INDONESISCHE LEIDERS GAAN NOG DEZE MAAND NAAR HUIS Verloren spel? Tsjechische kerkvorst waarschuwt weer voor pseado-kath. actie Nederland telt 85.000 leerlingen op 332 middelbare scholen Buitenlandse posttarieven door P.T.T. verhoogd BRITSE VERKIEZINGEN EIND NOVEMBER? Tot hoofd en hart UITEENZETTING OVER DE R.T.C. Voor fractieleiders en Comm. van Negen AANTAL GEARRESTEERDE PRIESTERS EN ZUSTERS THANS ONGEVEER DRIEHONDERD? Iets minder grote klassen Gouda gratis naar de bioscoop Het weer Passagiersvervoer naar Indonesië Tarief voor briefport niet herzien Beaverbrook maait Churchill het gras voor de voeten weg Indonesië valt buiten wijziging V, J Afscheid gen.-majoor Baay Engelse schepen voor repatriëring DINSDAG 11 OCTOBER 1949 73ste JAARGANG No. 24586 Delegatie en regering zijn het eens Commentaar op „Laatste getuigenis" Kard. Spellman te Brussel Chinese overlopers te Parijs geen diplomaten meer Stralend museumstuk Militaire waarnemers naar Surabaja Zeven militairen gedood of ontvoerd Bijna een „dertienhoeks"-ruil MET EEN LEMSTER AAK DE ZEE OP Den Haag weet van niets KOK VAN DE „NOORDAM" VERMIST Dodelijk ongeluk te Aalst BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postqiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumohiusstr 45. tel. 3998 Voor klachten over de bezorging na 6.30 uur 's avonds 21544 Directeur; 3. 3. W Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Ruf». Wnd. hoofdredacteur) W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer mTMimeter- hooqte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m -hooote. De administratie behoudt rich het recht voor advertentiën eventueel zonder oogave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week. f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal Het doet wel wat vreemd aan. nu de Ronde-Tafelconferentie lang zamerhand in haar eindphase be hoort te zijn gekomen, minister Van Maarseveen plotseling zijn bezorgdheid te horen uitspreken over het langzame tempo, waarin de besprekingen verlo pen. Hef doet vooral daarom wat vreemd aan, omdat de mededelingen, die tot dusver van regeringszijde verstrekt werden, hoe spaarzaam en summier ook, toch een optimistische ondertoon ver rieden. Dat is deze keer niet het geval. Het moet, aldus is men geneigd te con cluderen, dus wel héél erg mis zijn. Zó mis. dat. hét Nederlandse volk er blijk baar voorzichtig op moet worden voor bereid. dat de eerder gelanceerde op timistische verklaringen niet geheel in overeenstemming zijn geweest mef dé waarheid. Verwonderen doet ons deze gang van zaken niet. Wij hebben van het begin der R.T.C. af, de openingsrede van Hatta was voor de goed verstaander voldoende van ons scepticisme over de afloop blijk gegeven. Wij hebben her haaldelijk betoogd, dat het optimisme der regering geforceerd was en in strijd met de werkelijkheid en als onze me ning gegeven, dat zelfs als er een ac- coord onder de nodige druk van de P. v. d. Arbeid en het buitenland tot stand zou komen, wij Zeer spoedig zou den bemerken, dat de Republiek er een geheel eigen interpretatie van zou ge ven. Wie aan de juistheid van deze op vatting nog mocht twijfelen, kon niet beter doen dan de jongste uitingen van Indonesische zijde eens de revue te la ten passeren. Wij denken hierbij in de eerste plaats aan Sukarno's rede van de vorige week, welke zo grof openhartig was, dat het ons verbaast, dat hier van officiële of semi-officiële zijde niet op is gereageerd. Het heeft soms de schijn, dat alle gevoel, wat wèl en wat niet te tolereren is, is afgestompt. Men laat onze jongens in Indonesië, die goed en bloed veil hebben voor de Nederlandse zaak beledigen op een wijze, welke geen natie, welke nog enig eergevoel heeft, zou dulden. Waarschijnlijk zal Den Haag dit alles bedekt willen zien onder de mantel der diplomatie. Als diplomatie hier inderdaad in haar oorspronkelijke betekenis van „buigen" of „dubbelvou wen" wordt opgevat, dan zijn wij op de goede weg, want wij buigen zó diep, dat de Indonesische kopstukken het niet eens meer nodig vinden het diplomatiek masker nog langer te dragen. Sukarno's jongste radiorede, waarin hij zeide, dat binnen uiterlijk een half jaar na de overdracht der souvereini- teit de Nederlandse troepen Indonesië moeten hebben verlaten en waarin hij nogmaals uitdrukkelijk eiste, dat de on afhankelijkheid volkomen dient te zijn, heeft alleen nog dit voordeel, dat zij sommige Nederlandse gedelegeerden op de Ronde-Tafelconferentie klaar wakker houdt. Tegenover alle getheoretiseer over Unie-statuut, dat op papier zo on geveer gereed zou zijn, tegenover alle loven en bieden over de schuldenrege ling, welke dreigt vast te lopen, stelt Sukarno deze eis: volledige onafhanke lijkheid en vrijheid. Hij is desnoods be- re$ de Nederlanders nu enige schijn- su^..essen te gunnen, maar hij laat ons niet in twijfel, hoe in de toekomsi de werkelijkheid er uit zal zien. En die realiteit zal gebaseerd zijn op de Indo- nesischë, niet onze interpretatie van wat onafhankelijkheid en vrijheid be tekenen. Het oud-Tweede Kamerlid van de p. v. d. Arbeid, de heer Palar, die de republiek bij de Ver. Na ties vertegenwoordigt, heeft eveneens alle diplomatie laten varen. Hij spreekt met het air van de man, die zich bij Voorbaat bewust is van zijn overwin ning. Hij kent de stemming in Lake Success en gaat er groots op een vriend te zijn van Dr. Van Royen. Hij heeft zijn stukken in Lake Success gereed staan, hij hoeft als het ware maar op een knop te drukken en de internatio nale machine komt weer in werking. Daarom kwam hij elf dagen in Neder land eens poolshoogte nemen. „Ik moet klaar zijn, als de Ronde-Tafelconferentie op een dood punt zou komen, want dan zou het vraagstuk rechtstreeks naar de Veiligheidsraad rollen. Het staat intus sen solide, heel sterk op de agenda", aldus zei hij Vrijdag bij zijn vertrek naar Amerika. Maar hiermee waren zijn dreigementen nog niet uitgeput. De moeilijkheden, die op de confe rentie zijn gerezen op het stuk van de financiële en economische aangelegen heden schreef hij hieraan toe, dat de standpunten van beide betrokken par tijen zo ver uiteen liggen „dat het er soms op lijkt, dat de hele conferentie er door uiteen zal spatten". Naar zijn mening zal dit echter niet gebeuren, „daar de noodzaak ons stuurt in de richting van een overeenkomst, daar de internationale wereld een mislukken van de conferentie eenvoudig niet zal toestaan". De voornaamste oorzaak van het ver hiteenliggen van beiderzijds standpun ten is, volgens de heer Palar, gelegen in het uitgangspunt aan Nederlandse Zijde, dat de onderhandelingspositie haar basis dient te vinden in de toestand na de twee politiële acties en dat, tot Welke concessies Nederland ook bereid zou zijn, zij die toestand als uitgangs punt moeten hebben, hetgeen de heer Palar onjuist acht. „De Republiek zeide hij is niet bereid, een verlies te nemen, omdat gezien de feitelijke toestand, zij dat biet behoeft te doen". Met andere woorden, als er géén com promis tot stand komt, dan zal Neder land het verlies moeten nemen. Zó is thans de Ronde-Tafelconferentie in een volkomen impasse geraakt. Geheel buiten onze schuld? Wij menen van niet. Namen niet vele politieke kop stukken sedert 1946 men leze er de debatten van December in dat jaar nog •Paar eens op na hun toevlucht tot politieke casuïstiek, in de plaats yan zich te baseren op hechte beginse- ien en onschendbare recht s- or men? Heeft juist niet altijd Djoc- la geprofiteerd van deze casuïstiek Waarin zij minstens even grote mees- ''s zijn? Waar bleef het anker van de Srondwet en is het niet een angstwek kend teken des tijds, dat men dit zo gemakkelijk loslaat, op straffe van een stuurloos op drift geraken naar onbe rekenbare bestemming? Werd dit nog PWt enkele dagen geleden gedemon streerd in het gemak, waarmee men de «rondwet interpreteerde bij de behan deling der Publiekrechtelijke Bedrijfs organisatie? Het is deze casuïstiek, die onze hele ba-oorlogse politiek is gaan beheersen Th welke, naar wij vrezen, via het be denkelijke samenspel tussen P. v. d. Ar beid en K.V.P. zal leiden tot een ver- tiek.6 n s P e 1 in de Indonesische poli „Er bestaat volledige overeenstemming tussen de opvattingen van de republi keinse delegatie in Den Haag en de republikeinse regering in Djoeja; dit is de conclusie waartoe ik gekomen ben na contacten met de leiders der delegatie te Den Haag," aldus verklaarde de republikeinse minister van Voorlichting, Sjamsuddin, tegenover het A.N.P. Sjamsuddin is, naar hij mededeelde, naar Den Haag gekomen om de republi keinse delegatie inlichtingen te verschaffen over de situatie in de republiek. Bij zijn gesprekkeTF met de republikeinse leiders bleek, zo deelde hij mede, dat in Djoeja èn in Den Haag eenstemmig Cc mening heerst, dat de conferentie binnen de gestelde tijd moet worden beëindigd. Een republikeinse woordvoerder verklaarde in aansluiting hierop, dat het als vaststaand moet worden aangenomen, dat de Indonesische leiders in ieder geval nog deze maand naar Djoeja zullen terugkeren. Sjamsuddin verklaarde verder, dat de R.T.C. spoedig tot een goed einde kan komen, indien de Nederlanders zich weten te beperken tot de begin selen en de nadere detaillering over laten aan de toekomst. „Indien er een basis van vertrouwen is tussen de twee partijen, dan is het geen ri sico de uitwerking uit te stellen tot na de sou vereiniteitso verdracht. Eenstemmigheid over het Uni,- statuut en 't charter van de souve- reiniteitsoverdracht kan gemakkelijk in veertien dagen bereikt worden, zodat men zich kan houden aan de in de aanvang gestelde tijdslimiet." Palar, de republikeinse vertegen woordiger bij de V. N., heeft bij zijn aankomst in New York verklaard, dat de R.T.C. geen bevredigende vorderin gen maakt. Volgens de „New York Times" zou Palar hieraan hebben toe gevoegd, dat indien men op het „dode punt" blijft staan, hij zou trachten de Indonesische kwestie voor de algemene vergadering van de V. N. te brengen. Na Djambi. West-Sumatra (Minang- kabau) hebben thans de zelfbesturen Indragiri Baserah en Taloek (Kwantan) Siaak zich eveneens tot de U.N.O. ge richt, ter inlossing van de belofte van deH.V.K. tot zelfstandigheid en eigen zelfbeschikkingsrecht, waarvan, vol gens deze voornoemde Sumatraanse volkeren, het accoord Van Royen-Rum de volstrekte negatie is. Naar het A.N.P. verneemt, zal er mor gen voormiddag een bijeenkomst zijn van de minister van Overzeese Gebieds delen met de fractieleiders van de Eer ste en Tweede Kamer der Staten-Ge- neraal en met de „Commissie van Ne gen". De minister zal hierbij een uiteenzet ting geven over de stand van zaken ter Ronde Tafelconferentie, zulks overeen komstig een vroeger aan het parlement gedane toezegging. Uit brieven van Amerikaanse sena toren onder wie Fullbright, Foster Dulles, Ives en Anderson en van le den van het Huis van Afgev. aan „Kni ckerbocker Magazine" blijkt, dat een aantal vooraanstaande politieke figu ren in de V.S. hun mening over de toestand in Indonesië hebben gewij zigd na het lezen van het boekje „Last Testimony", dat artikelen bevat van Amerikaanse journalisten, die bij de ramp met de „Franeker" om het leven Zjjn gekomen. Zo schrjjft de democratische senator en ex-minister van Landbouw Clinton Anderson: „Het boekje leerde me be grijpen wat de Nederlanders in Indo nesië gedaan hebben en corrigeerde sommige van mijn vorige indrukken." Van de leden van het Huis van Afge vaardigden was J. Caleb Boggs, o.m. van mening, dat het getuigenis, gegeven in dit boekje, er op wijst, dat aan het Amerikaanse publiek nooit helder en onpartijdig voor ogen is gesteld, wat er door het Nederlandse volk in het belang van de Indonesiërs is verricht en welke inspanningen het zich heeft getroost, om in deze gebieden het communisme een halt toe te roepen. Inmiddels heeft ook de „Overseas Press Club of America" exerriplaren van „Last Testimony" doen toekomen aan Amerikaanse journalisten. Naar aanleiding hiervan schreef de „Daily New York News", dat alle schrijvers in deze laatste boodschappen de natie waarschuwen tegen het gevaar, ver bonden aan de Russische plannen ten aanzien van het met olie geladen In donesië. Ieder hunner getuigt, dat het Ameri kaanse departement van Buitenlandse Zaken heeft gewerkt op rapporten, die een verwrongen beeld van de toestand gaven en dat het de feiten met voor bedachte rade heeft verdraaid. Ieder hunner waarschuwt er voor, dat, als In donesië eenmaal de onafhankelijkheid zal hebben verkregen, het een gemak kelijke prooi zal worden van Rusland. Francis kardinaal Spellman, aartsbis schop van New York, is Maandagmid dag per vliegtuig uit Parijs te Brussel aangekomen. De kardinaal werd op het vliegveld Meisbroek begroet door Mgr. Cento, Pauselijke nuntius. In de namid dag is kardinaal Spellman op het bis schoppelijk paleis te Mechelen door kardinaal Van Roey ontvangen. Dinsdag zal kardinaal Spellman per vliegtuig naar Parijs vertrekken. Door de ondergrondse inlichtingen dienst van de Katholieke Kerk in Tsje- choslowakije is gisteren bekend ge maakt, dat een aantal geestelijken door regeringsagenten van de zogenaamde „katholieke actie" zijn overgehaald, om hun handtekening te plaatsen onder een verklaring van het wetsontwerp tot overneming van de controle op de Ker ken door de regering. In een waarschuwing van „de aarts bisschop" (het is uit de verwarde be richten niet duidelijk op te maken, of hiermede Mgr. Beran wordt bedoeld. Red.) wordt de geestelijken meegedeeld, dat „instemming met het wetsontwerp verraad is aan de zaak van Christus en van de Heilige Kerk". „U heeft mij beloofd en verklaard, dat u zich niet door een Judas-penning zult laten omkopen. Ik vertrouw er op, dat u uw beloften gestand zult blijven," al dus de waarschuwing. „De Kerk moet het gehele wetsont' erp afwijzen als tegen de Kerk, anti-sociaal en onrecht vaardig". Er zouden reeds honderden protestbrieven aan de burgerlijke auto riteiten zijn gezonden. In de verklaring van de katholieke inlichtingendienst wordt voorts gezegd, dat opnieuw veertig dekens en vica rissen zijn gearresteerd, van wie later enkele vicarissen zjjn vrijgelaten. Bijna alle vicarissen van de Tsjechoslowaak- se diocesen zouden thans in arrest zijn. Hierdoor zou het aantal gearresteerde priesters en zusters de driehonderd overschrijden. De Tsjechoslowaakse Orthodoxe Kerk, welks patriarch in Moskou zetelt, heeft gisteren bekend gemaakt zijn steun te verlenen aan de door de regering voor gestelde nieuwe wet ter controle op de Kerken, aldus werd door het officiële Tsjechische persagentschap meegedeeld. De Orthodoxe Kerk is een minderheid in dit overwegend katholieke land. De berichten omtrent de arrestaties en razzia's te Praag blijven uiterst ver- Prins Charles is, in de armen van zijn moeder, Prinses Elizabeth, uit Schot land in Londen teruggekeerd. (Van onze Haagse redacteur) Hét C.B.S. heeft een statistiek samen gesteld van het Voorbereidend Hoger en Middelbaar Onderwijs over het schooljaar 19481949. Hieruit leest men o.a., dat het leerlingenaantal per klasse met uitzondering van de gemiddelde klassegrootte op de Middelbare Meisjes school in vergelijking met het jaar tevoren ongeveer een procent is terug gelopen. De laagste gemiddelden werden aangetroffen bij de afdelingen gymna sium rond 12 leerlingen en M.M.S. 18 leerlingen der lycea. Relatief de meeste grote klassen bezitten de onder afdelingen der lycea. Hoewel men met een momentopname te doen heeft, welke strikt genomen over het verloop per klasse geen gegevens biedt, wijzen de cijfers van het aantal studerenden per leerjaar toch wel op het uitvallen in de loop van de studie. Het is jammer, dat een overzicht van het aantal scholieren, dat zonder naperingen onderweg de eindstreep bereikt, blijk baar buiten het bestek van deze statis tiek viel. De cijfers van de bezetting der klassen leren echter, dat het eerste leer jaar bijna 20.000 leerlingen telt, het tweede nog geen 19.000 en het derde rond 17.500; de vierde en vijfde klassen tellen respectievelijk ruim 14.000 en een kleine 12.000 scholieren, waarna nog de zesde Gym. met bijna 3000 studerenden genoteerd staat. Binnen elke schoolsoort liggen de per centages der geslaagden bij de literaire richting vrijwel steeds hoger dan bij de wis- en natuurkundige richting. Ook blijkt het percentage der vrouwelijke geslaagden doorgaans hoger te zijn dan dat der mannelijke. Het totaal aantal geslaagden bedroeg in 1947: 8988 en in 1948: 9612. Op de gymnasia slaagde 82% van de candidaten, op de H.B.S.-en A en B met 5-jarige cursus 85%, op de lycea 81%, op de Handelsdagscholen 79% en op de M.M.S.-en 87%. Nederland telde in het voorbije school jaar 57 gymnasia, 129 H.B.S.-en (van vier types), 101 lycea, 15 handelsscholen en 30 Middelbare Meisjes Scholen, tezamen met bijna 85.000 leerlingen. Wat de ka tholieke schoolbevolking betreft: men telt 15.366 jongens en 7398 meisjes. Wegens plaatsgebrek in de eerste klas en niet-slagen voor bet toelatingsexamen moesten worden afgewezen rond 3300 jongens en bijna 1700 meisjes. ward. De correspondent van de Times te Wenen meldt uit Praag vernomen te hebben, dat daar tenminste vijfduizend leden der communistische partij zijn gearresteerd. Het persbureau Associated Press meldt, dat „een woordvoerder, die boven iedere twijfel verheven staat", heeft bekend gemaakt, dat kolonel Kor- da, de voormalige chef van de militaire school in Hranice (Moravië) en luitenant Hacha tot levenslang zijn veroordeeld wegens hoogverraad. Het Foreign Office te Londen heeft gisteren bekend gemaakt, dat het van de ambassade te Praag berichten heeft ontvangen over de arrestatie van hon derd tot tweehonderd ambtenaren. De Amerikaanse ambassade heeft bij het Tsjechische ministerie van Buiten landse Zaken scherp geprotesteerd naar aanleiding van het feit, dat een 26-jarige Amerikaanse student vijf dagen gevan gen is gezet onder verdenking een spion te zijn. A.F.P. meldt, dat de Russische ambas sadeur te Praag, Silin, wegens ziekte Tsjechoslowakije heeft verlaten en naar Moskou is vertrokken, waar hij ver pleegd zal worden. De directies van de drie Goudse biosco pen hebben door middel van vrijwel huis aan huis bezorgde strooibiljetten de bevol king van Gouda kond gedaan, dat de di recties het voornemen hebben, om op Woensdag 12 October a.s. een voorstelling van de film ..Een koninkrijk voor *n huis" te geven. Voor deze voorstelling is alleen plaatsbespreking nodig, een toegangsprijs wordt niet geheven. De burgemeester verheugde er zich over, nadat hij van het nieuws had kennisgeno men, dat het drama tot een klucht was ge worden. Hij verheugde er zich voorts over, dat de noodlijdende bioscopen in Gouda blijkbaar goed bij kas zijn. Hij zal volgaar ne zijn toestemming geven tot het geven van gratis filmvoorstellingen, wanneer de verordeningen zich daar niet tegen ver zetten. De huiscommissie van de Amerikaan se Senaat heeft gisteren besloten de volgende week openbare zittingen te houden inzake plannen voor burgerlijke verdediging in geval van een atoom- aanval op Amerika. Klaarblijkelijk is de atoomontploffing in Rusland de re den voor deze beslissing. Aan de nieuwe brug bij Arnhem wordt gestadig gewerkt. Men is nu zo ver dat het gevaarte morgen op zijn defi nitieve plaats wordt gerold. Een der Baileybruggen heeft reeds plaats moe ten maken. Verwachting tot Woensdagavond: Vannacht in het binnenland weinig wind en 'op enkele plaatsen nevel of mist. Overigens tamelijk veel bewolking met hier en daar enige lichte regen of motregen en meest matige wiind tussen Zuid-Oost en Zuid-West; Voornamelijk in de nacht en ochtend iets zachter. Zon 6.58—17.54. Maan 19.47—13.09. De tot dusver geldende overheidsmaatre gelen op het passagiersvervoer door de lucht van Amsterdam naar Batavia zijn vrijwel geheel komen te vervallen, aldus deelt de K.L.M. mede. De K.L.M. heeft n.l. van de dienst Alg. Personele Zaken bericht ontvan gen dat, waar thans evenwicht is verkre gen tussen de aanvragen voor overtocht naar Indonesië en de beschikbare vervoers capaciteit, de passagiers worden vrijgela ten, niet alleen ten aanzien van de keuze bepaling van het vervoermiddel, doch de reis tevens, mits uiteraard huisvesting is verzekerd, in familie-verband kunnen aan vaarden. (Van onze Haagse redactie) Zoals wij gisteren reeds in een ge deelte van onze oplage meldden, zal het Staatsbedrijf der P.T.T. met ingang van Maandag 17 October a.s. een aantal tariefsverhogingen invoeren, die betrek king hebben op het internationale en het intercontinentale verkeer. De maat regelen der regering ten aanzien van de devaluatie van de gulden hebben hun directe terugslag op de tarieven, die gelden voor de verkeersdiensten, welke door het Staatsbedrijf der P.T.T. worden verzorgd, althans voor zover deze be trekking hebben op de verbindingen met het buitenland. De volgende tariefswijzigingen zullen nu van kracht worden: De pakketpost, telegraaf-, tele foon- en radiotarieven voor het ver keer met het buitenland worden met 20 verhoogd; de intercontinen tale luchtposttarieven worden met 40 verhoogd; het tarief voor ant- woord-coupons en voor telegram men met betaald antwoord wordt volledig aangepast aan de afreke ning op goudfranc-basis. Voor de binnenlandse tarieven en voor de tarieven van het Europese luchtverkeer gelden deze verhogin gen dus niet. De mogelijkheid is evenwel niet uitgesloten, dat, wan neer de totale constellatie zich in Nederland gaat wijzigen wan neer b.v. de lonen zullen gaan ver anderen ook de locale tarieven verhoogd zullen worden. De tarie ven voor het verkeer met Indonesië zullen niét verhoogd worden zolang de guldenafrekening nog blijft be staan. Het feit, dat de internationale brief postporto niet wordt verhoogd, betekent voor de P.T.T. een financieel offer. Het zelfde is het geval met het luchtpost- vervoer in Europa. De P.T.T. is echter voornemens luchtbrieven in te voeren, die een gewicht van 2% gram hebben, een groot schrijfvlak bieden en waarvan het port- en luchtrecht in totaal 30 cent Frankrijk heeft zich gisteren achter de Chinese nationalistische regering ge schaard en de dissidente leden van de Chinese ambassade in Parijs van de lijst van diplomaten afgevoerd. Een woordvoerder voor het Franse minis terie van Buitenlandse Zaken heeft ver klaard, dat. daar Frankrijk Peking niet erkent, de leden van de Chinese ambas sade, die zich bij de Mao Tse Tung regering aansloten, hun diplomatieke status en onschendbaarheid verloren hebben. Dit werd bekend gemaakt, kort nadat de Chinese zaakgelastigde Tuan Mao- Lan, die kort geleden uit Londen over kwam, om de ambassade voor Tsjang Kai Sjek over te nemen, bij het minis terie zijn lezing gaf over de „revolte" van de staf. Een felle terechtwijzing doet aan het hart evenveel kwaad als een plas regen aan een bloem. zal bedragen. Deze luchtbrieven kunnen over de gehele wereld verzonden wor den. Een brief naar Australië, die na de devaluatie 90 cent gaat kosten, kan dus nu voor 30 cent weg. Men wijst er ons op, dat er voorals nog geen aanleiding wordt gevonden het internationale tarief voor de briefpost te herzien. De ingevoerde verhogingen zullen een tijdelijk karakter hebben en zullen waarschijnlijk na internationaal overleg wederom gewijzigd worden. Een verhoging, die in het geheel niets uitstaande heeft met de devalutatie, is die van de aanlegkosten van telefoon aansluitingen en een aantal nevenzaken. Deze kosten komen in de verste verte niet overeen met de werkelijke kosten. De kosten der materialen, die met 300 de arbeidslonen, die met 160 omhoog gingen en de moeilijkheden met trans port maken het onmogelijk de thans geldende kosten van f 6.te handhaven. LONDEN, hedenmorgen. (Telefonisch van onze Londense correspondent) Gisteravond gonsden eensklaps weer de geruchten over een spoedige ver kiezing door Londen. Attlee had in de loop van de dag de koning bezocht en in Downingstrect nr. 10 had een bij eenkomst plaats gevonden van een kabinetscommissie. Lord Woolton, hoofd van de conservatieve partij- organisatie, zou volgens twee Londense ochtendbladen aan zijn onderdanen op dracht gegeven hebben zich gereed te maken voor een verkiezing op 21 Nov. De conservatieve „Daily Telegraph" heeft hedenmorgen een kop, waarin 24 November wordt genoemd als ver kiezingsdatum. „Attlee zal het volk toespreken over de radio", zei een dik ke kop in de „Evening Standard" van gisteravond. „Attlee zal het volk niet toespreken", zegt een liberaal dagblad van hedenmorgen. En Lord Beaverbrook kwam zowaar gisteren in zijn eigen krant, de „Daily Express", met een eigen verkiezings program snurkend en luidruchtig op de voorpagina. „The Evening Standard", een avondblad eveneens behorend aan Lord Beaverbrook, wijdde een ernstige „objectieve" studie aan dit manifest en vond het toch wel erg mooi. Het was een lage streek van Lord Beaverbrook, want morgen komen de conservatieven bijeen op hun jaarlijkse conferentie, deze keer niet in een badplaats doch in Londen, en zij zullen natuurlijk deze conferentie maken tot een grote pre- electie-orgie. In plaats van het aan Churchill over te laten, heeft Beaverbrook hem het gras vooi de voeten weggemaaid. Om de positie van Beaverbrook te begrijpen, hoort men te we ten dat hij niet zonder meer gerekend mag worden tot de conservatieven. Men kan hem het best selectief-conservatief noemen. Hij is namelijk slechts inzoverre de conserva tieve partij toegedaan als de conservatieven het met hem eens zijn. Hij heeft altijd te genover de conservatieve partij gestaan zoals de eigenaar van een knuppel staat te gen zijn lievelingshoenderhok, of zoals de koekoek tegenover het nest van andere vo gels. Het program, met zoveel gerucht door Lord Beaverbrook de wereld ingezonden, is een stralend museumstuk, een manifest van onverbloemd isolationistisch imperialisme, van weg-met-dat-nare-Europa. Amerika wordt getolereerd als hoeksteen voor de Britse imperiale defensie, maar verder moet het braaf zijn. Beaverbrook wenst terug keer tot het Empire als een groot zelfstan dig blok afgescheiden van het roebel- en het dollarblok. Binnen dit Imperium moet vrijhandel heersen. Dat wil zeggen tariefmu- Generaal-majoor Baay zal Vrijdag af scheid nemen van de troepen te Sura baja. Hierbij zal een défilé voor het hoofdkwartier van de A-divisie wor den gehouden. Bij deze plechtigheid zal generaal Baay het commando overdra gen aan kolonel Scheffelaar, waarbij de Legercommandant aanwezig zal zijn. Za terdag vertrekt generaal Baay naar Ba tavia, vanwaar hij doorvliegt naar Ne derland. Generaal-majoor Baay heeft in een on derhoud met ,,De Vrije Pers" o.m. ver klaard: „Ik heb grote bewondering voor de Nederlandse troepen en het K.N.I.L., die met grote discipline en grote zelfopoffering alle bezwaren hebben overwonnen en elke opdracht, die hun werd gegeven, volkomen trouw en naar beste weten hebben uitge voerd. Ik behoef niet te zeggen, dat de eisen nog buitengewoon zwaar zijn, maar ook in deze periode worden de opdrachten met sterk gevoel voor tucht en met grote zelfbeheersing uitgevoerd. Waar ik nu op het punt sta afscheid te nemen, heb ik één sterke, overheersende gedachte en dat is mijn grote waardering voor de prestaties van beide legers". De generaal acht behoorlijke samenwer king tussen T.N.I. en Nederlandse strijd krachten zeker niet onmogelijk. Bij drie aanvallen op militaire voer tuigen, die Zondag j.l. in hei Cheribonse plaats vonden, zijn Sn totaal zeven militairen van de K. L. ontvoerd of gedood, aldus verneemt Aneta. Drie militaire waarnemers zijn van Batavia naar Surabaja vertrokken in verband met de toestand aldaar, die vrij ongunstig geoordeeld wordt. Zaterdagmorgen is n.l. de sneltrein SurabajaMadiun nabij Sumobito ont spoord, doordat hij op twee, waarschijn lijk zelfs drie trekbommen reed. Zes Chinezen en twee Indonesiërs werden gedood. Twee personen werden ernstig en enkele licht gewond. Het hoofdkwartier van generaal Mac- Arthur heeft gisteren bekend gemaakt, dat de Russen toegestemd hadden deze maand zestienduizend Japanse krijgsge vangenen meer uit Siberië te repatrië ren. Die „achthoeks"-woningruil, die ons toch wel heel bijzonder voor kwam, blijkt toch niet zo héél uit zonderlijk te zijn, getuige twee brie ven die wij ontvingen en die even eens van een dergelijke ruil mel ding maakten. Een der briefschrij vers vertelt van eendertien- hoeks"-ruïldie reeds in kannen en kruiken was, maar die op het laat ste moment afsprong, omdat één schakel zich tenslotte terugtrok. Men vergenoegde zich toen met een „achthoeks"-ruil via Utrecht, Zwol le, twee maal Bitssum. Goor, En schede en Naarden. Of onze land genoten, gebukt gaande onder de woningnood, ook vindingrijk en on dernemend zijn! Na drie mislukte pogingen in 1947 hebben de 44-jarige Koger S. v. d. Stadt en de 32-jarige Amsterdammer J. Zuur de beschikking gekregen over een Lem- ster aak, waarmee zij de zeeën willen doorklieven. Het is een 9 meter lang scheepje, dat eens toebehoorde aan de waterpolitie te Sneek. De breedte is 2.85 meter. Aan de tien meter lange mast kan 60 M2 zeil worden gehesen. Zij hebben er een nieuw dek opgelegd midscheeps en een dubbele bodem in aangebracht. Bovendien is er plaats voor een water tank met een inhoud van 750 liter. Men denkt minstens een jaar onderweg te blijven. Toch moet veel aan het goede gesternte van de heren ondernemers worden overgelaten, omdat zij weten, dat de 4 pk.-motor niet in staat is het schip door zwaar weer te loodsen. Hoewel de financiën natuurlijk enige zorgen baren, hebben de heren voor enkele Nederlandse industrieën een ver tegenwoordiging verworven. Het eerste doel van de tocht is de Middellandse Zee. Men hoopt nog voor het einde van de maand te vertrekken. Het Witte Huis heeft gisteren bekend gemaakt, dat Truman in New York op 24 October zal spreken tijdens de plech tigheid van de eerste steenlegging voor het hoofdkwartier van de U.N O. Deze datum is de vierde verjaardag van het van kracht worden van het handvest van de Verenigde Naties. ren moeten worden opgetrokken tegen de hebzuchtige buitenlanders. Beaverbrook's knuppel is verder versierd met enige kieu- rige lintjes. Het Hogerhuis moet worden vervangen door een democratisch gekozen en representatieve senaat. Het pond sterling moet worden vrijgegeven. Alle arbeiders moeten het recht hebben op een minimum loon van 6 pond (ongeveer 64 gulden) per week. De belastingen moeten worden ver jaagd, enz. enz. Over zulke kleinigheden als de dollarkloof spreekt Beaverbrook niet. Er bestaat gevaar dat men buiten Engeland dit gebaar van Lord Beaverbrook overschat. Ofschoon Beaverbrook de conservatieve zaak in het verleden veel hulp gegeven heeft en het land uitstekende diensten heeft be wezen als minister in oorlogstijd, is zijn politieke invloed gering. Men waardeert hem als een ongeneeslijke poli tieke Jan Klaassen. Dit neemt natuurlijk al lerminst weg dat hij met zijn manifest voor een hoogheilig geïsoleerd imperium, menige oude conservatief roert tot in het klokhuis van de ziel en dat het bij menige crypto- imperialist onzeglijke bekoring wekt om onder de wilde banieren van Lord Beaver brook mee op te trekken in de kruistocht tegen socialisten, communisten, conservatie ven. buitenlanders en alle anderen die het Empire niet au-sérieux nemen. Doch als Churchill deze week de touwtjes aanhaalt er. als Lord Woolton zijn strenge vaderogen richt op de aarzelaars en de zwaar-bekoor den, zullen zij wel netjes doen zoals him door de partijleiding wordt opgedragen. En ook al zal vanaf heden de „Daily Express" blijven voortsnurken over het Empire-ma nifest, ook dat zal Churchill het leven niet kosten. Men leest de „Daily Express" even min om de politiek als men een vis eet om de graten. Wat betreft de reacties op Beaver brook's fantaisie imperiale, de „Daily Telegraph" 't officiële partijblad zwijgt, zoals men in net gezelschap niet spreekt over vlooien. De „Times" geeft enige ruimte aan Beaverbrook's program, zoals het ook moordzaken pleegt te vermelden. Doch het onthoudt zich van redactioneel commentaar. De „Daily Herald", socialistisch, kan natuurlijk niet anders doen dan zich een heel hoofdartikel lang verheugen over het koekoeksei van Beaverbrook. Het biad waagt zich zelfs aan humor, een ongewoon verschijnsel. Het constateert terecht, dat het manifest van Beaver brook neerkomt op flirten met de li beralen in sommige opzichten, hetgeen de schrijver van het hoofdartikel ver leidt tot de olijkheid van de volgende huwelijksadvertentie: „Rijk, oud heer, met onstuimig en dictatoriaal karakter, wenst kennismaking met gedweeë en besluiteloze dame. met het oog op een huwelijk. Liefhebberij: vernielen van de meubelen". Maar terugkerend tot de ernst welke wij van dit blad gewoon zijn, besluit de „Daily Herald", dat Beaverbrook en de conservatieven toch eigenlijk maar één pot nat zijn, en dat het enige verschil tussen de twee is, dat Beaverbrook zijn mond niet kan houden. De Daily Mail", evenals de „Daily Express" een populair conser vatief dagblad, zegt een beetje zui/r, dat Lord Beaverbrook de kat heeft bin nengelaten in de conservatieve duiven til. En de liberale „News Chronicle" zegt bezadigd, dat niemand meer gelooft in politieke beloften van gouden bergen. De eveneens liberale „Manchester Guardian" neemt Beaverbrook niet au serieux en herinnert de lezers er aan. dat hij al heel lang heeft geleurd me» zijn imperialistisch program en dat het tot heden niet heeft geholpen. Een woordvoerder van het Britse mi nisterie van Verkeer heeft op een des betreffende vraag medegedeeld, dat Ne derland met de regeringen van Engeland en Australië regelingen heeft getrof fen waarbij de voor de emigratie be stemde Engelse schepen op de terug reis Nederlandse burgers en troepen uit Indonesië zullen repatriëren. Het Engelse schip „Asturias". dat on langs in Rotterdam aankwam met Ne derlandse burgers, was het eerste schip, dat de reis op grond van de nieuwe re gelingen maakte. In 's-Gravenhage kon men ons dit bericht niet bevestigen. De „Noordam" van de Holland Amerika lijn heeft radiografisch ver zocht nasporingen te doen naar een kok, die sinds Zaterdagavond vermist wordt, toen het schip het Kanaal na derde. De „Noordam" vertrok uit Rot terdam en is thans op weg van South ampton naar New York. Een vrachtauto, die Maandagavond langs de weg ValkenswaardEindhoven bij het dorp Aalst stond geparkeerd en waarvan de chauffeur bezig was met reparatiewerkzaamheden, voerde een rood achterlicht en bovendien nog een aparte veiligheidslamp. Toch werd deze wagen door de Eindhovense motorrijder J. A. E. niet opgemerkt, met het ge volg, dat hij er tegen opreed en ter stond werd gedood. Zijn duorijdster kreeg ernstige verwondingen en werd naar het ziekenhuis te Eindhoven ver voerd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1