Tweede Kamer aanvaardt wetsontwerp
PBO met 55-35 stemmen
DE RUNBRUG BU ARNHEM
OP HAAR PLAATS GEROLD
mmrna
Aanvaarding met
schaduwzijden
K. V.P. en P. v. d. A. stemmen voor
COMMUNISTEN REEDS IN DE
VOORSTEDEN VAN KANTONI
Vlaggenseinen regelen tempo
DUIZENDEN BONKAARTEN WERDEN BIJ
ENSCHEDÉ ACHTEROVERGEDRUKT
Tot hoofd en hart
Benelux-
conferentie
.Het weer
R.T.C. nog deze maand
beëindigd
Fractieleiders ingelicht
over de R.T.C.
.Tito naar Londen
en Parijs
SOVJETS HEBBEN LUCHTAFWEERRAKETTEN
INLICHTINGEN OVER
DEVALUATIE
Strijd tegen de Katholieke Kerk
in communistisch China
Economische zijde van deze zaak werd
behandeld voor de rechter
Elf verdachten in het bankje
C.G.T. roept op tot
stakingen
DONDERDAG 13 OCTOBER 1949
73ste JAARGANG No. 24588
Tweede Kamesr wenst:
De 20.000 er uit
Hernieuwd onderzoek
Generaal Bradley:
AMERIKAANSE GRENZEN ZIJN
DIE VAN EVENTUELE VIJAND
Nobelprijs voor de vrede
Hoe de zaak aan het
rollen kwam
Wentoie op pag. m
MAN VERMOORDT
ZIJN VROUW
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45. tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Ru*
WncL hoofdredacteur* W. Se ver ia
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mfftlmeter-
hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooota.
De administratie behoudt zich het recht voor
•dvertentiën eventueel zonder opgave ven
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per
i|!U52 per maand, f 435 per kwartaal.
Hit moet ons van het hart, dat wij
teleurgesteld zijn over de uitslag
van de eindstemming in de
Tweede Kamer, welke Woensdagavond
laat, na dagenlange zeer uitvoe
rige en principiële debatten, over het
wetsontwerp op de Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie is gehouden. Hier
was een wetsontwerp aan de orde, dat
het officiële partijorgaan van de K.V.P.
nog zeer onlangs noemde: „de eerste
steenlegging voor het gebouw ener
nieuwe maatschappelijke ordening,
waarvan de tekeningen geschetst zijn
in de wet on de bedrijfsorganisatie".
Deze uiting moge, gezien de huidige
positie van Nederland in de wereld,
ietwat overdreven zijn, feit is, dat dit
wetsontwerp het resultaat was van een
proces, dat meer dan een kwart eeuw
nodig heeft gehad om tot rijpheid te
komen. Een prof. Veraart, die wij ge
rust de vader van de P.B.O. mogen noe
men, heeft thans het genoegen mogen
smaken, dat sommige katholieke poli
tici, die in de twintiger jaren zijn ideeën
bestreden, nu met vuur de P.B.O. ver
dedigden.
Het wetsontwerp, dat de laatste we
ken door de Kamer werd behandeld,
is vóór het in het openbaar in discussie
kwam herhaaldelijk gewijzigd. Op be
langrijke punten zelfs radicaal en prin
cipieel. Wij zullen onze lezers niet ver
moeien met de tientallen artikelen wel
ke zijn gewijzigd. En ook in de Kamer
is er nog heel wat aan geschaafd. Toch
is het uiteindelijk resultaat zó geweest,
dat alleen de K.V.P. en de P.v.d.Arbeid
hebben voorgestemd. Zulk een belang
rijke en diep in het economisch leven
ingrijpende wet had echter o.i. met een
zo groot mogelijke mee r d e r-
heid door de Volksvertegenwoordiging
behoren te worden aangenomen. Prof.
Romme zei wel in de Kamer en terecht,
,dat de werknemers nu mede verant
woordelijkheid gaan dragen voor de
economische gang van zaken, verant
woordelijkheid ook voor onze nationale
economie, waarvan hun eigen welvaart
wederom afhankelijk is," doch wij vra
gen ons af, nu V.V.D., C.H. en A.R., dus
kringen onder wie wij vooral de werk
gevers aantreffen, tégen hebben ge
stemd. of de practische uitvoe
ring der P.B.O. hierdoor, niet ernstig
geremd zal worden.
Waarom stemden al deze partijen
tegen? Hun fractievoorzitters hadden
toch bij het begin der debatten herhaal
delijk betoogd, dat zij geenszins tegen
de P.B.O. gekant waren. De heer Schou
ten van de A.R. en de heer Oud van
de V.V.D verklaarden dit nadrukkelijk.
Er moet dus tijdens de discussies iets
gebeurd zijn, dat deze heren zó princi
pieel in verzet bracht, dat zij weigerden
hun stem tengunste van het wetsont
werp te geven. Wie de debatten van
Vrijdag j.l. heeft gevolgd, wist dat deze
uitslag zou komen. De tegenstellingen
spitsten zich toen tot zulk een bijna
dramatische hoogte toe, dat een uitweg
vrijwel onmogelijk was geworden. Een
groot deel der. Kamer meende namelijk,
dat door het feit, dat bij de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie hoofdbedrijfs-
en bedrijfsschappen bij Algemene Maat
regel van Bestuur zouden kunnen wor
den vastgesteld- en niet slechts bij wet»
de Grondwet, geschonden werd.
„Men moet, aldus zei in de vergadering
van 7 Oct. de heer Schouten, van de
regel uitgaan, dat, zo de nood des levens
niet vordert, dat wordt afgeweken van
het grondwettelijk voorschrift, men ver
plicht is dit integraal na te leven".
Ook de heer Oud deed een dringend
b'eroep zich aan de Grondwet te houden.
Prof. Romme en Staatssecretaris Van
der Grinten namen een ander standpunt
in en achtten vaststelling bij Algemene
Maatregel van Bestuur wèl geoorloofd.
Deze tegenstellingen zijn niet meer
overbrugd.
Vandaar het teleurstellende resultaat
van deze stemming. Een donkere scha
duw ligt nu over hef wetsontwerp, een
schaduw, welke waarschijnlijk nog don
kerder zal wórden bij de behandeling
in de Eerste Kamer.
Van officiële zijde vernemen wij:
„Gisteren kwamen de voorzitters en
vice-voorzitters der drie delegaties ter
R.T.C. bijeen om te beraadslagen over
maatregelen, welke genomen knnnen
worden om de R.T.C. nog deze maand
te doen slagen.
Dienaangaande werd over verschillen
de punten overeenstemming bereikt."
Van welingelichte zijde vernemen wij,
dat de Nederlandse regering, vertegen
woordigd door de ministers Van Schaik,
Van Maarsevedh, Götzen en Lieftinck,
gistermorgen in een samenkomst met
fractieleiders van de Eerste en Tweede
Kemer een overzicht gegeven heeft van
de stand van zaken ter R.T.C. Deze
bijeenkomst is te beschouwen als de ver
vulling van eeri destijds in parlements-
kringen opgekomen wens, op de hoogte
Je worden gehouden van de ontwikke
ling der vraagstukken op de R.T.C. Zo
als men weet is wel de „Commissie van
Negen", waarin enige fractieleiders zit
ting hebben, opgenomen in de Neder
landse delegatie en dus bij de gang van
aaken voortdurend betrokken, maar een
aantal fractieleiders der Eerste en Twee
de Kamer mist dit contact.
De voorzitter der Nederlandse dele
gatie, minister Van Maarseveen heeft in
deze bijeenkomst een algemeen beeld
Nageven van de ontwikkelingen ter con-
terentie, terwijl de ministers Lieftinck
Götzen in het bijzonder de financiële
J*1 economische aspecten hebben toege
dekt.
.Volgens een communiqué van het in-
3rnationale comité van anti-fascistische
pieken, zal maarschalk Tito midden
jWVember een bezoek aan Parijs en
"nden brengen. Dit comité omringt
®h toet een waas van geheimzinnigheid
grond van „veiligheidsoverwegingen"
vA»j(iens het bezoek van maarschalk
a,:,0 aan Frankrijk en Groot-Brittannië
u" een pact voor de Middellandse Zee
alrf tische Zee ondertekend worden,
Wo J de verklaring. In het communiqué
dP d gezegd, dat de inlichtingen over
tofti5eis> welke Tito per vliegtuig zou
Kei», uit Belgrado afkomstig zijn.
Woensdagmiddag heeft de Tweede
Kamer de behandeling van het
wetsontwerp inzake de Publiek
rechtelijke Bedrijfsorganisatie
voortgezet. Omstreeks middernacht
is het ontwerp aangenomen met 55
tegen 35 stemmen. Vóór stemden de
K. V. P., de Partij van de Arbeid
en de heer Kikkert (C.H.); tegen
A.R., C.H., C.P.N., V.V.D., S.G. en
de heer Welter K.N.P.).
Me.t 55 tegen 29 stemmen werd aan
vaard een amendement van de heer
Nederhorst (Arb.) om aan de bepaling
in art. 79, dat de voorzitter van een
hoofdbedrijf- of een bedrijfschap door
het bestuur, al dan niet uit zijn mid
den, wordt benoemd, toe te voegen, dat
de benoeming de goedkeuring van de
betrokken minister behoeft. Op artikel
84, regelende de benoeming van het
dagelijks bestuur, had de heer Stapel
kamp (A.R.) een amendement inge
diend om vast te leggen, dat het dage
lijks bestuur zodanig wordt samenge
steld, dat de verschillende geestelijk-
maatschappelijke stromingen der orga
nisaties daarin vertegenwoordigd' zijn.
De staatssecretaris nam dit amende
ment over. De heer Suurhoff (Arb.)
had bezwaar tegen een dwingend voor
schrift, waardoor z.i. de verhoudingen
scheefgetrokken zouden kunnen wor
den. De Kamer heeft tenslotte hei door
de regering overgenomen amendement-
Stapelkamp goedgekeurd bij zitten en
opstaan.
Bij het mondelinge overleg met de
regering had deze overgenomen een
amendement van de heer Koersen
(K.V.P.) beogende in artikel 93, dat de
vervulling van de taak der bedrijfs-
lichamen omschrijft, mede te bepalen,
dat stillegging van ondernemingen op
grond' van een verordening onmogelijk
is. Bij het overleg was ook overgeno
men een amendement-Koersen, waarin
vastgelegd wordt, dat geen verordening
aan gezonde mededinging in de weg
mag staan.
De regering bleek bereid een wijzi
ging in haar ontwerp aan te brengen
overeenkomstig een gedachte, neerge
legd in een amendement van de heer
Schilthuis (Arb.), waardoor het moge
lijk wordt de verbindende kracht van
verordeningen van bedrijfschappen tot
niet-bedrijfsgenoten uit te breiden.
In art 104 is vastgelegd, dat de in
stellingswet of het instellingsbesluit
bepaalt of en in hoeverre bij verorde
ningen overtredingen kunnen worden
aangewezen als strafbare feiten. De
heer Schouten (A.R.) wilde hier van
„de wet" doen spreken in plaats van
de „instellingswet of het instellingsbe
sluit". Zijn daartoe strekkend amende
ment vond steun bij de heren Oud
(V.V.D.) en Hoogcarspel (C.P.N.). Het
werd verworpen met 55 tegen 32 stem
men. Tegen K.V.P. en Partij van de Ar
beid.
Ook het opleggen van tuchtrechtelijke
maatregelen wilde de heer Schouten
(A.R.) bij de wet doen geschieden.
Voorts wenste hij eventueel hoger be
roep in dezen mogelijk te maken. De
staatssecretaris zeide ten aanzien van
het laatste, dat er een wettelijke rege
ling komt. De beidé amendementen-
Schouten werden verworpen bij zitten
en opstaan.
Op een vraag van de heer Schmal
(C.H.) bij art. 118 zei de staatssecreta
ris, dat bedrijfslichamen subsidies op
hun begroting zullen kunnen brengen.
In art. 119 is vastgelegd, dat de begro
ting bij verordening wordt vastgesteld
door het bestuur en dat zij dé goed
keuring behoeft van de. raad. De
staatssecretaris nam hierbij over een
amendement-Romme (K.V.P.), om er
aan toe te voegen: tenzij bij de instel
lingswet of het instellingsbesluit een
andere voorziening is getroffen. Een
dergelijke toevoeging kwam tot stand
bij art. 124, regelende de vaststelling
van het bedrag der inkomsten en uit
gaven.
In de commissie voor de strijdkrach
ten van het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden, die zich momenteel ori
ënteert naar aanleiding van de klachten
van de Amerikaanse marine, dat er bij
de defensieplannen te veel aandacht
wordt besteed aan de B36 bommenwer
per, die volgens de marine verouderd
zou zijn, heeft gisteren kapitein Sides,
assistent-chef Van operaties bij de mari
ne en een expert op het gebied van
wapens, verklaart, dat Rusland waar
schijnlijk over bestuurbare projectielen
beschikt, die op hoogten boven de
13.000 meter bommenwerpers kunnen
vernietigen. (Zoals men weet kan de
B36 boven deze hoogte vliegen en zou
dan voor jagers zeer moeilijk bereikbaar
zijn). Sides zei, dat de geheimen van de
Duitse raketten na de oorlog in Rus
sische handen waren gevallen. Het zou
dwaasheid zijn, verklaarde hij, om de
veiligheid van de Ver. Staten afhanke
lijk te stellen uitsluitend van de atoom
bom en de grote bommenwerpers.
Als de oorlog nog een jaar geduurd
had, verklaarde kapitein Sides, zouden
de geallieerde bommenwerpers niet lan
ger over Duitsland hebben kunnen vlie
gen, zonder dat hun door de raketten
van het Duitse afweergeschut grote ver
hezen zouden zijn toegebracht. Kapitein
bides zei, dat er binnen niet al te lange
tijd een revolutionnaire wijziging in de
luchtafweer zal komen.
Ook de Ver. Staten zullen binnenkort
bestuurbare projectielen hebben, die op
hoogten boven de 13.000 meter bommen
werpers kunnen vernietigen.
„Als er dus bij de luchtafweer be
stuurbare projectielen zullen worden ge
bruikt, is het dwaas voor welk land dan
ook, te veel te rekenen op de doel
treffendheid van de grote bommenwer
per en de atoombom", verklaarde Sides.
De Russen hebben tijd genoeg gehad
om deze afweer-raketten te gaan pro
duceren, zei Sides. Het zou dwaas zijn
ons het luchtafweersysteem van een
aanvallende partij in te denken als een
systeem van het type 1945.
Dr. W. Riedel, de ontwerper van de
Duitse V-2, is het eens met kapitein Si-
des, dat Rusland waarschijnlijk over
zelfbestuurbare luchtafweer-projectieien
beschikt. Dr. Riedel, die nu werkzaam
is bij een Amerikaanse vliegtuigfabriek,
ontwierp ook de Duitse ..Wasserfall"-
luchtafweerraket.
Hij vertelde aan verslaggevers, dat na
de Duitse capitulatie Rusland de be
schikking kreeg over 15 door radar be
stuurde Wasserfall-raketten, benevens
alle gegevens over de ontwikkeling van
het projectiel.
Hij zei, dat de Duitsers op het mo
ment van de capitulatie vrijwel aan de
massa-productie van deze projectielen
toe waren.
Dr. Riedel zei, dat het vliegtuig door
radar opgespoord wordt en dat de raket
door radarboodschappen naar het punt
gestuurd wordt, waar de baan van het
vijandelijke vliegtuig die van de raket
snijdt. De lengte van een Wasserfall-
projectiel zou 8 meter en het gewicht
8% ton zijn.
Naar het A.N.P. ter ore komt is het
wetsontwerp, dat als vrucht van het
hernieuwde overleg met Suriname dezer
dagen de Tweede Kamer zal bereiken,
reeds bij de Raad van State. In parle
mentaire kringen wordt verwacht, dat
bij de behandeling in de Tweede Kamer
geen grote moeilijkheden meer zullen
worden ondervonden. Minister Van
Schaik zal het wetsontwerp verdedigen.
Art. 126 bepaalt, dat de bedrijfs
lichamen heffingen kunnen opleggen
aan de ondernemingen. De heer Schilt
huis ('Arb.) wilde het mogelijk maken,
dat het bestuur aan de leden van orga
nisaties een aftrek tot een deel van
hun contributie aan die organisaties
toestaat. De heer Korthals (V.V.D.) be
streed het desbetreffende amendement,
dat gesteund werd door de heren Ver
kerk (A.R.) en Hooij (K.V.P.). De
staatssecretaris was er tegen, omdat op
die manier de vrije organisaties betaald
zouden worden door de ongeorgani
seerden. Het amendement werd met
zitten en opstaan aangenomen.
Voorts had' de regering met enige
technische wijzigingen overgenomen
een amendement-Bachg (K.V.P.), om in
de wet tot uitdrukking te brengen, dat
het tweede, en derde lid van artikel
145 terstond in werking treden. In dit
tweede lid is opgenomen de bevoegd
heid van de minister om de in bezet
tingstijd tot stand gekomen bedrijfs
organisaties op te heffen of te vereni
gen, dan wel haar gebied te. wijzigen;
de bevoegdheden van die organisaties,
welke zijn opgeheven, toe te kennqjj
aan de raad; voorzieningen te treffen
omtrent het beheer en de bestemming
van het vermogen der organisaties,
welke zijn opgeheven of verenigd of
waarvan het gebied is gewijzigd. Het
derde lid verleent de minister van Eco
nomische Zaken de bevóegdheid de
raad op te dragen de hiervoor bedoelde
voorzieningen te treffen.
Nadat de overige artikelen waren
goedgekeurd, hebben enige leden hun
stem gemotiveerd en daarna is het ont
werp aangenomen met 55 tegen 35
stemmen.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Tamelijk koude nacht en ochtend en
met opnieuw op vele plaatsen mist.
Overigens droog weer met enkele
overdrijvende wolkenvelden. Later
op de dag echter perioden van zon
neschijn en voor de tijd van het jaar
hoge middagtemperaturen. Langs de
kust zwakke tot matige Zuidelijke
wind, elders meest zwakke wind.
Zon 7.02—17.50. Maan 21.41—15.02
(Van onze parlementaire redactenr a.i.)
Aan het slot van de Tweede Ka
merzitting, gewijd aan de P.B.O.,
heeft de fractie-voorzitter van de
C.P.N., de heer Wagenaar, in de
afgelopen nacht bij de voorzitter
aangedrongen op de vragen van na
dere mededelingen aan de regering
over de devaluatie. De Kamer kon
zich hiermede verenigen, doch
steunde niet het communistisch
voorstel, voor deze toelichting een
tijdslimiet te stellen. Evenmin vond
de heer Wagenaar steun bij zijn
vraag om een uiteenzetting van re
geringszijde over de stand van zaken
ter R.T.C.
In de 508e Staatsloterij tweede klasse
tweede lijst is de 20.000 gevallen op
no. 12338.
De berichten, die ons omtrent de toe- I als een volledige breuk tussen Tsjang
stand in China bereiken, zijn eensdeels I en Li.
zeer verward of met elkaar in tegen
spraak, en berusten anderzijds op on
bevestigde mededelingen van diverse
vluchtelingen.
Pro-nationalistische woordvoerders
in Hongkong hebben verklaard, dat de
communistische troepen zich in de
voorsteden van Kanton bevinden. Aan
het gehele Noordelijke front trokken de
communistische colonnes gisteren in de
richting van de stad op. Neutrale waar
nemers hebben te kennen gegeven, dat
de hoofdmacht van de communistische
legers zich op 50 kilometer ten Noor
den van de stad bevindt.
Geschat wordt, dat 80.000 man van
de Nationalisten terugvallen op Kan
ton en geëvacueerd zullen worden naar
het eiland Formosa.
Li Tsjoeng Jen, dë wn. president van
nationalistisch China, heeft zich verzet
te.gen de pogingen van Tsjang Kai
Sjek, om naar Zuid-China te gaan.
Onder de nationalistische leiders heerst
echter onenigheid. Li zou naar Kwei-
lin, de hoofdstad van de. provincie
Kwangsi, willen gaan. in plaats de re
gering naar Tsjoenking te volgen en
zich bij generaal Pai Tsjoeng Hsi voe
gen, die juist 200.000 man naar Kwangsi
teruggetrokken heeft.
Indien Li weigert naar Tsjoenking te
gaan, zal zijn daad beschouwd worden
(Van onze verslaggever)
Woensdag is men begonnen met de
nieuwe brug over de Rijn bij Arnhem
op haar plaats te zetten. Op haar plaats
te rollen, preciezer gezegd. Want het
hele stalen en betonnen gevaarte, met
een gewicht van ruim 4.000.000 kg., rust
op enkele massief-stalen rolletjes. Deze
manier van een brug verplaatsen is,
naar men zegt, uniek in deze overigens
toch ai zonderlinge wereld.
Hoe het precies in zijn werk gaat met
die brug kunnen alleen de ingenieurs u
vertellen. Wij weten alleen dat zij wordt
-~.—r
flfet vlaggenseinen wordt kenbaar gemaakt, dat de waterdrukvijzels i» werking
kunne» worden gesteld.
voortbewogen door vier waterdrukvijzels,
twee motorische in het midden en twee
met hand gedrevene aan de uiteinden
Door middel van vlaggenseinen wordt
het zo geregeld dat alle vier de vijzels
tegelijk beginnen te werken; want anders
komt de zaak natuurlijk scheef te liggen.
Dit is in simpele woorden vervat een
staal van ongemeen knap ingenieurs
werk, dat overigens uiteraard weinig
spectaculair is. De brug gaat vanzelf
sprekend niet met een voor het oog
waarneembare snelheid vooruit, ook al
bezwoor een van de omstanders nog zo
„dat je 'm kon zien schuiven".
Iedere stoot van de vijzels brengt de
brug ongeveer 10 cm. verder en om de
zes minuten worden die werktuigen ver
plaatst, zodat men dus kan uitrekenen
dat het enorme gevaarte zich, ongelijk
matig overigens, voortbeweegt met een
snelheid van tennaastebij 1cm. per
minuut.
De afstand die de brug, voorlopig
althans, moet afleggen bedraagt 6.70 m.
Gistermiddag om ongeveer half vier was
het zover, dat zij 3.10 m. was opgescho
ven. Als geen stagnatie optreedt dan
kan men verwachten dat zij ligt waar zij
liggen moet. Met deze restrictie overi
gens dat over enige tijd, als de Bailey
brug afgebroken is, zij nogmaals over
een afstand van ongeveer 6.70 m. moet
worden opgeschoven.
Het ligt in de bedoeling dat de brug
begin volgende week voor de helft voor
het verkeer wordt geopend. Dat zal dan
uiteraard éénrichtingsverkeer zijn. De
Bailey-brug blijft nog een tijd voor de
andere richting bestemd.
De belangstelling van de Arnhemmers
voor het waterbouwkundige evenement,
dat het verplaatsen van deze brug is,
is niet overstelpend. Hetgeen te begrij
pen is. Veel te zien is er, zoals gezegd,
niet. Bovendien, de Gelderse hoofdste
delingen wéten toch wel dat het met
hun nieuwe Rijnbrug op rolletjes gaat.
Blijkens een beschikking van de mi
nister van Oorlog en de minister van
Marine, opgenomen in de Staatscou
rant, zullen Nederlanders, die arts of
tandarts zijn, of voor arts of tandarts
studeren en als ingeschrevene voor de
dienstplicht vóór 14 Mei 1940 onge
schikt voor de dienst zijn verklaard
en nog geen 45 jaar oud zijn, worden
opgeroepen om zich opnieuw aan een
onderzoek omtrent hun geschiktheid
voor de dienst te onderwerpen.
Volgens berichten uit communistische
bron hebben de Chinese nationalisten
Swatou, de zeehaven 290 k.m. ten
Noord-Oosten van Hongkong, ont
ruimd.
Duizenden evacué's uit Kanton trek
ken Hongkong binnen. Een schip met
631 vluchetlingen van dertig verschil
lende nationaliteiten is de haven bin
nengelopen. Onder hen bevindeh zich
veler», die reeds uit Peking, Tientsin en
Sjanghai weggetrokken waren.
Dreigend voor de nationalisten zijn
de berichten, dat de communistische
hoofdmacht, die geheel Noord-West
China onder de voet heeft gelopen,
plannen schijnt te hebben, om naar het
Zuiden te draaien en op te rukken naar
de vroegere nationalistische hoofdstad
Tsjoengking. De nationalistische rege
ring had eerder bekend gemaakt, dat
in Tsjoenking op 20 October een ne
venhoofdstad zou worden gevestigd,
naast Formosa. In deze aankondiging
vermeed men echter angstvallig
Tsjoengking dé status van nieuwe na
tionalistische hoofdstad te. geven.
De Britse consul-generaal in Kanton,
J. P. Coghill, heeft verklaard, dat hij
en zijn staf van tien personen in Kan
ton zullen blijven, onverschillig wat er
gebeurt.
Coghill, die ook als diplomatiek ver
tegenwoordiger bij de nationalistische
regering optreedt, zei, dat de ambas
sade Vrijdag of Zaterdag gesloten zou
worden, maar dat hij in zijn functie van
consul-generaal zou blijven.
De Chinese communisten in het door
de troepen van Mao Tse Toeng bezette
gebied van China voeren een verbit
terde strijd tegen de Katholieke Kerk,
zo deelde Dinsdag een woordvoerder
van het Vaticaan mede.
Katholieke scholen in kleine steden
en dorpen zijn tot hoofdkwartier van
de communisten gemaakt. De kerken
worden gebruikt als opslagplaatsen van
levensmiddelen, gevangenissen, verga
derzalen, ziekenhuizen en theaters.
Overal wordt het werk van de katho
lieke missionarissen belemmerd. De
priesters moeten zich schuil houden en
kunnen het ambt slechts in het geheim
uitoefenen. Buitenlandse missionarissen
mogen slechts in de grote steden wo
nen en krijgen maar zelden verlof deze
te verlaten.
Overladen met bloemen en geschenken
van een dankbare en aanhankelijke be
volking zijn H. M. Koningin Juliana en
Z. K. H. Prins Bernhard gistermiddag
om 5.20 uur in een Dakota, die door
de Prins zelf werd bestuurd, van het
vliegveld Twente opgestegen na een
tocht door de provincie Overijsel, die
een ware zegetocht is geworden. Groot
ser en enthousiaster nog dan de hoofd
stad ZWolle hebben de steden en dorpen
die gisteren met dit Koninklijk bezoek
werden vereerd, hun Vorstin ingehaald.
Langs de gehele 125 km. lange route van
Zwolle via Ommen, Nijver dal, Almelo,
Oldenzaal en Hengelo naar Enschede
hield de bevolking één indrukwekkende
betoging van trouw en warme liefde
voor ons Vorstenhuis. Te Hellendoorn
bood de drieling van de familie Kapteijn
bloemen aan; in Nijverdal maaktehet Ko
ninklijke paar 'n wandeling door de stad.
De marsepeinen maquette van Zwolle,
die een bakker van Overijssels hoofd
stad op een grote taart schiep en aan
het Koninklijk Paar aanbood, is ndar
Soestdijk gebracht. De prinsesjes keken
er hun ogen op uit.
Generaal Omar N. Bradley, voorzitter
van de verenigde generale staven der
Amerikaanse land-, lucht- en zeestrijd
krachten, heeft in een bijeenkomst van
de inter-Amerikaanse verdedigingsraad,
die de plannen moet opstellen voor de
verdediging van deop het Westelijk
halfrond gelegen landen, een toespraak
gehouden, waarin hij onder meer ver
klaarde, dat „de grenzen der Verenigde
Staten gelegen zijn op verre kusten, over
de oceaan- Zij vallen samen met die van
de staat of groep van staten, die een be
dreiging voor de wereld vormt."
„Zolang de Verenigde Staten een reus
achtige voorsprong houden wat betreft
de voorraad atoombommen, de kwaliteit
hiervan en het vermógen deze bommen
op vijandelijk gebied af te werpen en
zij zijn in staat deze voorsprong te be
houden zolang zal de afschrikwek
kende uitwerking, welke de atoombom
heeft voor een aanvallende staat, behou
den blijven.
Lord Boyd Orr of Brectiin, de voor
malige directeur van de wereldvoedsel-
raad, is onderscheiden met de Nobelprijs
voor de vrede 1949.
De plechtige uitreiking zal op 10 De
cember, de sterfdag van Alfred Nobel,
te Oslo plaats vinden.
Lord Boyd Orr beloofde de 30.172 dol
lar te zullen gebruiken in dienst van de
wereldvrede.
Hij zei, dat hij diep onder de indruk
was en de onderscheiding als een grote
eer beschouwde.
Hij pleitte voor een federale wereld
regering en meende dat die zou kunnen
voortkomen uit eén te versterken orga
nisatie van verenigde volken. Alleen een
federale wereldregering kon volgens
hem wereldvrede verzekeren. Boyd Orr
is thans president van de beweging voor
een federale wereldregering.
Elf verdachten verschenen Woens
dagmiddag voor de Haarlemse econo
mische rechter in verband met de
grootscheepse bonneuzwendel bij de
firma Enschedé, welke kortgeleden
aan het Jicht is gekomen. Zoals men
weet, heeft de economische recherche
van de Haarlemse politie indertijd
een aantal personen aangehouden, die.
er van verdacht werden duizenden
bonkaarten verduisterd, geheeld, ver
kocht of gekocht te hebben, die af
komstig waren van Enschedé. Door
de verschillende transacties hadden
verschillende personen duizenden
guldens winst opgestreken. Gisteren
is de economische zijde van deze
zaak voor de betreffende rechter in
behandeling gekomen door het ko
pen, verkopen of voorhanden hebb,\n
van de bonkaarten hebben de ver
dachten n.l. de distributiebeschikking
overtreden terwijl over onbepaal
de tijd, ais het onderzoek geheel vol
tooid is, de criminele kant (verduiste
ring, heling enz.) aan de beurt zal ko
men.
Allereerst stonden de vier hoofdver
dachten, de 32-jarige verificateur C. K.
uit Haarlem, de 50-jarige P.T.T.-bedien-
de J. W. uit Haarlem, de 31-jarige ve-
I Wie zich verschanst in tevredenheid,
[verblijft in een onneembare vesting, j
rificateur J. M. v. B. uit Heemstede en
de 43-jarige meubelmaker G. J. uit
Heemstede terecht.
Wij zullen nu direct de Officier van
Justitie aan het woord laten, die de
zaak in een vrij uitvoerig requisitoir
duidelijk heeft uiteengezet.
Deze zaak is aan het rollen gebracht
door een proces-verbaal van de C.C.D.,
dat ging over een transactie van 750
bonkaarten voor 25.000. Die bepaalde
zaak leverde nogal wat moeilijkheden
op en er bleek ook niet voldoende be
wijsmateriaal te zijn. Doch er werden
wel veel vermoedens verwekt. Het wa
ren namelijk nieuwe kaarten, die nog
niet in het bezit van het publiek kon
den zyn. Men dacht eerst aan verduiste
ringen op een distributiekantoor, doch
dit vermoeden kreeg geen. grond, om
dat er zowel West-bonkaarten als Oost
bonkaarten in beslag waren genomen.
Zo kwam de economische recherche van
de Haarlemse politie, die deze zaak
verder afwikkelde, op het idee, dat het
lek zich wel eens zou kunnen bevin
den bij de firma Enschedé, waar én
West-, én Oost-bonkaarten gedrukt
worden. Het onderzoek, dat bij deze
firma werd ingesteld, bevestigde dit
vermoeden volkomen. De politie had
na taaie volharding een goede slag ge
slagen. De Officier was van mening,
dat het niet geheel onmogelijk is. dat
er nog meer lekken in dit bedrijf te
vinden zijn. Er is er evenwel slechts
één gevonden.
Vandaag begint te Luxemburg de
Beneluxconferentie, die drie da
gen zal duren. Op 5 October
hoorden wij dat de zogenaamde vóór-
Unie .met terugwerkende kracht tot 1
October in werking was getreden, maar
dat vele onderdelen nog moesten wor
den opgelost.
Wanneer men weet, hoevele en hoe
belangrijke onderdelen nog geen be
slissing 'hebben gekregen, dan lijkt de
verwachting, om in een zo kort tijds
bestek tot een definitieve beslissing te
kunnen komen, niet gerechtvaardigd.
Wil men de verloving doen voortdu
ren, dan zullen belangrijke zaken ten
minste in principe door resoluties moe
ten worden opgelost. Aan goede
voornemens heeft het van geen der
beide zijden tot nog toe gemankeerd.
België heeft ons ook met daden bewe
zen het goed met ons te menen. Hebben
wij al niet B. Frs 400 millioen te leen
gekregen?
Wij van onze kant hebben onze
oprechte bedoelingen door het protocol
van Maart en de publicatie van de vóór-
Unie van October bewezen. Wij hebben
de Belgische gulheid sympathiek ge
vonden en België heeft onze schone be
loften op hoge waarde geschat.
Thans blijkt echter dat wij het op
sommige punten niet helemaal, op an
dere helemaal niet eens zijn. Het grootste
meningsverschil ligt wel in het feit, dat
België op het gebied van zijn econo
mische politiek liberaal denkt, evenals
Amerika, en dat wij, sinds de bevrij
ding, een enigszins politieke economie
nastreven. Hierbij gold als voorbeeld
onze bondgenoot Engeland, dat tevens
onze beste klant is voor allerlei land
bouwproducten, zo goed zelfs, dat wij
op een niet onaardig overschot aan
Ponden Sterling kunnen bogen met dit
land, het enige waarmede wij een voor
delige handelsbalans hebben.
Met andere woorden zitten wij in het
sterlingschuitje. België daarentegen in
het dollarschuitje. Wat wij nu aan Bel
gië na de afwikkeling van een gelijk
waardige goederenruil nog schuldig zou
den bliiven voor meerdere Belgische
leveranties, moeten wij in principe in
goud of dollarbetalingen afrekenen, wat
ons wel iets zwaar valt, daar we nu
eenmaal weinig goud of dollars bezit
ten.
Wij zeggen nu aan België: wees zo
vriendelijk om in het vervolg betalin
gen in guldens of tenminste sterling
aan te nemen en de zaak is opgelost.
Maar België heeft al meer sterling dan
het lief is en schiint niet veel animo
te tonen om het dóllarblok ontrouw te
worden en in het sterlingblok te tre
den of deze twee blokken met elkaar
te combineren.
Hier ligt het kardinale punt: Neder
land is lid van het overdraagbare ster
lingblok. heeft belang bij een grote be
wegingsvrijheid. Door zijn scheep-
vaartbelangen en Indonesië is het bijna
niet mogelijk Engeland de rug toe te
keren, meent men in Nederland. Helaas
wenst Engeland zich afzijdig te houden
van continentale West-Europese econo
mische banden, zodat wii door onze
trouw aan Engeland tegelijkertijd ris
keren de kloof tussen onze Beneluxbu-
ren en ons 'wijder te maken.
Wie zou in plaats van Engeland onze
landbouwproducten willen opnemen?
Niet België, dat al gekant is tegen de
invoer van onze supplementaire land
bouwproductie. Men heeft de indruk
dat er iets gaat gebeuren, maar nie
mand kan voorspellen, wat er voort
zal komen uit de eerste openbare bij
eenkomst met het nieuwe Belgische
ministerie.
Wanneer men vasthoudt aan de hu
welijksdatum van 1 Juli 1950. zullen er
spijkers met koppen moeten worden
geslagen, want er zijn nog allerlei
moeiliikheden op het gebied van de
belastingherziening der beide landen,
die ook nog een oplossing behoeven.
Ook al zou echter de huwelijksdatum
reeds thans in Luxemburg moeten
worden uitgesteld, dan nog is dit geen
reden om de verloving af te maken.
Wij moeten dan ook van harte hopen
dat het zover niet zal behoeven te ko
men.
Communistische vakbonden in Parijs
hebben gisteren hun leden opgeroepen,
om heden, op het tijdstip waarop kabi
netsformateur Jules Moch zijn pro
gramma ter goedkeuring aan de Natio
nale Assemblée voorlegt, in staking te
gaan.
Woensdagavond heeft de 29-jarige fa
brieksarbeider C. van L. in zjjn woning
aan de Nijverheidsstraat te Capelle aan
de IJssel zijn vrouw van het leven be-
rofd. In overspannen toestand heeft hij
haar in de slaapkamer op het bed
trachtte te wurgen. Toen hij zag dut de
levensgeesten niet waren geweken heeft
hij haar met een mesje in de keel ge
stoken. Na deze afschuwelijke daad ver
liet de man het huis om zich naar Rot
terdam te begeven waar hij zich bij de
ppti&e mekióe.