Rapport over vliegramp bij Prest wiek
doet veel stof opwaaien
het
Isaac Allal weet weinig over
ongeval te vertellen
mSB
i
TOESTAND IN WEST-JAVA
ZORGWEKKEND
Rooms en Rood
KOFFIE wordt
Vonnissen tegen deserteurs
HOOGTEMETER, uiterst belangrijk
instrument voor de vlieger
Vliegongelukken
Tot hoofd en hart
Het weer
Onderzoek overbodig als de minister van
Burgerluchtvaart toch een tegengesteld
standpunt kan innemen"
OOK ATTLEE ZWEEG
Hadden de kinderen han veiligheidriem los?
TUNIS IN ROUW
Pater Punt uit Tsjechoslowakije
gezet
Felle critiek in de
Engelse pers
schaars en daar
li glip
Verklaring van premier van Pasundan
Geweigerd om met de „Zuiderkruis te vertrekken
Gevangenisstraf van
bijna 3 jaar
DE TOESTAND VAN
KARD. MINDSZENTY
J
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1949
73ste JAARGANG No. 1*623
Partijraad K.V.P.
Buitengewone vergadering
op 17 December
^Prijzen kerstbomen vrij
VINNIG DEBAT IN HET ENGELSE LAGERHUIS
Antwoord van McDonald
DE VLIEGRAMP BIJ OSLO
Overbrenging naar Tunis
Geen broers of zusters
,yDaily Telegraph" draagt
nieuw onderzoek
Kil lil! !!i! ui
Onveiligheid in
Oost-Java
WEER DOODSTRAF
Eis van Raad van Cassatie
tegen Poos en Slagter
Weer in volle bezit van
zijn geestvermogens?
BUREAUX: SMEDESTRAAT S HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544 Advertentie* 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 145480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45. lel. 9998
Voor klachten over de bezorging na 530
uur avond* 21544
Directeur: I. J. W. Boerrlgter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Ru*
ttnd hoofdredacteur! W. Sever in.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
AOVERTENTfETARfEF 28 cents per müHmeter-
hoogte. Ingezonden mededel inoen dubbel
tarief. Omroepers 15 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het rechi voor
advertentiën eventueel aonder opgave ven
redenen Se weiqeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per
f 132 per maand, f 435 per kwartaal.
Het weekblad Vrij Nederland nam
in zijn jongste nummer het ini
tiatief tot de onthulling van veler
meningen omtrent de Róoms-Rode
Samenwerking, kennelijk in de hoop,
dat voor de lezer de waarheid aan
deze confrontatie der meningen zou
ontspringen. Welgeteld 22 represen
tanten van het ene en het andere
kamp werden daarbij aan het woord
gelaten. Voor het merendeel waren
het parlementariërs en mensen van
de pers.
Hoe lofwaardig het initiatief van
Vrij Nederland ook moge heten, het
resultaat bleef wel een weinig bene
den datgene wat men ervan had mo
gen verwachten. Want in de plaats
Van een min of meer sluitend samen
stel van elkaar aanvullende persoon
lijke opinies, zowel uit het ene als het
andere kamp, vindt men niet veel
meer dan een vrij los samenhangende
mozaïek van meningen, welke ten dele
zelfs met elkaar in strijd komen. Dit
laatste geldt overigens het minst met
betrekking tot het oordeel van de
Woordvoerders uit het katholieke
kamp. Bij hen kan men over het alge
meen een fundamentele gelijkvormig
heid van mening onderkennen, ook al
werden de accenten telkenmale anders
gelegd.
De opzet van Vrij Nederland was,
een opinie-onderzoek in te stellen
haar aanleiding van de vele tekenen
van verwijdering tussen de K.V.P. en
de P. v. d. A., zoals deze zich vooral
de laatste tijd hebben voorgedaan, het
meest onomwonden bij de algemene
beschouwingen in de Tweede Kamer
over hoofdstuk I der ontwerp-begro-
ting voor 1950. Op grond daarvan kon
men geredelijk concluderen tot een
ernstige verwijdering tussen de beide
grootste partijen, die ten tijde van
het nieuwe bestand" onder het kabi-
net-Beel tot nauwe samenwerking
hadden besloten. De beschuldigingen,
Van de zijde van de P. v. d. A. toen
tot de K.V.P. gericht, waren inderdaad
niet mals: zij (de K.V.P.) zou de sa
menwerking tussen de beide partijen
hebben losgelaten ten detrimente van
de standvastigheid van het landsbe
stuur en zowel het economisch beleid
in het algemeen als de industrialisatie-
politiek in het bijzonder zouden të
eenzijdig worden bepaald door de op-
Vattingen van de katholieke bewinds
man Van den Brink. Opvallend was
bij dat alles wel, dat de K.V.P. van
haar kant tamelijk vredelievend repli
ceerde. Haar fractievoorzitter, prof.
Romme, sprak immers als zijn mening
bit, dat een kabinet op brede basis,
met als kernen de twee grootste poli
tieke partijen in ons land, in een tijd
als deze, meer dan ooit aangewezen
schijnt. De geruchten ais zou de
K.V.P. streven naar een partijgroepe
ring los van de P. v. d. A., noemde hij
„roddelpraatjes" of „proefballon
netjes".
Het teleurstellende is nu, dat de
Dijna twee volle pagina's druks in Vrij
Nederland ons eigenlijk niet veel wij
zer maken, dan wij reeds waren. Jhr.
van der Goes van Naters geeft een
mitigerende aankleding van zijn eer
der gedaan verwijt, dat de K.V.P. zich
laat meezuigen in conservatief en
hberaal vaarwater, en prof. Romme
Verwijst slechts naar het door hem in
de Kamer le dezen aanzien gezegde.
Er valt eigenlijk slechts één in het
eog lopend verschijnsel te onderken
nen, en dat is, dat de woordvoerders
bit het katholieke kamp een aanmer
kelijk irenischer toon aanslaan dan
sommige representanten van de P. v.
d. A. Die irenische toon gaat' soms ge-
Paard met een rustige zelfverzekerd
heid, welke hier en daar bijna de
grenzen raakt van het „graag of niet"
vvanneer de samenwerking van de P.
v d. A. met de K.V.P. ter sprake komt.
Zo zegt pater Stokman, dat de K.V.P.
enerzijds veel prijs stelt en prijs blijft
stellen op de samenwerking met de
P. v. d. A„ doch deze anderzijds niet
beschouwt als een wet van Meden en
Perzen, noch als een politieke nood
zakelijkheid, waarvoor alles moet wij
ken.
Doch over het algemeen kan men
Zeggen, dat zowel de representanten
Van de P. v. d. A. als die der K.V.P.
®m binnenlands- en intërnationaal-
Politieke redenen een geprolongeerd
samengaan voorstaan, zich niet ver
helend dat het resultaat van dit ge
zamenlijk beleid menigmaal zal be
staan in een geen van beide partijen
ten volle bevredigend compromis.
Omdat bijna iedereen zich beijverde
aldus van een constructieve gezind
heid te doen blijken, kwam een -eer
lijk uitspreken van dat wat werkelijk
Scheidt, wel wat in het gedrang. En
Zeker werd niet duidelijk opgehelderd
Wat Vrij Nederland vooral tot klaar
heid wilde zien gebracht: of er e s -
s e n t i 1 e tegenstellingen zijn dan
tve] alleen maar incid'ente 1 e.
Wij zijn van mening, dat het nutti-
Sbr ware geweest, wanneer de inder
daad bestaande essentiële verschillen
duidelijker waren uitgesproken en te
gelijkertijd de incidentele als zodanig
'h het licht waren gesteld. Want het
's een onloochenbaar feit, dat vooral
de essentiële verschillen zich in de
(dop der laatste jaren steeds duidelij
ker hebben afgetekend, nadat zij be
grijpelijkerwijs in de eerste na-oor-
*°gse tijd een weinig waren verdoe
zeld tengevolge van de doorbraak
gedachte, die toen in heviger mate
Vaardig werd over sommige politici
?an de werkelijkheid achteraf bleek
e rechtvaardigen.
8er°irE reeds °P dêt jongste Congres
d Katholieke Volkspartij is medege-
i0 Jd zal op 17 December a.s. te Utrecht
ge aet Jaarbeursrestaurant een buiten-
j)la ?ne vergadering van de Partijraad
Zal 5 .y'dden, welke uitsluitend gewijd
lnri aan een bespreking van het
Zal Pesische vraagstuk. Prof. Romme
v0orlir.kfen rede de Partijraadslederr
line ij, n' waarna de gedachtenwisse-
een aanvang neemt.
^oorï<"lV,nist'er van Landbouw, Visserij en
ïehikki„^>(^ZIening heeft de prijzenbe
S Kerstbomen 1946 ingetrokken.
bi het Britse Lagerhuis is het Woens
dag tot een debat gekomen over de op
zienbarende brief van de president van
het Engelse Hof, T. P. McDonald, die
Lord Pakenham, de Britse minister van
Bargerlnehtvaart, er van beschuldigt de
gehele verantwoordelijkheid voor de
ramp met de „Nijmegen" te Prestwick
in October 1948 te leggen op gezagvoer
der Parmentier.
George Lindgren, parlementair secre
taris van het ministerie van Burger
luchtvaart, heeft verklaard, dat Lord
Pakenham „bijzonder bezorgd" was over
deze beschuldiging. De minister was er
zich heel goed van bewust, dat de om
standigheden van het ongeluk het niet
mogelijk maakten tot een definitieve
conclusie të komen aangaande de oor
zaak. Lindgren zei verder, dat Lord Pa
kenham er van overtuigd was, dat geen
lid van het personeel van de luchtver-
keerscontróïe of de meteorologische
diensten enige verantwoordelijkheid
voor het ongeluk droeg. Hij, Lord Pa
kenham, verlangde vurig, dat geen van
hen door het leven zou gaan met een
dergelijk „odium" op zich geladen.
Anthony Eden, de plaatsvervangende
leider van de oppositie, verklaarde hier
op, dat het overbodig is een onderzoek
te laten - instellen ais de minister toch
een tegengesteld standpunt zon kunnen
innemen. Hij vroeg Lindgren of het ooit
wel eens was voorgevallen, dat een mi
nister, wanneer hij het niet eens was
met het rapport van een door hem zelf
ingestelde commissie, hiervan in het
parlement geen verklaring had gegeven.
Lindgren bleef het antwoord schuldig,
waarop Eden dezelfde vraag aan pre
mier Attjee stelde, die echter ook niet
antwoordde. Eden vroeg vervolgens:
„Moeten wij hieruit opmaken, dat een
minister een Hof van onderzoek kan
instellen waarvoor getuigen werden
opgeroepen en dan, wanneer dit Hof
rapport uitbrengt, op dezelfde getuige
nissen een ander standpunt kan in
nemen?"
Het conservatieve lid Anthony Mar
lowe vroeg op welke gronden Lord
Pakenham, die dé getuigen niet ge
hoord had, zichzelf beter in staat
achtte over de getuigenissen te oor
delen dan het Hof van onderzoek. Het
antwoord luidde: „De minister mag
toch zeker een mening hebben."
Air-commodore Arthur Harvey (Con
servatief) stelde de vraag of het niet
wenselijk zou zijn, dat elk onderzoek
naar vliegtuigongelukken volkomen los
gemaakt werd van de minister van Bur
gerluchtvaart, daar men rekening zou
moeten houden met de mogelijkheid, dat
zijn eigen staf er bij betrokken is. Stel
de, zo vroeg spreker verder, de minister
zich niet bloot aan moeilijkheden met
buitenlandse mogendheden, indien hij
het oneens was met de bevindingen van
de commissie?
Lindgren: „Het was een Hof van on
derzoek, dat buiten de minister om wérd
samengesteld. Over bevindingen van dat
Hof van onderzoek heeft hij enkele op
merkingen gemaakt."
Alan Lennox Boyd, tijdens de oorlog
parlementair secretaris van het minis
terie van Vliegtuigproductie, verklaarde
niet tevreden te zijn over de antwoor
den van Lindgren en zei de kwestie op
nieuw te berde te zullen brengen.
P. T. McDonald, de president van
het Hof van onderzoek, wijst er in
zijn antwoord op de in het Lager
huis afgelegde verklaring op, dat
uit het onderzoek niet is gebleken,
dat hettoestel, vóór h^t in aan
raking kwam met de hoogspan
ningsdraden, een machinestoring
had.
McDonald verklaart het evenals Lord
Pakenham te betreuren, dat op het per
soneel van de controletoren critiek moet
worden geleverd en dat zij, zoals Lind
gren heeft gezegd, „de rest van hun
leven zouden moeten doorbrengen met
de schaduw van deze critiek op zich
rustende". „Maar ik kan die overtuiging
niet als een geldige reden aanvaarden
om niet de onontkoombare conclusie
van de bewijzen te aanvaarden. Het
schijnt mij toe, dat het behoud van de
reputatie van de gezagvoerder en de
bemanning van het vliegtuig een even
geldige reden zou zijn om hen vrij te
spreken van enige mede-verantwoorde
lijkheid voor het ongeval," aldus McDo
nald.
Noorse en Nederlandse luchtvaart
autoriteiten zijn Woensdag begonnen
met een onderzoek naar de oorzaken
van het neerstorten van de Dakota van
de Aero-Holland nabij Oslo. De heer
Kamminga, inspecteur van de Rijks
luchtvaartdienst, heeft de Noorse com
missie van onderzoek bijgestaan bij haar
werkzaamheden op het toneel van de
ramp. De commissie heeft de gehele dag
gewerkt, maar kon nog geen inlichtin
gen over de oorzaken van het ongeluk
verstrekken.
Volgens berichten uit het sterfhuis,
waar de lichamen van de vier en dertig
slachtoffers thans verzameld zijn, zou
den drie polshorloges gevonden zijn, die
echter alle op verschillende tijdstippen
stilstonden. Men verwaeht, dat horloge
makers zullen uitmaken of zij afgelopen
zijn of door schokken niet meer liepen.
Het is nog niet geheel duidelijk waar
aan de kleine Isaac zijn leven te-dan
ken heeft Woensdag kwam het bericht,
dat hij behouden was, omdat hij -zich
op het ogenblik van de ramp in het
toilet in de staart van het toestel be
vond.
Héden echter bereikt ons uit Dram
men het bericht, dat Isaac verklaard
heeft, dat hij met de veiligheidsgordel
speelde. „Ik was aan het spelen met
de veiligheidsgordel en maakte die nu
eens vast en.dan weer los. De anderen
hadden hun veiligheidsriem niet vast",
aldus vertelde de kleine, en verder:
„Ik hoorde overal om me heen huilen
en kermen tóen het ongeluk ge
beurde, daarna werd alles zwart."
Isaac heeft toen het bewustzijn ver
loren. Later werd hij wakker van de
kóu. „Toen ik wakker werd, kon ik me
helemaal niet bewegen. Ik had nog twee
appels, die ik op at". Op een vraag wat
hij later wilde worden, antwoordde de
kleine: „Piloot".
Een Röntgenonderzoek heeft uitgewe
zen, dat Isaac geen beenderfracturen of
ander letsel hëeft opgelopen.
Isaac heeft zich bezig gehouden met
tekenen. Hij heeft een groot aantal
telegrammen, taarten en bloemen ont
vangen.
De moeder van Isaac heeft het zie
kenhuis in Drammen opgebeld, doch
het lukte har niet Isaac aan het toe
stel te krijgen, aangezien hij juist op
de Röntgenkamer was.
Het stoffelijk overschot der slacht
offers zal naar Oslo worden over-
Woensdag arriveerde bij. zijn familie
in ons land pater Af. Punt, provinciaal
overste van de paters Calasaniijnen in
Tsjechoslonpakije, die door'de Tsjechi
sche regering het land is uitgewezen.
Hij vertelde slechts drie dagen tijd te
hebben gehad om orde op zijn zaken te
stellen. Een verzoek tot verlenging van
zijn verblijfsvergunning werd afgewe
zen.
gebracht. Dat der kinderen zal later
naar Tunis worden gebracht om daar
ter aarde te worden besteld. De Aero-
Holland heeft aangeboden de stoffelij
ke resten der kinderen naar Tunis te
brengen. Intussen rouwt de stad Tunis
om de dode kinderen. Zodra het wrak
van het vliegtuig ontdekt was, zonden
dë bey van Tunis, de Tunesische pre
mier en hoge Franse autoriteiten
in Tunis hun condolaties naar de ge
troffen gezinnen en naar de Joodse
leiders.
Het blijkt thans, dat er geen broers
of zusters van de enige overlevende aan
boord van het vliegtuig waren. De pas
sagierslijst bevatte wel de namen van
drie andere kinderen, die Allal heten,
doch Allal'. is een veel voorkomende
naam in de achterbuurten van Tunis,
waar Isaac geboren werd.
Een tragische bijzonderheid is, dat
een 18-jarige broer van de drie kinde
ren Toubiana, die bij de vliegramp om
het leven zijn gekomen, bij het verne
men van het tragische nieuws aan een
hartaanval is overleden.
Een woordvoerder van het Israëliscne
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft namens zijn regering het volk en
de regering van Noorwegen bedankt
voor de reddingspogingen na het ver
ongelukken van het Nederlandse vlieg
tuig met Joodse kinderen.
Naar wij vernemen is in 's-Graven-
hage van particuliere zijde het initia
tief genomen tot oprichting van een
comité, dat ten doel zal hebben gelde
lijke hulp te verlenen aan Isaac Allal.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Zwaar bewolkt met hier en daar
enige lichte regen of motregen en
plaatselijk nevel of mist. Zwakke tot
matige, maar langs de Waddenkust
af en toe vrij krachtige Oostelijke
wind. Ongeveer dezelfde temperatuur
als vandaag.
Zon: 8.15—16.38 Maan: 13.28-21.45
De Londense bladen vallen Lord Pa
kenham, de Engelse minister van Bur
gerluchtvaart, aan wegens zijn verwer
ping van de bevindingen van een ge
rechtshof, dat hij zelf aanstelde or de
oorzaken van het ongeval met de „Nij
megen" te onderzoeken.
De „Daily -Telepraph" vraagt om een i
nieuw onderzoek, onafhankelijk van het
ministerie. Het blad noemt Pakenham's
„onzuivere interventic" een erkenning
van het feit, dat hij persoonlijk gelaakt
zou kunnen worden om tekortkomingen
van het Iuchtvaartcontrólestelsel. „Hij
heeft onze democratische instellingen
geschokt en het beginsel van de vrij
heid van de persoon verzwakt," schrijft
de „Daily Mail."
Onder de kop „Onbehoorlijk" noemt
de ..Daily Mirror" het optreden van de
minister „ergerlijk." De „News Chro
nicle" veroordeelt de interventie van
de mniister als „onbegrijpelijk en ge
vaarlijk."
Het blad schrijft verder: Voor
iedere gewone lezer van het rapport
van het Hof is het duidelijk, dat de pi
loot niet beschikte over de weerberich
ten, die hq nodig had om zijn voorge
nomen landingsmanoeuvre te corrige
ren. De piloot had n.l. besloten een lan
ding uit te voeren, die alleen dan vei
lig kon geschieden, als hij in staat was
de grond te zien. Hij ontving geen me
teorologische gegevens, die hem in
staat konden stellen het zicht op lage
hoogte te beoordelen.
Zolang de regering nog niet overgaat
tot het doen van nieuwe aankopen van
koffie, zal de prijs van dit product ge
handhaafd blijven op ongev. f 1 per half
pond maximumprijs f 1.10. De koffie
prijs in Brazilië is echter sterk gestegen
tengevolge van de ongunstig uitgevallen
oogst. Naar schatting bedraagt de pro
ductie 15 pCt. minder.
Hoewel dit op zichzelf genomen niet
zoveel is, inoet men hierbij toch reke
ning houden met het feit, dat het koffie,
verbruik in vergelijking met de jaren
vóór de oorlog is afgenomen. Door de
huidige schaarste zal het publick voor
de toekomst rekening moeten houden
met een nog sterkere beperking, aldus
deelt men ons van officiële zijde mede.
Wanneer de regering overgaat tot
nieuwe aankopen voorlopig zal dit nog
niet het geval zijn zal de prijs per
half pond sterk Stijgen.
De prijs van thee is, zoals bekend,
reeds met 10 cent per ons gestegen.
De premier van Pasundan, Djumhana,
heeft in een interview, sprekend over
de toestand in Pasundan, het volgende
verklaard: „Na mijn terugkeer hier te
lande sta ik voor een binnenlandse toe
stand, die zeer zorgwekkend is. Sedert
de totstandkoming van de Negara Pa
sundan is de groep, die terugkeer naar
de republiek voorstaat, altijd sterk ge
weest. Thans is de controverse tussen
deze groep en die, welke de Negara
wenst te handhaven, dermate toege
spitst, dat, indien deze toestand voort
duurt, het mogelijk is, dat in het land
ongeregeldheden ontstaan".
Hij sprak de vrees uit, dat onverant
woordelijke benden als de Darul Islam
van deze twist gebruik zullen maken
om grootscheepse acties te ondernemen.
Ten aanzien van de,TNI meende
Djumhana, dat dit leger, dat de
kern van de strijdmacht der RIS
wordt, van nu af niet alleen de re
publiek Indonesia moet bescher
men, doch ook tot taak moet heb
ben de veiligheid der andere ne
gara's, zoals Pasundan en Indonesia
Timur, te handhaven.
Djumhana meende, dat Sukarno en
Hatta zo spoedig mogelijk naar Bata-
(Van onze Rotterdamse redactie)
Twee jaar en elf maanden, met aftrek
van voorarrest, en ontslag uit de mili
taire dienst, zo luidde het vonnis, dat
gisteren door de Krijgsraad te Velde
werd uitgesproken over de eerste twee
deserteurs uit Schoonhoven, die giste
ren te Rotterdam terecht stonden. Nog
31 anderer zullen volgen en wel zo
spoedig mogelijk. Opzettelijke onge
hoorzaamheid is hun ten laste gelegd en
de Auditeur-Militair, nr. Baron van
Imhoff, wenste hen te beschouwen als
gewone Indië-deserteurs, evenals Je vele
honderden, die reeds voor de krijgsraad
verschenen zijn.
Het speet ue Auditeur-Militair altijd,
dat hij zulke zware ^traffen moest op
leggen voor jongens' die verder niets
op hun kerfstok hadden, maar hij vond
het billijk en eerlijk om zich te houden
aan de strafmaat, zoals die in de voor
afgaande jaren was toegepast. Zijn eis
luidde voor beide gevallen: drie jaar
Het vliegtuigongeluk, dat een
Cessna-vliegtuig van de „Aero-Hol
land" op 17 Januari van dit jaar op het
eiland Falstar overkwam, moet blij
kens het door de Raad voor de Lucht
vaart ingestelde onderzoek voorname
lijk worden toegeschreven aan een fou
tieve afstelling van de hoogtemeter.
Of ook de vliegramp in Noorwegen
aan hetzelfde euvel moet worden ge
weten, kan vooralsnog uit de spaar
zame gegevens, die ons bereiken, niet
worden opgemaakt. Het is evenwel
niet onmogelijk, dat ook hier de hoog
temeter een. verraderlijke rol heeft
gespeeld.
In feite is de hoogtemeter slechts een
zeer eenvoudig instrument, hetwelk in
principe gebaseerd is op het natuurlijke
verschijnsel, dat de luchtdruk afneemt
naarmate men hoger stijgt. Om deze
drukverschillen te registreren, wordt,
evenals bij dé barometer, gebruik ge
maakt van een zeer fijngevoelige mem
braan. De bewegingen van deze mem
braan worden overgebracht op een wij
zer, die vervolgens correspondeert op
een schaal, waarop het verschil in druk
is omgerekend in verschil in hoogte.
Teneinde de juiste hoogte boven een
vliegveld te kunnen vaststellen, dient
men uiteraard eerst de luchtdruk van
het vliegveld te kennen. Om het aflezen
te vergem kkeliiken, is de hoogtemeter
dusdanig geconstrueerd, dat hij op iedere
voorkomende druk kan worden afge
steld. Het behoort tot de voorschriften
van de vlieger vóór de start zijn hoog
temeter af te stellen Op de druk van het
vliegveld, dat hij gaat verlaten. Hierbij
wijst het instrument dan een hoogte van
0 meter aan, indien het inderdaad cor
rect is. Tijdens de vlucht kan de vlieger
op ieder gewenst moment via de radio
zijn hoogte controleren, hetgeen uiter
aard van zeer veel belang is bij het vlie
gen over bergachtig terrein.
Voor de juiste afstelling van de hoog
temeter tijdens de vlucht is een goede
radioverbinding met de grond een essen
tiële voorwaarde. Dit is reeds gebleken
bij het ongeluk met de Cessna, en dit
zal misschien wederom blijken bij de
vliegramp in Noorwegen. Immers de be
richten, die tot nu toe zijn binnengeko
men over het verongelukken van de
Dakota, spreken eensluidend over de
verbreking van de radioverbindingen.
Daar bovendien het terrein bergachtig
en het zicht zeer slecht moet zijn ge
weest, behoeft het geen betoog, dat de
Dakota in een zeer hachelijke situatie
heeft verkeerd, waaruit ontsnapping
uiterst moeilijk moest worden geacht.
met aftrek en ontslag uit de militaire
dienst.
De eerste beklaagde, soldaat De Pater
uit Uithuizen, had op 28 October, toen
men klaar stond om naar Rotterdam te
vertrekken voor de inscheping op de
„Zuiderkruis", pertinent geweigerd
„onder geen enkele voorwaarde"
in te stappen. Op een vraag van de
president, mr. dr. J. P. van Erk, w; t de
redenen dan wel waren, verklaarde de
beklaagde, dat hij zich niet kon ver
enigen met het standpunt van de mili
taire autoriteiten ten aanzien van de
Indonesische kwestie. Wanneer hij naar
Indonesië zou worden uitgezonden, om
daar zo eens rond te neuzen, dan zou hij
er geen bezwaar tegen hebben....
Het is, zoals de president opmerk
te, in de militaire justitie nog nooit
voorgekomen, dat een beklaagde
twee verdedigers had. Soldaat De
Pater had dit voorrecht. Dr. mr. dr.
W. Schuurmans Stekhoven was de
eerste pleiter. Hij meende, dat de
verdachte alleen maar een straf
baar feit heeft gepleegd, waarop vier
jaar maximum staat; desertie dus.
Het herhaald bevel en het dreigen
met de krijgsraad achtte hij onwet
tig en zag hij als het misbruik ma
ken van het dienstbevel door een
ander strafbaar feit uit te lokken.
Aan de jongens waren de feitelijk
heden onthouden en als zij geweten
hadden, dat er na het beëindigen van
de R.T.C. in plaats van gevechtstroepen
alleen maar verzótgingstroepen naar
Indonesië zouden gezonden worden, zou
het aantal deserteurs belangrijk minder
geweest zijn. In vérband met het te ver
wachten negen-maandelijkse verblijf
van de troepen in Indonesië pleitte hij
voor het halveren van de straf. De
tweede verdediger, mr. Proper vroeg
volledige invrijheidstelling.
De tweede beklaagde, soldaat Van
Kempen, had behalve de ten laste leg
ging, nog een flinke straflijst, die hem
allerminst tot voorspraak was! Hij gaf
als redenen op, dat het zijn overtuiging
was, dat zijn meisje zonder zijn steun
in grote moeilijkheden zou komen en
dat het verder zijn politieke commu
nistische overtuiging was ten aanzien
van de Indonesische kwestie, die hem
deed weigeren. Na het pleidooi van
mevr. mr. Sonito Heiligers, die vrij
spraak of althans een minimale straf
bepleitte, zei beklaagde, dat hij aan zijn
principe niet ontrouw wilde worden en
liever drie jaar de gevangenis in ging,
dan naar Indië uitgezonden te worden.
Toen hij de rechtszaal verliet stak zijn
meisje met twee kinderen bij zich
de vuist voor hem omhoog en aan het
hoofd van een groot aantal familieleden
en communistische vrienden verliet het
gezelschapi de publieke tribune om bui
ten een communistisch strijdlied aan te
heffen, waaraan de politie echter spoe
dig een einde maakte.
via dienen te verhuizen, opdat, in plaats
van Djocja, Batavia het centrum van
de politieke en nationale activiteit zou
zijn. Hij voegde er aan toe, dat, of
schoon Sukarno en Hatta nog niet ver
kozen zijn, men thans zekerheid heeft,
dat zj) de RIS zullen leiden.
In Oost-Java. in het bijzonder in de
omgeving van Malang. neemt het aan
tal overvallen en berovingen toe. Een
auto van de gemeente Malang. die Dins
dag naar Kotalama reed voor het uit
betalen van arbeiders, werd door een
bende van zes man overvallen. Zij
maakten zich meester van 'twintigdui
zend gulden en van de auto.
Twaalf ondememingswachters van de
landbouw-proeftuin te Pekukuhan bij
Modjosari werden door een bende ont
voerd. Deze nam alle wapens en schrijf
machines mee. Twee nachten tevoren
wenden in deze omgeving drie politie
beambten met hun wapens ontvoerd.
Dinsdagnacht werd de hoofdagent
van politie van het marine-etablisse
ment te Surabaj$ vermoord. Het lijk.
waarvan het hoofd overdekt was met
kapwonden, werd uit de rivier gehaaid.
Twee agenten, die hem begeleidden, zijn
eveneens verdwenen.
Woensdagmiddag heeft de procureur-
fiscaal bij de Bijzondere Raad van Cas
satie, mr. Baron van Voorst tot Voorst,
tegen Poos en Slagter, de beide Haagse
politiemannen, die tal van Nederlanders
in oorlogstijd hebben gearresteerd en
van wie zeer velen zijn omgekomen, de
doodstraf geëist.
„112 personen zijn door Poos en 99
door Slagter gearresteerd; 97 van hen
arresteerden zij in combinatie, 114 van
hen kwamen in Duitse kampen om het
leven", aldus de proc.-fiscaal.
Uit alles blijken de ontrouw en de
kwade trouw van deze beide requiran-
ten. Uit het totale dossier komt vast te
staan, dat 200 doden te betreuren zijn.
Zeggen deze tweehonderd doden deze
beide manned dan niets? Gedurende beide
processen voor het'Hof en thans voor
de Raad, alsmede in hun schriftelijke
verweren, betuigen ze nergens berouw.
Mogelijk zijn zij door .hun luguber be
drijf reeds dermate afgestompt, dat
menen zij zich thans werkelijk te kun
nen verschuilen achter beroepen op
overmacht, bevelen van hogerhand en
goede trouw?
Zij hebben zelf hun doodvonnis ge
schreven. Aan de kogel kunnen zij, vol
gens de procureur-fiscaal, niet ontko
men.
Het Oostenrijkse Katholieke weekblad
„Der Volksbote", dat over het algemeen
zeer goed is ingelicht, heeft een bericht
gebracht over de lichamelijke en geestelij
ke toestand van Kardinaal Mindszenty.
„De Primaat bevindt zich nog steeds in
de staatsgevangenis „Gyüjtöfoghaz" te Boe
dapest. Lichamelijk is de Kardinaal wel
zeer verzwakt, maar hij is toch weer in het
volle bezit van zijn geestelijke krachten.
Gelukkig schijnen de kunstmatige midde
len, waarmede men zijn bewustzijn en zijn
zenuwstelsel vóór en tijdens het proces had
uitgeschakeld, geen ernstige gevolgen te
hebben, al kan de Kardinaal zich niet
meer herinneren, wat er met hem ge
beurd is".
„Als gevolg van zijn lichamelijke zwakte
kan Kardinaal Mindszenty de laatste tijd
niet langer iedere dag de H. Mis opdragen
en moet zjjn dagelijkse wandeling tot een
half uur beperkt blijven. Ondanks dit alles
houdt hij toch vast aan zijn ascetisch pro
gram, even nauwkeurig als in de dagen
van zijn vrijheid. Ook thar* vast hij nog
twee dagen in de week. Een dag voor het
welzijn van Hongarije, de andere dag voor
het Christendom in de gehele wereld;
maar vooral voor het onbeschrijfelijk lij
dende Russische volk. waarvoor de Kar
dinaal altijd een diepe en broederlijke
sympathie heeft gekoesterd".
„Eén dag en één nacht ziet de Kardinaal
ook af van zijn rustbed en ligt hij op de
naakte vloer van zijn cel Overigens brengt
de Kardinaal de gehele dag door met me
ditatie, breviergebed en andere gebeden".
„Voor de bewaking van de Kardinaal
hebben de communisten een speciale wacht
gevormd uit in politiek opzicht betrouw
bare politie-beambten. Iedere dag brengen
de directeur en de arts van de gevangenis
een bezoek in de cel van de Kardinaal en
vragen of hij nog bijzondere wensen heeft.
Maar iedere dag wijst de Kardinaal deze
tegemoetkoming op zeer besliste wijze af.
Van een regiem, dat hem willens en wetens
onschuldig in de gevangenis heeft gewor
pen, wil hij geen gunsten aanvaarden".
De prinsesjes Beatrix en Irene hebben
Woensdag een gedeelte van de jachtrit
meegemaakt, die te Haarle is gehouden.
Hier zien wij prinses Irene bij het
vertrek van kasteel Sprengenbergte
Haarle.
(Van een luchtvaartmedewerker)
Het is niet anders dan een speling
van het lot te noemen, dat de
behandeling door de Raad voor
de Luchtvaart van het vliegongeluk, het
welk ruim tien maanden geleden met
een Cessna op het Deense eiland Falstar
plaats, vond, op dezelfde dag viel, waar
op elders met man en macht werd ge
zocht naar de overblijfselen van een
Dakota, een vliegtuig dat eyeneens de
Aero Holland toebehoorde.
Zeer zeker zou het een sympathieke
geste zijn geweest, als de Raad voor de
Luchtvaart de behandeling van het
vliegtuigongeluk op Falstar tot nader or
der had uitgesteld om de directeur van
„Aero-Holland", de heer Diepen, gele
genheid te geven zich uitsluitend te wij
den aan het onderzoek naar het gebeu
ren in Noorwegen. Dat de Deense des
kundigen, die speciaal voor het bijwonen
van deze zitting naar Nederland waren
uitgenodigd, reeds hier te lande waren
aangekomen vóór de vermissing van de
Dakota bekend werd, kan wellicht als
een excuus gelden, waarom van uitstel
moest worden afgezien. De wijze, waar
op de zitting evenwel is verlopen, kun
nen wij slechts matig waarderen. Welis
waar betuigde de voorzitter namens de
Raad aan de heer Diepen zijn gevoelens
van deelneming bij de laatste ramp, die
de „Aero-Holland" heeft getroffen, doch
anderzijds getuigt het naar onze mening
van weinig medeleven om op dezeKde
zitting in het openbaar de betrokken
luchtvaartmaatschappij in een bedenke,
lijk daglicht te stellen, door de be
kwaamheden in twijfel te trekken van
één harer gezagvoerders, die niet alleen
een uitstekende staat van dienst achter
de rug had. maar bovendien bij het in
behandeling zijnde vliegtuigongeluk om
het leven is gekomen.
Hoewel het ons onder de gegeven om
standigheden onaangenaam aandoet in
discussie te treden over het ongeluk dat
reeds geruime tijd geleden heeft plaats
gevonden, kunnen wij toch niet nalaten
iets nader in te gaan op de vraag, wie
de verantwoording draagt voor een
start, els van te voren bekend is. dat
het vliegtuig op zijn vlucht slecht weer
te wachten staat. Het komt ons voor,
dat de gezagvoerder bij het nemer, van
een beslissing in vele gevallen zal af
gaan op de opinie van de verkeerslei
ding, die normaliter in finesses op de
hoogte is van de laatste weersverande
ringen op alle gangbare luchtroutes. In
dien de weersgesteldheden van die aard
zijn dat de geprojecteerde vlucht te ris
kant zou worden, is de verkeersleiding
niet alleen verplicht afwijzend te advi
seren, maar zelfs een startverbod op te
leggen. Hierbij dient uiteraard het type
toestel, waarmee de vlucht gemaakt moet
worden, in aanmerking te worden ge
nomen. Het kan immers zeer wel mo
gelijk zijn, dat bepaalde weersgesteld
heden b.v. voor een Cessna-vliegtuig
noodlottig kunnen zijn, terwijl deze voor
een Dakota met haar veel grotere actie
radius en veel hoger plafond in het
geheel geen bezwaren behoeven te vor
men.
Het ligt voor de hand, dat de bestuur
der van de Cessna al het mogelijke ge
probeerd heeft t>m de zware regenbui,
die hij nabij Falstar ontmoette, te ont
wijken. De beperkte capaciteiten van
zijn vliegtuig kennende, wist hij dat het
hem onmogelijk zou zijn boven de bui
uit te vliegen. Derhalve bleef hem
slechts over naar links of naar rechts
van zijn route af te wijken of een po
ging te wagen onder de bui door te
v liegen. Na de eerstgenoemde mogelijk
heden vermoedelijk te hebben beproefd,
is hij waarschijnlijk besloten tot het
laatste, waarbij hij laag boven zee koer
send plotseling de- beukenbossen uit de
duisternis heeft zien opdoemen, die hem
en zijn collega noodlottig zijn geworden.
Voor de gezagvoerder van de Cessna,
de heer Protiva. bij wie men door zijn
praktijk als in vlieger wel enige verme
telheid kon verwachten, was uiteraard
een startverbod beter op zijn plaats ge
weest dan een negatief advies. De
Deense luchtvaartdeskundigc, ir Benze,
bleek zulks eveneens van oordeel te zijn.
Van Nederlandse zijde werd zijn uit
spraak echter bestreden met de opmer
king, dat een uur na het vertrek van
de Cessna een Deense Dakota ook is op
gestegen en wel veilig is geland. Het
behoeft geen betoog meer, dat deze op
merking geenszins als afdoende argu
ment kan worden aangevoerd tegen het
oordeel van de Deense deskundige. Inj
tegendeel, zij is eerder een bevestiging
van bovenstaande uiteenzetting.
Hoe
timer onze wereld wordt, hoe
teleurstellender.