WOENSDAG SLOTZITTING
VAN DE R. T. C.
„DE MODERNE MENS HEEFT ZICH
WERKELIJK TOT SLAAF GEMAAKT"
'J
ZIJ, DIE VIELEN
twee en dertig deserteurs weigeren
FRANSE CONSTELLATION VLOOG TEGEN
EEN BERGTOP TE PLETTER
Alle inzittenden gedood
ZUIVERINGSACTIE IN OOST-EUROPA
Volkshogeschool
Wereldspaardag
Tot hoofd en hart
Het weer
Gevallen marinemannen
geëerd
CHRISTUS KONING
Sterk Russisch verhaal
Familie van Sukarno
in arrest
OP LAATSTE MOMENT TE VERTREKKEN
Eerste ongeluk op deze
Franse oceaanluchtlijn
GEEN RADIO OP DE
SPITSUREN
ZAL AMERIKA TITO
MEER STEUN GEVEN?
De geschiedenis van de
verloren zoon
Proces-Rajk in Hongarije schijnt er de stoot
aan te hebben gegeven
Wielrenner P. Evers
ernstig gewond
ZATERDAG 29 OCTOBER 1949
73ste JAARGANG No. 24602
Bemiddelingsvoorstel over militaire
aangelegenheden aanvaard
Vrijdagavond na afloop
van de vergadering der Cen
trale Commissie van de
R.T.C. is in een communiqué
van hef secreiariaaf-generaal
van de R.T.C. medegedeeld,
daf Woensdagmiddag 2 No
vember om 14 u. de plenaire
sloiziiiing van de R.T.C. zal
worden gehouden.
DE TOLBOOM VAN
„DE VUURSCHE"
Mevr. Bosch v. Drakenstein
liet verstek gaan
Plaquette te Den Helder
onthuld
De Ir lansfe delegatie
Later weer vrijgelaten
Catalina's voor K.L.M. in
Indonesië
„ZUIDERKRUIS" NAAR INDONESIË
He
Russische aanval wordt
niet verwacht
Wereld kruistocht vain pater Lombardi S.J.
Tienduizenden slaat deze predikant
in de ban van zijn woord
Leiders van de „Sokols"
te lauw bevonden
Ginette Neveu
Marcel Cerdan
Mr. Van Lanschot 1*
Oud-burgemeester van
s-Hertogenbosch
Jan Pronk komt er goed cd
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544. Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45. tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M van Run.
Wnd. hoofdredacteurs W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m -hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
f 1.52 oer maand, f 4.55 oer kwartaal.
Voorts wordt medegedeeld, dat een
bemiddelingsvoorstel van de UNCI, be
treffende militaire aangelegenheden,
door alle delegaties is aanvaard. De mi
litaire commissie zal thans de laatste
hand leggen aan het opstellen van de
ontwerp-overeenkomsten, haar werkter
rein - betreffende.
De Centrale Commissie ontmoette
Vrijdagavond de vertegenwoordigers var»
de Nederlandse en buitenlandse pers in
de „Rolzaal" op het Binnenhof. Dank zij
Verwachting tot Zondagavond:
Vannacht weinig wind, op enkele
plaatsen mist en slechts hier en daar
in het binnenland lichte nachtvorst.
Vr|j veel bewolking, maar overwe
gend droog weer. Overdag meest
zwakke wind, hoofdzakelijk uit rich
tingen tussen Oost en Zuid. Weinig
verandering in temperatuur.
Zondag: Zon: 7.3017.17; Maan:
14.39—0.03.
Maandag: Zon: 7.2317.15; Maan:
15.51—1.20.
Maandenlang heeft het Amsterdams
Gerechtshof gewacht op de verschijning
van de Spaanse echtgenote van jhr.
Bosch van Drakenstein, die volgens het
sinds eeuwen geldend „Rechthuys van
de Vuursche" op de Baarnseweg tolgeld
hief, waarmede zij de kosten van onder
houd van deze weg dekte. Maar de zaak
tegen Maria de la Concepcion Fernanda
Timothea Antonia Sorela is tenslotte
fyuag bjj verstek behandeld.
De overheid verleende na de oorlog
geen concessie meer voor het heffen van
tolgeld en liet door de politie uit De Bilt
de tolboom verzegelen.
Maria liet het daar niet bij zitten en
liet een nieuwe tolboom timmeren. Toen
die ook verzegeld werd gaf ze haar rent
meester opdracht arbeiders een greppel
dwars over de weg te laten graven en
er bovendien nog een prikkeldraadver
sperring over aan te brengen. Zo ge
schiedde en zo werd zij, precies een jaar
geleden, wegens het onveilig maken van
het verkeer op de weg door de Utrechtse
politierechter tot één maand gevangenis
straf veroordeeld.
Zij ging in hoger beroep maar ver
scheen bij de behandeling van haar zaak
vier keer niet. Ook Vrijdag was zij af
wezig.
De procureur-generaal, mr. Hoeffel-
tean, zei van mening te zijn, dat daar
de weg voor het verkeer was openge
steld hier sprake was van een open
bare weg en dat verd. niet het recht had,
daarin greppels aan te brengen. Hij vroeg
bevestiging van het vonnis: één maand
gevangenisstraf. Uitspraak 11 November.
De Staatssecretaris van Marine, schout
mi nacht- H. C. W. Moorman, onthulde
vrijdagmiddag in het Koninklijk Insti
tuut van de Marine te Den Helder een
Plaquette ter nagedachtenis aan de ma-
tinemannen, die in de oorlog gesneuveld
Sijn. Hij wees daarbij op de traditie van
de Koninklijke Marine, die vijf eeuwen
hsng in vrede en oorlog de vlag onbe
smet heeft gehouden, zelfs in de tijden
dat de Marine maar net dat materiaal
toegewezen kreeg, dat noodzakelijk was
Voor de defensie.
.."Er zullen," zo zeide hij, „wellicht weer
Oden komen, dat men de Marine niet
«eeft, wat zij nodig heeft, doch ook dan
wordt van de marine-officier verwacht,
hij de traditie zal hooghouden."
De plaquette, die de Staatssecretaris
daarna onthulde, is een bronzen afgiet-
van de marmeren, die zich in het
'nisterie van Marine bevindt.
de zorgen van de Regeringsvoorlichtings
dienst, die deze ontmoeting arrangeerde,
kregen de journalisten de gelegenheid
de leidende figuren van de conferentie
met vragen te bestormen.
De belangstelling ging voornamelijk
uit naar het vraagstuk Nieuw-Guinea.
het enige moeilijke punt, dat nog op
oplossing wacht. Vandaag zou de Cen
trale Commissie zich hierop werpen. Bij
alle delegaties bestaat de mening, dat
het een moeilijke bespreking zal worden.
Een der vertegenwoordigers van de
Nederlandse minderheidsgroep ter R.T.C.,
ir. J. H. Schijfsma, heeft tegenover het
A.N.P. ten aanzien van Nieuw-Guinea
verklaard, dat „de reden, waarom
Nieuw-Guinea als een bijzonder gerecht
op het menu der R.T.C. is aangegeven,
juist is, dat voor dit Nederlandse eiland
iets anders moet gelden dan voor Indo
nesië het geval is en dat, waar voor In
donesië de overdracht der souvereiniteit
toegezegd is, zulks voor Nieuw-Guinea
in geen geval zal behoeven te gelden".
Naar wij uit Batavia vernemen, zou
den de heren N. Jouwe en M. Kasiepo,
beiden leden der Irianse delegatie, zich
vandaag per K.L.M.-vliegtuig naar Ne
derland begeven. Beide heren zijn lei
dende figuren uit de Irianse Nationale
Volksbeweging.
Het Sovjet-Russische nieuwsbu
reau Tass meldde Vrijdag uit Den
Haag, dat „duizenden soldaten, die
niet bereid zijn te vechten voor de
belangen der Nederlandse imperia
listen in Indonesië, in Nederland in
concentratiekampen zitten Twee
honderd soldaten, die te Schoonho
ven bij Utrecht gestationneerd wa
ren, vielen de ofjicieren aan, ver
nielden de barakken en maakten
hun wapens onklaar. Kort daarna
weigerden 52 soldaten, die in een
kamp te Nieuwersluis werden vast
gehouden, eveneens naar Indonesië
te gaan. De kampleider riep de ma
rechaussee te hulp. Een bloedige
botsing volgde en de gewonde sol
daten werden in de gevangenis ge
worpen. Dit alles werd bekend, toen
1500 ouders der gedetacheerden
naar het kamp te Schoonhoven ge
komen waren, waarheen de bij het
voorval te Nieuwersluis betrokkenen
waren overgebracht." aldus Tass.
Jawel
Blijkens uit Surabaja ontvangen be
richten, welke van Nederlandse zijde
werden bevestigd, zijn de moeder en'de
getrouwde zuster van president Sukarno
enige .dagen geleden door een Nederland
se instantie in hun woonplaats Blitar
gearresteerd en na onderzoek door dé
plaatselijke autoriteiten inmiddels weer
m vrijheid gesteld.
Het te Surabaja verschijnende blad
„De Vrije Pers" meldt, dat men niet kon
mededelen, wat de aanleiding tot deze
arrestatie is geweest.
Vijf verbouwde Cdtalina-vliegboten
zullen worden toegevoegd aan de vloot
van het inter-insulaire bedrijf van de
K. L. M. in Indonesië, aldus meldt
Aneta uit New York. De eerste van de
serie is reeds onderweg naar Neder
land, vanwaar zij via Cairo, Calcutta
en Bangkok naar Indonesië zal worden
overgevlogen.
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd:
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld 9 October 1949 na
vermissing: Sold. N. A. de Korte,
legernr. 281222486. afkomstig uit
Leidschendam (Z.H.).
Gesneuveld 9 October 1949, na
vermissing: Sold. J. A. Scholten,
legernr. 250318032, afkomstig uit
Didam.
Gesneuveld 9 October 1949, na
vermissing: Sold. H. A. Selie, leger
nr. 280402395, afkomstig uit Amster
dam (C.).
Koninklijk Ned.-Ind. Leger: Geen
verliezen.
Dat zij rusten in vrede.
(Van onze Rotterdamse redactie)
er,de roepende, fluitende en
ovr?„J .militairen, die Donderdag
hinrro„e railln£ V£m de „Zuiderkruis"
fam1?^iV^°r een laatste contact met hun
VcHr't vijf minuten voor het
den tl/fl schip op de kade wer-
reeds K?^ate," stond een soldaat, die
Koionpierhaalde malen de aandacht van
fcijn *1 1Uyter had trachten te trekken.
Sant ?,f°ecP u°m ve Sarnizoenscomman-
ztonri Sch°onhoven, die aan de wal
ruchtirro f Th.tJer, verloren in het luid-
Viei Sc afscheid der anderen. Plotseling
een nalH°°r voeten van de kolonel
boord t. petten. Het was over
leur" gmg °,ld door een -bekeerde deser-
bedui'dde iwu ?og ee"? uitdrukkelijk
bestemd \Jl r. voor Kolonel Sluyter
Voortkom S' ?ez0 sympathieke geste,
b^rheicT'bracEl g8Y°el van dank-
jtezicht van rtt t T8". °5froering op het
agen reeds kol°nel' dle de afgelopen
maakt heeft me er^ bekeringen ge-
Van de 193 militairen, die na herhaal
delijk dienstbevel geweigerd hadden en
m de kazerne te Schoonhoven bijeen
waren gebracht, weigerden er gister
morgen elf om in de wagens naar Rot
terdam te stappen. In de loods aan de
Merwehaven te Rotterdam weigerden er
nog eens een en twintig. Deze twee en
dertig deserteurs zijn onmiddellijk over
gebracht naar het Depot Detentie, Kamp
Nieuwersluis en zullen normaal door de
krijgsraad berecht worden. De andere
dienstweigeraars verklaarden zich bereid
te vertrekken nadat met elk van hen
afzonderlijk was gesproken. Zij worden
zonder straf normaal naar Indonesië uit
gezonden. In totaal zijn er op dit ogen
blik nog 384 deserteurs.
De inscheping op de „Zuiderkruis" is
zonder ongeregeldheden verlopen. Men
was overigens op zijn qui vive en gezien
het aantal marechaussee's en agenten van
politie geloven wij niet, dat demonstran
ten veel kans gehad zouden hebben.
De 37 passagiers en de 11 leden van de bemanning; van de Franse Constel
lation die, zoals wij in een groot deel van onze oplage van gisteren reeds
meldden, te pletter is gevlogen tegen een bergtop op het eiland Sao Miguel
van de Azorengroep, zijn allen om het leven gekomen. Onder de passagiers
bevonden zich de Franse violiste Ginette Neveu en oud-wereldkampioen
middengewicht boksen Marcel Cerdan. Gezagvoerder van het toestel was de
bekende vlieger Jean de I.anoue, die volgens de Air France een der beste
piloten was van de Noord-Atlantische lijn. Hij heeft in totaal 88 oceaan-
vluchten gemaakt, tezamen 6700 vlieguren of een totale afstand van 1.300.000
km. Sinds de Air France op 1 Juli 1946 de trans-Atlantische lijn opende
sinds die datum zijn er 1972 oceaanvluchten gemaakt is dit het eerste
ongeluk, dat haar treft.
sen, 2 Canadezen, 1 Cubaan, 1 Irakees,
1 Israëliër, 1 Mexicaan, 1 Lybiër en 1
statenloze.
Omtrent'de oorzaak van het ongeluk
tast men nog steeds in het duister. De
Constellation, die op weg was van Pa
rijs naar New York had een normale
vlucht gehad naar de Azoren en er
schenen geen moeilijkheden te zijn
toen de marconist aan het vliegveld op
het eiland Santa Maria meedeelde, dat
het toestel zich gereed maakte voor de
normale tussenlanding. De verkeers
toren antwoordde, dat alles gereed
was voor de landing, doch men wacht
te vergeefs. Het weer was helder en
het toestel behoefde niet binnengeloodst
te worden. Onmiddellijk daarop werd
echter het radiocontact verbroken. Wel
verscheen het toestel boven het vlieg
veld, doch daarna werd niets meer
vernomen. Onmiddellijk werden daar
op vliegtuigen en schepen gealarmeerd
om naar het vliegtuig te zoeken
Tegen het middaguur werd het wrak
van het toestel opgemerkt door een
vliegtuig, dat meldde, dat het over
levenden bij de verongelukte Constel
lation had gezien, die hoog tegen de
top' van de 1100 meter hoge Algarvia
lag. Toen de uitgezonden reddingsploeg
cehter bij het verbrande vliegtuig arri
veerde, bleken echter alle inzittenden
dood te zijn. Onder de passagiers be
vonden zich 12 Amerikanen, 16 Fran-
Het bestuur van de Nederlandse Ra
dio-Unie heeft Vrijdagmiddag besloten,
dat de beide zenders voor de binnenland
se omroep in de periode van 15 Novem
ber tot 15 Januari a.s. op de werkdagen
van 7.30 uur tot 8.30 uur en van 16.30
uur tot 17.30 uur zullen worden stilge
legd, met uitzondering van de Zaterdag
middagen.
Naar Associated Press verneemt zijn
de Amerikaanse diplomaten van achter
het ijzeren gordijn op hun onlangs in
Londen gehouden geheime conferentie
tot de slotsom gekomen, dat Amerika
meer steun aan Joegoslavië moet geven
om dit land te helpen in zijn strijd te
gen de Cominform.
Onderstaatssecretaris George Perkins
zou deze aanbeveling persoonlijk aan
zijn chef, minister van Buitenlandse Za
ken Dean Acheson, voorleggen.
De diplomaten waren het erover eens,
dat Rusland niet van plan is Joegosla
vië binnen te vallen
(Van onze Weense correspondents
ZONDAG, 23 October.
Het optredep van de Italiaanse Jezuïet pater Lombardi in Wenen grenst aan
het onverklaarbare. Deze eenvoudige priester beheerst de Duitse taal bijna
niet, hij moet zijr Italiaanse toespraak eerst door eèn confrater laten vertalen
en dan urenlang woord voor woord met hem instuderen om de juiste toonval
te vinden. Dan verschijnt hij op de preekstoel van Sankt Stefan zonder ver
toon, in zijn zwarte toog, een slanke middelgrote ascetische verschijning met
een donkergerande bril. Hij leest zijn preek woord voor woord af, heeft moeite
met bepaalde medeklinkers, lange woordverbindingen blijven soms onver
staanbaar en het accent wordt niet zelden verkeerd gelegd, zodat de toehoor
ders de zin niet geheel begrijpen. En toch is de Stephansdom reeds een kwar
tier voor het begin van de preek zó vol, dat de poorten op bevel van de politie
moeten worden gesloten.
van anderen, slaaf van het kapitaal, van
de machine, van het collectivisme en ten
slotte van de staat. Met enkele woorden
maakt deze predikant het zijn hoorders
duidelijk, dat zij werkelijk tot slaven zijn
geworden, want moet niet iedereen wer
ken alleen om zijn karig dagelijks brood
te verdienen? We werken om te kunnen
eten en we eten om weer te kunnen wer
ken en verder niets. En uit dit para
dijs der vrijheid en der mensenrechten
is het zogenaamde sociale vraagstuk ont
staan, dat goed beschouwd niets anders
is dan een poging om de slavernij der
mensen wettelijk te regelen.
Eigenlijk vertelt pater Lombardi
niets opzienbarends; wat hij zegt zou
iedere pastoor kunnen preken en ook
de manier waarop hij spreekt heeft
niets opvallends. Want aan zijn tekst
gebonden, kan hij zich niet laten gaan
en voor een Italiaan is hij uiterst ka
rig met zijn gesties. De toehoorders
moeten dan ook na afloop toegeven,
dat zij eigenlijk niet ontroerd of aan
gegrepen zijn. Maar één ding is dui
delijk: deze man spreekt onomwon
den uit wat iedereen uit droevige da
gelijkse ervaring weet en waaraan hij
bijna gewend is geraakt. Hij noemt
de ziekte van de moderne mens bij
haar juiste naam en hij kent ook de
oplossing, bestaande in de echte, on
baatzuchtige liefde en de terugkeer
tot de Vader.
De mensen stromen verder aan uit alle
straten rondom de kathedraal en vullen
het plein tot in de verste hoeken. In de
kerk bevinden zich minstens 10.000 dicht
op elkaar gepakte toehoorders en op
het plein groeit de menigte aan tot 40,
ja 50.000 mensen. De Plebaan is zelfs
van mening, dat er vandaag meer men
sen zijn opgekomen dan verleden jaar
bij de plechtige heropening van de ka
thedraal. Wanneer deze man spreekt,
luistert de hele menigte naar hem, die
zonder de kunstgrepen van de schoolse
rhetorica eenvoudig en onopgesmukt de
geschiedenis van de verloren zoon vertelt
en dan in de toepassing stuk voor stuk
aanwijst dat de moderne mens deze be
delaar is. Want vijftien eeuwen heeft hij
rustig in het Vaderhuis geleefd, maar
bij de opkomst van de Renaissance
meende hij de eigenlijke menselijke
waardigheid en schoonheid ontdekt
te hebben. Hij wilde vrij zijn en
heeft zich dan ook vrij gemaakt
van alle goddelijke wetten om nu
na de laatste vijf eeuwen tot de
ontdekking te komen, dat de parolen der
vrijheid hem gemaakt hebben tot slaaf
Uit verschillende landen komen de laatste dagen steeds meer berichten over
een grondige zuivering van de communistische partij van Titoïstische en
Tritzldïstische elementen. Vooral het proces-Rajk in Hongarije schijnt tot
deze zuiveringsacties de stoot te hebben gegeven.
In Polen zijn minstens drie onderministers gearresteerd in het kader van
een grote zuivering, aldus meldt Reuters correspondent uit Warschau. Verder
is een groot aantal ambtenaren van alle rangen ontslagen.
Volgens een gewoonlijk betrouwbare bron te Londen zijn de drie gearresteerde
onderministers Kovvazewski van Landbouw, Borout van Bosbeheer en Kocha-
nowicz, de onderminister van Arbeid. Zij waren alle drie voormalige leden
van de Poolse socialistische partij, die een fusie met de communisten heeft
aangegaan. Men neemt aan, dat de onderminister van Buitenlandse Zaken,
Kulin, heeft moeten aftreden.
zich „te lauw had getoond, dat niet ge
noeg geestdrift betoonde ten aartzien
van de Sovjet-Unie en dat blijk had
gegeven van sympathie met de Wester
se democratieën", is ontslagen.
Ook de onder communistische leiding
staande „Socialistische Eenheidspartij"
(S.E.D.) in de Russische zone van Duits
land heeft een actie ingezet tegen „Ti
toïstische en Trotzkiïstische elementen"
in haar midden. Volgens het West-Ber-
lijnse dagblad „Telegraf" heeft de in
lichtingendienst, welke ressorteert on
der het centrale secretariaat van de
partij, de S.E.D.-partijbesturen in de
verschillende „lander" in de Russische
Zone aangeschreven zo spoedig mogelijk
lijsten op te stellen van partij-functio
narissen, die in het verleden blijk heb
ben gegeven van „Trotzkiïstische af wij-
De slachtoffers van deze zuivering
schijnt men te moeten zoeken onder
hen, die lange tijd in Westelijke landen
vertoefd hebben en die geacht worden
sympathiek te staan tegenover de na
tionalistische houding van de vroegere
vice-premier Gomulka, die vorige zomer
is afgezet wegens meningsverschil met
de Cominform over de kwestie-Tito.
A.F.P. meldt, dat aan het einde van de
afgelopen en in het begin van deze
week een uitgebreide zuivering heeft
plaats gevonden onder het personeel
van de „Sokols" (de Tsjechoslowaakse
sportbonden) te Praag. Een aantal func
tionarissen van deze organisatie, dat 1 kingen".
Hij zegt dit alles, ondanks zijn on
volmaakt Duits, met zo'n overtuiging,
met zoveel innerlijke gloed en zeker
heid, dat iedereen hem gelooft, hem
vertrouwt en moet toegeven, dat hier
de eigenlijke oplossing ligt voor de kwa
len van de hedendaagse mensheid.
Meer dan een uur lang spreekt deze
eenvoudige priester de verwende We
ners toe en meer dan een uur lang is
het doodstil in de kathedraal, doodstil
ook op het grote kerkplein, waar de
goede katholieke Weense kern verza
meld is, eenvoudige arbeiders, veel vrou
wen vooral uit de burgerkringen en
dan een groot aantal mannen, die met
ontbloot hoofd luisteren.
Pater Lombardi voelt zich geroepen,
de mensheid zijn eenvoudige boodschap
te brengen; hij geeft zelf bescheiden
toe, dat hij de taal niet beheerst en toch
brengt hem zijn kruistocht over de ge
hele wereld. Hij begint hier in Wenen,
aan het kritieke kruispunt, waar het
oude christelijke Europa onmiddellijk
grenst aan die andere wereld, aan het
zogenaamde paradijs der vrijheid, met
zijn collectivisme, slavernij en dwang.
Daarna zal hij Frankrijk bezoeken en
zal zijn boodschap verder dragen naar
Amerika, ofschoon hij het Engels rtog
slechter spreekt dan het Duits.
Naar menselijke maatstaven gemeten
kan deze redenaar niet op succes reke
nen en zijn gehoor niet boeien en
toch zullen na deze eerste Zondagavond-
preek de mensen aanstaande Dinsdag
en Donderdag na het sluitingsuur we
derom toestromen, zal de jeugd Woens
dag zeker in groten getale opkomen en
kan hij er van verzekerd zijn, dat zijn
toespraak op het feest van Christus-
Koning door tienduizenden zal worden
beluisterd.
De verongelukte violiste Ginette
Neveu werd in 1920 geboren. Zij vol
tooide haar muzikale opleiding bij Carl
Flesch en Jacques Thibaud. Op vijftien
jarige leeftijd kreeg zij de „Premier
Grand Prix" op de internationale vio
listenwedstrijd te Warschau. waaraan
njeer dan vijf en tachtig violisten deel
namen.
Ginette Neveu gaf in de Oude en in
de Nieuwe Wereld vele concerten. Zij
speelde meermalen onder leiding van
Charles Münch en trad verscheidene
keren op met de jonge Franse pianiste
Nicole Henriot. In Nederland heelt
men haar vele malen kunen horen in
concertzalen en voor de radio.
Zij was thans op weg naar Amerika
voor een tournée door de Verenigde
Staten.
Marcel Cerdan was in gezelschap van
zijn manager Longman op weg naar de
Verenigde Staten om zich daar voor te
bereiden op de revanchewedstrijd voor
de wereldtitel, die hij het vorig jaar in
Detroit aan Jake Lamotta verloren had.
De ontmoeting met Lamotta zou aan
vankelijk reeds vorige maand hebben
moeten plaats vinden, doch werd uitge
steld daardot Lamotta een schouderbles.
sure had opgelopen.
Cerdan' is gehuwd en vader van drie
kinderen. Hij werd in 1916 in Algerië
geboren. In dertien jaren van optreden
als prof heeft hij meer dan honderd
wedstrijden gebokst en er slechts een
klein aantal van verloren. Tijdens de
oorlog diende hij bij de Franse marine.
In 1944 won hij het intergeallieerde boks-
tournooi te Rome. Hij stond op het punt
zich uit de bokswereld terug te trekken,
omdat hij, naar hij zelf verklaarde, huis
vader was en zich vast wilde vestigen
in de omgeving van Casablanca, waar
hij een boerderijtje had en in de stad
zelf had hij een café.
Voor het vliegtuig vertrok belde Cer
dan zijn vrouw op en zei haar: „Ik be
loof je dat ik de titel mee terug breng."
Mr. F. J. van Lanschot, oud-burge
meester van 's-Hertogenbosch, is Vrij
dagavond te negen uur op zijn land
goed Zwijnsbergen te Helvoirt na een
langdurige ziekte overleden. Hij be
reikte de leeftijd van 74 jaar.
Mr. van Lanschot heeft behoord tot
de meest geziene burgemeesters nan
Nederland. Bijzonder in Den Bosch was
hij populair. Zijn ,verdiensten liggen
vooral op economisch en cultureel ge
bied. waarin hij, altijd geestdriftig en
volhardend, veel heeft weten te berei-
kën.
Gistermorgen omstreeks twaalf uur
zijn de renners J. Pronk en P. Evers
op een trainingsrit het slachtoffer ge
worden van een auto-ongeluk. Toen zij
langs het Noord-Hollands Kanaal dicht
bij Alkmaar reden stond half op de
berm van de weg 'en het fietspad een
auto geparkeerd. Juist toen beiden het
obstakel passeerden, reed een postauto
het fietspad op. Pronk kon nog juist
passeren, zijn achterwiel werd gegre
pen en vernield, terwijl de renner enige
schaafwonden opliep. Evers was niet zo
gelukkig en reed met een gang van vijf
en twintig km. pardoes tegen de post
auto. Met een grote hoofdwond, die
hevig bloedde, bleef deze renner be
wusteloos liggen. Per ziekenauto werd
de zwaargewonde fietser naar het zie
kenhuis te Alkmaar vervoerd, waar de
geneesheer een zware hersenschudding
constateerde. Gisteravond was Evers
nog steeds niet tot bewustzijn terug
gekeerd. Zijn toestand is zorgwekkend
em men vreest het ergste.
Pronk kon, na verbonden te zijn,
per fiets naar zijn woonplaats terug
keren.
Als men aan zijn ideaal verzaakt,
rimpelt de ziel.
(Van een bijzondere medewerker)
De geschiedenis van onze Katho
lieke Volkshogeschool is de his
torie van genomen hindemissen
en doorbroken obstakels, alsmede van
talrijke moeilijkheden, waarmede nog
geworsteld wordt. Gelukkig vormt zij
ook het verslag van een toenemende
belangstelling in het wezen en het werk
van de Stichting."
Met deze woorden opent het verslag,
dat het cultuur-centrum, tevens volks
hogeschool te Baarn, het z.g.n. gemeen
schapsoord ..Drakenburgh", het licht
deed zien over de jaren '46. '47 en "48.
In verband met het feit, dat vele werk-
geyers er langzamerhand toe overgaan
hun arbeiders in de gelegenheid te stel
len volkshogeschoolweken mee te ma
ken,, vooral in neutrale centra, hebben
wii vorige week een waarschuwend ge
luid doen horen en daarbij toegezegd
eens iets over het wezen der volksho
geschool te schrijven. Terecht consta
teert het verslag van Drakenburgh. dat
de geschiedenis van de katholieke volks
hogeschool er ene ir vol hindemissen
en doorbroken obstakels. Slechts zeer
geleidelijk immers begint het katholieke
volksdeel van Nederland zich bewust te
worden, welk kostbaar bezit het in het
gemeenschapsoord Drakenburgh het
zijne mag noemen. Deze eigendomsaan
duiding moet dan inmiddels nog met
de nodige reserves worden omgeven. In
tegenstelling immers met de Katholieke
Universiteit van Nijmegen, eveneens een
onvergelijkelijk kostbaar bezit van het
katholieke Nederlandse volk. vindt de
volkshogeschool niet die materiële en
morele steun van het volk, waarop ze
in wezen recht heeft.
De volkshogeschool-gedachte is niet van
Nederlandse oorsprong. De bekende Deen
se theoloog Nicolai Frederik Severin
Grundtvig komt de eer toe de grondleg
ger te zijn geweest van leergangen voor
de volwassen plattelandsbevolking, die
er op waren gericht door lectuur, voor
dracht en zang de algemene ontwikke
ling. maar vooral de verdieping van
het gemoedsleven en het groepsbesef te
bevorderen. Zelf voortgekomen uit een
sfeer, waarin het 18e-eeuwse rationa
lisme leidinggevend was. zag hij de
nood van het Deense plattelandsvolk :n
geestelijk opzicht. Hartstochtelijk min
naar van ziin vaderland besefte hij
welke waardevolle elementen in gezon
de vaderlandsliefde schuilen. Gezonde
vaderlandsliefde immers zet er de
staatsburger toe aan te streven naar een
ontwikkeling van zijn persoonlijkheid,
die hem in staat stelt het beste voor de
staatsgemeenschap te kunnen ziin. Hoe
moest dit worden bereikt, wanneer vol
doende onderwijs- ontbrak, waar het
„volk" eenvoudig elke gelegenheid ont
brak meer te ziin dan een factor in de
nroductie van minder waarde dan een
landbouwmachine? Bij de vorrmng en
ontwikkeling van het volk. die Grundt
vig beoogde, liet hij dan ook met alleen
het verlangen naar meer geestelijke ri.ik-
dom in de vorm van litteraire kennis
spreken maar baseerde hij heel ajn
ontwikkelingsprogramma op essentieel
protestants-christelijke grondslag. Men
heeft hem wel van overdreven nationa
listische opvattingen medebeschuldiga
We kunnen deze aantijging gevoeglijk
laten voor wat zij. waard is.
In de Angelsaksische landen treedt in
de loop van de 19e eeuw een verlangen
op naar vulgarisatie van de resultaten
van de positieve wetenschappen, voor
al der natuurwetenschappen. Alom
werden boekerijen in het leven geroe
pen zgn. reading rooms, die ten aoel
hadden degelijke lêzers te kweken, ken
nis onder het volk te brengen. Het
„vrije volk" moest vrij een eigen oor
deel kunnen gaan vormen, losraken van
vooroordelen en zich zodoende tegelij
kertijd zedelijk verheffen. Dat dit een
uitermate gevaarlijk streven was o.a.
door de bevordering van „weetjes be
hoeft wel haast geen nader betoog. De
Grundtvig-beweging wilde dan ook deze
volksvorming degelijker aanpakken
door het leggen van contact tussen aca
demisch geschoolden en het opkomend
proletariaat. Bewust wilde deze bewe
ging beïnvloedend inwerken op geheel
het volksonderwijs. We kunnen dit naar
onze mening aanmerken als de eers'.e
grote en wezenlijke poging tot onder
wijsvernieuwing, die ooit is onderno
men.
rVervoio op pap. 3)
Maandag 31 October a.s. is het 25
jaar geleden, dat het eerste internatio
nale spaarbank-congres te Milaan zijn
werkzaamheden beëindigde. Tot die
werkzaamheden behoorde o.a. de op
richting van een Internationaal Insti
tuut voor het Spaarwezen, dat zijn zetel
na de oorlog naar Amsterdam ver
plaatste.
Aan het einde van het congres werd
op voorstel van een der deelnemers bij
acclamatie besloten, die laatste congres
dag, de 31e October, tot Wereldspaar
dag uit te roepen. Waarom? Om de
hele mensheid een aanleiding te geven,
zich tenminste eenmaal in het jaar te
bezinnen op de waarde van het sparen.
Sparen! Kunnen ioij er niet beter over
zwijgen? Het „klimaat" is immers niet
gunstig voor sparen! Het zij zo, maar
de atmosfeer is ook wel eens niet gun
stig om te ademen en toch ademen wij.
We moeten immers wel. Zo is sparen
voor verreweg de meeste mensen de
enige manier om kleding, schoeisel,
brandstoffen enz. te kopen. De enige
manier? Nu ja, er is ook nog de afbe
taling. Maar is afbetaling dan geen spa
ren? Het is sparen achteraf en in een
hee\ wat ongunstiger ..klimaat".
In de bijna anderhalve eeuw van
spaarbank-werkzaamheid in West-Eu
ropa en in Nederland is er natuurlijk
nogal eens wisseling in het „klimaat"
geweest, maar de spaarbanken hebben
zich daardoor nimmer laten afbrengen
van hun doelstelling: het aankweken
van de spaarzin ter bevordering van de
volkswelvaart.
Wat is welvaart? Welvaart is volgens
een bekend Engels econoom „a state of
mind", een gemoedstoestand, In ver
band met de spaargedachte gezien, heeft
deze uitspraak zeker een diepe zin. Het
gezin, dat zich na een lange tijd van
moeizaam sparen een radio-toestel ver
werft, geniet van de programma's, maar
ook op een heel bijzondere wijze van
het bezit op zichzelf, waarvan het een
diepe voldoening, een welvaartsgevoel
ondervindt. Ja, zelfs het bezit alleen
al van een bescheiden spaarduitje op
het spaarbankboekje is voor velen op
zichzelf reeds een bron van voldoening.
Daarom is het goed, dat de spaar
banken voortgaan, bij jong en oud deze
spaarzin in stand te houden op hun be
proefde manier. d.w.z. los van com
merciële of politieke oogmerken. Daar
om mogen bij alle polemiek over het
sociaal en economisch beleid de grote
psychologische waarden van het sparen
niet lichtvaardig worden geschaad. En
daarom is het aoed. ook de 25e verjaar
dag van de Wereldspaardag niet stil
zwijgend voorbij te laten gaan.