EPIC DE noorman:
PER VLIEGTUIG TERUG NAAR DE MISSIE
7 S
otmema
Zó is mijn zoon
Bondsvergadering L. T. B.
Coöperatie slechts als verweer
verantwoord
Zware straf geëist tegen oud
directeuren Wilton-Fijenoord
Moediger blijde toekomst tegemoet
r
Wij luisteren naar
Ir. Royackers over problemen in de landbouw
Te weinig kath. land
en tuinbouwscholen
Garantiewet-ontwerp
verwerpelijk
Naar een reisbureau voor
missionarissen
Bewerkstelligt een spoedige genezing APEt
HOEST
Dienstweigeringswet
DINSDAG 13 DECEMBER 1949
PAGINA 3
Coöperatie middel, geen
doel
Geen loterij zonder nieten
Land- en tuinbouw-
onderwijs
Vijandelijk oorlogs
potentieel niet gering
versterkt?'
i plUi
NIEUWE WETSONTWERPEN IN
VOORBEREIDING
Inzake nationaliteit
110.612 PERSONEN-AUTO'S
Een en twintigste vlucht
In dit zittingsjaar nog
wijziging
MARINIERS TERUG NAAR
ROTTERDAM
VLIEGVELD EELDE
GESLOTEN
V.
door
CLARENCE BUDINCTON
KEILAND
Vertaling van H. DE GRAAFF
Op zoek naar het graf van
Johan van Oldenbarneveldt
Land voor Nederlanders
in Canada
Oxford-Cambridge tegen Y in
Sportfondsenbad 0.
Opstellingen Ijsvogels en
H.H.IJ.C. voor morgen
Sportsnippers
De dertigste jaarvergadering van de
L. T. B., die gisteren te Haarlem
in gebouw Sint Bavo werd ge
houden, was in zoverre productie
ver dan de vorige jaren, dat de
traditionele agendapunten vlot werden
afgewerkt, de discussies omtrent de in
gediende voorstellen tot een minimum
beperkt bleven en verreweg de meeste
tijd benut kon worden voor de uiteen
zetting van rector J. A. G. van der
Hoogte, de bondsadviseur, over de prin
cipiële grondslag van de coöperaties en
voor de inleiding van ir. G. P. F. Roy
ackers, secretaris van de Stichting voor
de Landbouw, over de actuele problemen
in de Landbouw. Met wat deze twee
deskundige sprekers naar voren brach
ten, konden de afgevaardigden de nodige
stof opdoen voor verdere uitwerking in
hun afdelingen en daarmede zal deze
prettige algemene vergadering meteen
aan haar oorspronkelijk doel beantwoord
hebben.
Zoals gezegd, ging al hetgeen naar
traditie op de agenda prijkte notulen
jaarverslagen, begroting enz. betrek
kelijk vlot onder de hamer door en wij
zouden voor het overige kunnen vol
staan met te vermelden, dat het hoofd
bestuur op het voorstel om de bonds-
contributie enigermate te herzien, advi
seerde dan pas deze herziening aan de
orde te stellen, wanneer het Land
bouwschap is geformeerd.
Het feit, dat de coöperatieve gedach
te zich steeds meer doorbreekt in onze
agrarische wereld, was voor het hoofd
bestuur aanleiding om rector Van der
Hoogte in de gelegenheid te stellen een
uiteenzetting te geven van de principiële
grondslag der coöperaties. Nu merkte
rector Van der Hoogte heel terecht op,
dat het vragen naar zijn mening gemak
kelijker is dan het geven daarvan. Waar
het immers de sociologie betreft, is men
zo gemakkelijk geneigd een der bekende
Pauselijke encyclieken op te slaan,
maar hierin of in de bisschoppelijke
richtlijnen wordt over de coöperatie
als zodanig geen woord gesproken. Des
te opvallender is het aldus betoogde
hij dat sommigen, sprekend over de
coöperatie, te pas en te onpas vermeende
Pauselijke of bisschoppelijke uitspraken
aanhalen en zelfs zover gaan, dat iemand
geen goed katholiek is, als hij ook geen
coöperator is.
Maar als men dan beginselen moet
stellen zo ging hij verder dan
staan ook hier deze twee punten op
de voorgrond: sociale rechtvaardigheid
en sociale liefde. En op deze twee
punten bouwde rector Van der Hoogte
zijn betoog voort, waar hij de stelling
poneerde, dat coöperatie in ieder ge
val verantwoord is, wanneer zij voort
komt uit zelfverdediging. Het is dus
het goed reèht van de boer, tuinder of
kweker, wanneer hij coöpereert als
verweer tegen de invloed van grote
bedrijven, overmachtig kapitaal,
knoeierijen van eigen vakgenoten enz.,
brengerf C'eze ^un bedrijven in gèvaar
Moeilijker wordt het. wanneer in een
bepaald dorp een handelaar zijn zaak
naar eer en geweten behandelt. Dan
zou coöperatie voor hem broodroof be
tekenen, en in zo'n geval, zeker niet te
rechtvaardigen zijn. Zelfs wanneer deze
handelaar niet bonafide zou zijn, dan
nog zou men zijn toevlucht niet direct
tot coöperatie mogen nemen, want wel
licht kunnen er eerst nog andere we
gen bewandeld worden om deze man tot
andere gedachten te brengen. In het ge-
van van een N.V. is er geen twijfel
mogelijk. Dan moet de coöperatie geen
corrigerende, maar vooral een preven
tieve werking hebben. En rector Van
de Hoogte onderstreepte eigenlijk nog
eens zijn woorden, toen hij verklaarde:
„Wanneer 20% van onze bevolking het
overige gedeelte moet voeden, dan is
het een algemeen belang, dat dit per
centage zo sterk mogelijk staat en ge
vrijwaard blijft van ieder bedreiging
Van een rendabele bedrijfsvoering.
Overigens waarschuwde hij er voor,
dat de coöperatie altijd middel dient te
blijven en nimmer doel mag worden.
Dat zij op katholieke grondslag gebouwd
moet zijn, bracht hij met nadruk naar
voren, waarbij hij zeide er bovendien
van overtuigd te zijn, dat ook in het
belang van onze katholieke standsorga»
hisaties een sterk coöperatie-wezen
noodzakelijk is.
Na deze uiteenzetting, die aan duide
lijkheid niets te wensen overliet, gaven
de voorzitters van de vier onderschei
den vakgroepen, de heren Elaers, (kwe
kers), Giesen (akkerbouwers), Groen
(tuinders) en Van der Weijden (vee
houders) een overzicht van het afgelo
pen jaar in hun sector. Wij mogen met
deze vermelding volstaan, waar hierover
reeds uitvoerig geschreven is bij de
jaarvergaderingen dier afzonderlijke
vakgroepen.
De rede van de secretaris van de
Stichting voor de Landbouw, ir. G. P. F.
Royackers, in de middagvergadering,
Was recht op de man af en de vijf
kwartier, die deze spreker over actuele
Problemen in de landbouw vol praatte,
brachten toch wel zoveel positieve za
ken aan de orde, dat de honderden af
gevaardigden met belangstelling naar het
betoog van de spreker luisterde. Puntig
Wees hij op de waarde van een katho
lieke organisatie „geen loterij zonder
hieten" waar deze steeds, ook op
hiet-katholiek terrein, gewerkt heeft als
Zuurdesem.
Ter illustratie van, de noodzaak, dat
het agrarisch bedrijf de belangstelling
heeft van overheid en burger, bracht
spreker enkele cijfers ter tafel, die geen
onbegrijpelijke taal spraken.
In 1948 bedroeg het aandeel van de
landbouw in onze uitvoer 1229 millioen
Advertentie
Het .begint met onzuiver bloed. Onmerk
baar. Maar als de eerste Rheumatische
'iinen zich demonstreren.
komt het al gauw van kwaad tot erger.
kn al gauw Is er nauwelijks redden meer
aan. Tenzij ge de beroemde Kruschen-kuur
'e baat neemt. Simpel als goeienavond
houwens, helemaal niet naèr, zelfs niet voor
[bensen, die moeilijk innemen; en na korte
H)d alleen maar een goede gewoonte: iedere
"lorgen in Uw eerste kopje thee - of zo
'baar met schoon water - wat Kruschen Salts
?°veel als er op een echte cent gaat Dat
dan je reinste nieuwe energie voor Uw
bloedzuiverende organen, die al gauw weer
Jeugdig krachtig op gang komen en al Uw
?ï>ieren en gewrichten pijnigende onrein
heden uitbannen en afvoeren langs natuur
de weg. Laat bij wijze van proef de won-
d»re werking van Kruschen over U komen
verbaas Uzelf over Uw weerkerende
„bergie, die veerkracht en dat bezielende
JJvoel, dat U weer bergen zal doen ver
jon. Kruschen is verkrijgbaar bij alle
^othekers en Drogisten.
gulden. Voor de uitvoer was dit cijfer
1290, een overschot dus van 61 millioen
gulden. Voor 1949 bedragen deze cijfers
1206 (invoer) en 1650 (uitvoer). Hier
dus maar liefst een overschot van 444
milloen gulden. De industrie daarentegen
kwam in 1948 met 3769 millioen voor de
invoer en 1588 voor de uitvoer, een te
kort van 281 millioen gulden. Dit jaar
is er nog een schepje boven op gedaan
met een tekort van 2232 millioen gul
den (invoer 4112 en uitvoer 1880 milli
oen gulden).
En de waarde van deze cijfers onder
uitspraak van minister Mansholt aan
haalde, waar deze zeide, dat de land
bouw voor meer dan 45% deel neemt
in onze uitvoer.
Spreker resumeerde zijn betoog ten
slotte in deze punten:
Ook in de landbouw is gelijkstelling
noodzakelijk in beloning van vergelijk
bare arbeid en geen discriminatie.
Daarom werkclassificatie in iedere sec
tor doorvoeren; prijsstelling der pro
ducten dient te geschieden op basis van
de prijsberekening van het L.E.I.; sys
teem van invoerheffing kan niet worden
gemist tegen de concurrentie van andere
graanlanden; de regering dient er alles
op te richten om de export-positie te
versterken; zij kan ook de landbouw
steunen met investeringen; de grondpo-
litiek moet zo gevoerd worden, dat zij
gezond is, zodat permanente bedreiging
van het grondareaal niet verscherpt
wordt; en tenslotte sreve zij naar be
loning van de agrarische arbeid, die in
overeenstemming is met de economische
betekenis van deze bedrijfstak.
Rap en vaardig werkte de heer Kamp-
schöer daarna de ingediende voorstel
len af. Daarbij werd er door verschil
lende afgevaardigden een hartig woord
je gesproken over de onteigening van
agrarische gronden voor stadsuitbrei
ding, aanleg van vliegvelden enz. Alle
bezwaren'en klachten zijn thans doorge
geven aan de daartoe ingestelde com
missies. die onder meer op aandrang
van de L.T.B. zijn geformeerd. Wat het
fiscale gedeelte betreft, daar kon de
vergadering slechts met applaus de me
dedeling van de voorzitter ontvangen,
dat de minister van Financiën heeft toe
gezegd de ondernemingsbelasting traps
gewijs binnen twee jaar af te schaffen.
Het land- en tuinbouwonderwijs kreeg
ook zijn deel en daar was het rector
Van der Hoogte, die er op wees, dat er
na de bevrijding in het gebied van de
L.T.P. slechts 9 van zulke katholieke
scholen bestonden, maar dat thans het
aantal 25 bedraagt. Overigens was hij
het ermee eens, dat er enkele plaatsen
waren, waar de oprichting van een
school hoognodig was.
Hij achtte dan ook de basisverdeling
van het departement onjuist en illusteer-
de dit met enkele sprekende cijfers. Het
percentage neutrale kinderen bedraagt
25%, maar het percentage scholen be
draagt voor hen 35%. Dit laatste cijfer
is voor de katholieke kinderen slechts
38% als men bedenkt, dat hun aantal
47% van het totaal is. In ieder geval
zullen er stappen gedaan worden zo
verklaarde rector Van der Hoogte
om in 1950 het aantal scholen te krij
gen, waar men recht op heeft.
De advocaat-fiscaal bij het Amsterdams
Bijzonder Gerechtshof, mr. A. H. van de
Veen, heeft tegen de vier oud-directeuren
van Wilton-Fijenoord de volgende straffen
geëist: C. H. Teschmacher zeventien maan
den met aftrek en een boete van f 50.000,
subs, zes maanden, F. Muller zestien maan
den met aftrek en f 30.000 subs, drie maan
den. Voorts W. Wilton f 30.000, subs, drie
maanden en A. C. Metzelaar twaalf maan
den met aftrek en f 30.000 subs, drie maan
den. Tevens luidde de eis voor de vier
verdachten ontzetting uit het recht een lei
dende functie in het scheepsbouwbedrijf te
bekleden resp. voor de tijd van zes en half
jaar, zes jaar en vijf maanden, drie jaar
en zes jaar. Tot dezelfde straffen had de
Rotterdamse Kamer van het Haagse Bijzon
der Gerechtshof de vier oud-directeuren
veroordeeld.
In zijn requisitoir zei de advocaat-fiscaal
o.m.: „Verdachten hebben door hun hande
lingen het vijandelijk oorlogspotentieel in
niet geringe mate versterkt. Zij trachten op
alle mogelijke manieren aannemelijk te ma
ken, dat zij dat onder dwang hebben ge
daan. Van de aanvang af is er echter met
een zekere gretigheid voor de Duitsers ge
werkt. Wilton-Fijenoord heeft de Duitsers
behandeld met de voorkomendheid waar
mede men in het normale zakenleven zijn
klanten behandelt. De mythe, dat gene
raal Winkelman de metaalindustrie op het
verkeerde pad zou hebben geholpen, is
volledig uit de wereld geholpen".
Als eerste der drie verdedigers hield mr.
De Italiaanse arbeider Bruno Cornac-
chiola, die Z. H. de Paus een mes heeft
overhandigd, waarmee hij Hem had
willen vermoorden. Cornacchiola vatte
het plan daartoe op, toen hij aan de
zijde der Roden vocht in de Spaanse
burgeroorlog.
A. C. W. Breeman zijn pleidooi. Hij achtte
voor zijn cliënten T. en W. geen reden voor
geldboete en stellig geen reden voor ont
zetting aanwezig.
Mr. P. J. Kranenburg, pleiter van ver
dachte M., deed voor zijn cliënt een be
roep op overmacht in de zin van nood
toestand. „Mijn cliënt is het zwaarst getrof
fen van allemaal. Een ontzetting, zoals door
dé advocaat-fiscaal is geëist, zou voor deze
man zeer erg zijn".
Mr. J. Drost deelde het Hof mede, dat
reeds in de ochtend van 15 Mei 1940 twee
directeuren van Wilton bij de burgemees
ter van Schiedam waren geweest om ad
vies in te winnen wat er moest geschie
den met het geschut, dat zij in opdracht
van de Nederlandse Marine aan het ma
ken waren. „De marine, die reeds op 17
en 18 Mei de contracten aan de Duitse
Marine had overgegeven, aanvaardde het
als onafwendbaar, dat de werven de uit
voering van de contracten voor de Duit
sers zouden voortzetten", aldus spr. Hij
besloot zijn pleidooi met: „Als er ontzet
ting zou volgen, acht ik dat onrecht".
Nadat de verdachten het laatste woord
hadden gekregen, bepaalde de President de
uitspraak op 23 December om half tien.
Stecm owGuna
33. Voorzichtig schoof Tai het gordijn terzijde en gluurde het wachtlokaal in.
Het was geen prettig gezicht. Voor hem lag het bewi-s dat het gevecht van Ene
met de wachters inderdaad zéér hevig gevoerd werd, zoals trouwens nog duidelijker
werd door het strijdrumoer op de achtergrond. De kleine filosoof nam de toestand
schichtig op.
„O, sidderend ik," probeerde hij zichzelf klappertandend moed in te spreken. „Be
heers u toch. Zijt ge niet welgeschapen en dapper? Waarom dan angst te voelen
Zo sprekend kwam hij behoedzaam achter het gordijn te voorschijn en liep haastig
op een hoop zwaarden $n ander wapentuig toe, die achteloos in een hoek van het
vertrek lag neergesmeten.
„Mijn sidderend ik en mijn heldhaftig ik voeren een zware strijd in mij," mom
pelde hij. „Merkwaardigdat een nvijs man altijd de neiging gevoelt zich van een
gevecht te verwijderen. Welaan, misschien dat een goed wapen mijn sidder&nd ik
een weinig gerust kan stellen."
De blinkende zwaarden schenen hem echter bij nader inzien toch iets te vervaar
lijk te zijn, en hij slaakte een zucht van verlichting toen hij zijn oude, vertrouwde
knots uit de stapel omhoog haalde.
„Dit geeft grote zekerheden," zei hij, het wapen liefkozend betastend. En dan,
met een angstige blik in de richting van het gevecht: „Overigens voel ik een
neiging om mij te verwijderen! Een zéér sterke neiging!"
De neiging scheen werkelijk sterker dan zijn goede wil te zijn. Want, terwijl hij
zijn „sidderend ik" steeds maar moed insprak, draaide hij zich om en sloop weg
door de gangen. Tai mocht een uitmuntend filosoof zijn, een wonder van moed
kon men hem werkelijk niet noemen.
„Zwijg stil, sidderend ik!" gebood hij zichzelf toen hij eindelijk de hoek van een
gang bereikte. Met het koude zweet op het voorhoofd sloop hij naderbij om
plotseling te verstarren.
Voor hem zat weliswaar een zwaar bewapende wachter, maar achter hem welfde
de grote buitenpoort. En wat Tai zo hoopvol stemde was het feit, dat deze poort
open stond
De S.O.V. (Samenwerkende Vakorganisa
ties van Overheidspersoneel in Indonesië)
heeft naar aanleiding van het ontwerp-
garantiewet voor overheidsambtenaren in
Indonesië medegedeeld, dat dit ontwerp in
principe verwerpelijk is, daar'de garantie-
wet niet uitgaat van het beginsel der vrij
willigheid.
Slechts een regeling die de vrijwillige
afvloeiing materieel mogelijk maakt is ver
antwoord. De onvrijwillige afvloeiing maakt
economische gevangenen en roept daardoor
verzet op.
Voorts heeft de gedelegeerde in Neder
land van de S.V.O., de heer W. H. Licht
veld, o.m. verklaard, dat de eis van vesti
ging metterwoon in Nederland verwerpe
lijk is. Deze gedwongen vestiging zou niet
alleen voor betrokkenen, maar ook voor de
regering hoogst onaangename gevolgen kun
nen hebben.
In beginsel moet de regering zich verant
woordelijk stellen voor de onverkorte uit
betaling van voor- en na-oorlogse pen
sioenen. De eis tot daadwerkelijke arbeid
aan de wederopbouw is onrechtvaardig in
het bijzonder ten opzichte van de in dienst
van Nederland en Indonesië gedurende de
oorlog geestelijk en physiek ongeschikt ge-
wordenen. De preventieve controle is on
uitvoerbaar en houdt het gevaar in van
politieke moeilijkheden met het souvereine
Indonesië. De repressieve controle zij be
perkt tot het uitzoeken der malafide ge
vallen.
Op het gebied der nationaliteit zijn
enkele wetsontwerpen in vergevorder
de staat van voorbereiding. Dit blijkt
uit de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer betreffende de begro
ting van Justitie. Het eerste houdt ver
band met de ontwerp-overeenkomst
tussen bet Koninkrijk der Nederlanden
en de republiek der Verenigde Staten
van Indonesië betreffende de toeschei
ding van staatsburgers en beoogt bo
vendien toekenning van het Nederlan
derschap aan de gehele nationale bevol
king van Suriname en de Nederlandse
Antillen. Het tweede ontwerp beoogt
een regeling in verband met staat
loosheid. Een verruiming van de moge
lijkheid tot herstel in rechten van be
paalde categorieën van politieke delin
quenten wordt overwogen.
Het aantal geregistreerde personen
auto's in ons land heeft thans de 100.000
overschreden. Volgens de telling van
het Centraal Bureau voor de Statistiek
bedroeg het aantal personenauto's op
1 Augustus van dit jaar n.l. 110.612,
terwijl het hoogst bekende aantal
99.986 bedroeg, n.l. op 1 Augustus 1939.
Ten opzichte van 1 Augustus 1948 be
draagt de stijging van het artikel per
sonenauto's niet minder dan 27.000.
(Van onze verslaggeefster)
Een geheel in het wit geklede zuster
draait zich vlak voor de Dakota nog
eens om. Vrolijk lachend steekt zij haar
arm omhoog ten afscheid. Aan de cein
tuur hangt een zwarte parapluie, aan
haar linkerarm een tropenhelm, symbo
len van haar oude en nieuwe vaderland.
Moedig en blij gaat zij de toekomst te
gemoet. Zij gaat werken onder de zwar
te kinderen van Afrika om daar het Rijk
Gods te doen kennen. De tranen, die
haar bij het afscheid van Moeder Over
ste even in de ogen schoten, zijn alweer
vergeten. Haar ideaal gaat nu verwezen
lijkt worden.
Met deze zuster vertrokken vandaag
van het vliegveld Welschap nog veer
tien paters, broeders en zusters, even
eens naar de missies. Voor de meesten
was het een teruggaan naar huis, want
als men 16, 20 of meer jaren in Afrika
heeft gewerkt, heeft men daar zijn thu'.s
gevonden.
Het K.L.M.-restaurant was gevuld
met broers en zusters, neefjes en nicht
jes en met confraters, die de Heerooms
uitgeleide kwamen doen. Allen waren
opgeruimd, maar de vertrekkenden wa
ren het opgewekst van allen. Over het
algemeen waren zij zeer te spreken over
de moderne vervoersmethode van de
Raptim, een internationale stichting in
het bestuur, waarvan zitting hebben de
Fathers van Mill-Hill, de Jezuïeten, de
Paters van de H. Geest, de Missionaris
sen van Scheut en de Witte Paters,
voorts Mgr. Bekkers, directeur van de
Pauselijke Missieactie in Nederland en
pater v. Wings, secretaris van de Com
missie van Belgische Missie-oversten.
De Raptim chartert vliegtuigen, meestal
van de Aero-Holland, die de missiona
rissen in vier of vijf dagen van hun
missiegebied in Afrika naar Nederland
of terug brengen.
De missionarissen, die vandaag per
Dakota zijn vertrokken, arriveren van
avond in Rome. waar Mgr. Cavallera, de
Apostolisch Vicarius van Niyeri (Ki.
nya)) zich bij hen zal voegen. Ook in
Marseille worden nog enige nieuwe pas
sagiers opgenomen. Via Malta, Tobroek
en Wadihalfa arriveert men in Entebbe,
aan de Noordpunt van het Victoriameer
in Oeganda. Vandaar gaan de missiona
rissen per kleiner vliegtuig van de Aero
Equator naar hun eigen vicariaat door.
Dank zjj de oorlog beschikt Afrika
over een groot aantal goed geoutilleerde
vliegvelden, wat nu onze missionarissen
zeer ten goede komt. Deze manier van
reizen geeft niet alleen een grote tijds
besparing, maar is ook voordeliger dan
de reis per boot. De eer van dit initiatief
komt toe aan de Witte Paters, die direct
na de oorlog met het charteren van
vliegtuigen ten behoeve van de missie
zijn begonnen. Dat dit reeds de 21ste
vlucht v.v. is, bewijst wel, dat de werk
wijze voldoet.
Advertentie
II SA 13
APELDOORN 3
„Vooral om terug te keren naar de
missie is vliegen ideaal," zegt een der
paters, „om naar Nederland te gaan is
de reis per boot misschien prettiger, om.
dat men dan iets meer gelegenheid heeft
te acclimatiseren. Terug naar de warmte
is voor ons „kolonialen" geen bezwaar.
De Raptim zal haar werkzaam
heden voor de missie nog gaan uit
breiden. Zij heeft plannen om te ko
men tot de oprichting van een reis
bureau voor missionarissen, dat
uiteraard zal trachten de voordelig
ste en gemakkelijkste wijze van rei
zen te vinden. De baten van een der
gelijk bureau zouden dan weer aan
de Missie ten goede komen.
Maar reeds nu gaat er maandelijks een
vliegtuig heen en terug naar Afrika, vol
met rustbehoevende of uitgeruste mis
sionarissen, die hier door hun familie
leden hartelijk 'worden ontvangen of
vaarwel gewuifd. En tot eer van de Aero
Holland moet gezegd worden, dat tot nu
toe alle reizen steeds prettig en ztmder
moeilijkheden zijn verlopen.
Advertentie
Rode Hoestpoeders van Mijnhardt
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer betreffende de begro
ting van Justitie deelt de minister o.m.
mede, dat de regering hoopt nog in dit
ziftingsjaar een wetsontwerp tot wijzi
ging van de dienstweigeringswet aan de
Kamer te kunnen aanbieden. Bij de
voorbereiding van deze wijziging zal
mede worden overwogen, of en in hoe
verre de dienstweigeraar wegens ge
wetensbezwaren in ruimere mate kan
worden beschermd dan thans het ge
val is.
Er is enige wijziging gekomen in de
oorspronkelijke plannen betreffende de
beëindiging der werkzaamheden van de
Stichting Toezicht Politieke Delinquen
ten. Het ligt thans in de bedoeling, dat.
het hoofdbestuur van deze Stichting
per 1 Januari a.s. ontbonden wordt en
dat het dagelijks bestuur gedurende
het jaar 1950 de totale liquidatie zal
voorbereiden. Bevorderd zal worden 1
Januari 1950 het enige thans nog over
gebleven Bijzondere Gerechtshof op te
heffen.
De onderzoeken naar misstanden in
kampen van politieke delinquenten zijn
nog niet beëindigd kunnen worden
Deze materie leent zich n.l. niet voor
summiere behandeling. Veelvuldig is
gebleken, dat alleen door een zeer
groot aantal getuigen te horen een
enigszins afgerond beeld van het feit,
waarover is geklaagd, kan worden ver
kregen. Elke concrete klacht wordt
onderzocht.
In verband met het algem.e streven
om de taalorganisatie der Koninklijke
Marine zoveel mogelijk te concentreren
en te vereenvoudigen wordt het hoofd
kwartier van het korps Mariniers, thans
gevestigd aan de Parkweg te Den Haag,
per 1 Februari 1950 overgebracht naar
de panden Westplein 12 en Calandstraat
162 te Rotterdam.
Blijkens een mededeling van de Rijks
luchtvaartdienst is het vliegveld Eelde
tot nader order voor het luchtvaartver-
keer gesloten.
DINSDAG
HILVERSUM II. 415 M. Na 18 uur ook
245 en 1875 M. K.R.O.: 18.20 sportpraatje,
18.30 omroepkamerorkest, 19.00 nieuws,
19.15 actualiteiten. 19.25 Dit is leven,
19.40 piano, 20.00 nieuws, 20.05 gewone
man, 20.12 pianoconcert van Ravel, 21.40
Mis in G. gr. t. Fr. Schubert. 22.20 pia
no, 22.45 Avondgebed, 23.00 nieuws, 23.15
kamermuziek.
HILVERSUM I, 301 M. AVRO: 18.00
meuyrs. 18.15 piano, 18.30 strijdkr., 19.00
kleuters, 19.05 vrouw, 19.15 Ned. Volks-
liederenkwartet, 19.40 Paris vous parle,
19.45 Rijksgenoten willen bij 't rijk blij
ven, causerie, 20.00 nieuws, 20.05 zoek
licht, 20.15 Bonte Dinsdagavondtrem,
21.30 Suriuaamse muziek, 21.45 buiten
lands overzicht, 22.00 orgel, 22.30 radio
muziekjournaal, 23.00 nieuws, 23.15 pia
no en orkest.
WOENSDAG
HILVERSUM II, 415 M. Vóór 10 uur
ook 245 en na 17.30 ook 245 en 1875 M.
NCRV: 7.15 woord voor de dag, 7.30
8.30 zendersluiting, 8.30 nieuws, 8.40 Te
Deum, 9.00 weer rapporten, 9.03 zieken,
9.30 waterstanden, 9.35 Strauss, 10.30
Morgendienst, 11.00 viool en piano, 11.20
luisterspel, 12.00 herhaling steravond,
12.30 mededelingen, 12.33 orgel, 12.45
Zapakara's, 13.00 nieuws. 13.15 psalmen
Davids, 13.20 orgel, 14.00 Canada-dag,
14.45. gram., 15.00 jeugdconcert, 15.45
jeugd, 16.3017.30 zendersluiting, 17.45
regeringsuitz.
HILVERSUM I. 301 M. VARA: 7.00
nieuws, 7.18 pianoduo, 7.308.30 zen
dersluiting, 8.30 nieuws, 8.43 Davidson
eA orkest, 8.50 huisvrouw, 9.00 weer-
overzicht, 9.03 Mozart; VPRO: 10.00
Kinderen en mensen, causerie, 10.05
Morgenwijding; VARA: 10.20 kook-
praatje, 10.30 vrouw, 11.00 nonstop
gram., 12.00 orgel, 12.30 platteland, 12.38
kwartet Jan Corduwener, 12.55 kalen
der, 13.00 nieuws, 13.15 omroeporkest,
14.00 gesproken portret, 14.15 jeugdcon
cert, 15.00 kinderkoor, 15.20 „Speel jij
dit ook?" 15.30 vragen vrij, 16.00 jeugd,
16.3017.30 zendersluiting, 17.30 Ame
rikaanse filmmuziek.
57
„Experimenten!" riep ik uit.
„Miss Jones", zei Jenner, en zijn stem
klonk geamuseerd en spottend tegelijk,
„studeert. Ze heeft haar zinnen gezet
op een doctorstitel. Zo zie je waar dorst
naar wetenschap al niet toe kan leiden.
Ik hoop", besloot hij, „dat je volgende
keer een ander terrein voor je proef
schrift uitkiest."
„Het is een onderwerp, dat nog nooit
door een meisje behandeld is," ver
klaarde zij. „En ik heb bet er goed af
gebracht."
„Ze is secretaresse geworden bij de
professor, die voor Miko Strawns Bur
gerwacht werkte," legde Jenener uit.
„Dat betekende informaties uit de eer
ste hand en innig contact met de onder
wereld. Pracht gegevens, moet ik zeg
gen."
„Wat ik zocht, heb ik te pakken ge
kregen," zei Maggie.
„En wat je niet zocht, had je ook
bijna te pakken gekregen," zei Jenner.
„De professor had er bijna zijn hachje
bij ingeschoten en het scheelde niet veel,
of jij was ook het boekje om gegaan.."
Hij wendde zich tot mij. „Miss Jones
neeft een soort dubbelrol gespeeld, om
dat ze, zo op het eerste gezicht, tamelijk
veel op Bergamo's secretaresse leek."
„Op Ingrid Ash?" vroeg ik.
„Precies," antwoordde Jenner. „Ber
gamo stond direct onder Butterick en
was zo'n beetje zijn bedrijfsleider voor
de loterijen-affaire. Toen Butterick er
een handel in verdovende middelen aan
ging vastknopen, begon hij het benauwd
te krijgen, iedere verkoper van loten
werd omgedoopt in een marskramer in
Marijuana. De organisatie had haar ver
takkingen door het gehele land. Miss
Jones slaagde erin de lijst van namen
in handen te krijgen, plus een soorc
organisatieschema Zodra ze me die ge
geven heeft, kunnen we beginnen mei
de hele zaak op te rollen.Is die op
gave erg uitgebreid, miss Jones?"
„Ik geloof dat u er alles op kunt vin
den," zei ze. „Namen, adressen tele
foonnummers. Mijnheer Bergamo had
een noodlottige voorliefde voor statistie
ken. Hij noteerde alles, van de kleinste
leurder, tot Butterick toe."
„Moet ik hieruit opmaken," vroeg ik,
„dat je je alleen in dat wespennest ge
stoken hebt voor studie-doeleinden? Om
een doctorstitel te halen?"
„Ik ben althans dichter bij huis geble
ven," antwoordde zij uitdagend, „dan jij
met je monograpbie over de Hertog van
Gandia."
„Het meest geheimzinnige en span
nende levensverhaal uit de hele ge
schiedenis. Volgens mij heb ik onomsto
telijk bewezen dat Cesare Borgia haar
oudste broer niet vermoord heeft."
„Een mededeling, waarop de wereld
vol spanning zat te wachten," zei ze.
„Wat zou je ervan zeggen als je mijn
bagage eens op ging graven, dan kan
ik afwerken."
Ik begaf me naar de zandplaat, waar
ik haar valies opgroef, cm het vervol
gens naar Jenner te brengen. Hij opende
het, liep de papieren door, die erin za
ten, en borg ze in zijn eigen actetas.
„Beter laat dan nooit," zei hij tegen
Maggie. „Nu moe'ten we zorgen dat onze
gevangenen naar Phoenix vervoerd wor
den." Hij zweeg een ogenblik en fronste
zijn voorhoofd. „Stom van me, dat ik de
albino heb laten ontsnappen. Ik had er
juist op gevlast dat roofdier te pakken
te krijgen."
Buiten waren Cherry's mannen bezig
de gevangenen in de vrachtauto te laden.
De wagen reed voor het huis en Cherry
wipte even binnen.
„Nou, tot ziens," zei hij. „Het is niet
ongezellig geweest."
„Erg gezellig," beaamde ik. „Ik hoop,
dat onze wegen zich nog eens zullen
kruisen."
„Ik wed van wel," antwoordde hij
„Nietwaar, Shag? Wat denk jij ervan,
jongen?"
Shag kwam naar mij toe en drukte zijn
slanke kop tegen mijn knie. Toen nam
hij een van mijn jaspanden tussen zijn
tanden en trok zachtjes. Ik begreep niet
wat hq wilde, maar ijk gaf toe aan zijn
drang. Achteruitlopend trok hij mij mee,
totdat ik naast Maggie Jones stond. Toen
liet hij los en ging zitten met een ver
genoegde uitdrukking op zijn snuit, zo
als ik nog nooit bij een hond gezien heb
„Zo had ik het me gedacht," zei Cher
ry. „Shag weet wat hij doet. Wij zien
elkaar nog. In dat vlooientheater. Een
paar dagen verlof om een bruiloft bij te
wonen,, kan ik altijd krijgen." Hij grin
nikte tegen Maggie en zij grinnikte vol
daan terug.
„Dat is een intelligente hond," zei ze.
„Nou, mensen, tot ziens," herhaalde
Cherry. „Wanneer is het. October mis
schien?" vroeg hij.
„Je hoort het nog wel," antwoordde
Maggie, terwijl hij de deur uit ging.
„Wat heeft dat allemaal te beteke
nen?" vroeg ik.
„Vraag het maar aan Shag," antwoord
de zij, „die weet het."
De boormachine suisde weer en de
bulldozer ratelde. Het begon erop te
lijken dat normale toestanden op de
ranch waren teruggekeerd. Ik her
ademde.
„Jullie gaan zeker terug naar New
York," zei ik tegen Maggie en Mollie.
„Ik snak er naar een wolkenkrabber
te zien," zei Mollie.
„Zeg," vroeg Maggie haar, „vind je
ook niet, dat dat een aanmaning bete
kent om maar dadelijk te vertrekken?"
„Hoe eerder, hoe liever," antwoordde
Mollie. „De enige plaats, waar ik ooit
nog eens een berg bf een woestijn wil
zien, is in de bioscoop."
„Ik zou het zo kunnen schikken dat ik
jullie morgen met de auto naar de stad
breng," zei ik.
„Ranchers-gastvrijheid," merkte Mag
gie op. „Ik begon het hier juist naar
mijn zin te krijgen."
„Je hunkert er toch zeker naar aan je
proefschrift te beginnen," zei ik, met
een poging tot sarcasme.
„Ik moet eerst een ander karweitje af
maken," antwoordde zij. En ernstig
voegde ze eraan toe: „We zijn hier trou
wens nog niet mee klaar. Mijn vingers
jeuken nog."
„Niet klaar?" vroeg ik.
„De albino is nog op vrije voeten,"
zei ze.
Ik ging naar buiten, maar ik kon noch
Straight, noch een van onze cowboys
ontdekken. In de schaduw van de schuur
lag een man op zijn rug te luieren. Het
leed geen twijfel of er waren een groot
aantal mannen de woestijn in gestuurd
om te zoeken, maar ter bescherming van
de ranch was er maar één achtergelaten.
Dat stelde me niet bepaald gerust. Mijn
verantwoordelijkheid woog zwaar. Van
een plank in de boekenkast nam ik mijn
pistolen en gespte er één aan mijn gor
del.
Zonder op Mollie's spottende blikken
acht te slaan, ging ik naar buiten. In de
gegeven omstandigheden leek het mij
verstandiger wat rond te kuieren, zodat
ik de toegangswegen tot het huis in de
gaten kon houden. Het lag natuurlijk
voor de hand dat de albino in de eerste
plaats aan eigen lijfsbehoud zou denken
niet aan een aanval op ons. Maggie
kwam mij vergezellen. Ze had een
breedgerande sombero op, die haar nog
eens zo klein deed schijnen.
(Wordt vervolgd)
Wijd vermaard is het verhaal, dat Jo
han'van Oldenbarneveldt heimelijk be
graven werd in de kerk te Berkel. Bij
het overbrengen van het stoffelijk om
hulsel van de grijze raadpensionaris
zouden de poten van de paarden met
lappen omwikkeld geweest zijn, tenein
de het transport zo stil mogelijk te doen
geschieden.
Nu door de afbraak van het 15e eeuw-
se koor de gelegenheid gunstig was om
althans een deel der grafkelders te on
derzoeken, hebben historici, archeologen
en anthropologen de kans niet voorbij
laten gaan om te trachten in deze zaak
zo mogelijk enig licht te brengen.
Nadat het kerkbestuur en de burge
meester van Berkel Rodenrijs toestem
ming hadden gegeven tot het verrichten
van de onderzoekingen is men gisteren
begonnen. Het anatomisch laboratorium
te Utrechtsen de rijksdienst voor het
oudheidkundig bodemonderzoek te
Amersfoort werken samen.
Bij de opening der graven bleek reeds
direct dat men zich in vroegere tijden
toegang tot de grafkelders verschaft
had en sommige kisten had geopend.
Alsof men hierbij gestoord was. lagen de
ijzeren kistschroeven op een kistdeksel
verspreid en waren hier en daar ske-
letdelen op de keldervloer terecht ge
komen. Mogelijk is ook. dat men in de
Franse tijd de kelders op loden kisten
onderzocht heeft, hetgeen in veel ge
vallen elders in den lande gebeurd is.
Voorzichtig ziin nu de oude. soms
volkomen vergane kisten uit de kelders
genomen om in een aangrenzend ge
bouw onderzocht te worden. De onder
directeur van de rijksdienst, dr. P. Ga-
zema, gaf met een zijner assistenten, bij
gestaan door enkele arbeiders, leiding
aan het graafwerk; in de keet werkte de
conservator van het anatomische labora
torium, dr. J. Huizinga, aan de obser
vering en beschrijving van de skeletten.
Het ligt in de bedoeling, de stoffelijke
resten na bestudering weer in de kel
ders bij te zetten.
Men kan niet verwachten, dat op korte
termijn zal worden uitgemaakt of Van
Oldenbarneveldt wel of niet in het koor
te Berkel begraven is. Het minutieuze
onderzoek van de skeletten vraagt zeer
veel tiid en zal na aflodp van de op
gravingen op het anatomisch laborato
rium te Utrecht eerst recht aanvangen.
In 1950 zal het landbouwgebied ten
Westen van fort Frances in Canada wor
den opengesteld voor Nederlandse kolo
nisten. Er zijn op het ogenblik honderd
boerderijen vacant. Deze zijn direct te
aanvaarden, aldus A. P
Op hun tournee door Nederland kwamen
de studenten van de Engelse universiteiten
te Oxford en Cambridge Maandagavond in
het Sportfondsenbad Oost te Amsterdam
uit tegen leden van Het IJ.
De voornaamste uitslagen luiden:
200 m. borstcrawl: 1. Sindorf (Het U)
2 min. 31.8 sec. 2. Low (Eng.) 2 min. 32.3
sec.
100 m. rugcrawl: 1. De Groot (Het U)
1 min. 16.4 sec. 2. Treacy (Eng.) 1 min.
17 sec.
100 m. borstcrawl: L Sindorf (Het U)
1.1.6 sec.
100 m. schoolslag: 1. Van Rooy (Aegir)
1 min. 13 sec. 2. Wiering (Het IJ) 1 min.
15.2 sec.
Van Rooy die de butterfly zwom. had niet
zo'n grote voorsprong op zijn schoolslag-
zwemmende 17-jarige tegenstander Wiering,
als de tijd doet uitkomen. Vele opgenomen
tijden noteerden voor Wiering ongeveer
1 min. 14.7. De jeugdige IJ-man zal in de
nabije toekomst geducht gaan meetellen op
de schoolslag.
3 x 50 m. wisselslag estafette: 1. Het IJ
1 min. 40. 2. Oxford/Cambridge 1 min.
43.9 sec.
5 x 50 m. borstcrawl estafette: 1. Het U
2.31.7. 2. Oxford/Cambridge 2.32.6.
De waterpolowedstrijd tussen een reser
ve-team van Het U en de gemengde ploeg
van Oxford en Cambridge eindigde in een
1—1 gelijk spel.
Voor de ijshockeywedstrijd HHIJC
Ijsvogels in de competitie om de West-
Europabeker, a.s. Woensdag 14 Dec. te
Den Haag, zijfi de ploegen als volgt
samengesteld:
HHIJC: doel: Van der Heide, Fischer;
achter: Taconis, Carrey, Hinfelaar, Van
Rheden; voor: Dietz, Schwencke, Din
ger; Klein, Andreola, Van Heeswjjk,
Van de Baumen.
Ijsvogels: doel: Ingwersen; achter:
Klotz, Lamar, Struck; voor: Loek, Over-
akker, Feenstra, Dumee, De Jongh,
Vaal.
Grethe Andersen heeft dézer dagen
een 100 meter vrije slag gezwommen in
1 min. 5.1, waarmede ze het sinds 1939
op naam van Ragnhild Hveger staande
Deense record evenaarde.
Door een puntenzege op de Fransman
Jean Stock, heeft de Italiaan Tiberio
Mitri zijn Europese middengewicht be
houden. Het gevecht over 15 ronden
werd Maandagavond in het Palais des
Sports te Parijs gehouden.
De ijshockeywedstrijd Brabo (Ant
werpen)Tilburg voor de West-Europa
Cup, werd met 10—3 door de Belgen
gewonnen. De tussenscores luiden: 43
3—0 3—0.
Het bestuur van de Nederlandse
Bridgebond heeft zijn goedkeuring ge-
hqcht aan een wedstrijd tussen het
eerste viertal van de Continental Club
te Amsterdam en het vertegenwoordi
gende Deense team.
