Met 71 tegen 29 stemmen aanvaardt Kamer overdracht van de souvereiniteit C.H.-fractie bleef verdeeld, V.V.D. stemde echter voor f "f Beklaagden bekennen „schuld" WEST-DUITSL ANDS PRESIDENT TEGEN VORMING DUITS LEGER GEEN INMENGING IN CHINA Beslissing onder dwang Belgische oud-premier Van Acker zou feiten verdraaien Tot hoofd en hart Overtuigende rede van Min. Van Maarseveen Lonen en prijzen 250.000 dollar geëist van de K.L.M. Week vóór Kerstmis Debat over overdracht in Eerste Kamer Pokken op „Kota Inten" Verklaring van secretaris van koning Leopold Kostov zelf komt niet op zijn verklaringen terug .Het weer Hij zou zich zelfs blijven verzetten als de geallieerden een leger zouden willen „Van anti-semitisme geen sprake meer" Canada zond in 1943 uranium naar Rusland Li niet naar Formosa? VRIJDAG 9 DECEMBER 1949 73ste JAARGANG No. 24636 (Van onze parlementaire redacteur) In de afgelopen nacht vijf minuten voor twee heeft de Tweede Kamer met de aanvaarding van het wetsontwerp „Souvereiniteitsoverdracht Indonesië" haar goedkeuring gehecht aan de overeenkomsten, waartoe de R.T.C. geleid heeft. De stemverhouding was 71 vóór- en 29 tegen stemmers. Het was,' zoals de voorzitter Kortenhorst consta teerde, voor hel eerst in de parlementaire geschiedenis, dat de Tweede Kamer voltallig aan een stemming deelnam. De tweederde meerderheid werd ruim gehaald. Tegen stemden de voltallige A.R.-fractie, de beide St.G.-leden en alle communisten. De C.H.-fractie bleef verdeeld: vijf leden stemden tegen, te weten de heren Beernink, Schmal, v. d. Feltz, De Ruiter en Krol, terwijl vier leden voorstemden, namelijk de fractieleider de heer Tilanus, Jkvr. Wttewaal van Stoetwegen en de heren v. d. Wetering en Kikkert. De K.V.P. en de P.v.dJi. stemden unaniem voor, evenals de leden van de V.V.D. Onrust in Surabaja duurt voort Als schadevergoeding voor dood bij Prestwick-ramp Suiker 67 cent per Kilogram Ondertekening constitutie R.I.S. Militair in ziekenhuis te Aden opgenomen HOUDING DER COMMUNISTEN HET PROCES-KOSTOV TE SOFIA Financiële faciliteiten Volksraadpleging eind Februari? Men wilde geen argwaan wekken Franse Senaat tegen her bewapening van Duitsland BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postqlro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphlussti 45. tel 3998 Voor klachten over de oezorging na 5-30 uur 's avonds 21544 Directeur: 3. W. Boerrlgter. Hoofdredacteur: Drs. H. W M van Run, Wnd. hoofdredacteur: W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer mTllimetef- hoogte. Inaezonden mededelinaen dubbel tarief. Omroepers 16 cents oer m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opaave van redenen te weiqeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week. f 1.52 per maand, f 4-55 per kwartaal. De spanning over de eindbeslissing, die in de loop van het driedaags debat met het uur toenam, omdat noch de V.V.D., noch de C.H.U. zich over hun definitieve houding bloot gaven, is vannacht met de aanvaarding van het wetsontwerp gebroken. De Tweede Kamer heeft zich met een ruime twee derde meerderheid voor aanvaarding Uitgesproken, vooral nadat het kabinet zijn zwaarste geschut in stelling had gebracht. De minister van Buitenlandse Zaken, mr. Stikker, sprak zeer open hartige taal en wees op onze zwakkp internationale positie. De wereld zou ons eenvoudig dwingen tot over dracht der souvereiniteit. De Kamer stond dus eigenlijk in een dwangpositie, waarbij geen vrije keus mogelijk was. Zo is de beslissing gevallen en daarmee is een der hindernissen door de regering genomen. Alle aandacht zal zich nu in de komende dagen concentreren op de tweede hindernis: de debatten en de be slissing van de Eerste Kamer. Toch willen wij het verloop der de batten in de Tweede Kamer nog niet loslaten. Ten eerste niet, omdat zij van zo groot belang zijn voor onze historie en ten tweede niet, omdat op sommige ogenblikken geluiden werden gehoord, die wellicht voor de nabije toekomst van beslissende betekenis kunnen worden. Een der belangrijkste en knapste rede voeringen was ongetwijfeld die van prof. Romme. Hij stelde de kwestie al dadelijk heel scherp a's volgt: wat zijn de gevol gen van aanneming voor de consolidatie van Indonesië en wat zijn de gevolgen van verwerping. De fractievoorzitter citeerde hierbij een passage uit een arti kei van ons blad, geschreven enkele dagen voor de behandeling in de Ka mer, waarin wij op tal van onzekerhe den wezen, waaronder de overdracht der souvereiniteit geschiedt. Romme er kende de trieste mogelijkheden, waarop wij hadden gewezen, maar wenste toch voor de souvereiniteitsoverdracht nü te stemmen, want de mogelijkheden wor den voor mij, aldus Romme, tot mense lijke zekerheden, wanneer de souverei niteitsoverdracht nu achterwege zou blijven. Een zekerheid is er intussen al. die wijde perspectieven opent: Amerika was zo tactisch en fijngevoelig om tij dens de debatten in de Kamer de be noeming bekend te maken van Merle Cochran, het Amerikaanse lid van de L.N.C.r., tot ambassadeur te Batavia. Een hoofdmoment in Romme's rede was zijn herinnering aan het aftreden van minister Sassen, dat tien maanden geleden zoveel opschudding teweeg bracht. Hij herhaalde nog eens zijn woor den van 17 Aug. j.l., dat hij en zijn poli. tieke vrienden geen verantwoor de 1 ij k h e i d achteraf wilden aan vaarden voor het inslaan van de we" waartoe de Regering, met afwijking van het gemeen overleg met de Kamer, is overgegaan. Tegen deze nu nogmaals herhaalde verklaring is mr. Oud op zeer scherpe wijze van leer getrokken. De fractieleider van de V.V.D. zeide letter lijk: „De verantwoordelijkheid voor de da den van het Kabinet aanvaardt het Ka- binet. Wij aanvaarden de verantwoorde. Iijkheid voor de wijze, waarop wij op die daden van hef Kabinet reageren, en wanneer wij naar aanleiding van be paalde daden van het Kabinet, die wij verkeerd vinden, om welke reden dan ook. niet het Kabinet de gelegenheid ontnemen het bewind voort te zetten, dan aanvaarden wij daarvoor de verant woordelijkheid. De heer Romme heeft precies dezelfde verantwoordelijkheid als wij allen, toen hij na het debat in Augustus de Regering haar werk heeft laten voortzetten. Ik wil dit wel verkla ren. Ook bij mijn groep ik verklaar dit ronduit is ernstig de vraag gere zen of wij met vertrouwen in dit Ka binet nog wel de Ronde-tafelconferenf ie zouden kunnen ingaan, na alle deviaties, terwijl wij telkens het gevoel hadden: de Regering stippelt geregeld lijnen van beleid uit, maar houdt zich niet daaraan. Kunnen wij nu met deze Ronde-tafel conferentie voor ogen verwachten, dat wij gedurende die Ronde-tafelconfe rentie die Regering niet telkens en telkens opnieuw zullen zien deviëren? En nu weet de heer Romme net zogoed als ik, dat, wanneer het Kabinet de ge legenheid heeft gekregen de Ronde-tafel, conferentie vorder te houden en de on derhandelingen te voeren, dit komt om dat men ook in de groep van de heer Romme niet bereid was het Kabinet het vertrouwen op te zeggen. Ik ben volkomen bereid voor mij en mijn politieke vrienden elke verant woordelijkheid te dragen, die ons toe komt, maar ik ben niet bereid te aan vaarden een voorstelling van zaken, die hierop neerkomt, dat de heer Romme met zijn Katholieke Volkspartij het wijze en goede beleid zou hebben ge voerd, terwijl de fouten zouden zijn ge maakt aan een andere zijde. Wij hebben elkander goed te begrijpen. Wij zijn maar een kleine groep. Wij zijn maar rnet zijn achten en dragen daardoor een an dere verantwoordelijkheid dan de heren, die met hun 32-cn zijn en die er ook bij verschillende gelegenheden blijk van hebben gegeven ons niet nodig te heb ben. Wij hebben dat ook bij de publiek, rechtelijke bedrijfsorganisatie gezien. Ik begrijp dat allemaal best. Maar dan moeten de beren met hun 32-en ook de verantwoordelijkheid durven dragen, die zij te dragen hebben." Wij hebben dit deel van mr. Oud's rede uitvoerig geciteerd, omdat in de toekomst, op zeker moment, de kwestie der verantwoordelijkheid nog wel eens Zeer zwaar zou kunnen gaan wegen. Er zijn nog meer momenten geweest, waarop wij merkwaardige dingen moch ten beluisteren. Bij de bespreking van hetgeen geschieden zou als tengevolge Van verwerping het kabinet zou moeten heengaan, zeide Romme onomwonden, dat geen enkele groep in de Kamer, ook niet de groep, waartoe hij behoor de, gerechtigd was op voorhand het re geren aan een nieuw kabinet onmoge lijk te maken. Ook hierop reageerde mr. Oud nogal scherp. Wij herinnerden daarom nog even aan deze passage, om dat men nog in onzekerheid verkeert Over de houding der Eerste Kamer. Tenslotte vielen ons de milde woorden op. welke de kath. fractieleider op het eind van zijn grote rede aan de oppo sitie wijdde. Ook hier zien wij moge lijkheden groeien, die, wanneer de In donesische kwestie tengevolge van de souvereiniteitsoverdracht grotendeels ge liquideerd zou zijn, wij zouden toejui chen. Dit laatste is vooralsnog echter toekomstmuziek. De spanning, waarin de Tweede Ka- Jher ons volk drie dagen lang gevangen hield, is geweken. Het buitenland is verheugd, bet Nederlandse volk buigt voor deze beslissing, die zijn vertegen woordigers móesten nemen, omdat er, x°als minister Stikker gisteren zeide, Seen alternatief was. Wèl zwaar is de Verantwoordelijkheid van hen. zowel in P'nnen- als buitenland, die er aan heb- 5en medegewerkt, ons. Rijk in deze rjWangpositie te plaatsen. De historie zal hen oordelen. Tijdens de stemming heerste er een zeer bijzondere atmosfeer in de zaal. De namen van de Honderd werden iets na drukkelijker uitgeroepen en de leden spraken hun voor of tegen enigszins ge articuleerder uit dan gewoonlijk. De mecsten turfden zelf de stemmen. Zo deden ook de ministers, die compleet aanwezig waren. Dit was dan het einde van een dag, die des morgens om 1 uur begonnen was met een werkelijk superieure rede van minister Van Maarseveen, superieur niet alleen om haar hoog intellectueel niveau, maar ook en vooral zelfs van wege het tactische meesterschap, waar van zij blijk gaf. Zoals wij in een deel van de vorige oplage reeds schreven, gaf zij in dit laatste opzicht een merk bare zwenking te zien en de minister steunde nog maar licht op zijn grond wettelijk standpunt: hij gaf het welis waar niet prijs, doch hij gaf er vooral de betrekkelijkheid van aan door te er kennen, dat de overeenkomsten van de R.T.C. in meer dan een opzicht langs de grenzen van het grondwettelijk toe laatbare gaan. De strijd, zeide hij, speelt zich in het grensgebied af, en daarmee was dus toegegeven, dat de grondwette lijkheid van het Unie-Sthtuut een twij felgeval uitmaakt. Stemde deze zoveel meer reële taal reeds sympathiek, hét noodzakelijk com plement, dat de minister tegenover de verzwakking van zijn oude standpunt moest geven, bracht zijn verdediging zelfs in de sfeer van de „common sence" en uit de stijl van loutere juristerij, waardoor het betoog ongemeen aan over tuigingskracht won. De minister betoogde voortdurend de politieke noodzaak. Hij ging zelfs zover te zeggen, dat reeds volgens het woord van Cicero in opperste instantie en on getwijfeld nadat alle argumenten ge toetst zijn, recht is, wat het heil is van land en volk. Tenslotte hoorde men de minister zelfs zeggen, dat de Grondwet nooit bedoeld kan zijn om te belemme ren wat kennelijk het hoogste belang van volk en land genoemd moet worden. Maar dit was in wezen een pleidooi voor noodrecht, dat zich hier inderdaad laat gelden, een pleidooi, waarmee de minis ter veel meer indruk kon maken dan met de verdediging, die hij in zijn Me morie van Antwoord heeft geleverd Stellig heeft hij het hiermee de heer Oud en zijn fractiegenoten gemakkelij ker gemaakt, voor het wetsontwerp te stemmen. Met dat zelfbeschikkingsrecht is het niet zo somber gesteld, merkte de minis, ter op. Daar zijn vaste afspraken over gemaakt met de tegenpartij en er is geen reden om aan te nemen, dat ze niet na geleefd zouden worden. Mocht dit even wel om de een of andere thans niet eens denkbare reden toch eens niet gebeuren, dan is er altijd nog het Uniehof van Ar bitrage, waaraan Nederland de zaak kan voorleggen. Maar, zo vroeg de minister verder, staat dan de zaak van degenen, die zich in de Minahassa willen afschei den van Indonesië en onder Nederland willen blijven, zo bijzonder sterk? De laatste volksstemming van November heeft een percentage van 46 pet. opge leverd, dat in ieder geval tegen afschei ding gekant is, al is het wel geporteerd eigen status binnen de R.I.S. t pet., de Twapro, is voor afscheiding, maar een andere 27 pet., de Hoofdenbond, is een volkomen onduide- en zichzelf verdeelde stroming. Men moet er zich voorlopig werkelijk geen overdreven voorstellingen van ma kken. De onrust in Surabaja duurt voort. Dinsdag heeft een bende de leerfabriek „Wonotjolo", 2 km. buiten de stad, over vallen. De bende, die met revolvers be wapend was, dreef het personeel bijeen, maakte zich o.m. meester van een geld kist en verdween met twee eveneens ge stolen auto's. Zes politie-agenten en een leider van een wijk werden ontvoerd. Voorts werd een groot aantal inbraken en gewapende overvallen gepleegd. Dui zenden guldens werden hierbij buitge maakt. Bü een politierazzia werden door met stenguns bewapende agenten twee vluchtenden neergeschoten. „De Vrüe Pers" te Surabaja schrijft, dat men langzamerhand van een nood toestand kan spreken. Na besprekingen te Surabaja verklaar de de Sultan van Djocja, bezwaar ie hebben tegen het houden van feestelijk heden bij de overdracht der souvereini teit. De T.N.I, zal tijdig te Surabaja arriveren. Er wordt onderzocht, of de rampok in deze stad is georganiseerd. De Sultan beschouwt de tien dagen voor en de tien dagen na de souvereiniteits overdracht als de critieke periode. De minimum-voorwaarden, die voor de souvereiniteitsoverdracht in vervul ling moeten gaan, zijn inderdaad bezig vervuld te worden. Men neemt op bet ogenblik in Indonesië krachtige maat regelen om de bestuursorganen in elkaar te zetten. Zo gaat het ook met de orga nisatie van de inwendige orde en rust onder leiding van de zeer gezaghebben de persoon van de Sultan van Djocja. Het was stellig een gelukkige omstan digheid, dat de berichten van de laatste week uit Indonesië sterk spreken van een aanzienlijke verbetering in de si tuatie daar te lande. Men schijnt er het dieptepunt van depressie en onrust te boven te komen. Bijzonder welsprekend was minister Van Maarseveen, toen hij de situatie schetste van de Zuid-Oost-Aziatische wereld en het grote belang aantoonde van een politiek, die het gerechtvaar- oigde nationalisme in die streken met tegen het Westen antagoniseert, doch door aan zijn aspiraties te voldoen, het beweegt met het Westen samen te gaan- Moet men zich dan met deze zware plicht, die op het Westen rust, voor ogen, laten leiden door de spreuk „Fiat justitia pereat mundus"? Maar ook ais Nederland de overeenkomsten zou ver werpen, zal er ongetwijfeld in Indone sië toch op de een of andere manier een nieuwe rechtsorde tot stand komen, maar dan ten koste van ontzaglijk veel bloed en de zwaarste materiële offers van alle betrokkenen een rechtsorde, waarop de Grondwetgever in het ge heet niet gedoeld heeft en die buiten Nederland om, zelfs tegen Nederland gekeerd zal werden. In dit verband zei de minister wat later dan ook nog op niet mis te verstane wijze, dat ook het uitstel van overdracht, waarom de anti- revolutionnairen gevraagd hebben, on mogelijk is. Dit zou vernietigend zijn voor het prestige van de Indonesische leiders en het zou het hun onmogelijk maken de toestand in hun land in de hand te houden. Alleen de poging van Nederland om tot uitstel te geraken zou reeds alle vertrouwen te niet doen. Uit stel r gelijk staan met verwerping. Welk perspectief verwerping zou ope nen, had de heer Oud gevraagd. Ook daarop gaf de minister prompt ant woord namens het gehele Kabinet. Want het Kabinet zal geen verantwoording mogen dragen voor de gevolgen van verwerping. Het Kabinet ziet dan geen uitkomst meer en voelt zich niet bij machte de fatale gevolgen te keren of zelfs maar zo te leiden, dat een alge heel afglijden naar de wanorde voor komen zal kunnen worden. Dit mogen, zo voegde de minister hieraan toe, de genen, die toch de verantwoording voor verwerping menen te kunnen dragen, wel bedenken. Hiermede is wel het voornaamste uit de rede van minister Van Maarseveen weergegeven. Maar de regering liet het daar nog niet bij. De Kamer had ge vraagd om inlichtingen en aldoor maar weer inlichtingen. Nu. zij kreeg een re geringstrommelvuur uit de zwaarste vuurmonden op zich gericht, waar zij urenlang stil onder zat. Want daar kwa men nog voor de microfoon de ministers Stikker, Götzen, Joekes en Schokking. De ene met korte en de andere met lange uiteenzettingen, maar feit is, dat toen zij eindelijk uitgesproken waren, niemand zich meer beklaagde over te kort aan informatie. (Vervolg op pag. 3 eerste kolom) Een schadevergoedingseis van 250.000 dollar is tegen de K. L. M. ingediend door mevr. W. Finne, de weduwe van H. Finne, die bij de vliegramp bij Prest- wick gedood werd. In de eis wordt be weerd, dat de K. L. M. nalatig was ge weest. omdat „zij haar vliegeniers, be ambten en Employe's voorzien had van onjuiste tabellen, handleidingen en kaarten, die betrekking hadden op het vliegveld Prestwick." (Van onze Haagse redacteur) Bij de berekeningen, die te Den Haag thans gemaakt worden voor de doorvoe ring van de aangekondigde verlaging van de suikerprijs, wordt, naar wij ver nemen, uitgegaan van een bedrag van 8 ct. per kg. Het is echter nog geen uitgemaakte zaak dat de nieuwe sui kerprijs inderdaad 67 cent per kg. zal worden: de beslissing kan nog wel even, zo werd ons van officiële zijde mede gedeeld, op zich laten wachten. Dit is de klas van de R.K. Huishoudschool te Harlingen, die de hoofdprijs won van de Kinderpostzegelactie: 14 dagen naar Zwitserland. IIIIIIIIMIIIIIIillllllllllllllHIIIMIIIIIIIIIIIItlllimilllUIHIIIIIIIII Het afdelingsonderzoek door de Eerste Kamer van het thans door de Tweede Kamer goedgekeurde wetsontwerp be treffende de souvereiniteitsoverdracht zal, naar verwacht wordt, de volgende week Dinsdag plaats hebben. In de week daarop kan de openbare behan deling dan geschieden. Het is niet on mogelijk. dat, na de zeer uitvoerige behandeling in de Tweede Kamer, d% Kamer van vijftig het besluit zal nemen, zich grote beperking op te leggen. 12 December zullen de gemachtigden van de republiek en van de andere deelstaten in het historische huis op Pe- gangsaan Oost 56 te Batavia alwaar 17 Augustus 1945 de onafhankelijkheids proclamatie werd ondertekend bij eenkomen ter ondertekening van de constitutie der R.I.S. Men deelt ons van militaire zijde mede, dat een opvarende militair van het troepentransportschip „Kota Inten", op thuisreis naar Nederland, te Aden is opgenomen, lijdende aan pokken. De betrokken familie is op de hoogte gesteld. De toestand van de patiënt is gunstig. Indien zich geen verdere ge vallen op het laatste deel van de reis zullen* voordoen, zal het schip op de normale datum, vermoedelijk 24 De cember. worden gedebarkeerd. De opvarenden zullen in dat geval op de gebruikelijke wijze naar huis worden verv: erd. Naar wij vernemen, zal 15 Dec. a.s. een buitengew one V erbondsraadsvergade- ring van de K.A.B. worden gehouden, welke speciaal gewijd zal zijn aan het vraagstuk van lonen en prijzen. Een gelukkig kabinet bleef in de ministerskamer nog een tijd bijeen. V. U n. r. zittend: de 'ministers Lieftinck, Schokking. Stikker, v. Maarseveen, Götzen. en staand: Staatssecretaris schout bij nacht H. C W. Moorman, de ministers Teu- lings, Joekes, Wijers, v. d_ Brink en Rutten. Minister-president dr. Drees was reeds, vermoeid, naar huis gegaan. De secretaris van koning Leopold, Jacques Pirenne, heeft gisteren te Brussel de socialistische oud-premier, Achille van Acker, beschuldigd in 1945 ten on rechte verklaard te hebben, dat de geallieerden zich tegen de terugkeer van dc koning verzetten. Volgens een gisteren door de secretaris van de koning verstrekte medede ling heeft Van Acker in Juni 1945 tegen de koning gezegd: „Ik ben er van overtuigd, dat de Amerikanen en Britten zich verzetten tegen de terugkeer van de koning. Ik heb met de Britse ambassadeur en met leden van het militaire bestuur gesproken. Zij zijn van mening, dat troonsafstand een goede oplos sing zou zijn. De Amerikaanse ambassadeur heeft mij ook verteld, dat de koning moést aftreden. De geallieerden willen Prins Bondewijn aan het be stuur en in de tussentijd het regentschap." In de verklaring van Jacques Pirenne. de secretaris van de koning stond verder, dat de Amerikaanse ambassadeur in België op 3 Nov. 1945 ontkend heeft dit tegen Van Acker gezegd te hebben. „Deze z.g. verklaringen zijn volledig verzonnen", waren, volgens de secre taris, de woorden van de Amerikaanse ambassadeur. Jacques Pirenne uitte deze beschuldi gingen, die vervat waren in een lijvig document, tijdens een vrij ongewone persconferentie. Eerst las hij een korte verklaring voor, die begon met de zinsnede: „Ik heb van de koning opdracht gekregen u een belangrijke mededeling te doen." Vervolgens gaf hij een kort overzicht van de inhoud van het document. In het rapport wordt de eerste minis ter Achille van Acker er van -beschul digd, dat hij de terugkeer van de koning naar België verhinderd heeft. In het proces te Sofia tegen de vroegere Bulgaarse vice-premier Kostov en diens aanhangers bekenden alle beklaagden die gisteren voorkwamen hun „schuld". Kostov zelf kwam niet terug op zijn verklaringen van Woensdag, waarin hij op enkele punten de tenlastelegging afwees. Twee belangrijke beklaagden in het proces, namelijk Ivan Stefanov, voor malig minister van Financiën en Niko- lof Petkov, Kostov's rechterhand als vice-president van de staatscommissie voor economische zaken, waarvan Kos tov president was, hebben gisteren ver klaard, dat zij en Kostov Britse agenten waren en complotteerden tegen de Bul gaarse regering. Een derde beklaagde, Boris Kristov, voormalig handelsvertegenwoordiger in de Sovjet-Unie, verklaarde eveneens schuldig te zijn op alle punten van de aanklacht, o.m. dat hij na zijn arrestatie in 1943 gecapituleerd had voor de politie, Verwachting?,tot Zaterdagavond: Meest zwaar bewolkt met buien, sommige met hagel of natte sneeuw. Aanvankelijk zwakke tot matige wind uit uiteenlopende richtingen, later matige tot krachtige wind uit Noordelijke richtingen en iets kouder. Zon: 8.36—16.29 Maan: 21.20—12.34 In afwijking- van de mening van bondskanselier Adenauer heeft de West- Duitse president Theodor Heuss gisteren verklaard, dat Hij principieel tegen de oprichting van een Duits leger is. In een vraaggesprek met Associated Press verklaarde hij, dat het voort durende gepraat over een Duits leger de wereld vertrouwd zou kunnen maken met het idee. De president zei zich tegen het idee te zullen blijven verzetten, zelfs indien de geallieerden een Duits leger zouden willen en al zou dit onder Duits bevel komen te staan. Dr. Adenauer heeft daarentegen gezegd, geen voorstander te zijn van een leg^r, maar bereid te zijn er één te vormen, indien de. geallieerden dit wilden en indien het een onderdeel zou worden van een groot West-Europees leger. een oorlog te voeren. Deze mensen ver langen naar een nieuwe Duitse strijd macht. Het voortdurend praten over een dergelijke strijdmacht schept een psy chologische toestand, welke voor hen gunstig is, omdat de mensen langzaam aan gewend raken aan het idee van her militarisering. Het zou geen schok meer voor hen zijn, indien zij hoorden, dat een dergelijk leger zou worden opge richt. Dat is slecht voor de democratie." De president liet zich optimistisch uit over de kansen op het bewaren van de vrede. De president gaf verder als zijn me ning, dat er geen sprake meer van anti semitisme in Duitsland is. Wel meende hjj, dat nog zekere Duitsers met nazi ideeën besmet waren. President Heuss gaf tevens uiting aan zijn bezorgdheid over het anti-semitis- me in sommige andere staten, „welke misschien meer moeilijkheden met dit probleem zullen hebben, dan wij." Hij wilde echter niet zeggen op welke sta ten hjj doelde. Dr. Heuss zei voorts dat de moeilijk heden tussen het Oosten en het Westen uit de weg geruimcj konden worden qn de vrede kon bewaard blijven. Hij ge loofde niet in de berichten over her bewapening in de Sovjet-zone. „In elk geval", zo vervolgde hij, „burgeroorlo gen liggen de Duitser niet." „Het is niet redelijk, op het ogen blik een Duits leger te hebben. Dit zou eenvoudigniet in ons voordeel zijn, in onze grondwet wordt de dienstplicht verboden. Iedere Duitser heeft het recht zich te verzetten tegen militaire dienst. Daarom zou een Duits leger slechts uit huurlingen kunnen bestaan, daar er niet voldoende vrijwilligers zou den zijn. Er zijn veel mensen, die slechts geleerd hebben militairen te bevelen of De geallieerde Hoge Commissie voor West-Duitsland heeft gistermiddag vier «ur geconfereerd met Bondskanselier Adenauer. Alle partijen nemen de grootste geheimhouding in acht wat be treft onderwerpen en resultaten van de bespreking. In een communiqué word: gezegd, dat op harmonieuze en nuttige wijze van gedachten is gewisseld en dat de besprekingen 16 December zullen worden voortgezet. Hangende de onder handelingen kon geen nadere verklaring worden afgelegd. Officieus worden de volgende onder werpen van bespreking genoemd: De tegenstrijdigheden in dr. Adenauer's jongste verklaringen over het aandeel van Duitsland in de West-Europese de- tensie, het verzoek van Duitsland om instelling van een Geallieerd-Duitse commissie tot regeling van geschillen over de ontmanteling, de overdracht van de bevoegdheid om de oprichting van politieke partijen goed te keuren en ten slotte de bezettingskosten. Volgens geallieerde woordvoerders ko men de voorstellen om een gemengde commissie in te stellen die tot taak zou hebben de beëindiging van de staat van oorlog tussen Duitsland en de Westelijke mogendheden te bestuderen, niet op de agenda vöor. De geallieerde Hoge Commissie heeft gisteren voorts er in toegestemd, twee wijzigingen aan te brengen in de munt- zuiveringswetten van 1948, die ten doel hebben budgetaire hulp van West-Duits land aan West-Berlijn onmiddellijk te vergemakkelijken en ten tweede de West-Duitse regering groter armslag te geven bij de financiering van produc tieve uitgaven door middel van leningen. geheime economische gegevens verschaft had aan een Brits agent en Kostov ge holpen had bij het saboteren van de handelsbetrekkingen met de Sovjet-Unie. Ook zei Kristov economische inlich tingen te hebben verstrekt aan Joego slavië op instructie van Kostov. „Ik heb meer dan berouw, dat ik mij hiertoe door Kostov liet brengen, ik verwacht een zware straf, maar tegelijkertijd ver. zoek ik het hof om clementie, opdat ik een kans krijg terug te keren tot mijn klasse, mijn volk, de opbouw van het socialisme en naar mijn kinderen", aldus besloot Kristov, die sommige ogenblik ken zeer emotioneel had gesproken. Iwan Toetev, de volgende beklaagde, verklaarde, dat hij voor de Britse inlich. tingendienst had gewerkt en getracht had de handelsbesprekingen met Bul garije en Tsjechoslowakije te saboteren. Dit laatste was verijdeld door de per soonlijke interventie van president Gott- wald en premier Dimitrov, zodat ten slotte toch een handigs verdrag kon wor. den gesloten. Ook Kolev, de voormalige administra. tieve secretaris van het Bulgaarse poli tiebureau, en Toncev, de voormalige gouverneur van de Bulgaarse bank, be kenden schuld. Kostov, die zich Woensdag onschuldig noemde aan de voornaamste beschuldi gingen, deed gisteren geen poging om deze verklaringen te betwisten, ofschoon de president hem daartoe de gelegen heid gaf. Kolev verklaarde in zijn getuigenis, dat Stalin zelf de Bulgaren had ingelicht over het „nationalisme" van Kostov en zijn houding tegen de Sovjets. Dit was het begin geweest van Kostov's val. Ook wordt Van Acker er van beschul digd, dat hij gedreigd zou hebben, anti- Leopoldistische documenten te publi ceren, als de koning weigerde af te treden. In het rapport wordt er op gewezen, dat eerst de Belgische communistische partij zich verzette tegen de terugkeer van de koning, en dat pas later de socia listen volgden. Volgens het rapport werd de eerste anti-Leopoldistische bijeenkomst in Bel gië in Februari 1945 gehouden, terwijl de eerste socialistische anti-Leopoldisti sche bijeenkomst op 13 Mei 1945 plaats had. Woensdag had Van Acker aan de pers medegedeeld, dat de koning zelf ver antwoordelijk was voor het uitstel van zijn terugkeer naar België. Van Acker zei, dat hij voor de terugkeer was ge weest. doch dat deze later politiek on mogelijk was geworden. In verband met de langdurige bespre king in de bijzondere Kamercommissie van het voorstel tot het houden van een volksraadpleging over de terugkeer van de Belgische koning, wordt te Brussel verklaard, dat de volksraadpleging niet eerder dan in de tweede helft van Fe bruari gehouden zal kunnen worden. De Canadese minister van Handel, Howe, heeft gisteren te Ottawa voor het parlement verklaard, dat in Mei 1943 een scheepslading Canadees uranium- oxide en uranium-nitraat naar de Sovjet- Unie is gezonden, ter waarde van 2.445 dollar en via de normale handelswegen. Slechts zeer weinigen wisten toen, dat er proefnemingen voor het produceren van de atoombom aanstaande waren en men oordeelde het verstandig, niet door afwijzing van de orders voor de ge noemde metalen argwaan te wekken. In 1943 gold de politiek, alle mogelijke hnlp aan Sovjet-Rusland te verlenen. De Franse ..Raad van de republiek" (de senaat) heeft hedenochtend een re solutie aangenomen, waarin hij zich uit spreekt tegen elke herbewapening van Duitsland. De resolutie werd aangeno men na een debat over de toelating van Duitsland tot de Raad van Europa. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft gisteravond een door Amerika ingediend voorstel aangenomen, waarin alle landen worden verzocht de handen af te houden van China en de met dit land gesloten verdraven t» eerbiedigen. Het besluit kwam voort uit de bittere beschuldigingen van de Chinese Natio nalisten, dat Rusland de Chinese communistische troepen hulp verleende cn daar om schuldig was aan agressie. De Assemblee nam daarop een voorstel van Cuba. Ecuador en Peru aan om het gehele Chinese vraagstuk te verwijzen naar de Kleine Assemblée met de opdracht om in September 1950 aan de Algemene Vergadering aanbevelingen uit te brengen. Het nationalistische Chinese kabinet heeft inmiddels gisteren besloten het vasteland te verlaten en uit te wijken naar Taipeh op Formosa. Taipeh zal de vijfde nationalistische hoofdstad zijn. Reizigers uit de huidige hoofdstad, Tsjengtoe. verklaren, dat Tsjang Kai Sjek met de premier, generaal Yen Hsi Sjan, reeds per vliegtuig naar Formosa is vertrokken. Ook andere ministers zou den vertrokken zijn. Volgens andere reizigers, die uit Alle moeite wordt gering, als men iets met vreugde doet.I Tsjengtoe in Hongkong zijn aangekomen, hebben voorhoeden van de communis tische legers een punt. 32 km ten Zuid- Oosten van Tsjengtoe, de voorlopige nationalistische hoofdstad, bereikt. Volgens personen, die in nauw contact staan met de waarnemende president generaal Li Tsoeng Jen, die zich thans te New York bevindt, zou deze verklaard hebben van plan te zijn een klein bas tion in het Zuiden te verdedigen „wat er ook met Tsjang Kai Sjek en zijn hel pers zal gebeuren". Men geeft hieraan de uitlegging, dat hij zou weigeren om naar Formosa uit te wijken. Onlangs is aan generaal Tsjang Kai Sjek verzocht het presidentschap weer op zich te nemen. Hij heeft echter nog niet geantwoord. Het is bekend, dat Tsjang en Li onenigheid over de te vol gen taktiek hebben. i

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1