-
LIQUIDATIE VAN DE GRIEKSE OPSTAND
INDIA WIL BOLWERK ZIJN
TEGEN COMMUNISME
DE WERELD ROND
Mager antwoord
Oudheidkundige Kamer van
Waalwijks edelste ambacht
Belgische socialisten voeren
obstructie
mm
RONDGANG van KLAAGVROUWEN in HINDEL00PEN
Plannen om oude handschoenmakerij
te reconstrueren
Schoenen worden
iets duurder
Spanje vraagt opnieuw
Amerikaanse lening
Om volksraadpleging
te vertragen
Overgrote meerderheid der opstandelingen gaat
zonder meer naar opvoedingskampen
300 woningen voor
gedemobiliseerden
Practisch miskent het echter zijn
beste bondgenoot smadelijk
Provinciale besturen
beiemmeren Missie
Internationale commissie van
Christen- D emocraten
VRIJDAG 25 NOVEMBER f949
PAGINA 5
V?
Slechts oorlogsmisdadigers
moeten terecht staan
Oud-Stoottroepers banden
kat da bel aan
'M
Bij de rede, die minister Stikker
onlangs gehouden heeft in de
Tweede Kamer, ten antwoord op
de opmerkingen der Kamerleden over
de begroting van Buitenlandse Za
ken, ging hij uiteraard het meest om
standig in op de het duidelijkst naar
voren gekomen klachten. Deze had
den zich enige dagen tevoren voor
namelijk geconcentreerd enerzijds op
het contact tussen Kamer en Depar
tement, anderzijds op de teleurstel
lende gang van zaken in de Raad van
Europa.
Misschien waren die eerste klach
ten wel een weinig overdreven ge
weest; maar het antwoord, ongeveer
inhoudende dat alles wel in orde zou
komen zodra er een reorganisatie ten
Departemente zou hebben plaats ge
had, lijkt van de andere kant nogal
magertjes.
Het besprokene omtrent de Raad
van Europa verdient een nadere be
schouwing, zowel om de hevigheid,
waarmee enige woordvoerders uit di
verse fracties de minister daarover
het vuur aan de schenen legden, als
om de zwakheid van diens repliek
daarop. Men herinnert zich hoe de
(teleurstellende) gang van zaken is
geweest met betrekking tot de Raad
gevende Assemblee, welke een Euro
pees Parlement in aanleg mag wor
den genoemd. Was haar bevoegdheid
immers al danig aan banden gelegd
door het Statuut van de Raad, de
practijk van haar werkzaamheden
zou nog nader bevestigen, dat de ge
dachte van een federaal Europa met
een rechtstreekse volksinvloed nau
welijks in de kiem aanwezig was bij
het Comité van Ministers van Bui
tenlandse Zaken, dat met deze Raad
gevende Vergadering zou moeten wer
ken, doch van den beginne af aan
een preponderante positie voor zich
zelf reserveerde. Men heeft immers
te zien gekregen, dat vrijwel alle re
soluties en aanbevelingen, tijdens de
eerste zittingsperiode te Straatsburg
door de Raadgevende Vergadering op
gesteld, door het Comité van Minis
ters zonder meer werden verwezen
naar reeds bestaande internationale
organisaties, zoals de O.E.E.S en Unes
co, welke verwijzing helaas een
van-zich-afwijzing bedenkelijk nabij
kwam. In federalistische kringen
werd een begrijpelijke ontstemming
daarover indertijd niet onder stoelen
of banken gestoken. Men wees er te
recht op, dat op die manier al te
lichtvaardig een domper werd gezet
op het enthousiasme, waarmee een
voor het Europees welzijn hoog no
dig initiatief was genomen door de
volkeren zelf.
Eigenlijk kan men het op het ogen
blik zo stellen, dat de in de kiem aan
wezige federalistische samenwerking
in twee kampen uiteenvalt. Het ene
wordt vertegenwoordigd door de mi
nisters van Buitenlandse Zaken, die
geen afstand willen doen van het
dogma der onbeperkte souvereiniteit,
en het andere door de Raadgevende
Vergadering, die deze souvereiniteit
drastisch wil beknot zien door een
samengaan in federaal verband, in
dier voege, dat er t.z.t. ook een wer
kelijk Europees Parlement zal zijn
met verstrekkende bevoegdheden.
Het liet zich aanzien, dat over een
en ander een hartig woordje zou wor
den gericht tot minister Stikker, lid
van het Comité van Ministers, door
enige leden van de Tweede Kamer,
die tevens zitting hebben in de Con
sultatieve Raad. Dit hartig woordje
is dan ook niet uitgebleven. Het kwam
Voornamelijk van de zijde van de
katholieke parlementariër Serrarens
en de anti-revolutionnair mr. Bruins
Slot. De laatste gaf een verdienste
lijk exposé over de betekenis van het
Straatsburgs experiment voor een
toekomstige federale ontwikkeling
Van Europa, waarbij hij evenmin als
de heer Serrarens twijfel liet bestaan
over zijn ontstemdheid over het ge
drag van het Comité van Ministers,
waarvan minister Stikker deel uit
maakt.
Het antwoord van de bewindsman
hierop was kort en goed teleurstel
lend. Zeker, iedereen zal onmiddel
lijk aannemen, dat onze minister het
niet voor het zeggen heeft in een
college, dat is samengesteld uit de
Europese ministers van Buitenlandse
Zaken, maar men had toch op zijn
minst van hem mogen verwachten,
dat hij, na het bekennen van deze
betrekkelijke machteloosheid, zich in
minder terughoudende termen zou
hebben uitgelaten over het Straats
burgs initiatief. De waarschuwing,
dat men vooral niet overhaast te werk
mag gaan, getuigt nu niet bepaald van
een positieve en constructieve ge
zindheid in deze.
Van nog minder begrip voor de fe
derale gedachte getuigde zijn opvat
ting, dat de gedelegeerden van Straats
burg voornamelijk tot taak hebben,
de hoofdpunten van het daar bespro
kene ingang te doen vinden in het
eigen nationaal parlement, opdat er
zo, langs een nationale omweg, iets
kan worden verwerkelijkt van het
tevoren reeds rechtstreeks in inter
nationaal verband besprokene. De
bedoeling van Straatsburg is immers
luist het aansnijden en tot oplossing
brengen der vraagstukken op inter
nationaal niveau zonder de door mi
nister Stikker aanbevolen omwegen.
Wij komen op dit alles hier terug,
®tndat ook wij, katholieken, onze aan
dacht niet mogen afhouden van het
streven naar een nauwere aaneen
sluiting der Europese landen. Eens
deels is er immers een duidelijke
noodzaak daartoe, waarop ook de
faus in het najaar van 1948 heeft ge
lezen toen een comité van Europese
federalisten door Hem op CastelGan-
dolfo werd ontvangen, en anderdeels
dienen wij ervoor te zorgen, onze in-
loed bij dat alles te doen gelden,
ndien er namelijk ooit iets zou ko
oien van een effectieve rechtstreekse
°lksin vloed bij de internationale
^htsvorming, dan zou het onver-
faefli.ik zijn, zo wij, tot eigen schade
d schande, zouden moeten beken-
niet tijdig de tekenen des tijds
e hebben verstaan.
de*i*teTeM het eerste onderdeel van
e ltse tweede brigade, welke over-
bla -stig het bekendgemaakte Britse
uit Griekenland teruggetrokken zal
Em n' met ket troepentransportschip
jf._Plr® Kent uit Griekenland vertrok-
East 400 Britse militairen van het
ggj' ^drrey-regiment werden uitgeleide
n1 w°°T een Schotse doedelzakspe-
ïob q® bestemming vi
"fits Somaliland
zijn.
(Van onze Brabantse redactie)
Waalwijk, dat sinds jaar en dag het
centrum ie van de Nederlandse schoen
en lederindustrie, heeft het plan opge
vat een oudheidkundige Kamer te
gaan inrichten. Waalwijk zou Waal
wijk niet zijn als het daarbij niet in
de eerste plaats gedacht had aan de
prachtige gelegenheid, die vooral de
schoenmakerij in dit opzicht biedt..
Wanneer men immers een kamer her
schept in een oude handschoenma
kerswerkplaats, dan kan men daar op
ongedwongen wijze tal van beziens
waardige oudheden bijeen brengen.
Reeds is door middel van de plaatse
lijke pers een verzoek om bijdragen ge
daan, dat al tamelijk aaraig succes heeft
opgeleverd. Vele oude werktuigen heeft
men verzameld, al kan men natuurlijk
nog best wat aanvulling gebruiken. Zo
wordt op het ogenblik nog gezocht naar
een originele, houten stikmachine, de
oudste vorm van mechanisatie in de
schoenmakerij. De vooruitstrevende vak
man, die zich als eerste een dergelijk
„duivelswerktuig" dorst aanschaffen,
moest dit bekopen met een aantal ge
broken ruiten: primitieve uiting van de
vrees van de arbeider voor de concur
rentie der machine.
Vóór de oorlog waren in Waalwijk
nog enige van deze „oermachines" aan
wezig, maar in de afgelopen barre tijd
heeft men ze, helaas, als brandstof be
nut. Toch koesteren de organisatoren de
hoop, dat men nog hier of daar een
exemplaar zal kunnen bemachtigen. Om
de inrichting zo natuurgetrouw mogelijk
te maken wil men deze oude hand
schoenmakerij het liefst onderbrengen
in een huisje, dat vroeger als zodanig
in gebruik is geweest of dat althans
van hetzelfde type is. Dit soort huizen
wordt in Waalwijk nog wel aangetrof
fen. Men is er echter nog niet in ge
slaagd om er beslag op te leggen.
Het ligt in de bedoeling naast deze
ouderwetse schoenmakerij vroeger in de
looierij gebruikte werktuigen te verza
melen. Aan de hand daarvan wil men
een indruk geven van de wijze, waarop
hier eertijds werd gewerkt. Omdat de
looierij geen huisindustrie was, zoals de
schoenmakerij, is de kans, dat men een
natuurgetrouwe weergave van dit be
drijf kan samenstellen, veel geringer.
Een dergelijke oudheidkundige kamer
op het gebied van schoenmakerij en
leerlooierij zou echter, zeker ook voor
de vreemdelingen, die Waalwijk bezoe
ken, een nieuwe attractie betekenen.
Men wil in dit kleine „schoen- en le
dermuseum" ook gaarne een collectie
schoenen opnemen, die een beeld geven
van de ontwikkelihg van het schoeisel.
Die zouden dan aan de hand van be
staande afbeeldingen vervaardigd moe
ten worden, want een volledige collectie
is er niet. Hiervoor dient een beroep ge-
De president van de Export-Import-
bank te Washington, Herbert Gaston,
heeft vandaag aan de pers medegedeeld,
dat een vertegenwoordiger van de
Spaanse regering de vorige maand stap
pen beeft ondernomen om een Ameri
kaanse lening te verkrijgen. In ruil voor
een lening heeft de Spaanse regering
aangeboden zeldzame mineralen, zoals
chroom, kwikzilver en wolfram en ook
ijzererts te leveren. De Spaanse verte
genwoordiger heeft geen gedetailleerde
aanvraag ingediend en de Export-Im-
portbank heeft hem derhalve verzocht
terug te komen, wanneer hij een plan
zou kunnen voorleggen, dat een redelij
ke kans op terugbetaling van de lening
biedt.
Generaal Franco heeft gisteren voor
radio-Madrid in antwoord op vragen, die
hem door een Australische radio-corres
pondent waren gesteld, o.m. verklaard, dat
het communisme „met gesloten vizier te
gen de democratische landen strijdt". De
meest effectieve manier om het communis
me te bestrijden, aldus de generaal, is de
sociale verlangens van de werkende klasse
te verwezenlijken „in zoverre als verenig
baar is met het in stand houden van het
economisch systeem en zijn vooruitgang".
daan op de handschoenmakers, die
Waalwijk, ondanks de voorschrijdende
industrialisatie nog steeds telt. In de
na-oorlogse jaren is er in dé hand
schoenmakerij een aanzienlijk opleving
geweest.
Ze vond haar oorzaak voornamelijk
in het verlangen naar duur schoeisel.
Maar nu het geld weer schaarser is ge
worden, wordt vooral in de maatschoen
makerij de drukte aanmerkelijk minder.
Enige tijd geleden meende men ook een
afnemende vraag te kunnen constateren
bij de fabrieken. Inmiddels is daar ech
ter weer enige verbetering ingetreden.
Hiervoor zijn verschillende verklarin
gen. Vooreerst kan er sprake zijn van
de normale seizoensdrukte, die in de
schoenindustrie altijd om deze tijd valt.
Verder zal waarschijnlijk ook de deva
luatie er niet geheel vreemd aan zijn.
In diverse kranten en tijdschriften heeft
men reeds kunnen lezen, dat de prijs
van de schoenen zal stijgen. Sommigen
wisten zelfs reeds in ronde cijfers uit
te drukken hoeveel precies die stijging
zou bedragen.
Bij informatie te bevoegder plaatse
is ons gebleken, dat geleidelijk aan de
prijzen van schoenen inderdaad wat
omhoog zullen gaan. Het voornaamste
materiaal, n.l. het leder is duurder ge
worden. Omdat echter de kostprijs van
het leder slechts een der factoren is,
die de schoenenprijs bepalen, kan men
uit deze stijging niet de toekomstige
prijs voor schoenen vaststellen. Er is
nu eenmaal op de schoenenmarkt nog
altijd meer aanbod dan vraag, wat de
fabrikanten er toe brengt hun prijzen
scherp te stellen. Hoe minder het ko
pend publiek zelf de vraag vergroot,
bijvoorbeeld door hamsteren, des te
meer kans is er, dat de prijsstijging zo
klein mogelijk blijft.
Terwijl deze en dergelijke problemen
de Waalwijkse schoen- en lederfabrikan
ten bezig houden, worden de plannen
voor de oudheidkundige kamer uitge
werkt. Dat is verheugend omdat het
bewijst, dat in Waalwijk nog de liefde
voor het vak leeft. De oude handschoen
makerij, zoals men haar in Waalwijk zal
inrichten, vormde immers de grondslag
voor de vele bloeiende fabrieken van
thans. Zij zal een symbool zijn van de
vakliefde en de energie, die Waalwijk
tot bloei brachten.
"r.: 'v
In Brugge, Antwerpen, Oostende en
Gent worden opsporingen verricht in
verband met een handel in cocaïne. Het
blijkt, dat de organisatie eveneens ver
takkingen heeft in Frankrijk en Duits
land. Te Brussel is een aantal personen
aangehouden, die naar Gent zijn over
gebracht, om aldaar te worden verhoord.
De spelers van de heyton Orient-voet-
balclub, die Zaterdag tegen Southend
United moeten uitkomen voor de En
gelse cup, worden door hun trainer
hard aangepakt. Deze trainer heeft een
microfoon met luidspreker naar het
voetbalveld meegenomen „opdat geen
zijner instructies zal verloren gaan".
(Telefonisch van onze Belgische
correspondent)
BRUSSEL, Donderdagavond.
De Belgische socialisten doen alle
moeite de volksraadpleging over de
koningskwestie nog zoveel mogelijk te
vertragen. Nu het zo goed als vast staat,
dat het wetsvoorstel zowel in de com
missie als in de Kamer zal worden goed
gekeurd, gaan zij voort nieuwe twist
punten in het debat te betrekken, zodat
■■"•rtni
„De schoenmaker in zijn pothuis", eeu ets van A. van Ostade (17de eeuw).
(Van onze correspondent)
ATHENE, 6 November.
De drie grote problemen, waarvoor de Griekse regering zich thans, nu zij
de opstand in het binnenland vrijwel geheel onder controle heeft, ge
plaatst ziet, zijn zeker: de terugkeer van de gevluchte plattelandsbevol
king naar haar haardsteden, de bewaking van de grenzen om een terugkeer
van de opstandelingen uit de Cominformlanden onmogelijk te maken en
tenslotte de heropvoeding van de gevangen genomen opstandelingen. Vooral
dit laatste probleem eist veel tact en de regering is er zich van bewust, dat
zij voorzichtig tewerk moet gaan zowel om niet opnieuw ontevredenheid in
het land te kweken als om een veroordeling door de wereldopinie te ontgaan.
Griekenland zou bereid zijn, de opstandelingen, die thans nog in Albanië
en Bulgarije verblijven en die de wapens willen strekken en naar Griekenland
terugkeren, indemniteit te verlenen, behalve dan de politieke commissarissen,
de militaire leiders, die als oorlogsmisdadigers terecht zullen moeten staan.
Een andere oplossing zou het voorstel van Australië kunnen brengen, dat
bereid is de opstandelingen uit Albanië mi Bulgarije als politieke vluchtelingen
op te nemen en hun vestiging in dat verre continent te vergemakkelijken.
de lieden, die de afgevaardigden van de
Cominformlanden onder hun bescher
ming hebben genomen en die zij in de
Politieke Commissie van de UNO zo
hardnekkig verdedigd hebben.
De zittingen van de rechtbanken,
waarin de oorlogsmisdadigers terecht
staan, zijn volledig openbaar. De ge
wone rechtbanken en de militaire ho
ven functionneren op dezelfde wijze
als die in alle andere beschaafde lan
den. Het gehele proces is openbaar en
de gedaagde is verzekerd van zijn de
fensie. Het is in Griekenland nog nooit
gebeurd, dat beklaagden „spontaan"
bekentenissen afleggen en de schuld
op zich nemen zelfs van imaginaire
misdaden. Als men hen zou geloven
dan zijn zij allen volledig onschuldig
Het gebeurt vaak dat een krijgsraad,
die in principe de doodstraf heeft uit
gesproken tegelijkertijd gratie vraagt
voor de veroordeelde ofwel omdat deze
erg jong is of omdat hij niet meer dan
een of twee moorden op zijn geweten
heeft; want hier rekent men nog slechts
met tientallen....
De pers heeft in Griekenland een zo
grote mate van vrijheid, dat zij het zich
zelfs kan permitteren om critiek uit te
oefenen op de justitie. Herhaaldelijk
komt het voor, dat de kranten open
brieven publiceren aan het adres van
de regering, waarin ouders van een ter
Tijdens de laatste militaire operaties
in Augustus j.l. in het Grammos- en
Vitsigebergte zijn enkele duizenden op
standelingen met de wapens in de hand
gevangen genomen. Daarbij komt nog
een groot aantal, dat zich vrijwillig
üeeft overgegeven.
Diegenen van hen, die misdaden of
wreedheden hebben bedreven zonder
militaire noodzaak, zijn voor het groot
ste deel overgeleverd aan de militaire
justitie. Een zeer klein gedeelte van
hen is ter dood veroordeeld, de overigen
tot gevangenisstraf. De doodvonnissen
die door de militaire hoven zijn uitge
sproken, zijn sinds 30 September niet
meer voltrokken, voordat eerst de Hoge
Baad, die beslist over de gratie-verzoe
ken, zich over elk geval afzonderlijk
ireeft uitgesproken. Voor die datum
werden de vonnissen meestal drie dagen
na de uitspraak voltrokken.
Bij de ter dood veroordeelden zijn
misdadigers, die tien, twintig of vijftig
moorden hebben gepleegd. Een is er
zelfs veroordeeld, die zonder militairs
noodzaak 286 van zijn medeburgers in
koelen bloede had vermoord. En dan
zijn er verder de beroepssaboteurs, die
alles wat de Duitsers nog overeind had
den gelaten hebben verwoest. Da* zijn
dood veroordeelde gratie vragen, wij
zend op door zijn voorouders aan het
vaderland bewezen diensten of op het
feit, dat verschillende broers in dienst
zijn bij het regeringsleger. Meestal heeft
een dergelijk verzoek om gratie „sui ge
neris" resultaat.
Doch slechts weinig opstandelingen
hebben zich voor een militaire recht
bank te verantwoorden voor oorlogsmis
daden. De overgrote meerderheid wordt
zonder meer naar opvoedingskampen ge
zonden. Zij hoeven daar geen reken
schap af te leggen van hun doen en la
ten in het verleden en het gaat alleen
om de toekomst. Men probeert hen er
hier van te overtuigen, dat zij zich heb
ben laten bedriegen en dat zjj zich kun
nen rehabiliteren door terug te keren
van de dwalingen huns weegs en weer
ais nuttige elementen toe te treden tot
de Helleense familie. Deze kampen voor
morele en burgerlijke heropvoeding
hebben reeds uitstekende resultaten op
geleverd. Zjj hebben niets gemeen met
Dachau of met Oost-Siberië, zoals
Vishinsky ia de UNO heeft willen doen
geloven.
De ongeletterden krijgen les in lezen
en schrijven. Zij die vroeger reeds een
school hebben bezocht krijgen, indien
zij dit wensen, gelegenheid Frans of
Engels te leren. De voormalige opstan
delingen, die blijk geven van morele
en sociale verbetering, kunnen na een
„kuur" van zes maanden tot twee jaar
naar huis terugkeren. Zij, die zich re
calcitrant tonen, zullen echter langer
moeten blijven. Men vergete daarbij
niet, dat de „opstandelingen tegen wil
en dank" d.w.z. rij, die gedwongen zijn
aan de rijde der opstandelingen mee te
vechten, zonder verdere formaliteiten
naar huis kunnen terugkeren. Ditzelfde
geldt voor de opstandelingen die zich
vrijwillig hebben overgegeven. Een spe
ciale gunstige behandeling krijgen zij,
die zich met hun wapens hebben aan
gemeld, en rij. die hun chefs gedood
hebben, krijgen een premie, variërend
naar de belangrijkheid van de gedode
chef. De vogelvrijverklaring van de
chefs en de uitloving van de premies rijn
door middel van uit vliegtuigen uitge
strooide pamfletten ter kennis van de
opstandelingen gebracht. Maar wee de
opstandeling die betrapt wordt bij het
lezen van een pamflet. Hij wordt op
staande voet door zijn chefs neergescho
ten. Maar een groot aantal opstande
lingen is reeds met een klein fortuin
tje naar huis teruggekeerd, dank rij
de „mildheid" van de staat. De premies
variëren van 360 tot 2500 gulden.
het wel tegen Kerstmis zal lopen eer de
wet definitief zal zijn aangenomen. De
minister van- Buitenlandse Zaken, die
kort geleden nog 18 December als moge
lijke datum voor de volksraadpleging
noemde, verklaarde thans dat zjj in Ja
nuari zal worden gehouden.
De propagandacampagne krijgt lang
zamerhand meer vorm. In het eerste van
zijn reeks wekelijkse artikelen, die oud-
eerste minister Spaak in het socialistisch
blad „Le Peuple" laat verschijnen, wijst
hij een katholiek voorstel af tot het slui
ten van een overeenkomst tussen de par
tijen, om voor de volksraadpleging af te
zien van alle propaganda. Hij verweet
daarbij de katholieke geestelijkheid als
propaganda-instrument op te treden en
stelling te nemen in een zuiver politieke
kwestie.
Wat de kansen van Koning Leopold
betreft, deze zouden er, volgens een
koningsgezinde berekening, ongeveer als
volgt uitzien. Van de negen provincies
zouden er zes zeker voor de Koning
zijn, twee tegen en één twijfelachtig.
Van de 32 kiesarrondissementen acht
men er van dezelfde zijde 23 voor Ko
ning Leopold, 8 tegen en 1 twijfelachtig.
In verband met de mededeling, dut
de minister van Oorlog een contin
gent van 300 woningen ter beschikking
heeft gekregen ten behoeve van gede
mobiliseerden. vernemen wij nader,
dat deze beslissing is voortgevloeid uit
een enige tijd geleden door de Bond
van Oud-Stoottroepers ontworpen plan
voor het bouwen van noodwoningen.
Dit plan is afgeketst, daar, zoals be
kend, het Ministerie van Wederopbouw
vele bezwaren heeft tegen noodwoning-
bouw. De Nationale Demobilisatie-Raad
heeft het idee van woonruimtever
schaffing echter overgenomen met het
gisteren gemelde resultaat.
Wanneer daarbij van een woning
verdeling voor de militairen door het
Ministerie van oorlog gesproken is, dan
wil dat niet zeggen, zo wordt ons me
degedeeld. dat dit departement op eigen
gelegenheid woningbureautje gaat spe
len. De gedemobiliseerden zullen zich
voor het verkrijgen van woonruimte
tot de gevestigde instanties moeten
wenden. Het Ministerie van Oorlog, in
casu de Demobilisatieraad, peilt bij de
verschillende plaatselijke huisvestings-
bureaux de behoefte en tracht aan de
hand daarvan tot een verdeling van het
bescheiden contingent te komen.
Het lijkt ook niet per sé noodzake
lijk, dat de gedemobiliseerde in een
bepaalde nieuw te bouwen woning ge
huisvest wordt. Men kan zich voorstel
len, dat aan nog meer penibele geval
len prioriteit dient te worden verleend
en om het verdelingsbeleid van de ge
meentelijke instanties niet te door
kruisen zal het dus ook kunnen voor
komen, dat de militair op een andere
manier wordt ondergebracht. Voorop
staat echter, dat de gedemobiliseerden
van dit extra contingentie op enigerlei
wijze profiteren.
Richtlijnen voor de toewijzing zijn
nog niet opgesteld.
(Van onze missie-medewerker)
•jr get bezoek van Pandit Nehru aan Amerika is uitgegroeid tot een grote
f~~f reclamecampagne. Wij hopen, dat India inderdaad wordt een bolwerk tegen
■*- het communisme, al zijn wij daar niet zeker van. Doch zonder communisme
heeft de missie in India toch. nog zijn eigen moeilijkheden, die zijn voortgekomen
uit de onafhankelijkheidsverklaring. Daar de Britse regering, die het standpunt
van de godsdienstige verdraagzaamheid houdt, bij de onafhankelijkheidsverkla
ring geen beschermende maatregelen bedong voor de godsdienstige genootschap
pen, is deze kwestie zonder meer overgelaten aan de eigen regering van India.
Wat het Centrale Bestuur betreft heeft de missie niet te klagen, de christelijke
godsdienst is bij grondwet in alles erkend en volkomen vrij; met artikel 22 werd
godsdienstonderricht op de scholen, uitgezonderd de gouvernementsscholen,
toegestaan; met artikel 23 werden volkomen vrijheid van onderwijs en gelijk subsi-
dierecht ook voor de bijzondere scholen vastgelegd. Dit alles zijn prachtige zaken
voor de missie, doch dit ziet er anders uit, wanneer men rekening houdt met wat
Ruthnaswany opmerkte: „De moeilijkheid voor India ligt hierin, dot er een nog
onoverbrugbare scheiding ligt tussen de bepalingen van het Centraal Bestuur en
de uitvoering daarvan door de Provinciale besturen; het Centrale Bestuur erkent
de vrijheid van godsdienst, doch de Provinciale besturen gaan rustig door de
missies zoveel mogelijk te hinderen." Dit is met feiten te bewijzen.
In de Constituerende Vergadering werd
de wet behandeld, dat kinderen bene
den de 18 jaar geen recht hadden,
tot een ander geloof over te gaan, ook
niet met toestemming van de ouders,
ten tweede, dat iedere bekeerling zich
bij de ambtenaren had te melden om
zijn vrijheid te bewijzen. De wet werd
niet aangenomen, doch in Jashpur gaat
men rustig door met ze uit te voeren.
Er is vrijheid van godsdienst, doch een
priester, die naar Udaipur kwam om
de enkele duizenden katholieken daar
te verzorgen, werd gevangen genomen
en uitgewezen: ook in Bihar werden
op dezelfde wijze missionarissen weg
gestuurd. Door het kastenwezen be
stond in India het systeem van onder
linge uitbanning; deze is nu door de wet
verboden op straffe van 1000 roepies,
doch het heeft de bisschoppen veel
moeite gekost om de kerkelijke ex
communicatie daar niet onder te doen
vallen.
Vooral m de provincie Madras werkt
men de missie tegen door een aanslag te
plegen op de katholieke scholen; door ver
schillende bepalingen maakt men het voort
bestaan. van de bijzondere scholen, die
officieel vrij zijn, onmogelijk; men voert
een heel nieuwe leerstof in met geheel
nieuwe boeken; men eist voor iedere school
een zeer hoog garantiefonds zonder het
welk zij niet mag voortbestaan of beginnen;
dit is voor de missie met haar 110 scholen
een onoverkomelijke handicap de scho
len van voor 1940 zijn nu van het garan
tiefonds vrijgesteld; verder is het aan het
oordeel van de ambtenaar overgelaten,
of de school goed wordt geadministeerd,
zo niet, dan gaat zij over aan de staat
voldoende ruimte dus voor willekeur;
godsdienst tijdens de lesuren is verboden.
Het laatste snufje van Madras is, dat ieder
zonder onderscheid van kaste, die zijn
christelijk geloof verzaakt en Hindou
wordt, recht heeft op kosteloos onderwijs.
Een andere kwestie is die van de Adi-
basis, dit zijn de nog primitieve volksstam
men, die op hun stamgrond wonen en het
animisme belijden; men schat hun aantal
op ongeveer 20 tot 30 millioen; onder hen
werkt de missie met succes en er zijn veel
christenen, in het bisdom Ranchi alleen al
300 000. Om de nationale eenheid te bevor
deren hebben deze christenen geen eigen
afgevaardigden gezonden naar de Consti
tuerende Vergadering; var deze daad heeft
de algemene afgevaardigde A. V. Xhakker
misbruik gemaakt om een amendement m
te dienen, dat van de Adibasis aUeen die
genen constitutionele bescherming zouden
genieten, die de stamgodsdienst beleden
dus met. de christenen; het amendement
werd niet aangenomen, doch het tekent
een mentaliteit.
Te Parijs vergaderde dezer dagen het
uitvoerend comité der Nouvelles Equi
pes Internationales, de Internationale
Unie van Christen-Democraten. De Ka
tholieke Volkspartij was op deze ver
gadering vertegenwoordigd door mr. E.
Sassen en mr. Ch Rutten. Tot nieuwe
voorzitter der N. I. werd gekozen de
heer August de Schrijver, Belgisch mi
nister van staat en voorzitter van de
christelijke volkspartij, terwijl mr. E.
Sassen gekozen werd als een van de
vie.r vice-voorzitters der organisatie.
Het uitvoerend comité constateerde,
dat de christen-democratische partijen
op dit ogenblik in de meeste West-
Europese landen de sterkste positie in
nemen en dat derhalve een gecoördi
neerd optreden ten aanzien van de
Europese problemen van de grootste
betekenis moet worden geacht. Besloten
werd o.m. een internationale commissie
in te stellen, bestaande uit christen
democratische parlementsleden, die te
vens lid zijn van de Raad van Europa
te Straatsburg. Deze commissie heeft
tot taak de Europese problemen, welke
in Straatsburg aan de orde worden ge
steld, te bestuderen en aanbevelingen
te doen voor een gemeenschappelijke
houding der christen-democratische
vertegenwoordigers te Straatsburg. Te.-
vens werd besloten het volgende con
gres der organisatie in 1950 in Italië te
houden.
Met die mentaliteit heeft men het er
door gekregen, dat de christelijke Adi
basis geen recht hebben op studiebeur
zen of op vrijstelling van schoolbelas-
ting; in Patna worden alleen de christe
nen niet vrijgesteld van inschrijfgeld op
de Universiteit. In Bahir hebben de ka
tholieke missies zeer goed georganiseerde
volksbanken, waardoor zij de sympathie
van het volk hebben; het provinciaal
bestuur wil die invloed teniet doen door
zelf dergelijke banken te gaan oprichten.
Dit streven wordt zeer juist getypeerd
door een inspecteur van onderwijs, die
in opdracht van de hoofdinspecteur van
Chota Nagpur in een circulaire schreef:
„Waar wij vooral op staan, is, dat, waar
de missies sterke schoolorganisaties heb
ben, concurrerende soortgelijke instel
lingen worden opgericht, goed. georgani
seerd en met meer voordelen. De uit
voering daarvan ziet men o.a. in Patna,
waar men ijverig gouvernementsscholen
opricht, doch, hoofdzakelijk juist daar,
waar al christelijke scholen zijn".
Tegen dit alles hebben de bisschop
pen in October 1948 reeds protest aan
getekend; doch de missie doet meer:
zij gaat door met haar werk en met
succes; de scholen hebben een grote
aanwas van leerlingen en geen enkel
katholiek kind ging naar de staats
school over; waar er in Madras een
grote drang is naar Hoger Onderwijs,
spant de missie al haar krachten in om
eigen Hoger Onderwijs te stichten. De
missie betreedt paden, die de regering
nog niet gaat; zo begon de kajotters-
beweging in Calcutta een avondschool
voor de velen, die uit armoede van het
land naar de stad worden gedreven;
na 4 maanden telt de avondschool
reeds 200 leerlingen.
Als India inderdaad een* bolwerk be
doelt te zijn tegen het communisme,
dan is het zo jammer, dat het zijn besta
bondgenoot hierin zo smadelijk mis
kent, zij het niet theoretisch dan toch
practisch.
Het Roemeense nieuwsbureau heeft
bekend gemaakt, dat verleden week vier
personen ter dood en vijftien andere tot
gevangenisstraffen werden veroordeeld
door een militaire rechtbank te Boeka
rest wegens spionnage voor de Ameri
kaanse geheime dienst: De terdoodver-
oordeelden zouden inlichtingen over de
verdediging van Roemenië verstrekt heb
ben. Van de andere veroordeelden kre
gen enkelen levenslang.
De kanonniers van bet Britse lucht
afweergeschut zijn gisteren na zes maan.
den op het vasteland de Nederlandse en
Belgische artilleristen getraind te heb
ben, in Engeland teruggekeerd. De offi
cieren verklaarden zeer tevreden te zijn
over de Nederlandse en Belgische artil
leristen en over de ontvangst, die hen in
Nederland en België ten deel viel.
Een hof van appèl heeft girteren het
vonnis tegen Heinrich Hoffman, de
vroegere fotograaf van Adolf Hitler, in
getrokken en opdracht gegeven tot het
houden van een nieuw proces. Hoffman,
die oorspronkelijk in de categorie
„zware gevallen" viel. was veroordeeld
tot tien jaar gevangenisstraf.
Het beeld van de H. Maagd van Fati-
ma zal nogmaals een ronóeris over de
wereld maken. Het beeld, dat wordt be
geleid door een groep pelgrims, zal op
24 November a.s. in Rome aankomen.
Het zal slechts enkele dagen in de
Eeuwige Stad blijven en daarna naar
andere landen van West-Europa worden
gevoerd, alsmede naar Indië, Australië
en Nieuw-Zeeland.
Japan zal binnenkort in de Ver. Staten
consulaten en handelskantoren vestigen,
n.l. in New York, San Francisco en Lo«
Angeles.
Het Hoofdbureau van politie te Ma
nilla maakt bekend, dat bij de botsing
tussen gendarmes en rebellen in de pro
vincie Batanga twaalf Philippijnse gen
darmes werden gedood en zes gewond.
De rebellen, die 300 man sterk waren,
verloren twee man en een onbekend
aantal gewonden. Brigade-generaal Al
berto Ramos, de politiechef van Manilla,
verklaarde, dat de rebellen omsingeld
zijn en dat hun overgave slechts een
kwestie van tijd is.
(Van onze correspondent)
Dezer dagen luidde de rouwklok over het Friese stadje Hindeloopen Een
van de nog zeer weinige leden van de Werkmansbond was overleden. Toen her
leefde een merkwaardige traditie, uniek in ons land, omdat de Werkmansbond
vereniging die voortkwam uit het Middeleeuwse Gildewezen zijn leden met
een zeer oud ceremonieel naar hun laatste rustplaats brengt. Een van de onder
delen van dit ceremonieel is de rondgang der klaagvrouwen, die het verscheiden
van het gestorven bondslid „aanzeggen" bij de bewoners van het historierijke
juweeltje onder de Friese elf.
Op de eerste dag na het overlijden
gaan drie klaagvrouwen geheel in
zwarte sluiers gehuld het dorp door.
De.ur aan deur maken zij haar droeve
waarin het schijnt te dromen van voor
bije glorie en welvaart uit de Gouden
Eeuw. Hindeloopen kreeg ki die jaren
vrijhandelsrechten van Czaar Peter, toen
boodschap bekend. De volgende dag de eerste reder die de Petersburgse haven
volgt opnieuw een rondgang, thans bij
familie en kennissen, die worden uit
genodigd om de dode de laatste eer te
bewijzen. De begrafenis zelf wonen de
klaagvrouwen nie.t bij Op dé dag na de
begrafenis volgt dan nog een rondgang
om degenen, die de begrafenis bijwoon
den, een laatste geschenk uit naam van
de overledene aan te bieden. Dit ge
schenk (het „affiche") bestaat uit een
geldelijke gift, waarvan de grootte af
hankelijk is van de welstand van de
overledene.
Even merkwaardig als dit gebruik,
is de verplichte rouwkleding voor de
naaste verwanten van de overledene.
Aanvankelijk was de rouwkleding der
Hindelopers donkerblauw en naarmate
de tijd naderbij kwam, waarop de rouw
kon worden afgelegd, kwamen meer
en meer de kleuren wit, blauw en rood
naar voren. Ook heerste de gewoonte
dat m zware rouw zijnde vrouwen
nooit anders naar buiten kwamen, dan
met de zware bovenrok geheel om het
hoofd geslagen, terwijl soms zelfs de
kleurige Hindelooper siervoorwerpen
(overwegend rood, goudbrons en groen
gekleurd) werden vervangen door de-
zélfde voorwerpen, doch nu in de
Hindelooper rouwkleuren: blauw en
wit.
Hindeloopen ie een stadie van stièke
binnenvoer. een Hindelooper bleek te
riia. Van deze glorie dromen misschien
Ook nog de oude mannen bij de Leugen
bank, waar men zich trouw verzamelt,
om uit te zien over haven en zee. Neen,
niet IJsselmeer, in Hindeloopen blijft het
zee! Hier worden al vanaf de tijd dat
Hindeloopen 84 schepen op zee had (dat
was in 1619, zoals een jaartal op de Leu
genbank laat weten) de sterkste ver
halen verteld,* waar niemand iets van
gelooft, maar waar ieder toch naar luis
tert. Hindeloopen is ook een stadje waar
de kunst wordt beoefend. Het enige
echte Hindelooper werk, dat concurreert
tegen wat machines aan namaak op de
markt brengen. Stadje dat rustig slaapt
tegen de zeedijk, waar de beurtschipper
op Sneek Piet Amsterdam heet, die
woont in de Hindelooper Kalverstraat.
