Gehele Gooi en deel van Amsterdam
een uur in het donker
OVERDRACHT SOUVEREINITEIT
MIDDEN DECEMBER?
Verkiezing van Joegoslavië zou
„pijnlijke gevolgen" hebben
Brand in de Centrale-Oost
Nieuwe geest en nieuwe methodes
bij de Nationale Reserve
Brits-Amerikaanse uitdaging
WOLKBREUKEN IN
GUATEMALA
BENDE VALSEMUNTERS INGEREKEND
Luchtverdediging
Het weer.
Overal in den lande
is actie gaande
Tol hoofd en hart
J
Ambonezen, Menadonezen en Minahassers
wensen niet gehoord te worden
Hoofdzaken deze maand
nog ter R.T.C.
Duizend personen
gedood
Burgemeester d'Ailly
kwam niet aan
BEGIN DECEMBER
CONSISTORIE?
200 valse biljetten van honderd in
beslag genomen
„Oslofjord" weer binnen
Critiek op sanerings
plannen
WOENSDAG 19 OCTOBER 1949
73ste JAARGANG No. 24593
V er klaring Vishinsky:
Botsing ten Zuiden van
Batavia
Fox in Indonesië?
DELEGATIE UIT SURINAME
IN ONS LAND
Omgevallen woudreus
versperde de weg
Van katholieke melk
handelaren
Weer levenslang geëist
tegen Douwe Capelle
Goudzoekster beboet
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postqiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumghlusstr. 45. tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run.
V/nd. hoofdredacteurs W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter»
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooate.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week.
f 1.52 per maand, t 4.55 oer kwartaal.
Olielampjes en kaarsen verschenen
weer in de huiskamers, toen gister
avond tengevolge van brand in de
centrale-Oost te Amsterdam de stroom
levering stagneerde. De brandweer ver
schafte zich licht met de sterke reflec
tors der brandweerauto's
Door kortsluiting in een der zes trans
formatoren van de Centrale-Oost aan de
Hoogte Kadijk te Amsterdam is Dins
dagavond omstreeks kwart voor negen
in een groot deel van Amsterdam-Zuid
en Oost en het gehele Gooi de eleetv;-
«che stroom geruime tijd onderbroken
geweest. Een uur later was de storing
verholpen. Gedurende ongeveer een uur
was de radio-uitzending uit Hilversum
gestoord, zodat zeer velen in de huis
kamers onaangenaam verrast werden.
Via een noodinstallatie werden geduren-
Over de nieuwe geest in de Nationale
Reserve, heeft de onlangs benoemde
directeur der Nationale Reserve, kolo
nel J. Termaten, dezer dagen enige ver
klaringen afgelegd.
Het doel der Nationale Reserve is
gelijk gebleven: bescherming van land
en volk tegen een vijfde colonne, maar
de methode om dit doel te bereiken, is
door kolonel Termaten ingrijpend ge
wijzigd. De wervingsactie richt zich nu
niet meer op de individuën afzonder
lijk. Men wendt zich thans tot de lei
dende figuren in de gemeenschap, om
door hen grotere groepen te kunnen
bereiken. Kolonel Termaten is van oor
deel, dat de vitale bedrijven in Neder
land een innerlijke militaire vorm moe-
Niet;
I Waarderen naar de arbeid,
V verrichten.
s is kouder dan mensen slechts
die ze
name aan de R.T.C. Zij besluit derhalve
..geen gebruik te maken van de haar
door de subcommissie geboden gelegen
heid".
De vertegenwoordigers van de P.T.B.
en de Twapro hebben op soortgelijke
motieven eveneens geweigerd, zich door
de subcommissie te doen horen, doch
zouden een hunner afgevaardigden ter
overhandiging van een brief, waarin
voor alles werd verzocht om een uiteen
zetting „van wat onder de gebezigde uit-
„Informeel is reeds gesproken over een datum voor de overdracht van de
souvereiniteit, Wij zouden wensen, dat deze datum ongeveer midden December
aldus verklaarde Sultan Hamid, die als voorzitter van de week van de
centrale commissie na afloop van de vergadering dezer commissie het pers
centrum bezocht. „Deze datum is echter nog niet vastgesteld", zo voegde de
Sultan hieraan toe. Voorts deelde de voorzitter van de B.F.O. mede, dat op
de vergadering in een prettige sfeer van gedachten was gewisseld over le
situatie op Java.
Sultan Hamid gaf voorts als zijn me
ning te kennen, dat er goede hoop be
staat, dat de conferentie omtrent de
hoofdzaken deze maand tot goede re
sultaten zou komen, waarna dan punten
van minder belang later konden worden
geregeld, eventueel met kleinere dele
gaties, die in Nederland zouden kunnen,
achterblijven na het sluiten van de con
ferentie.
De Sultan bevestigde nogmaals, dat
de voorlopige staatsregeling van de -IIS
deze week geheel gereed zou zijn. Pu
blicatie hiervan zal echter eerst geschie
den op de eerstkomende plenaire ver
gadering van de RTC tegelijk met het
charter van de souvereinitèitsoverdracht
en het statuut van de Nederlands-Indo
nesische Unie.
In verband met hetgeen Sultan Hamid
opmerkte over de datum van de sou-
Vereiniteitsoverdracht verneemt het
ANP nader, dat het vaststellen van sen
datum inderdaad een punt van overwe
ging is bij de Nederlandse regering.
Men meent te weten, dat de Neder
landse regering alles in het werk zal
stellen de souvereiniteit over te dragen
°p een datum gelegen tussen midden en
eind December.
Dinsdagmorgen was er een vergade
ring van de subcommissie ter Ronde
Tafel Conferentie voor het horen der
•.Waardevolle Belangen", teneinde de
laatste hand te leggen aan de rapporten
°Ver de „hearings", welke zoals reeds
iverd gemeld in de loop der vorige
^eek hebben plaats gevonden en tevens
een advies op te stellen aan de cen
trale commissie. Aangezien echter deze
documenten niet tijdig aan de leden der
Centrale commissie konden worden ver
strekt, besloot de subcommissie, de be
handeling daarvan uit te stellen tot
'rijdag.
De correspondent van het ANP ver
leemt thans nader, dat de KKM (Kesa-
*üan Kanegaraan Minahasa), de Twapro
(twaalfde provincie) en de PTB (Persa-
'Uan Timur Besar) geen gevolg hebben
begeven aan de oproep der subcommis-
*'e om zich te doen horen.
De KKM heeft doen weten dat haar,
A strijd met de beginselen van het zelf-
eschikkingsrecht voor de volkeren en
an de democratie, tot op heden geen
®eiegenheid is gegeven tot deelname
t-ah de RTC op basis van gelijkgerech-
gheid met anderen en zij willekeurig
gekwalificeerd als een der z.g. „Waar-
--volle Belangen". Geheel willekeurig
aldus de KKM, het christelijke en
'bocratische volk van de Minanassa
let een zielental van 500.000, weik volk
tüoi ens zijn geestelijke en intellec-
Zinh ontw'kkeling geheel in staat is,
en op democratische wijze uit te spre-
tPro u'tgesloten van deelname aan de
J-L op een door dit volk herhaaldelijk
l>gs officiële weg verzochte wijze
W"ze waar°P 7'J de gelegenheid
de» nnen krijgen uiteindelijk te wor-
toegelaten tot de conferentie, is voor
aar onaanvaardbaar en geheel in strijd
v et de door het Minahassische volk
rzoehte democratische wijze van deel-
drukking waardevolle belangen moet
worden verstaan".
Vertegenwoordigers van de Twapro en
de P.T.B. zouden vandaag door H. M.
de Koningin op het huis Ten Bosch in
audiëntie worden ontvangen.
Tien Indonesiërs werden gedood en
zeventien gevangen genomen bij een
botsing van de Nederlandse troepen
met een groep guerilla-strijders tachtig
kilometer ten Zuid-Oosten van Batavia,
aldus meldt A.P. uit Batavia. Aan Ne
derlandse zijde zouden geen verliezen
te betreuren zijn.
Deze overheersend communistische
groep maakte deel uit van het republi
keinse leger.
De regering van Oost-Indone-sië heeft
bij het parlement een aanvullende be
groting ad f 12)/, millioen ingediend
voor de oprichting en uitrusting van
mobiele eenheden der staatspolitie.
Het federale blad „Arta Indonesië"
meldt, dat Matthew Fox met de „Oran
je in Batavia is aangekomen onder de
aangenomen naam van „Mark".
te krijgen en wel met een organisatie
van eigen mensen, gecommandeerd door
degenen, die ook in het dagelijkse leven
leiding geven.
Een tweede verandering is de tot
stand gebrachte eenheid van hande
len tussen het instituut „Steun Wet
tig Gezag", het burgerlijke propagan-
da-apparaat en het directoraat van
de Nationale Reserve. Tegen 1 No
vember zullen het secretariaat van
het instituut en de werkstaf van het
directoraat gezamenlijk een pand in
Utrecht betrekken om van dit centraai
gelegen punt uit doeltreffender te
kunnen optreden.
De resultaten van de nieuwe geest in
de Nationale Reserve zijn nog niet on
middellijk aanwijsbaar, want het begrip
„strijdbare burgers" kan eerst lang-
zaam-aan in alle lagen der bevolking
doordringen, een groeiproces, waarbij
kolonel Termaten grote steun hoopt te
krijgen van de vrouwenorganisaties.
Hij noemde het echter een hoopvol ver
schijnsel, dat overal in den lande actie
wordt ontplooid. In 150 oefenverban-
clen wordt thans geoefend. Rond de
jaarwisseling zullen ongeveer 6000 vrij
willigers een opleiding krijgen. 1 No
vember wordt begonnen met de oplei
ding van officieren en onderofficieren
van de luchtdoelartillerie der Nationaie
Reserve. Kolonel Termaten verwacht,
wanneer de opleiding in Maart 1950 af
gelopen zal zijn, ruim 15.000 man voor
de luchtdoelbescherming te kunnen op
leiden. Verder zal men bij een drietal ba
taljons oorlogsvrijwilligers, o.m. een ba
taljon stoottroepen, proberen of het mo
gelijk is de oorlogsvrijwilligers in hun
eigen verband in de Nationale Reserve
op te ncm.n.
Alleen het Nederlandse volk zelf, zo
zegt kolonel Termaten, kan de Natio
nale Reserve, haar eigen bescherming,
tot een strijdbare macht maken, Mei
de steun van de leiders van ons volk
zullen we slagen.
Maarschalk Tito heeft gisteren in een in
terview met de speciale correspondent van
de New York Post verklaard, dat een aan
val van de Sovjet-Unie op Joegoslavië tot
een derde wereldoorlog zou leiden. De maar
schalk verwachtte, dat de Cominform ver
dere en ernstiger incidenten aan de gren
zen van Joegoslavië zou uitlokken. Joego
slavië zou zich onmiddellijk tot de V.N.
wenden, indien ernstige provocaties een aan
val op Joegoslavië ten gevolge zouden heb
ben. De maarschalk sprak volgens de cor
respondent als zijn overtuiging uit, dat Joe
goslavië een grote aanval zou kunnen weer
staan.
Andrej Vishinsky, de Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken, heeft
gisteren op een persconferentie te Lake
Success zijn eerste persconferentie
als minister verklaard, dat iedere po
ging om Joegoslavië in de Veiligheids
raad te brengen „een ernstige verslech
tering van de betrekkingen tussen Oost
en West" zal veroorzaken.
Vishinsky verklaarde, dat een derge
lijke stap tot complicaties in de Ver
enigde Naties zou leiden en haar basis
zou ondermijnen.
Hij noemde iedere steun aan Joego
slavië poging om een zetel in de
Veiligheidsraad te verkrijgen een
uitdaging van de Sovjet-Unie.
Op de vraag, of de Sovjet-Unie de'
candidatuur van Joegoslavië twee jaar
geleden wel zou hebben gesteund en
zo ja, waarom nu dan niet, antwoordde
de Russische minister, dat de Sovjet-
Unie altijd een candidatuur op geogra
fische basis, die gesteund werd door de
meerderheid der landen van het be
trokken gebied, zou steunen.
Gevraagd om commentaar op de me
ning, dat Joegoslavië een zetel in de
Veiligheidsraad wenst op grond van
zijn rol in de oorlog, antwoordde Vi
shinsky: „Andere landen, waaronder
Tsjechoslowakije, hebben ook het hun
ne tot de oorlog bijgedragen"
Men vroeg Vishinsky voorts, of de
Sovjet-Unie zou weigeren nog langer
zitting in de Veiligheidsraad te nemen,
als Joegoslavië gekozen werd. Vishinsky
antwoordde, dat de verkiezing van
Joegoslavië niet als wettig zou worden
erkend. De Sovjet-Unie zou echter niet
te voren aankondigen, wat zij voorne
mens is te doen.
Op een vraag met betrekking tot de
atoomenergie verwees Vishinsky naar
het desbetreffende communiqué van
het Sovjet-persbureau Tass en naar
de verklaring van Molotov in 1947, dat
de Sovjet-Unie over de atoomhom be
schikte.
Vishinsky verklaarde, dat de Sovjet-
Unie op haar stuk zou blijven staan
wat betreft het verbod van de atoom
bom en internationale controle der
atoomenergieproductie. De Sovjet-Unie
wilde periodieke inspecties van atoom-
energiefabrieken, die door iedere re
gering daartoe waren aangewezen.
Vishinsky zei, dat één middel om he
den ten dage een sfeer van optimisme te
scheppen het opgeven van de angst voo:
de atoombom zou zijn. Hij zei sedert
zijn aankomst in Amerika in het verloop
van deze maand een verandering te
hebben opgemerkt in de publieke opi
nie. De pers was er soberder en objec
tiever geworden, vond hij. „De oorlogs
psychose is in sterkte afgenomen. Zij, die
gedacht hebben, dat de atoombom je ware
was, hebben de bom uit hun handen en
op hun tenen zien vallen", zei hij.
Vishinsky zei, dat de Sovjet-Unie zich
verzet tegen het Amerikaanse plan voor
internationale controle op de atoom
energie, omdat dan die controle zeker in
handen zou komen te vallen van wat
hij noemde „een Amerikaanse super
trust".
Hij wijdde verder nog uitvoerige aan
dacht aan de Griekse kwestie. De mis
lukking van de Balkanbesprekingen
weet hij aan het hardnekkig vasthouden
van Griekenland aan territoriale eisen
ter nadele van Albanië.
Verder ontweek hij een antwoord op
een vraag of de Sovjet-Unie zal streven
naar toewijzing van een zetel in de
Veiligheidsraad aan het Rode China. Hij
antwoordde: „Waarom denkt u dat de
Sovjet-Unie met elke goede stap haast
moet maken? Het is beter nog even af
te wachten en de ontwikkelingen te vol
gen. Er is geen haast. Alles zal op zjjn
tijd komen".
Een woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse Zaken van Guatemala heeft
medegedeeld, dat er in Guatemala wolk
breuken hebben plaatsgevonden, waarbij
meer dan duizend personen om het leven
zijn gekomen en 70.000 mensen dakloos zijn
geworden.
De regering van Guatemala heeft een no
ta gezonden aan het Amerikaanse Departe
ment van Buitenlandse Zaken, waarin zij
mededeling doet van de ramp en verklaart,
dat volgens de eerste schattingen, de scha
de „van catastrofale afmetingen" is.
Guatemala vraagt de V.S. om een vlieg
tuig voor de evacuatie van geïsoleerde per
sonen, onder wie 26 Amerikaanse touristen.
Ook wordt gezegd, dat er dringend kleding,
medicijnen en andere relief goederen nodig
zijn.
Verwachting tot Donderdagavond:
Voor de Waddeneilanden en de
kustgebieden van Friesland, Holland
en Zeeland: Matige tot krachtige
Zuid-Westelijke wind. Wisselend be
wolkt met enkele regenbuien. Iets
koeler. Voor het overige gedeelte van
het land: Vannacht vrij koud en
overwegend droog met een matige
tot zwakke wind uit Zuidelijke rich
tingen. Morgen overdag: Wisselend
bewolkt met enkele verspreid optre
dende regenbuien en iets koeler dan
vandaag.
Zon: 7.12—17.37. Maan: 4.56—17.04.
Met het K.L.M.-vliegtuig uit Para
maribo, dat in de afgelopen nacht op
Schiphol landde, arriveerde een dele
gatie uit Suriname, bestaande uit de
heren G. van der Schroeff, mr. dr. J.
A. E. Buiskool, D. Findlay en Schrie-
misser. De delegatie wenst besprekin
gen te voeren of Suriname al of niet
tot het Koninkrijk zal gaan behoren.
Hedenmiddag zouden de delegatieleden
door de minister van Overzeese Ge
biedsdelen worden ontvangen.
de enige tijd o.a. gramofoonplaten uit
gezonden. In de centrale was brand
ontstaan omdat de olie in de
transformator vlam vatte, maar de
brandweer was het vuur spoedig meeu-
ter. De transformator blijft echter min
stens een jaar buiten werking en om
overbelasting van de Centrale op de
spitsuren te voorkomen heeft men be
sloten een deel van de stroom over te
schakelen naar andere onderstations.
Blijkens de electriscbe klokken in de
Centrale is de storing om precies 20.44
uur ontstaan. Een vonk sprong tijdens
de kortsluiting in het oliebad, dat vlam
vatte. De schakelbordwachter, die op dat
moment alleen in de transformatorhal
aanwezig was, bleef ongedeerd. Hij kreeg
terstond hulp van de brandweer, die
zeer snel met veel materieel ter plaatse
was en met drie schuimblusstralen via
de ventilatieluiken het vuur bedwong.
De schade, door de brand ontstaan, valt
nogal mee, zo deelde Ir. Vos, een der
directeuren van het Amsterdamse G.E.B.,
mede. Men heeft na de blussing die
nog geen half uur in beslag nam na
gegaan of men eerst de centrale moest
gaan reinigen of dat terstond weer de
transformatoren onder spanning konden
worden gebracht. Dat laatste bleek het
geval te zijn en successievelijk werden
het Gooi (dit het eerst vanwege de Hil-
versumse zenders) en de uitgevallen
stadswijken weer ingeschakeld.
Tram noch telefoon zijn uitgevallen,
maar wel de verlichting op de Oranje
sluizen en de sluis bij Zeeburg, hetgeen
moeilijkheden bij het schutten oplever
de, Ook het Concertgebouw kwam tij
dens een concert in het donker te zitten.
De noodverlichting bracht hier uitkomst,
evenals in de ziekenhuizen. De stations
Muiderpoort en Amstelstation ondervon
den enige hinder omdat de blokbeveili-
gingsinstallaties met de hand moesten
worden bediend en de seinlichten op bat
terijen moesten worden overgeschakeld.
Het treinverkeer had echter slechts ge
ringe vertraging. De stations waren in
het duister gehuld, evenals vele straten.
Verkeersongelukken zijn echter niet ge
constateerd. Om even voor tien uur was
de storing geheel opgeheven.
De burgemeester van Amsterdam,
mr. d'Ailly, ervoer de gebeurlijkheden
van het reizen door het binnenland van
Suriname, toen hij naar Nickerie ver
trok om er.... niet aan te komen. Hij
was Zaterdag in gezelschap van de le
den van het Surinaamse college van
algemeen bestuur, de heren A. Brakke
en W. Hewitt, per motorboot over de
binnenwateren naar Nickerie vertrok
ken. Maandagmorgen gaf men uit
Nickerie telegrafisch aan Paramaribo
kennis, dat er van het gezelschap geen
spoor te bekennen was. Maandagavond
is het gezelschap te Paramaribo terug
gekeerd: een omgevallen woudreus in
de smalle Arrawarra-rivier had het ge
zelschap genoopt, naar Paramaribo te
rug te keren.
Vaticaanse kringen zeiden, aldus U.P.,
gisteren, dat de H. Vader begin Decem
ber een Consistorie zal houden en dan
misschien die gelegenheid zal benutten
om zes nieuwe kardinalen te creëren.
In eerste instantie zou het Consistorie
ten doel hebben drie kardinaal-legaten
te benoemen om de Heilige Deuren van
de drie grote basilieken te openen aan
de vooravond van Kerstmis.
Genoemde kringen verwachten, dat als
kardinaal-legaten zullen worden aange
wezen: kardinaal Clemente Micara, kar
dinaal Benedetto Aloisi Masella en kar
dinaal Eugene TisseranL
Op het ogenblik zijn er 55 kardinalen
en het verluidt, dat Z. H. de Paus rog
voor het Heilig Jaar 6 nieuwe kardinalen
zou aanwijzen.
Misschien zal de Paus later in het Hei
lig Jaar in een speciaal Consistorie het
college op het volle ledental van 70 bren
gen. Sedert de Paus in Maart 1939 ge
kroond is, heeft hij 32 kardinalen be
noemd, waardoor het college voltallig
werd, doch sedertdien zijn 15 kardinalen
overleden.
Ambtenaren van de centrale ter be
strijding van falsificaten zijn er in sa
menwerking met de gemeentepolitie
van verschillende Nederlandse steden
en de Belgische politie in geslaagd een
bende van valsemunters op te rollen.
In het geheel z(jn, naar wij vernemen,
thans vijftien arrestaties verricht.
Deze valsemunters hielden zich
bezig met de vervaardiging en ver
spreiding van valse bankbiljetten van
honderd gulden. De Nederlandse po
litie kwam hen op het spoor, toen
in Aken en Düsseldorf valse hon
derd-guldenbiljetten werden gesig
naleerd. Een onderzoek wees uit
dat enkele Belgen en Nederlanders
deze biljetten hadden verspteid.
Enige tijd later werd in Den Haag
een Belg aangehouden, die met een
vals honderd-guldenbiljet zijn inko
pen probeerde te betalen. Ook zijn
handlanger kon worden aangehouden.
Van deze tweede Belg leidde het
spoor naar een kermisreiziger De K.
Het onderzoek wees uit, dat deze man
bij de drukker L. de P. in Luik had
gewoond. Tijdens een huiszoeking bij
deze drukker werden toen de cliché's
gevonden en ook de apparaten, waar
mee de biljetten werden vervaardigd.
Briefjes van honderd werden bij de
drukker niet gevonden, wel een grote
hoop as: toen de man bemerkt had, dat
de politie hem op het spoor was, had
Dinsdagmiddag rond 5 uur was de in
Amsterdam in recordtijd gebouwde
„Oslofjord" weer terug in de Noorder-
sluis van IJmuiden. Het sierlijke schip
heeft op de Noordzee zijn technische
proefvaart gemaakt en dank zij de ver
andering van het weer hebben de tech
nici tevens gelegenheid gehad na te gaan
hoe het schip zich houdt als de zee geen
spiegeltje is. Door de invallende duister
nis trokken de drie rode lampen hoog
in de voormast en de verlichte dekken
reeds van verre de aandacht en velen
haastten zich naar het Noordzeekanaal
om het fraaie schip na te ogen op zijn
weg naar Amsterdam, in hun hart een
gevoel van trots, want het waren toch
maar weer Hollanders, die zo'n mooi
schip wisten te bouwen.
Het dierenpark Wassenaar bezit een vier maanden oud tijgertje, Radjah geheten
dat dik bevriend is met de directeur en diens echtgenote. Behalve dat het tijgertje
als „kind in huis is", gaat het geregeld in de auto mee boodschappen doen. Ver
moedelijk zal dit niet zo erg lang meer duren, want Radjah gaat nu reeds ontzag
inboezemende afmetingen aannemen.
hij de aanwezige voorraad valse bank
biljetten, 300 stuks, verbrand.
De valsemunters -hebben ruim 200
valse bankbiljetten verspreid. Al deie
biljetten zijn door de politie gevonden
en in beslag genomen. De biljetten wa
ren goed nagemaakt. Zij waren alleen
iets fletser van kleur en de opdruk
„100 gulden" was iets onduidelijker
dan op de goede honderd-guldenbiljet-
tcn.
In verband met ue omzetdaling van
melk, die reeds geruime tijd valt te
constateren en bij orbeeld voor Am
sterdam in vergelijking met verleden
jaar 13.2% bedraagt, vormde de bespre
king over de verlangue verhoging der
winstmarge een der belangrijke agenda
punten van de Bondsvergadering der
R. K. Handelaren in n.elh en melkpro
ducten, die Dinsdag te Utrecht werd
gehouden. Ondanks herhaalde verzoeken
blijkt de regering niet bereid dc winst
marge op te trekken, zodat dt melkhan
delaren in 'n zeer ongunstige positie
blijven verkeren. Met diverse Kamer
leden is onlangs contact opgenomen cm
een verbetering te bewerkstelligen.
Over de sanering van de melkhandel
werd opgemerkt, dat zowel aan de
wijk- en sectorgedachte als aan coöpe
ratieve bezwaren zijn verbonden. Het
eerste zal het persoonlijk initiatief sterk
doen verminderen, terwijl de tweede
mogelijkheid te vaak wordt gezien als
strijdmiddel tegen het grootbedrijf. De
oplossing dient gezocht te worden in
qualitatief uitmuntende melkhandela
ren, die zich vrijelijk een bestaan 'run
nen verwerven en door hun persoonlij
ke capaciteiten en moderne technische
outillage het publiek aan zich binden.
In dit verband is 't spoed'ge in werking
treden van een landelijke vestigings
regeling gewenst.
Mr. G. v. d. Hoek gaf een beschou
wing over de mogelijkheden, welke de
P.B.O. de melkhandelarer. biedt. Uiter
aard moest dit betoog hvpothetisc blij
ven, daar de praktijk de werking van
de P.B.O. nog niet heeft aangetoond.
Dat door de P.B.C een directe invloed
der melkhandelaren op de standaardi-
satiebedrijven mogelijk zou worden,
achtte spr onwaarschijnlijk. Een indirec
te invloed zou tot .tand kunnen komen
via een productschap, dat gegeven
de positie en de behoeften der hande
laren boven een bedrijfschap is
te verkiezen.
Zeer noodzakelijk blijkt het echter,
dat de middenstanders een grote en
hechte organisatie gaat opbouwen, w -
ke haar stem ook zal kunnen doen ho
ren in de Sociaal-Eccjomische Raad,
daar anders de l clar c.". van de mid
denstand in het gedrang dreigen te ke
rnen'.
De procureur-fiscaal bij het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam heef* tegen
de 39-jarige Douwe Capelle, ex-cecher-
cheur van het Bureau Joodse Zaken te
Amsterdam, levenslange gevangenis
straf geëist. Het Bijz. Gerechtshof te
Leeuwarden had hem reeds tot levens
lang veroordeeld, maar de Bijz. Raad
van Cassatie achtte destijds hern euwde
behandeling noodzakelijk. Capelle heeft
in de bezettingstijd deelgenomen aaD
tal van arrestaties.
Uitspraak X November.
(Van een luchtvaart-medewerker)
De omstandigheid, dat de West-Eu-
ropese mogendheden ten opzichte
van de vermoedelijke agressor po
litiek hetzelfde georiënteerd zijn. maar
vooral ook de overtuiging, dat militaire
samenwerking de enige weg is naar een
doelmatige verdediging, zijn de voor
naamste factoren, die geleid hebben tot
het West-Europese Pact. Met het doel
de land-, zee- en luchtstrijdkrachten
van de betrokken mogendheden uni
form te organiseren en vervolgens onder
éénhoofdige leiding te plaatsen is een
verdedigingsraad in het leven geroepen,
die tevens tot taak heeft te bepalen,
welk aandeel iedere partner afzonder
lijk aan de gehele West-Europese ver
dediging zal moeten bijdragen.
Indien de gespannen politieke toe
stand. waarin wij heden ten dage ver
keren. ooit tot een gewapend conflict
mocht komen, is het te verwachten dat
de vijandelijkheden door de tegenpartij
zullen worden geopend.* In dat geval
kan gevoeglijk worden aangenomen,
dat het streven van de vijand erop ge
richt zal zijn, een snelle mobilisatie en
concentratie van de Westerse verdedi
ging onmogelijk te maken door geheel
onverwachts luchtaanvallen te doen uit
voeren nog vóór er van militaire acties
te land sprake zal zijn. Teneinde te
voorkomen, dat de vijand op deze wijze
een grote voorsprong zal weten te be
halen. is er op de eerste plaats aan
dacht besteed aan de luchtverdediging.
Te dien aanzien is overeengekomen,
dat Nederland een kleine, maar goed
geoutilleerde vloot van jachtvliegtuigen
zal opbouwen, die bijgestaan door een
moderne luchtdoelartillerie in staat zal
zijn strategisch belangrijke punten op
eigen grondgebied en zonodig daarbui
ten effectief te verdedigen.
De onlangs boven Engeland gehouden
luchtmachtoefeningen hebben op over
tuigende wijze aangetoond, dat de he
dendaagse luchtverdediging hoegenaamd
niet bij machte is ook maar iets uit
te richten, indien zij niet kan steunen
op een uitmuntend functionnerende
grondorganisatie. Het moderne jacht
vliegtuig kan wegens brandstofgebrek
doorgaans niet langer dan omstreeks 40
minuten in de lucht verblijven. Het is
dus zaak, dat de vlieger reeds vóór de
start met de meest belangrijke gegevens
omtrent de aanvallende vliegtuigen be
kend is, zodat hij de kostbare vliegtijd
ten volle voor de daadwerkelijke afweer
kan benutten. Deze onmisbare gegevens,
die betrekking hebben op positie, snel
heid en aantal van de vijandelijke bom-
bardeurs, kunnen grotendeels alleen
door middel van een wijdvertakt radar
waarschuwingssysteem worden verkre
gen. Hierbij doen zich echter nog grote
moeilijkheden voor. Laagvliegende vlieg
tuigen kunnen slechts bij uitzondering
worden gesignaleerd en bovendien moet
de minimum-reikwijdte van het rader
station minstens 200 km. bedragen om
nog bijtijds een effectieve afweer te
kunnen organiseren. De veiligheid kan
uiteraard worden opgevoerd door de ra
dar-stations zo ver mogelijk in de rich
ting van de vijand te plaatsen, hetgeen
evenwel vanwege de ondiepte van ons
land slechts een matige uitwerking
heeft.
Er van uitgaande, dat de middelmati
ge bommenwerper een snelheid van
500 km. per uur heeft, mogen nade
rende vliegtuigen niet later dan 25 mi
nuten van te voren worden opgemerkt.
Teneinde vergissingen te voorkomen,
worden de door radar verkregen gege
vens uitsluitend aan de Centrale Com
mandokamer doorgegeven, waar aan de
hand van een overzicht van alle in gang
zijnde operaties met vrij grote zeker
heid kan worden uitgemaakt of men in
derdaad met vijandelijke toestellen te
doen heeft. Is de uitslag bevestigend,
dan wordt onmiddellijk een plan de
campagne opgemaakt en eerst daarna
wordt aan de jachtvliegers het start
sein gegeven. Al deze handelingen die
nen vanzelfsprekend uiterst snel te ge
schieden. Daarenboven behoort het be
dienend personeel zich redelijk in de
voertaal van de West-Europese lucht
verdediging, het Engels, te kunnen uit
drukken om in staat te zijn te allen
tijde een zelfde service te bieden aan
buitenlandse squadrons, die in noodge
vallen komen assisteren. De zware eisen,
die aan het personeel gesteld moeten
worden, billijken dan ook alleszins het
streven om de sleutelposities van de
luchtverdediging zo veel mogelijk door
beroepsmilitairen te doen bezetten, het
geen zeker niet in de laatste plaats ook
de slagvaardigheid in hoge mate ten
goede zal komen.
Dat de meeste vliegvelden in Neder
land, in tegenstelling met de wenselijk
heid, niet gelegen zijn in de centra van
de te verdedigen gebieden, is niet zo
heel bezwaarlijk, daar de afstanden in
ons land, zeker voor een straaljager,
slechts betrekkelijk klein zijn. De be
waking ervan zal worden opgedragen
aan de z.g. luchtvaarttroepen, die dus
danig bewapend kunnen worden, dat zij
ook met succes weerstand kunnen bie
den aan mogelijke aanvallen van para
chutisten.
Ter verdediging van strategische pun
ten als spoorwegknooppunten, telefoon
centrales enz. komt de luchtdoelartil
lerie eerst in actie, wanneer de lucht
macht er niet in geslaagd is alle vijan
delijke bommenwerpers te beletten het
te verdedigen gebied binnen te vliegen.
Een voordeel van de luchtdoelartille
rie is natuurlijk, dat zij onafhankelijk
van de weersgesteldheid in actie kan
komen. Een nadeel is tot nu toe altijd
geweest, dat zij niet snel verplaatsbaar
is. waardoor de vijand deze afweer
middelen vrij gemakkelijk ontwijken
kan. Indien evenwel de berichten om
trent radiografisch bestuurbare projec
tielen waarheid bevatten, zal dit nadeel
in de naaste toekomst geen naam meer
mogen hebben.
Wanneer de thans in uitvoering zijnde
plannen verwezenlijkt zijn, zal Neder
land ongetwijfeld een luchtverdediging
bezitten, die niet alleen een niet te on
derschatten onderdeel van de gehele
West-Europese strategische luchtverde
diging zal uitmaken, maar die ook in
staat zal zijn ons grondgebied doeltref
fend tegen vijandelijke luchtaanvallen
te beschermen.
Wij herinneren in dit verband
aan de woorden van de Amerikaanse
generaal Omar Bradley, die Zaterdag
j.l. zeide. dat een atoombom op Wash
ington wel eens het begin kon zijn.
De in Finland gearresteerde 26-jarige
Nederlandsche Sylvia v. d. M is tot
een boete van 2.100 Finse mark ver
oordeeld wegens bedrog, misleiding van
de autoriteiten en overtreding van de
bepalingen aangaande de aankomst en
het verblijf van vreemdeling in Fin
land.
