Regeringsbeleid scherp onder de loupe
Voor de economische politiek lof,
critiek op de fiscale
Ook West-Indische gebiedsdelen
betrokken bij Unie-Statuut
„Grensincident" bij
Venlo
BEGIJNHOFKERKJE wordt
grondig gerestaureerd
Amsterdamse Beurs een caricatuur
van wat ze is geweest
Rheumatische
Pi/JVEJV
Met Paul Julien als gids door
Afrika's eeuwige wildernis
AKKERTJES
KATHOLIEK VOOGDIJTEHUIS ONDER
LEIDING VAN LEKEN
D
HUISVESTING EN
ONDERWIJS
Nader overleg over de
regeling
Snoekbaars brengt te
weinig op
In uiterlijk en sfeer van zeventiende eeuw
Tweede Kamer zet begrotingsdebat voort
„Don Boscoff te Scheveningen een experiment
wat vrijheid en zelfstandigheid betreft
De 150 beschermelingen
leven in gezinssfeer
DETAILHANDEL IN TEXTIEL EN MEUBELEN
PROFITEERDE VAN DEVALUATIE
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1949
PAGINA 5
CONGRES VAN DE KATHOLIEKE VOLKSPARTIJ TE UTRECHT
Economisch beleid
Straatsburg
Kadervorming
Communisme
PLECHTIGE REQUIEMMIS VOOR
GESNEUVELDE MILITAIREN
In Indonesië
Vissers kunnen nauwelijks
hun kosten dekken
Protrnt tegen optreden
van Duitser
Diamanten bruiloft
Kinderpostzegels
Voor-verkoop een groot
succes geworden
STAAT DER NEDERLANDEN
GEDAGVAARD
Kath. Thuisfront
werkt door
Gouverneur Klaa&sesz naar
Suriname
Omzet in banketbakkersbedrijf liep terug
(Vervolg van gag. 1)
Dit is te meer het geval daar ook in
*ndere sectoren de gezinspolitiek o.i. te
geinig aandacht heeft. De maatregel
hijvoorbeeld van de minister van We
deropbouw en Volkshuisvesting, waarbij
geen Rijks-bijdrage meer wordt ver
strekt voor woningen met een inhoud
groter dan 325, resp. 375 m3. en voor
Woningen met bedrijfsruimten.
Uit een publicatie van het Centraal
Bureau voor de Statistiek blijkt, dat ir
de Hollanden driemaal zoveel recruten
het Middelbaar Onderwijs hadden door
lopen, als b.v. in Limburg, Brabant en
Drenthe, in Utrecht zelfs vier maal zo
veel.
De vraag rijst of hier in het ontbreken
van een juiste gezinspolitiek niet een
der oorzaken moet worden gezocht voor
deze achterstand. Kunnen onze grote ge
zinnen de kosten aan dit onderwijs
verbonden wel opbrengen? En moet
niet naar betere voorzieningen worden
gestreefd door de sterkere progressie in
de kinderbijslag, een bijslag voor zelf
standigen, wijziging in de schoolgeld-
regelingen en de belastingheffing?
Naast de gezinspolitiek heeft uiter
aard ook de economische en fiscale po
litiek van de regering onze intense be
langstelling.
De economische politiek, door prof.
Van den Brink gevoerd, moet, zeide de
heer Andriessen, naar mijn mening wor
den toegejuicht. Door de bemoeiingen
Van de Centrale Overheid niet groter te
doen zyn dan het algemeen welzijn eist
en door het volle accent te leggen op de
grote waarde van het particuliere ini
tiatief, volgt hij een koers, welke door
de K. V. P. volkomen kan worden aan
vaard.
Het is bekend, dat de P. v. d. A. en
haar organen weinig welwillend tegen
over de politiek van de minister van
Economische Zaken staan. Terecht? Ik
ontken het. Ongetwijfeld: deze politiek
is een andere dan die welke minister
Vos destijds volgde: De P. v. d. A, zal
haar niet socialistisch vinden, doch
daarom is ze nog niet te veroordelen
Naar onze wijze van zien, is deze poli
tiek (de politiek van v. d. Brink der
halve) realistisch en afgestemd op nor
men en verhoudingen, welke het meest
in overeenstemming zijn met de natuur
der dingen
De economische vrijheid wordt door
minister v. d. Brink niet begeerd; hij
is daarvan een verklaard tegenstander.
De voorzitter van de P. v. d. A., de
heer Vorrink, gaf blijk van meer in
zicht, toen hij de vorige maand een
commissie installeerde, welke namens
het partijbestuur toezicht zal houden op
de samenstelling van een sociaal-ec<«
nomisch meerjaren-plan. Daarbij zeide
hij onder andere, dat de menselijke
Waardigheid niet verzekerd is door so
cialisatie, geleide economie en korte ar
beidsduur alleen. In de maatschappij
moet de levende mens zich zoveel mo
gelijk kunnen ontplooien en de zelf
standige persoonlijkheid ruim baan
R rijgen.
Cri'tisch staat de K.V.P. ook tegenover
de fiscale politiek, welke de P. v. d. A.
voorstaat. Met name moet aandacht ge
schonken worden aan de opvattingen
van de heer Hofstra.
De heer Andriessen haalde in verband
daarmee de woorden aan van mr. Teu-
lings toen hij in een rede te Rolduc
zeide: „Het uiteindelijk doel van de so
cialistische politiek ook op belasting
terrein ligt nog steeds in het streven
om zoveel mogelijk te bereiken de co)
lectivering van het privaatbezit, met
name «wat betreft het privaatbezit van
grond en productiemiddelen."
Zulks noopt tot grote waakzaamheid,
aldus de heer Andriessen. Het versterkt
de overtuiging, dat er in ons vaderland
Voor een partij als de K. V. P. alles
zins reden is.
Ook aan de buitenlandse politiek wijd
de de heer Andriessen enige woorden en
vooral wat Straatsburg betreft. Deze
redenen liggen niet alleen binnen eigen
landsgrenzen. Ze liggen ook daarbuiten.
•Reeds het vorig jaar mocht ik er op
wijzen dat de staatkundige en econo
mische ontwikkeling van Europa, waar
in West en Oost zich groeperen een
bundeling van eigen kracht noodzake
lijk maakt.
Met redelijke voldoening kan men op
de bijeenkomst van de Raad van Europa
terug zien, al stemt de gang van- zaken
betreffende de vrijheid van onderwijs
en de eigendom tot nadenken.
Er werden amendementen ingediend
van de Franse socialisten, die door op
vattingen werden gedragen, welke voor
ons onaanvaardbaar zijn. Dat gepoogd
wordt deze opvattingen gestalte te ge
ven in een Europees Handvest voor de
mensenrechten, kan tot geen andere con
clusie voeren dan dat wij, katholieken,
pogen onze invloed ook in een orgaan
als de Raad van Europa, zo groot mo
gelijk te doen zijn.
Doch daarvoor is voorwaarde, dat
wij ons, nationaal, zo sterk mogelijk
groeperen.
Het is op grond van deze overwe
gingen, dat het partijbestuur in zijn
jongste vergadering besloot meer in-
tefisief tot kadervorming en- scholing
over te gaan. Deze vorming en scho
ling zouden dan moeten plaats vin
eten door middel van een daarvoor in
het leven te roepen permanent Insti
tuut, te vestigen in een daarvoor ge-
eigende plaats in het centrum van het
land. Het Partijbestuur besloot in be
ginsel tot oprichting daarvan en ter
nadere goedkeuring door de Partij
raad, voorstellen dienaangaande aan
de e.k. partijraadsvergadering voor te
leggen. Inmiddels is een commissie
bezig de idee nader op zijn financiële
en organisatorische mogelijkheden uit
te werken, waarbij als leiddraad dienst
doet een rapport, uitgebracht door
Pater Stokman en Dr. Albering, de
partijsecretaris.
Het is redelijk om te veronderstellen,
dat daardoor de innerlijke kracht van
de partij zal toenemen, meerderen tot
haar zullen worden getrokken en haar
invloed zal stijgen.
Tenslotte besprak de heer Andriessen
nog de verhouding tussen partij en com
munisme. De strijd tegen het communis-
irie moet onverzwakt worden voortge
zet; zonder onderbreking en onvervaard.
Daarvoor is nodig dit communisme
leerstellig te kennen. Doch daarvoor is
ook nodig de werkelijke verhoudingen,
zoals die zich na de wereldoorlog heb
ben ontwikkeld, in het licht te stellen.
Ons land en Europa zijn de gevolgen
van deze oorlog nog op geen stukken
na te boven.
Dit wordt door het communisme uit
gebuit. Voor dit gevaar moet ons volk
immuun worden gemaakt door een juis
te voorlichting. Een voorlichting, welke
van de Overheid mag worden verwacht
en dan op een verstaanbare wijze, doch
welke ook van binnenuit moet worden
gevoeld. Dit is, naast het verwezenlijken
van eigen program, binnen onze eigen
landsgrenzen de beste bestrijding.
Doch daarnaast willen wij, vanuit dit
Congres, ons ook aansluiten bij het pro
test van de millioenen, die bij de U.N.O.
protesteren tegen de geloofs- en Kerk
vervolging in Oost-ÊUropa. Namens de
meer dan 300.000 leden der Katholieke
Volkspartij komen wij op tegen wat
daar plaats vindt en dan nog wei onder
het mom van menselijkheid en demo
cratie. Wij zullen van dit protest te
juister plaatse doen blijken, opdat men
wete, dat wij met geheel ons land, ge
heel onze ziel, geheel onze persoonlijk
heid tegen deze wandaden protesteren.
Doch daarnaast zullen wij in een harts
tochtelijke gebedsactie God vragen het
lijden van onze medemensen en geloofs
genoten te doen ophouden. Moge dit ge
bed worden verhoord.
(Van onze parlementaire rédacteur)
Men heeft er tot dusver weinig aan
dacht aan besteed, dat bij de aanvaar
ding van het Unie-Statuut niet alleen
Nederland, maar ook de West-Indische
gebiedsdelen betrokken zijn. Niet Ne
derland alleen vormt het Verenigd Ko
ninkrijk, dat straks voor de keuze ge
steld zal worden de Unie met Indonesië
aan te gaan, doch Nederland met Suri
name en de Antillen.
De delegaties van de beide gebieds-
(Van onze correspondent)
In de Kathedrale kerk te Utrecht is
Vanmorgen een plechtige Requiem
mis gecelebreerd voor de gesneuvelde
*n overleden militairen in Indonesië. De
N. Mis, welke door hoof aalmoezenier,
Mgr. Kolonel H. J. J. M. van Straelen
met assistentie van de aalmoezeniers
majoor J. B. Croonenburg en kapitein-
'hitenant ter zee H. J. Schimmel werd
°Pgedragen, geschiedde met groot mili
tair eerbetoon. Een erewacht, bestaande
Utt vier tamboers, acht hoornblazers en
gewapende manschappen, bracht tij
dens de H. Dienst de plechtige eerbe
wijzen.
Onder de aanwezigen bevonden zich
ytine Eminentie Johannes Kardinaal de
Vde leden van de Raad van State
uit.-gen. h. F. M. Baron van Voorst tot
voorst en vice-admiraal A. L. 'G. M.
'-'oorman, de ministers Teulings, Wijers,
j* d- Brink en Van Maarseveen, terwijl
de ?lnister van Oorlog en Marine zich
oed vertegenwoordigen door resp. rit-
lnf*es^er Jhr- c- van Lith de Jeude en
U1t ter zee le klasse P. de Jong.
voorts waren aanwezig vele burger
der- en roRitaire autoriteiten, onder wie
v;-Commissaris der Koniging in de pro-
deue utrecht, de heer M. A. Reinalda,
O J^gejneester van Utrecht, Jhr. mr.
rrïJl - de Ranitz en de garnizoenscon.'-
Vem- 5 kolonel A. H. Schouten, bene-
gen deputaties van militaire verenigin-
(Van onze speciale verslaggever)
In hetzelfde Volendam, waar de
kinderen in de regenachtige avond
met hun lampions rondgingen, zin
gend van „Sinter Martens veu-
geltjen, met een rood, rood vleu-
geltjen" kwamen de vissers, de
groenkousen, zorgelijk huistoe: de
prijs van de snoekbaars maakte een
lonende visserij vrijwel onmogelijk.
Terwijl van de' zomer, toen er nog
rijkelijk aal te vanger was, de snoek
baars 25 tot 30 cent per pond no
teerde, is de prijs in deze dagen
aan de afslagen rond het IJsselmeer
gedaald tot 8 a 9 cent per pond.
En het gerucht gaat, dat deze toch
altijd kostelijke vis aan de Ooswal
zelfs voor eendevoer van de hand
werd gedaan. Te Volendam, dat we
gens de nabijheid van Amsterdam
altijd nog de beste prijzen noteert,
werd Vrijdag bij een aanvoer van
5100 pond snoekbaars slechts 11 tot
1214 cent per pond gemaakt.
Dit zijn prijzen, die nauwelijks de
kosten der vissers dekken, Jaat staan
dus een winstmarge laten. Voor de
ongeveer 15 Volendamse staande net-
vissers en 30 slepers zijn deze slechte
prijzen bij een overigens behoorlijke
vangst een geduchte tegenvaller en dit
na een aalteelt, die ook al, in door
snee genomen, nauwelijks de helft van
vorig jaar heeft, opgebracht. De oorzaak
van de slechte snoekbaarsprijzen zoekt
men niet zozeer in de opheffing der
vleesdistributie dan wel in het uitblij
ven van de export. Deze is onlangs vrij
gegeven en men verwachtte een be
hoorlijke uitvoer naar Duitsland, Zwit
serland, België, waardoor het surplus
van de vangst, boven het normale bin
nenlands verbruik, een behoorlijke af
zet zou vinden. Dit is tegengevallen,
mede door het feit der te grote voor-
raadvorming, deze zomer tegen te hoge
prijzen in de koelhuizen. Achteraf be
treurt men het nu, dat de snoekbaars
vangst, vóór October, toen er dus nog
op aal te vissen! was, niet verboden
werd.
Fancy-fair in het Katholiek Tehuis
voor Verwaarloosde Jeugd .JJon
Bosco" te Scheveningen. Voor de
opbrengst werden dekens gekocht.
delen, die onlangs ter gelegenheid van
de R. T. C. in Den Haag aanwezig waren,
hebben zich dan ook op het standpunt
gesteld, dat hun landen recht hebben
over het aangaan van de Unie mede te
beslissen. Aangezien zij echter in ver
wijderd verband tot de Unie staan, ligt
het geenszins in hun voornemen afwij
kende standpunten daaromtrent in te
nemen, mits zij de zekerheid hebben,
dat zij gevrijwaard zullen blijven van
de financiële gevolgen van het aangaan
van de Unie.
In deze zin heeft de Nederlandse re
gering zich bereid verklaard aan Suri
name en de Antillen een garantie te
geven. Het Unie-Statuut zal nu met
spoed worden voorgelegd aan de res
pectievelijk Staten. Mep mag aanne
men, dat zjj op advies van hun delegaties
Nederland machtiging zullen verlenen
namens het Verenigd Koninkrijk dc
Unie te aanvaarden.
De regeling van de wijze, waarop het
Verenigd Koninkrijk in de behandeling
der Unie-zaken betrokken zal worden
en speciaaal de bemoeiingen van de
West-Indische gebiedsdelen dienaan
gaande, zullen voorwerp zijn van nader
overleg.
Een Duitser heeft dezer dagen een
Venlose jager, die met speciale vergun
ning in de zogenaamde „verboden
strook", een zone van vijfhonderd me
ter langs de grens, joeg, aangehouden,
hem bedreigd met een revolver en
diens geweer en geschoten prooi afge
nomen.
De Venlose politie heeft in het Duit
se dorpje Leuth de Duitser aangetrof
fen. Geweerhulzen op de plaats van
het incident wijzen echter uit, dat het
voorval zich op Nederlands gebied heeft
afgespeeld.
Het oudste katholieke kerkgebouw van Amsterdam, het Begijnhofkerkje,
dat tekenen van verval begon te vertonen, wordt thans grondig gerestau
reerd, waarbij zoveel mogelijk getracht wordt het uiterlijk en de sfeer,
welke het in de zeventiende eeuw bezat, te herstellen. Dit werk, dat onder
leiding van architect K. P. Tholens door de firma Hillen en Roosen wordt
uitgevoerd, die hier haar bekwaamste vaklieden ter beschikking stelde, is
thans zo ver gevorderd, dat men hoopt tegen Kerstmis de restauratie
voltooid te hebben. Adviseur is bij de uitvoering der plannen de architect
Jan de Meyer.
Het Begijnhofkerkje, waar druk gewerkt wordt aan de restauratie. Met inspan
ning van alle krachten wordt getracht het oorspronkelijke 17e eeuwse karakter
te herstellen.
De Tweede Kamer heeft Vrijdagmid
dag de algemene beraadslagingen over
de Rijksbegroting voor 1950 voortgezet.
De heer Hofstra (Arb.) constateerde
ten aanzien van kinderbijslag voor zelf
standigen een zekere overeenstemming
tussen de heer Romme en hem.
De heer Zandt (S.G.) betoogde, dat de
regering haar houding ten aanzien van
de dag des Heren moet wijzigen. O.a.
wil hij alle publiek vervoer op Zondag
stilleggen.
De heer Van de Wetering (C.H.)
meende, dat de minister van Financiën
te optimistisch is met zijn schatting van
de vlottende schuld. Hij vroeg de mili
taire uitgaven uit te kammen in die
zin, dat meer efficiency wordt betracht.
Hij wilde de Amsterdamse beurs in haar
volle kracht en betekenis hersteld zien.
Nu is zij tengevolge der regeringsmaat
regelen een caricatuur van wat ze ge
weest is.
Naar aanleiding van een opmerking
van de heer Romme, zei de minister
president, de heer Drees, dat het overleg
met de Kamer zich niet zal bepalen tot
de Benelux. Het zal over internationale
punten worden uitgestrekt. Het optreden
der regering ten aanzien van de verga
dering van het N.J.V. kan naar zijn oor
deel bezwaarlijk met zaalafdrijving wor
den vergeleken. Z.i. is formeel noch mo
reel misbruik van bevoegdheid gemaakt.
Wat Indonesië betreft zei spr. niet te
hebben beweerd, dat er geen reden tot
ongerustheid zou zijn. De ontwikkeling
der toestanden moet echter worden af
gewacht.
De minister" van Financiën, de heer
Lieftinck, deelde o.a. mede, dat het ka
binet ten aanzien der representatietoe
lagen bereid is zich nader te beraden. De
bezwaren gingen z.i. ten dele tegen de
vorm en ten dele tegen de inhoud der
voorstellen. De minister zei een nota van
wijziging te zullen bevorderen, waarin
aan de bezwaren wordt tegemoet geko
men.
De verliezen op termijntransacties de»*
Nederlandsche Rank, zo deelde hij mede
in antwoord op een vraag van de heer
Lucas, hadden hoofdzakelijk betrekking
op de directe import- en exporttransafc-
ties. Het deviezenregime zal zodra mo
gelijk worden verlaten.
Vervolgens zijn de begrotingshoofd
stukken Huis der Koningin, Nationale
Schuld, Buitengewone Aflossing Natio
nale Schuld, Onvoorziene Uitgaven en
de Wet op de Middelen zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd. Bij het eer
ste hoofdstuk en bij de Wet op de Mid
delen kreeg de C.P. aantekening, dat zij
geacht wilde worden te hebben tegenge
stemd.
Aanleiding tot dit herstel en tevens
restaüratiewerk was o.m. het verzak
ken van de oude balkenvloer van het
kerkje, welke dan ook geheel verwij
derd is en vervangen door een beton-
vloer, bedekt met kurklinoleum. Te
zijner tijd zullen de looppaden even
tueel met tegels worden belegd. Van
de wanden is de oude specielaag afge-
bikt en het geheel opnieuw in ruige
schuurspecie uitgeraapt, zoals dé vak
term heet. Het effect is vrijwel het
zelfde als het oorspronkelijk moet zijn
geweest, alleen het gebruikte mate
riaal is beter: vroeger bezigde men
gemalen schelpkalk met zand ver
mengd, uitgestreken met de pleister
troffel, thans beschikt men over wit
zilverzand, dat fijner schuurwerk le
vert, terwijl de pleist&r-schuurspaan
voor een fraaie afwerking zorgt.
Het vlakke, bepleisterde en ge
schilderde plafond, dat in later tij
den werd aangebracht, verdwijnt
eveneens, zodat de oorspronkelijke
balkenzolder geheel vrij komt. Deze
bestaat uit zware grenenhouten bal
ken, die nog in goede staat verke
ren. Tussen de balken wordt de
thans voorgeschreven afdekking van
steengaas aangebracht, bedekt met
schuurwerk. De balken zelf krijgen
de oude groene kleur tegen een
fond, dat in matte ivoortint wordt
gehouden. Ook de vier zuilen, die
het plafond schragen, krijgen de
zelfde ivoorkleur en worden hersteld
op hun oorspronkelijke hardstenen
basement. Het grote schilderij van
Duldt toch niet langer
die folterende pijnen, aie
Uw leven vergallen en
U tot een half mens maken.
Doè toch iets tegen die pijn
scheuten die IJ^zo kwellen,
dat elke beweging U pijnkrampen geeft I
Bestrijdt de kwaal met „AKKERTJES die de
giftige stoffen verwijderen. „AKKERTJES"
werken zweet-bevorderend en zijn ideale
pijnverdrijvers, ook bij spit, spier- en zenuw
pijnen. Let vooral op het AKKER-merkl
helpen direct!
Paul Julien heeft aangezeten bij tal
van kampvuren langs de evenaar,
zwervend door „De Eeuwige Wil
dernis" van Centraal Afrika. Hij heeft
onder deze titel over zijn ervaringen zo
juist weer een voortreffelijk boek ge
schreven, nadat zijn eerste werk reeds
een zestal herdrukken beleefde en in
het Deens, Noors en Fins werd vertaald.
Hij vertelt over de Congo, Cameroun en
Guinea, over de Ivoorkust en Sierra
Leona, over Senegal en Tanganyika.
Dr. Julien, die op zijn tochten verge
zeld werd van zijn vrouw, heeft zich
onder meer op deze expeditie zeer ver
dienstelijk gemaakt door zijn strijd tegen
de veepest, waardoor grote gebieden
v^n het zwarte werelddeel geteisterd
worden. Beklemmend is zijn beschrij
ving van de massale verbranding van
de door deze ziekte omgekomen dieren,
nog meer onheilspellend zijn verhaal
over het roosteren van de half verteerde
stukken vlees, die de negers nog eetbaar
achtten. Het eerste hoofdstuk, waarin
deze dingen verteld worden, is tevens
een der beste van het hele boek.
Maar ook tegen de gevreesde slaap
ziekte, overgebracht door de Tsetsevlieg,
heeft Paul Julien niet zonder succes de
strijd aangebonden. Gedegen, ons inziens
voor leken wat al te gedegen, vertelt hij
over d't werk.
De meeste mensen zien in hun fan
tasie Afrika als het land van de gro
te dieren. In werkelijkheid heeft de
grote fauna er niet zo veei te beteke
nen en is zij er zeker niet zc erg ge
vaarlijk. Het insect heerst in dit we
relddeel. Dit is in het kort de con
clusie van enige der beste stukken
van dit werk waarin de we+enschap-
pelijke avonturier onder meer vertelt
van de Manyah, ook wel „drivers"
genoemd, de vraatzuchtige mieren van
grote afmetingen die in colonnes trek
kend wel acht kilometer per etmaal
kunnen afleggen.
Eén bezwaar hebben we nog. Er
komen in het boek tal van geografi
sche en ethnologische benamingen
e autobus met belangstellenden voor de Scheveningse R.K. Voogdij-
stichting „Don Bosco" staat stil voor een grote grauwe villa en de
binnenkomenden verwachten ontvangen te worden door de broeder
overste met rinkelende rozenkransOnze katholieke voogdij ge stichten immers
worden in de regel verzorgd door congregaties van broeders of zusters.
Maar hier doet een meisje, met schoon schort voor, ons open en laat ons
binnen in een vertrek vol met poppen, tekeningen en snuisterijen, waar de
directeur het gezelschap zijn verontschuldigingen aanbiedt, dat hij geen betere
„ontvang"-kamer heeft dan de huiskamer van de kleinste meisjes.
Dit door leken geleide (met twee an
dere een grote uitzondering) katholieke
voogdijhuis is uit de praktijk ontstaan.
Aanvankelijk was het namelijk voor
kinderen van politieke delinquenten,
maar toen die successievelijk afvloeiden,
vulden voogdijkinderen (dit zijn kin-
thnii»!1 vertegenwoordigers van het Ka-
«loliek Thuisfront.
brarh.pleciltigheic1, welke de vele ge-
heri„_ ,offers op ontroerende wijze in
öoekTring bracht- maakte op allen,
dip vooral op de talloze familieleden,
kwamanu!.' het hele land deze H. Mis
omen bijwonen, een diepe indruk.
*Wer£a?g herdenkt het echtpaar G. J.
diaml„? Kamphuis te Losser zijn
jaar j n huwelijksfeest. De man is 84
°ud, de vrouw 81.
deren, die door ouders slecht verzorgd
worden en aan de ouderlijke macht ont
trokken zijn) de openvallende plaatsen.
Twee jaar geleden begon de heer
Claassens, de tegenwoordige directeur,
met grote animo, maar ontzaglijke fi
nanciële zorgen, het experiment, om
met een staf van leiders en leidsters
150 kinderen een tehuis te bieden tot
hun 21ste jaar. Experiment in die zin,
dat hü de kinderen zoveel mogelijk de
gezinssfeer wil geven en ze daartoe
zeer veel vrijheid laat. De behuizing,
vier naast elkaar staande villa's, leent
zich daar wel bij uitstek toe. Er is
geen school in huis, ook geen kapel.
De 25 meisjes en 125 jongens vormen
groepjes van circa 14 met een eigen
leidster of leider aan het hoofd, die
hen opvoedt. „De zuster is onze moe
der," zeggen de kinderen, „en de direc
teur is vader."
Iedere groep heeft een eigen huis
kamer, waar ze spelen, eten en huiswerk
maken. De groteren spelen zonder toe
zicht. „Wij voeden ze op voor de toe
komst," zegt de heer Claassens, „het gaat
er niet om deze kinderen op te bergen,
maar ze de zelfstandigheid te leren, die
ze later nodig hebben." In de huiskamer
voor de jongens zit een groepje gebogen
over boeken en schriften. Het zijn HBS-
jongens, die hun huiswerk maken. Dit is
alles wgt we deze middag zien van een
groot gezin van 153, want de rest is naar
school. Ieder kind mag namelijk de voor
hem of haar geschikte school bezoeken
of dat nu is B.L.O., Huishoudschool of
Ambachtsschool.
Dezeftcinderen zijn vrij, ze gaan vrij
uit naar school, ze doen boodschappen
in de stad, ze kunnen iets kopen van
het eigen gespaarde zakgeld, da» ze
wekelijks krijgen. Ze volgen jeugd
clubs en nemen deel aan de verken
nerij. In de vacantie gaan ze bivak
keren of kamperen, in één woord het
is een tehuis zonder muren en tot nu
toe gaat het uitstekend, „maar," zegt
de bezielde directeur, „wij zijn nog te
jong om te weten of dit systeem in alle
opzichten goed is."
„Worden de kinderen gedwongen
's ochtends de Heilige Mis bij te wo
nen?" willen wij weten.
„Neen," is het antwoord: „Na 12 jaar
niet. Toen dit werd ingevoerd, ging er
drie maanden lang niemand, maar daar
na begonnen ze successievelijk weer en
nu is er practisch niet een die niet ten
minste eenmaal door de week gaat."
Personeel, zowel paedagogisch als
huishoudelijk, iets waar bijna alle te
huizen tekort aan hebben, is hier vol
doende, maar de financiën zijn zeer
zorgelijk. Als bezoekende ondergaat
men onmiddellijk de hartelijke, pret
tige, ongedwongen sfeer in dit huis,
maar men ziet ook. dat de vloeren kaal
zijn en dat er alleen het aller-aller-
nodigste is.
Twee maanden lang is het personeel
avond aan avond van tien uur tot mid
dernacht met de collectebussen op stap
geweest langs de restaurants. En óm de
zoveel tijd organiseren de leiding en de
kinderen, voor wie dit een feest is, een
fancy-fair. Van de baten werden een
maal de zo nodige bedden gekocht, de
laatste maal dekens.
In de opbrengst van de kinderpost
zegels, waarvan de verkoop a.s. Maan
dag aan de postkantoren begint, deelt
ook dit jonge katholieke jeugdtehuis,
op sympathieke, moderne leest ge
schoeid.
A. Bgl.
De voor-verkoop van de kinderpost
zegels, huis aan huis, door de school
jeugd is een groot succes geworden. Men
had gerekend op plaatsing van twee a
drie bestellingen per kind. Gemiddeld
heeft ieder kind echter zeven bestellin
gen geboekt! Het onderwijzend perso
neel, dat, per school, de administratie
heeft, waar zeer veel werk aan vastzit,
heeft door zijn volledige inzet en toe
wijding deze actie op zo grote schaal
mogelijk gemaakt.
voor die gemakkelijk te verwarren
zijn. Het kaartje achter in helpt ons
weinig; het zou groter en veel volle
diger moeten zijn.
De vierentwintig perfecte illustraties
verhogen de waarde van het geheel in
grote mate. De rijkdom en schoonheid
van de Afrikaanse cultuur dringt zich
in één oogopslag aan ons op bij het zien
van de afbeelding der drie danseresjes
uit Zoadiba in Zuid-Cameroun. En hoe
ook naar onze begrippen een Afrikaanse
mooi kan zijn toont een foto van een
meisje uit de stam der Mende (Sierra
Ledne). Uitgeverij De Pelgrim, te Eind
hoven heeft dit boek. dat niet te duur
is voor wat het geeft, keurig verzorgd.
H. Br
Een zonderling uitgedost danseresje uit
Zoadiba in Zuid-Cameroun
Derkinderen, de bekende voorstelling
van de Mirakelprocessie, dat aan de
rechterwand hangt, is afgenomen en
door de restaurateur A. Hemelman,
die ook de altaarschilderingen onder
handell heeft, volledig hersteld. Nu
het plafond verhoogd is en de lam-
brizeringen verwijderd zijn, hangt
het werk van Derkinderen vrijer en
komt het met zijn vage kleuren ver
rassend tot zijn recht in de geheel ge
wijzigde atmosfeer van het kerkje.
Lambrizering vindt men nu alleen nog
waar de banken staan en zij reikt niet
hoger meer dan deze. Het vroegere
amphitheater, dat onder Derkinderen's
Mirakelprocessie omhoog liep, is ver
dwenen: alle zitplaatsen richten zich nu
in één lijn naar het altaar. De boven
lichten der vensters zijn vergroot en in
plaats van het vroegere glas in lood is
een roedenverdeling aangebracht Be
kleding en beschildering van deuren en
portalen is bij die van wanden en pla
fond aangepast.
Verrassend is ook het herstel van de
drie altaren in hun oorspronkelijke staat
Het snijwerk van lindenhout op de
grenenhouten altaartomben en op de
lijsten is zorgvuldig schoongemaakt. Het
bleek in de loop der tijden niet minder
dan veertien maal overgeschilderd in
alle denkbare kleuren; toen al die lagen
waren verwijderd, kwam dit snijwerk,
dat nauwelijks nog zichtbaar was, in
heel zijn rijkdom vrij. De altaren krijgen
nu een grondtoon van ivoor, met goud
aangezet. De oude houten beelden, ter
zijde van het altaar, bleken aangetast
door de houtworm; ook zij worden thans
hersteld. De toogramen in de achter
wand, naar de zijde van de N. Z. Voor
burgwal, die destijds bij de verlaging
van het plafond vierkant werden uit-
getimmerd, zijn in hun oude boogvorm
teruggebracht, waardoor zij beter tot
hun recht komen.
Gerestaureerd wordt ook het ton
gewelf boven het middenschip; het
stuc-plafond boven de galerijen ver
dwijnt, zodat ook hier de balken vrij
komen. Het paneel boven de deur
van het buitenportaal, een z.g.
grauwtje, is inderdaad herkend als
van de hand van de bekende acht
tiende eeuwse schilder Jacob de Wit.
Het krijgt in het gerestaureerde
kerkje weer zijn plaats. Tenslotte
wordt de sacristie, die aan dezelfde
ouderdomskwalen lijdt als bij het
kerkje het geval was. verbouwd. De
dagelijkse leiding bij het restauratie
werk, dat tijdelijk de devote rust in
het altoos geopende en op alle uren
van de dag bezochte kerkgebouw
verstoort, staat onder leiding van de
uitvoerder, de heer P. J. M. Nass.
De heer EU Frank, een Joods koop
man uit Den Haag, heeft de Staat der
Nederlanden gedagvaard, omdat hij, zo
als in de dagvaarding wordt ges'eld, rta
de bevrijding bijna elf maanden on
rechtmatig van zjjn vrijheid beroofd zón
sfin.
In de dagvaarding wordt uiteengezet,
dat de heer Frank 9 Mei 1945 door de
B. S. is gearresteerd, omdat men hem
aanzag voor de beruchte Judenkommis-
sar Frank, een Duitse S.D.-man.
Van politie-autoriteiten, die terzake
goed zijn geïnformeerd, vernemen wij
achter, dat de heer Frank na de bevrij
ding niet is gearresteerd omdat hij werd
verward met de Duitser Frank van de
S. D„ doch omdat er ernstige twijfel
bestond aangaande zijn politieke be
trouwbaarheid.
De geesteüjke adviseur van „Katholiek
Thuisfront" heeft desgevraagd medege
deeld, dat „Katholiek Thuisfront" niet
zal ophouden te bestaan. Zolang er nog
militairen in Indonesië zijn blijft het
front er actief. Een gedeeltelijke ver
legging naar Nederland zelf is zeer ge
wenst. Bovendien komt daarbij de vor
ming van een eerste divisie van het At.
lantisch leger in de loop van 1950. Dit
brengt waarschijnlijk -ook werk in het
buitenland met zich mee.
Voor het komend jaar is een begro
ting gemaakt van f751.000. Of de rege
ring het Thuisfront zal steunen zoals
ze dat in het verleden de Niwin heeft
gedaan, is' nog een onbeantwoorde vraag.
Vrijdag is de nieuw benoemde gou
verneur van Suriname, mr. J. Klaassesz,
met het s.s. „Cottica" van de K.N.S.M.
naar Paramaribo vertrokken.
„Mijn streven," zo zeide hij voor zijn
vertrek, „is een gezonde ontwikkeling
van de autonomie in Suriname krach
tig te steunen Suriname bezit genoeg
kwaliteiten om deze autonomie uit te
oefenen en het lijdt voor mij geen twij
fel dat de samenwerking tussen Neder
land en Suriname uitstekend zal zijn."
De devaluatie van de gulden in Septem
ber j.l. heeft het omzetverloop in de detail
handel in deze maand slechts in geringe
mate beïnvloed. Zulks kan worden afge
lezen uit het door het Economisch Instituut
voor de Middenstand gepubliceerde cijfer
materiaal.
Enige omzetstijging werd geboekt in de
detailhandel in textiel en die in meubelen
en aanverwante artikelen, in welke bran
ches vooral in de eerste dagen na het be
kend maken van vorengenoemde maatregel
extra drukte kon worden waargenomen.
Dat de hiermede gepaard gaande extra
uitgaven een belangrijk deel van het Ne
derlandse publiek onmiddellijk dwongen tot
beperkingen in andere richtingen was
merkbaar in de banketbakkersbedrijven.
In deze zaken werd althans een vrij aan
zienlijke omzetdaling geboekt, welke niet
geheel aan normale seizoensinvloeden kan
worden toegeschreven.
Vergelijking van de omzetten in Septem
ber j.l. met die in de overeenkomstige
maand van 1948 wijst uit, dat in de detail
handel in schoeisel, in aardappelen, groen
ten en fruit, in glas, aardewerk, porcelein
en huishoudelijke artikelen en in alcohol
houdende en alcoholvrije dranken sprake
was van omzetvermindering.
In. de detailhandel in textiel waren de
Septemberomzetten niet minder dan 38 pet.
hoger dpn die in Augustus van dit jaar,
waarbij evenwel dient te worden opge
merkt. dat omzetten in de laatstgenoemde
maand betrekkelijk laag waren.
Zoals reeds hiervóór vermeld, liepen de
omzetten in het banketbakkersbedrijf terug
en kwamen daardoor op gelijke hoogte als
in September 1948. Dit verschijnsel deed
zich in deze branche nog niet eerder voor
in 1949.
De lage fruitprijzen waren oorzaak, dat
de geldomzetten in de detailhandel xn
aardappelen, groenten en fruit belangrijk
beneden het peil van September 1947 en
1948 bleven. De teruggang t.o.v. dc over
eenkomstige maand van 1947 en 1948 be
droeg resp. 25 pet. en 15 pet.
Een geringe omzetdaling werd geboekt
in de detailhandel in tabaksfabrikaten. De
sterke uitbreiding van het aantal verkoop
plaatsen voor tabaksartikelen sedert de
opheffing der tabaksdistributie heeft in
verschillende medewerkende sigarenwin
kels omzetdaling teweeggebracht. Verge
lijking van de omzetten in enkele artikelen-
groepen gedurende het derde kwartaal van
1948 en 1949 toont aan, dat de omzetten in
tabak en sigaretten het sterkst zijn geste
gen, al kon ook in de sigarenverkoop nog
enige vermeerdering worden waargenomen.
In de detailhandel in meubelen en aan
verwante artikelen bedroeg de omzetver-
meerdering (o.m. tengevolge van de deva
luatie) t.o.v. Augustus jX ruim 16 pet. De
omzetten waren in deze branche 13 pet.
hoger dan in deovereenkomstige maand
van 1948.
Sedert Mei van het lopende jaar liggen
de maandomzetten in de detailhandel in
alcoholhoudende en alcoholvrije dranken op
„een aanzienlijk lager niveau dan die in de
overeenkomstige maanden van 1948.
