ONTRUIMING VAN MIDDEN- JAVA IS BEGONNEN Regering verbiedt N.J.V. in de bijeenkomst Kurzaal M0CH heeft vertrouwen van de Nationale Vergadering NAAR DE RADIO LUISTEREN MET BEGRIP EN VERSTAND T.N.I. neemt de taak van de federale troepen over Doch met zeer kleine meerderheid OPLEIDINGSSCHOOL VOOR ONDER OFFICIEREN GEOPEND Wat gebeurt er achter de microfoon Drie dagen tussenruimte Tot hoofd en hart WORDT PLAN-s'JACOB NIET UITGEVOERD? Sultan van Djocja bij de H.V.K. VERMISTE JONGEN TERECHT Opposanten van Indië-beleid zouden spreken _Het weer. Life-uitzending is een zenuwslopend werk Intern. Hof van Justitie met onderzoek belast Onderwijsvern ieuwing of reclame? VRIJDAG 14 OCTOBER 1949 73ste JAARGANG No. 2458. Patrouillegebieden voor T.N.I. 40.000 personen gearresteerd in Tsjechoslowakije VROLIJKE HISTORIE VAN VIER KALE KEULENAREN Op weg naar Een door de politie gegrepen Geen incidenten Clarence Hunter weer terug in ons land Nog 300.000 vluchtelingen Herriot beledigd „Ruggegraat van het leger" Een raar ding Zenuwslopend Kwestie processen op Balkan GOUDSE BIOSCOPEN MORGEN WEER OPEN 250 millioen eieren naar Engeland EVACUATIE VAN VEE Gevolg van muizenplaag n BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45. tel. 3998 Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds 21544 Directeur: 3. 3. W. Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W M van Run. Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer mftllmeter- hooqte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week. f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal. De Nederlandse troepen rijn met de ontruiming van Midden-Java begonnen, zo deelden betrouwbare Nederlandse bronnen te Batavia aan U. P. mede. De Nederlandse strijdkrachten trekken zich terug naar vier punten op Midden-Java, n.l. Wonosobo, Purworedjo, Salam en Muntilan. Waarnemers zijn van mening, dat deze maatregel vermoedelijk zijn gunstige uitwerking op de Haagse Ronde-Tafel conferentie niet zal missen. De ontruiming van Oost-Java is nog niet begonnen, maar wel zijn twee plaat sen uitgekozen als verzamelpunten. Dit zijn Ponogiri en Patjitan, aldus weet U.P. verder te melden. Aneta deelt laconiek mede, dat, naar aanleiding van berichten over ontrui ming van bepaalde gebieden in Oost en Midden-Java door Nederlandse troe pen, desgevraagd van bevoegde militaire zijde werd medegedeeld, dat ter voor lopige afbakening van gebieden in Mid den-Java thans troepenverplaatsingen aan de orde zijn. Verder verneemt Aneta van officiële zijde het volgende: De tot voor kort door de federale troe pen bezette regentschappen Patjitan, Wonogiri, Purworedjo en Wonosobo, alsmede de districten Muntilan en Salam zijn tlvans aangewezen als patrouille- gebieden voor de TNI, aldus vemeeml de correspondent van Aneta van offi ciële zjide. Reeds geruime tijd waren tussen de federale autoriteiten en de TNI-com- mandanten, alsmede de republikeinse civiele autoriteiten besprekingen gaan de, teneinde bij de bevolking in deze streken elk gevoel van onrust weg te nemen. Daarbij leek de aangewezen op lossing, dat de TNI de zorg voor het handhaven van orde en rust van de daar nog aanwezige federale troepen zou overnemen, terwijl dan de federale amb tenaren op hun post zullen blijven en hun taak ongestoord zullen voortzetten. De verkregen oplossing komt derhalve neer op een overdracht van de verant woordelijkheid voor het handhaven van orde en rust aan de republikeinse strijd krachten. Uit een bestuursoogpunt blijft in genoemde streken de toestand onge wijzigd in afwachting van nadere af spraken. Individueel, is iedereen vrij te blijven, of te gaan waarheen men wenst en op de persoonlijke vrijheid van dé burgers heeft de getroffen maatregel generlei invloed. Uitdrukkelijk is afgesproken, Dei Tsjechoslo waakse communistische party-pers schreef gisteravond, dat de Tsjechische regering een zuivering door voert op de ministeries om de politiek onbetrouwbaren te verwijderen. In de officiële Staatscourant werd be kend gemaakt, dat er in Bohemen en Moravië 45 ijzerwaren-zaken genationa liseerd en in eigendom overgegaan zijn naar het nationale monopolie Kovomat. Het blad Rude Pravo maakte bekend, dat er binnenkort 92 employees van het ministerie van Industrie ontslagen zul len worden en dat 100 andere employees zullen worden overgeplaatst naar „meer productieve betrekkingen". Op het mi nisterie van Financiën zullen dezelfde maatregelen worden getroffen, verklaar, de het blad. Volgens de jongste cijfers zijn de af gelopen dagen in Tsjechoslowakije onge veer 40.000 mensen gearresteerd, meldt A.P. Velen van de gearresteerden zijn naar arbeidskampen gezonden en van daar naar kolenmijnen of andere „pro ductieve ondernemingen". Naar van Westelijke diplomatieke zijde wordt vernomen, is de perschef van het Tsjechische ministerie van Buiten landse Zaken, dr. Evzen Klinger gevan gen genomen. Voorts werd meegedeeld, dat ook de perschef van het ministerie van Voorlichting, dr. Askar Kosta, ge arresteerd is. Een Nederlandse Rijnschipper deed in Keulen zulke sterke verhalen over de wonderkapper in het Drent se dorpje Een, dat vier kaalhoofdige Keulenaren besloten een tocht naar Een te maken. De moeilijkheid was echter de overtocht over de grens. Vier dagen lang slopen ze langs de LimburgsDuitse grens, totdat een van hen een smokkelpaadje ontr dekte, waarlangs ze tot hun grote opluchting bij Herkenbosch onge hinderd op Nederlandse bodem kwa men. Met een omweg langs de „ge vaarlijke" stad Roermond zetten zij koers in de richting Venlo en leef den van de goedhartigheid der boe renbevolking. Hoopvol hielden zij de blik op het Noorden gericht, tot ze bij Beesel plotseling door politie dienaren werden aangehouden. Daar zij geen papieren konden tonen, die hun verblijf in Nederland recht vaardigden, werden de mannen mee genomen naar een politiepost. Het verhoor leverde verwarde resulta ten op en de ondervragers begre pen evenmin de tekenen die de aangehoudenen naar hun hoofd maakten, totdat een officier binnen kantte, die het Duits en het mysterie ontraadselde. Een daverend gelach steeg in de politiepost op en de Keu- janaren ontdekten tot hun opluch- lng, cl at zij niet langer van ernsti ge misdrijven werden verdacht. Ze Pleven nog enige dagen als gasten, waarna ze met de beste wensen, maar zonder haar. over de grens werden gezet. dat de aan de TNI als patrouillegebied toegewezen streken z.g. „open gebied" zullen blijven en dat het burgerlijke ver keer geen enkele belemmering zal on dervinden. Reuter meldt nog het volgende: De ontruiming der gebieden door de Ne derlandse troepen en de bezetting door de TNI had een vreedzaam verloop, in cidenten werden tot nu toe niet gemeld. Het hoofdkwartier van de TNI maakte bekend, dat grondig zal worden afgere kend met benden plunderaars en com munisten, die van een tijdelijk gezags vacuüm op bepaalde plaatsen misbruik zouden willen maken. Van militaire zijde werd veronder steld, dat de Nederlandse troepen zich nu zullen beperken tot een patrouille - gang rond de centra van militair belang zoals Surakarta, Magelang en Banjumas. De correspondent van Aneta te Sura- baja heeft uit betrouwbare bron ver nomen, dat van de gehele uitvoering van het Nederlandse plan voor de bestuurs' voering op Java niet veel zal terecht komen. Wel zullen enige onderdelen, in het bijzonder Midden-Java betreffend, ten uitvoer worden gelegd, maar met betrekking tot de negara's zullen waar- schijnlijk geen resultaten worden be reikt, althans niet voor wat Oost-Java betreft. De republiek wenst ten aanzien van de negara's geen hands-off-poliiek te volgen, terwpl er by de andere party geen bereidheid bestaat om de republi keinse voorstellen, die een ernstige aan tasting van de autonomie der negara's inhouden, te aanvaarden. Vandaag zou de republikeinse minister van Defensie, de sultan van Djocja, een bespreking hebben met de H.V.K.de heer Lovink, ten einde een gemeenschap pelijke Nederlands-Indonesische stap te beramen om een explosie in Oost-Java te voorkomen. Drie militaire waar nemers van de UNCI, die zich thans te Surabaja bevinden, zullen Maandag te Batavia terugkeren om verslag uit te brengen over de toestand op Oost-Java. Naar de dienst voor Legercontacten bericht, zijn thans de eerste twee Neder landse militairen van de krijgsgevange nen, die in Atjeh gevangen gehouden werden, door de republikeinse autori teiten in vrijheid gesteld. Het zijn de soldaten G. P. Stoffelen en H. A. G. van Galen. De vrijgelaten soldaten behoor den bij het fourageconvooi, dat in Juli te Bindjei werd overvallen. Op vragen van het Tweede Kamerlid de heer Goedhart (Arb.) in verband met een bericht betreffende het optreden van een Nederlandse militaire patrouille te genover een gezelschap bruiloftsgangers in Indonesië, heeft de minister van Over zeese Gebiedsdelen geantwoord, dat hij de H.V.K. om nadere inlichtingen heeft verzocht in zake de juiste toedracht. Deze deelde mede, dat naar het gebeurde onmiddellijk een scherp onderzoek is in gesteld. Zodra de resultaten van dit on derzoek door de minister zullen zijn ont vangen, zal hij de Kamer inlichten. Paus Pius XII heeft gisteren Lewis W. Douglas, de Amerikaanse ambassa deur in Engeland, en zijn vrouw en dochter in particuliere audiëntie ont vangen. Abdel Hasan, de 23-jarige student, die 28 December 1948 een aanslag deed op de Egyptische premier Nokrashi Pasha, waarbij deze de dood vond, is gisteren tot de doodstraf veroordeeld. Lord Boyd Orr, winnaar van de Nobel prijs voor de vrede. De 13-jarige jongen Jacq. Blommen uit Helden-Panningen is dezer dagen bij familie te Venlo het huis binnengestapt, nadat hij reeds twee weken lang de meest zonderlinge verhalen over zijn spoorloze verdwijning had doen ont staan. Zoals wij reeds meldden, hebben op aanwijzingen van een zgn. helder ziende, honderden personen deelgeno men aan een tweedaagse speurtocht in de omgeving van Helden, welke geen succes opleverde. Nadat de knaap door de politie verhoord was, kon hij gisteren naar de ouderlijke woning terugkeren. Tegenover de politie verklaarde hij, dat hij twee weken geleden, nadat hij reeds twee dagen de Ulo-school niet meer be zocht had, met f 100 aan' eiergeld van zijn vader op avontuur was gegaan. Daags na zijn verdwijning heeft hij een treinkaartje naar Leeuwarden gekocht en hij heeft daar al die tijd rondgehan gen. Heimwee of geldgebrek zal wel de oorzaak zijn geweest van het besluit weer naar zijn dorpje terug te keren. Ter gelegenheid van zijn jaarlijkse algemene ledenvergadering op 15 Oc tober, organiseerde het Nationaal Jon geren Verbond een openbare bijeen komst. Op deze avond zouden spreken lt.-admiraal b.d. C. E. L. Helfrich, dr. W. H. K. Feuilletau de Bruyn, H. A. Lunshof en twee sprekers van de P.T. B.-Twapro delegatie, de „Minderheden". Nadat het bestuur van het N.J.V. ge bleken was, dat in Den Haag geen ge schikte ruimte meer beschikbaar was, ging het ertoe over voor deze bijeen komst de Kurzaal te huren. De regering opperde er echter be zwaren tegen, deze vergadering hier te houden. Namens de regering werd n.l. het be stuur medegedeeld, dat de regering het onhoffelijk acht tegens de Indone sische gasten, dat in hetzelfde gebouw, waarin sommige van deze gasten ver blijven, een openbare bijeenkomst ge houden zou worden, waarvan de strek king lynrecht ingaat tegen de opvattin- (Van onze verslaggever) Clarence Hunter, hoofd van de E.C.A.- missie in Nederland, keerde Donderdag avond, na een verblijf van één week in Amerika, per A.O.A.-lijntoestel in Ne derland terug. In een summiere verkla ring zei de heer Hunter, dat omtrent een eventuele hervatting van de Mar shall-hulp nog niets bekend was. „Dat wordt later beslist," zo stelde hij vast. De devaluatie noemde hij „een stap in de goede richting" voor wat betreft de oplossing van vele economische pro blemen. Naar schatting 300.000 vluchtelingen, het zij door de oorlog hetzij door de politieke omstandigheden in Oost-Europa van huis en haard verdreven, zullen nog steeds geen gelegenheid tot vestiging hebben gevonden, als 30 Juni 1950 het huidige programma van de Internationale vluchtelingen-organisatie de I.R.O. geëindigd zal zijn. Donald Kings- ley, directeur-generaal van de I.R.O., deelde gisteren aan de algemene raad van de orga nisatie mee, dat bij de beëindiging van het huidige programma 880.000 vluchtelin gen nieuwe woonsteden gevonden zouden hebben. Hij stelde voor zes speciale afge vaardigden naar verschillende delen van de wereld te zenden, teneinde te trachten re geringen en particulieren voor de opname van de laatste categorie vluchtelingen te interesseren. Hij schatte, dat althans 33 procent voor vestiging in aanmerking zou kunnen .komen. gen van deze deelnemers ter R.T.C. Tevens bracht de regering hierbij naar voren, dat zij het niet onmogelijk acht, dat deze vergadering door bovenge noemde Indonesiërs zou worden ver stoord. Derhalve verzocht de regering deze bijeenkomst te annuleren, waartoe het bestuur niet bereid was. Na deze weigering werd het bestuur van het N.J.V. ervan in kennis gesteld, dat de regering de nodige maatregelen zou treffen. Het N.J.V. moest rekening houden met een verbod van de rege ring voor deze bijeenkomst. Van de exploitante van het Kur- haus, de Mij. Zeebad, heeft het N.J.V. daarop bericht ontvangen dat zij zich onder druk van de regering genood- (Telefonisch van onze Parijs e correspondent) PAKIJS, hedenmorgen. Aan de Nationale Vergadering, die vanaf gistemamiddag 3 uur bijeen was, heeft hedenmorgen om half zeven voorzitter Herriot onder een ongehoord kabaal der communistische fractie, dat slechts dank zü de luidsprekers migs zins te overstemmen viel, mededeling gedaan van de uitslag der stemming over de investituur van de heer Jules Moch, aangewezen door de President der Republiek om de nieuwe regering te formeren. 311 afgevaardigden hadden hun vertrouwen in Jules Moch uitgesproken, 223 hadden het hem geweigerd, 85 hadden zich van een uitspraak onthouden of aan de stemming niet deel genomen. Daar door het aftreden van een Kamerlid, dat nog niet vervangen was, de door de Grondwet vereiste meerderheid van de helft van het totaal aantal afgevaardigden plus een. nog slechts 310 bedroeg, heeft Moch derhalve juist een stem over, op zich reeds genoeg om de investituur van Moch minder brillant te noemen dan de minst brillante investituur van al zijn voorgangers; zelfs helemaal niet brillant. Deze stemuitslag is dan nog een „ge corrigeerde" stemuitslag, d.w.z. stem- opnemers en bureau der Kamers, deze laatste in een besloten maar ongetwij feld stormachtige zitting, hebben twee en een half uur beraad nodig gehad alvorens te kunnen uitmaken, dat een dubieuze stem, uitgebracht ten gunste van Moch, toch toegelaten kon worden. Het bureau der Kamer heeft verder in de twee en een half uur, die het ge wijd heeft aan de verificatie der uit gebrachte stemmen, goedgevonden, dat zekere heer Temple, die tegen had ge stemd, bedoeld zou hebben vóór te stemmen. En dan was er nog een derde „beslist" geval: van een socialistisch af gevaardigde was er in de stembus zo wel een stem vóór (blauw briefje) als een stem tégen (wit briefje) gevonden. Dit geval heeft het bureau nog niet vermogen op te helderen. Maar de be wuste socialistische afgevaardigde en met hem zijn hele fractie zweren, dat de man het slachtoffer is geworden van vuige fraude van een der stemtellers, die namelijk een communist zou zijn. Gedurende twee en een half uur na de stemming en na de eerste telling der stemmen is het lot van Juies Moch's candidatuur aldus uiterst onze- zaakt ziet de verhuring van de Kur- ker geweest. En in de wandelgangen zaal te annuleren. van de Kamer leek het op een span- De bevrijding van ons land ligt al weer meer dan vier jaar achter ons en nu pas kon een nieuwe opleidingsschool voor on derofficieren in de Willem de Zwijger-ka zerne te Wezep geopend worden. Generaal mr. H. J. Kruis, chef van de generale staf, wilde Donderdagochtend bij de opening van dit vrijwilligers-opleidingscentrum (V.O.C.) niet ingaan op de redenen, die tot deze ver traging hebben geleid, maar wel qualificeer- de hij het als bedroevend, dat dit V.O.C. eerst nu tot stand was gekomen. Immers het is, zoals op een van de borden met stimulerende teksten, her en der over het kazerneterrein verspreid te lezen staat: „De onderofficieren vormen de ruggegraat van het leger". Tevoren had de commandant van deze opleidingsschool, luitenant-kolonel B. Ko ning zich reeds in het bijzonder tot de vijfhonderd jeugdige cursisten gericht, toen Verwachting tot Zaterdagavond: Vannacht op slechts enkele plaat sen mist. Overdag geleideiyk toene mende bewolking voornamelijk in de hogere niveau's, maar droog weer. Aanvankelijk zwakke, later matige en langs de kust nu en dan vrij krachtige Zuid-Oostelijke wind. Iets minder hoge middagtemperaturen. Zon 7.04—17.47 Maan 23—15.39 Goed, u hebt een radio. En u luistert daarnaar. U hebt het toestel zo nu en dan uitgedraaid, omdat u rust wilde hebben of omdat u het niet mooi vond, of u schakelde over naar een ander station. Dat doet een luisteraar nu eenmaal. Daar heeft hij het recht toe. Omdat hij luisteraar is. Als je in het Concertgebouw of in de schouwburg zit, dan moet je het gebodene al wel heel ongenietbaar vinden, wil je, er middenin of als het juist begonnen is weg lopen. Maar een radio zet u af. Uit. Omdat u vindt dat dat liedje zo raar klinkt, of omdat die vent eigenlijk maar een vervelende stem heeft. En als u een bij zonder actief mens bent, dan schrijft u een brief naar de betreffende Omroep, waarin staat: „Mijnheer, in uw uitzending van die en die dag, op dat en dat uur.... ik hoop dat wij voortaan van dergelijke dingen verschoond zullen blij ven." tegen ons in de regelkamer van de studio, waarin verschillende medewer kers bezig zijn een schets te repeteren. ,,'t Is maar een klein ding, dat alle ge luid uit zichzelf maar kleurloos door geeft. Toch moet dit geluid in de huis kamer een illusie van diepte hebben.. Dat kan met trucjes, technische hulp middelen en vooral dank zij een spe ciale manier van acteren. Daarom zijn microfoon-repetities noodzakelijk. Wat we vanmorgen in de leeskamer gedaan hebben is niet zo belangrijk, want de microfoon maakt alles heel anders. Hé", onderbreekt hij zich zelf en grijot naar de commandomicrofoon, „mag ik dat laatste stuk nog eens over hebben?" De programmaleiding krabt zich dan achter het oor en zegt: „Op het linkse stapeltje." Meestal liggen even zovele brieven op het rechtseNu moet u niet denken, dat wij het met ieder pro gramma eens zijn. Geenszins Maar wij vinden wèl dat een luisteraar niet on bekookt moet handelen en zijn er van overtuigd, dat hij als hij met begrip en verstand luistert zijn oordeel zal opschorten tot hij het baseren kan op een te verdedigen opinie. Het verstand, ja dat zit hem voor namelijk in het uitzoeken van de pro gramma's die u horen wilt. Uit de gids of uit de krant. Dus vooral geen bral lende radio van 's morgens vroeg tot 's avonds laat. En het begrip: Men kan onmogelijk iets begrijpen zonder het te kennen. Én meestal gaat het ook op dat men iets niet genieten kan zonder het te begrij pen. En om u iets van die radio te leren kennen, gaan wij u vei ellen, lieve le zer, van het werk van de mensen ach ter de schermen, of liever gezegd, ach ter de microfoon. „Die microfoon is een raar ding", zegt tekstregisseur Han König verklarend Nu schalt zijn stem door de holle stu die, „dat zat nog net...." Ze doen het over, en nog eens en nog eens. Ze wij zen elkaar op onvolkomenheden. „Nee Lex, die intonatie deugt niet" of „Mela, denk er aan, dat je stem niet te hoog wordt". Soms wordt een zin vier of vijf maal herhaald om het ge wenste resultaat te krygen. Achteraf blykt dan, dat het weglaten of bijvoe gen van een enkel woord gevolg is om dat doel te bereiken. Men blijft er tot de laatste minuut mee bezig en strijkt dan zuchtend in de cantine neer om even op adem te komen en dan elkan der stellig te verzekeren, dat er oog niets van deugt. En dat, als het zo ty- dens de uitzending gaat, ze wel op het dak kunnen gaan zitten. Het op adem komen duurt ook inderdaad maar even. Want Jan de Cler, die de leiding van het pro gramma heeft, en dan ook met een frons van „hoe krijg ik het voor el kaar" heen en weer rent, jaagt ze weer op. 's Morgens om tien uur zijn ze begonnen, 's avonds om half tien is alles voorbij en dan is er de gehele dag intensief gewerkt om een uitzending van een goed uur voor elkaar te brengen. Afge zien nog van het voorbereidende werk, dat de samenstellers achter de rug hebben Zo'n life-uitzending, zoals dat bijv. met die van de Limburgse avond was, (dus een niet van te voren op platen of band opgenomen uitzending; is bij zonder zenuwslopend. Vooral als het een programma is vol afwisseling, waar „vaart" in moet zitten. Jan de Cler is dan ook overal met ogen en hersens bij. De hele dag natuurlijk, maar voor al onder de uitzending zelf. Hij moet dingen, die scheef dreigen te gaan, op vangen en daarbij moet hij zich kunnen verlaten op zijn medewerkers. Een voorbeeld. Bij deze bewuste uitzending had De Cler de duur van ieder num mer zoals dat altijd gaat ge-„ti- med". Omdat er publiek bij de uitzen ding was had hij ongeveer alles bij el kaar tien minuten uitgetrokken von- het applaus. Doch behalve de enkel» Limburgers, die in de zaal zaten, was het publiek niet los gekomen en klap te zo weinig, dat hij vijf minuten te vroeg klaar zou zijn. Een kwartier vóór het einde gaf hij Alexander Pola en Han König de tekst van een schets in handen, die ze nog niet gezien hadden. Hij waarschuwde Klaas van Beeck, die met zijn orkest meewerkte, dat er een verandering in het programma zou zijn. Pola en Kö nig speelden de schets, de vijf minuten waren opgevuld en alles klopte ais een bus. Zo'n grapje kost echter heel wat van de zenuwen der betrokkenen. Maar daar merkt de luisteraar niets van! hij zei: „Dit V.O.C. is onder een goed ge- sternte geboren. Immers, het heeft twee gro te peetvaders. In de eerste plaats Willem de Zwijger, de grondlegger van ons vrije Nederland, naar wie deze kazerne genoemd is en in de tweede plaats de Verenigde Oost-Indische Compagnie, die dezelfde be ginletters heeft en die zo tot de bloeipe riode in onze gouden eeuw bijdroeg. De derde spreker was generaal-majoor H J. J. W. Durst Britt, commandant van het vierde militaire gewest. Nadat de stafmuziek uit Assen het Wil helmus had gespeeld, volgde nog een bij zondere gebeurtenis. Onder de genodigden bevond zich ook de heer S. Veldmeijer, kolonel der infanterie b.d., de vroegere commandant van de Kaderschool te Laren, de voorgangster van het V.O.C. Toen de vijand 10 Mei 1940 ons land binnenrukte, heeft kolonel Veldmeijer het portret van Koningin Wilhelmina, dat in de cantine te Laren hing, veilig opgeborgen en zo kon thans de vroegere commandant van de onderofficiersopleiding aan de huidige com mandant het portret overhandigen, dat zon der twijfel een ereplaats in de Willem de Zwijger-kazerne zal krijgen. De sueciale politieke commissie der V. N. heeft met 41 tegen vijf stemmen en negen onthoudingen besloten de kwestie, of de menselijke rechten in Bulgarije, Hongarye en Roemenië in de politieke processen zyn geschonden, aan het Internationale Hof van Justitie voor te leggen. De commissie verzocht het Hof tevens uit te maken of genoemde landen in het gelijk stonden door te weigeren het conflict aan een gezamen lijke commissie voor te leggen, zoals in de vredesverdragen was voorzien. Het besluit van de politieke commissie moei nog door de volledige assemblée worden bekrachtigd, doch deze bekrachtiging wordt slechts gezien als een formaliteit. In de betrokken resolutie is opgeno men een amendement van Nederland, Brazilië en de Libanon, waarin verwe zen wordt naar artikel 55 van het hand vest der V. N. Hierin staat, dat de V. N. eerbiediging van de mensenrechten en fundamentele vrijheden zullen bevorde ren, zonder onderscheid te maken op grond van ras, sexe, taal of geloof. Het amendement werd met 20 tegen 7 stemmen aangenomen, bij 26 onthou dingen. De Ver. Staten hebben gisteren in de subcommissie van de V. N„ die de kwes tie der Italiaanse koloniën behandelt, voorgesteld, om Lybië toe te laten als lid van de V. N., nadat aan dit gebied de onafhankelijkheid zal zijn verleend. Verder had de commissie met een meer derheid van 18 tegen drie stemmen be sloten, om Lybië 1 Januari 1952 de on afhankelijkheid te verlenen. Tevens werd overeengekomen, dat de algemene vergadering Engeland en Frankrijk zal aanbevelen, om tot dit doel samen te werken. Met algemene stemmen heeft de sub commissie thans besloten, om Cyrenaica. Tripolitanië en Fezzan als één geheel te beschouwen. Naar aanleiding van de verklaring van de minister van Binnenlandse Zaken, mr. Teulings, in de Tweede Kamer terzake van de mogelijke herziening van het heffingspercentage van de vermakelijk heidsbelasting, heeft het hoofdbestuur van de Ned. Bioscoopbond de bioscoop exploitanten in de gemeente Gouda ge adviseerd de zaken te heropenen. De exploitanten hebben besloten dit advies op te volgen en zullen ingaande Zater dag 15 October a.s. het geven van film voorstellingen op normale wijze her vatten. Het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft gisteren bekend gemaakt, dat er een nieuw bureau voor aangelegenheden, het Verre Oosten be treffende. is opgericht. Het staat onder leiding van de asristent-staatssecretaris, Walton Butterworth. nend melodrama. De teleurstelling, die de ontknoping de communisten heeft gebracht, hebben zij gelucht door pre sident Herriot in spreekkoor tegelijk met het geklap der lessenaars fraais toe te roepen als vervalser, despoot, oplich ter. De sirenes werden aangezet, tri bunes en zaal werden ontruimd, maar het achtste investituur-debat der vierde republiek, indien men het zo noemen mag, was toch reeds ten einde. Duclot had in het verloop van het debat de oppositie der communisten tot uiting gebracht. Voor hen staat het vast, dat Jules Moch aan het hoofd der Fran se regering is geroepen omdat hij als „specialist der politie" en „deskundige van de ordehandhaving" het best ge kwalificeerd wordt geacht, de politiek ten uitvoer te leggen van onderwerping aan het schraapzuchtige van het Ame rikaanse kapitalisme. Wat echter het meest de aandacht ver dient uit de interventie, waarmede Paul Reynaud zich teruggetrokken heeft in de oppositie, is de nadruk die hy legde op de noodzaak voor deze Kamer, terug te keren voor de kiezers, indien zij niet de moed bezit, de enig zaligmakende economische politiek te volgen, dat wil zeggen de zijne. (Van onze Haagse redactie) Zoals wij dezer dagen reeds meldden, zijn de vooruitzichten voor de eieren- export gunstig. Thans vernemen wy, dat het aantal in 1950 aan Engeland te leveren eieren 250 millioen zal bedra gen. De prys moet nog worden vastge steld. Verschillende landbouwers uit de ge- meeneen Giessen-Nieuwkerk en Peursum en andere plaatsen in de Alblasserwaard, hebben gastvrijheid verleend aan vee van boeren uit Gelderland en Brabant. Sommige plaatsen in die provincies wor den -zo door droogte en muizenplaag ge teisterd, dat er geen voedsel voor het vee in de weide te vinden is. (Van onze Romeinse correspondent) ROME, 11 Oct. 1949 Voor de Romeinse rechtbank is gisteren een zeer merkwaardig pro ces begonnen van enige erfgenamen van koning Victor Emmanuel tegen de Italiaanse republiek. De vier kinderen van de dochter van de op 28 December 1947 ge storven koning eisen van de staat hun erfdeel op. Deze verweert zich met te wijzen op art. 13 van de Grondwet, dat bepaalt, dat alle be zittingen van de ex-koning en zijn mannelijke erfgenamen, voor zover ze op Italiaans gebied gelegen zijn, aan de staat vervallen. Maar de erfgenamen hebben nu een niet onbelangrijke troef in handen: de grondwet is op 1 Ja nuari 1948 van kracht geworden, drie dagen dus na de dood van Vic tor Emmanuel. Op het ogenblik dat het confiscatie-artikel van kracht werd, was er geen enkele bezitting van de koning meer te confisceren, want alles was op 't moment van diens dood overgegaan op zijn erfgenamen. Voor 's konings zoon, ex-koning Umberto, heeft het proces alleen academisch belang, want hij wordt getroffen door dat deel van art. 13, dat van „mannelijke erfgenamen" spreekt Maar mocht het proces van deze vier kleinkinderen succes heb ben, dan zullen ongetwijfeld ook de andere dochters van Victor Emma nuel advocaten in de arm nemen, zodat de niet onaanzienlijke bezit tingen voor 4/5 deel aan de staat zouden kunnen ontglippen. te komen. Nu eindigen wij met de wens, dat althans zeer vele kinderen mogen profiteren van de onderwijs vernieuwing, die allerwegen geboden wordt. Naar aanleiding van een opmerking, gemaakt door de Pers- en Propaganda- dienst van de P.T.T., omtrent het zen den van materiaal aan de scholen, wil len wij ter verduidelijking even de juiste gang van zaken meedelen. De P. T. T. zendt het materiaal niet onge vraagd. Wel ontvingen de hoofden der scholen een schrijven, waarin eerst de aandacht voor de te houden tentoonstel ling werd gevraagd en vervolgens op de gelegenheid werd gewezen, om de verschillende modellen aan te vragen. Een daartoe strekkend formulier was bijgevoegd. Zoals wij dus ook al in ons vorig artikel gezegd hebben: de hoofden der scholen blijven vrij, daar al of niet op in te gaan. Zo gaat het trouwens met de meeste aanbiedingen. Zendingen volgen pas, als het hoofd op de aanbie ding ingaat en de verlangde aantallen heeft opgegeven. I Weiger altijd aanhankelijkheidsbe- tuigingen, die als een soort steekpen- ningen zjjn.i (Van een bijzondere medewerker) Niet zonder verbazing zullen vele lezers de lange lijst van de bui tenschoolse belangstelling voor het onderwijs gelezen hebben. Als we nog eens de nadruk leggen op het feit, dat dit alles slechts het resultaat was van drie weken verzamelen en hierby nog eens herhalen, wat we in vroegere artikelen al meerdere malen geconsta teerd hebben, n.l. dat vele extra beslom meringen en onderwijsstoornissen ver oorzaakt worden door allerlei op zich noodzakelijke en nuttige dingen, als tandverzorging, doktersonderzoek, schoolgeld e.d.. dan zal bij menigeen de vraag rijzen: blijft er nog tijd over voor het gewone, aloude lagere onderwijs? Wanneer de school inderdaad met volle overgave aan alle binnenkomende ver zoeken voldeed, dan zou, althans voor de hogere klassen, zeker een tijdsgebrek, om de noodzakelijke, wettelijk geregel de kennis aan te brengen, ontstaan. Maar het zal wel voor iedereen duidelijk zijn, dat de hoofden der scholen zo ver standig zijn, om uit het vele dat hun geboden wordt een keuze te maken. Wat zij kunnen verwerken en wat zij voor hun school nuttig achten, wordt slechts aanvaard. De rest verdwijnt! Alle goedmenende instellingen, die zo graag de school in hun acties inschake len, zullen na onze opsomming in het vorige artikel wel inzien, dat zij zich niet behoeven te verwonderen over het uitblijven van enig resultaat van hun verzoeken. Dan komen we nu tot de beantwoor ding van de vraag, of de lagere school gebaat is bij al die belangstelling. En als we dan even buiten beschouwing la ten. de rechtmatige vrees of de oplei ding voor het verdere onderwijs niet in gedrang komt en die verzoeken, die geldinzamelingen ten gevolge hebben, bij voorbaat afwijzen, dan kunnen wy o.i. niet anders zeggen, dan dat de lagere school wel degelijk voordeel van al die acties hebben kan. Wij zien daarin een zekere vernieuwing van ons onderwijs. Nemen we als eerste voorbeeld de actie van de P. T. T. Is het niet van het grootste belang, dat de kinderen als zij de lagere school verlaten tenminste iets weten van de invulling van de talrijke formulieren, die in het dagelijks leven nodig zijn? Zeker, het V. G. L" O. heeft zich tot speciale taak gesteld dergelijke maatschappelijke dingen zijn leerlingen by te brengen. Maarhoeveel leer lingen volgen dat V. G. L. O.? Gaat het gros niet naar Ulo, H. B. S. of am bachtsscholen? Ook voor deze leerlingen is het zeer nuttig te weten, hoe ze brief kaarten moeten schrijven, postwissels behoren in te vullen. Ook zij moeten een telegram kunnen verzenden of een aan getekende zending kunnen verzorgen. Hoe vaak blijkt nog niet, dat grote men sen met de handen in het haar zitten, als zij een der vele formulieren van de P. T. T. moeten verzorgen. Het wordt dus de hoogste tijd, dat dit de kinderen op de lagere school reeds geleerd wordt. De P. T. T. biedt nu die gelegenheid. Bij honderden stelt zij haar formulieren ter beschikking. O.i. kan de school niet anders doen, dan er een dankbaar ge bruik van maken. Een tweede voorbeeld biedt de keu rige uitgave van Levers Zeep-maat- schappij. In het Zeepboekje voor de jeugd, dat de leerlingen van de hogere klassen wordt aangeboden, staat zoveel belangwekkends, dat menig natuurkun- de-uurtje er mee gevuld kan worden. Is zeep niet een onderwerp, dat werkelijk recht heeft op de belangstelling van het onderwijs? Wat in het boekje te lezen staat over palmolie, aardnoten, walvis traan en alles wat verder ter sprake komt bij de zeepbereiding is heus de moeite waard. Vorm en inhoud van dit boekje, alsmede van het taakboekje, dat de aan de orde gestelde leerstof in reken-, taal- en aardrijkskundetaken verwerkt, zijn volkomen verantwoord. Bovendien ontvangen de leerlingen nog een paar plaatjesvellen, die zij moeten uitknippen en opplakken in een schrift, waarbij ook weer de nodige aantekenin gen gemaakt kunnen worden. Zo wordt dus ook nog de zelfwerkzaamheid der leerlingen bevorderd. Vervolgens vragen tentoonstellingen, toneelvoorstellingen en films nog even onze aandacht. Niemand zal de waarde van deze moderne hulpmiddelen voor opvoeding en onderwijs willen betwij felen. Integendeel! Wij achten ze van zeer groot nut. Toch staan we er niet zo enthousiast tegenover. En zeker niet, als daardoor de school verlaten moet worden. Dat kost in de regel zeer veel tijd. Het is de vraag of in vele gevallen het tijdverlies opweegt tegen het be reikte nut. Het ergste bezwaar onzer zijds is nog, dat deze bezoeken meestal geld kosten en we hebben het hier al vaak gezegd, we houden liefst zoveel mogelijk alle geldzaken uit dé school. Een enkele maal echter, na een behoor lijke voorbereiding van wat op een ten toonstelling geboden zal worden en met een goede leiding bij het bezoek, zal de klas daar zeker nut van hebben. Dat we bezwaar hebben tegen het verkopen van plaatjes en loten op en door de school, voor welk mooi en edel doel ook, behoeven wij niet meer te vermelden Resumerend zouden we dus willen zeg. gen, dat heel veel van wat de buiten wereld de lagere school biedt of vraagt wel degelijk door de lagere school ge bruikt kan worden en in vele gevallen tot vernieuwing van het onderwijs kan leiden. Rest ons tenslotte een heel korte be antwoording van de vraag of vele lagere scholen wel aan deze acties kunnen deelnemen. Eist hun programma als ge hele of gedeeltelijke opleidingsschool met, dat alle beschikbare tijd aan de examenvakken besteed wordt? Hiervoor bestaat inderdaad' alle grond. De druk, door het hogere onderwijs op c!e lagere school uitgeoefend, wreekt zich hier in derdaad. Nu kunnen de hoofden natuur lijk, dwars tegen alle exameneisen in, hun leerlingen voornamelijk dat geven, wat voor hun opvoeding en voor hun leven het beste is, maar of zij dit on gestraft kunnen doen, is de vraag. He laas wordt nog door al te veel mensen de waarde van een school, het peil, waarop het onderwijs staat, afgemeten naar het aantal leerlingen, dat van die lagere school naar HBS. en dergelijke gaat. Nog maar al te vaak wordt ver geten. dat het klaarmaaksysteem. dat daarvoor nodig is. weinig opv-edkun- dige waarde bezit en dat kinderen van niet-opleidingsscholen een minstens even goede vorming voor 't leven ont vangen. Alleen het laatste is niet in getallen uit te drukken. Wij blijver, het daarom jammer vinden, dat nog steeds geen goede regeling is getroffen voor de overgang van de lagere school naar het hoger onderwijs. En zolang dit niet gebeurd is, zal 't voor scholen, die op leiden, moeilijk ziin, zich met al die onderwijsvernieuwingen goed bezig te houden. Wij pleiten voor een lagere school, die volkomen vrij haar leerolan kan opstellen en afwerken, zonder druk van of angst voor de H B S.-eisen Wij hopen hierop later nog wel eens terug Vervolg op 6e kolom)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1