Met 71 tegen 29 stemmen aanvaardt Kamer
overdracht van de souvereiniteit
C.H.-fractie bleef verdeeld,
V.V.D. stemde echter voor
f "f
Beklaagden bekennen „schuld"
WEST-DUITSL ANDS PRESIDENT TEGEN
VORMING DUITS LEGER
GEEN INMENGING IN CHINA
Beslissing
onder dwang
Belgische oud-premier Van Acker
zou feiten verdraaien
Tot hoofd en hart
Overtuigende rede van
Min. Van Maarseveen
Lonen en prijzen
250.000 dollar geëist
van de K.L.M.
Week vóór Kerstmis
Debat over overdracht
in Eerste Kamer
Pokken op „Kota Inten"
Verklaring van secretaris van koning Leopold
Kostov zelf komt niet op zijn verklaringen terug
.Het weer
Hij zou zich zelfs blijven verzetten als de
geallieerden een leger zouden willen
„Van anti-semitisme
geen sprake meer"
Canada zond in 1943
uranium naar Rusland
Li niet naar Formosa?
VRIJDAG 9 DECEMBER 1949
73ste JAARGANG No. 24636
(Van onze parlementaire redacteur)
In de afgelopen nacht vijf minuten voor twee heeft de
Tweede Kamer met de aanvaarding van het wetsontwerp
„Souvereiniteitsoverdracht Indonesië" haar goedkeuring
gehecht aan de overeenkomsten, waartoe de R.T.C. geleid
heeft. De stemverhouding was 71 vóór- en 29 tegen
stemmers. Het was,' zoals de voorzitter Kortenhorst consta
teerde, voor hel eerst in de parlementaire geschiedenis, dat
de Tweede Kamer voltallig aan een stemming deelnam.
De tweederde meerderheid werd ruim gehaald. Tegen
stemden de voltallige A.R.-fractie, de beide St.G.-leden en
alle communisten. De C.H.-fractie bleef verdeeld: vijf leden
stemden tegen, te weten de heren Beernink, Schmal, v. d.
Feltz, De Ruiter en Krol, terwijl vier leden voorstemden,
namelijk de fractieleider de heer Tilanus, Jkvr. Wttewaal
van Stoetwegen en de heren v. d. Wetering en Kikkert.
De K.V.P. en de P.v.dJi. stemden unaniem voor, evenals de
leden van de V.V.D.
Onrust in Surabaja
duurt voort
Als schadevergoeding voor
dood bij Prestwick-ramp
Suiker 67 cent per
Kilogram
Ondertekening constitutie R.I.S.
Militair in ziekenhuis te
Aden opgenomen
HOUDING DER COMMUNISTEN
HET PROCES-KOSTOV TE SOFIA
Financiële faciliteiten
Volksraadpleging eind
Februari?
Men wilde geen argwaan
wekken
Franse Senaat tegen her
bewapening van Duitsland
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postqlro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlussti 45. tel 3998
Voor klachten over de oezorging na 5-30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. W. Boerrlgter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M van Run,
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer mTllimetef-
hoogte. Inaezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opaave van
redenen te weiqeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
f 1.52 per maand, f 4-55 per kwartaal.
De spanning over de eindbeslissing,
die in de loop van het driedaags
debat met het uur toenam, omdat
noch de V.V.D., noch de C.H.U. zich over
hun definitieve houding bloot gaven, is
vannacht met de aanvaarding van het
wetsontwerp gebroken. De Tweede
Kamer heeft zich met een ruime twee
derde meerderheid voor aanvaarding
Uitgesproken, vooral nadat het kabinet
zijn zwaarste geschut in stelling had
gebracht. De minister van Buitenlandse
Zaken, mr. Stikker, sprak zeer open
hartige taal en wees op onze zwakkp
internationale positie. De wereld zou
ons eenvoudig dwingen tot over
dracht der souvereiniteit. De Kamer
stond dus eigenlijk in een dwangpositie,
waarbij geen vrije keus mogelijk was.
Zo is de beslissing gevallen en daarmee
is een der hindernissen door de regering
genomen. Alle aandacht zal zich nu in
de komende dagen concentreren op de
tweede hindernis: de debatten en de be
slissing van de Eerste Kamer.
Toch willen wij het verloop der de
batten in de Tweede Kamer nog niet
loslaten. Ten eerste niet, omdat zij van
zo groot belang zijn voor onze historie
en ten tweede niet, omdat op sommige
ogenblikken geluiden werden gehoord,
die wellicht voor de nabije toekomst van
beslissende betekenis kunnen worden.
Een der belangrijkste en knapste rede
voeringen was ongetwijfeld die van prof.
Romme. Hij stelde de kwestie al dadelijk
heel scherp a's volgt: wat zijn de gevol
gen van aanneming voor de consolidatie
van Indonesië en wat zijn de gevolgen
van verwerping. De fractievoorzitter
citeerde hierbij een passage uit een arti
kei van ons blad, geschreven enkele
dagen voor de behandeling in de Ka
mer, waarin wij op tal van onzekerhe
den wezen, waaronder de overdracht
der souvereiniteit geschiedt. Romme er
kende de trieste mogelijkheden, waarop
wij hadden gewezen, maar wenste toch
voor de souvereiniteitsoverdracht nü te
stemmen, want de mogelijkheden wor
den voor mij, aldus Romme, tot mense
lijke zekerheden, wanneer de souverei
niteitsoverdracht nu achterwege zou
blijven. Een zekerheid is er intussen al.
die wijde perspectieven opent: Amerika
was zo tactisch en fijngevoelig om tij
dens de debatten in de Kamer de be
noeming bekend te maken van Merle
Cochran, het Amerikaanse lid van de
L.N.C.r., tot ambassadeur te Batavia.
Een hoofdmoment in Romme's rede
was zijn herinnering aan het aftreden
van minister Sassen, dat tien maanden
geleden zoveel opschudding teweeg
bracht. Hij herhaalde nog eens zijn woor
den van 17 Aug. j.l., dat hij en zijn poli.
tieke vrienden geen verantwoor
de 1 ij k h e i d achteraf wilden aan
vaarden voor het inslaan van de we"
waartoe de Regering, met afwijking van
het gemeen overleg met de Kamer, is
overgegaan. Tegen deze nu nogmaals
herhaalde verklaring is mr. Oud op zeer
scherpe wijze van leer getrokken. De
fractieleider van de V.V.D. zeide letter
lijk:
„De verantwoordelijkheid voor de da
den van het Kabinet aanvaardt het Ka-
binet. Wij aanvaarden de verantwoorde.
Iijkheid voor de wijze, waarop wij op
die daden van hef Kabinet reageren, en
wanneer wij naar aanleiding van be
paalde daden van het Kabinet, die wij
verkeerd vinden, om welke reden dan
ook. niet het Kabinet de gelegenheid
ontnemen het bewind voort te zetten,
dan aanvaarden wij daarvoor de verant
woordelijkheid. De heer Romme heeft
precies dezelfde verantwoordelijkheid
als wij allen, toen hij na het debat in
Augustus de Regering haar werk heeft
laten voortzetten. Ik wil dit wel verkla
ren. Ook bij mijn groep ik verklaar
dit ronduit is ernstig de vraag gere
zen of wij met vertrouwen in dit Ka
binet nog wel de Ronde-tafelconferenf ie
zouden kunnen ingaan, na alle deviaties,
terwijl wij telkens het gevoel hadden:
de Regering stippelt geregeld lijnen van
beleid uit, maar houdt zich niet daaraan.
Kunnen wij nu met deze Ronde-tafel
conferentie voor ogen verwachten, dat
wij gedurende die Ronde-tafelconfe
rentie die Regering niet telkens en
telkens opnieuw zullen zien deviëren?
En nu weet de heer Romme net zogoed
als ik, dat, wanneer het Kabinet de ge
legenheid heeft gekregen de Ronde-tafel,
conferentie vorder te houden en de on
derhandelingen te voeren, dit komt om
dat men ook in de groep van de heer
Romme niet bereid was het Kabinet het
vertrouwen op te zeggen.
Ik ben volkomen bereid voor mij en
mijn politieke vrienden elke verant
woordelijkheid te dragen, die ons toe
komt, maar ik ben niet bereid te aan
vaarden een voorstelling van zaken, die
hierop neerkomt, dat de heer Romme
met zijn Katholieke Volkspartij het
wijze en goede beleid zou hebben ge
voerd, terwijl de fouten zouden zijn ge
maakt aan een andere zijde. Wij hebben
elkander goed te begrijpen. Wij zijn maar
een kleine groep. Wij zijn maar rnet
zijn achten en dragen daardoor een an
dere verantwoordelijkheid dan de heren,
die met hun 32-cn zijn en die er ook bij
verschillende gelegenheden blijk van
hebben gegeven ons niet nodig te heb
ben. Wij hebben dat ook bij de publiek,
rechtelijke bedrijfsorganisatie gezien. Ik
begrijp dat allemaal best. Maar dan
moeten de beren met hun 32-en ook de
verantwoordelijkheid durven dragen,
die zij te dragen hebben."
Wij hebben dit deel van mr. Oud's
rede uitvoerig geciteerd, omdat in de
toekomst, op zeker moment, de kwestie
der verantwoordelijkheid nog wel eens
Zeer zwaar zou kunnen gaan wegen.
Er zijn nog meer momenten geweest,
waarop wij merkwaardige dingen moch
ten beluisteren. Bij de bespreking van
hetgeen geschieden zou als tengevolge
Van verwerping het kabinet zou moeten
heengaan, zeide Romme onomwonden,
dat geen enkele groep in de Kamer,
ook niet de groep, waartoe hij behoor
de, gerechtigd was op voorhand het re
geren aan een nieuw kabinet onmoge
lijk te maken. Ook hierop reageerde mr.
Oud nogal scherp. Wij herinnerden
daarom nog even aan deze passage, om
dat men nog in onzekerheid verkeert
Over de houding der Eerste Kamer.
Tenslotte vielen ons de milde woorden
op. welke de kath. fractieleider op het
eind van zijn grote rede aan de oppo
sitie wijdde. Ook hier zien wij moge
lijkheden groeien, die, wanneer de In
donesische kwestie tengevolge van de
souvereiniteitsoverdracht grotendeels ge
liquideerd zou zijn, wij zouden toejui
chen. Dit laatste is vooralsnog echter
toekomstmuziek.
De spanning, waarin de Tweede Ka-
Jher ons volk drie dagen lang gevangen
hield, is geweken. Het buitenland is
verheugd, bet Nederlandse volk buigt
voor deze beslissing, die zijn vertegen
woordigers móesten nemen, omdat er,
x°als minister Stikker gisteren zeide,
Seen alternatief was. Wèl zwaar is de
Verantwoordelijkheid van hen. zowel in
P'nnen- als buitenland, die er aan heb-
5en medegewerkt, ons. Rijk in deze
rjWangpositie te plaatsen. De historie zal
hen oordelen.
Tijdens de stemming heerste er een
zeer bijzondere atmosfeer in de zaal. De
namen van de Honderd werden iets na
drukkelijker uitgeroepen en de leden
spraken hun voor of tegen enigszins ge
articuleerder uit dan gewoonlijk. De
mecsten turfden zelf de stemmen. Zo
deden ook de ministers, die compleet
aanwezig waren.
Dit was dan het einde van een dag,
die des morgens om 1 uur begonnen
was met een werkelijk superieure rede
van minister Van Maarseveen, superieur
niet alleen om haar hoog intellectueel
niveau, maar ook en vooral zelfs van
wege het tactische meesterschap, waar
van zij blijk gaf. Zoals wij in een deel
van de vorige oplage reeds schreven,
gaf zij in dit laatste opzicht een merk
bare zwenking te zien en de minister
steunde nog maar licht op zijn grond
wettelijk standpunt: hij gaf het welis
waar niet prijs, doch hij gaf er vooral
de betrekkelijkheid van aan door te er
kennen, dat de overeenkomsten van de
R.T.C. in meer dan een opzicht langs
de grenzen van het grondwettelijk toe
laatbare gaan. De strijd, zeide hij, speelt
zich in het grensgebied af, en daarmee
was dus toegegeven, dat de grondwette
lijkheid van het Unie-Sthtuut een twij
felgeval uitmaakt.
Stemde deze zoveel meer reële taal
reeds sympathiek, hét noodzakelijk com
plement, dat de minister tegenover de
verzwakking van zijn oude standpunt
moest geven, bracht zijn verdediging
zelfs in de sfeer van de „common sence"
en uit de stijl van loutere juristerij,
waardoor het betoog ongemeen aan over
tuigingskracht won.
De minister betoogde voortdurend de
politieke noodzaak. Hij ging zelfs zover
te zeggen, dat reeds volgens het woord
van Cicero in opperste instantie en on
getwijfeld nadat alle argumenten ge
toetst zijn, recht is, wat het heil is van
land en volk. Tenslotte hoorde men de
minister zelfs zeggen, dat de Grondwet
nooit bedoeld kan zijn om te belemme
ren wat kennelijk het hoogste belang
van volk en land genoemd moet worden.
Maar dit was in wezen een pleidooi voor
noodrecht, dat zich hier inderdaad laat
gelden, een pleidooi, waarmee de minis
ter veel meer indruk kon maken dan
met de verdediging, die hij in zijn Me
morie van Antwoord heeft geleverd
Stellig heeft hij het hiermee de heer
Oud en zijn fractiegenoten gemakkelij
ker gemaakt, voor het wetsontwerp
te stemmen.
Met dat zelfbeschikkingsrecht is het
niet zo somber gesteld, merkte de minis,
ter op. Daar zijn vaste afspraken over
gemaakt met de tegenpartij en er is geen
reden om aan te nemen, dat ze niet na
geleefd zouden worden. Mocht dit even
wel om de een of andere thans niet eens
denkbare reden toch eens niet gebeuren,
dan is er altijd nog het Uniehof van Ar
bitrage, waaraan Nederland de zaak kan
voorleggen. Maar, zo vroeg de minister
verder, staat dan de zaak van degenen,
die zich in de Minahassa willen afschei
den van Indonesië en onder Nederland
willen blijven, zo bijzonder sterk? De
laatste volksstemming van November
heeft een percentage van 46 pet. opge
leverd, dat in ieder geval tegen afschei
ding gekant is, al is het wel geporteerd
eigen status binnen de R.I.S.
t pet., de Twapro, is voor
afscheiding, maar een andere 27 pet., de
Hoofdenbond, is een volkomen onduide-
en zichzelf verdeelde stroming.
Men moet er zich voorlopig werkelijk
geen overdreven voorstellingen van ma
kken.
De onrust in Surabaja duurt voort.
Dinsdag heeft een bende de leerfabriek
„Wonotjolo", 2 km. buiten de stad, over
vallen. De bende, die met revolvers be
wapend was, dreef het personeel bijeen,
maakte zich o.m. meester van een geld
kist en verdween met twee eveneens ge
stolen auto's.
Zes politie-agenten en een leider van
een wijk werden ontvoerd.
Voorts werd een groot aantal inbraken
en gewapende overvallen gepleegd. Dui
zenden guldens werden hierbij buitge
maakt. Bü een politierazzia werden door
met stenguns bewapende agenten twee
vluchtenden neergeschoten.
„De Vrüe Pers" te Surabaja schrijft,
dat men langzamerhand van een nood
toestand kan spreken.
Na besprekingen te Surabaja verklaar
de de Sultan van Djocja, bezwaar ie
hebben tegen het houden van feestelijk
heden bij de overdracht der souvereini
teit. De T.N.I, zal tijdig te Surabaja
arriveren. Er wordt onderzocht, of de
rampok in deze stad is georganiseerd.
De Sultan beschouwt de tien dagen voor
en de tien dagen na de souvereiniteits
overdracht als de critieke periode.
De minimum-voorwaarden, die voor
de souvereiniteitsoverdracht in vervul
ling moeten gaan, zijn inderdaad bezig
vervuld te worden. Men neemt op bet
ogenblik in Indonesië krachtige maat
regelen om de bestuursorganen in elkaar
te zetten. Zo gaat het ook met de orga
nisatie van de inwendige orde en rust
onder leiding van de zeer gezaghebben
de persoon van de Sultan van Djocja.
Het was stellig een gelukkige omstan
digheid, dat de berichten van de laatste
week uit Indonesië sterk spreken van
een aanzienlijke verbetering in de si
tuatie daar te lande. Men schijnt er het
dieptepunt van depressie en onrust te
boven te komen.
Bijzonder welsprekend was minister
Van Maarseveen, toen hij de situatie
schetste van de Zuid-Oost-Aziatische
wereld en het grote belang aantoonde
van een politiek, die het gerechtvaar-
oigde nationalisme in die streken met
tegen het Westen antagoniseert, doch
door aan zijn aspiraties te voldoen, het
beweegt met het Westen samen te gaan-
Moet men zich dan met deze zware
plicht, die op het Westen rust, voor ogen,
laten leiden door de spreuk „Fiat
justitia pereat mundus"? Maar ook ais
Nederland de overeenkomsten zou ver
werpen, zal er ongetwijfeld in Indone
sië toch op de een of andere manier
een nieuwe rechtsorde tot stand komen,
maar dan ten koste van ontzaglijk veel
bloed en de zwaarste materiële offers
van alle betrokkenen een rechtsorde,
waarop de Grondwetgever in het ge
heet niet gedoeld heeft en die buiten
Nederland om, zelfs tegen Nederland
gekeerd zal werden. In dit verband zei
de minister wat later dan ook nog op
niet mis te verstane wijze, dat ook het
uitstel van overdracht, waarom de anti-
revolutionnairen gevraagd hebben, on
mogelijk is. Dit zou vernietigend zijn
voor het prestige van de Indonesische
leiders en het zou het hun onmogelijk
maken de toestand in hun land in de
hand te houden. Alleen de poging van
Nederland om tot uitstel te geraken zou
reeds alle vertrouwen te niet doen. Uit
stel r gelijk staan met verwerping.
Welk perspectief verwerping zou ope
nen, had de heer Oud gevraagd. Ook
daarop gaf de minister prompt ant
woord namens het gehele Kabinet. Want
het Kabinet zal geen verantwoording
mogen dragen voor de gevolgen van
verwerping. Het Kabinet ziet dan geen
uitkomst meer en voelt zich niet bij
machte de fatale gevolgen te keren of
zelfs maar zo te leiden, dat een alge
heel afglijden naar de wanorde voor
komen zal kunnen worden. Dit mogen,
zo voegde de minister hieraan toe, de
genen, die toch de verantwoording voor
verwerping menen te kunnen dragen,
wel bedenken.
Hiermede is wel het voornaamste uit
de rede van minister Van Maarseveen
weergegeven. Maar de regering liet het
daar nog niet bij. De Kamer had ge
vraagd om inlichtingen en aldoor maar
weer inlichtingen. Nu. zij kreeg een re
geringstrommelvuur uit de zwaarste
vuurmonden op zich gericht, waar zij
urenlang stil onder zat. Want daar kwa
men nog voor de microfoon de ministers
Stikker, Götzen, Joekes en Schokking.
De ene met korte en de andere met
lange uiteenzettingen, maar feit is, dat
toen zij eindelijk uitgesproken waren,
niemand zich meer beklaagde over te
kort aan informatie.
(Vervolg op pag. 3 eerste kolom)
Een schadevergoedingseis van 250.000
dollar is tegen de K. L. M. ingediend
door mevr. W. Finne, de weduwe van
H. Finne, die bij de vliegramp bij Prest-
wick gedood werd. In de eis wordt be
weerd, dat de K. L. M. nalatig was ge
weest. omdat „zij haar vliegeniers, be
ambten en Employe's voorzien had van
onjuiste tabellen, handleidingen en
kaarten, die betrekking hadden op het
vliegveld Prestwick."
(Van onze Haagse redacteur)
Bij de berekeningen, die te Den Haag
thans gemaakt worden voor de doorvoe
ring van de aangekondigde verlaging
van de suikerprijs, wordt, naar wij ver
nemen, uitgegaan van een bedrag van
8 ct. per kg. Het is echter nog geen
uitgemaakte zaak dat de nieuwe sui
kerprijs inderdaad 67 cent per kg. zal
worden: de beslissing kan nog wel even,
zo werd ons van officiële zijde mede
gedeeld, op zich laten wachten.
Dit is de klas van de R.K. Huishoudschool te Harlingen, die de hoofdprijs won
van de Kinderpostzegelactie: 14 dagen naar Zwitserland.
IIIIIIIIMIIIIIIillllllllllllllHIIIMIIIIIIIIIIIItlllimilllUIHIIIIIIIII
Het afdelingsonderzoek door de Eerste
Kamer van het thans door de Tweede
Kamer goedgekeurde wetsontwerp be
treffende de souvereiniteitsoverdracht
zal, naar verwacht wordt, de volgende
week Dinsdag plaats hebben. In de
week daarop kan de openbare behan
deling dan geschieden. Het is niet on
mogelijk. dat, na de zeer uitvoerige
behandeling in de Tweede Kamer, d%
Kamer van vijftig het besluit zal nemen,
zich grote beperking op te leggen.
12 December zullen de gemachtigden
van de republiek en van de andere
deelstaten in het historische huis op Pe-
gangsaan Oost 56 te Batavia alwaar
17 Augustus 1945 de onafhankelijkheids
proclamatie werd ondertekend bij
eenkomen ter ondertekening van de
constitutie der R.I.S.
Men deelt ons van militaire zijde
mede, dat een opvarende militair van
het troepentransportschip „Kota Inten",
op thuisreis naar Nederland, te Aden
is opgenomen, lijdende aan pokken.
De betrokken familie is op de hoogte
gesteld. De toestand van de patiënt is
gunstig. Indien zich geen verdere ge
vallen op het laatste deel van de reis
zullen* voordoen, zal het schip op de
normale datum, vermoedelijk 24 De
cember. worden gedebarkeerd.
De opvarenden zullen in dat geval
op de gebruikelijke wijze naar huis
worden verv: erd.
Naar wij vernemen, zal 15 Dec. a.s. een
buitengew one V erbondsraadsvergade-
ring van de K.A.B. worden gehouden,
welke speciaal gewijd zal zijn aan het
vraagstuk van lonen en prijzen.
Een gelukkig kabinet bleef in de ministerskamer nog een tijd bijeen. V. U n. r.
zittend: de 'ministers Lieftinck, Schokking. Stikker, v. Maarseveen, Götzen. en
staand: Staatssecretaris schout bij nacht H. C W. Moorman, de ministers Teu-
lings, Joekes, Wijers, v. d_ Brink en Rutten. Minister-president dr. Drees was
reeds, vermoeid, naar huis gegaan.
De secretaris van koning Leopold, Jacques Pirenne, heeft gisteren te Brussel
de socialistische oud-premier, Achille van Acker, beschuldigd in 1945 ten on
rechte verklaard te hebben, dat de geallieerden zich tegen de terugkeer van
dc koning verzetten.
Volgens een gisteren door de secretaris van de koning verstrekte medede
ling heeft Van Acker in Juni 1945 tegen de koning gezegd: „Ik ben er van
overtuigd, dat de Amerikanen en Britten zich verzetten tegen de terugkeer van
de koning. Ik heb met de Britse ambassadeur en met leden van het militaire
bestuur gesproken. Zij zijn van mening, dat troonsafstand een goede oplos
sing zou zijn. De Amerikaanse ambassadeur heeft mij ook verteld, dat de
koning moést aftreden. De geallieerden willen Prins Bondewijn aan het be
stuur en in de tussentijd het regentschap."
In de verklaring van Jacques Pirenne. de secretaris van de koning stond
verder, dat de Amerikaanse ambassadeur in België op 3 Nov. 1945 ontkend heeft
dit tegen Van Acker gezegd te hebben.
„Deze z.g. verklaringen zijn volledig verzonnen", waren, volgens de secre
taris, de woorden van de Amerikaanse ambassadeur.
Jacques Pirenne uitte deze beschuldi
gingen, die vervat waren in een lijvig
document, tijdens een vrij ongewone
persconferentie.
Eerst las hij een korte verklaring
voor, die begon met de zinsnede: „Ik
heb van de koning opdracht gekregen
u een belangrijke mededeling te doen."
Vervolgens gaf hij een kort overzicht
van de inhoud van het document.
In het rapport wordt de eerste minis
ter Achille van Acker er van -beschul
digd, dat hij de terugkeer van de koning
naar België verhinderd heeft.
In het proces te Sofia tegen de vroegere Bulgaarse vice-premier Kostov en
diens aanhangers bekenden alle beklaagden die gisteren voorkwamen hun
„schuld". Kostov zelf kwam niet terug op zijn verklaringen van Woensdag,
waarin hij op enkele punten de tenlastelegging afwees.
Twee belangrijke beklaagden in het
proces, namelijk Ivan Stefanov, voor
malig minister van Financiën en Niko-
lof Petkov, Kostov's rechterhand als
vice-president van de staatscommissie
voor economische zaken, waarvan Kos
tov president was, hebben gisteren ver
klaard, dat zij en Kostov Britse agenten
waren en complotteerden tegen de Bul
gaarse regering.
Een derde beklaagde, Boris Kristov,
voormalig handelsvertegenwoordiger in
de Sovjet-Unie, verklaarde eveneens
schuldig te zijn op alle punten van de
aanklacht, o.m. dat hij na zijn arrestatie
in 1943 gecapituleerd had voor de politie,
Verwachting?,tot Zaterdagavond:
Meest zwaar bewolkt met buien,
sommige met hagel of natte sneeuw.
Aanvankelijk zwakke tot matige
wind uit uiteenlopende richtingen,
later matige tot krachtige wind uit
Noordelijke richtingen en iets kouder.
Zon: 8.36—16.29 Maan: 21.20—12.34
In afwijking- van de mening van bondskanselier Adenauer heeft de West-
Duitse president Theodor Heuss gisteren verklaard, dat Hij principieel tegen
de oprichting van een Duits leger is.
In een vraaggesprek met Associated Press verklaarde hij, dat het voort
durende gepraat over een Duits leger de wereld vertrouwd zou kunnen maken
met het idee. De president zei zich tegen het idee te zullen blijven verzetten,
zelfs indien de geallieerden een Duits leger zouden willen en al zou dit onder
Duits bevel komen te staan.
Dr. Adenauer heeft daarentegen gezegd, geen voorstander te zijn van een
leg^r, maar bereid te zijn er één te vormen, indien de. geallieerden dit wilden
en indien het een onderdeel zou worden van een groot West-Europees leger.
een oorlog te voeren. Deze mensen ver
langen naar een nieuwe Duitse strijd
macht. Het voortdurend praten over een
dergelijke strijdmacht schept een psy
chologische toestand, welke voor hen
gunstig is, omdat de mensen langzaam
aan gewend raken aan het idee van her
militarisering. Het zou geen schok meer
voor hen zijn, indien zij hoorden, dat
een dergelijk leger zou worden opge
richt. Dat is slecht voor de democratie."
De president liet zich optimistisch uit
over de kansen op het bewaren van de
vrede.
De president gaf verder als zijn me
ning, dat er geen sprake meer van anti
semitisme in Duitsland is. Wel meende
hjj, dat nog zekere Duitsers met nazi
ideeën besmet waren.
President Heuss gaf tevens uiting aan
zijn bezorgdheid over het anti-semitis-
me in sommige andere staten, „welke
misschien meer moeilijkheden met dit
probleem zullen hebben, dan wij." Hij
wilde echter niet zeggen op welke sta
ten hjj doelde.
Dr. Heuss zei voorts dat de moeilijk
heden tussen het Oosten en het Westen
uit de weg geruimcj konden worden qn
de vrede kon bewaard blijven. Hij ge
loofde niet in de berichten over her
bewapening in de Sovjet-zone. „In elk
geval", zo vervolgde hij, „burgeroorlo
gen liggen de Duitser niet."
„Het is niet redelijk, op het ogen
blik een Duits leger te hebben. Dit zou
eenvoudigniet in ons voordeel zijn, in
onze grondwet wordt de dienstplicht
verboden. Iedere Duitser heeft het
recht zich te verzetten tegen militaire
dienst. Daarom zou een Duits leger
slechts uit huurlingen kunnen bestaan,
daar er niet voldoende vrijwilligers zou
den zijn. Er zijn veel mensen, die slechts
geleerd hebben militairen te bevelen of
De geallieerde Hoge Commissie voor
West-Duitsland heeft gistermiddag vier
«ur geconfereerd met Bondskanselier
Adenauer. Alle partijen nemen de
grootste geheimhouding in acht wat be
treft onderwerpen en resultaten van de
bespreking. In een communiqué word:
gezegd, dat op harmonieuze en nuttige
wijze van gedachten is gewisseld en dat
de besprekingen 16 December zullen
worden voortgezet. Hangende de onder
handelingen kon geen nadere verklaring
worden afgelegd.
Officieus worden de volgende onder
werpen van bespreking genoemd:
De tegenstrijdigheden in dr. Adenauer's
jongste verklaringen over het aandeel
van Duitsland in de West-Europese de-
tensie, het verzoek van Duitsland om
instelling van een Geallieerd-Duitse
commissie tot regeling van geschillen
over de ontmanteling, de overdracht van
de bevoegdheid om de oprichting van
politieke partijen goed te keuren en ten
slotte de bezettingskosten.
Volgens geallieerde woordvoerders ko
men de voorstellen om een gemengde
commissie in te stellen die tot taak zou
hebben de beëindiging van de staat van
oorlog tussen Duitsland en de Westelijke
mogendheden te bestuderen, niet op de
agenda vöor.
De geallieerde Hoge Commissie heeft
gisteren voorts er in toegestemd, twee
wijzigingen aan te brengen in de munt-
zuiveringswetten van 1948, die ten doel
hebben budgetaire hulp van West-Duits
land aan West-Berlijn onmiddellijk te
vergemakkelijken en ten tweede de
West-Duitse regering groter armslag te
geven bij de financiering van produc
tieve uitgaven door middel van leningen.
geheime economische gegevens verschaft
had aan een Brits agent en Kostov ge
holpen had bij het saboteren van de
handelsbetrekkingen met de Sovjet-Unie.
Ook zei Kristov economische inlich
tingen te hebben verstrekt aan Joego
slavië op instructie van Kostov. „Ik
heb meer dan berouw, dat ik mij hiertoe
door Kostov liet brengen, ik verwacht
een zware straf, maar tegelijkertijd ver.
zoek ik het hof om clementie, opdat ik
een kans krijg terug te keren tot mijn
klasse, mijn volk, de opbouw van het
socialisme en naar mijn kinderen", aldus
besloot Kristov, die sommige ogenblik
ken zeer emotioneel had gesproken.
Iwan Toetev, de volgende beklaagde,
verklaarde, dat hij voor de Britse inlich.
tingendienst had gewerkt en getracht
had de handelsbesprekingen met Bul
garije en Tsjechoslowakije te saboteren.
Dit laatste was verijdeld door de per
soonlijke interventie van president Gott-
wald en premier Dimitrov, zodat ten
slotte toch een handigs verdrag kon wor.
den gesloten.
Ook Kolev, de voormalige administra.
tieve secretaris van het Bulgaarse poli
tiebureau, en Toncev, de voormalige
gouverneur van de Bulgaarse bank, be
kenden schuld.
Kostov, die zich Woensdag onschuldig
noemde aan de voornaamste beschuldi
gingen, deed gisteren geen poging om
deze verklaringen te betwisten, ofschoon
de president hem daartoe de gelegen
heid gaf.
Kolev verklaarde in zijn getuigenis,
dat Stalin zelf de Bulgaren had ingelicht
over het „nationalisme" van Kostov en
zijn houding tegen de Sovjets. Dit was
het begin geweest van Kostov's val.
Ook wordt Van Acker er van beschul
digd, dat hij gedreigd zou hebben, anti-
Leopoldistische documenten te publi
ceren, als de koning weigerde af te
treden.
In het rapport wordt er op gewezen,
dat eerst de Belgische communistische
partij zich verzette tegen de terugkeer
van de koning, en dat pas later de socia
listen volgden.
Volgens het rapport werd de eerste
anti-Leopoldistische bijeenkomst in Bel
gië in Februari 1945 gehouden, terwijl
de eerste socialistische anti-Leopoldisti
sche bijeenkomst op 13 Mei 1945 plaats
had.
Woensdag had Van Acker aan de pers
medegedeeld, dat de koning zelf ver
antwoordelijk was voor het uitstel van
zijn terugkeer naar België. Van Acker
zei, dat hij voor de terugkeer was ge
weest. doch dat deze later politiek on
mogelijk was geworden.
In verband met de langdurige bespre
king in de bijzondere Kamercommissie
van het voorstel tot het houden van een
volksraadpleging over de terugkeer van
de Belgische koning, wordt te Brussel
verklaard, dat de volksraadpleging niet
eerder dan in de tweede helft van Fe
bruari gehouden zal kunnen worden.
De Canadese minister van Handel,
Howe, heeft gisteren te Ottawa voor het
parlement verklaard, dat in Mei 1943
een scheepslading Canadees uranium-
oxide en uranium-nitraat naar de Sovjet-
Unie is gezonden, ter waarde van 2.445
dollar en via de normale handelswegen.
Slechts zeer weinigen wisten toen, dat
er proefnemingen voor het produceren
van de atoombom aanstaande waren en
men oordeelde het verstandig, niet door
afwijzing van de orders voor de ge
noemde metalen argwaan te wekken. In
1943 gold de politiek, alle mogelijke hnlp
aan Sovjet-Rusland te verlenen.
De Franse ..Raad van de republiek"
(de senaat) heeft hedenochtend een re
solutie aangenomen, waarin hij zich uit
spreekt tegen elke herbewapening van
Duitsland. De resolutie werd aangeno
men na een debat over de toelating van
Duitsland tot de Raad van Europa.
De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft gisteravond een door
Amerika ingediend voorstel aangenomen, waarin alle landen worden verzocht
de handen af te houden van China en de met dit land gesloten verdraven t»
eerbiedigen.
Het besluit kwam voort uit de bittere beschuldigingen van de Chinese Natio
nalisten, dat Rusland de Chinese communistische troepen hulp verleende cn daar
om schuldig was aan agressie.
De Assemblee nam daarop een voorstel van Cuba. Ecuador en Peru aan om
het gehele Chinese vraagstuk te verwijzen naar de Kleine Assemblée met de
opdracht om in September 1950 aan de Algemene Vergadering aanbevelingen
uit te brengen.
Het nationalistische Chinese kabinet heeft inmiddels gisteren besloten het
vasteland te verlaten en uit te wijken naar Taipeh op Formosa. Taipeh zal de
vijfde nationalistische hoofdstad zijn.
Reizigers uit de huidige hoofdstad,
Tsjengtoe. verklaren, dat Tsjang Kai
Sjek met de premier, generaal Yen Hsi
Sjan, reeds per vliegtuig naar Formosa
is vertrokken. Ook andere ministers zou
den vertrokken zijn.
Volgens andere reizigers, die uit
Alle moeite wordt gering, als men
iets met vreugde doet.I
Tsjengtoe in Hongkong zijn aangekomen,
hebben voorhoeden van de communis
tische legers een punt. 32 km ten Zuid-
Oosten van Tsjengtoe, de voorlopige
nationalistische hoofdstad, bereikt.
Volgens personen, die in nauw contact
staan met de waarnemende president
generaal Li Tsoeng Jen, die zich thans
te New York bevindt, zou deze verklaard
hebben van plan te zijn een klein bas
tion in het Zuiden te verdedigen „wat
er ook met Tsjang Kai Sjek en zijn hel
pers zal gebeuren". Men geeft hieraan
de uitlegging, dat hij zou weigeren om
naar Formosa uit te wijken.
Onlangs is aan generaal Tsjang Kai
Sjek verzocht het presidentschap weer
op zich te nemen. Hij heeft echter nog
niet geantwoord. Het is bekend, dat
Tsjang en Li onenigheid over de te vol
gen taktiek hebben.
i