„Met de onderschikking van de arbeider moet gebroken worden" I Mevr. Clementis moet haa naar Praag terugbrengen Congres DEAN ACHESON IN WEST-DUITSLAND DOOR DUIZENDEN TOEGEJUICHT Hatta: Communistische partij wordt niet verboden PROF. ROMME: „De P.B.O. is een middel om elk mens in de onderneming de plaats te gevendie hem daar toekomt' Bruidsschat en huwelijk van de Benelux Verreikende bevoegdhedenvoor de Hoge Commissarissen Berlijnse vraagstuk HOE LAAT IS HET? Haar twee kinderen als gijzelaars in Tsjechoslowakije achtergebleven besproken Surakarta en Madiun ontruimd Chauffeur door collega overreden Tot hoofd en hart Het weer Er zijn vele duizenden communisten in Indonesië „Merdeka" bij aankomst te Batavia MAANDAG 14 NOVEMBER 1949 73ste JAARGANG No. 24614 Het Congres van de Katholieke» Volkspartij te Utrecht P.BO. WACHTGELDREGELING BIJ VORST Administrateur vermoord NOORSE HARPOENIER ZWAAR BEBOET Wegens hulp aan Nederl. walvisvaart BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544 Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk Stumphiusstr. 45. tel 5998 Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds 21544 Directeur. J. W Boerrlgter. Hoofdredacteur: Drs. H M van Run. Wnd. hoofdredacteur: W. Severia NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mtlftmeter- hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooote De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week. f 1 -52 per maand, f 4.55 per kwartaal Ieder K.V.P.-congres pleegt bij uit stek getekend te worden door de niet onaangename karaktertrek van het «veilig onder elkaar zijn". Deze, een zekere gemoedelijkheid met zich mee brengende, beslotenheid werd op het congres, gedurende het afgelopen week-end gehouden, niet doorbroken, doch integendeel wel opgeluisterd door de aanwezigheid van vertegen woordigers der geestverwante par tijen uit België, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Italië. Dat iedere vorm van gemoedelijkheid door haar gemis aan zelfcritiek echter ook haar scha duwzijden heeft, zou, volgens bepaalde over het algemeen ten deze milde be oordelaars, zich op pijnlijke wijze heb ben gedemonstreerd op de aan jolijt en divertissement gewijde avond, bin nen welks (temporeel) kader tevens een rede werd uitgesproken door prof. Gielen over een ernstig onderwerp. Het hoofdthema van het ganse con gres, de plaats van de individuele mens in de maatschappij, mag dan al niet bijster origineel heten, het is en blijft een onderwerp, dat in een tijd van heroriëntering en evolutie, beide gelijkelijk op sociaal en economisch gebied, telkenmale om nadere belich ting en positiebepaling vraagt. En te recht stelde men daarbij voorop het beklemmende probleem der massifi catie van de steeds minder bewust, zelfstandig en op eigen verantwoor delijkheid handelende mens. Een hoe goed dan ook bedoelde uitbouw der sociale voorzieningen draagt immers in zich het gevaar van een verplaat sing der verantwoordelijkheid yan het individu naar de collectiviteit, met alle gevaren van dien, geestelijke èn mate riële. Sprekende over deze zaken in het algemeen en over het economisch be leid en de sociale belastingpolitiek in het bijzonder, merkte de partijvoorzit ter Andriessen op, Jat het beleid van de laatstelijk veelgesmade prof. Van den Brink inbeginsel zijn instem ming had (moeten wij dat „in begin sel" beperkend verstaan?), doch dat de fiscale politiek van minister Lief- tinck en de zijnen critisch werd be zien. Doelbewuste nivellering der «in komens, alsmede het streven naar de collectivering van privaatbezit hekel de hij terecht als verwerpelijk, doch Wij vragen ons wel af hoe de K.V.P. in bijzonderheden het dilemma tussen de dringende behoefte aan sociale Voorzieningen voor de grote gezinnen enerzijds en de verlichting van de fis cale druk anderzijds tot een oplossing denkt te brengen. Uiteraard zag ieder met meer dan gewone belangstelling uit naar de rede van prof. Romme, waarin hij „op ®>gen wijze", zoals de voor allerlei uit- vatbare toevoeging van de voor ster luidde, een verslag zou geven over de parlementaire werkzaam heden gedurende het afgelopen jaar. Prof. Romme heeft dit verslag inder daad uitgebracht op eigen wijze, dat wil zeggen in een persoonlijke stijl, die uitmuntte door een bewogenheid, Welke bij de gratie harer oprechtheid niet tot pathetiek verwerd. Dit bracht evenwel het gevaar met zich mee, dat de zaken zelf in zulk een subjectieve sfeer werden getrokken, dat men eer der geroerd dreigde te raken dan overtuigd. Sprekende over de resultaten der n-T.C., gaf prof. Romme toe, dat de vorm der toekomstige samenwerking tussen Nederland en Indonesië niet beantwoordt aan de bedoeling van het indertijd daaraan gewijde programma- Punt der K.V.P. Zijn verklaring, over het ontwerp-Uniestatuut „toch niet 2° ontevreden" te zijn, wijst, naar het ons voorkomt, eerder op de afwezig heid van enthousiasme dan op de aan wezigheid van tevredenheid. Maar an derzijds bleek hij zijn geloof aan een reële samenwerking niet te heb ben verloren, weshalve hij zich in de Positie verklaarde van een, die gelooft zich derhalve niet haast. Het is wat lichtvaardig, doch verleidelijk, hieruit a contrario te concluderen, dat dr. ■°eel indertijd wel erg weinig geloof fhoet hebben gehad, toen hij zoveel haast maakte met de souvereiniteits- overdracht. Doch afgezien daarvan Poenen wij, dat het thans eerder van 8 o e d gelovigheid dan van gelovig heid getuigt, wanneer men fiducie heeft in de practische uitgroei tot een reëel statenverband van de formeel 10 licht mogelijk gehouden Unie. Hebben wij het goed begrepen, dan jvas het hoofdmotief van het verdere betoog, dat de fractie onder leiding ^an haar voorzitter niet anders han delde dan zij deed, omdat zij eenvou digweg niet anders kón handelen diks tengevolge van de internatio nale bemoeiing en rekening houdend jbet de eigen zedelijke verantwoorde- bkheid. Ietwat vreemd deed het aan fP°f- Romme formeel te horen ver- aren, dat hij persoonlijk de centrale .pPfutwoordelijkheid droeg en wenste in TSen van bet Sanse K.V.P.-beleid dezen, in welke verklaring iets °rkl°nk van het „hier sta ik; ik kan (j n kon) niet anders". Men werd v ard°°r Weer gebracht in die sfeer n het persoonlijke en subjectieve, V aPjn door een buitenstaander een- Vnr-a weg geen oordeel kan of mag 8aat gevel(l voor zover het daarbij ve Aom de Persoonlijke intenties zel- ho'eft »n d0 0Prechtheid daarvan be leid J-rohwens niet te worden getwij- hit tp^1J zuHen de laatsten zijn om ^aat-p n' maar wi-' zien niet in, der P}. zulk een volledig respecteren leiden°tI^Ven en InlenUes zou moeten biet crci een mede-geloven aan het der in 0 ardige; wij zien nog min- Sen en' ?ZaaTom, het met die bedoelin- *baxiin a ngevolge der omstandigheden niet ai bereikte eerlijkheidshalve Ceerd af bllJven worden gekwalifi- Waarvnp- e.en minimaal resultaat. Sehde w -mislukking" de meest pas- term mag heten. ïudiënüe de Koningin heeft heden in viCe_ari "Iwmgen de gepensionneer- ?mmandanTIr^al A' S' Pinke- °ud- besig. der zeemacht in Indo- (Van onze verslaggever) Drie plenaire zittingen en vijf sectie-vergaderingen waren nodig om de golf van welsprekendheid op te vangen, die zich baanbrak op het derde Partij congres van de Katholieke Volkspartij, dat Zaterdag en Zondag in Utrecht werd gehouden. Op de algemene-bijeenkomsten hoorde men de politieke pro blemen „en gros" behandelen; „en detail" kwamen zij ter sprake in de secties, naar de eisen des tijds gerubriceerd in „Volksgezondheid en Overheid". „Burger en Gemeente", „Sociale zekerheid en Persoonlijke verantwoordelijk heid", „De Onderneming in deze tijd" en „De Vrouw in de Maatschappij". „Plenair" spraken de groten uit de politieke arena: prof. Romme, prof. Gielen, dr. Albering en voorzitter Andriessen. Op de miniatuur-congressen, die sectie bijeenkomsten zijn, besteeg ieder onbekommerd de katheder, die de unieke gelegenheid om voor een uitgebreid forum van politiek-toegewijden er het zijne van te zeggen, eenvoudig niet voorbij kón laten gaan. Het onvermijde lijke „Mijnheer de voorzitter, ik ben van mening" was ook het wachtwoord op dit congres, dat een festijn werd van beurtelings vakkundige en argeloze welsprekendheid; en dat, wellicht ten overvloede, nogmaals het bestaansrecht bewees van de democratie als probaat geneesmiddel voor allen die kampen met een opgekropt (politiek) gemoed Hoogtepunt van al de Oratorische bewogenheid was de rede van prof. Romme, die een verantwoording gaf van de werkzaamheid van de K.V.P. in het afge lopen jaar en die met zijn toespraak dit derde K.V.P.-congres optrok naar een hoog plan. Uiteenzettingen over de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie, de materiële vergoeding van oorlogsschade en de Indonesische politiek vormden het merg van zijn speech. En misschien heeft men nooit beter beseft dat laatstgenoemde kwestie, naast een gecompliceerd politiek-staatkundig vraag stuk, ook een menselijk probleem is dan tijdens deze rede van de leider van de katholieke Tweede Kamer-fractie, die overigens een bijzondere zitting van de Partijraad der K.V.P., ter bespreking van de resultaten der R.T.C. en alles wat daaraan vast zit, in het vooruitzicht stelde. zicht voor het partij-congres twee jaar geleden het parlementaire kabinet-Beel werd vervangen door het extra-parlémentaire kabinet-Drees. Spr. had de voorkeur gegeven aan een par lementaire regering op brede basis, maar voor de Partij van de Arbeid „bleek die sprong te groot". De mede werking van elke volksgroep, aldus prof. Romme, is noodzakelijk om ons er weer bovenop te werken, altijd onder voorwaarde, dat op brede basis tenslot te een gemeenschappelijk beleid is op te bouwen. Ten aanzien van het huidi ge kabinet stelde spr. vast: ..Ook al zou ieder van ons wel eens anders willen, men zou het kabinet-Drees onrecht aan doen wanneer men het 't voeren van een samenhangend. gemeenschappelijk beleid zou ontzeggen". Overigens voeg de hij daaraan toe. „dat dit beleid al leen kan worden voortgezet, wanneer met het toenemen van de moeilijkheden recht evenredig gepaard gaan de aan scherping en de practisering van de zin voor gerechtigheid en vooral voor sociale rechtvaardigheid". In dit verband kwam prof. Romme te spreken over de Publiekrechtelijke Bedrijfsor ganisatie, betogende, dat het jammer is, dat de rijpwording en de opbouw van de P.B.O. geen sneller verloop hebben gehad en dat men nog niet verder is. dan dat de Kamer onlangs de raamwet heeft aanvaard. „Wanneer ik", aldus de professor, „dit wetsontwerp-P.B.O. zie tegen de achtergrond van ons program, dan Het moet overigens gezegd dat aan prof. Romme's rede 'n brillante ouver ture van veeltalige welsprekendheid voorafging, nademaal vóór hem een reeks buitenlandse gasten van diverse zusterpartijen aan het woord kwam. De Oostenrijkse minister van Onderwijs Huides, tevens secretaris van de Oostenrijkse Volkspartij, sloeg golven van geestdrift los door in zijn zangerig Wienerisch te verzekeren dat Oostenrijk in een gevaarlijke situatie sterk ge maakt wordt voor de verdediging van de Christelijke Cultuur en dat 'n nieuw Europa Christelijk of helemaal niet zal zijn. „Es lebe die Katholische Volks partei; es lebe das hollandische Volk". Francisque Gay, een schilderachtige fin-de siècle-figuur met patriarchale baard, sprak namens de MRP en meen de dat de K.V.P. „de gezondste van onz» verlangens incorporeerde"; en hij prees de eenvoud, de moed en de wijsheid van Koningin Juliana. 'n Vriendelijk, maar temperamentvol, donker en gedrongen man bleek de af gevaardigde van de Italiaanse Christe lijke Democratische Partij, Benvenuti, de Hollandse zin voor vrijheid, die hij des te meer waardeer- de na twintig jaar gezucht te hebben onder het juk van de dictatuur. „Als w«", zo riep Benvenuti in gescan deerd Frans uit, „ons met onze beginse len en tradities uit de strüd zouden terugtrekken, dan was Europa al ver loren". In beslist bloemrijke taal sprak de heer Van Elstande, vertegenwoordi ger van de Belgische CVP, een enigs zins extatische jongeman met profe tische blik, die zich voelde „als werd hij voorgesteld aan de familie van zijn a.s. bruid". En hij voegde er aan toe: „Wij zijn het niet altijd eens over de bruidsschat, maar wij weten allen dat het economische huwelijk, de Benelux gesloten zal worden". Zijn opvolger op het internationale spreekgestoelte, tevens zijn tegenpool, was de heer Dorpinghaus, secretaris-ge neraal van de Christelijk-Democratische Unie in West-Duitsland, die in niet al te vief Duits de wens uitsprak dat „na enige tijd Duitsland, waar lange tijd alle tien geboden met de voeten werden getreden, weer een Christelijke natie zou worden." Dit boeket van niet zelden beminne- lijk-demagogische buitenlandse toespra ken werd door het congres met ovatio nele toejuiching ontvangen. Dat de rede van de exacte prof. Romme na al het vuurwerk van-over-de-grens niet min der indruk maakte pleit voor hem en voor iedereen. De leider van de Tweede Kamer fractie begon zijn betoog met te con stateren, dat sinds zijn laatste over- De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson, die Zater dag vanuit Parijs in Frankfort was aangekomen, waar hij besprekingen heeft *iloi Amerikaanse militaire en burgerlijke autoriteiten, heeft gisteren een officieel bezoek gebracht aan de West-Duitse hoofdstad Bonn. Acheson arriveerde met een uit drie wagons bestaande dieseltrein op het station van kW»hmet%Trdabegr°Jet door ka»selier Adenauer en enkele leden van ?ïf duizendkoppige menigte juichte de ministers toe, toen hco-alil. voorafgegaan door Duitse motorpolitie, naar Godesberg begaven, waar Acheson een onderhoud had met president Heuss in diens ambtswoning De acht kilometer lange weg van Bonn naar Godesberg was geheel afgezet door politie. Van vele gebouwen woeien voor het eerst na de oorlog naast elkaar de Duitse en de Amerikaanse vlag. ben ik tevreden; het doet onze socio logische opvattingen recht wederva ren". Ook in historisch opzicht achtte spr. zulks het geval en hij bracht in dit verband hulde aan de katholieke pioniers op dit gebied, in het bijzon der aan prof. Veraart, reeds lang ge leden voorvechter van de P.B.O. Nochtans was prof. Romme wel te vreden, maar niet voldaan". De P.B.O., zo zette hü uiteen, is slechts een middel voor het bereiken van verder liggende doeleinden. Zy is een middel om elk mens in de onder neming de plaats te geven, die hem daar toekomt; er moet gebroken wor den met de onderschikking van de ar beider onder leiding van de onderne mer; hij is niet alleen een technisch in strument, maar een verankerd deel van het economisch organisme. Het doel blijft de winst, maar de arbeider is sub ject in wat z ij n onderneming is op grond van zjjn bijdrage, de kapitaal verschaffer op grond van de zjjne. De vergoeding materiële oorlogsschul den. Dat was het tweede onderwerp, waarover prof. Romme zijn licht liet schijnen. De K.V .P.-fractie stond op het standpunt dat de enig juiste vergoe ding die op basis van de vervangings waarde is, waarbij de economisch zwakkeren voorrang hebben. De rege ring schrok terug voor de financiële en technische consequenties van dat standpunt en zij ging uit van een ver goeding op de (fictieve) basis van 9 Mei 1940. Er ontstond toen, zo schetste spr., een „strijd op twee fronten", die om het uitgangspunt en die om de correc ties op de regeringsplannen; een strijd, die tot. het uiterste werd volgehouden. „Beziet men de resultaten," aldus prof. Romme, „vanuit het standpunt van de vervangingswaarde, dan zijn zy onbevredigend. Maar de fractie meende toch in het desbetreffende wetsontwerp een tegemoetkoming te bespeuren en besloot toen tot de aan vaarding er van. Enkele woorden wijdde spr. ook aan de buitenlandse politiek, die „trieste promotoren" heeft en die mede bepaald wordt door de „realiteit van een nieuwe oorlogsdreiging". Drie „toppunten" Benelux, Atlantic Charter en de Raad van Europa liet hij de revue passe ren. daarbij met teleurstelling vaststel lend dat de Benelux nog geen parle mentair overleg kent In het Atlantisch Pact zag prof. Romme e.en afweer tegen een bedreiging uit het Oosten. „Deze organisatie," zo riep hij uit, „kan de be dwinging van het communistische ge vaar betekenen, maar niet het opzuigen daarvan; het laatste kan alleen ge schieden door het leggen van een vaste bodem van sociale gerechtigheid." De sociale gerechtigheid deed prof. Romme belanden bij de kinderbijstag voor zelfstandigen, die hij noodzakelijk achtte „Wil men niet grote groepen van hen ten ondergang voeren". Ook de zelfstandige met een groot gezin heeft recht op levensruimte, zo steldt hij vast; en hij hoopte, namens de frac tie, bij de verwezenlijking van een en ander daad van eenvoudige mense lijkheid de krachtige medewerking van het kabinet te ondervinden. (Vervolg op pag. 3 eerste kolom) Vandaag verjaart Prins Charles, de jongste telg van het Britse Koningshuis. De jarige prins gefotografeerd met zijn moeder, Prinses Elizabeth. Tal van landgenoten hebben zich Zondagmorgen afgevraagd of hun hor loges en wekkers plotseling niet meer in orde waren. Want op de electrische klokken in een gedeelte van ons land, hoofdzakelijk in de provincies Noord- Holland, Zuid-Holland, Noord-Bra bant en Limburg was een tijd af te lezen, die belangrijk verschilde met die van niet-electrische uurwerken. Nog vreemder werd het toen men be merkte, dat de telefonische tijdopgave wél klopte met 'alle niet-electrische klokken. Wat teas het geval? Sinds kort is een gedeelte van ons land aangesloten op het Europese electri- citeitsnet, dat niet gehtel gelijk loopt met het onze. De klokken liepen on geveer een kwartier voor. Er werd op deze Zondag weinig ongerief door veroorzaakt, omdat slechts weinig mensen werkten. Wel ontstond bij de Amsterdamse tram, die op de tijd van de openbare elec- triciteitsklokken rijdt, enige stagnatie. De treinen liepen normaal, omdat de electrische klokken op de grote sta tions niet zijn aangesloten op de bij de storing aangesloten netten. (Eigen bericht) De minister van Sociale Zaken heeft in een circulaire aan de gemeentebesturen medegedeeld, dat hij het standpunt hand haaft, dat voorziening tegen de gevolgen van werkloosheid door vorst een zaak is van het bedrijfsleven zelf. Ondernemingen die bij vorst stagnatie in hun werkzaam heden vrezen, zullen dus zoveel mogelijk een wachtgeldregeling bij de minister moeten aanvragen. De minister acht het onjuist dat overheidslichamen hun losse arbeiders bij vorstwerkloosheid niet langer het loon uit betalen. De overheid dient hier het voor beeld te geven. Voor dor vorst, sneeuwval e.d. werkloos geworden arbeiders, die geen loon of wacht geld ontvangen, heeft de minister van So ciale Zaken een vorstverletregeling vastge steld. (Van onze correspondent) Enkele dagen geleden is de echtgenote van de Tsjechoslowaakse minister van Buitenlandse Zaken, dr. Wladimir Clementis, van geboorte een Frangaise, per vliegtuig via Londen naar New York gereisd, waar haar man Tsjechoslowakije vertegenwoordigt in de Algemene Vergadering der Verenigde Naties. Deze reis heeft in Tsjechische kringen opzien gebaard, omdat men verwacht, dat Clementis na de terugkeer in zijn land zal worden gearresteerd. Mevrouw i Clementis reisde alleen. Haar twee kinderen moest zij als gijzelaars in Tsjechoslowakije achterlaten. Voor haar vertrek had men haar de raad ge geven, haar invloed bij haar man aan te wenden om hem te bewegen na de slotzitting van de V.N. naar Praag terug te keren, waar hij, zo werd haar gezegd, ongehinderd zijn ambt zou kunnen blijven uitoefenen. De geruchten over zijn arrestatie, zo zei men, waren producten van „imperialistische fan tasieën". Dr. Clementis bezat nog steeds het voile vertrouwen van president Gottwald en ook van de communistische party, wat o.a. wei bleek uit de vriendschappelijke omgang met kameraad Vishinsky in New York. Of de echtgenote van Clementis ge loof schenkt aan deze uitdrukkelijke verzekering van de Tsjechische macht hebbers, zal eerst over enkele dagen of weken blijken, wanneer het tijdstip voor de terugkeer van de Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken naar Ook voor de ambtswoning van presi dent Heuss waren honderden Duitsers samengestroomd om Acheson te ver welkomen. Volgens dr. Kleiger, hoofd van het bureau van de president, legde dr. Heuss, in zijn onderhoud met minister Acheson, dat twintig minuten duurde, de nadruk op het gewicht van het Berlijnse vraagstuk. Hij zeide, dat dit probleem niet door de Duitsers alleen, doch slechts met hulp en steun van de geallieerden kon wor den opgelost. President Heuss sprak verder over het vluchtelingenpro bleem van West-Duitsland, dat wordt verergerd door het voortdurend bin nenkomen van nieuwe, uit Oost- Duitsland afkomstige uitgewekenen. Acheson antwoordde, dat hij ter zake volledig op de hoogte was ge houden door de Amerikaanse Hoge Commissaris in West-Duitsland, McCloy. Na het onderhoud met president Heuss begaf Acheson zich in gezelschap van Adenauer naar hotel Königshof. Zij gebruikten er de lunch, waarna Ache son op een receptie de leden van -ie regering, de partijleiders en de Hoge Commissarissen der bezettende mo gendheden ontmoette. Hq had o.m. een onderhoud van een half uur met dr. Kurt Schumacher en andere socialisti sche leiders. Van het hotel begaf Acheson zich naar de West-Duitse kanselarij, waar Zaterdag trokken 35 Oost-Duitsers, die illegaal de grens hadden over schreden en naar het Westen waren gevlucht, door de regen naar Bonn om te protesteren tegen het besluit, dat zij weer achter het 'jzeren gor dijn zouden moeten terugkeren. Het was een droeve stoet. Er waren zwaar verminkten uit de oorlog bij sn drie vrouwen zakten in elkaar en moesten in een ziekenhuis worden opgenomen. hy zich een uur onderhield met kan selier Adenauer. De conferentie was strikt geheim. Adenauer was slechts vergezeld van zijn secretaris en een tolk. Bij het onderhoud waren verder aanwezig de Amerikaanse Hoge Com missaris John McCloy en het hoofd van de Europese afdeling van het Ameri kaanse ministerie van Buitenlandse Za ken, George Perkins. Naar A.P. verneemt zal Adenauer Dins dag een onderhoud hebben met de Hoge Commissarissen, die hem op de hoogte zul len brengen van de tn Parijs met betrek king tot Duitsland genomen besluiten. Waarschijnlijk zullen daarna nog meer be sprekingen volgen. Dit viel eveneens op te maken uit de woorden van Acheson, die op een pers conferentie, welke hij hield na zijn onder houd met de Duitse politieke leiders, ver klaarde, dat de geallieerde politiek t.o.v Duitsland In de komende weken en maan den ontvouwd zou worden. Acheson verklaarde verder, dat de Britse, Franse en Amerikaanse ministers van Bui tenlandse Zaken de Hoge Commissarissen hunner landen in Duitsland „verreikende bevoegdheden" hebben verleend. Hij zeide. dat de drie Westelijke ministers van Bui tenlandse Zaken uitvoerig van gedachten hebben gewisseld over het ontmantelings- vraagstuk, doch dat er niet is gesproken over de problemen van een Duitse defensie of over Duitse deelneming aan een Weste lijk verdedigingsstelsel. (Zaterdag waren in de West-Duitse bladen alarmerende artikelen verschenen over de geruchten, dat de geallieerden een West- Duits leger uit de grond zonden willen stampen. De Dienst Legercontacten te Batavia heeft vandaag bekend gemaakt, dat de ontruiming van Surakarta en Madiun voltooid is. Zaterdag werd by een plechtigheid op het station van Surakarta het militaire gezag over de twee steden aan het re publikeinse leger overgedragen. Zondagavond omstreeks zes uur stopte een chauffeur van de N.V. Wabo uit Wijk bij Duurstede, die op weg was naar Utrecht, zijn bus even buiten de gemeente Werkho ven, omdat hij uit de tegenovergestelde richting een andere bus van de onderne ming zag naderen. Hij wilde de chauffeur van deze bus iets mededelen, liep derhalve achter zijn eigen wagen om., teneinde zijn collega aan te hon den, maar werd toen hij achter zijn bus vandaan kwam pardoes door de andere bus overreden. Enige ogenblikken later overleed hij aan zijn verwondingen. Het ongeluk is ten dele te wijten aan de zware slagregen, die neerviel. Deze was er de oorzaak van, dat de chauffeur van de naderende bus zijn plotseling te voorschijn komende collega niet tijdig opmerkte. Het slachtoffer laat een vrouw met drie kinde ren na. De beide chauffeurs waren zwagers. I Wij zijn het meest geneigd met ande- ren te twisten, als wij ontevreden zijn met onszelf.i zijn land zal zijn aangebroken. Goed ingelichte Tsjechische politici geloven niet, dat Clementis vrijwillig in de voor hem gereed staande val zal lopen. Al kan Clementis dan ook niet be schouwd worden als Titoïst, hq is zich toch de rol bewust, die hij in de afgelopen jaren heeft gespeeld en het proces-Rajk is voor hem mogelijk zeer instructief geweest. Dr. Clemen tis is reeds meer dan twintig jaar lid van de communistische partij, doch in de laatste tien jaar maakte hij zich herhaaldelijk schuldig aan insubordinatie. Toen hij vóór het uit- breken van de oorlog naar Frankrijk vluchtte, uitte hij zich in zeer bele digende termen tegen de Sovjet- Unie naar aanleiding van het sluiten van he.t verdrag met Duitsland. Toen Hitier Rusland binnenviel, weigerde hij in militaire dienst te treden er. werd hij uit de communistische pa tij gestoten. Hij begaf zich naar Londen, waar hij in dienst trad van Verwachting tot Dinsdagavond: Vannacht in het binnenland hier en daar weinig bewolking, overigens half tot zwaar bewolkt met plaatse lijk nog enkele buien, voornamelijk in de kustgebieden. Matige en langs de Waddenkust tijdelijk nog krach tige of harde wind tussen West en Noord. Ongeveer dezelfde tempera tuur als vandaag. Zon: 7.59—16.50. Maan 0.59—14.57 de B.B.C. en zün diensten aanbood aan dr. Benesj. Na zijn terugkeer naar Tsjechoslo wakije in 1945 werd hü staatssecretaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Moskouse groep van de Tsjechen was niet op de hoogte van zijn activiteit tijdens de oorlog. In zün ambt deed hij niets, waardoor men vat op hem zou kunnen krijgen. Steeds omgaf hij zich met mannen, die men, zoals in het geval Rajk. „spionnen van de imperialisten" kan noemen. Tijdens zijn verblijf in de Verenigde Staten werd zijn ministerie grondig gezuiverd. Als Clementis naar Praag zou terug keren, zou hü geen van zijn vertrouw den. meei op zijn ministerie aantreffen. Wel zitten nog enige van zün ver trouwelingen, als de vroegere gezant in Joegoslavië Corbel, die oorspronkelijk Körber heette, op belangrijke posten in het buitenland. Een van zijn intiemste medewerkers was de afdelingschef Heidrich, die naar de V. S. vluchtte, waar Clementis met hem in verbinding trad, wat de controleurs onmiddellijk aan Praag meldden en waarvan Moskou vanzelf sprekend op de hoogte is gebracht. Dr. Heidrich zou getracht hebben Clementis ervan te overtuigen, dat een terugkeer naar Tsjechoslowakije gelijk zou staar, met zelfmoord. Met of zon de:- medeweten van Clementis heeft Heidrich getracht voor Clementis asyl in de Verenigde Staten te verkrijgen. Naar verluidt heeft men in Washington hierover nog geen definitieve bt sing genomen Het is intussen niet erg waarschijnlijk, dat Clementis thans nog herisico van een terugkeer naar huis op zich zal nemen. Opgewacht door een grote menigte is hedenmorgen om half twaalf Mo- mammed Hatta na een afwezigheid van drie maanden in Indonesië terugge keerd. On het vliegveld Kemajoran werd hij verwelkomd door de adjudant van de H.V.K., de directeur van het kabinet van de H.V.K., dr. P. 3. Koets, de voorzitter van de Nederlandse dele gatie, mr. s' Jacob en de Amerikaanse consul, de heer Beam. Onder het uit gebreide gezelschap republikeinse au toriteiten, dat Hatta welkom heette, be vonden zich de Sultan van Djocja, prof. Supomo, Sjahrir, mr. Ali Budiardjo, mr. Suzanto, Suriadarma en vele T.N.I.- officieren. Hatta verklaarde aan Aneta, dat hij de mogelijkheden tot samenwerking tussen de Nederlanders en de Indone siërs goed achtte. Hij verwachtte, dat de resultaten van de R.T.C. over het algemeen door de politieke partijen gunstig zouden worden ontvangen. In antwoord op een vraag of hij nadere toelichting kon geven over zün uit lating, dat Indonesië de communistische Chinese regering zou willen erkennen, zei Hatta, dat indien de Chinese re gering de R.I.S. zou erkennen, deze ver plicht zou zijn tot erkenning van de Chinese regering. Om één uur vertrok de premier met hetzelfde toestel, dat hem van Singa pore naar Batavia had gebracht, naar Djocja, o. m. vergezeld door de Sultan van Djocja. Hatta heeft Zondag by zijn aankomst te Singapore, naar Reuter meldt, mede gedeeld, dat de communistische party volgens de nieuwe democratische grondwet niet verboden zou worden. Hy zei voorts, dat er vele duizenden communisten in Indonesië zijn. Verder verklaarde Hatta, dat het communisme geen bedreiging voor de te vestigen R.I.S. zou zijn „indien w(j de levens voorwaarden van ons volk kunnen ver beteren". Op een persconferentie te Batavia heeft dr. J. J. van de Velde medege deeld, dat de republikeinse delegatie heeft ingestemd met het aanwijzen van Indonesische vertrouwensmannen, die op de departementen zich van de gang van zaken op de hoogte zullen stellen, en heeft toegezegd zo spoedig mogetijk een namenlijst in te dienen. De republiek meende geen gevolg te kunnen geven aan het tweede deel van het Nederlandse verzoek, n.l. om per sonen aan te wüzen, die op regerings niveau de lopende vraagstukken van het algemeen beleid zouden kunnen be spreken, „daar dit ligt op het terrein van de R.I.S.". Van de delegatie der B.F.O., waaraan gelijktijdig het voor stel werd overhandigd, werd een gehjk- luidend antwoord ontvangen. De administrateur O. J. A. Munters van de onderneming „Bangelan" is, toen hij op weg was naar de onderneming „Wonosari", ten Noorden van Malang vermoord. De heer Munters laat een vrouw en twee kinderen achter. Wegens het werken op een Neder landse walvisvaarder gedurende drie seizoenen na de oorlog is een Noorse walvisharpoenier beboet met 1000 Kro nen (530 gulden). Verder is zijn bezit, ter waarde van 6000 Kronen, geconfis queerd. De harpoenier verklaarde voor de rechtbank dat hü de Nederlanders had willen helpen, omdat zü onmiddeUük na de oorlog met hongersnood werden bedreigd. Er werd een getuigenis over gelegd van de burgemeester van Am sterdam, die beklaagde dank bracht voor hetgeen deze voor Nederland heeft ge daan. (Volgens de Noorse wet mogen Noren geen dienst doen op walvisvaarders van landen, die vóór de oorlog niet regel matig ter walvisvaart gingen).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1