hun bezwaren
hebben geuit op een vergadering te
Beetsterzwaag.
Ter vergadering bleek, dat tegenover
de verbetering, waardoor het straks
mogelijk zal zijn dertig tot veertig nieu
we boerderijen in het Zwettegebied te
projecteren, er thans bijna 200 Woud
boeren zijn, die zwaar gedupeerd zullen
worden, sommigen zelfs zó, dat zij hun
boerenbedrijf niet meer zullen kunnen
uitoefenen dan met zware verliezen.
De voorzitter van deze vergadering
achtte de plannen van de Ned. Heide
maatschappij te idealistisch bezien. On
gerustheid bij deze boeren bleek uit de
omstandigheid, dat deze oud-eigenaren
straks wel weer grond terug zullen kun
nen kopen, doch dat men niet weet wel
ke prijs hun straks zal worden bere
kend. ïn een door velen ondertekende
brief aan Ged. Staten van Friesland
werden deze bezwaren uitvoerig om
schreven.
zijn. De regering zal bestaan uit een
minister-president, drie vice-premiers
en 14 ministers.
Dieckmann deelde mee, dat vertegen
woordigers van de Russische regering
Dinsdag a.s. de verenigde vergadering
van de Eerste en Tweede Kamer, waar
op een president van de republiek zal
worden gekozen, zullen toespreken.
Politieke waarnemers te Berlijn zien
met belangstelling deze verklaring te
gemoet.
De West-Duitse bondskanselier, dr.
Konrad Adenauer, heeft verklaard, dat
de nieuwe Oost-Duitse republiek geen
wettelijke basis heeft, daar zij geen
steun had van het volk.
De Russische troepen waren bezig
met de ontruiming van het gebouw der
Kommandatura in de Oostelijke sector
toen de Volksraad zitting hield. Volgens
de met Sovjetlicentie verschijnende
Berliner Zeitung zon het gebouw aan
de nieuwe regering worden overge
dragen.
Volgens Duitse zegslieden zon kolonel
Alexis ïelisarof, waarnemend Russisch
commandant, opdracht gegeven hebben
tot ontruiming van Berlijn door het ge
hele Russische garnizoen. De troepen
zouden naar garnizoenen te Potsdam en
andere centra In de buurt van Berlijn
overgebracht worden.
Volgens genoemde zegslieden loopt
de Russische order vooruit op een ver
zoek, dat de nieuwe Oost-Duitse rege
ring, naar men verwachtte, in de zeer
naaste toekomst tot alle vier bezettende
mogendheden zou richten. De Oost-
Duitse regering zou hierbij aandringen
op de onmiddellijke terugtrekking van
alle bezettingstroepen uit Berlijn. Het
verzoek zou waarschijnlijk gegrond zijn
op het argument, dat Berlijn, als hoofd
stad van de „Duitse democratische re
publiek", een neutraal gebied dient te
zijn.
(Bekende Schriftelijke Cursus)
Vraagt «ns prospectus: Middenstands
diploma, Algemene Ontwikkeling, Engels.
„Zet je schrap," zei ze. „Dit is de
kans om te bewijzen of je een man of
een muis bent."
De conducteur klopte voor de tweede
maal en ik deed de deur open. Nog voor
de man een woord had kunnen zeggen,
brak er uit Maggie Jones een waterval
van overredende zinnen los.
„Toe, liefste" en haar stem klonk
heel anders dan eerst, heel meisjesach
tig nu en angstig en hakkelend „toe,
liefste, doe nu niet zo naar. Ik wil blij
ven, toe nu. Je moet niet zo boos op
me zijn en zo akelig doen. Mijn hart
zal breken als je van me wegloopt, want
ik nou toch van je, al ben je ook ja-
loers, en je mag me niet in de steek
laten." Ze scheen zich plotseling de
aanwezigheid van de twee conducteurs
bewust te worden, die met open mond
stonden te staren. „O, kom binnen, me
neer de conducteur," verwelkomde ze
hen. „Ik ben blij dat u zo'n vriendelijk,
vaderlijk gezicht hebt, want mijn man
is toch zo verschrikkelijk koppig. Ik
heb hals over kop mijn boel in een
koffer gegooid en ben naar de trein
gerend, want hij wil weglopen, ergens
naar een of andere afschuwelijke plaats
in het Westen, omdat hij zo boos op
me is. Ik heb niet eens tijd gehad om
een kaartje te nemen, en hier zit ik
nu o. het was heus de moeite niet
waard om over te kibbelen. Ach, vraagt
u hem toch of ik bij hem mag blijven,
dan zal ik hem al die gekke gedachten
wel uit zijn hoofd praten. En zegt u
hem ook maar eens flinK de waarheid,
boori" 'Wordt vervolgd)
De koplampen van ons autootje
schijnen tegen een muur van mist.
Wij rijden in een donkere tunnel van
donkere boomstammen en zegenen
de uitvinder van de witte-stippen-
lijn. Vlak buiten Amersfoort buigen
drié schimmen zich in de lichtbun
del. Liftende verpleegsters, die waar
schijnlijk om half elf binnen moeten
zijn.
„Gaat V in de richting van Am
sterdam, meneer?"
Dat gaat meneer en met een gejuich
wringt het drietal zich naar binnen.
„Hebben jullie daar al lang staan
duimen?" willen wij graag weten.
„Ongeveer twintig minuten, me
neer".
Achter en naast óns horen wij dan
een snuivend neusgesnuffel.
„Eh, ruikt het hier soms niet erg
fris?" Het zou te begrijpen zijn, want
de wagen ligt vol met peukjes en as.
De verlegenheid van de dames is
hoorbaar.
„Ja, ziet wij komen van Arnhem
nf gelift met een wagen die ook naar
Amsterdam ging".
„Waarom zijn jullie dan niet blij
ven zitten?"
,J)ie meneer rook zo eigenaardig,
ziet U".
„Rook zo eigenaardig? Waarnaar
dan?"
„Wij zijn het er nog niet over eens,
of het oude of jonge jenever was. En
hij reed steeds aan de linkerkant van
de weg, wij knepen 'm af en toe
echt".
Wij peinzen over verpleegsters, die
moeten liften. Die toch eigenlijk zo
gesalarieerd moesten worden, dat zij
tweede klas met de trein konden rei
zen.
„Rijdt V dit traject dikwijls, me
neer?"
„Dat is heel onregelmatig, zuster.
Hoezo?"
„Over tien dagen gaan wij weer
naar Arnhem. Wij hebben dan een
fuif. Misschien zijn wij dan een beetje
vrolijk en dan hebben wij graag een
nuchtere chauffeur".
Tijdens de besprekingen, welke
verband met het conflict tussen het
gemeentebestuur te Gouda en de Goud
se bioscoopexploitanten zijn gevoerd,
hebben laatstgenoemden aan het ge
meentebestuur doen weten, dat zij het
zeer betreuren, dat de Goudse burgerij
de dupe wordt van de te zware druk
der belastingen. Zij vertrouwen dan
ook dat de beslissing, waarop het ge
meentebestuur thans wacht, spoedig
zal afkomen. Indien dit niet het geval
mocht zijn, zullen de Goudse bioscoop
exploitanten nader onder het oog zien,
in hoeverre zij aan de behoeften van
de Goudse burgerij wat betreft de film
voorstellingen tegemoet zouden kunnen
komen, zonder dat zij iets aan hun
standpunt afdoen.
De hoofdinspecteur van politie te
Zuilen deelt mede, dat vijf kinderen in
deze gemeente vermoedelijk door het
eten van ondeugdelijke kaas ernstige
vergiftigingsverschijnselen vertonen. Hij
waarschuwt een ieder, die gisteren of
vandaag bij een kruidenier aan de Van
Hoomekade te Zuilen kaas heeft ge
kocht, deze niet te gebruiken. Een on
derzoek wordt ingesteld.
Op de feestdag van Christus Koning,
30 October a.s., zal Z. H. Exc. Mgr. W.
Mutsaerts, in de Sacramentskerk te Til
burg de H. Bisschopswijding toedienen
aan Mgr. A. C. A. van Oorschot W. P„
die onlangs door Z. H. de Paus is be
noemd tot Apostolisch Vicaris van
Tukuyu (Engels Oost-Afrika).
ZONDAG 9 OCTOBER; 18e Zondag
na Pinksteren; Mis v. d. dag; 2. H. Jo
annes Leonardus; 3. H. Dionysius enz.;
Credo; Pref. v. d. H. Drievuldigheid;
groen.
MAANDAG: H. Franciscus Borgia,
belijder; Mis Os justi; 2. tot alle heili
gen; 3. naar keuze; gewone Prefatie;
wit
DINSDAG: Goddelijk Moederschap
van Maria; eigen Mis; Credo; Prefatie
van O. L. Vrouw; wit
WOENSDAG: Mis van de vorige
Zondag; 2. tot alle Heiligen; 3. voor alle
overledenen; 4. naar keuze; gewone
Prefatie; groen. Utrecht Haarlem: H.
Wilfridus, bisschop, belijder; Mis Sn-
cerdotes tui; gewone prefatie; wit
DONDERDAG: H. Eduardus, belij
der; Mis: Os justi; 2. tot alle heiligen;
3. naar keuze: gewone Prefatie; wit.
VRIJDAG: H. Callistus, Paus, marte
laar; Mis: Si diligis; Prefatie van de
Apostelen; rood.
ZATERDAG: H. Theresia van Avila,
maagd; Mis: Dilexisti; gewone Prefatie;
wit
ZONDAG 16 OCTOBER: 19e Zon
dag na Pinksteren; Mis v. d. dag; 2.
H. Hedwig; 3. tot alle heiligen; Ckedo;
Pref. van de H. Drievuldigheid; groen.
Utrecht Den Bosch, Roermond: Kerk-
wijdingsfeest; Mis: Terribilis; 2. gebed
van de Zondag; (in gelezen Missen: 3.
H Hedwig); Credo; Pref. van de H.
Drievuldigheid; laatste Evangelie van
de Zondag; wit
