I
Vreemde stilte is over IJmuiden gevallen
Nooit was de situatie in
visserij zo somber
de
Organisaties wensen een
noodvoorziening
LAVA BEDREIGT STEDEN OP
DE FLANKEN VAN DE ETNA
I
I
i
internationalisatie van Jeruzalem
en Bethlehem
ff)ERRES DEKEN
Tot hoofd en hart
Matigheid
Benedictijnen krijgen klooster terug
Vliegramp in Brazilië
eist 16 doden
HET VLIEGONGELUK
BIJ BAN KA
AVB-wedstrijden voor
morgen afgelast
Het weer
Afwijzend tegenover zienswijze der regering
Woningtoewijzing 1950
REGERING STEUNT DE
VLIEGTUIGINDUSTRIE
Minister Stikker uit
Batavia vertrokken
ZATERDAG 3 DECEMBER 1949
73ste JAARGANG No. 24631
1
i
I
DODE STAD AAN DE NOORDZEE
Advies speciale warkaommissie van V.N.
Nieuwe Franse minister
van Landbouw
6 doden, 5 gewonden
Londens juwelier exposeert
Russische kroonjuwelen
KINDERBIJSLAG ZELFSTANDIGEN
Volume beschikbaar van
2700 woningen
Reeds enorme schade aan wijngaarden
en bossen aangericht
VERDEDIGING TEGEN DE
NIEUWSTE WAPENS
IMPLACABLE ONDER HOORNGESCHAL
IN DE GOLVEN VERDWENEN
„Samenwerking met allen
van goede wil gewenst
NIEUWE GOUVERNEUR
VAN SURINAME
Aankomst te Paramaribo
Stremming opgeheven
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlussti. 45. tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 530
uur 's avonds 21544
Directeur: J. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur* W. Severin.
HAARIEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mrnimeter-
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
f 132 per maand, f 435 per kwariaaL
f
I
(Van onze correspondent)
Een grote stilte is over I.Tmuiden ge
vallen. sinds het besluit van de reders
de gehele trawlervloot op te leggen.
Werkloosheid dreigt. In den lande heb
ben de vishandelaren het bericht met
zeer gemengde gevoelens ontvangen:
het wordt ook voor hen moeilijker. De
Weinige vis, die nog deor de loggers
gevangen wordt, zal peperduur zijn. Men
zal diep in zijn portemonnaie moeten
lasten.
De gevolgen van het besluit van de
reders, die noodgedwongen daartoe
moesten overgaan omdat het bedrijf
niet meer uit te oefenen was in de be
staande omstandigheden, zijn niet te
overzien. Is het gedaan met Nederland
als visserijmogendheid? Wij weten het
piet. De ogen van allen in het bedrijf
zijn op de regering gericht, maar het is
een open vraag of deze uitkomst zal
brengen. Nooit eerder heeft IJmuiden
een periode van neergang gekend als
waarin men nu is geraakt. De vereni
ging van reders van vissersvaartuigen
te IJmuiden heeft haar besluit kort en
sober medegedeeld. Men constateert zon
der verwijt aan enige groep of" instan
tie, dat het bedrijf niet exploitabel meer
is en dus wordt stopgezet. Het besluit
treft al degenen, die van hun jeugd af
gewend zijn naar zee te gaan en nu tot
werkloosheid zijn gedoemd, als de vis
handelaren, die wel niet komen stil te
liggen, maar toch uiterst beperkt wor
den.
De voorzitter van de redersvereni
ging-, de heer J. C. Pronk, kon geen
nadere uiteenzetting geven. Het feit ligt
er en alles moet worden afgewacht. De
nood van de visserij moet aan de rege
ring bekend zijn. Of ingrijpen mogelijk
is, valt moeilijk te beoordelen. Wel zal
de regering nu voor de keuze staan of
Nederland dus een visserijmogendheid
aan de zee blijft of niet.
Ook de handel is wat de afzet betreft
geheel aan handen en voeten' gebonden.
Duitsland neemt het toegestane contin
gent van honderdduizend dollar niet af.
België importeert zo goed als niets,
Frankrijk wordt overstroomd met vis
uit Engeland, Denemarken en Noorwe
gen', terwijl België eveneens dit land is
binnengevallen. De vis van de verre
visserij kon zodoende niet ondergebracht
worden.
De „Unie Verkeer" zal zich nog
nader moeten beraden over de ge
volgen van de stap. door de reders
gezet, aldus de heer H. de Boer,
wethouder van Velsen. Men zal in
elk geval alles doen om de belan
gen van de werknemers veilig te
stellen.
Het bedrijfschap visserijproducten
heeft de reders laten weten, dat in be
raad gehouden wordt, welke maatrege
len mogelijk zijn. De oplossing is ver te
zoeken, omdat de moeilijkheden reeds
maanden zeer groot zijn De opvangre-
geling voor haring bijvoorbeeld heeft
het enige effect gehad, dat uitstel van
executie werd bereiki.
Veel za! er moeten gebeuren, wil het
Nederlandse visserijbedrijf kunnen sla
gen. De vrees is gewettigd of ingrijpen,
waarop reeds herhaaldelijk met een
verwijzing naar de maatregelen voor de
landbouw werd aangedrongen, niet te
laat zou komen. Begrijpelijk is, dat in
deze dagen juist weer de plannen ter
tafel komen van IJmuiden een transito
haven te maken. Daarnaast moet echter
voor de visserij bestaanszekerheid ge
schapen worden.
Deze is thans ver te zoeken. Het leven
is stilgevallen in de vissershavetï te
IJmuiden. Regen en wind accentueren
de somberheid.
Wij spraken IJmuidenaren na het
bekend worden van dit nieuws op
straat, op het station en in de trein.
Er was maar één antwoord: „Het is
heel erg voor IJmuiden". Wat zal
er nu gebeuren? Wat gebeuren zal
weet niemand. Het leven van dui
zenden vissersmannen in IJmuiden,
Scheveningen en Katwijk wordt be
dreigd. Als vanzelf wijst men op de
Scandinavische landen: Daar ver
schaft de regering alle werkers in
de visserij een bestaanszekerheid
door grote subsidie. Wat wordt er
in Nederland gedaan? zuchten de
IJmuidenaren.
De speciale subcommissie van de
Ver. Naties beeft het Australische voor
stel goedgekeurd aan de politieke
commissie en de assemblee te adviseren.
Jeruzalem en omgeving, met inbegrip
van Bethlehem, onder Internationaal
bestuur te brengen.
De uitslag van de stemming was
ttegen tegen zes stemmen en twee ont
houdingen. Of het voorstel in de poli
tieke commissie en in de assemblee,
Waar het een twee-derde meerderheid
moet verwerven, zal worden aangeno
men, is dus twijfelachtig.
De resolutie v.erwierf de stemmen
van Australië, Egypte, San Salvador.
Griekenland, Irak, de Libanon, Peru, de
Oekraïne en de U.S.S.R., terwijl Neder
land, Cuba, Israël, Mexico, Zweden en
Uruguay tegenstemden. Canada en In
dia onthielden zich van stemming.
De subcommissie verwierf met zes
tegen vijf stemmen en zes onthoudingen
hot voorstel om Nazareth aan het inter
nationaal gebied toe te voegen.
Ingevolge het plan van de subcom
missie zou Jeruzalem en omgeving
worden bestuurd door een speciale
commissie, die verantwoording schuldig
zou zijn aan de beheersraad van de
Ver. Naties.
De stemming in de subcommissie is
de eerste definitieve stap in de rich
ting van een besluit betreffende Jeru
zalem.
Nadat de Australische resolutie was
goedgekeurd, besloot de subcommissie
dat alle andere ontwerpen, die haar
waren voorgelegd, verworpen waren,
o.a. het plan van de Palestijnse ver
zoeningscommissie. waarin een beperk
te internationalisatie werd gevraagd en
maximum plaatselijke autonomie voor
de Arabieren en Joden in de stad en
waarin verder gevraagd werd de Hei
lige Plaatsen onder beheer van een
commissaris der V.N. te doen stellen.
Verder een door Nederland ingediend
plan. dat het beheer van de UNO tot
de Heilige Plaatsen wil beperken, doch
de souvereiniteit aan Israël en Jorda
nië wilde laten in die gebieden van de
stad waarover deze landen nu het be
heer voeren.
De Mariakerk op de berg Sion te
Jeruzalem zal aan de Benedictijner
monniken worden teruggegeven, aldus
is te Tel Aviv bekend gemaakt.
Een overeenkomst tussen de Bene
dictijner-orde en de regering van Israël
doorziet ook in een lening van het Is
raëlische departement voor godsdienst
zaken voor dringende herstelwerkzaam
heden aan de koepel van de kerk.
De kerk werd vorig jaar beschadigd
hi.i de gevechten tussen Joden en Ara
bieren.
Bij de bespreking in de politieke
De Franse premier Georges Bidault
heeft gisteren Gabriël Valay, een lid
Van zijn eigen partij, de M.R.P., be
noemd tot m; nister van landbouw. Dit
besluit volgde op het aftreden van de
vroegere minister Pierre Pflimlin,
eveneens lid van de M.K.P., die zich niet
h°n vereniger met de prijspolitiek van
be regering.
Pflimlin was voorstander van gega-
ahdeerde minimumprijzen en subsidies
p de tarweprijs. De onmiddellijke
ahleiding tot zijn ontslag was het be-
V't van de regering om de suikerprijs
jjhder sterk te verhogen dan de minis-
nodig oordeelde.
commissie ad hoc van de V. N. over het
vraagstuk der Palestijnse vluchtelin
gen, heeft de Nederlandse gedelegeer
de J. M. Luns verklaard, dat Nederland
ten diepste betreurt, dat zelfs nog geen
begin is gemaakt met de repatriëring
van de Palestijnse vluchtelingen. Het
werd nodig, dat een begin werd ge
maakt met de uitvoering van de reso
lutie van vorig jaar December, en wel
tussen de bijeenkomst dezer algemene
vergadering en de vijfde bijeenkomst.
Een gezamenlijke resolutie, waarin
de vorming van een bureau voor ar
beidszaken en steunverlening voor Pa
lestijnse vluchtelingen wordt verzocht,
werd met 48 tegen 9 stemmen en 6
onthoudingen aanvaard.
Nabij Ribeirao-Claro in de binnenlan
den van Brazilië is Donderdagavond
een Braziliaans lijnvliegtuig neergestort.
16 passagiers en vier leden van de be
manning zijn om het leven gekomen.
De enige overlevenden zijn een vrouwe
lijke passagier en een kind van 5 jaar.
Alle passagiers waren Brazilianen.
Dit is de 44ste vliegramp in dit jaar,
waarbij 10 of meer personen om het le
ven zijn gekomen. Het is de zesde in
de afgelopen week.
Zoals gisteren reeds in het kort werd
gemeld, is nabij Banka een vliegtuig
van de B. P. M. verongelukt. Wij ver
nemen thans daarover nog de volgende
bijzonderheden:
Tijdens een nautische verkenning in
de omgeving van Muntok (Banka) ver
ongelukte Vrijdagmorgen bij het neer
komen op het water een amphibie-Ca-
talina vliegtuig van de B.P.M. Hierin
bevonden zich, behalve de bemanning
van vijf leden, nog zes personen. Twee
personen waren regeringsambtenaren.
Vier andere passagiers behoorden tot de
st.af van de met de B.P.M. verbonden
Nederl.-Indonesische Tankvaart Maat
schappij.
Het leven lieten de twee Engelse pi
loten, Ward en Kenner/ en de twee
werktuigkundigen Winkelaar en Geeve.
Van de passagiers werden de twee
nautische adviseurs Brinkgreve en De
Braber gedood. De heer Reiniers. hoofd
van de kustverlichting en bebakening
van het departement van Scheepvaart,
de heer Fray, havenmeester van Pa-
lembang de marconist Van Polanen Pe-
tel, de nautische adviseur Happee en
gezagvoerder Meyer werden gewond.
Een nader telefonisch bericht uit Ba
tavia n.'eldt, dat de stoffelijke overschot
ten van de heren Brinkgreve en De
Braber geborgen zijn. De toestand van
de vijf gewonden is bevredigend; voor
niemand bestaat direct levensgevaar.
Hedenmorgen deelde het bureau van de
KNVB, afdeling Amsterdam mede, dat de
voetbalwedstrijden voor morgen, in verband
met de weersomstandigheden, zijn afgelast.
Deze regeling geldt dus vooralsnog alléén
voor de A.V.B.-wedstrijden.
H. M. Koningin JulianaPrins Bernhard en de prinsesjes Beatrix en Irene tij
dens het optreden van Snip en Snap in een voorstelling, die Vrijdagavond voor
Pro Juventute" in theater Gooiland te Hilversum is gegeven.
Er varen geen trawlers meer uit Ie
IJmuiden. Stil en verlaten liggen de
schepen aan de Zuidzijde van de iris-
sershaven
Verwarm Uw bed
behaaglijk met een
VOOR BABIES EN VOLWASSENEN
Verwachting tot Zondagavond:
Zwaar bewolkt met nu en dan re
gen. Aanvankelijk langs de Wadden
eilanden nog stormachtige, overigens
geleidelijk verder afnemende Weste
lijke wind. Morgen in de loop van de
dag weer aanwakkerende en tegen
de avond aan de kust wellicht op
nieuw stormachtige wind, hoofdzake
lijk tussen Zuid-West en West. Wei
nig verandering in temperatuur.
Zondag: Zon 8.29—16.31; Maan:
15.21—7.32.
Maandag: Zon: 8.30—16.31; Maan:
15.498.47.
Ongeveer dertig jaar geleden vulde
de jonge communistische regering in
Rusland haar bijna lege schatkist met
de opbrengst van de Russische kroonju
welen.
Op het ogenblik liggen dezelfde ju
welen, die thans honderden malen meer
opbrengen dan toen, in de etalage van
een Londense juwelier. Practisch iedere
Londenaar heeft al voor de ruiten van
de bekende zaak in Regentstreet ge
staan. maar één man heeft nog niet van
zijn nieuwsgierigheid blijk gggeven en
dat is de Sovjet-Russische ambassadeur.
De bijoux, die thans de etalage van de
Britse hofjuwelier sieren zijn bijna al
le het werk van Carl Fabergé, juwe
lier en goudsmid van het keizerlijk hof
van Rusland in de jaren 1860 tot 1920.
Om de expositie te completeren heb
ben koning George en koningin Eliza
beth vijf kostbare stukken tijdelijk aan
Wartski, de hofjuwelier afgestaan.
Het meest opvallend van de tentoon
stelling waren: Een thermometer uitge
voerd in email en ingelegd met goud
en maansteen: biggetjes, uitgevoerd in
jade met oogjes van diamanten of ro
bijnen en verschillende uurwerken van
goud, bezet met parels en diamanten.
Het Koninklijk Nederlands Landbouw-
comité, het Ned. Verbond van Midden-
stands-verenigingen, de Ned. Kath. Boe
ren- en Tuindersbond en de Ned. Kath.
Middenstandsbond hebben een adres ge
richt tot de Tweede Kamer, waarin
wordt opgemerkt, dat de verschillende
pogingen, welke in het werk zijn
gesteld om een kinderbijslagregeling
voor zelfstandigen tot stand te brengen,
slechts zijn uitgelopen op een voorstel
van de minister van Sociale Zaken, be
sprekingen te openen met de betrokken
organisaties over de vraag of een kinder
bijslagregeling wellicht vatbaar zou zijn
voor een bcdrjjfstakgewijze invoering.
De organisaties menen tegenover deze
zienswijze van de regering afwijzend te
moeten staan.
De gedachten, door de regering ont
wikkeld, houden onvoldoende rekening
met de acute nood, daar een regeling
volgens deze gedachtëhgang niet geschikt
is, op dit ogenblik de kinderbijslag
regeling te verschaffen aan die laag van
zelfstandigen, welke daaraan het meest
dringend behoefte heeft. Bovendien ach
ten de organisaties het noodzakelijk, dat
de kosten van een kinderbijslag-regeling
voor zelfstandigen door de volksgemeen
schap worden gedragen. Zij menen er op
Ged. Staten van Noord-Holland zijn
overgegaan tot verdeling van de woning
toewijzing voor 1950 voor die provincie
uitgezonderd Amsterdam. Het betreft
hier een vcJume voor 2700 woningen.
Daarvan komen aan Aalsmeer 13. Alk
maar 91, Bennebroek 1, Bergen 20, Be
verwijk 152, Blaricum 10, Bloemendaai
18. Bussum 52, Castricum 47, Diemen 29
Edam 12, Egmond aan Zee 11, Enkhuizen
13, Haarlem 273, Haarlemmermeer 141,
Heemstede 31, Heiloo 28, Den Helder 323.
Hilversum 128, Hoorn 14, Huizen 28, La
ren 17, Naarden 20, Nieuwer-Amstel 167,
Ouder-Amstel 11. Texel 15. Uithoorn 30,
Velsen 401. Weesp 44. Wieringermeer 51,
Wormer en Wormerveer samen 40, Zaan
dam 149, Zaandijk 17, Zandvoort 61.
Zoals wjj in een deel van onze oplage
van gisteren reeds meldden, is Europa's
hoogste vulkaan, de 3300 meter hoge
Etna op Sicilië, gisteren tot uitbarsting
gekomen. Twee nieuwe kraters zijn
opengebroken en nadat gisterochtend
reeds aswolken over de omgeving neer
dwarrelden, zo erg, dat de mensen in
Catania zich met parapluies moesten be
schermen tegen het neervallende stof
en gruis, begon gisteravond uit de nieu
we wonden van de berg een lavastroom
te vloeien, die enige tijd de bewoners
van het paatsje Bronte in angstige span
ning hield. Met een snelheid van twee
kilometer per uur gleed het roodgloeien
de uitbraaksel der aarde recht op het
18000 inwoners tellende stdje af, doch
op enkele kilometers van de stad
zwenkte de lavastroom plotseling naar
een andere richting. Even nog bedreigde
hij toen een gehucht, doch ook dit ge
vaar verminderde, toen later op de
Alle Amerikaanse troepen in Duits
land zullen binnenkort worden onder
wezen in de verdediging tegen aanval
len met de nieuwste wapens.
Op een geheime conferentie van be
velvoerende generaals van leger, lucht
macht en marine zijn gisteren plannen
bekend gemaakt voor de stichting van
een opleidingsschool voor radiologische
verdediging. Men wil deze school in
Januari te Kitzingen (Noord-Beieren)
openen.
Op de conferentie voerden vier voor
aanstaande Amerikaanse atoomdeskun
digen, die Woensdag in Duitsland zijn
aangekomen, het woord.
Later zullen ook cursussen worden
gehouden in verdediging tegen aanval
len met bacteriën en gifgassen. De
school zal plaats bieden aan 150 officie
ren. De cursussen duren zes weker..
Daarna zullen de betrokken officieren
op hun beurt de manschappen opleiden.
In de Ver. Staten zijn reeds drie van
zulke scholen.
„Implacable" heeft gisteren zijn graf
gevonden in de wateren voor de oor
logshaven Portsmouth, De roemruchte
oorlogsbodem, die een 148-jarige eervol.
Ie loopbaan bij de Franse en Britse
vloot achter de rug heeft, verdween
met de vlag in top in de golven. Britse
marineschepen waren getuige van het
tot zinken brengen van de „Implacable"
die met 'zijn 74 kanonnen in 1805 de
zege van admiraal Nelson's vlaggeschip
„Victory" in de slag van Trafalgar be
twistte.
Vier ontploffingen sloegen de bodem
uit het oude oorlogsschip.
Toen het schip met de Franse en
Britse vlaggen op de achtersteven in
de diepte zonk, presenteerde een ere
wacht op HM.'s „Finisterre" het ge
weer, terwijl leden van de koninklijke
marine hun hoorns lieten schallen en
alle schepen in de omgeving de vlag
halfstok hesen.
Toen de „Last Post" uit de hoorns
van de Royal Marine Bugiers weer
klonk was de „Implacable" in een wolk
van stof en rook gehuld. Binnen de
minuut stonden de dekken blank en
dreef de romp van de oorlogsbodem
temidden van de wrakstukken. Maar
pas twee uur en 53 minuten nadat de
explosies de „Implacable" deden schud
den, zonk zij voorgoed in de diepte weg.
Een toren boet aan hoogte in als
I een keten even hoge spitsen op een
\^rij staat.
avond de snelheid van de stroom zeer
traag werd.
Andere lavastromen gleden in de rich
ting van het stadje Andrano, dat 23000
inwoners telt, maar ook de snelheid van
die „tongen" verminderde al spoedig.
De laatste „tong" borrelde op uit een
nieuwe krater, die kort na 12 uur gister
middag ontstond op 1800 meter hoogte.
De daaruit te voorschijn komende lava
had een snelheid, die werd geschat op
een kilometer per uur.
De uitbarstingen van de nieuwe krater
gaan nog steeds gepaard met diep ge
rommel. Zij hebben de belangstelling
van de bevolking en de geleerden geheel
weggetrokken van de plaats waar de
eerste eruptieve bewegingen werden
waargenomen.
De lavatongen, die voor de middag
de plaatsen Maria di Licodia, Bianca-
villa en Adrano bedreigden, verminder
den later op de dag vaart en waren gis
teravond vrijwel tot stilstand gekomen.
Die tongen waren te voorschijn geko
men uit een krater, die op 2600 meter
hoogte werd gevormd.
Door de eruptie verdween de sneeuw-
kroon, die het hele jaar de top van de
Etna bedekt.
De nieuwe lavastroom heeft al een
naam gekregen ook, namelijk „Stroom
van de Valle del Leone". De aan wijn
gaarden, wouden en boomgaarden toe
gebrachte schade is zeer groot en zal
nog toenemen indien de lava nog verder
naar beneden gaat stromen. De getrof
fen hellingen zijn de dichtstbeplante
van de Etna.
De huidige uitbarsting van de Etna
is de hevigste, welke zich sedert ver
scheidene jaren heeft voorgedaan.
De Etna, welke niet minder dan 262
kraters telt, is voortdurend min of meer
in werking.
Sedert het begin van deze eeuw heb
ben zich acht uitbarstingen voorgedaan.
De bekendste uitbarstingen van de Sici-
liaanse vulkaan dagtekent van 1669. Drie
dagen lang beefde de aarde, waarna
lavastromen van de hellingen van de
berg vloeiden, de stad Catania gedeel
telijk vernielden en ten slotte ïn de
Middellandse Zee terecht kwamen.
aan te mogen dringen, te willen bevor
deren, dat op korte termijn een nood
voorziening tot stand komt. Hierbij den
ken zij aan de volgende terstond uitvoer
bare regeling:
1. Kinderbijslag wordt verstrekt van
af het derde kind aan iedere zelfstan
dige, die zich daarvoor meldt.
2. De zelfstandigen worden verdeeld
in enkele inkomensgroepen, waarbij het
aantal kinderen van betrokkene tevens
een factor vormt ten aanzien van de
groep, waarin hij geplaatst wordt. Dit
ter bepaling van een inkomensgrens,
waaraan de regeling gebonden wordt.
3. De financiering van de uitkeringen
dient uit de Staatskas te geschieden, het
geen gemotiveerd kan worden door de
overweging, dat de kosten van de kin
derbijslag-regeling voor werknemers
uiteindelijk eveneens worden opgebracht
door de gemeenschap.
De Ned. Kath. Boeren- en Tuindersbond
en de Ned. Kath. Middenstandsbond me
nen zich op dit ogenblik hun standpunt
t.a.v. karakter en structuur ener blij
vende regeling van de kinderbijslag voor
zelfstandigen te moeten voorbehouden.
De regering heeft zich nader be
raden over de Nederlandse vlicg-
tuigenindustrie en is na ampele
overweging tot de overtuiging ge
komen, dat de zelfontwikkeling van
vliegtuigen in Nederland voldoende
kansen biedt om de voortzetting
daarvan te rechtvaardigen. De re
gering is bereid de hiervoor ver
eiste steun te verlenen.
Uiteraard zal zij er daarbij op toe
zien, dat aan de voorwaarden voor
het welslagen der zelfontwikkeling
wordt voldaan.
Naar aanleiding van bovenstaande
verklaring uit Den Haag herinneren
wij onze lezers aan ons artikel „Fokker
en de Regering" van 18 November j.L
waarin wij reeds mededeelden, dat de
Regering zich op grond van gunstige
rapporten op het standpunt had ge
steld, dat een zelfscheppende vliegtuig
industrie voor Nederland van nationaal
belang moest worden geacht.
Minister Stikker is hedenochtend uit
Batavia naar Nederland vertrokken.
Vóór zijn vertrek verklaarde hij tegen
over de politieke correspondent van
Aneta, dat bjj de besprekingen, welke
hij tijdens zijn korte bezoek in Indo
nesië heeft gevoerd, nog eens is komen
vast te staan, dat samenwerking be
paaldelijk wordt gewenst. „Allen van
goede wil, die wensen mee te werken
aan de opbouw van de nieuwe staat
zullen welkom zijn", aldus minister
Stikker.
Sprekend over deze samenwerking,
noemde hij o.m. de planters, de onder
nemers, het politiecorps, het K.N.I.L.
en de ambtenaren. Hij verklaarde voorts
dat hij Vrijdagavond twee en een half
uur met Hatta had geconfereerd.
Tijdens de veelvuldige besprekingen
van deze dagen zijn tal van onder
werpen ter sprake gekomen, o.m. de
persoon van de Hoge Commissaris, de
gebouwenkwestie enz. Over deze zaken
kon de minister geen nadere bijzonder
heden melden.
De nieuwe gouverneur van Suriname,
mr. J. Klaasesz, is Vrijdag te Parama
ribo aangekomen. Hij werd welkom ge
heten door de voorzitter van het Col
lege van Algemeen Bestuur, de heer J.
A. de Miranda, de voorzitter der Sta
ten, de heer G. J. C. van der Schroeff,
de president van het Hof van Justitie,
de heer Haverschmid en de stadscom-
missaris Robles de Midena. Vervolgens
werd hij op het gouvernementspaleis
ontvangen door de waarnemende gou
verneur, mr. M. de Niet.
Hierna heeft mr. Klaasesz in een
plechtige vergadering der Staten de
stukken zijner benoeming overhandigd.
Hij hield hierbij een rede, waarin hij
o.a. zeide: „Suriname is een land, dat
zich bewust isvan eigen kracht. Het
verkeert in een periode van snelle
staatkundige ontwikkeling en naar wij
mogen aannemen, zal binnen afzienba
re tijd de interin.Tegeling van kracht
worden." De heer Klaasesz kon op
recht getuigen, zich reeds in zoverre
Surinamer te gevoelen, dat hij zich ge
dragen weet door dezelfde geestdrift als
in Suriname bestaat bij het streven naar
autonomie.
Hij bracht de dank van de regering
over aan mr. De Niet voor de waarne
ming van het gouverneurschap
(Van een bijzondere medewerker)
We hebben vorige week op deze
plaats de klachten opgenomen
van een arbeider, die practisch
geen uitkomst meer zag uit zijn mate
riële moeilijkheden.. Wanneer we van
daag een thema gaan behandelen dat
ogenschijnlijk precies het tegenoverge
stelde betoogt, dan moet daaraan de be
kentenis voorafgaan, dat het slechts ge
schiedt na zeer veel aarzeling. We wil
len n.l. graag eens iets zeggen over de
bevordering van de matigheid, juist in
onze dagen.
Er in een arbeidersvergadering over
sprekende, zijn we begonnen met op te
merken, dat we vreesden vele arbeiders
met onze woorden te zullen kwetsen. We
vreesden enwe hoopten dit. Want
voor deze categorie is ons betoog slechts
zeer ten dele bedoeld.
In het verslagboek van het eerste Ne
derlandse Congres ter bestrijding van
het drankmisbruik, in 1898 gehóuden,
staat dit typische rijmpje:
„Men hoort den werkman morrend
klagen:
Geen vlees krijg, ik de gansche week!
Maar zeven borrels alle datgen,
Dat maakt hem hoofd en maag vaa
streek."
De strijd, die de arbeidersapostel bij
uitstek dr. Ariëns voerde, ging in eerste
aanleg tegen de materieel onmenswaar
dige toestanden, waarin de arbeiders op
het einde van de vorige eeuw verkeer
den. Want „Hij wist dat niet te praten
was met mensen, die gebukt gaan onder
de broodvraag", zo sprak destijds H. C.
N ij kamp bij Ariëns' lijkbaar. Maar. on
geteld is het aantal malen, dat hij juist
in deze strjjd voor materiële lotsverbe
tering te velde trok tegen het drankmis
bruik. In een rede, die hij op 19 Dec.
1915 te Hilversum hield, verklaarde hij
openlijk;
„Ik had jaren gewerkt met veel ijver.
Ik stond er mee op en ging er mee naar
bed, Zondag en in de week. En toen ik
alles overzag en me afvroeg of de arbei
ders flink vooruit gegaan waren, of de
loonsverhoging meer welvaart had ge
bracht, moest ik bekennen: neen. Het
gaf niets, als we de jeneverkruik niet
stuk sloegen."
Tot de gelukkigste momenten uit het
leven van Ariëns behoorde zonder twij
fel het ogenblik, dat een aantal arbeiders
zich als eerstelingen kwamen melden
voor zijn geheelonthoudersvereniging.
Waarom halen we deze herinneringen
aan een zo volkomen voorbije periode
cp? We willen hier zeker niet mee trach
ten te bewijzen, dat het drankmisbruik
thans, zoals toen. een volkskanker is. die
ziekenhuizen en krankzinnigengestichten
\ulde, en die elke poging tot verhoging
van de volkswelvaart bij voorbaat moest
doen mislukken. We willen het wel' zien
als een inleiding op de bewering; dat de
matigheid in onze dagen een stervende
deugd is. De matigheid als deugd heeft
niet alleen grote bovennatuurlijke, maar
ook zeer grote natuurlijke waarde. Het
vordert zelfbeheersing van de mens. En
zonder stoïcijn te zijn of puritein mogen
we toch wei vaststellen, dat zelfbeheer
sing niet bepaald de hoogste kenmer
kende deugd is van het huidige geslacht
Aan alle kantenwordt de menselijke
persoonlijkheid reeds geweld aangedaan.
En vdc verantwoordelijkheid dragende
instanties wijden belangrijke studie
bijeenkomsten aan de vraag hoe de drei
gende „Vermassung" is te keren.
En nu komt daar het Centraal Plan
Bureau met de publicatie van cij-
vers waarvan we werkelijk zijn ge
schrokken. Het klakkeloos overnemen
van deze cijfers durven we eerlijk ge
zegd niet goed aan, omdat het ons niet
duidelyk is, hoe dit bureau aan deze
cijfers is gekomen. We lezen daar, dat
over het algemeen in Nederland sinds
1938 het drankverbruik tct ver boven
de 200 pCt. van 1938 is gestegen.
Gelijke of ongeveer gelijke cijfers gel
den voor het gebruik van koek en ge
bak, snoepgoed (bonbons en chocolade)
en tabak. Kortom dus voor genotmid
delen. Maar daarmee zijn we er nog
niet. Wanneer eenvoudig werd vastge
steld: we gebruiken in Nederland in
geld uitgedrukt thans 200 genotmid
delen in vergelijking met 1938. dan zou
den we zeggen accoord, dan is het ge
bruik gelijk gebleven, want alles is
200 duurder geworden. Maar juist
van de genotmiddelen gaan de ver
bruikscijfers over de 300, ja zelfs ver
over de 400 Wat hierbij het meest
opvalt is, dat b.v. voor het gebruik van
sterke drank het cijfer 473 wordt ge
noemd. speciaal voor de inkomensklasse
van f 40 tot f 60 per week.
Nogmaals: we weten niet hoe hetCen-
raal Plan Bureau deze cijfers zo nauw
keurig heeft vastgesteld. Dat het op een
wetenschappelijk verantwoorde wijze
zal zijn gedaan, nemen we aan. Zijn de
cijfers beslist juist, dan is de conclusie
eenvoudig ontstellend. Dan zou dit im
mers moeten betekenen, dat in het ge
middelde arbeidersgezin en in het gezin
van de man met het kleine inkomen
meer dan vier en een half maal zoveel
aan sterke drank wordt verknoeid als
vóór de oorlog.
We kunnen dit haast niet aannemen.
Hoe zou het mogelijk zijn, dat een man,
die b.v. f 50 per week verdient en een
normaal gezin heeft, met laten we zeg
gen drie kinderen, wekelijks een niet
onbelangrijk bedrag aan jenever be
steedt? We zijn een aantal drankwinkels
binnengestapt om eens te horen, wat de
winkelier van deze cijfers dacht. Wat we
daar hoorden is niet bepaald bemoedi
gend. We weten, dat het onwetenschap
pelijk is wat we deden en dat men er
geen enkele cijferwaarde aan mag hech
ten. Maar we hebben een indruk, die
reeds lang bestond, bevestigd gekregen:
het zijn vooral de jongere mensen, man
nen en vrouwen, die sinds de bevrijding
de sterkste afnemers zijn geworden van
de drankwinkels. Groeit -het gezin, dan
neemt deze gewoonte wel af. maar een
maal aan het regelmatig gebruik van
dit goed gewend, blijft men onverant
woord grote bedragen aan het genot
artikel besteden.
Natuurlijk ten koste van het wel
vaartspeil van het gezin. Gunnen we de
kleine man geen genotmiddel, als bor
rel, koekje en chocolade? Ieder, die wel
eens over matigheid heeft gesproken of
geschreven, heeft vroeg of laat dit on
zinnige verwijt te incasseren gekregen.
We zijn bereid het te slikken. Ieder,
die durft eisen, dat aan het bestaan
van de kleine man niet verder wordt
gepeuterd, heeft ook de moed op te
brengen, op bestaande fouten bij die
kleine man te attenderen. Het komt ons
voor, dat een kruistocht tegen de on
matigheid vooraan moet komen staan
op de programma's onzer jeugdbewe
ging. Maar evenzeer op de programma's
van onze standsorganisaties en van de
Katholieke Actie.
Persoonlijkheidsvorming eist o.m. zelf
beheersing. Een beheersing, die zichzelf
beloont, is zonder twijfel de matigheid.
Het reizigersverkeer Almelo—Deven
terZutphen en ZutphenDeventer is
van Vrijdagavond af al weer normaal.
