HOGE VERTEGENWOORDIGER
DER KROON ZOU HEENGAAN
1
Spaak verwijt zijn partijgenoten
gebrek aan moed
Russisch maarschalk benoemd tot
Pools minister van defensie
VOLLE BELGISCHE AUTOBUSSEN VOEREN IN
LIMBURG DE KLANTEN AAN
Vederlicht
Met duizenden komen de Belgen in
de grensstreek hun inkopen doen
COALITIEREGERING
IN OOSTENRIJK
Tot hoofd en hart
Religieuze probleem moet onder de loupe
worden genomen
.Het weer.
BLIKSEM SLAAT IN
KERKTOREN
R.T.C.-overeenkomst
spoedig in Kamer
Marinegezinnen niet
meer naar Indonesië
Tapijtsmokkel bracht
millioenen op
DINSDAG 8 NOVEMBER 1949
73ste JAARGANG No. 24609
NA DE SOUVEREINITEITSOVERDRACHT
Rum, Leimena en Sjahrir genoemd als
Indon. Hoge Commissarissen in Nederland
Dr. Van Royen naar
Indonesië?
Uneileden bij Koningin
Polen onderhorig aan
Sovjet-Unie
CONCORDAAT MET DUITSLAND
Opnieuw wettig
Voorstel controle
atoom-energie
Ingediend door Frankrijk
en Canada
Mussolini's graf nog
een geheim
Volkspartij 6, socialisten 5
zetels
SLECHTS NOG ENKELE ZAKEN
BIJ ONZE BUREN GOEDKOPER
Middeleeuwse toren geheel
verbrand
Behandeling vóór Kerstmis
gereed?
Geen troepen meer
naar Indonesië
Problemen der demobilisatie
Kerstgratificatie voor
mijnwerkers
BIJ KACHELPOETSEN IN
BRAND GERAAKT
Bejaarde dame overleden
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr 45. tel. 5998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: J. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter»
hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m -hoogte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 36 cents per week.
f 1-52 per maand, f 4.55 per kwartaal
Na reeds vorige week Donderdag
een algemene beschouwing te
hebben gewijd aan de resulta
ten der Ronde Tafelconferentie, wil
len wij thans met enige woorden in
gaan op een onderdeel daarvan: het
ontwerp-statuut der Unie. Wij doen
dit, eensdeels omdat wij daardoor ra
ken aan een der hoofdpunten van het
overeengekomene, en anderdeels om
dat in de uitslag van het langdurige
loven en bieden te dezen opzichte
bijzonder pregnant naar voren komt,
hoe smadelijk ver men van Neder
landse zijde tegemoet is gekomen aan
de Indonesische eisen. Aan dit Uniè-
statuut kan men toetsen in hoeverre
werd gebroken met het beginselpro
gram van Linggadjati en de Renville-
cvereenkomst. alsmede in welke mate
men een strijdigheid aandurfde met
art. 209 der gewijzigde Grondwet.
Ten tijde van Linggadjati heette
het nog, dat de Unie, wat haar struc
tuur betreft, zou worden onttrokken
aan de internationaal-rechtelijke sfeer
en een eigen staatsrechtelijke souve-
reiniteit zou bezitten. Zij zou worden
uitgerust met eigen organen, aan haar
hoofd zou staan de Koning der Ne
derlanden en in diens naam zouden
de besluiten tot behartiging der ge-
meenschappeliike belangen door de
organen der Unie worden genomen.
Men leze er art. 8 van de bepalingen
van Linggadjati maar op na.
En dienovereenkomstig bepaalde de
gewijzigde Grondwet, dank zij een
amendement-Tilanus: „De Kroon der
Unie wordt gedragen door Hare Ma
jesteit Koningin Wilhelmina, Prinses
van Oranje-Nassau, en bij opvolging
door Haar wettige opvolgers in de
Kroon der Nederlanden." In het vol
gende lid van hetzelfde art. 209 leest
men. dat de Unie de samenwerking
tussen de deelnemende staten inzake
buitenlandse betrekkingen enz. zal
verwezenlijken door eigen orga
nen.
Ziehier evenzovele vooralsnog vage
richtlijnen voor de toekomstige Unie
structuur. op basis waarvan velen,
met de K.V.P. en haar fractie-voor
zitter Romme voorop, in woord en
geschrift iiverden voor wat men lang
zamerhand een „zware Unie" ging
noemen: zulks in tegenstelling tot de
socialisten, die met veronachtzaming
van het plecht) gl ijk overeengekomene
en grondwettelijk vastgelegde gingen
ijveren voor een „lichte Unie", welke
de Indonesiërs tenslotte tot een „ve
derlichte Unie" wisten te diminueren.
Want wat leest men thans in het
ontwerp-statuut? In de préambule
heet het o.a.: „Het Koninkriik der
Nederlanden en de Republiek der
Verenigde Staten van Indonesië zijn
overeengekomen, in dit Unie-Statuut
Öe grondslag te leggen van hun on
derlinge verhouding als onafhanke
lijke en souvereine staten." In onge
veer dezelfde bewoordingen wordt in
lid 2 van art. 1 nog eens herhaald,
dat de Unie geen beknotting zal mo
gen opleveren voor de volledige on
afhankelijkheid en souvereiniteit der
deelgenoten. Uit een en ander bliikt,
dat men aan de Unie de juridische
vorm heeft willen geven van een in
ternationaal verdrag en niet die van
een onderlinge regeling tot het in het
leven roepen van een nieuw volken
rechtelijk lichaam. Men lette ook op
art. 28 van het ontwerp-statuut, waar
in wordt gesteld, dat het Uniestatuut,
zoals ten aanzien van internationale
Verdragen te doen gebruikelijk, kan
Worden geregistreerd bij het Secre
tariaat der U.N.O. In het algemeen
Wordt met een bedenkelijke angst
valligheid meer de nadruk gelegd op
het behoud der volledige onafhanke
lijkheid dan op de positieve samen-
Werking tussen de deelgenoten in
Unie-verband.
Aan het hoofd der Unie staat Hare
Majesteit Koningin Juliana en
bij opvolging Hare wettige op
volgers; het Hoofd der Unie verwe
zenlijkt de idee van vrijwillige en
duurzame samenwerking tussen de
deelgenoten zo leert ons art. 5 van
het Unie-ontwerp. Het eerste lid van
dit artikel komt vrijwel letterlijk
evereen met de oorsoronkeliike re
dactie van het door een amendement-
Tilanus (zie boven) verbeterde 3de
lid van art. 209 der Grondwet. Hare
Majesteit is niet langer de reële
draagster van de Kroon ener reële
Unie; neen, zij wordt verbleekt tot
een soort van symbolische schim.
Welke de titel van „hoofd der Unie"
mag voeren. Wii vragen ons af waar
om men niet conseauent is geweest
in ziin hang naar onwezenliike sym-
holismen door te volstaan met een
Portret van Hare Majesteit instede
van toch nog ziin toevlucht te nemen
lot haar nersoon als draagster van een
functie. De term „Kroon der Unie",
indertüd uHdrukkel"k in de formu
lering der Grondwet opgenomen, zal
Hen tevergeefs zo°Ven in het ganse
ontwerp-statuut. Men mag uit dit
alles regelrecht concluderen tot
strijdigheid met de Grond
wet. zoals ook de N. Rott. Crt. het
aan dezer dagen onomwonden deed.
Het ligt bliikbaar in de geest van
deze tiid, het met een bü uitstak on
schendbaar Staatsstuk, als de Grond
wet er een is, niet meer zo nauw te
Pemen.
Biina vermakeliik in hun vage
onzinnigheid ziin de woorden, die ons
mededelen, dat ..het Hoofd der Unie
de idee van vriiwillige en duurzame
samenwerking tussen de deelgenoten
Verwezenliikt." Een machteloos sym
bool wordt hier gezet aan de verwe
zenlijking ener idee! Terwijl de wèl
tot het nemen van besluiten bevoeg
de organen zulks niet eens doen uit
naam van het Unie-Hoofd! Wel
rampzalig argeloos mag heten wie
fch door deze bepaald onzinnige en
leugenachtige bepaling uit het ont
werp-statuut laat paaien.
Wat kwam er tenslotte terecht van
b.e Unie-organen, waarvan men ten
ijde van Linggadjati. Renville en de
Hngste Grondwetswijziging nog on-
Perkt kon dromen? Geen Rijksraad,
Rum, Leimena en Sjahrir worden in een artikel van de „Nieuwsgier" ge
noemd als mogelijke Indonesische Hoge Commissarissen in Nederland.
Over de te benoemen Nederlandse Hoge Commissaris schrijft het blad o.m.,
dat „men in Indonesische kringen het er vrij algemeen over eens is, dat de
heer Lovink na de souvereiniteitsoverdracht zal heengaan. Niet omdat men
hem niet mag of om zijn politieke overtuiging, de mate van bekwaamheid of
instelling jegens de nieuwe toestand, doch omdat men in het aanblijven van
de heer Lovink een zekere bestendiging van de praesouvereine periode zou
kunnen zien," aldus de „Nieuwsgier".
Het blad gaat voort: „Het is ons be
kend, dat dr. Van Royen reeds is ge
polst voor de post van Hoge Commissa
ris in Indonesië. In Indonesische kringen
acht men hem de meest ideale persoon
en zou men het toejuichen, indien hij
zich naar Djakarta zou begeven en daar
zijn intrek zou nemen in de voormalige
gouverneurswoning aan het Konings
plein-Zuid. welke voor de Nederlandse
functionaris in gereedheid zal worden
gehouden, nadat Sukarno zijn intrek zal
hebben genomen in het paleis. Het is
ons echter tevens bekend, dat dr. Van
Royen om gezondheidsredenen reeds
van de benoeming heeft afgezien."
In commentaar op de resultaten ter
R.T.C. heeft de voorzitter van de com
munistisch georiënteerde Partai Murba
(volkspartij), Sukarni, volgens A. F. P.
verklaard, dat „een voor honderd pro
cent volledige, werkelijke en onvoor
waardelijke onafhankelijkheid niet door
de imperialisten kan worden verleend."
Hij zei, dat „Nieuw-Guinea en de ma
rinebasis te Surabaja politiek, econo
misch en militair onder Nederlandse
koloniale heerschappij blijven", terwijl
het overige deel van Indonesië „prac-
H. M. de Koningin heeft hedenmor
gen ten paleize Soestdijk de heren
C'ochan, Critchley en Herremans, leden
van de commissie, der Verenigde Naties
voor Indonesië, in audiëntie ontvan
gen.
De heer Cochran vertrok hedenmid
dag om 3 uur van Schiphol naar Pa
rijs.
tisch alleen op het gebied van bestuur
onafhankelijk is."
Een woordvoerder van het Engelse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft medegedeeld, dat de Engelse rege
ring zeven leden van de republikeinse
delegatie ter R.T.C. heeft uitgenodigd
zes dagen in Engeland door te brengen.
Zij zullen Woensdag aankomen en waar
schijnlijk informele besprekingen voe
ren met Engelse ministers en andere
autoriteiten.
Het betreft de heren Leimena,
Djanda, Ali Sastroamidjojo, Darmase
Tiawan, Margono, kolonel Subiyakto en
Latumeten.
(Telefonisch van onze Belgische correspondent)
BRUSSEL, Maandagavond.
Op het 69ste congres van de Belgische socialistische partij heeft Spaak een
rede uitgesproken, waarin hij het gebrek aan moed van zijn partij hekelde
om de socialistische doctrine te vernieuwen. Hjj wees er op dat de tegen
stellingen der klassen ingewikkelder zijn geworden en dat arbeiders, dank
zjj het socialisme, niet meer zijn wat zij honderd jaar geleden waren.
De socialistische boodschap moet zich ook tot andere klassen richten. „Maar
hoe wilt gij bredere lagen van de bevolking bereiken, indien gij niet uw
houding ten opzichte van het religieuze probleem onder de loupe neemt?"
Tijdens dit deel van zijn rede moest Spaak de partijvoorzitter op een gegeven
ogenblik verzoeken, hem niet telkens in de rede te vallen. Hij besloot dan
ook met een oproep tot „vrijheid van discussie en eenheid van actie".
Het Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft gisteren de benoeming van
maarschalk Rokosofsky tot Pools mi
nister van Defensie „een verdere en
uiterst belangrijke ontwikkeling ge
noemd in het onderhorig maken van
Polen aan de Sovjet-Unie". Een woord
voerder kenmerkte de benoeming als:
De Russische maarschalk Roko
sofsky, die benoemd is tot Pools
minister van defensie. Hij is een
van de meest succesvolle jonge
Russische legerleiders.
geen Unie-parlement zullen als zelf
standige lichamen de toekomstige
samenwerking in Unieverband ver
wezenlijken. Slechts een periodiek
bijeenkomend comité van ministers
zal in paritaire samenstelling en met
eenparigheid van stemmen besluiten
kunnen nemen, daarbij echter ten
volle verantwoordelijk blijvend je
gens de wederzijdse parlementen.
Voorts zal er zijn een permanent Se
cretariaat, de parlementen zullen sa
menwerken (wanneer en in hoever
re?) en een Unie-hof van Arbitrage
zal worden opgericht.
Ziehier de armelijke outillage van
een nog armetieriger Unie. Geen won
der, dat een der vurigste voorstan
ders van een zware Unie, prof. Rom
me, de voorman der K.V.P.-fractie,
ter rechtvaardiging van zijn onbegrij
pelijk optimisme in „de Volkskrant"
van 5 November zijn toevlucht moest
nemen tot danig geforceerde allego
rieën. Hij zag in het Unie-verband
een „magere brug", vergelijkbaar met
de magere brug, „die iedere Amster
dammer kent en liefheeft en die door
iedere vreemdeling wordt bewonderd:
ijl van vorm, maar edel van lijn."
Jawel, het klinkt allemaal heel aar
dig, maar de betoogkracht van deze
bespiegelingen rondom een magere
brug achten wij toch wel teleurstel
lend magertjes. Wij zijn benieuwd
naar de te verwachten nadere ver
klaringen van deze woordvoerder der
K.V.P., ter rechtvaardiging van het
weinig standvastige beleid van hem
zelf en zijn fractie.
„Het beste antwoord op de (Russische)
beschuldigingen van imperialisme (in
de kapitalistische landen).
Hij bracht in herinnering, dat maar
schalk Rokosofsky de Russische bevel
hebber was aan het Vistula-front ten
tijde van de opstand van de Warschause
ondergrondse. Er zijn toen Britse en
Amerikaanse verzoeken gedaan om de
door de Russen gecontroleerde vliegvel
den te gebruiken ten einde de Polen in
Warschau bij te staan. Dit werd gewei
gerd.
Op een vraag of Rokosofsky zelf deze
hulp geweigerd had, zei de woordvoerder
„dat zij geweigerd werd door de Rus
sische regering, maar dat Rokosofsky
het bevel aan het betrokken front
voerde".
Josef Kardinaal Frings, aartsbisschop
van Keulen, heeft verklaard dat het
concordaat van 1933 tussen Duitsland
en het Vaticaan „opnieuw wettig" is
geworden met de vorming van de re
gering van Bonn.
Deze verklaring werd gisteren door
de radiozender van het Vaticaan in een
radio-nieuwsuitzending bekend ge
maakt.
Voooraf had Spaak critiek uitgeoefend
op de regering-Eyskens, welke hij drie
slechte ideeën verweet: het vrijmaken
van de prijzen, de demagogische ver
mindering van de belastingen en de al
gehele opheffing van de economische en
financiële controle.
Handelend over de koningskwestie
achtte Spaak het historisch üitgemaaki.
dat Koning Leopold na de capitulatie
van het Belgisch leger in België wilde
blijven, omdat hij de militaire krachts
inspanning van zijn land geëindigd
meende en de neutraliteit wilde herne
men ten opzichte van de oorlogvoeren
de partijen.
Terwijl het wezenlijke van de weer
stand was, dat men niet op twee par
tijen wedde, doch een beslissende keuze
deed toen de toestand moeilijk was, wil
de de Koning hier niet toe overgaan.
Hoe kan hij dan nog het symbool van
onze eenheid worden, zo vroeg Spaak.
De Franse en Canadese delegatie bij
de Algemene Vergadering der Verenigde
Naties hebben met steun van Engeland
en de Verenigde Staten bij de politieke
commissie ad hoe een voorstel inge
diend, waarin alle landen worden ver
zocht zo veel van hun souvereiniteit af
te staan om een doeltreffende controle
op de atoomenergie mogelijk te maken.
De resolutie zal deze week in behan
deling worden genomen.
Traditiegetrouw heeft het Pauselijke Hof Zaterdag tn de Sixtijnse kapel de
dit jaar overleden Kardinalen Kardinaal Suhard, Aartsbisschop van
Parijs, en Kardinaal Marmaggi, prefect van de H. Congregatie van het
Concilie herdacht. Z. H de Paus woonde de door Kardinaal Piazza
opgedragen Requiemmis bij. Bij zijn intrede in de kapel zegent de H. Vader
de aanwezige diplomaten, leden van de edelgarde en Vaticaanse
dignitarissen.
Verwachting tot Woensdagavond:
Gedurende de nacht vooral in de
kustprovincies nu en dan nog buien.
Matige tot zwakke wind tussen West
en Noord-West. Tijdens opklaringen
in het binnenland plaatselijk nacht
vorst en hier en daar mist. Morgen
overdag wisselende bewolking en af
nemend buiig. In de loop van de dag
weer tot matig en aan de kust tot
vrij krachtig toenemende naar Zuid-
West krimpende wind. Ongeveer de
zelfde temperatuur als vandaag.
Zon: 7.48—16.59. Maan: 18.20—12.06.
In verband met de talrijke demonstra
ties, die zich in de laatste dagen, onder
meer op Allerzielen, op het kerkhof
„Verano" van Rome hebben voorge
daan en de geruchten, die verspreid
worden, als zou het graf van Mussolini
zich daar bevinden, wordt van officiële
Italiaanse zijde verklaard, dat Mussoli
ni niet op dit Romeinse kerkhof begra
ven is. De plaats van het graf moet nog
geheim blijven, doch de Italiaanse offi
ciële instanties geven de verzekering,
dat Mussolini in gewijde aarde begraven
ligt.
Oostenrijks twee grootste partijen
zijn het gisteren eens geworden over de
samenstelling van een coalitieregering
die het land de komende vier jaar moet
besturen.
De onderhandelingen, die vier dagen
geduurd hebben, eindigden met een
overwinning voor de socialisten. De
Volkspartij verklaarde zich ermee a,c-
coord dat het ministerie van Verkeer
de ministeries van Economische Plan
ning en Stroomvoorziening in zich op
neemt met aan het hoofd een socialist.
Het ministerie zal ook het beheer krij
gen over de genationaliseerde indus
trieën, waaronder die welke te zijner
tijd door de Russen als vroegere Duit
se activa zullen worden teruggegeven.
De Volkspartij krijgt 6 zetels in het
nieuwe kabinet, de socialisten 5.
(Van onze Limburgse redacteur)
De devalutie heeft zich voltrokken. Wie zou menen, dat zij alleen maar onaan
gename gevolgen heeft, vergist zich. In de grensstreek bijvoorbeeld is dat lang
niet het geval. Tot 1947 was België een goederenparadijs en Nederland maar een
arm land. Alleen in het feit, dat Nederland goedkoper was, scholen mogelijk
heden voor de toekomst. Z3 zijn snel verwezenlijkt. Het ziet er naar uit, dat we
met een structurele verandering te maken hebben, die, voor wat grensgemeenten
als Maastricht, Roermond en Weert, als Eijsden, Roosteren Gulpen en Vaals be
treft, eigenlijk niets anders doet dan vroegere verhoudingen herstellen.
Het meest geldt dit voor Maastricht.
Van eeuwen her is het koopcentrum van
het voormalige Land van Loon, van de
vette Haspengouw en van Luik, met de
daartussen gelegen dalen van Maas en
Jeker. Alleen grensafsluitingen in oor
logstijd, handelsbelemmeringen van re
delijke en andere aard, bureaucratie
enz. konden een Chineese muur optrek
ken, die nu, dank zij de Benelux-gedach-
te, meer en meer afbrokkelt.
Behoren distributie en bonnen vrij
wel tot het verleden, hetzelfde kan men
zeggen van de zwarte golden, tenminste
in de grensstreek. De ruimheid, waar
mee het rijkere België monetaire aan
gelegenheden behandelt practisch mo
gen onze buren zoveel geld uitvoeren
als ze willen hebben vooral na de
devaluatie de zwarte gulden verdreven.
We zien nu met duizenden de Belgi
sche kopers Limburgs hoofdstad binnen
stromen. Het aantal roodgenummerde
auto's is soms zo groot, dat de eigen
lijke parkeerplaatsen ze niet bevatten
kunnen en men ze naar het ruime
marktplein moet rijden Met volle auto
bussen, min of meer geregelde diensten,
komen de klanten van Hasselt, Tonge
ren, St. Truiden, van Visé en Luik. Het
terrein dat men nu tot de economische
peripheric van Maastricht rekenen mag.
bereikt een diepte van 30 tot 35 kilo
meter.
Verder wel niet, want dan worden de
aankoopkosten te hoog en verliezen de
mensen te veel tijd. Voor de naaste om
geving helpen de gemeentelijke auto
bussen een handje, door tot zeer- dicht
bij de grens te rijden.
Welke kentering er kwam, merkt men
nu het best aan de Belgische douane,
niet meer aan de Nederlandse. Voor
ons is over de grens weinig meer te
halen, wat we zelf niet, zo niet beter
dan toch goedkoper hebben. Er is nog
wat vertier in de Belgische grenswin-
kels in koffie, nylons, lakens, badhand
doeken en Amerikaanse sigaretten. Er
gaat niet veel geld meer uit. Voor devie-
zentoewij zingen met dit doel kan niet
veel animo meer bestaan. De franken, zo
verkregen, blijken niet voordeliger en
bij kleine bedragen zelfs duurder dan
die op de vrije markt. Zo verloor die
vrije markt haar zwart karakter.
In de grensstreek noteert de vrije
frank acht cent, bij een toewijzing van
20 franken is dit iets minder. De vrije
gulden staat 12.50 fr.. de officiële 13.25.
maar een klein verschil meer.
Het herstel als koopcentrum doet in
Maastricht de tweetaligheid herleven.
In winkelramen vas deze niet helemaal
verloren gegaan, maar nu verschijnen op
veel plaatsen Franstalige bordjes in de
vitrines. Tussen 10 en 6 uur hoort men
opvallend veel Frgns en Waals, maar ook
het kleurige dialect van Jekervallei en
Kempen.
We merkten op hoe geweldig druk
het bij de Belgische douane is geworden.
De importeurs in het klein staan er in
de rij, net als bij ons in de onzalige da
gen van het tekort. Wil België de over
weldigende invoer uit ms land iets rem
men? Het heeft er de schijn van, al kan
het wezen dat men alleen de staatskas
wat spekken wil.
Al wie goederen invoert, verzekerde
men ons van Belgische zijde, moet nu
een vast bedrag van 10 franken of 80
cent betalen en voorts nog gemiddeld
4 pCt. rechten. Of dit alles nu hele
maal volgens de Benelux-gedachte is,
durven we niet uitmaken. Deze heffing,
plus de reiskosten, schijnen ervan af te
kunnen, want ze breidelen de kooplust
geenszins. Vooral op de Zaterdagmid
dagen verdringen de Belgische klanten
zich bepaald in onze winkels, om schoe
nen, boter, suikersbakkerswaren en
voortaan ook vlees en textiel. Er zijn
artikelen waarin het prijsverschil enorm
is, vlees en boter b.v. kosten hier maar
de helft van ginder. Nog maar enkele za
ken zijn bij onze buren iets goedkoper.
Bestaat er, vragen zich angstvallige
naturen af, gevaar dat wij zelf tekort
krijgen? Men mag aannemen van niet.
Dit verschijnsel kennen we immers al
leen maar in grensplaatsen, liggende
tegen dichtbevolkte gebieden. Het bete
kent een in wezen normale export, waar
toe heel het land, via fabrikant en gros
sier, bijdraagt. Stellen we het aantal
nieuwe klanten voor wat Maastricht be
treft, op enkele duizenden per dag, dan
hebben wc met een ambulante bevol
kingstoename van een paar procent te
maken. Nu onze gulden geleidelijk weer
hard wordt, kunnen we dit wel aan. Hier
zien we meteen een ideaal der promo
toren van de Marshall-hulp gerealiseerd:
vrij handelsverkeer. En we gissen, dat
alleen vanwege het winkelen te Maas
tricht wel een millioen franken per
maand in de Belgische schatkist vloeit
Door blikseminslag is Maandagavond
te half tien brand ontstaan in de toren
van de dorpskerk van Groede (Zeeuwsch
Vlaanderen). De toren brandde geheel
uit, doch het schip van de middeleeuwse
kerk is behouden gebleven. Te eén uur
des nachts was men de brand meester.
De houten bovenbouw van de toron
stortte, door 't vuur aangetast, omlaag
gelukkig zonder uitbreiding van de
brand te veroorzaken. Daar de kerk
geïsoleerd staat midden op het plein en
er weinig wind was liepen de huizen
in het rond niet direct gevaar.
Behalve de brandweer van Groede
zelf, waren ook die van de twaalf ge
meenten in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
uitgerukt.
De Middelburgse brandweer, die per
speciale boot van Vlissingen naar Bres-
kens is gevaren, kwam om een uur te
Groede aan. Met behulp Van de Magyrus-
ladders uit Middelburg werd omstreeks
twee uur vannacht de onderbouw van
de toren nog van boven af nat gehouden.
In Zeeuwsch-Vlaanderen bezit men deze
ladders niet. De waterschade, ook in de
kerk, is groot. Cijfers over de schade
zijn thans achter nog niet te geven.
De kerk van Groede, een der oudste
dorpen in Westelijk Zeeuwsch-Vlaan
deren, dateert uit de dertiende, de toren
uit 3e zeventiende eeuw. In deze Ned.-
Hervormde kerk bevindt zich nog de
bank van vader Cats, die eens lid van
het kerkbestuur van Groede was. De
toren, die eigendom is van de gemeente
Groede, was verzekerd voor een ton. Hij
stond op de monumentenlijst en er waren
onderhandelingen gaande over restau
ratie.
Aan de voorbereiding van de parle
mentaire behandeling van de ter R.T.C.
bereikte overeenkomsten wordt thans
met de grootste spoed gewerkt. Men is
bezig aan de opstelling van de Memo
rie van Toelichting, waaraan voor wat
de materie betreft, door niet minder
dan zeven ministeries wordt meege
werkt. n.l. Overzeese Gebiedsdelen, Fi
nanciën, Economische Zaken, Oorlog,
Marine, Sociale Zaken. Onderwijs.
Kunsten en Wetenschappen. Reeds is
het financieel-economisch gedeelte, dat
door de ministeries van Financiën en
Economische Zaken in samenwerking
met de Financieel-Economische Afdeling
van Overzeese Gebiedsdelen werd sa
mengesteld, geheel gereed.
Verwacht wordt, dat men midden
volgende week zover is, dat met de
samenbundeling van al deze documen
ten kan worden begonnen, waarna zij,
gehecht aan het wetsontwerp, de nor
male weg zal bewandelen, alvorens
naar schatting in de eerste week van
December voor openbare behandeling
in de Tweede Kamer gereed te zjjn.
Van officiële zijde koestert men de ver
wachting, dat men nog in de loop van
December gereed zal zijn, zelfs voor
Kerstmis en dus zeker voor het tijdstip
waarop de souvereiniteitsoverdracht zal
dienen te geschieden.
Op vragen van het Tweede Kmnerhd
dc heer Goedhart (P. v. d. A.) betref
fende opschorting van verdere uitzen
dingen van troepencontingenten naar In
donesië, totdat de resultaten van de
Ronde Tafelconferentie bekend zouden
zijn, heeft de minister van Overzeese
Gebiedsdelen als volgt geam woord:
In de tweede helft van 1949 zijn een
zelfstandige infanterieb ögade en drie
bataljons volgens liet normale uitzen
dingsschema naar Indonesië gezonden.
Deze uitzending .s thans voltooid.
Uitzending van organieke troepen
onderdelen zal voorshands en ook later,
wanneer de resultaten van de Ronde
Tafelconferentie zijn bekrachtigd, niet
meer geschieden.
Het schema van uitzending van Ne
derlandse troepen naar Indonesië in de
loop van 1950. waarin in de ontwerp
begroting voor 1950 nog wordt voorzien,
werd opgesteld lang voor de Ronde
Tafelconferentie, zodat met de vooruit
zichten, welke door deze conferentie
worden geopend, uiteraard toen nog geen
rekening kon worden gehouden.
Wanneer straks vele duizenden mili
tairen uit Indonesië terugkeren, zal hun
demobilisatie ons volk voor verschil
lende problemen stellen. Hie# p zal de
aandacht worden gevestigd in een
speciale radio-uitzending, die in sa
menwerking met- de Nationale Demobi-
lisatieraad tot stand is gekomen.
Deze uitzending, die in het program
ma van de N.C.R.V. zal vallen van
Woensdag 9 November te 21.15 unr, zal
worden ingeleid door Z.K.H. Prins
Bemhard, voorzitter van de Nationale
Demobilisatieraad.
De mijnindustrieraad heeft ingestemd
met het voornemen van de Mijndirec-
ties om dit jaar in het algemeen dezelf
de Kerstgratificatie uit te keren als
in 1948.
Prins Bemhard bezocht gisteren het motorschip Oslofjorddat in opdracht
van de Norske Amerika Linje op de werf van de Ned. Dok- en Scheepsbouw
Mij. te Amsterdam is gebouwd, 's (Avonds was het schip feestelijk verlicht
Als uitvloeisel van de militaise over
eenkomsten, gesloten op de R.T.C., is
de verwachting gewettigd dat personeel
der Koninklijke Marine voorlopig niet
voor lange duur naar Indonesië zal
worden gezonden. Hierdoor zullen voor
lopig geen gezinnen van militairen der
zeemacht voor Rijksrekening naar In
donesië kunnen gaan. De reeds hiervoor
verleende vergunningen, voor zover de
gezinnen later zouden vertrekken dan
18 December met het M.S. „Oranje"
worden ingetrokken. Lopende verzoe
ken worden niet verder behandeld.
Aan militair personeel der zeemacht
wordt aangeraden voorlopig hun gezin
nen ook niet voor eigen rekening naar
Indonesië te laten overkomen, aangezien
de tijdsduur van het verblijf van het ge
zinshoofd aldaar thans nog niet valt te
bepalen. Gehuwde militairen zullen
voorlopig uitsluitend voor twee jaar
worden uitgezonden. Aan in Indonesië
vertoevend marine-personeel zal men
voorlopig geen verlenging van hun ver
blijf toestaan, ook niet wegens huwelijk
aldaar.
Zijn toom kunnen bedwingen bete- j
kent de zege behalen over zijn ergste
vijand.
Naar de „Gazet van Antwerpen" meldt,
wordt de Antwerpse fabrikant van ta
pijten H. D. er van beschuldigd de le
verancier te zijn van de tienduizenden
Belgische tapijten, die na de oorlog o. a.
met pantserauto's naar Nederland zijn
gesmokkeld. De tapijten, die een kost
prijs hebben van vijftig gulden, werden
in Nederland verkocht voor honderd tot
honderdvijftig gulden, zodat de Antwer
penaar met deze zaak millioenen ver
diend moet hebben. Alle pantsersmok
kelaars zouden in dienst van deze H. D„
die zich echter steeds achter de scher
men hield, hebben gestaan.
Zaterdagavond is de 80-jarige mevr.
Pietertje de WildeDijkstra te Wolsum
(Fr.) bij het schoonmaken van haar petro
leumkachel in haar woning in brand ge
raakt en enkele uren daarna aan de ge
volgen overleden.
Mevr. De Wilde was alleen in de wo
ning en wilde de brandende petroleum
kachel met een in terpentijn gedrenkte
doek schoonmaken. Deze vloog onmiddel
lijk in brand en enige seconden later had
het vuur zich aan haar kleding medege
deeld. Gillend liep de vrouw naar buiten,
waar de wind het vuur krachtig aanwak
kerde.
Mevr. De Wilde werd naar' het zieken
huis in Sneek vervoerd, waar zij enkele
uren later overleed.