MISSIE IN HET VERRE OOSTEN
BEDREIGD
i
CARILLON TUSSEN DE APPELBOMEN
RESULTATEN CONFERENTIE
TE PARUS
r
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
m
n
m
ut
m
m
m
m
m
imm m i
Koude geloofsvervolging
achter het bamboe
gordijn
Wij luisteren naar
„Bevredigend-aanvaardbaar-fiasco
GROTE VRAAG NAAR
KLOKKEN
is!
Verstikkingstactiek van
de communisten
„Wij kunnen vredesconferentie verlaten als de
bepalingen te ongunstig zijn"
Amerikaanse diplomaten
in Nabije Oosten bijeen
r
.J
DEAN ACHESON TE
FRANKFORT
11
63
i#
1
!81
ÉS
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1949
PAGINA 7
lllfllÉÉf
liiilis
MENING VAN JAPANSE PREMIER
Australië vraagt actie tegen
nieuwe concurrentie
26 November te Istamboel
strategische besprekingen
TRUMAN PLEIT VOOR
BURGERRECHTEN
Praag sluit 's nachts de
Westelijke landsgrenzen
Erkent Engeland dit jaar
Rood China?
STAALSTAKING IN AMERIKA
TEN EINDE
U.S. Steel geeft toe
Republiek in unie van
Z.O.-Arabische landen?
Demonstratietoren in tuin van een
eeuwenoud klokkengietersbedrijf
i! n i ii iiiifatgiif
r..
Franse persacties niet
ongunstig
Belgen meer in reserve
Schumacher: Een fiasco
SIGARENWINKELIERS
ONTEVREDEN
Nieuwe motoren voor de
„Insulinde"
DAMRUBRIEK
1.
ijf
Él
k f:
SCH AAKRUBRIEK
(Van onze medewerker op Missiegebied)
Uit de rede van Mgr. Costantini, gehouden by ge
legenheid van Missiezondag, blijkt de grote be
zorgdheid van de Katholieke Kerk voor de missie
van China. Deze bezorgdheid wordt niet alleen maar ver
oorzaakt door het feit, dat 400 millioen mensen en daar
mede een in opkomst zynde katholieke gemeenschap van
Viim 3 millioen katholieken, hiërarchisch geordend in
138 missiegebieden, waarvan 28 bestuurd door Chinese
Kerkvorsten, bediend door ruim 13000 priesters, broeders
en zusters, waarvan iets minder dan de helft buiten
landse missionarissen, in snel tempo achter het bamboe
gordijn van het Chinese communisme verdwijnen; neen,
deze bezorgdheid gaat verder en kan in deze drie punten
Worden samengevat:
Deze rode vloedgolf over China werpt een. donkere,
onheilspellende schaduw vooruit over het hele Verre
Oosten.
Deze Chinese communisten zyn wel degelijk volbloed-
communisten met al de noodlottige gevolgen van dien
Voor de godsdienst.
Trouw aan Moskou streven zij naar de ondergang van
de Kerk niet door harde vervolging, doch door sluw
berekende verstikking.
Jongens
trekken
in uniform, der communistische jeugdorganisatie
met rode vlaggen door een der voorsteden van
Hongkong.
Dat het inderdaad de vooropgezette
bedoeling is vanuit China straks
het gehele Verre Oosten te gaan over
heersen dringt geleidelijk door tot het
bewustzijn van de wereld volgens ge
tuigenis van ter zake kundige mensen
hls A. T. Bouscaren, die zegt: „Het doel
yan de Sovjet-Unie in het Verre Oosten
ïs blijkbaar geen ander dan dat van
Japan, dat haar voorging in de aanval:
controle over 968 millioen mensen in
China, India, Japan, Korea, Indo-China,
Birma, Indonesië, Malakka, Siam en
Australië".
Die communistische bedoeling leefde
al in Lenin, die eens verklaarde, dat er
sens een tijd zou komen, dat, terwijl de
aandacht van de hele Wereld zich zou
samentrekken op Europa, de Sovjet-
Unie het hele Verre Oosten zou ver
overen. Een gehoorzame weerklank en
husschien de eerste grote uiting daar
van mogen wij zien in de geheimzinnige
bijeenkomst van communisten te Cal
cutta in Maart 1948, waar afgevaardig
den van al de hierboven genoemde lan
den tegenwoordig waren en waar mo
gelijk het grote offensief werd bespro-
hen; feit is, dat daarna de opstanden
Uitbraken, die van Li Song op Malakka
en die van Moesó op Java.
Het communisme is in al die landen
doende onrust te zaaien en zou niets
bever willen dan overal de macht in
handen te krijgen. Er zijn natuurlijk
aeer vele redenen, waarom wij dat moe-
■on vrezen en trachten te keren, doch
yon van die redenen is zeker ook voor
hs. dat in al die landen de missie
erkt, dat daar op veel plaatsen voor
IG oorlog een zeer bloeiend katholiek
leven zich ontplooide en dat dit alles
Ook wordt bedreigd door het commu
nistische getij, waardoor het gedoemd
zal zijn tijdelijk ten onder te gaan, want
de communisten van Azië zijn waar
achtige communisten, die niet alleen
goddeloos zijn, maar de godsdienst ha
len en hem tot elke prijs willen ver
nietigen.
Ook dit punt ligt niet sterk genoeg
onze aandacht. Daar zjjn redenen
*<k>r. De communisten beginnen hun
activiteit binnen de omraming van de
nationalistische onafhankelijkheidsbe
weging zoals die overal in het Oosten
"Plaait en die wij tot op zekere hoogte
hunnen en moeten waarderen; zij or
ganiseren en versterken zich binnen dat
Jyam tot zij kans zien van die na-
uonalistische beweging hun eigen com
munistische beweging te maken zoals
'u China gebeurde; het tweede mislei
dende punt in hun camouflagesysteem
dat zjj voorgeven wel Marxisten te
die een agrarische hervorming na
streven, doch geen satellieten van Mos-
h°u; zij beweren het zelf niet, doch
Juten dit standpunt verdedigen door
pensen met invloed vooral in Amerika
?®Ms b.v. Owen Lattimore, de persoon-
Jtjke en in alles vertrouwde adviseur
*oor Oosterse zaken van Dean Acheson,
J* Edgar Snow, Alger Hiss e.a. Deze
Jensen zijn verantwoordelijk door hun
»alse voorlichting voor de fatale Chi
nese politiek van Amerika. In een scher
fje rede aan het Amerikaanse volk
®ceft de bisschop van Boston, Mgr.
;,u' 'ng, de regering aansprakelijk ge-
Jtcld voor de ondergang van het chris-
wndom, omdat zij zich Iaat leiden door
boinrnunistische sympathieën. Te laat
U'stert men naar mensen als McArthur,
wedemeyer, Bullitt, Dallin, Chennault,
Judd e.a., die te lang tevergeefs hun
waarschuwende stem hebben laten ho
ren.
Mao-tSe-Toeng is en blijft een expo
nent van de Moskou-sovjet, waar hij
zelf wel niet zijn opleiding genoot, doch
waarmede hij innig verbonden is. Als
volbloed Moskou-communisten zijn hij
en zijn medestanders ook volbloed
godsdienstvervolgers.
Tot April 1948 voerden zij die vervol
ging uit op primitief-bloedige manier;
meer dan 100 missionarissen waren er
de bloedige slachtoffers van. Sinds die
tijd is de vervolging zogenaamd ge
luwd; in feite echter is zij overgegaan
in de meer geraffineerde langzame ver
stikkingsmethoden volgens de richt
lijnen, zoals die in Oost-Europa wof-
den toegepast. Voor het oog van de bui
tenwereld lijkt dat niet zo erg, doch
de Kerk wordt er door in de catacom
ben en, ware het mogelijk, naar haar
ondergang gedrongen. Openlijk wordt
de godsdienstvrijheid aangeprezen en
op sommige plaatsen ook werkelijk uit
gevoerd, maarUit begrijpelijke
angst of uit voorzorg zijn veel missio
narissen voor de oprukkende commu
nistische legers gevlucht; zij komen
nooit meer achter het bamboe-gordijn
terug. Hun die bleven wordt het wer
ken practisch onmogelijk gemaakt door
confiscatie van noodzakelijke gebou
wen, door onbetaalbare belastingen, door
inschakeling in het arbeidsproces,
door het weigeren van bewegingsvrij
heid. door administratieve bemoeienis
in de eredienst enz. De buitenlandse
missionarissen tracht men zo te dwin
gen heen te gaan, waartoe hun te allen
tijde volle vrijheid wordt gegeven. De
Chinese priesters tracht men aan hun
werkelijke arbeid te onttrekken door
verplichte dienstneming in het rode le
ger. doch meer nog door hen op te zwe
pen tot het vestigen van een nationale
Kerk, los van Rome; men vervolgt hen
in processen op feiten, die schijnbaar
buiten de godsdienst liggen; de vrou
welijke hulptroepen worden ingescha
keld om schandalen te forceren, waar
door de aanwezigheid van de priester
onmogelijk wordt. Terwijl men op der
gelijke welbekende manieren de pries
ters afmat, uitput en uit de samenle
ving wegrukt, maken de communisten
van de ontstane leegten gebruik om de
jeugd, vooral van middelbare en hogere
scholen, te vergiftigen met hun godde
loos materialisme. Dit is de vervolging,
die nu onder het mom van godsdienst
vrijheid gaande is en die mogelijk er
ger is dan de bloedige van voor April
1948; zij is gaande over heel China en
zij bedreigt het hele Verre Oosten.
De Japanse premier, Sjigeroe Yosjida, heeft gisteren te Tokio in het parle
ment in antwoord op vragen gezegd, dat hij geloofde, dat Japan het recht had
de vredesconferentie te verlaten en dus geen vredesverdrag te sluiten, indien de
bepalingen „te ongunstig" zouden blijken te zijn.
Hij verklaarde, dat het waarschijnlijk
was, dat de geallieerden naar Japans
ideëen omtrent het vredesverdrag zou
den luisteren, om niet in de fouten van
Versailles te vervallen. Hij zei, dat ge
neraal MacArthur steeds naar redelijke
Japanse verzoeken had geluisterd
Het voornaamste onderwerp van de
diplomatieke besprekingen van de Ge
menebest-landen te Canberra is het be
spoedigen van het Japanse vredesver
drag geweest, aldus heeft Dr. Evatt, de
Australische minister van Buitenlandse
Zaken, gisteren na afloop van de con
ferentie verklaard.
Volgens een gewoonlijk betrouwbare
bron waren de Britse en Nieuwz^eiand-
se diplomaten tegen de onmiddellijke
erkenning van de Chinese communisti
sche regering.
Australië kondigde aan, dat bet in
de komende Gemenebest-besprekingen
maatregelen zal vragen tegen oneerlijke
Japanse concurrentie op de wereldmark
ten en tegen ieder herstel, dat Japan in
staat zou stellen opnieuw tot agressie
over te gaan.
De regeringen van het Britse Gemene
best bespreken plannen voor een confe
rentie van haar ministère van Buiten
landse Zaken, welke in het begin van
het volgend jaar te Colombo (Ceylon)
zou worden gehouden over een vredes
regeling in het Verre Oosten, aldus ver
neemt Reuter uit gewoonlijk betrouw
bare bron te Londen.
Het Amerikaanse ministerie van Bul-,
tenlandse Zaken heeft heden meege
deeld, dat Amerikaanse diplomaten van
tien landen uit het Nabije Oosten op
26 November te Istaraboel bijeen zullen
komen, om strategische besprekingen te
voeren.
Diplomaten en waarnemers zijn van
mening, dat de besprekingen ten doel
hebben, de defensie van het Nabije Oos
ten te versterken met het oog op even
tuele communistische agressie in de toe
komst.
De vertegenwoordigers, die aan de
conferentie zullen deelnemen, zijn (te
Amerikaanse ambassadeurs in Egypte,
Griekenland, Perzië, Turkije, Israël, Irak
en Saudi-Arabië en de Amerikaanse ge
zanten van Libanon, Syrië en Jordanië.
Voorts zal de Amerikaanse consul te
Jeruzalem aan de besprekingen deel
nemen. Eerder werd door de regerings
zegsman, John McDermott, bekend ge
maakt, dat de voornaamste Arabische
vertegenwoordigers in de Verenigde Sta
ten vóór Maandag een onderhoud heb
ben aangevraagd met de Amerikaanse
waarnemend minister van Buitenlandse
Zaken, James Webb.
President Truman heeft er gisteren
opnieuw krachtig op aangedrongen do
wetsvoorstellen ter bescherming van de
Rechten van de Burger te aanvaarden.
In een rede tot de nationale conferentie
van Christenen en Joden verklaarde
Truman, dat deze wetten er veel toe
zouden kunnen doen om de propaganda,
die door de vijanden van Amerika in
het buitenland wordt gevoerd, te neu
traliseren.
Tot Truman's programma tot bescher
ming der burgerrechten behoren maat
regelen om lynchen een voor alle staten
geldende misdaad te maken, een eind
te maken aan onderscheid op grond van
ras, kleur of godsdienst bij het aanne
men van personeel en afschaffing van
van de stembus-belasting die in sommi
ge Zuidelijke Staten bij federale ver
kiezingen van de kiezers wordt gehe
ven.
Tsjechoslowakije heeft zijn Westelijke
grenzen voor alle reis-, diplomatieke
en handelsverkeer gesloten tussen zes
uur 's avonds en zeven uur 's morgens.
Dit werd gisteren van zeer betrouw
bare zijde meegedeeld.
Het betreft hier de grenzen met West-
Duitsland en Oostenrijk, waarover vele
Tsjechen gevlucht zijn.
De Westelijke diplomaten werden hier
van per brief, gedateerd 2 November, op
de hoogte gesteld. Er werd geen reden
voor deze maatregel opgegeven en even
min wérd meegedeeld, hoe lang dit zou
duren.
De internationale treinen mogen alleen
buiten deze uren binnen komen.
Uit diplomatieke bron wordt dooi
A. P. vernomen, dat Groot Brittannië
besloten heeft voor het einde van hel
jaar de communistische regering in
China te erkennen. De Amerikaanse
regering is hiervan op de hoogte ge
bracht.
De conferentie van leiders van het
Gemenebest en van Britse diplomaten
in het Verre Oosten, welke onlangs in
Singapore is gehouden, zou in deze zin
geadviseerd hebben.
Fortissimo, Fortissimo!
Roberto Benzi, de 10-jarige dirigent uit
Turijn, zal op 15 December een concert
leiden van het Londens Philharmonisch
Orkest in de Royal Albert Hall in
Londen. Hij heeft reeds enige keren ge
repeteerd met het orkest. Men ziet hem
hier tijdens een der repetities, waarbij
hij een beetje meer vuur vraagt van de
violen.
De United States Steel Corporation
de grootste staalproducente van de Ver.
Staten, heeft gisteravond bekend ge
maakt, dat zij met de bij de CIO aan
gesloten United Steelworkers Union
overeenstemming heeftb ereikt over het
beëindigen van de staking en dat ^haar
fabrieken Dinsdag of Woensdag de pro
ductie zullen hervatten.
Volgens de overeengekomen regeling
zal een werknemer, met minstens 25
aaneengesloten dienstjaren, die na het
bereiken van de 65-jarige leeftijd na
28 Februari 1950 de onderneming ver
laat, een pensioen ontvangen, berekend
volgens een formule,, die is gebaseerd op
zijn loon en zijn aantal dienstjaren, maar
niet minder dan 100 dollar per maand.
Reeds eerder op» de dag was bij vier
kleinere ondernemingen met 21.000 ar
beiders op dezelfde voorwaarden over
eenstemming bereikt. Door de overeen
komsten met deze ondernemingen* en
de United States Steel wordt het aan
tal arbeiders, waarvoor contracten zijn
tot stand gekomen, op 375.000 gebracht.
Nog ongeveer 138.000 arbeiders werken
niet.
De staking heeft tot dusverre 42 da
gen geduurd.
De V.S.I. zijn bereid deel te nemen
'aan de Unie van Zuid-Oost-Aziatische
landen, aldus heeft de republikeinse pre
mier, Hatta, te Rangoon medegedeeld.
Een dergelijke unie, zo verklaarde hij
nader, moet echter gebaseerd zijn op
„vréde, gelijkheid en wederzijdse sa
menwerking" en geen land moet pogen
een ander te overheersen. „Onze leuze is
vrijheid voor alle onderdrukte Aziati
sche volken."
De te Londen verblijvende Indonesi
sche R.T.C.-gedelegeerden hebben be
sprekingen met leden van de Britse re
gering gevoerd. Leimena en Darmese-
tiawan brachten een bezoek aan minis
ter van Gezondheid Aneurin Bevan en
Sastroamidjojo had een onderhoud met
minister van Onderwijs Tomlinson.
ZATERDAG
HILVERSUM II, 415 m. Na 18 uur ook
245 en 1875 m. K.R.O. 18.00 Cantus Po-
Pulorum, 18.15 Journalistiek overz., 18.30
Ensemble Organola, 19.00 Nieuws, 19.15
Actualiteiten, 19.25 Katholiek Thuis
front, 19.30 Klaas van Beeck, 19.50 Arae-
rikaans commentaar, 20.00 Nieuws, 20.05
Gewone man, 20.12 Piano, 20.15 Licht
baken, 20.40 Strauss, 21.00 Negen heit de
klok, 21.45 „Weet u het?" 21.55 Ger de
Hoos, 22.30 Wij luiden de Zondag in,
43.00 Nieuws, 23.15 Philh. orkest.
Hilversum i, 301 m. v.a.r.a. is.oo
Nieuws, 18.15 Fropaganda-toespr., 18.20
Uanny Kaye. 18.30 Strijdkr., 19.00 Kunst.
V.P.R.O.: 19.30 Bijbellezing. V.A.R.A.:
19-45 Regeringuitz., 20.00 Nieuws, 20.05
Hingen van de dag, 20.12 Varia, 20.15
Weense muziek, 20.45 Cabaret, 21.45 Soc.
commentaar, 22.00 Promenade-ork., 22.30
Luisterspel, 22.45 Kwartet Nijveen, 23.00
leUws, 23.15 Dansmuziek.
ZONDAG
Hilversum 11. voor 10 uur ook 245
a" na 17 uur Ook 245 en 1875 m. K.R.O.
o-uo Nieuws, 8.15 Bach, 8.25 Inleiding op
"■40 Hoogmis. N.C.R.V.: 9.30 Nieuws, 9.45
yybtate, 10.00 Kerkdienst, 11.30 Na de
erkdienst, 12.00 Toespraak n.a.v. het
19 h bestaan van de N.C.R.V. K.R.O.:
pLr Apologie, 12.35 Piano, 12.40 Lunch-
"eert, 12.55 Zonnewijzer, 13.00 Nieuws,
di. t> Volksconcert, 14.30 Causerie over
si -Katholieke Actie, 14.40 Collegium Mu-
cW1? Amstelodamense, 15.25 Flitsen ka-
- r-teestviering w T' 1- --
K.V.P., Utrecht, 16.15
16.30 Vespers. I.K.O.R.:
Kerkelijke lezing, 18.15 Kerkzang.
ItoiÜ 7 19-°° Kamerkoor, 19.15 Bijbel-
tuaiif-.19-30 Nieuws. K.R.O.: 19.45 Ae-
C ',aten. 19.52 Boeckhuys, 20.05 Ge-
20,,'20.12—22.30 Uit en thuis,
recht J„vervl0°t, 20.40 De strijd om het
CantA t „Snoezig avondje", 21.20 Bel
Krii, 1 Serva Padrona", opera, 22.13
e°ner„'ankpuzzie, 22.30 Reportage partij
brief,,, K.V.P., 22.45 Avondgebed, 23.00
Uws' 23.15 Kareolseptet.
301 m.: V.A.R.A.: 8.00
uws, 8.15 Strijdlied, 8.18 Philh. ork.,
8.30 Platteland, 8.40 Granu, 9.10 Post
duiven, 9.15 Verzoekprogr., 9.45 Gees
telijk leven, 10.00 Meester-trio, 10.25 Met
en zonder omslag, 11.15 Triangel.
A.V.R.O.: 12.00 Volksliedjes, 12.30 Zon
dagclub, 12.40 Piano, 13.00 Nieuws, 13.15
Mededelingen, 13.20 Les gars de Paris,
13.50 „Even afrekenen", 14.00 Fluit en
viool, 14.05 Boekenhalfuur, 14.30 Con
certen met toelichting, 15.45 Filmpraatje,
16.00 Skymasters, 16.30 Sportrevue.
V.A.R.A.: 17.00 Orgel, 17.30 Ome Keesje,
17.50 Duettisten op de zwarte schijf.
18.05 Sport, 18.15 Nieuws, 18.30 Strijdkr.,
I.K.O.R.: 19.00 Luisterclubs, 19.30 Bijbel-
vertelling. A.V.R.O.: 20.00 Nieuws, 20 05
Hugo de Groot, 20.30 Hersengymn.,
20.55 Romantische muziek, 21.20 Luister
spel, 21.55 „Uit het vergeetboek", 22.20
Cabaret, 23.00 Nieuws, 23.15 Schubert.
MAANDAG
HILVERSUM II, 415 m. Vóór 10 uur
245 en na 17 uur ook 245 en 1875 m.
N.C.R.V.: 7.00 Nieuws, 7.15 Te Deum,
7.45 Woord voor de dag, 8.00 Nieuws,
8.10 Sport, 8.20 Cello en orkest, 8.45 Mu
ziek bij het werk, 9.15 Zieken, 9.30 Wa
terstanden, 9.35 Famiiiecompetitie, 10.10
Strauss, 10.30 Morgenwijding, 11.00 Mo
zart, 11.20 Voordracht, 11.40 Hobo, 12.05
Masqueraders, 12.30 Mededelingen, 12.33
Orgel, 13.00 Nieuws, 13.15 Metropole-ork.,
14.00 Schoolradio, 14.35 Scala-orkest,
15.30 Fauré, 16.00 Bijbellezing, 10.45
Guitaar, 17.00 Kleuters, 17.15 Orgel, 17.45
Schoolzangwedstrijd.
HILVERSUM I, 301 m.: V.A.R.A.: 7.00
Nieuws, 7.18 Lichte zangplaten, 8.00
Nieuws, 8.15 Gram., 8.40 Zang, 9.00 Pro
Arte-kwartet. V.P.R.O.: 10.00 Causerie,
10.05 Morgei wij ding. V.A.R.A.: 10.20
Puccini ,10.30 Vrouw, 10.45 Zieken, 11.20
Bach, 11.40 Voordracht, 12.00 Accordeola,
12.30 Mededelingen, 12.33 Platteland,
12.38 Victor Silvester, 12.55 Kalender,
13.00 Nieuws, 13.15 Promenade-ork., 13.50
Zang, 14.00 The hollow men, 14.30 Tus
sen mens en nevelvlek, causerie, 14.45
Hammond-orgel, 14.55 Luisterspel, 16.10
Balletopera, 17.00 Jeugd, 17.30 Zigeuner
orkest, 17.45 Regeringsuitz.
Het wapen der klokkengietersfamilie Fritsen te Aarle Rixtel, welker
bedrijf sinds 1660 op Brabantse grond gevestigd is, vertoont drie klokjes
tussen vruchtdragende takken van een appelboom. De symboliek van
dit wapen is dezer dagen werkeiykheid geworden: in de tuin van de
klokkengietery Petit Fritsen N.V. verheft zich tussen de appelbomen
een ijzeren carillontoren met een complete beiaard van 35 klokken.
De klokken vande nieuwe beiaard
variëren in gewicht van 10 tot 850 kg.
en zijn voornamelijk bestemd om ter
plaatse te worden beluisterd, maar men
stelt zich ook voor, dat een dergelijk
carillon, volksinstrument bij' uitnemend
heid als het is, op deze wijze zou kun
nen worden geplaatst in parken en
plantsoenen, in badplaatsen of toeristen
centra, ja, men zou zich zelfs kunnen
indenken, dat een vermogend man bij
de gratie van Lieftinck zich zulk een
toren met klokkenspel aanschaft voor
zijn privé genoegen, op te stellen in zijn
eigen tuin. En zouden zulke mensen
binnen onze grenzen niet meer te vin
den zijn, wel dan is het nog altijd ge
knipt voor de buitens der Amerikaanse
millionnairs. Deze toren met klokken
spel en al is overigens bij de thans gel
dende materiaalprijzen nog altijd goed
koper dan een normaal stenen bouw
werk zonder klokken; zoals men ia
vroeger tijd, o.a. in Friesland, lage hou
ten klokkentorens bouwde, zou men
vandaag met zo'n ijzeren constructie,
wanneer er architectonisch nog wat aan
gedokterd werd, in noodgevallen uitste
kend kunnen volstaan.
Er is grote vraag naar klokken, naar
Nederlandse klokken in het bijzon
der. De lage landen zijn immers niet
alleen het vaderland bij uitnemend
heid der klokkenspelen, maar hier
hebben ook van ouds de beste gieters
gewerkt, men noeme slechts Hemony,
Van den Gheyn, Van Wou. De oorlog
heeft hier en elders zoveel kerken
van hun klokken beroofd, dat onze
Nederlandse klokkengieters de bestel
lingen haast niet af kunnen. De groei
van het bedrijf der firma Petit
Fritsen is daar een voorbeeld van.
Werkte men vóór de oorlog met slechts
drie man personeel en bedroeg de
productie ten hoogste 70 klokken per
jaar, thans arbeiden er 50 man con
tinu en zijn i'n de uitgebreide ovens
en werkplaatsen niet minder dan 60
klokken tegelijk onder handen, terwijl
er per jaar 800 worden afgeleverd!
In Canada, Zuid-Afrika, West-Indië
concurreert Aarle Rixtel met goed
succes met de Engelse klokkengieterij
van Taylor in Croydon. En dezer da
gen vertrekt een der firmanten, de
heer Fritsen, naar Amerika om ook
daar aan de vraag naar Nederlandse
klokken te beantwoorden.
Tussen de vruchtbomen in de t«i» bij
het klokkengietersbedrijf te Aarle Rix
tel verheft zich een ijzeren demonstra-
Hetoren met een carillon.
pgpM
-
In het eeuwenoud bedrijf te Aarle
Rixtel loopt men door rijen van
klokken in alle phasen van aan
bouw. Het gietproces verloopt nog
precies als ten dage van Schil
ler's Lied von der Kloeke, slechts
met dit verschil, dat het „Fest gemauert
in der Erden steht die Form, aus Lehm
gebrannt" niet geheel meer opgaat: in
plaats van leem gebruikt men thans
beton. Het „Nehmet Holz von Fichten-
stamme" is echter nog actueel: de reus
achtige houtoven, waar de klokspijs in
de beproefde alliage van 80 koper en
20 tin bij 1.200 graden tot vloeibaar
metaal wordt verhit, verslindt op 6.000
kg. klokgewicht niet minder dan 3 'A ton
hout. En het geheim van de vakman
ligt, zoals eeuwen her, nog altijd in het
juiste modelleren van de gietvorm der
klok.
De heer H. Fritsen te Aarle-Rixtel, die
in het eeuwenoude familiebedrijf van
Petit en Fritsen zijn vijftigjarig jubilé
als klokkengieter vierde
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson, heeft
gisteren verklaard dat de Parijse conferentie bevredigend was verlopen, zijn
Franse collega Schuman sprak van aanvaardbare resultaten, terwijl ook de
Franse persreacties niet ongunstig waren. In Belgische kringen zon men wat
meer gereserveerd gereageerd hebben op de besluiten der Grote Drie. De
Duitse socialistenleider Schumacher tenslotte liet zich het minst waarderend
over de bijeenkomst te Parijs uit en sprak van een fiasco.
Dean Acheson, de Amerikaanse minis
ter van Bnitenlandse Zaken, is in ge
zelschap van McCloy, de Amerikaanse
Hoge Commissaris, gisteren per vliegtuig
uit Parijs te Frankfort aangekomen. Zijn
bezoek zal vier dagen dnren en hij zal
o. m. besprekingen voeren met de drie
geallieerde Hoge Commissarissen, kan
selier Adenauer en andere vooraanstaan
de Duitsers.
9 Op een persconferentie verklaarde hij
onder meer, dat de conferentie te Parijs
„in volledige harmonie en geheel bevre
digend" was verlopen.
De resultaten van de conferentie zou
den in de komende weken en maanden
aan het licht treden. Hij zeide niet van
plan te zijn veel te zeggen, doch hij
wenste in Duitsland hoofdzakelijk te
luisteren. Tot nu toe had hij voorname
lijk op schriftelijke inlichtingen moeten
vertrouwen. De toestand in Duitsland
had zich aanzienlijk verbeterd. Indien
officiële verklaringen nodig waren zou
den deze door McCloy afgelegd worden.
Dit is het eerste bezoek van een Ame
rikaans minister van Buitenlandse Za
ken aan Duitsland, sinds James Byrnes
in 1946 een belangrijke verklaring in de
Amerikaanse bezettingszone aflegde.
Schuman, de Franse minister van Bui
tenlandse Zaken, heeft gisteren te Saar-
burg (Lotharingen) de resultaten van
de besprekingen over Duitsland, die hij
met Acheson en Bevin te Parijs gevoerd
heeft, „aanvaardbaar" genoemd. „Onze
denkbeelden waren niet altijd unaniem,
doch wij werden het steeds eens op aan
vaardbare voorwaarden", zo zeide hjj.
De reacties van de Franse pers op dé
„Help Duitsland"-politiek, die door de
Grote Drie is uitgewerkt, zijn over het
algemeen genomen niet zeer ongunstig.
De meeste bladen geven toe, dat toena
dering tussen Frankrijk en Duitsland
nodig is. Zij zijn echter telèurgesteld
over de geheimhouding bij de bespre
kingen.
Ofschoon de herbewapening van West-
Duitsland niet officieel op de conferentie
van de Grote Drie besproken is, neemt
men in welingelichte Franse kringen
aan, dat de drie Westelijke geallieerden
schreden op een pad hebben gezet, dat
binnen betrekkelijk korte tijd tot dit re
sultaat moet leiden. De drie Hoge Com
missarissen, aldus deze kringen, zijn
reeds gemachigd met de West-Duitse
regering te spreken over de vorming van
een West-Duitse politie- en beveiligings
macht
In kringen, die in nauw contact staan
met het Belgische kabinet, wordt, aldus
Reuter, het communiqué van de minis
ters van Buitenlandse Zaken over hun
Parijse besprekingen, met veel reserve
beschouwd. België, aldus deze kringen,
tweemaal in 25 jaar slachtoffer van
Duitse agressie, is tegenstander van
elke neiging om de voorwaarden, die
ten aanzien van Duitsland zijn neer
gelegd in het bezettingsstatuut minder
streng te maken.
Men was van mening, dat deze nei
ging op de besprekingen te Parijs tot
uiting kwam. Paul van Zeeland, de
Belgische minister van Buitenlandse
Zaken, was verre van voldaan over de
resultaten van de deelneming van de
ministers van Buitenlandse Zakén der
Beneluxlanden aan de besprekingen der
Grote Drie, aldus deze kringen.
Kurt Schumacher, de leider van de
Duitse Sociaal-Democratische Partij,
zeide gisteren te Bonn, dat de confe
rentie van de ministers van Buitenland
se Zaken te Parijs een fiasco was ge
worden. dank zij de bekrompenheid van
de Franse gedelegeerden.
Hij zeide, dat de conferentie alleen
de toestand verscherpt had en dat er
geen enkele vooruitgang te bespeuren
viel.
„De Franse nationale politiek is zo
bekrompen en primitief, dat Schuman
zelfs niet vrije hand we/d gelaten
om zelf een besluit te nemén". Vooral
stelde Schumacher de West-Duitse
kanselier Adenauer aansprakelijk voor
het mislukken van de besprekingen, die
naar zijn mening in verschillende inter
views veel te veel materiele toezeggin
gen had gedaan aan de geallieerden.
Op een vraag wat Schumacher dacht
van het bezoek van de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken aan
Duitsland, zeide hij, dat hij verwachtte,
dat het bezoek Duitsland ten goede zou
komen, maar dat Acheson helaas de
verkeerde man zou bezoeken, „een man,
wiens hart aan Frankrijk toebehoort".
Op een bijeenkomst te Amsterdam van
de Ned. bond van sigarenwinkeliersver
enigingen is er op gewezen, dat, hoewel
de vestigingswet kleinbedrijf voor ver
koop van tabaksartikelen eist, dat men
in het bezit is van het middenstands- en
vakdiploma, er in enkele maanden tijds
tienduizenden tabaksverkopers bijgeko
men zijn, die geen enkel diploma voor
rechtmatige tabaksverkoop hebben. De
gespecialiseerde sigarenwinkeliers zijn
aan tal van wettelijke bepalingen gebon
den, maar kruideniers, kappers, café
houders enz. kunnen rustig met tabaks
verkoop hun gang gaan. Aan de minis
ter van Economische Zaken zal een mo
tie worden voorgelegd, waarin er o.m.
krachtig op wordt aangedrongen een
einde te maken aan de, volgens de bond,
willekeurige verkoop van tabaksartike
len. De hoofdbesturen van de Ned. Kath.
Bond vah Sigarenwinkeliers en de Ned.
Bond van Christelijke Sigarenwinkeliers
hebben aan deze motie adhaesie betuigd.
Het provinciaal comité voor de red
dingboot-actie in Friesland, heeft op de
125ste verjaardag van de Noord- en Zuid-
Hollandse Reddingmaatschappij de direc
teur vijftigduizend gulden aangeboden,
bestemd voor de aankoop van twee
nieuwe motoren voor de reddingboot
„Insulinde", geotationneerd te Oostma-
Problemen voor geoefenden; serie van
H. J. C. A. Nunnrnk te Delft.
No. 1731. Zwart 13 stk op 8 9 12 13
14 15 17 19 22 25 27 28 32. Wit 13 stk op
16 20 21 26 29 34 36 39 40 41 44 46 49.
No. 1732. Zw. 10 st. op 8 9 12 14 15
18 20 22 23 28. Wit H) st op 21 25 26
27 30 31 38 39 42 48.
No. 1733. Zw. 7 st. op 14 22 77 28 33
41 45. Wit 7 st. op 30 31 37 43 46 49 50.
Wit speelt en wint; oplossingen kun
nen ingezonden worden tot uiterlijk haK
December.
Oplossingen.
No. 1707 van W. J. v. d Voort: 4238
34 40 30 39 33 28 23 17 18 50-44 37 32
38 10 1 en wint.
No. 1708 van Joh. v. d. Boogaard:
38—32 32 45 43—39 7 40 z21 2 49 er.
'wint
No. 1709 van Joh. v. d. Boogaard*.
4742 10 20 19 43—36 8 11 3 29 en
wint.
Een moeilijke serie met verrassend
slagwerk. De oplossers die nummer 1707
niet konden vinden behoeven zich niet
te schamen; zulke vraagstukken zijn
velen te machtig. Hulde voor de makers!
Voor beginners.
No. 75 van P. J. Eype te Haarlem
Wit begint en wint; oplossingen van
de nummers 75 en 76 (zie volg. week)
kunnen gezamenlijk en liefst per brief
kaart ingezonden worden tot •uiterlijk
1 December a.s.
Oplossingen en correspondentie te
zenden aan B. H. M. Stevens, Eikenlaan
36, Heemstede.
Uitslag nummers 69 en 90.
Goede oplossingen kwamen binnen
van F. L. Ruisendaal Bussum; J. Sweyen
Haarlem; Jan Sweyen Jr. Haarlem; Joh.
v. Hessen Almelo; A. Eetgerink, Am
sterdam; G. C. Kolenberg Amsterdam;
V. Andringa Haarlem; P. G. Kramer
Zuid Scharwoude; J. J. Heytel Amster
dam: C. H. Spanjaard Beverwijk; H. v.
Stokken Dongen; C. Berkhout Amster
dam; P. v. Schijndel Helmond; Jopi Rit-
zen Heerlerheide; Weleerw. Heer J. J.
Raken Vogelenzang; M. Vogelsang Haar
lem; F. A. Heytel Amsterdam; H. J. C.
A. Nunnink Delft; E. Giesen Weurt bij
Nijmegen; Jos. v. d. Weide Leeuwarden;
G. C. Janssen Beverwijk; H. Manie en
G. de Bresser 's-Hertogenboech; J.
Schorsch Horn; J. L. Beugels en M.
Prick Sanatorium te Hom; A. G. J.
Keyzer Amstelveen.
De loterij had tot resultaat dat de
nummers 11, 8 en 25 de gelukkigen wer
den zodat de damboekjes gaan naar: H.
v. Stokken te Dongen, P. G. Kramer te
Zuid Scharwoude en J. L. Beugels in
het Sanatorium te Hom.
Probleemliefhebbers die zich verder
in de problematiek willen bekwamen at
méér tijd beschikbaar hebben tot op
lossen vragen eens inlichtingen omtrent
het lidmaatschap van de Kring voor
Damproblematiek bij C. v. d. Sommen,
Grote Berg 49 te Eindhoven.
LADDERWEDSTRIJD Oplossing
van de tweezet nr. 912 van N. U. J.
Termaat, Alkmaar. Eerste publicatie.
1. Df6 dreigt 2. Dh4 mat. Met weinig
materiaal heeft de componist een aar
dig probleem gemaakt. Wij vestigen de
aandacht op twee matveranderingen: In
de diagramstand zou op 1g6, 2. Df3
volgen; na de sleutelzet 2. Dh4 mat. Op
1g5, 2. Pf6 mat; nu Df7 mat
Probleem
915
Wit geeft mat in twee zetten.
Oplossingen binnen drie weken te
zenden aan Jos. Duvergé, Binnen Brou
wersstraat 40, Amsterdam-C. Het is vol
doende van tweezetten, alleen de sleu
telzet in te zenden.
Botwinnik keur van zijn beate
partijen 19361948
Match 1940 Moskou
(Engels)
Wit: Botwinnik Zwart W. Ragozin
1. c2c4 e7e5; 2. Pbl—c3, Pg8—f6;
3. Pgl—f3, Pb8c6; 4. d2—d4, e5—e4;
5. Pf3d2, Rf8b4; 6. e2—e3, 0—0; 7.
Rfle2, Tf8e8. (Deze zet is onvermij
delijk, eensdeels omdat de koningspion
bescherming nodig heeft, anderdeels
om de resultaten van f3 te neutralise
ren). 8. 0—0, Rb4xc3; 9. b2xc3, d7—d6;
10. f2f3! e4xf3; 11. Re2xf3. (Inderdaad
verrassend. Ragozin had stellig 11. Pxf3
verwacht). 1L Te8xe3; 12. Pd2b3,
Te3e8; 13. Bel—gó. Pc6—e7; 14.
Ddl—d2, cT—cfi; 15. Tal—el, Rc8—f5;
16. Rg5xf6, g7xf6; 17. h2—h4, d6—d5;
18. c4xd5, c6xd5; 19. Rf3—dl, Rf5—e4;
20. Tflxf6, Pe7g6; 21. Dd2—f2, Te8—e6;
22. Tf6xe6, f7xe6; 23. h4—h5! Pg6—f8;
24. Df2g3f, Kg8—f7; 25. Tel—fit,
Re4—f5; 26. Dg3—f4, Pf8—d7. (Nu ziet
Botwinnik, in tijdnood, voorbij dat 27.
g4! een stuk wint). 27. Rdlc2, Dd808;
28. Df4h6, Db8g8; 29. Rc2xf5. e6xf5;
30. Tflxf5t, Kf7e7; 31. Tf5—g5,
Dg8e6; 32. Tg5—g7t Zwart geeft het
op.
Ben indrukwekkend voorbeeld van de
kunst het initiatief vast te houden. Wij
volgden kort de annotaties van F.
feèd.
