VLIEGENDE WESTERSTORM TEISTERT
NEDERLANDS KUSTEN
commissie der V.N.
over R.T.C.-accoord
Politieke
verheugd
Harry Hopkins documenten
atoombom aan Rusland uit?
Leverde
over de
Tsjechoslowaaks Episcopaat vraagt
afschaffing nieuwe kerkwetten
li
„Neeltje Jacoba" redt negen man
op een zeer zware zee
N'
V
Amerikaanse officier zou smokkel van
papieren in de oorlog ontdekt hebben
WERKNEMERSORGANISATIES KEUREN
STILLEGGEN VAN DE TRAWLERS AF
Tot hoofd en hart
Verlaging subsidie
op varkensvlees
Geconcentreerd optreden van
de Darul-Islam
Hatta weer naar
Nederland
Ruïnes te Hamburg
ingestort
Biografie van dr. Poels
0
Oekraïne) Republiek kliek
van Hatta
Woord van protest
Manoeilsky
Verzoek aan regering in te grijpen
»Geen vervolging van protestanten in Spanje"
Opschudding in Amerik.
politieke kringen
Afdwinging van onvervulbare voorwaarden"
I H
Suikerprijs wordt lager
Onrust te Surabaja
Het weer
Om souvereiniteit te
ontvangen
MAANDAG 5 DECEMBER 1949
73 ste JAARGANG No. 24632
Moeilijke redding
De berging van de „Bess"
4S».
4>
Slavische landen stemden tegen
VERKLARING VAN SPAANSE PREDIKANT
j
Indonesische communisten
Verklaring mr. Stikker
BUREAUX- SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544 Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postqiro 143480
Bijkantoor Beverwijk Stumohlusstr 45. tel S998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M van Run.
Wrtd. hoofdredacteur! W. Severin.
O
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer millimeter-
hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m -hoogte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opaave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week.
I 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal
(Van een speciale verslaggever)
Een vliegende Westerstorm die Zondagmorgen een gemiddelde snelheid van
100 km. per uur bereikte en een kletterende regen hebben Zaterdag en Zondag
Hollands kusten geteisterd. Vooral langs de kust der Waddeneilanden bereikte
de storm zijn grootste snelheid. Verschillende schepen hadden met moeilijk
heden te kampen, doch rampen zijn gelukkig niet voorgekomen. De Neder
landse kustvaarder „Sandbergen" is vannacht drie mijl ten Noordwesten van
IJmuiden gezonken. Negeii leden van de tien koppen tellende bemanning zijn
door de „Neeltje Jacoba" aan wal gebracht. Zaterdagmiddag is de Deense
vrachtvaarder „Bess" ter hoogte van het lichtschip „Texel" lek geslagen. Het
schip is door de „Holland" van de rederij Doeksen naar Terschelling gesleept.
In de benedenmond van de Dordtse Kil is een baggermolen gezonken.
De storm woedde nog heviger aan de
kust van Noord-Duitsland. Hier was de
windsnelheid zelfs 120 kilometer per uur
Te Hamburg stortten 130 ruïnes van
huizen in. Zes personen werden onder
de puinhopen bedolven. Vier werden er
gered, doch moesten met zware verwon,
dingen in het ziekenhuis worden opge
nomen. Twee vrouwen bevonden zich
gisteravond laat nog onder het puin. De
Scheepvaart op de Elbe, het Kieler Ka-
naai en langs de Duitse Noordzeekust
lag stil. Het Nederlandse stoomschip
..Gaasterkerk", dat Zaterdagavond uit
Hamburg naar Rotterdam vertrok, keer
de terug naar Hamburg om een nieuw
anker te halen. Het schip verloor zijn
anker Zondagmorgen in de Noordzee.
De „Sandbergen", de 500 ton metende
Nederlandse kustvaarder van de maat
schappij „Baltica" te IJmuiden, heeft
zwaar met de storm te kampen gehad.
Hoewel de bemanning alle moeite deed
het schip te behouden, kon zij toch niet
verhinderen dat het in zinkende toestand
kwam te verkeren.
Aan boord van het schip bevonden
zich tien man. Te drie uur vannacht, toen
de boot zich ter hoogte van Castricum
bevond, werd de positie hachelijk. Een
lid van de bemanning sprong overboord.
Zes anderen zetten een sloep uit, die
m de wilde zee tot tweemaal toe om
sloeg. Daarbij is een van hen, de 48-
jarige H. Zijlemaker uit Amsterdam
Verdronken. Deze mannen wisten
haar weer recht te krijgen. De mannen
Van de „Neeltje Jacoba", die om half vijf
onder schipper J. v. d. Meuien is uit
gevaren, namen eerst de vijf man uit deze
sloep aan boord. Vervolgens vonden zij
de man die over boord gesprongen
Was en die bijna anderhalf uur op een
reddingboei had rondgedreven. Tenslotte
heeft men de laatste drie, zich nog aan
boord Van de „Sandbergen" bevindende
mannen, geyed. Van de coaster is niets
meer te zien. Volgens de schipper van
de „Neeltje Jacoba" is een lek in de
machinekamer de oorzaak van de onder
gang van het schip.
Drie kwartier is de „Neeltje Jacoba"
buitengaats geweest. Het zijn drie van
de ergste kwartieren, die de bemanning
ooit op zee heeft meegemaakt, geweest.
t>e tocht over de ruwe zee was zeer
•boeilijk. De redding van de drie man
ben van de zinkende „Sandbergen" ver
eiste van de schipper heel wat stuur
manskunst. Door tussen de hoge golven
b» telkens recht op de coaster af te
Varen kon een man op de voorplecht
Van de reddingboot de opvarenden als
«et ware van hun schip afplukken.^
Intussen heeft de „Neeltje Jacoba" nog
tweemaal assistentie moeten verlenen.
Zondagmiddag moest hulp worden
Verleend bij het binnenvaren van het
Deense stoomschip „Kentucky". De
«Neeltje Jacoba" heeft een loods aan
boord gebracht die het schip behouden
lie haven binnenbracht. Om kwart voor
elf hedenmorgen kwam opnieuw een
Scheepje voor IJmuiden in moeilijk
beden. De 140 ton metende Nederlandse
tjalk „Maraat V" was voor de pieren
Voor anker moeten gaan omdat de motor
Peigerde. Onmiddellijk voer de „Neeltje
^acoba" uit om eventueel assistentie te
Verlenen en de sleepboot „Hector" van
"Ureaü Wijsmuller zou proberen buiten
Be pieren te komen om daarna zo mo
gelijk het scheepje op sleeptouw te ne-
b»en.
Zaterdag hebben de zestien opvaren
den van de Deense vrachtvaarder
«Bess" op weg van Kopenhagen naar
Duinkerken. enige onaangename uren
beleefd. Het schip was in de ochtend
*hkele mijlen ten Zuiden van het licht
schip Texel lek geslagen en seinde om
bulp. Zowel de sleepboten van de fa.
Wijsmuller te IJmuiden en van de fa.
Doeksen op Terschelling als de „Dorus
Rijkers" van de Noord- en Zuidhol
landse Reddingmaatschappij voeren uit,
maar het duurde geruime tijd voor men
contact met het schip had. Eindelijk
eerst 's avonds om zes uur meldde de
„Holland" van Doeksen dat zij contact
met de vrachtboot gemaakt had en met
de Deen op sleeptouw naar Terschel
ling opstoomde. Zij is daar ongeveer
tien uur Zaterdagavond binnengelopen.
De „Dorus Rijkers" behoefde gélukkig
geen dienst te doen en keerde naar Den
Helder terug.
Onze correspondent op Terschelling
meldt ons over de berging van de
„Bess" nader:
Het 548 ton metende Deense stoom
schip „Bess", dat met zestien man aan
boord en geladen met bietenzaad op weg
was naar Duinkerken, moest tengevolge
van de storm Zaterdagmorgen ter hoogte
van het vuurschip „Texel" ten anker
gaan. Tegen de middag bleek het lek ge
slagen, het maakte, water en zond on
verwijld het gebruikelijke noodsein.
Onmiddellijk voer de sleepboot „Hol
land" van West-Terschelling uit en
slaagde erin om kwart voor vijf verbin
ding met het Deense schip te krijgen.
Te omstreeks 9 uur 's avonds "bereikte
de „Holland" met haar sleep de West-
Terschellinger ha /en, waar men buiten
gaats ten anker ging.
Het binnenlopen van de haven ging
tenslotte nog met grote moeilijkheden
gepaard, daar het anker van de „Hol
land" door de kracht van de stormwind
was gaan slippen. De sleepboot liet daar
op het Deense schip los, dat tegen de
Zuidwal omhoog liep.
Hedenochtend in alle vroegte is de
„Holland'.', geassisteerd door de sleep
boot „Stortemelk", erin geslaagd het
Deense schip weer vlot te krijgen en te
slepen naar de loefzijde van het vaar
water in afwachting van hoger water,
dat in de loop van deze ochtend het bin
nenlopen van de haven mogelijk maakte.
De baggermolen, die in de Dordtsche Kil
gezonken is, ligt dwars in het vaarwater
en vormt een gevaar voor de scheep
vaart. Hij is echter afgedekt door een
wrakscheepje dat van de voorgeschreven
seinen is voorzien.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat hier
Zondag twee personen zijn gedood ten
gevolge van de zware storm. Hij heeft
in geheel Berlijn zeer zware schade
aangericht. Er liggen nog twee mensen
onder ingestort» muren.
Zo zat de geredde bemanning van de
Nederlandse kustvaarder Sandbergen
vanmorgen in IJmuiden bijeen. Koud,
huiverig en met hun gedachten bij die
ene, die het ongeluk niet overleefde.
Op initiatief van het Sociaal-Histo-
Nsch Centrum Limburg en van de ge-
^hienlijke standsorganisaties in het
k'sdom Roermond zal een biografie
^°rden gewijd aan wijlen mgr. dr.
°els. Zij zal worden samengesteld door
^ter J. Colsen C.M., die bij het ver-
^hielen van de gegevens terzijde zal
^°rden gestaan door het Sociaal-Histo-
Centrum.
iemand van onze lezers
zal willen aannemen,
dat enige gebeurtenis
vandaag belangrijker is dan
de viering van het St. Nico-
laasfeest. Vanavond ver
stommen de conferenties en
worden de vergaderlokalen
gesloten. Men mag zich de
weelde veroorloven even
geen belangstelling te heb
ben voor de landsbegroting
noch voor die van het eigen
gezin al ware daar wel
enige reden voor. En ieder
vindt de weg naar zijn meest
voor de hand liggende be
stemming: het eigen tehuis.
Wij zouden dan ook in on
ze taak tekort schieten, in
dien wy op deze dag niet
een eervolle plaats in onze
courant zouden geven aan de
goedheilige man, die de
naaste aanleiding vormt tot
het „heerlijk avondje", dat
héden voor vrijwel iedereen
komen gaat.
Het fresco, waarvan wij
hierboven een reproductie
weergeven, is misschien, de
fraaiste afbeelding, die er
van St. Nicolaas, Bisschop
van Myra, bestaat.
Dmitri Manoeilsky van de Oekraï
ne heeft Za.erdag in een krachtige
aanval op de overeenkomst van de
R.T.C. in Den Haag een onderzoek
van de Veiligheidsraad geëist naar
de Nederlandse „activiteit". In een door
hem in de speciale politieke com
missie der V.N. ingediende resolutie
eiste hij ook terugtrekking van de
Nederlandse troepen uit Indonesië
en ontbinding van de UNCI. Ma
noeilsky veroordeelde zowel de Ne
derlandse regering als die der repu
bliek. Deze laatste noemde hij ei"
„kliek van Hatta". Zijn resolutie be
streed een door Sir Benegal Rau van
India ingediende resolutie, die de
Algemene Vergadering verzoekt he»
"accoord toe te juichen
De Nederlandse gedelegeerde Van
Heuven Goedhart zei dat Manoeilsky
zich ergerde over de overeenkomst,
omdat hij nu niet langer kon spreken
over Nederlands-Indonesische geschil
len. „Onze deelgenoten ter conferentie
zijn nog niet aan deze tafel vertegen
woordigd," zo ging hij verder. „Wan
neer derhalve de afgevaardigde van de
Oekraïne het nodig vindt, de Indone
siërs als de „kliek van Hatta" te be
stempelen, ben ik het aan mijn eer
verplicht een woord van protest te
laten horen. Niet alleen is er geen
Nadat Vrijdag de reders, ook aan
vertegenwoordigers van de arbeiders,
hadden bekend gemaakt, dat de trawler-
vloot tengevolge van de wurgende on
kosten zou worden stilgelegd, hebben
Zaterdagmiddag de werknemersorgani
saties, samenwerkend in de Unie Ver
keer, hun standpunt ten aanzien van
deze ingrijpende maatregel bepaald.
In navolging van de heer H. de Boer
Vrijdag in de vergadering van de re
ders, sprak de Unie haar afkeuring uit
over de gevolgde methode. Naar de me
ning van de gedelegeerden hadden de
reders, alvorens tot stilleggen van de
vloot te besluiten, eerst met de arbei
dersorganisaties moeten overleggen. Zij
zijn daarbij van mening, dat dan niet
tot stilleggen besloten had behoeven
te worden.
Op de tweede plaats heeft de Unie
Verkeer zich tot de regering gewend
met het verzoek die maatregelen te tref
fen. die de uitvoering van de beslissing
der reders zullen verhinderen, dan wel
de gevolgen daarvan zo klein mogelijk
te doen zijn.
Uit deze beide resoluties blijkt, dat
de arbeiders het niet eens zijn met de
gevolgde methode en evenmin met de
genomen beslissing. Zij zijn daarom van
mening, dat de havenarbeiders en vis-
knechts van deze maatregel niet de
dupe mogen worden. De kotters en log
gers zullen blijven varen en dus zal
het leven in en om de haven niet ge
heel dood komen te liggen. De Neder
landse consument mag niet zonder vis
komen en evenmin mag de weliswaar
bescheiden, maar des te moeilijker ver
worven exportmarkt verloren gaan. Zo
nodig zullen daarvoor buitenlandse sche.
pen toestemming moeten krijgen hun
vangsten in IJmuiden te lossen.
Tenslotte voeren de arbeidersorgani
saties nog het volgende argument voor
4
- «Mochten er vanavond mensen geko
ld'''1 zijn, om sensationele verhalen te
6a n over kerkvervolging in Spanje,
(j*1* moeten wij hen teleurstellen", aldus
Groenewegen, die Vrijdagavond in
8- "egentes<ekerk te 's-Gravenhage de
dgttise predikant ds. Samuel Vila in-
ho ïn een bijeenkomst, die werd ge-
ont'er auspiciën van de Evan-
p 'sche Maatschappij en de vereniging
Mcstants Nederland, sprak ds. Vila
Ziin nvuno-nlicafip-arhpirt in Snanio
taayJdens de burgeroorlog heeft gene-
kti' Franco volledige godsdienstvrijheid
aldus spr., doch fanatieke tegen-
'k) rt rs werken dit tegen. In Madrid is
00rl°" aan de protestanten volle-
Hl^ godsdienstvrijheid toegestaan, al-
^a" In Catalo'nië, waar hij zelf
ja^kant is, had men gedurende één
flitn 'la de oorlog gelegenheid om kerk-
k n te houden, maar in 1940 werden
erken daar gesloten. Toen is men er
?-tnJtVergegaan in particuliere huizen
^'ijk 'e houden, tot in 1945 een wet-
regeling tot stand kwam, waarbij
verklaard, dat niemand zou wor
den lastig gevallen om zijn godsdienstige
overtuiging en dat niemand he> houden
van particuliere godsdienstoefeningen
zou worden belet. Het jaar daarop wer
den in Spanje vijftig protestantse ker
ken heropend. Hierop volgde nog een
moeilijke tijd voor de protestanten En -
kele extremisten begonnen namelijk een
grote campagne tegen het protestan
tisme, verwoeste enkele kerken en mo
lesteerden predikanten en kerkgangers.
Ds. Vila legde er echter zeer de na
druk op, dat dit niet de gezindheid van
de Rooms-Kathoiieken is, maar dat het
hier een kleine minderheid van extre
misten betreft.
Thans hopen de Spaanse protestanten,
dat het jaar 1950 volledige godsdienst
vrijheid zal brengen, o.m. door aanvul
lende wetten, waarbij men het recht zal
verkrijgen, scholen te openen en waar
bij zal worden toegestaan, dat de bijbel
colporteurs hun werk voortzetten
Ds. Dijckmeester vertaalde de door
Ds. Vila in het Frans uitgesproken rede
zin voor zin in het Nederlands.
hun standpunt aan: De bewering, dat
door het stilleggen van de vloot tiO
schepen worden getroffen, is niet hele
maal juist Een twintigtal schepen was
al opgelegd en nam al geruime tijd
(ook in de goede maanden) niet meer
aan de visserij deel. Maar voor de
resterende 40 schepen zijn niet eens
voldoende ervaren zeelieden beschik
baar. De Unie Verkeer vreest nu, dat
als de schepen enige tijd stil blijven lig.
gen, verschillende opvarenden werk aan
de wal zullen zoeken. En als de vloot
weer gaat varen, zullen deze mensen dan
't regelmatig leven weer vaarwel zeggen
voor het ongeregelde zeemansleven?
Het is moeilijk, heel moeilijk om ob
jectief te blijven, vooral nu de wildste
geruchten de ronde doen. Het voor
naamste gerucht is wel, dat de reders
opzettelijk deze situatie hebben gescha
pen om bij de komende besprekingen
over een nieuwe collectieve arbeids
overeenkomst lagere lonen te kunnen
eisen.
Of het waar is? Wie zal het zeggen,
maar wij weigeren voorlopig het te ge
loven. Daarvoor staan de gezichten van
de reders te ernstig, is de ondertoon in
hun woorden te somber, haast te droe
vig en zijn de cijfers te overtuigend.
(Door Glen Martz, correspondent van United Press)
(copyright by United Press)
De gewezen majoor van ile Amerikaanse luchtmacht, George Jordan, heeft
gisteren opzienbarende onthullingen gedaan over het aandeel, dat wijlen
Harry Hopkins in zijnfünctie van adviseur van het Witte Huis en twee niet
bjj name genoemde ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken
zouden hebben gehad in het uitleveren van Amerikaanse atoomgeheimen aan
Rusland. Hij beweerde, dat Hopkins en de twee ambtenaren Rusland „de
atoombom op een presenteerblaadje" hebben gegeven en hij is van plan dat
te bewijzen ook. Twee commissies uit het Amerikaanse Congres hebben om
onmiddellijk onderzoek gevraagd en- zowel het hoofdkwartier van de lucht
macht als de commissie voor atoomenergie hebben hun volledige mede
werking aan een dergelijk onderzoek reeds toegezegd.
in Montana hadden gevlogen, waar h:i
op het vliegveld tot taak had binnen
komende en vertrekkende toestellen te
controleren. Hij zei, dat Russische offi
cieren daar voor de koffers hun hand
tekening zetten en dat die daarna via
Alaska naar de Sovjet-Unie werden ge
vlogen.
George Jordan staaft zijn beweringen
met aantekenngen in zijn dagboek, maar
een vriend van Harry Hopkins heeft
zijn verhaal al zeer beslist naar he- rijk
van de fantasie verwezen. Het Nationale
Veiligheidsbui eau (FBI) heeft de 51
jarige Jordan al aan een scherp ver
hoor onderworpen en zijn dagboek
nauwkeurig onderzocht maar weigert
commentaar te leveren of maar iets
los te laten.
Een woordvoerder van de twee com
missies, die reeds een onderzoek nebben
geëist zei gisteren dat, mocht het Con
gress het wiensen, dé leden van de com
missies, voor wie hij sprak bereid zijr
te gaan pluizen in stoffige archieven uit
de tijd van de oorlog, om na te gaan of
het waar is, dat in 1943-'44 ruwe ura
nium naar de Sovjet-Unie is vervoerd,
zoals Jordan beweert.
Jordan, die thans assistent is van de
in New York gevestigde bouwonderne
ming „Amercan Pacific Industrial
Corporation", heeft zijn verhaal voor het
eerst Vrijdag j.l. in het openbaar ge
daan in het avondprogramma van een
Amerikaanse zender. Hij vertelde toen,
dat gedurende de oorlog zeker 1650
Engelse pond/en ruwe uranium en letter
lijk tonnen geheime documenten via de
Alaska-route naar Rusland waren "ge
zonden. Hij zei, dat hij in zijn dagboek
nauwkeurig aantekeningen had gehou
den van vertrekdata en registratienum
mers van de legervliegtuigen, die vol
gens hem het uranium en de documen
ten in zwarte koffers naar Great Falls
De gezamenlijke Tsjechoslowaakse bisschoppen hebben op 17 November de
regering in een brief verzocht de nieuwe kerkwetten af te schaffen en „de
afdwinging van onvèrvulbare voorwaarden" te staken, aldus is Zondag door
het Tsjechoslowaakse Episcopaat bekend gemaakt.
In de brief, waarin de bisschoppen een
opsomming geven van hun bezwaren
tegen dé nieuwe kerkwetten en hun
uitvoering, verklaart het episcopaat, dat
de staat met de wet tot controle van het
godsdienstonderwijs „zich ten onrechte
de bevoegdheid heeft aangemeten,
bijvoorbeeld het onderwijs der dogmata
te verbieden en lering van ketterijen te
bevelen".
Door te bepalen, dat slechts geestelij
ken, die de staat aanvaardbaar acht,
hun werkzaamheden mogen uitoefenen,
heeft de staat zich in feite 't recht tot
het ontslaan van geestelijken aangema
tigd, aldus de brief.
De bisschoppen herhalen, dat zij al
leen het recht hebben, de priesters
opdrachten te geven. „Alle anders lui
dende bepalingen zijn ongeldig en
zondig."
Na de bijeenkomst van de bisschop
pen, waarin de brief werd opgesteld,
hebben dezen een delegatie naar aarts
bisschop Beran gezonden. De bisschop
pen meldden echter op 24 November, dat
de regeringsfunctionarissen de delegatie
niet hebben toegestaan de aartsbisschop
te bezoeken.
De regering heeft nog niet op de bis
schoppelijke brief geantwoord.
De bisschoppen verklaren in hun brief
antwoord te hebben gekregen van pre
mier Zapotocky op hun petitie van Oc
tober, waarin de regering verzocht werd
de kerkwetten (toen nog voorstellen) te
herzien. De bisschoppen beklagen zich
er over, dat "hun petitie veeleer als een
„misdaad" dan als een „constitutioneel
recht van alle burgers" werd beschouwd.
„Indien een culturele strijd ontbrandt'
aldus de bisschoppen, „weet de wereld,
dat wij hem niet uitgelokt hebben. Wij
doen slechts onze heilige plicht. Om
wille van de vrede en rust verzoeken
wij de regering niet langer inbreuk te
maken op de rechten van God en de
bedreiging te laten varen, dat geweld
gebruikt zal worden om wetten ten uit
voer te leggen, die niet kunnen worden
nagekomen."
Het volume van het licht is niet
afhankelijk van de grootte van de
lantaarn.
Jordan beweerde, dat Hopkins
persoonlijk telefonisch opdracht iiad
gegeven twee zendingen uranium
van in totaal 1650 Engelse ponden
zo snel mogelijk naar de Sovjet-Unie
te zenden. Hij vertelde, dat hij het
dagboek voor zijn eigen veiligheid
zo zorgvuldig mogelijk had bewaard
om later last te voorkomen. Jordan
zei. dat hjj achter de waarheid had
kunnen komen door een stevig ge
bouwde Russische kolonel te over
bluffen, die beweerde dat Jordan
niet het recht had de verzegelde kof
fers, die volgens de Rus „diploma
tieke immuniteit" bezaten, aan een
nader onderzoek te onderwerpen.
Hjj beweerde dat de Russische of
ficier, wanneer die in moeilijkheden
geraakte, steeds de hulp van Hop
kins inriep.
Jordan zei, dat hij het verhaal tot
nog toe onder zich had gehouden, om
dat het in Amerikaanse militaire krin
gen een publiek geheim was en omdat
waar niemand er zich druk om' scheen
te maken, hij toen niet inzag, waarom
hij dat wel zou doen. Toen echter de
radio-commentator Fulton Lewis Jr.
achter zijn geheim was gekomen, had
hij ingezien, dat hij er mee naar de
F.B.I. moest gaan.
Zodra de gemeenschappelijke com
missie voor atoomenergie uit de Senaat
en het Huis van Afgevaardigden en de
commissie voor on-An.erikaanse activi
teit van het Huis van Afgevaardigden
van het radioverhaal van Jordan had
den vernomen, kwamen zij onmiddel
lijk in actie en eisten een nader onder
zoek. Naar verluidt zijn leden van die
commissies officieus al met een onder
zoek begonnen. Het staat nog niét vast
of er aanleiding zal zijn voor verhoren
op grote schaal naar aanleiding van de
onthullingen. Radiocommentator Lewis
heeft reeds medegedeeld, dat hij andere
personen voor de microfoon zal bren
gen die de beweringen van Jordan zul
len bevestigen.
Vrijdagavond zei Jordan voor de ra
dio, dat ecn van de twee hoge ambte
naren, die achter de schermen moeten
blijven, thans bijna dagelijks in de kran
ten worden genoemd. Hij zei er van
overtuigd te zijn, dat een vergelijking
van zijn dagboek met de archieven van
de leger- én luchtmacht zal uitwijzen,
dat hij het bij het rechte eind heeft.
Jordan vertelde, dat toen hij iets ver
dachts bespeurde aan de eerste zwarte
koffers, die door zijn handen gingen,
hij de autoriteiten van de luchtmacht
had gewaarschuwd, dat Russische koe
riers contA bande per vliegtuig naar het
buitenlana brachten. Een woordvoerder
van de Amerikaanse luchtmacht deelde
echter inmiddels mede, dat zijn hoofd
kwartier van een en ander pas iets had
vernomen na de geruchtmakende uit
zending van Vrijdagavond en dat uit
een voorlopig controleonderzoek niet
was gebleken, dat Jordan zijn superi
euren destijds heeft gewaarschuwd.
Jordan echter zei, dat het hoofd
kwartier van de legerluchtmacht had
getracht in te grijpen, toen hij zijn su
perieuren op het „documeriten-lek" op
merkzaam had gemaakt, maar dat toen
uit Washington daarna kennelijk een
duidelijke order was gekomen, dat men
zich in die zaak niet mocht mengen
Jordan zei, dat hij toen maar had be
sloten aeif uit te vissen, wat ia die kot
ters werd vervoerd en nauwkeurig aan
tekening te houden van de vliegtuigen,
die ze vervoerden, een en ander om or
latere gebeurlijkheden voorbereid te
zijn.
In het begin van 1944 was hij hande
lend opgetreden toen op Great Falls een
vliegtuig met liefst vijftig zwarte kof
iers aankwam. Hij had toen een zak
lantaarn gegrepen, twee gewapende
schildwachts meegenomen en het vlieg
tuig aan een onderzoek onderworpen.
„Een stevige Russische kolonel met een
dikke buik sprong tussen mij en de hoge
stapel bagage. Hij trachtte me met zijn
buik weg te dringen maar ik wrong mjj
bij hem langs. Toen liet hij zich in zijn
volle lengte op de bagage vallen en
riep: immuun, immuun." Jordan ver
telde, dat hij er ten slotte toch in slaag
de een koffer weg te grissen en die te-
openen. „Die was propvol staatsdocu
menten, kaarten en fotocopieën van
werktekeningen en wetenschappelijke
overzichten, die alle het opschrift „Oak
Ridge and Manhattan engineering pro
ject" droegen, de codenaam van het
atoomonderzoek."
In een van de koffers had hij een
Ijrief gevonden die het briefhoofd van
het Witte Huis en de handtekening van
Harry Hopkins bevatte. In die brief
zou hebben gestaan, dat Hopkins „een
duivels lange tijd nodig had gehad ora
deze dingen uit handen van Groves los
te krijgen." Gen.-maj. Leslie R. Groves,
de man die tijdens de oorlog de verant
woordelijke leiding had van de onder
zoekingen naar de fabricage vian de
atoombom, weigerde commentaar op de
beweringen van Jordan te leveren.
reden om te betwijfelen dat deze In
donesische leiders de werkelijke ver;
tegenwoordigers van hun volk zijn.
maar er zijn ook bewijzen van hun
grote liefde voor hun volk. De Oekraïn-
se afgevaardigde heeft hen beledigd,
omdat zij niet tot de communistische
partij behoren," aldus de Nederlandse
afgevaardigde.
Warren Austin (V.S.) zei, dat zijn land
de overeenkomst verwelkomde als een
geslaagde toepassing van de beginselen
der V. N. De V. S. zagen uit naar haar
ratificatie en naar „de feitelijke over
dracht der souvereiniteit".
Met 43 tegen vijf stemmen en nier
onthoudingen besloot de commissie
de Algemene Vergadering te verzoe
ken de betrokken partijen geluk te f
wensen met de overeenkomst en de
oprichting van de nieuwe staat toe
te juichen. De commissie verklaar
de, dat hetgeen in de Oekraïnse re
solutie werd geëist, „niet in de be
voegdheid van de commissie lag"; zij
verijdelde een poging van Polen en
Wit-Rusland om de stemming uit te
stellen.
De Slavische landen stemden tegen,
terwijl Joegoslavië, Uruguay, Haiti en
Guatemala zich van stemming onthiel
den.
Gemiddeld vier en veertig cent wordt
het varkensvlees per kilo duurder, nu
de regering besloten heeft op deze Sint
Nicolaasavond de subsidieverlening op
het varkensvlees gedeeltelijk in te trek
ken. Daar staat dan tegenover, dat de
prijs van de suiker binnenkort wat
lager wordt.
De subsidieverlening voor het var
kensvlees gold sinds 6 November. De
regering heeft echter geconstateerd
zoals in een bericht van Zaterdag reeds
in een deel van de oplage gemeld
dat er voor haar onaanvaardbare con
sequenties uit voortvloeien.
Een publicatie v%n het ministerie van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning geeft de gevolgen van deze maat
regel op de prijzen gedetailleerd aan.
De nieuwe maxi mum verbrui Persprijzen
per kg. voor varkensvlees zijn: frican
deau, magere lappen f3.60, carbonade
f 3.30, vers vet spek, kinnebaklappen,
vette lappen en rauw vet f 2.30, vers ma.
ger spek f2.50, poulet en gehakt f2.20,
poten en staarten f 0.80. Voorwaardelijk
goedgekeurd varkensvlees mag tegen ten
hoogste f 1.95 per kg. worden verkocht.
Voor vleeswaren, uitsluitend bereid uit
varkensvlees, gelden de volgende maxi-
mumverbruikersprijzen per 100 gram:
bacon met zwoerd f 0.36, oacon zonder
zwoerd f 0.40, blaasham f 0.53, Uoerenham
f 0.46, gedroogd en gerookt vet spek, vet
zwoerd f 0.36, gerookt mager spek met
zwoerd en gerookt mager spek zonder
zwoerd f 0.36, geraakt mager spek met
zwoerd f 0.33. mager pekelspek f 0.29,
procureurspek f 0.42, gekookte achterham
f 0.47, gekookte schouderham f 0.43, ge
kookte staartham f 0.52, hampunten en
nootham f 0.44, rauwe staartham f 0.51,
verse worst, uitsluitend berèid uit var
kensvlees, f0.30.
Gedurende het afgelopen weekeinde
heeft zich, aldus meldt U. P. uit Batavia,
op vier punten op West-Java hernieutr-
de activiteit der Darul Islam voorge
daan. Men meent hieruit te kunnen op
maken dat deze activiteit een onder
deel vormt van een „algemene aanval"
der fanatieke Moslems om te trachten
hun positie voor de overdracht der
souvereiniteit, wanneer het republi
keinse leger in dat gebied de situatie
in banden neemt, te consolideren.
De Nederlandse strijdkrachten hebben
de aanvallen op alle punten met succes
teruggedreven. In militaire kringen toon
de men zich echter wel min of meer
verrast over het gecoördineerde optre
den der Darul Islam tijdens de aan
vallen.
Zondagmorgen heeft de politie te
Surabaja het vuur geopend op een me
nigte van duizend man tijdens een de
monstratie van Betjak-bestuurders die
kwamen protesteren tegen de arrestatie
van een Betjakrijder. Het salvo ver
oorzaakte vier gewonden. Zaterdag is op
de pasar Wonokromo een stalletje door
ongeveer honderd gewapende lieden be
stormd en geplunderd, waarna de gehele
pasar werd leeggeplunderd. Er ging
voor een waarde van 5000 verloren.
Zaterdagavond is de boerderij Dank-
meijer aan de stadsgrens te Wonotjobo
door twintig bendeleden overvallen,
waarbij een schrijfmachine en andetc
zaken werden geroofd. Voorts is een
watertankauto van de politie, die de
detachementen der politie aan de rand
der stad van water moet voorzien, niei
terug.
Gerapporteerd werden drie berovin
gen met geweld, verschillende grote
diefstallen en twee ontvoeringen.
Dr. P. J. Koets heeft op de wekelijkse
persconferentie medegedeeld, dat 300 a
400 leden van de Indonesische commu
nistische partij en van de communis
tische splintergroepen thans zjjn gedeti
neerd in Nederlandse gevangenissen. Hjj
voegde hieraan toe, dat zij werden ge
arresteerd, omdat zij naar de mening van
de Nederlanders een ernstige bedreiging
vormen voor de veiligheid van het land.
Zij zullen bij de overdracht der souve
reiniteit worden overgedragen aan de
politie van de R.I.S. De communistische
partjj is op republikeins gebied geen
onwettige organisatie.
Op de wefeelükse
te Batavia heeft dr. J. J. van de
Velde bekend gemaakt, dat de Hoge
Vertegenwoordiger van de Kroon In
donesië op de dag van de souverei-
niteitsoverdracht zal verlaten.
De voorzitter van het Front Nasional
in de Pasundan heeft medegedeeld, dat
een groot deel der fracties in het par
lement van Pasundan accoord gaat met
het denkbeeld, dat de negara bij de re
publiek zal worden ingelijfd.
Te Batavia zal ook republikeinse po
litie worden ingeschakeld om mede zorg
te dragen voor de veiligheid. Eenheden
van deze politie zullen waarschijnlijk
eerder binnentrekken dan eenheden
der T.N.I.
Verwachting tot Dinsdagavond:
Half tot zwaar bewolkt met op de
meeste plaatsen enkele buien. Aan
de kust tijdelijk harde of stormach
tige, in het binnenland matige tot
krachtige Westelijke wind. Weinig
verandering in temperatuur.
Zon: 8.32—16.30; Maan: 16.299.57.
Minister Stikker heeft, op zjjn terug
reis naar Den Haag. te Karachi aan
Agence France Presse verklaard, dat
de republikeinse premier, Moh. Hatta,
zich naar Nederland zou begeven om
de souvereiniteit uit handen van de
Koningin te ontvangen.
Mits de nieuwe staat recht en orde
kan handhaven, za' dese rich gunstig
ontwikkelen en rijn begroting waar
schijnlijk in twee of drie jaw in even
wicht kunnen brengen. De minister
voegde er aan toe, dat de weinige moei.
liikheden, die rich bij de overdracht
van de souvereiniteit zouden
voordoen, zeker m
