GEMEENTE en
Woningbouwvereniging
G
LORD PAKENHAM GESAUVEERD
Dat is goedkoop
„SPANISCHE HOFREITSCHULE" KOMT
BINNENKORT NAAR NEDERLAND
De Kerk in de Russische zone wordt stelselmatig uit
het openbare leven verdrongen
SENSATIONELE VERHOREN IN ZAAK-
BEATRIX-KLINIEK
Nogmaals de af faire-Wilton-
Fijenoord
29 LANDEN ONDERTEKENEN HET OORLOGS
REGLEMENT VAN HET RODE KRUIS
Optreden der Lippizaner hengsten zeldzaam
evenement en cultureel gebeuren
Schoonheid en gratie
Afbraak van kerkgebouwen in Brandenburg
Materiaal nodig voor
nieuwe boerderijen
Verduistering van f 30.000.of carte blanche
in hongerwinter?
Getuige wegens meineed
aangehouden
Dr. Hirschfeld getuigt
Twee auto's verbrand
I
VRIJDAG 9 DECEMBER 1949
PAGfWA 5
STRIJD TEGEN GODSDIENST IN OOST-DUITSLAND
Ramp te Prest wiek opnieuw in het Lagerhuis
In Februari 1950 door 59 naties aanvaard?
ÏO ct.
10 ct.
GA NAAR
25 Ct.
20 ct.
50 ct.
20 ct.
Kruisstraat 35
GOED NIEUWS VOOR PAARDEN-MINNAARS
Rechtbankzitting tot een uur voor middernacht
Verpleegsters in het nauw
f 30 000 verduisterd?
Meineed?
Mishandeling van
huisgenoten
Tegen Hilversummer op
nieuw vier jaar geëist
HOGE ONDERSCHEIDING VOOR
DR. BARUCH
Geleidelijke afvloeiing
bij de Rijkspolitie
f
I
Het huisvestingsprobleem plaatst de een weliswaar lange wachttijd, een wo-
gemeentebesturen voor schier Pln,S van hun vereniging te kunnen be-
onoplosbare moeilijkheden. Het trekken,
is een vraagstuk, dat zich niet beperkt
tot een doelmatige verdeling der be
schikbare woonruimte, maar ook sociale
en morele aspecten heeft. Wij beseffen
old net hierboven het verschijnsel,
dat de huisvesting boven andere
onderwerpen van gemeentelijke
volkomen dat de huisvesting voor de zorg prevaleert, ook het omgekeerde
gemeentelijke bestuurders het grootste doet zich voor, n.l. dat de bevoegdhe-
zorgenkind is, doch dat mag er niet toe den, ontleend aan de woonruimtewet,
leiden dat de huisvesting tot het een- door gemeentebesturen dienstbaar wor
den gemaakt cm nog andere doeleinden
dan de rechtmatige verdeling van
trale punt van het gemeentelijk be
leid wordt gemaakt. Met andere woor
den, dat liet gemeentelijk bestuursbe- woonruimte na te streven.
leid op ander terrein aan dat van de
huisvesting ondergeschikt wordt ge-
Door de wettelijk vereiste vestigings
vergunning hebben burgemeester en
maakt. Hieraan moesten wij denken wethouders de intercommunale migra-
toen wii de klacht lazen van de Fede- tie in handen. Die migratie is een maat-
ratie van Haarlemse woningbouwver- schappelijk verschijnsel, dat niet node-
enigingen over de vergaande bemoeiin- loos mag worden belemmerd. Indien
gen van de gemeentelijke huisvestings- ouders op hoge leeftijd bij hun kin-
bureaux bij de ingebruikgeving van ver- dern willen gaan inwonen; als een bruid
enigingswoningen. Wij zien hierin een cf pruidegom naar de echtgenoot in een
zekere miskenning van de waarde wel- andere gemeente wil gaan verhuizen,
ke goed geleide woningbouwveremgm- gevallen van woningruil, van verhui
gen ook thans nog voor de gemeen- zing om gezondheidsredenen of wegens
schap hebben. Deze verenigingen zijn verandering van werkkring, al deze
aan het particuliere initiatief ontspro- gevallen behoeven middels een vesti-
len en hebben een zeer belangrijk aan- gingsvérgunning de sanctie van burge-
deel gehad in de oplossing van de wo- meester en wethouders der gemeente
ningnood zoals die na 1918 heerste. Deze van vestiging. Nu is het streven merk-
verenigmgen zijn de vruchten van goe- baar bij de beoordeling der aanvra-
de burgerzin en ontlenen hun beteke- gen om vergunning niet uitsluitend de
nis aan de band welke wordt gelegd verdeling van woonruimte, doch ook
tussen eigendoni en gebruik van wo- andere overwegingen een rol te doen
mngen. Willen die verenigingen goed speien
V
werk doen, dan behoren haar wonin
gen te worden bewoond door haar
eigen leden. Nu zijn de bemoeiingen van
Sommige gemeentebesturen zien met
argus-ogen toe op het „introuwen" van
sommige huisvestingsbureaux met de jonggehuwden bij de ouders, want zij
verhuur van verenigingswoningen zó vrezen dat daardoor binnen korte tijd
intensief, dat van een vrije beschikking nleuwe „noodgevallen zullen ont-
over die woningen door de eigen le- staan.: op dle grond worden ook ver
den nauwelijks sprake is. Daardoor Funnlnfen geweigerd aan van elders
wordt de kern van deze in het belang keende ouders die bij hun kinderen
wil IPD cfoon innmnon Hoor cnool+ CiCtk
van de volkshuisvesting werkende ver
en cgingen aangetast. In de jurispruden-
tie van rechter en colleges van Gede- z zF
puteerde Staten over de woonruimtewet Door een zekere
is de eigendom van de woning een fac- stroefheid legt men e
tor van betekenis. Leden van een wo- schappelijk leven niet aan banden. De
willen gaan inwonen, daar speelt ook
de vrees voor uitgaven voor sociale
administratieve
stroefheid legt men evenwel het maat-
ningbouwvereniging kunnen tot op ze
kere hoogte als eigenaren van de wo-
ningen dier vereniging worden be
schouwd. Het gaat daarom niet aan,
clandestiene vestiging neemt dan ook
een steeds grotere omvang aan. Hiervan
is weer het gevolg, dat de bevolkings
registers der gemeenten bij lange na
met dit lidmaatschap geen rekening te niet meer de juiste toestand weerge
houden bij de toewijzing van woningen, ven, dat is dezer dagen trouwens on-
Wij kennen een gemeente waarin men omwonden in de Tweede Kamer ge
beide belangen, die van de woning- zegd! Elke gemeente heeft dus een aan-
bouwvereniging en van de huisvesting tal clandestiene inwoners doch zeker
op gelukkige wijze heeft gecoördineerd. °ok een groep in haar bevolkingsregis-
De woningbouwvereniging verhuurt ter ingeschreven personen, die feitelijk
haar woningen uitsluitend aan leden tot de ingezetenen van andere ge
en wel volgens de objectieve maatstaf gemeenten behoren. Als alle gemeenten
van het rangnummer der leden, bepaald bun clandestiene bewoners over haar
naar het tijdstip van de aanvang van grenzen zouden zetten, zou dit naar
het lidmaatschap. Aan de gegadigde onze stellige verwachting geen ingrij-
met het laagste rangnummer die van- pende wijziging brengen in de wo-
zelfsprekend dan al jarenlang lid van ningpositie der verschillende gemeen
de vereniging is wordt een vrijko- ten. want tegenover de verdrevenen
mende woning verhuurd; en op dit mo- zouden zij ongeveer een gelijk aantal
ment krijgt dat gelukkige lid het hoog- uit andere gemeenten gezette eigen in
ste rangnummer. Het bestuur wordt
daardoor ontslagen van de voor parti
eulieren haast ondraaglijke taak om de
woning te verhuren op de subjectieve
woners moeten opnemen. Dit moet een
motief zijn voor een zekere soepelheid
bij het verlenen van vestigingsvergun
ningen en niet te geloven in een feil-
grondslag van de beoordeling der ur- loze macht van de administratie, welke
gentie van de talloze aanvragen van zo licht tot bureaucratie leidt.
gegadigde leden; het bestuur zou dan
een tweede huisvestingsbureau worden!
Degene aan wie de woning wordt toe
gewezen zal door de lange wacht-
Tenslotte willen wij een goed woord
doen voor de ook in Nederland vrij
grote categorie „verplaatste personen",
waarmede wij bedoelen de uit de Oost
tijd als een urgent geval aangemerkt of de West of het buitenland terugke-
kunnen worden en mocht deze een. rende Nederlanders die niet in een be-
behoorlijke woning verlaten, dan kan
het huisvestingsbureau nog geen be
zwaar n-aken omdat dan toch die wo-
paalde gemeente aanspraak kunnen ma
ken op woonruimte. Deze moeten met
hun gezinnen soms een lange lijdensweg
ning voor toewijzing door dat bureau als clandestiene bewoners door Neder-
vrijkomt. Op deze wijze wordt een land afleggen tot zij een sociaal voe
lend gemeentebestuur vinden dat hun
huisvesting door een vestiging legali
seert.
grote categorie woningzoekenden ont
trokken aan de zorg van het huisves
tingsbureau omdat deze vertrouwen, na
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
LONDEN, hedenmorgen.
De luchtramp te Prèstwick en het
zonderling optreden van Lord Paken-
ham, Brits minister van Civiele Lucht
vaart, vormde gisteren wederom het
onderwerp van een debat, deze keer in
het Lagerhuis, waar de Procureur-Ge
neraal, minister Sir Hartley Shawcross,
optrad als de voornaamste regerings
spreker. Lord Pakenham, die, als lid van
de adel, geen recht heeft in het Lager
huis op tc treden, woonde een gedeelte
van het debat bU gezeten op de galerij.
Sir Hartley Shawcross deed in zijn
verweer wat Lord Pakenham nagelaten
had, toen hij bekend maakte, dat hij
de bevindingen van het Hof van onder
zoek niet kon accepteren. Sir Hartley
gaf namelijk de gronden, welke Lord
Pakenham hadden bewogen de conclu
sies van het Hof over de oorzaken van
de luchtramp naast zich neer te leggen.
He minister herinnerde eraan, dat de
voornaamste grond van critiek uitge
sproken door het Hof van onderzoek
Was, .dat het ongeluk had kunnen wor
den voorkomen, indien een zeker mete
orologisch bericht omtrent verslechte
ring van het weer was doorgegeven aan
de Nederlandse piloot.
Doch de piloot wist immers, aldus de
minister, dat het weer verslechterde en
hij was dienovereenkomstig ingelicht
op een vroeger tijdstip. Het was voorts
een feit, dat de piloot zijn toestel had
gevlogen tot binnen een afstand van
200 voet van de verlichte startbaan van
het vliegveld. Niemand zal ooit kunnen
achterhalen, waarom de piloot niet
landde, zoals iedereen op dat ogenblik
onder de omstandigheden verwachtte.
Hoch de verklaring kon niet liggen in
het feit, dat hij niet de laatste bood
schap over de verslechtering van het
Weer had ontvangen. En hier herinnert
de minister aan de verklaring, afgelegd
tijdens het onderzoek door de K.L.M.-
inspecteur, die meende dat het ongeluk
hiet kon worden toegeschreven aan
meteorologische oorzaken. De minister
vervolgde, dat de Nederlandse piloot,
ondanks de instructies van de K.L.M.
hiet beneden de 700 voet te vliegen en
hiet rond te cirkelen ten Oosten van
het vliegveld vanwege de zich daar be-
vindende hoogten, een electriciteitsmast
van slechts 400 voet hoogte had ge
makt. Wellicht lag de oorzaak in een
'out op de gebruikte kaart, doch er kon
Seen schuld worden toegeschreven aan
het grondpersonel voor de gebeurtenis-
®eh, welke plaatsgrepen na acht minu-
t|h over elf. Derhalve concludeerde Sir
"artley Shawcross: had Lord Pakenham
luist gehandeld door het personeel van
luchthayen in bescherming te nemen
wgen de bevindingen van het Hof van
?hderzoek? Doch Sir Hartley zei aan
begin van zijn rede, dat er inder
daad gronden waren, om aan Lord Pa-
*enham te verwijten, dat hij zijn eigen
fhhclusies had geprefereerd zonder zich
Verwaardigen aan het Hogerhuis me-
?e te delen, op welke gronden hij het
^staan had de conclusies van het Hof
Verwerpen.
Sir Hartley was dan ook van me-
mng, dat de methode van onderzoek
Jmranderd diende te worden, waartoe
*?U bereid was samen te werken met
oppositie. Doch de oppositie was
?°Ppig en wilde de motie, waarover
"•t debat plaats vond, niet intrekken.
Deze motie eiste een herziening van
de wijze van onderzoek bij luchtrain-
pen. Er restte de Labourpartjj niets
anders dan tegen te stemmen, aange
zien de oppositie de gehele kwestie
uitgesproken bleef bezien van een lou
ter politiek standpunt. De motie werd
dan ook verworpen met 246 tegen 111
stemmen.
Lord Pakenham is nu gesauveerd
Tsjechische troepen zijn systematisch bezig langs de Duitse grens een z.g. „dode'
zone te maken van drie k.m. breed. Alle gebouwen in deze zone worden afge
broken, tankvallen gegraven.
Negen en twintig landen, o. a. de Ver
enigde Staten, Groot-Brittannië en Ne
derland, hebben gisteren te Genève het
nieuwe oorlogsreglement van het Rode
Kruis ondertekend, aan dezelfde tafel,
welke 85 jaar geleden gebruikt werd
voor de ondertekening van de oorspron
kelijke Geneefse conventies en gebruik
makend van dezelfde rood-pluche stoe
len van toen.
Sovjet-Rusland ondertekende niet.
Het vliegtuig van de Russische delega
tie, waarin ook die van de Oekraïne en
Wit-Rusland meereisden, was door mist
te Wenen opgehouden. Deze delegaties
zonden echter een telegram met de be
lofte, de overeenkomst te zullen tekenen
zodra men in Genève gearriveerd zou
zijn.
Ook de Griekse delegatie had opont
houd.
In totaal hebben thans vijf en veertig
regeringen de drie gemoderniseerde
conventies' over de behandeling van
krijgsgevangenen en de verzorging van
gewonde zeelieden en soldaten alsmede
een geheel nieuw verdrag over de be
scherming van burgers in oorlogstijd
ondertekend.
Nederland, Argentinië, Groot-Brittan
nië, de V. S. en Canada hebben zich het
recht voorbehouden van oplegging van
de doodstraf aan burgers van een bezet
land, ook wanneer voor de bezetting de
doodstraf zou zijn afgeschaft. Verschei
dene andere regeringen maakten ander
voorbehoud.
De Oost-Europese delegaties betreur
den, dat het Sovjet-Russisch voorstel
tot verbod van atoom- en chemische wa
penen door de meerderheid verworpen
was.
Haarnet met elastiek,
zuiver natuurzijde
Bolnetje' mét elastiek
Haartiet - dubtiel 'ge
weven, met elastiek,
2. voor
Haarnet (echt haar),
dubbel geweven
Watergolfnet
Nachtnet - rose, bleu
en zalm
(Eigen bericht)
Naar wjj vernemen is de wereldberoemde „Spanische Hofreitschule" uit
Weenen, welker evoluties nog onlangs in Londen de algemene bewondering
wekten en o.m. met grote belangstelling werden gevolgd door Z. K. H. Prins
Bemhard, tijdens diens verblijf in Ehgel&id, thans ook voor een bezoek aan
Nederland uitgenodigd. De Spanische Hofreitschule is de enige rijschool waar
nog de klassieke rijkunst wordt geleerd en beoefend; zij heeft met haar Kost
baar paarden-materiaal ook de tweede wereldoorlog overleefd. Onmiddellijk
na de intocht der Amerikaanse troepen in Oostenrijk heeft de bekende ge
neraal Patton, zelf een enthousiast ruiter, die nog aan de (Bympische Spe
len van 1912 deelnam, dit oer-Oostenrijks instituut onder zijn hoede genomen
e® er zorg voor gedragen, dat de nauw met de school verbonden Lippizaner
stoeterij, welke in 1942 naar Tsjechoslowakije was overgebracht, naar haar
plaats van herkomst, Piber in Stiermarken, terugkeerde.
De witte Lippizaner paarden van deze
rijschool zijn de laatste nakomelingen
van het edele Spaanse paardenras, dat
reeds ten tijde der Romeinen gezocht
was. Maximiliaan II importeerde dit
Spaanse paaid in 1562 in Oostenrijk en
aan het dorp Lippiza, in de buurt van
Triëst, waar een grote stoeterij werd
gevestigd, zou het dier zijn nieuwe naam
ontlenen, waarvan de faam door heel
de beschaafde wereld ging. Hier op de
harde, met spaarzaam gras bedekte
kalkbodem werd dit, onder de blauwe
hemel van Andalusië uit Arabisch en
Berberbloed geboren paardenras verder
geteeld in zijn natuurlijke gratie en
trotse bouw, sterk, moedig en met een
groot uithoudingsvermogen. Na de in
eenstorting van 1918 hield Oostenrijk
van de Lippizaner stoeterij slechts 87
paarden over, die in Piber bij Graz een
nieuwe standplaats kregen, waar zij de
bergachtige kalkbodem en de zon von
den, die zij eeuwenlang gewend waren.
De „Spanische Hofreitschule", die on
der leiding staat van Overste Podhajsky,
vertegenwoordigt qpn zeer oude traditie
van het Keizerlijk Weenen, een levend
stuk Barok, dat als door een wonder tot
op de huidige dag in stand bleef. Nog
op het laatste ogenblik voor de strijd
in Maart 1945 Wenen bereikte, was de
school met haar gehele historische uit
rusting en haar kostbare paarden naar
St. Martin in Opper-Oostenrijk in vei
ligheid gebracht. Het historisch gebouw
der school, dat nog uit de bloeitijd der
Barok dateert, een schepping van Fischer
von Erlach, bleef bij de verwoestingen,
in de stad aangericht, gespaard; uit de
chaos van de tweede wereldoorlog kon
de school, die zoveel stormen in de loop
van de tijd getrotseerd had, haar taak
hervatten, opnieuw een burcht van tra
ditie en cultuur, zoals de klassieke rij
kunst betekent voor de vakman niet
alleen, maar voor allen, die zin hebben
voor schoonheid en gratie.
In het hart van Weenen, tussen
Michaeler- en Josefplatz, verheft zich
het gebouw der school met de ver
maarde, sprookjesachtige manege in
de klassieke afmetingen van 55 bij 18
meter en 17 meter hoog; hier vertonen
nog altijd de ruiters in hun traditio
nele uniform de edele staaltjes van
rijkunst op de beroemde witte Lippi
zaner hengsten, hier ziet men de paar
den als het ware zweven boven de
grond, elke beweging van mens en dier
in harmonie als vormden zij één le
vend geheel. De rijkunst, zoals die hier
oeoefend wordt, kan bogen op een
ontwikkeling van eeuwen en grijpt in
haar oorsprong terug tot de klassieke
oudheid.
De Lippizaner hengsten zijn ietwat
gedrongen, maar fraai gebouwd, hebben
een elastische gang, levendig tempera
ment en een grote mate van intelligentie
De schimmelkleur is kenmerkend voor
deze dieren; slechts zeer zeldzaam ko
men bruine Lippizaners voor. De af
gerichte schoolpaarden worden nooit
verkocht; zij blijven aan de school ver
bonden nog afgezien van het feit, dat
tijd en moeite, aan hun africhting be
steed, nauwelijks in geld zijn uit te druk
ken. Ieder, die in Nèderland belangstel
ling heeft voor paarden, zal ongetwij
feld het optreden van de Spanische Hof
reitschule met vréugde begroeten als
een zeldzaam evenement en bijzonder
cultureel gebeuren.
Verwacht wordt, dat in totaal tegen
Februari a.s. 59 landen de verdragen
zullen hebben getekend. Zfj worden van
kracht zes maanden nadat twee of meer
formele ratificatie-oorkonden zijn gede
poneerd op het Zwitserse ministerie van
Buitenlandse Zaken.
(Van onze correspondent in Duitsland)
Dat de Kerk in de Russische zone van Duitsland stelselmatig uit het openbare
leven wordt verdrongen en iedere activiteit der geestelijken buiten het kerkge
bouw op ontzaglijke moeilijkheden stuit, dit mag als bekend worden verondersteld.
Maar dit proces van ontkerstening blijft natuurlijk niet stilstaan. Het werkt gelei
delijk door. De bestaande regeling van het godsdienstonderwijs laat reeds zien,
hoe de Russen de religieuze opvoeding weten te bemoeilijken: confessionele scho
len bestaan niet en godsdienstonderwijs mag alleen gegeven worden op uren, niet
aansluitend op de normale rooster. Dit heeft tot gevolg, dat de kinderen soms
enkele open uren hebben en zonder werk op de school rondhangen, of apart voor
een uur religieus onderwijs naar school moeten gaan. Bij de ongezonde toestanden
in de Russische zone (lange wegen naar school, geen verwarming, slecht voedsel)
werkt dit fnuikend op de deelneming der kinderen.
bewust verwijderd uit het bewustzijn
der kinderen.
t, Erger is natuurlijk de geestelijke in
vloed de communistische jeugd oefent
een sterke druk op de kinderen der ge
lovige ouders uit, terwijl de onderwij
zers worden gedwongen, lessen in de
leer van het materialisme en Marxisme
te geven. Kort geleden protesteerde de
protestantse Kerk tegen de invoering
van een nieuw geschiedenisboek. Het
was uit het Russisch vertaald, en be
vatte een uiteenzetting, volgens welke
Christus historisch niet heeft bestaan.
Zo juist wordt nog gemeld dat in het
land Saksen door het ministerie van On
derwijs de namen Kerst-, Paas- en Pink-
ster-vacantie officieel zijn afgeschaft.
Zij mogen alleen nog maar winter- eu
voorjaars-vacantie etc. heten. Ook hier
wordt dus de christelijke traditie doel-
Dat de geestelijken zelf niet meer erg
veilig zijn was van den beginne af aan
duidelijk: men heeft aanvankelijk ge
poogd hen in te schakelen in het spiod-
nage-systeem der partij, om op deze
wijze een nieuwe en niet onoriginele
uitleg aan het woord „zielenherder" te
geven. In de laatste tijd worden meer
gevallen bekend, dat katholieke geeste
lijken verdwijnen. Vermoedelijk betreft
het hier priesters die in hun predikaties
niet erg voorzichtig zijn geweest.
Niet minder ernstig echter zal men
bet demonteren van kerken* beoordelen
Reeds maanden geleden maakten we
melding van het stelselmatig slopen van
oude kastelen in Thüringen en Saksen,
waardoor niet alleen onschatbare kunst
bezittingen verloren gingen, maar ook
kostbare woonruimte voor honderden
vluchtelingen die in zulke, meest door
hun adellijke bewoners verlaten, gebou
wen toevlucht gevonden hadden. De
De Haarlemse Rechtbank heeft zich
gisteren van half drie tot 's avonds
kwart voor elf aan één stuk bezig ge
houden met de zaak der Beatrix-kli-
niek, waarover wij deze week reeds
een en ander berichtten. Het echtpaar
K. had in het beklaagdenbankje plaats
genomen, verdacht van verduistering,
maar er kwamen"in deze strafzaak tal
rijke andere aspecten naar voren, die
dikwijls sensationele hoogtepunten ten
gevolge hadden en in de late avond
leidden tot de aanhouding van een ge
tuige, die volgens de Officier van Jus
titie, mr. G. v. d. Valk Bouman, ern
stige reden gaf tot schuldig zijn aan
meineed. De publieke tribune, die tot
'het laatst bezet bleef, werd er onrustig
van.
Er waren elf getuigen gedagvaard en
de verdediger, mr. J. Roggeveen, had
er nog een aantal a. déchare bijgevoegd.
De president, mr. J. Hülsmann, be
gon aanstonds met het verhoor van de
'verdachten. Verdachte K.-K. was vroed
vrouw en kwam zodoende in contact
met de kliniek. Zij leende het echtpaar
Becker, de oprichters en eigenaars, in
den beginne een bedrag van 1600.
maar dit was terugbetaald toen de strub
belingen begonnen.
President: Daardoorhad u dus niets
meer te vorderen?
Verd. K.-K.: Ik meende nog op be
paalde bedragen aanspraak te hebben.
President: Dat is de eerste maal, dat
u daarover spreekt.
Verd.: Noemt u het dan morele aan
spraken, omdat ik mee hielp de zaak
op te bouwen.
Pres.: Daar staat tegenover, dat u als
vroedvrouw veel werk kreeg.
De heer Becker is Duitser, maar
woont al jaren in ons land; zijn vrouw,
directrice der kliniek, is Duitse door
haar huwelijk. Sept. 1944 moest Becker
in actieve dienst komen, maar daar hij
tegen het regime was dook hij onder.
Dat was het moment waarop het echt
paar K. een grote rol ging spelen, want
zij kregen de touwtjes volledig in han
den toen ook de directrice moest ver
dwijnen uit vrees voor represailles.
Pres.: En wat heeft ze toen gezegd?
Verdachten: Jullie kunnen handelen
zoals je wilt.
Pres.: 'Meende u, dat u daardoor al
het ontvangen geld in eigen zak mocht
steken?
Verdachten knikten.
Pres.: Komt u er nu maar eerlijk
voor uit. U hebt de kliniek geheel als
de uwe beschouwd, omdat u dacht dat
Duitsland de oorlog zou verliezen en
dat dus het echtpaar B. het veld zou
moeten ruimen. Geen haan zou naar uw
handelwijzen kraaien.
De directrice en haar man zijn van
iedere vervolging ontslagen, na hun
detentie in de Koudenhornkazerne; geen
enkele blaam piocht hun meer treffen.
Maar heeft u niet de hand gehad in de
arrestatie?
Verdachten schudden „neen".
President: Maar hier staat in de
stukken, dat u tot tweemaal toe bij de
B S. geweest bent om de arrestatie te
bepleiten.
Verdachten: Dat is niet juist.
Toen de heer Becker was ondergedo
ken ontving hij van het echtpaar K. een
schriftelijk voorstel, waarin er op werd
aangedrongen de kliniek te verpachten
voor 250.per maand. Dit aanbod
vonden de eigenaars scherp en zeer on
sympathiek en daarom wezen zij het
van de hand. -
Zij blevgn gedurende de oorlog on
dergedoken bij een Haarlemse familie
De dag na de bevrijding keerde de
heer Becker terug naar de kliniek en
maakte de afspraak, dat hij de Dins
dag daaropvolgend terug zou komen.
Toen hij echter op die dag de kliniek
wilde binnengaan, werd hij aangehou
den door de B. S. en direct gearres-
teerd.
Tot Maart 1947 heeft het echtpaar
Koubrugge toen nog de Beatrix-kliniek
beheerd De heer K. vertelde dat hij op
zekere dag 490Ö in een kist had op
geborgen omdat hij met zijn vrouw bui
ten de stad zou gaan. Het geld was bij
zijn terugkomst spoorloos verdwenen,
waar hij niets van begreep. De presi
dent vond het wel vreemd, dat verdach
te van deze diefstal bij de politie zo wei
nig werk had gemaakt.
De heer Becker, die als getuige op
trad, had in de hongerwinter verschil
lende keren gevraagd of hij de boeken
van de kliniek in mocht zien, wat hem
steeds geweigerd werd. Met het echtpaai
K. was hij overeengekomen, dat zij voor
iedere bevalling 10 zouden ontvangen,
en dat de overige inkomsten aan de
kliniek ten goede zouden komen. Hij
had de kliniek echter'nooit verpacht of
overgedragen. Bij zijn terugkomst miste
hij vele goederen, o.a. een hoeveelheid
linnengoed ter waarde van 2500.
Een leraar, de heer De B., fungeerde
in de bezettingstijd als tussenpersoon
van beide echtparen en hield zo nu en
dan de boeken bij.
Twee verpleegsters, die een verklaring
getekend hadden, waarin stond dat de
heer Becker „fout" geweest was, wer
den door de officier scherp ondervraagd:
U heeft een verklaring getekend.
Deed u dit op eigen initiatief of werd
u dat aangeboden?
Wij ontvingen een getypt schrijven,
dat wij konden ondertekenen.
Van wie heeft u dat ontvangen?
Dat' weet ik niet meer, edelachtbare.
Dat weet u wel, u staat hier de
rechtbank te bedriegen, terwijl u een
eed hebt afgelegd. Ik kan u wel zeggen,
wie het geweest zijn.
Ik geloof, dat ik dit briefje ontvangen
heb van het echtpaar K. of van mijnheer
De B.
Dat weet u zeker!
Jawel, edelachtbare.
Tegen de hoofdzuster had mevr. K.
eens gezegd: „Als mijnheer en mevrouw
Becker niet meer terugkomen, dan is
de kliniek van mij." Ook de werkster
H. vond, dat 't er dikwijls „zeer raar"
aan toe ging. De dochter van het echt
paar Becker had haar fiets niet terug
gekregen, toen zij die kwam halen, ver
klaarde een werkman. De heer K. had
toen tegen hem gezegd: „Ik geef hem
niet, want ik rij er op en kan hem niet
missen." Verdachten ontkenden prac-
tisch alle beschuldigingen en als zij zo
in 't nauw gedreven werden, dat zij dit
niet meer konden doen, zeiden zij steeds:
„Dat kan ik mij niet meer herinneren."
Het Nederlands Beheersinstituut, dat
op 9 Augustus de kliniek had overgeno
men, werd op de zitting vertegenwoor
digd door de inspecteur B. Hij toonde
een brief, waarin mevr. K. aan het in
stituut verzocht, om aangesteld te wor
den als directrice van de kliniek.
De president constateerde, dat het Be
heersinstituut geen aandacht had ge
schonken aan de gang van zaken voor
9 Augustus.
De heer K. had op de bank 75 brief
jes van honderd gulden gestort. Hier
van had hij 3500 gereserveerd voor de
kliniek en 3800 in eigen zak gestoken.
De balans, waarop deze post voor
kwam, was opgesteld door boekhouder
B., die hiervoor gegevens ontving van
verdachten.
De president begreep niet, dat dit door
net Beheersinstituut was goedgekeurd.
Het feit, dat deze post op de balans
voorkwam, hield echter niet in dat het
instituut hét daarmee eens was, ver
klaarde de inspecteur.
De assistent-accountant vond de heer
K. een zeer slecht administrateur en gaf
een nadere toelichting op de boeken, die
hij gecontroleerd had.
In dé hongerwinter was er tussen ver
dachten en het echtpaar Becker een
contract gesloten, waarin de kliniek aan
K. werd overgedragen. Tegelijkertijd
hadden zij dit contract echter nietig ver
klaard, omdat dit alleen gesloten was
om de Duitsers uit huis te houden. De
accountant v. H., die bij deze officieuze
overeenkomst tegenwoordig was, werd
geen enkele keer toegelaten, als hij de
boeken wilde controleren.
Tijdens het verdere verhoor kwam
vast te staan, dat verdachten geen schei
ding hadden gemaakt tussen geld voor
de kliniek en geld voor eigen zak.
De boekhouder S. P. kreeg van de
eigenaars opdracht een overzicht te ma
ken van de chaos, na de terugkeer in
1947. Hij stelde op verschillende manie
ren verduistering vast. Bij de Burgerlijke
Stand stonden geboorten genoteerd, die
plaats hadden in de Beatrix-kliniek,
maar die niet in de registers te vinden
waren. Er moet geld op een of andere
bank staan, maar welke wist getuige
niet. Hij meende tenslotte, dat het totaal
verduisterde bedrag op 30.000 gesteld
mag worden, waarvoor een civiele vor
dering tegen het echtpaar K. is inge
steld.
Toen kwam een kantoorbediende,
vriend van verdachten, verklaren, dat
hij de directrice, vlak vcor zij zou on-
derduikep, in een heftig gesprek tegen
K. had horen zeggen „jullie hebt carte
blanche."
Zr. Beckers: dat ging over levensmid
delen, edelachtbare.
De president riep getuige De B. weer
naar voren en ivroeg of hij bij dit ge
sprek geweest was.
Getuige De B.: Er werd over de moei
lijkheden gesproken en toen zei de di
rectrice „Er is mij niets meer aan ge
legen, voor mijn' part doek je de hele
zaak op. Je hebt carte blanche."
Zr. Beckers: Nauwelijks was ik onder
gedoken of ze lieten me in de steek. Dat
waren de mensen waarin ik vertrouwen
gesteld had. Tegen mijn leveranciers
verklaarden ze, mij niets meer af te le
veren zodat we bijna niet te eten had
den. koe kon ik carte blanche geven?
Het was onze zaak en we hebben er
zeer veel verdriet van gehad, dat we
overal buiten gehouden werden. Perti
nent is niet gezegd: doe maar net wat
je wilt of zo iets.
Dan staat de officier van Justitie op
en zegt: edelachtbare heren, ik heb em
stige redenen om te veronderstellen, dat
getuige De B. meineed pleegt.
De president ondervraagt alle getui
gen, die dit aangaat, nog eens, waarop
De B. wordt aangehouden en weggeleid.
Requisitoir en verdediging zullen Za
terdagmorgen om half tien worden ge
houden.
(Van onze verslaggever)
Het Bijzonder Gerechtshof te Amster
dam begon Donderdag mft de derde be
handeling van de zaak tegen vier direc
tieleden van Wilton-Fijenoord, die wor
den verdacht van collaboratie. Destijds
werden de heren Teschmacher, Muller,
Metzelaar en Wilton door de Rotterdam
se Kamer van het Haagse Hof respec
tievelijk veroordeeld tot 17 maanden ge
vangenisstraf en f 50.000 boete, 16 maan
den en f 30.000, 12 maanden en f 30.000 en
f 30.000 zonder meer. In hoger beroep
wees tenslotte de Raad van Cassatie de
zaak terug naar het Amsterdamse Hof.
dat haar op zijn beurt weer in de in
structie bracht.
De eerste en tevens belangrijkste
getuige was Donderdag dr. H, M. Hirsch
feld, die op verzoek van de president,
mr. C. Ruys, een klein exposé gaf van
de situatie in het bedrijfsleven, na de
capitulatie in 1940. Een situatie, die ae
secretaris-generaal voor Landbouw en
Voedselvoorziening „chaotisch" noemde.
Getuige releveerde de besprekingen, die
destijds t.a.v. déze kwestie werden ge
voerd tussen de overheid (de secretaris
sen-generaal) en Seyss-Inquart; bespre
kingen, die „lang niet mals" waren ge
weest. Intussen verklaarde dr. Hirsch
feld eveneens, dat de Nederlandse Over
heid destijds altijd open stond voor de
moeilijkheden van het bedrijfsleven
waarvan de kopstukken verschillende
malen door haar werden ontvangen. Ook
de desbetreffende (instruerende) circu
laire van generaal Winkelman kwam in
dit verband ter sprake. Een circulaire,
die betoogde, dat medewerking van het
bedrijfsleven aan het vervaardigen van
oorlogsmateriaal in strijd was met het
Landoorlogsreglement en dus verboden
was, maar die naar getuige onthulde
door de Duitsers in verdraaide vorm
aan de pers werd verstrekt. De generaal
werd daarna geprest het oorspronkelijke
geschrift in te trekken. Dit alles werd
dan door dr. Hirschfeld betoogd om aan
te tonen, dat niet helemaal waar was de
bewering, dat het bedrijfsleven destijds
in het geheel niet wist waar het aan
toe was.
Met betrekking tot de metaalindustrie
gaf dr. Hirschfeld als zijn mening te
kennen, dat de secretarissen-generaal
aeStijds wel hadden begrepen dat som
mige, overigens fatsoenlijke, industrië
len onder de druk der omstandigheden
soms een stap verder gingen dan prin
cipieel eigenlijk geoorloofd was. Hij
voegde daaraan toe, dat de directie van
Wilton-Fijenoord „stellig geprotesteerd"
had tegen het vervaardigen van geschut-
dat zij vervolgens geprobeerd had de
productie daarvan te beperken tot ma
teriaal voor het „bezettingsleger", maar
dat de Duitsers toen hadden gezegd:
„Wat bezettingsleger is maken wij wal
uit."
Een bedrijfsleider van de firma kwam
vervolgens voor het getuigenhekje; hein
werd door de president gevraagd:
„Voelde u bij de arbeid dat u onder druk
stond." Getuige antwoordde mt. grote
stelligheid bevestigend. Maar op de
vraag van verdachte Metzelaar „of a;e
druk uitging van de Duitsers of van da
directie" wenste hij geen antwoord te
geven. Naderhand gaf hij het posthuum
tóch. Verdachte Metzelaar sprak toen
over „moeilijkheden" met de Duitsers.
„Vielen er wel eens klappen", zo wilde
hij van getuige weten en de bedrijfs
leider zei toen prompt: „Ja, maar ook
van uw zijde".
Drie van de vier verdachten waren
evenals trouwens hun raadslieden
tamelijk fel in het voeren van hun ver
dediging. Toen verdachte Teschmacher
een tamelijk bewogen betoog hield, on
derbrak hem mr. Ruys met de woorden:
„U mag alleen vragen stellen".
Verd.: „Dat is gebrek aan routine".
Pres.: „Ik wens geen brutaliteiten
hier".
Ook verdachte Muller weerde zien
en ontkende categorisch arbeiders opge
wekt te hebben in Duitsland te gaan
werken. iDe zitting duurt voort.)
Russen wilden ongetwijfeeld de herin
nering aan een feodaal verleden uitwis
sen. Men moest natuurlijk een formelt
reden aangeven; deze werd gevonden
in de bewering, dat men het materiaal
voor nieuwe boerderijen nodig had.
Hetzelfde is nu in Brandenburg met
kerken gebeurd. De Evangelische ker
kelijke instanties van Brandenburg
hebben bij de communistische minis
ter-president van Brandenburg gepro
testeerd tegen de vernieling van kerken
en pastorieën. In de laatste tijd nemen
namelijk de gevallen toe, dat hele kerk
gebouwen afgebroken worden en het
materiaal gebruikt wordt om nieuwe
boerderijen te bouwen. De communis
tische burgemeesters beroepen zich
hierbij precies als in het geval der
kastelen op een bevel van de militaire
autoriteiten der Sovjet-bezetting.
De Duitse kerkelijke instanties zeggen
in hun protest uitdrukkelijk, dat het
niet gaat om enkele afzonderlijke ge
vallen, maar om een algemeen plan. dat
van hoger hand is voorbereid. Wel heeft
de minister-president van Brandenburg
meteen toegezegd, dat deze vernieling
der kerken onmiddellijk zou worden
verboden, maar de kerkelijke protes
tantse instanties hebben een lijst inge
diend van alle vernielde kerken, waar
voor niet eens vergoeding aan de eige
naars is uitbetaald. Soms beweerden de
communistische burgemeesters, dat de
bewoners van de plaats de vernieling
zelf wensten, maar het ligt voor de hand,
dat men in zulke gevallen het commu
nistische gedeelte van de bevolking ge
hoord had.
Dit alles laat de toekomst der Kerk
in de Russische zone in geen gunstig
licht zien. Het is niet uitgesloten, dat
de Russen de verscherping van de
strijd tegen het Christendom aan de
nieuwe Oost-Duitse regering overlaten,
zoals zij dit ook. in de overige landen
van Oost-Europa deden. Want ook daar
begon de strijd tegen de Kerk pas na
dat de Russen het gezag aan de inge
zeten communistische regering hadder
toevertrouwd. De schijn moet bewaard
worden, dat dit alles niet door Moskou
wordt geleid, maar uit de volkeren zei
voortkomt.
Voor het Amsterdamse Gerechtshof
diende Donderdag de zaak van de 49-
jarige Hilversummer P. B., die op
20 September j.l. wegens mishande
ling van huisgenoten door de recht
bank tot vier jaar gevangenisstraf
was veroordeeld.
Hem was ten laste gelegd, dat hij meer
dere malen zijn vrouw en zijn toen 21-
jarige zoon zwaar mishandeld heeft en
een bij hem ondergedoken Jood in de
hongerwinter, terwijl het gezin ruim
van voedsel werd voorzien, het nodige
levensonderhoud onthield, waardoor de
ze in Februari 1945 van uitputting is
gestorven.
Verdachte gaf toe, dat hij zo nu en
dan zijn vrouw en zoon een pak slaag
toediende, doch ontkende beslist de
onderduiker verkeerd behandeld te
hebben.
De getuigen die door de Procureur-
Generaal waren opgeroepen, vertelden
evenwel iets heel anders.
Als eerste kwam de, inmiddels geschei
den, vrouw van verdachte Zij vertelde
hoe zij meermalen door verdachte was
geschopt en getrapt, gestompt en ge
slagen, in een ijskoud bad was gedom
peld, waar zij soms bijna een uur in
moest blijven zitten. Ook de zoon had
hij vaak tot bloedens toe geslagen en
eens zijn hand in een bankschroef vast
gezet.
Beiden getuigden, hoe de onderdui
ker na Dolle Dinsdag niets anders te
eten kreeg dan waar hij volgens de
normen recht op had. Hoe de andere
huisgenoten, een dienstmeisje incluis
slaag kregen, als zij van htm eigen por
tie iets aan de onderduiker gaven. Hoe
deze uit angst voor huiszoekingen in
een schuur werd opgeborgen. De jon
gen waarschuwde m begin Februari
tenslotte zijn vader, dat de man zo uit
geput was, dat hij werkelijk niet meei
daar verblijven kon en kreeg toestem
ming de zieke naar het huis te bren
gen, waar hij diezelfde nacht overleed
De verdediger had nog enige getuiger
a décharge opgeroepen, die echter wei
nig nieuw licht op de zaak wierpen
De Gouverneur-Generaal, mr. J. Fa-
bius, eiste bevestiging van het vonnis.
Gistermorgen omstreeks 5.20 is op de
rijksweg Amsterdam—Den Haag ter
hoogte van de Slaagh in de gemeente
Oegstgeest een ernstig verkeersongeluk
geschied.
De bestuurder van een grote vee
auto, waarachter een grote aanhang
wagen, beide met schapen en kalveren
geladen, reed op genoemde weg in de
richting Den Haag. De bestuurder van
een vrachtauto, geladen met kratten,
kwam uit de tegenovergestelde rich
ting. Door tot nu toe onbekende oor
zaak reed deze vrachtauto tegen de
linkerzijde van de auto met de aan
hangwagen. De aanrijdende auto vloog
direct na de botsing in brand, waar
door de bestuurder brandwonden kreeg
en de mede-inzittende een gebroken
sleutelbeen en minder ernstige brand
wonden bekwam. Beide mannen zijn in
het Academisch Ziekenhuis te Leiden
opgenomen. Hun toestand is ernstig.
De bestuurder van de vrachtauto
met aanhangwagen kreeg lichte ver
wondingen aan handen en gelaat, ter
wijl de mede-inzittende brandwonden
in het gelaat opliep.
Het vee werd gered, alleen een
schaap bleek zwaar gewond. De brand
weer uit Oegstgeest heeft de brand ge
blust. De vrachtauto, geladen met
kratten is totaal verbrand, terwijl de
aanhangwagen, geladen met vee, door
de brand zwaar werd beschadigd.
Aan dr. Herman Baruch, Amerikaans
ambassadeur in Nederland van April
1947 tot Augustus 1949, is door de Ne
derlandse consul-generaal in de V. S„
W. Cnoop Koopmans, ten huize van de
consul-generaal de onderscheiding van
Grootkruis in de Orde van de Neder
landse Leeuw uitgereikt. Onder de tal
rijke aanwezigen bevond zich ook me
vrouw Eleanor Roosevelt.
Naar wij van bevoegde zijde verne
men, zal de afvloeiing van ongeveer 500
leden van het corps rijkspolitie, wel
ke door de regering op korte termijn
noodzakelijk wordt geacht, op zodanige
wijze geschieden, dat de ontslagen met
inachtneming zoveel mogelijk van de
belangen van het betrokken personeel
enerzijds en die van de dienst ander
zijds, geleidelijk in 1950 zullen worden
verleend.
I
