Nog enkele dagen\ 5 loonsverhoging noodzakelijk geacht
GEEN VORMING VAN LEGER
IN OOST-DUITSLAND?
Beslissing over lonen en prijzen
vóór Kerstmis te verwachten
K.A.B. wenst bindend voorschrift met
minimum van f2 per week
Vim grote aanval van Darul Islam
STALEN EILANDEN IN DE OCEAAN
Jacht naar olie kent geen
grenzen
Tot hoofd en hart
WERKGEVERS TEGEN
VERPLICHTING
Middenstanders wensen
niet gelag te betalen
Het weer
Rusland zou eerst de ontwikkeling in
het Westen willen afwachten
GROTEWOHL HEEFT NU
LONGONTSTEKING
Staking in Londense
centrales duurt voort
WONINGPRODUCTIE OP
VOOROORLOGS PEIL
Bus met arbeiders
geslipt
Botsing op onbewaakte
overweg
VRIJDAG 16 DECEMBER 1949
73ste JAARGANG No. 24642
V oorwaarden
Loonsverhoging dient
doorberekend te worden
Speculaties over
de prijzen
Monty's bewering
ontkend
PLAKZEGELS
Onrust in Surabaja
MINISTER VAN SCHAIK
OP TERUGWEG
tegen Leopold III
pipP
Nachtmissen in de
Nieuwjaarsnacht
Z. H. do Paus geeft verlof
Aankomst „Zuiderkruis"
J'
Huur wordt geleidelijk
hoger
Vele gewonden
Eén dode, één zwaargewonde
PRIKKELLECTUUR
Weer geldboeten geëist
BUREAUX SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk Stumohlusstr 45. tel 3998
Voor klachten over de Bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W Boeirigter
Hoofdredacteur: Drs. H W M van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents Der millimeter-
hoogte. Inaezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonde' opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week.
f 1-52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
De laatste voorbereidingen voor de
overdracht van de souvereiniteit
i e laatste voorbereidingen voor de
overdracht van de souvereiniteit
van Indonesië volgen elkander in
snel tempo op. Alsof er geen Eerste
Kamer meer is, die nog haar goedkeu
ring met een tweederde meerderheid
aan het wetsontwerp moet geven, gaat
znen zowel hier als in Indonesië zijn
gang, daarbij blijk gevend de hele Eer
ste Kamer-affaire als niet veel meer
dan een farce te beschouwen. Minister
Van Maarseveen deed deze week wel
een tikje verontwaardigd, toen bekend
Werd, dat de eerste T.N.I.-troepen Ba
tavia reeds waren binnengerukt tegen
de gemaakte afspraken in, maar wij
geloven niet, dat men al te veel waar
de moet hechten aan zijn schijnbare
boosheid en in ieder geval zal de T.N.I.
zich er al heel weinig van aantrekken.
Trouwens, dat nu reeds vóór de be
slissing van de Eerste Kamer een Hoge
Commissaris benoemd is, lijkt ons ook
niet geheel in de staatsrechtelijke volg
orde te passen.
Intussen heeft het voorlopige re
publikeinse parlement, het K.N.I.P., in
Djocja de overeenkomsten van de
R.T. Conferentie goedgekeurd en heeft
Sukarno de Nederlanders en Indo-Euro
peanen, die zich, naar wij menen te
recht, niet erg gerust voelen over de
toekomst, moed ingesproken en hun
verzekerd, dat de constitutie het recht
op bescherming waarborgt. Wij nemen
aan, dat Sukarno op het ogenblik wer
kelijk meent wat hij zegt, maar de
vraag is veeleer of hij de communisten,
die zich, na het jongste veto in dé Vei
ligheidsraad van de Sovjet-Unie, op
nieuw aangemoedigd voelen overal op
de chaos aan te sturen, en de Darul-
Islam, welke hier en daar reeds een
ware terreur uitoefent, in bedwang
kan houden. En nu noemen wij nog
slechts dc twee grootste haarden van
onrust. Dat over het algemeen de fe
derale gebieden en de minderheden
zich onder de steeds knellender wor
dende greep van de republiek aller
minst gerust gevoelen behoeft geen be
toog. De minderheden laten niet na
vrijwel dagelijks het geweten van het
Nederlandse volk wakker te roepen en
het te wijzen op de schandelijke ma
nier, waarop zij in de hoek worden ge
drukt. Wat de federalen betreft valt
het nu al op, dat bijv. een sultan Ha-
mid door Djocja zoveel mogelijk op de
achtergrond wordt geschoven. Wij kun
nen nu nog slechts symptomen signa
leren. Wellicht dat het ons vóór wij
een jaar verder zijn niet moeilijk zal
zijn, duidelijk aan te tonen, op hoeveel
punten de overeenkomsten van de Ron
de-Tafelconferentie zullen zijn geschon
den. Maar, zal men misschien zeggen,
er is toch nog een internationaal fo
rum: noemen wij slechts de Ver. Na
ties, en de Veiligheidsraad, die o.a.
door middel van de U.N.C.I. toezicht
blijven uitoefenen op de naleving van
het plechtig overeengekomene. Wij
lullen zien. Men vergete echter niet,
dat de verhoudingen op internationaal
terrein reeds aan het verschuiven zijn.
Was de ommekeer in de partijverhou
dingen in Australië, waar Labour, de
gevangene van de nogal communistisch
getinte vakverenigingen, na de verkie
zingen het roer aan de liberalen heelt
moeten overgeven, enige jaren eerder
geschied, dan zou Nederland waarschijn
lijk niet in zulk een onmogelijke dwang
positie zijn geplaatst als thans. Ook En
geland begint zich, nu de Ver. Naties,
aangemoedigd door hun succes in In
donesië, neiging tonen, hetzelfde spel op
het Britse Imperium toe te passen, on
behaaglijk te voelen. Het zal intussen
Voor onze Nederlandse politici en di
plomaten interessant zijn, hoe Engelahd
op een eventuele druk van de Ver. Na
ties reageert Een voorproefje kregen
Wij onlangs reeds, toen Bevin in niet
mlis te. verstane bewoordingen iedere
controle door de Ver. Naties op Brits
overzees gebied afwees. Men zal ons mis
schien tegenwerpen, dat Engeland nog
een grote machtige mogendheid is. die
zich zelfs, door Amerika niet op zij zal
laten schuiven. Dit is waar. Maar het is
ook waar, dat er geen Britse politicus
ook al behoort hij tot de Labourpartij,
gevonden zal worden met een mentali
teit als bijv. een Schermerhorn, Goed
hart of Logemann.
Hetzelfde zal men ook gewaarworden
Wanneer de Ver. Naties druk zullen
gaan uitoefenen op het Franse impe
rium.
Nog slechts enige dagen scheiden ons
Van de beslissing der Eerste Kamer. Zij
is. zoals uit het bovenstaande blijkt, in
een nog moeilijker dwangpositie ge
plaatst dan onlangs de Tweede Kamer,
zij mag nog meespelen, maar meetellen
doet haar beslissing nauwelijks meer.
tenminste als men ziet wat de laatste
dagen is geschied. Dan gaat de vlag met
het rood. wit, blauw, neer. En velen
zullen juichen en nauwelijks voelen, da'
er iets wat eeuwenlang verbonden was.
Wordt losgescheurd en wonden maakt.
Welke nooit meer helen zullen. De vlag
gaat neer in Batavia. Heel, heel mis
schien mag zij blijven wapperen in
Nieuw Guinea. Maar ook hierover halen
sommige Nederlanders hun schouders
op. Wat. betekent Nieuw Guinea, wat
betekent een vlag?
De verbondsraad van de K.A.B., bestaande uit de besturen van alle aange
sloten vak- en standsorganisaties, heeft zich Donderdag de gehele dag bezig
gehouden met het vraagstuk van de lonen en prijzen. Aan het einde der
bijeenkomst is een resolutie aangenomen waarin de verbondsraad zijn stand
punt heeft vastgelegd.
Hij acht het allereerst een eis van sociale rechtvaardigheid en voor de hand
having van orde en rust noodzakelijk, dat per 1 Januari 1950 verplicht wordt
voorgeschreven in bestaande C.A.O.'s en loonregelingen een clausule op te
nemen, waarin de uitbetaling van een individuele 5 loonsverhoging verplicht
wordt voorgeschreven met een minimum van 2.per week voor de vol
wassenen, alsmede voor alle gehuwde en daarmee gelijk te stellen werknemers.
gesproken werd, dat zou worden ge
vraagd een verhoging met 5 pet. met
een minimum van 2.50. In de Stichting
werd met de werkgevers echter geen
overeenstemming bereikt. Met de rege
ring had op 2 December een bespreking
plaats, waarbij bleek dat zij wel bereid
was tot enige verhoging, maar bezwaren
had tegen verhoging met tenminste
2.50.
Voor gevallen waarin geen C.A.O. of
loonregeling bestaat moet deze 5 pet.
met een minimum van 2.worden
uitgekeerd boven het rechtens gelden
de loon-inkomen, provisies en officieel
goedgekeurde toeslagen aan dé volwas
sen werknemers.
De jeugdlonen dienen voorts van het
achttiende jaar af te worden aange
past aan de nieuwe loonbedragen voor
volwassen werknemers. De kinderbij
slag moet van het eerste.kind af equi
valent aan de loonsverhoging verhoogd
worden. De uitkeringen krachtens pen
sioenregelingen. sociale bijstandsrege-
lingen, de uitkeringen krachtens de
invaliditeitswet, de noodregeling ou
derdomsvoorziening alsmede de lonen
van de D.U.W. dienen eveneens met 5
pet. te worden verhoogd. Tenslotte zal
de loongrens voor de sociale verzeke
ringswetten vérhoogd moeten worden
van 3750.tot ƒ4500.per jaar.
De K.A.B. is bereid op construc
tieve wijze mede te werken aan een
zodanige opvoering van de produc
tie, dat het evenwicht in de beta
lingsbalans bij handhaving van
het consumptiepeil van de sociaal
zwakkere groepen en uitvoering van
de noodzakelijke investeringen kan
worden verkregen. Zij is van me
ning, dat de vermeerdering van de
productie en niet de vermindering
van de consumptie van de werk
nemers beschikbaar behoort te ko
men voor export en investeringen.
Voor wat de sociale positie van de
minst-draagkrachtigen betreft, waarbij
de K.A.B. vooral denkt aan de grote
gezinnen met niet-verdienende kin
deren, moet de Verbondsraad het ern
stig betreuren, dat de door een aantal
katholieke werkgevers reeds geruime
tijd uitbetaalde extra-kinderbijslag niet
in ruimer kring toepassing heeft ge
vonden.
Naar het oordeel van de Verbonds
raad zou het van wijs beleid getuigen,
indien de regering door middel van een
elastische subsidie-politiek de prijzen
een verdere loonsverhoging noodzakelijk
is, zodra een in onderling overleg vast
te stellen prijsstijging is geconstateerd.
Als in voldoende mate met deze
voorstellen rekening wordt gehouden,
machtigt de Verbondsraad het Ver-
bondsbestuur medewerking te blijven
verlenen aan dc loon- en prijspolitiek
der regering. Hij stelt daarbij als
voorwaarde, dat de Overheid zorgt
voor het in acht nemen van de nodige
soberheid; allereerst zij zelf en daar
naast alle groepen der bevolking. Ze
zal o.a. aan economisch niet verant
woorde uitgaven, die geschieden op
grond van fiscale overwegingen, een
einde moeten maken.
Voorts acht de Verbondsraad het
een eis van sociale en verdelende
rechtvaardigheid, dat ook de werk
nemers 'mede aandeel verkrijgen in de
investeringen.
Aan het vaststellen van deze resolu
tie is een uitvoerig debat vooraf gegaan.
In de morgenuren gaf de voorzitter van
de K.A.B., de heer A. C. de Bruijn voor
de vertegenwoordigers van de 300.000
aangesloten leden waarbij vertegen
woordigers der ambtenaren een ver
slag van het loonbeleid. dat de laatste
maanden door het verbondsbestuur was
gevoerd.
Uit de mededelingen van de ver-
oondsvoorzitter valt op te maken,
dat er een crisis in de Stichting van
de Arbeid heeft gedreigd. De K.A.B.-
leiding had laten weten, dat het ar
beidende volk door zijn arbeid en
zijn soberheid reeds zijn offers voor
het land had gebracht. Dat was een
fundamehteel oordeel, zei de heer
De Bruijn, en in de Stichting kon
geen overeenstemming worden be
reikt.
Besprekingen leidden tot een compro
mis met voorstellen van het N.V.V. Af-
Bjj de jongste besprekingen in de
Stichting van de Arbeid deden de ver
tegenwoordigers van de vakcentralen
enige concessies. Zjj verminderden het
gevraagde minimum tot 2.per week.
Voor de lonen der jeugdigen tot 17 jaar
zou geen verhoging gelden. Van 18 jaar
af zou drie pet. worden gegeven tot de
volwassen leeftijd. Gehuwden en kost
winners zouden 5 pet. krijgen. De loon
grens voor de sociale verzekering zou
op 1.500 worden gesteld.
Bekend is, dat dc werkgevers geen
verplichte verhoging der lonen met 5
pet. willen, maar slechts een algemene
vergunning om de lonen maximaal met
5 pet. te verhogen. Zij willen wel de
toepassing van deze vergunning met
klem aanbevelen.
Zeventien sprekers voerden het woord
over de mededelingen van de heer De
Bruijn. In hun betoog overheersten twee
klachten algemeen. Waarom vroegen de
meesten. moet over deze gehele kwestie
van lonen en prijzen zo'n grote geheim
zinnigheid worden betracht? Al twee
maanden lang weten de vakbondleiders
dat er onderhandeld wordt. Zij zijn op
de hoogte van de vele conferenties en
besprekingen, maar moeten zwijgen. Dat
is onbevredigend tegenover de leden, die
het grootste belang hebben bij wat gaat
gebeuren.
Als de verhoging niet verplicht wordt
voorgeschreven zo luidde de tweede
algemeen gemaakte opwerping dan
komt er niets van terecht Deze loons
verhoging moet bindend worden voor
geschreven.
De besturen van de drie centrale mid
denstandsbonden hebben zich beraden
welke maatregelen er noodzakelijk voor
de middenstand genomen moeten wer
den wanneer een loonsverhoging door
gang vindt. Men achtte dit beraad nood
zakelijk, daar het nu ook weer dreigt
te gaan als in November 1948 bij de
één gulden tijdelijke loonbijslag. Ook
toen zijn het huns inziens de midden
standers, detaillisten en ambachtspa
troons geweest die met name het gelag
betaalden.
De besturen zijn van oordeel dat ter
tegemoetkoming in de hogere bedrijfs
lasten en de verhoogde levensstandaard
de volgende maatregelen gemotiveerd
zijn: De loonsverhoging worde als kos
tenfactor beschouwd en dient doorbere
kend te kunnen worden; de omzetbelas
ting dient zo spoedig mogelijk bij de
bron geheven te worden; in de aan
gekondigde wijzigingen van de onderne
mingsbelasting worde de vrijstelling van
het winstbedrag ten minste gebracht op
f 5000 en uitgebreid tot firmanten, ter
wijl aangenomen wordt dat voor het be
lastingjaar 1950 de ondernemingsbelas
ting geheel zal vervallen; er dient een
hogere belastingaftrek voor levensonder-1 jpmen'
houd plaats te vinden voor niet werkne
mers (tot een bepaalde inkoroengrens)
Overal in Indonesië worden lhans de Nederlandse patrouillegebieden, soms bij
gehele regentschappen tegelijk, aan de T.N.I. overgedragen. De Nederlandse
driekleur wordt gestreken en de Republikeinse vlag gehesen. De overdracht
van een post Bojolali in Midden-Java. De vertrekkende Nederlandse comman
dant schudt zijn opvolger de hand.
Andrei Vishinsky, de Sovjet-Russi
sche minister van Buitenlandse Zaken,
zou de Oost-Duitse regering gisteravond
hebben meegedeeld, dat Rusland pas dan
tot de instelling van een Oost-Duits le
ger zou besluiten als een West-Duitse
gewapende macht zou zijn opgericht.
Volgens Duitse kringen, die beweren in
nauw contact te staan met de Oost-
Duitse regering, zou Vishinsky er de
nadruk op hebben gelegd, dat de volks
politic niet te zeer het karakter van een
para-militaire organisatie moest aanne-
(Van onze Haagse redacteur)
De Raad van Economische Aangelegenheden in het Kabinet heeft zich gister
morgen bezig gehouden met het vormen van een oordeel over de voorstellen
inzake de loonpolitiek, welke ingediend zijn door de Stichting van de Arbeid.
Heden zal hierover met deze Stichting overleg worden gepleegd. Een van de
belangrijkste kwesties, welke hierbij een rol spelen, is de vraag of de loons
verhoging zal worden toegestaan, dan wel verplicht zal worden gesteld. Van
de zijde der vakcentrales voorziet men het laatste als noodzakelijk voor het
bewaren van de arbeidsvrede. De werknemersorganisaties menen, dat 5 pCt.
loonsverhoging noodzakelijk is om de prijsstijging tot op heden te compen-
binnen beperkte grenzen zou weten »e Serl": dH W" dUS n5et ZCggen' dBt Verdere PriJs ver hogingen hiermede reeds
"Seri. wsrdpn «PKevangen.
Links en rechts hoort men inmiddels
speculaties over prijzen, die nog de
hoogte in zouden gaan. Men krijgt ech
ter de indruk, dat de arbeidersorganisa
ties piet direct te hoog te paard hebben
willen klimmen: het is moeilijk thans
eisen te formuleren voor een goeddeels
nog onzekere toekomst. Zo kan men
spreken over op handen zijnde prijsver
hogingen. maar ook verlagingen zijn te
verwachten. De daling van de kaasex
port bijv., tengevolge van de Deense
concurrentie, zal vermoedelijk resulte
ren in een mogelijk vrij aanzienlijke
verlaging van de prijs op de binnen
landse markt. Een andere kwestie is,
dat nog in het geheel niet te zeggen
valt, hoe het graan jaar zal worden.
Omstreeks September 1950 zal men zich
waarschijnlijk een beter oordeel kun
nen vormen hieromtrent en opnieuw de
loon- en prijspolitiek onder de loupe
nemen.
Voor wat de thans lopende onderhan
delingen betreft, wordt gehoopt, dat
vóór Kerstmis de beslissing zal vallen.
Het zal dan nog slechts kort dag zijn,
vooral voor de grote bedrijven, om de
loonsverhoging met ingang van 1 Ja
nuari administratief te regelen.
Vishinsky, die Woensdag te Berlijn :s
aangekomen, had gisteren een langduri
ge conferentie met Wilhelm Pieck en
Walter Ulbricht. de premier en plaats
vervangende premier van de Oost-Duit
se regering, aldus deze kringen
De Sovjet-minister zou hebben gezegd,
dat men in de nabije toekomst geen op
zienbarende veranderingen in de Ru"
sisch-Duitse betrekkingen moest ver
wachten. Het voornaamste onderwern
van bespreking met de Oost-Duitse poli
tieke leiders zou de ontwikkeling van
de gebeurtenissen in West-Duitsland zijl'
geweest.
Vishinsky zou hebben meegedeeld, da'
het nog niet opportuun zou zijn voor
de Duitse regering, om het lidmaatschap
van de Cominform te verzoeken.
Een half uur voordat Vishinsky de
voornaamste geallieerde functionaris
sen gisteravond in het huis der Sov
jetcultuur op een receptie zou ontvar-
gen. werden, strenge veiligheidsmaat
regelen genomen. Honderden zwart-
geüniformeerde leden van de Oost-
Duitse volkspolitie, gewapend met ka
rabijnen en revolvers en gesecuït
deerd door verschillende secties Sov
jet-soldaten met bontmutsen en torn
myguns, zetten de Unter den Linder
af en ontruimden de straat.
De Westelijke geallieerde autoriteiten
ontmoetten hier voor de eerste maal of-
firieel de leden van de Oost-Duitse re
gering. Een Britse gast, die de receptie
bijwoonde, verklaarde naderhand tegen
over de pers, dat de atmosfeer zerr
vriendschappelijk was.
De geallieerde autoriteiten, onder wie
de drie Westelijke stadscommandanten
van Berlijn, werden echter aan de Duit
sers voorgesteld.
Vishinsky bracht tijdens de receptie
een dronk uit op ..de nieuwe Duitse d>
mocratische republiek, vriendin van de
Sovjet-Unie" De toast werd beantwoord
door president Pieck. die dronk op de
gldrie van de Sovjet-Unie en de liefde
voor generalissimo Stalin."
De secretaris van de permanente com
missie van de landen der Westerse Unie
heeft gisteren meegedeeld, dat het be
richt van het New Yorkse blad „Daily
Compass", volgens hetwelk de opper
bevelhebber van de strijdkrachten der
Westerse Unie, veldmaarschalk Mont
gomery, zon hebben voorgesteld tot her
bewapening van Duitsland over te gaan,
onjuist is. Zoals wij enige dagen geleden
berichten, zou Montgomery zich vol
gens dit blad in deze zin hebben uit
gelaten tijdens zijn jongste bezoek aan
de Verenigde Staten.
Naar eerst Donderdag werd vernomen,
•s de vorige week Donderdag een T.N.I.-
Post in Doekoeh Kesambi nabij Proe-
Poek aangevallen door een bende van
circa vijfhonderd gewapende leden van
de Darul Islam. Het vuurgevecht, waar
bij de bende twintig man verloor, duur
de vier uur, de T.N.I. leed geen verlie-
len.
Te Surabaja zijn opnieuw acht
auto's met chauffeurs verdwenen,
terwijl wederom enkele overvallen,
berovingen en inbraken worden ge
meld. Ook op het stationsemplace
ment was het onrustig als gevolg
van schietpartijen tussen de bewa
kers en rampokkers, van wie twee
werden gewond. Wegens het veel
vuldig voorkomen van plundering
van treinen aan de rand der stad is
besloten de stationsbewaking uit te
breiden.
Het nationale comité van voorberei
ding te Batavia heeft meegedeeld, dat
Hedenochtend is minister Van Schaik
Constellation uit Batavia naar Ne
tland vertrokken.
het van verschillende zijden geruchten
heeft vernomen over te Batavia heer
sende vrees, dat zich incidenten zullen
voordoen, waardoor het geraden zou
zijn zich niet buitenshuis te begeven.
Het comité verklaart met nadruk, dat
dergelijke geruchten ten enen male on
juist zijn. Zowel vóór als na de souve-
reiniteitsoverdracht zullen de officiële
instanties met alle haar ten dienste
staande middelen de orde en veiligheid
handhaven.
Het Oost-Duitse persbureau A.D.N.
heeft gisteravond gemeld, dat zich bij
de ziekte van de Oost-Duitse premier
Otto Grotewohl complicaties hebben
voorgedaan. De ziekte, welke zich eerst
voordeed als influenza, zou zich ver
ergerd hebben tot longontsteking, aldus
A.D.N.
Grotewohl wordt in een Sovjet-mili
tair hospitaal in Berlijn verpleegd, maar
de West-Duitse pers is van mening, dat
zijn ziekte hoofdzakelijk van politieke
aard is. Dit wordt door mevr. Gro
tewohl, die een bezoek aan haar broer
in Brunswijk in de Britse zone brengt,
tegengesproken.
Het onder Amerikaans toezicht ver
schijnende blad „Der Abend" schrijft,
dat Otto Grotewohl in een Russisch
ziekenhuis „behandeld" wordt door pro
fessor Gerson, een der onderzoekers, die
kardinaal Mindszenty voor diens pro
ces in Boedapest murw maakte.
De Belgische socialisten verkopen
thans plakzegels ter waarde van
10 frs. voor het vormen van een
fonds ter bestrijding van de terug
keer van Koning Leopold. De zegels
zullen op socialistische vakvereni-
gingskaarten, partijkaarten en coö
peratieboekjes geplakt worden.
Stalen eiianden, soms tien
tallen mijlen uit de kust van
de Golf van Mexico, verrij
zen massief boven het grijze
woelende vlak van de oceaan.
Boven deze eilanden priemen
boortorens hoog in de blau
we lucht. Boorders, technici
en assistenten uit de prairies
van Wést Texas, waar zelfs
een roeiboot geen excuus
heeft voor haar aanwezig
heid, krijgen zeebenen op de
vele kleine motorbootjes, die
bedrijvig heen en weer va
ren tussen de kust en deze
eilandjes. Deze merkwaar
dige feiten markeren een be
langrijk gebeuren, n.l. van
onder de spiegel van de oce
aan vloeit olie naar de raf
finaderijen, waar de produc
ten worden vervaardigd, zon
der welke de huidige samen
leving het niet meer kan
stellen. Het geologisch ver
nuft van de laatste jaren en
het bekende risico van ca.
100 mill, is begonnen re
sultaat af te werpen. De pi
onier van deze wijze van
olie boren is een dochtermij.
van de Standard Oil Co. of
New Jersey aan welks mij.-
blad „The Lamp" wij de di
verse gegevens ontlenen.
Ongeveer vijftig mijl van
New Orleans, en zeven mijl
buiten de kust van Grand
Isle (Louisiana) construeer
den haar ingenieurs in 1948
een groot stalen platform.
100 stalen pijpen van ieder
84 meter lang werden in de
bodem. 15 meter onder de
spiegel van de oceaan, ge
dreven. Op deze stalen fun
dering werden twee plat
forms aangebracht. Het on
derste platform bevindt zich
10 meter boven de zeespie
gel, zodat deze door de hier
nogal eens voorkomende
stormen opgezweepte golven
niet kunnen worden over
spoeld. Op de beide plat
forms werden een boorto
ren, machinekamer en onder
komens voor 54 man ge
bouwd, want de arbeiders
verblijven dag en nacht op
het eiland. Er moest derhal
ve worden gezorgd voor een
keuken en een eetzaal, voor
vers water tanks, olietanks
enz. De gehele bouw van het
stalen eiland nam slechts
vier maanden in beslag. De
bouwkosten bedroegen 1.2
millioen, terwijl de eerste
boring nog een driekwart
millioen dollars zou vereen,
terwijl men nog niet eens
zeker wist of er wel olie on
der het eiland zou zitten.
Eind Maart 1948 kon men
met de eerste boring een
aanvang nemen, welke, om
kort te gaan, min of meer
een fiasco werd. Men vond
slechts een zoutlaag, dat
overigens wel een bevesti
ging gaf, dat er olie in de
buurt moest zitten. Een
tweede boring, waarbij men
van het eerste gat zijwaarts
uitweek, bracht echter het
gewenste resultaat. Uit 2670
meter diepte vloeide olie in
de tanks. No had men niet
alleen zekerheid, maar ook
de olie zelf. De ingenieurs
hadden intussen niet geheel
en al stil gezeten, want zij
waren inmiddels tot de be
vinding gekomen, dat een zo
massief en kostbaar platform
als dit eerste in het geheel
niet nodig was.
Men ontwierp nieuwe
bouwplannen en thans heeft
deze Mij. dertien eilanden
geconstrueerd, die de helft
kleiner zijn dan het oor
spronkelijke type en twee
stuks die zelfs nog kleiner
zün. Vroegere marine-lan
dingsschepen, die aan het
platform gemeerd liggen,
fungeren thans als kwartier
voor de arbeiders, terwi.il
zii tevens dienen als maga-
zün voor het boormateriaal.
Het weer bleef echter het
voornaamste probleem, waar
mede men had te kampen.
Van April tot September
ondervindt de Golfkust de
furie van orkanen en zware
regens, juist gezegd comple
te waterhozen, overspoelen
de kust. En nu mogen deze
stalen eilanden nog zo mas
sief en onwrikbaar de los
geslagen elementen tarten,
voor de mensjes erop zijn
er dan toch wel comforta
beler oorden dan de stalen
giganten, wanneer de zware
stormen bergachtige water
massa's naar de kust stu
wen. Zelfs Grand Isle is
niet eens zo heel veilig, wan
neer de wind zich erg kwaad
maakt. Wanneer het O- (voor
orkaan) dag is. komt een
door de Mij. met militaire
precisie georganiseerd plan
van actie in werking.
Een meteoroloog, uitgerust
met de modernste appara
ten, zelfs radar, waarschuwt
onmiddellijk de staf, wan
neer hij 'een zware wind
constateert, ongeacht hoe ver
deze nog verwijderd is. Wan
neer het nu blijkt, dat een
orkaan zijn weg naar de
Grand Isle neemt, komt de
evacuatie-machine in wer
king.
De radiokamer van het
hoofdkwartier, waarschuwt
dg boormeters op ieder der
platforms. Ongeacht hoe het
boren op dat moment ver
loopt, hijsen de boorders en
zijn helpers de boorstang uit
het boorgat sjorren alles zo
stevig mogelijk vast en bege
ven zich op het motorbootje,
dat altijd aan het platform
ligt en varen daarmede naai
de kust. De marinelandings
vaartuigen maken zich los
van de platforms en gaan
aan hun ankers de s.orm
liggen uitrijden.
Het naar de kust varende
personeel vindt aan land een
vloot van auto's, we ke de
mannen een eindweegs het
land in brengen, waar zij dan
rustig het uitrazen van de
storm afwachten. Gedurend
een storm blijft geen levencte
ziel op het platform of dc
landingsvaartuigen.
Weer en zee maken de ex
ploratie van ,.diepzee"-olie
kostbaar. Maar zee en weer
kunnen de oliemensen niet
weerhouden. Als zij olie rui
ken, zullen ze de olie krijgen
ook.
m
Z. H. Paus Pius XII heeft verlof
gegeven tot het lezen van nachtmissen
in alle kerken ter wereld in de Nieuw-
jaarsnacht ter viering van het 25ste
Heilige Jaar, aldus is gisteren volgens
Reuter te Vaticaanstad bekend ge
maakt. De gelovigen is tevens toege
staan in deze Mis de H. Communie te
ontvangen, mits zij twee uur van tevo
ren nuchter blijven. Tijdens of na de
Mis moeten gebeden gestort worden
voor de intenties van het Heilig Jaar.
De plechtigheid zal niet langer dan
twee uur mogen duren.
Italiaanse regeringsfunctionarissen ver
klaarden te Rome, dat krachtens een
ter gelegenheid van het Heilig Jaar uit
gevaardigde amnestie 8.000 gevangenen
zuller. worden vrijgelaten. Alle gevan
genisstraffen, behalve die voor finan
ciële misdrijven, zullen met een derde
verminderd worden tot een maximum
van twee jaar.
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
LONDEN, hedenmorgen
Zoals reeds gisteren werd verwacht,
besloten de stakers in de vier Londense
electrische centrales gisteren op een
massabijeenkomst de arbeid te hervat
ten en' af te wachten, totdat bevoegde
vertegenwoordigers van de betrokken
partijen een nieuw voorstel zouden
doen om tegemoet te komen aan de
grieven van de arbeiders over de toe
slag voor vuile arbeid, verricht in hoge
temperaturen.
Doch de zucht van opluchting, die
door Whitehall en de rest van Londen
ging, was voorbarig. Toen n.l. de arbei
ders zich naar de centrales begaven om
de arbeid over te nemen van de te
werkgestelde. troepen, vonden zij aan de
ingang van de fabrieken een medede
ling van de Britse Electricity Autho
rity, dat in verband met zekere verkla
ringen door de arbeiders begrepen
diende te worden, dat zij „onvoorwaar
delijk" de arbeid hervatten. Het perso
neel weigerde zich hierbij neer te leg
gen en eiste intrekking van de term
„onvoorwaardelijk". En daarmee begon
de staking opnieuw, behalve in de elec
trische centrale te Barking, waar de
arbeid hervat werd. doch waar, naar
men verwacht, heden de staking even
eens opnieuw zal beginnen.
Het troepentransportschip „Zuider
kruis" wordt in de nacht van Vrijdag op
Zaterdag met repatrierende troepen uit
Indonesië in de haven van Rotterdam
verwacht. De ontscheping begint on
voorziene omstandigheden voorbehou
den Zaterdag 17 December.
Verwachting tot Zaterdagavond;
Matige tot krachtige en later
langs de Waddenkust en de kust
van Noord-Holland harde Zuid-
Westelijke wind. Half tot zwaar be
wolkt met af en toe enige regen of
motregen. Vrij zacht voor de tijd
van het jaar.
Zon: 8.43—16.29. Maan: 6.02—14.16.
De jeugd waagt
ouderdom weegt.
vaak, maar
de
De minister van Volkshuisvesting en
Wederopbouw deelt de mening van de
Tweede Kamer-leden, dat de woning
productie, die thans het vooroorlogse
peil weer heeft bereikt, nog aanzienlijk
opgevoerd zal moeten worden om het
woningtekort binnen niet al te lange tijd
in te halen. Niettemin acht hij het mo
gelijk dat vóór 1960 een behoorlijke
huisvesting van de Nederlandse bevol
king wordt bereikt. Aangenomen kan
worden dat de toeneming van de woning,
behoefte en die van het aantal woningen
in 1948 met elkaar in evenwicht zijn ge
weest. Voor 1949 mag worden aangeno
men, dat reeds in bescheiden mate öt> de
achterstand is ingelopen. Dit deelt de
minister mede in zijn Memorie van Ant
woord aan de Tweede Kamer.
De minister overweegt met zün ambt.
genoot van Financiën nader overleg te
plegen betreffende de eventuele moge
lijkheid de maximumgrens van wonin
gen voor grote gezinnen enigermate te
verhogen onder bepaling, dat de bij
drage slechts verstrekt zal worden voor
bewoning door het gezin van de aan
vrager. Zolang nog eén groot aantal ge
zinnen niet over een eigen woning be
schikt, maar aangewezen is op inwoning
bij anderen, meent de minister dat het
niet verantwoord zou zijn gelden be-
schikbaar te stellen om bestaande wo
ningen te vergroten.
Het lang voortbestaan van een toe
stand, waarbij de bouwkosten een
grote onrendabele top vertonen, acht
de minister een onhoudbare toestand.
Daarom zal en het huurpeii geleide
lijk móeten worden verhoogd en
alles op alles moeten worden gezet
om de bouwkosten omlaag te bren
gen. Bij de bouw van nieuwe wo
ningen wordt reeds een huur toe
gelaten, welke 30 pCt. hoger ligt üan
de huur. welke op 9 Mei 1940 zou
hebben gegolden.
Voor de sector ..kerken" is in 1950
11 millioen uitgetrokken tegenover 4 mil.
lioen in 1949. In deze sector is niet be-
erepen het herstel van kerken en kerke,
lijke gebouwen, waarvoor uit de sector
„herstel oorlogsschade" kan worden ge
put evenmin is in deze sector begrepen
het bouwvolume voor andere kerkelijke
gebouwen, zoals kloosters en parochie
huizen, waarvoor 3 millioen is begrepen
in de sector „overige bijzondere ge-
bouwen".
Op de Rüksstraatweg te Velsen nabij
het landgoed Beeckestein. is hedenmor
gen een autobus, die 32 D.UW.-arbei-
ders van Haarlem naar hun werk in
Bakkum zou brengen, vermoedelijk ten.
gevolge van de gladheid van de weg, in
de bocht geslipt en gekanteld. Van de
inzittenden werden er vier, na eerste be.
handeling, naar het St. Antonius Zieken,
huis in IJmuiden-Oost vervoerd. Eén
van hen bleek slechts een lichte hersen
schudding te hebben opgelopen. 3 an de
overige drie had er één een zware her
senschudding: de beide anderen klaag
den over pijnen in het hoofd en aan de
halswervels.
De overige inzittenden hadden na
genoeg allen snijwonden en lichte kneu
zingen aan handen, schouders en benen
opgelopen. Dezen werden zoveel moge
lijk ter plaatse geholpen. Negen perso
nen werden nog ter observatie vervoerd
naar de Maria-Stichting te Haarlem
Donderdagavond omstreeks kwart
vóór tien is een vrachtauto met lege
melkbussen op de onbewaakte overweg
in de Slichterhorsterweg onder Nijkerk
gegrepen door de sneltrein uit Amers
foort. De auto werd bestuurd door de
melkrijder Pater uit Voorthuizen; naast
hem zat nog iemand. Beide inzittenden
werden zwaar gewond naar het St. Eli-
zabethsgasthuis te Amersfoort overge
bracht. P. bleek inmiddels te zijn over
leden. Zijn passagier, wiens naam nog
niet bekend is, heeft een zware hersen
schudding opgelopen. De auto werd
zwaar beschadigd en de melkbussen la
gen tot ver in de omgeving verspreid.
De trein had enige vertraging.
(Van onze Brabantse redactie)
De Bredase rechtbank behandelde
gisteren in hoger beroep de zaak tegen
F. v. A„ uit Tilburg, die in November
1948 tijdschriften in voorraad had ge
had, welke afbeeldingen bevatten, die
zinnenprikkelend werden geacht. Daar
dit in strijd is met een plaatselijke
politieverordening, waren de blaadjes
in beslag genomen en werd proces
verbaal opgemaakt.
Tevens diende hier de zaak tegen de
boekhandelaar T. de W. uit Tilburg,
waar een exemplaar in beslag was ge
nomen van een boek. dat als prikkel
lectuur werd beschouwd.
In beide zaken had het Kantonge
recht te Tilburg de verdachten tot geld
boeten veroordeeld.
Evenals te Tilburg werd de zaak te
Breda met gesloten deuren behandeld.
Tegen Van A. eiste de officier van
Justitie vernietiging van het vonnis
van de kantonrechter en drie maal vijf
tig gulden boete subsidiair drie maal
tien dagen hechtenis.
Voor De W. vroeg hij vrijspraak,
daar hij van oordeel was, dat het in
beslag genomen boek met als prikkel
lectuur kan worden beschouwd.
De "erdediger van Van A. mr. Veen-
stra, bestreed de rechtsgeldigheid van
de gemeentelijke verordening Hij was
van mening, dat door deze verordening
de vrijheid van drukpers wordt be
knot.
