Ministerie voor Unie-aangelegenheden en Overzeese Rijksdelen t MAO TSE T0ENG IN MOSKOU voor bespreking aangekomen m NIEUW VERSLAG VERSCHENEN VAN DE ENQUÊTE-COMMISSIE Waardering en critiek SUKARNO eerste president R.I.S. Kostof terechtgesteld 1500 jonge landgenoten maken lang verbeide tocht van hun leven SERRES DEKEN Het weer Tot hoofd en hart Bij de resolutie van de K.A.B. Hoge Commissariaat te Batavia zal onder „M. U. O.R.ressorteren Nederlandse schepen opgebracht Ook delegatie van Oost-Duitse regering per vliegtuig naar het feest Vishinsky ook van de partij Sceptische verwachtingen over mogelijkheden in het eigen land het motief Onderzoek naar het England-Spiel nog niet afgesloten Auto van Henri de Greeve aangereden ZATERDAG 17 DECEMBER 1949 73ste JAARGANG No. 24643 NIEUWE NAAM VOOR DEPARTEMENT O. G. Plechtige eedsaflegging na verkiezing INCIDENT VOOR NEDERLANDSE LEGATIE TE PRAAG Gratieverzoek verworpen VIERING VAN STALIN'S VERJAARDAG „VOLENDAM" NAAR AUSTRALIË LOON- EN PRIJSPOLITIEK Niet ten koste van land en tuinbouw Trygve Lie treedt af BUREAUX: SMEDESTRAAT S HAARLEM Telefoon: Redactie 21544: Advertentie» 21543 Abonnementen 20800 Postqlro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45. tel. 3998 Voor klachten over de bezorging na &30 uur avonds 21544 Directeur: W Boerrigter. Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Rufl> Wnd. hoofdredacteuri W. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cent» per mïIHmeter- hooqte. Ingezonden meoedelinaen dubbel tarief. Omroepers 16 cents oer m.m -hooate. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opaave van redenen te weiqeren. ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week. f 1.52 per maand, t 4-55 oer kwartaal. Wat men al op vele commissies ook mag aanmerken, van de Parlementaire Enquête Commis sie kan men zeker niet zeggen, dat zij stil zit. Vandaag verschijnt opnieuw een lijvig boekwerk, dat aan het fi nancieel en economisch beleid van de Nederlandse Regering in oorlogstijd is gewijd. Geen spectaculaire stof zou men denken, maar bij lezing blijkt, dat zelfs de taal der cijfers boekdelen kan spreken en dat is hier in letterlijke en figuurlijke zin het geval. Cijfers heb ben het voordeel, dat zij ons sneller Verbazen en sneller ontstemmen. Zij 2ijn direct en abrupt. Wie zich in het verslag van de Parlementaire Enquête Commissie verdiept, zal gelegenheid genoeg krijgen om ontstemd of ver baasd te zijn. Eerlijkheidshalve voegen we eraan toe, dat het verslag ook ge tuigenis aflegt van ingenomenheid. Die ingenomenheid geldt dan vooral de op richting van de Buitengewone Alge mene Rekenkamer, de opbouw van het ambtenarenapparaat, enige overeen komsten met de Australische regering, de werkwijze van het Voedselaankoop- bureau en last but not least de behar tiging van de belangen der zeelieden, hun plichtsbetrachting en zelfopoffe ring. Wij noemen hier een aantal onder werpen. Er zijn er zoveel, dat men zich maar met moeite een mening over het beleid der Regering kan vormen. Tel kens weer komen in het Verslag on derdelen ter sprake, die stuk voor stuk zeer belangrijk zijn, maar welker hoe veelheid een samenvattend oordeel bij na onmogelijk maakt. Voor wat haar financieel beleid aan gaat komt het ons voor, dat men de Regering moeilijk ernstige tekortko mingen kan verwijten. Zij heeft het met de opbouw van haar ambtenaren apparaat heel moeilijk gehad. Dat zij de controle over haar uitgaven al spoe dig aan een Buitengewone Rekenkamer toevertrouwde, getuigt van een prij zenswaardig verantwoordelijkheidsge voel. Die Rekenkamer verrichtte haar taak goed. Haar critiek werkte nuttig en dikwijls ook preventief nuttig. Veel van wat wij nu aangaande het finan ciële beleid weten is aan de nauwlet tendheid dezer Kamer te danken. Zo stelt zij vast, dat er meer soberheid be tracht had kunnen worden. Het is een verwijt, dat tot de verbeelding spreekt, maar passen we op. dat we de ver beelding niet te veel werk geven ten koste van het verstand. Er zijn vele verontschuldigende omstandigheden aan te voeren voor het feit, dat de Rege ring niet al haar instanties in de hand heeft en niet 'alles vooruit kan bezien. De blaam treft doorgaans haar ambte naren. Het is dan ook vooral op die functionarissen dat de Enquête Commis sie critiek uitoefent. Al met al komt het beleid der Regering op het stuk der financiën er naar onze eerste in druk zeer genadig af. Waardering mag men er zeker niet aan onthouden. Wat geldt voor het financieel be leid, geldt in zekere zin cok het economisch beleid: ook hier zijn het de ambtenaren en commissies, die aan de felste critiek blootstaan. He» is geen verheffend beeld, dat men van die commissies en ambtenaren krijgt. Gelukkig betreft het hier uitzonderings gevallen, maar wanneer daarbij een in stantie hoort als het Scheepvaartcomite te New York krijgt men toch wel e°n bittere smaak in de mond. Hadden de Nederlandse zeelieden niet een heel wat hogere opvatting van hun taak.Ook de controverse tussen de hoofdzakelijk uit reders bestaande N.S.H.C. en minis ter Kerstens is een kwade noot. De be schuldigingen aan het adres van de N. S. H C betreffen de reders in de N.S.H.C. Zulke dingen geven te denken. De maat regel van de regering in 1942, om de gehele koopvaardijvloot uit handen der reders te nemen was niet zonder gror.d. Commerciële belangen kunnen een ge vaarlijke rol spelen en wanneer zulks ten koste van de belanfjen gaat, die wij bij de oorlogvoering hebben, zijn alleen de krachtigste maatregelen geboden. Voor zover ze dat kon, heeft de rege ring die genomen. Alle misstanden te gengaan was haar onmogelijk. Haar eco nomisch beleid sorteerde echter veel nuttig effect. Dat moet men welke onplezierige situaties zich ook voordeden niet uit het oog verliezen. Over het algemeen dus een verslag met wisselende waardering. Bemoedi gende resultaten naast ernstige mis lukkingen. Als een beeld van de mens: veel goede bedoelingen, succes, ve.-l zwakheid en veel onvolmaaktheid. In officiële kringen in Den Haag hovidt men zich reeds geruime tijd ernstig bezig met de oplossing van vele dringende vraagstukken, welke een uitvloeisel zijn van de snel naderende overdracht der souvereiniteit aan Indonesië, indien en zodra tenminste de Eerste Kamer het desbetreffende wetsontwerp zal hebben aanvaard, aldus verneemt het A.N.P. in welingelichte kringen. Er is thans een kleine ambtelijke commissie aan het werk om de reorganisatie plannen uit te werken. Het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen zal in de toekomst de naam dragen van „Ministerie voor 'Unie-aangelegenheden en Overzeese Rijksdelen" (afgekort: MUOR). Onder dit ministerie zullen dan ressorteren de betrekkingen met Indonesië in Unie-verband, de betrekkingen met Suriname en de Nederlandse Antillen en het bestuur over Nieuw-Guinea, dat in de toekomst van Nederland uit zal worden gevoerd. Bij het bepalen van functie en positie van het Commissariaat voor Indonesi sche Zaken, dat in de toekomst onder verantwoordelijkheid van de regering van de R.I.S. zal staan, is men uitgegaan van de feitelijke toestand, dat de werk zaamheden van dit Commissariaat zich tot nog toe hebben bewogen zowel op specifiek Nederlands als op specifiek Indonesisch gebied. In de toekomst zul len de specifiek Nederlandse aangele genheden aan dit Commissariaat ont trokken worden. Het zal voorts een aan tal krachten moeten leveren voor het Naar radio-Djocja meldt, is ir. Su karno gekozen tot eerste president van de Republik Indonesia Serikat. De 16 kiesmannen waren Vrijdagmid dag te Djocja bijeen gekomen onder voorzitterschap van Rum. Na vaststel ling van het reglement van orde en het onderzoek naar de volmachten, werden de namen der candidaten voor het presi dentschap per gesloten brief ingediend, waarbij bleek, dat allen slechts één can- didaat hadden gesteld, n.l. Sukarno, die ingevolge het reglement van orde als gekozen werd beschouwd. Moh. Rum en Anak Agung werden daarop in delegatie benoemd om Sukar no op de hoogte te stellen van zijn ver kiezing, waarop de vergadering werd gesloten. Te 22.30 uur 's avonds kwamen de kiesmannen opnieuw bijeen voor het aanhoren van de mededeling van Su karno, dat hij de benoeming aanvaardt. Door deze aanvaarding is hij officieel gekozen. Hedenochtend heeft de nieuwe presi dent in ds kraton te Djocja de eed af gelegd ten overstaan van mr. dr. Ku- sumah Atmadja, de president van het republikeinse Hooggerechtshof, en de heer Kamaiudiningrat Penghulu (Isla- mietisch functionaris) van de kraton. Getuigen waren Mgr. Sugyopranoto, Apostolisch Vicaris van Semarang, de republikeinse minister van Gezondheid dr. Leimena en Ki Bagus Hadikusumo. Na de beëindigingspldchtigheid heeft Sukarno een redevoering tot het Indo nesische volk gehouden, waarin hij o.a. zei: „Ik ben beëdigd als de eerste presi dent van de R.I.S. Persoonlijk is he- voor mij de meest gedenkwaardige gebeurte nis van mijn leven. Mgoe God mij bij staan in het vervullen van mijn zware taak. Op dit ogenblik gaan mijn gedach ten uit naar het Indonesische volk, dat heeft geleden van de oorlog. Moge God de gevallenen, die hun leven voor onze gemeenschappelijke zaak hebben gege ven, zegenen." Hij merkte voorts op: ..Ik ben de dienaar van mijn volk, niet hun meester. Daarom heb ik plechtig gezworen mijn land en volk te dienen. Ik heb de eed afgelegd als een gelovig man. De R.I.S. is niet ons einddoel. Moge God ons zege nen en ons een grote natie maken. Onze positie is zowel strategisch, politiek, eco nomisch als militair gezien goed. We willen een steeds hoger peil bereiken, hoger dan dé huidige R.I.S., daarom moeten wij voortgaan met ons werk." Sukarno zei, dat in sommige landen de burgeroorlog woedt. Bij deze ge denkwaardige gebeurtenis doe ik een beroep op u: „Weest een." We zijn nu op het punt gekomen, dat we voor ons ze'.f werken aan de voleinding van ons doel. Daarom vraag ik van iedere gioep. welke dan ook in het land, om zich aaneen te sluiten tot een hechte eenheid. En ik vraag aan de wereld: Geef ons de grootst mogelijke welwil lendheid. Wij willen in vrede met de hele wereld leven. Wij willen bijdragen tot het maken van een betere wereld. Een vaartuig van de Belgische kustwacht heeft aan de schippers van twee Nederlandse treilers, afkomstig uit Den Helder, de „HD 12" en de „HD 116", die in de Belgische territoriale wateren gevist 20uden hebben, bevel gegeven naar de haven van Ostende te varen, waar de gevangen vis in' beslag is genomen. De kapitein van een dezer vaar tuigen heeft tegen deze maatregel gepro testeerd, bewerend dat hij zich op de grens van de Belgische territoriale wateren be vond, De nieuwe Nederlandse gezant in Praag. mr. W. v. Tets, heeft Donderdag avond enkele Tsjechische politie-agenten verhinderd een Nederlander en zijn Tsjechische vrouw, die de Nederlandse Legatie betraden, te arresteren. Een woordvoerder heeft medegedeeld, dat de Nederlander naar de legatie was gekomen om het paspoort van zijn vrouw te halen, dat haar in staat zou stellen met haar echtgenoot het land te verlaten. De identiteit van het echtpaar wordt niet bekend gemaakt, aldus meldt A. P. Terwijl de man en de vrouw op het punt stonden het terrein van de legatie te betreden, verschenen er plotseling tai van politie-agenten, die het paar tracht ten tegen te houden. De portier van ue legatie kwam direct te hulp; er volgde een handgemeen, waarop twee agenten werden verdreven. Toen verscheen de Nederlandse gezant en het gelukte hem alle agenten te verdrijven. Volgens een bericht van United Press is de vroegere Bulgaarse vice-premier Traicho Kostof gisteren te Sofia terecht gesteld. Kostof is, Zoals bekend, Woens dag door een Bulgaars gerechtshof ter dood veroordeeld wegens spionnage voor de Westerse mogendheden, economische sabotage en benadeling van de betrek kingen tussen Bulgarije en de Sovjet- Unie. Het verzoek om gratie, dat Kostof had ingedieml, is verworpen. Indonesische Hoge Commissariaat in Den Haag. In verband hiermede voert dr. Banier, het hoofd van dit Commis sariaat, thans besprekingen in Batavia. Het ligt voor de hand, dat het minis terie voor Unie-aangelegenheden de centrale zal worden voor de betrekkin gen met Indonesië. Het Hoge Commis sariaat in Batavia zal dus rechtstreeks hieronder ressorteren, ofschoon mede werking van andere departementen nodig zal zijn. Over de personeelsbezetting van het Hoge Commissariaat in Batavia wordt eveneens druk overlegd. Dr. Hirschfeld, die 23 of 24 December naar Indonesië zal vertrekken, is een grote mate van vrijheid gelaten in de keuze van zijn naaste medewer kers. Wel schijnt vast te staan dat de directie Verre Oosten in Batavia de politieke afdeling van het Hoge Commissariaat zal vormen. Ook het Nederlandse gedeelte van het Unie-secretariaat zal regelmatig contact onderhouden met het nieuwe departe ment „M.U.O.R.". Dit secretariaat zal van Nederlandse zijde geleid worden door dr. P. J. Idenburg met als adjunct secretaris mr. Bot. Men wil voor het secretariaat twee afzonderlijke kantoren inrichten, een In Den Haag en een in Batavia. Het secre tariaat wil men voorts zien als een bu reau, dat alle mogelijkheden tot samen werking op gebieden, door het Unie statuut omschreven, bestudeert en voor stellen en initiatieven hieromtrent aan de verantwoordelijke regeringen doet toekomen. Van Nederland uit wil dit bureau zich dan tevens richten op de verschillende gebieden van samenwer king, die bestaan van Nederland met de landen van de „Benelux" en de Wes terse Unie. Van Indonesië uit zou het bureau de ogen gericht kunnen houden op Indonesië en de omliggende Zuid- Oost-Aziatische landen. Zo worden parachutisten opgeleid in Amerika. Van een 76 meter hoge toren springen zij naar beneden. Ze hoeven geen angst te hebben. Alles gaat nog langs t een paar lijnen, die de val breken. Mao Tse Toeng, de militaire leider van communistisch China, is gisteravond in Moskou aangekomen, aldus heeft radio Moskou bekend gemaakt. Het doel van z(jn bezoek werd niet bekend gemaakt. Leiders van vele communistische lan den komen thans in Moskon bijeen in verband met de viering van de 70ste ver jaardag van Stalin, die Woensdag a.s. begint. Mao bereikte Moskou per trein ver moedelijk langs de Transsiberische spoorweg. Op het station in Moskou werd hij be groet door een groep Sovjet-leiders, on der wie vice-premier Molotof, de plaats vervangende minister van Buitenlandse Zaken, André Gromyko, en maarschalk Boelganin. Hij is vrijwel onmiddellijk na zijn aan komst door Stalin ontvangen. In de uit zending van radio Moskou werden geen bijzonderheden over het onderhoud met Stalin gegeven. Wel werd gezegd, dat Molotof, Malenkof, maarschalk Boel ganin en de minister van Buitenlandse Zaken Vishinsky hierbij tegenwoordig waren. De eerste Russische ambassadeur bij de nieuwe communistische Chinese republiek, Roschin, kwam tezelfder tijd in Moskou aan. Behalve de hoge Sovjet-figuren waren leden van het diplomatieke corps van Tsjechoslowa- kije, Korea, Bulgarije, Roemenië, Hon- (Van onze Rotterdamse redacteur) Wat stelt hy zich voor te gaan doen in Australië, de Nederlandse ge vangenbewaarder, die met 1500 landgenoten glazenwassers, vissers, naaisters, tandartsen, reclametekenaars, sportleraren, sigarenmakers en nog zoveel andere mensen uit meer gewilde beroepen als bankwerkers en boerenknechts gisternamiddag met de „Volendam" is weggevaren uit ons overvolle land? Wij hebben het hem niet kunnen vragen, want vind maar eens iemand in de wirwar van emigranten die queue maken voor tafels, waar formaliteiten moeten worden vervuld en daarna van boven tot onder de dekken, de ruimen en de hutten gaan vullen van de „Volendam". Normaal zou het schip van de Mij. ten is de bestemming Nieuw Zeeland. „Nederland", varend voor de Kon. Rot- terdamsche Lloyd, 500 passagiers kunnen Vervoeren; ingericht als troepenschip kunnen het er driemaal zoveel zijn en ze zijn dan ook opgekomen uit alle delen van het land voor de lang verbeide tocht van hun leven: naar Melbourne, Waarachter hun nieuwe «toekomst ligt. De organisatie van deze grootscheepse emigratie berust bij de Stichting Land- Verhuizing Nederland en het departe ment van Sociale Zaken; de selectie is door de Australische legatie geschied. 125 van deze emigranten hebben subsidie ontvangen van de overheid. Er zijn ook 200 Israëlieten aan boord, voor het merendeel displaced persons, uitgeko zen door het „American Joint-distribu tion Committee" .statenlozen, Polen en Tsjechen, Litauers, Italianen en Denen. Zij kunnen daar van de achterplecht de drukte van de wegbrengers op de Lloyd- kade onbewogen aanzien: voor de mees ter) hunner is er niets meer dat bindt aan Europa en is alle hoop gevestigd op Australië. Voor tachtig van de emigran- Vraagt men de Nederlanders aan boord naar het waarom van de emi gratie, dan klinken in het antwoord vrijwel steeds sceptische verwachtin gen voor de mogelijkheden in ons land, een enkele maal ook is de vrees voor een nieuwe oorlog het motief. Op vallend is de lage gemiddelde leeftijd van de bevolking aan boord: meren deels jonge mensen gaan op deze tocht van de „Volendam" mee en dan nog niet eens altijd jonge gezinnen: het aantal jonge kinderen aan boord is gering. Dat de administratie-afdeling op een emigrantenschip wijs wordt uit zo'n dooreen krioelende mensenmassa in een betrekkelijk kleine ruimte is tons een raadsel douane hier, telegrammen en bloemen daar, emigranten met stapels formulieren overal. En dan ziet men daar ineens tussen zoveel nervositeit vlak voor het ver trek een kind op het bed in een hut zitten spelen in volle overgave met haar popHet donkert al over de Waterweg als de reizigers naar het nieuwe bestaan afscheid nemen van het vertrouwde land, van de menigte familieleden, die met autobussen vol naar Rotterdam is meegegaan. De reis is begonnen en enkelen hunner doen alweer corvee aan boord; dat betaalt in ponden en die kunnen te pas komen voor een toekomst, die mogelijkheden biedt maar ook moeilijkheden brengen zal. Naar wij vernemen, zou er, door de verkiezingsuitslag in Australië goede hoop bestaan op een andere houding van de regering van dat land ten aanzien van met Nederlandse vliegtuigen te maken vluchten met personen, die naar Australië willen emigreren. Tot dusverre is het Nederlandse vliegtuigen niet toe gestaan op de terugweg van Australië af vracht mee te nemen. Daardoor kon den dergelijke vluchten alleen met een groot exploitatieverlies worden onder nomen. Ongeveer 1500 emigranten, onder wie 200 Joodse displaced persons, zijn Vrij dagmiddag te Rotterdam scheep gegaan op de „Volendam", om in Australië en Nieuw-Zeeland een nieuwe toekomst op te bouwen. Op de jaarvergadering van het hoofd bestuur van de Provinciale Stichting voor de Landbouw in Noord-Holland met de besturen der districtorganen in deze provincie, heeft de voorzitter van de landelijke Stichting voor de Land bouw, de heer H. D. Louwes, verklaard, dat de land- en tuinbouw de gevolgen van de nieuwe loon- en prijspolitiek slechts dan kan aanvaarden, indien de verhoogde lonen worden doorberekend in de prijzen der landbouwproducten. De loon- en prijspolitiek mag niet wor den gevoerd ten koste van de land- én luinbouw. garije, Mongolië. Albanië, Polen en de Duitse missie aan het station. Mao is voor zover bekend nog nooit buiten China geweest. Hij spreekt zo goed als geen Russisch. De Oost-Duitse regering heeft giste ren bekend gemaakt, dat een regerings. delegatie heden naar Moskou zou vlie gen om aan de viering van Stalin's ver jaardag deel te nemen. Wilhelm Picck, de president van de Oost-Duitse rege ring, zal leider der delegatie zijn. Onder de achttien leden der delegatie zuilen zich bevinden d« Oost-Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Georg Dertin- ger, de burgemeester van Oost-Berljjn, Friedrich Ebert en de vertegenwoordi gers van communistische organisaties. De Sovjet-Russische minister van Bui tenlandse Zaken, Andrei Vishinsky, is gisteren per vliegtuig uit Berlijn in Mos kou aangekomen. Vishinsky heeft, zoals bekend, twee dagen te Berlijn vertoefd op uitnodiging van de Oost-Duitse regering. Advertentie Verwarm Uw bed behaaglijk met een NiV VOOR BABIES EN VOLWASSENEN Verwachting tot Zondagavond: Vanavond en vannacht In de kust gebieden stormachtige en in het bin nenland harde, nu en dan stormach tige Westelijke tot Noord-Westelijke wind. Morgen geleidelijk afnemende windkracht. Wisselend bewolkt, met enkele buien, voornamelijk in de kustgebieden. Iets kouder. Zondag: Zon: 8.4416.29; Maan: 7.35—14.47. Maandag: Zom 8.4516.29; Maan: 9.01—15.32. De secretaris-generaal der Ver. Naties, Trygve Lie, heeft gisteren verklaard, dat hij zich niet opnieuw candidaat voor het Uno-secretariaat zal stellen, als zijn ambts periode in Januari 1951 afloopt. Meer wil de Lie hierover niet zeggen. (Van onze speciale verslaggever) Vandaag is het derde deel verschenen van het verslag der Parlementaire En quête-Commissie over het Regeringsbe leid 19401945. Het is gewijd aan het financieel en economisch beleid van de Nederlandse regering in Engeland. In elf hoofdstakken behandelt de Enquête commissie de financiële problemen waarvoor de regering zich zag gesteld en de wijze,, waarop ze die heeft op gelost. Het blijkt, dat z(j halfjaarlijkse begrotingen heeft doen verschijnen, wel ke evenwel nooit zijn gepubliceerd ten einde de Duitsers waardevolle gegevens te onthouden. Ook een Algemene Reken kamer werd ingesteld, die zeer goed voldeed. De hoofdstukken, handelend over de economische politiek staan voor al in het teken van het scheepvaartbe- leid en de werkzaamheden van diverse regeringsinstanties. Uitvoerige gegevens omtrent dit verslag der Enquête-Com missie vindt men op pagina 5. Over. het algemeen heeft de commis sie voor het beleid der regering waar dering. Nochtans oefent zij op menig onderdeel der regering critiek. Het eco nomisch beleid vooral was aan veel interne spanningen onderhevig. De accountant-generaal der Neder landse regering in oorlogstijd zal voor het einde van dit jaar een uitgebreid rapport uitbrengen over het financieel beleid op Curagao en Suriname en de daar uitgevoerde militaire werken. De Enquête-commissie heeft niet zo'n gun stige indruk van deze aangelegenheden gekregen. Tijdens een persconferentie heeft de voorzitter der Parlementaire Enquête- Commissie, mr. Donker, mededelingen gedaan over het verloop der werkzaam heden. Op -verschillende punten zijn reeds aanzienlijke vorderingen gemaakt. Zo is men met de verhoren en het bij een brengen van documentatie-materi- aal inzake de moeilijkhtden in de ka binetten, het militair en buitenlands be- Het zijn niet altijd de knapsien, die zich op alles laten voorstaan. De volle korenaren hangen het laagstJ leid en de voorbereiding van het be stuur na de bevrijding vrijwel gereed. De organisatie van de binnenlandse strijdkrachten zal geen deel meer uit maken van het onderzoek. Het blijkt dat het vaststellen der verslagen meer tijd vordert dan men heeft gedacht. Neg zeker twee jaar meent men nodig 'e hebben vooraleer de arbeid ten einde is. De Commissie is nog altijd bezig met haar onderzoek naar het England- Spiel. De stof is zo uitvoerig, dat men waarschijnlijk drie boekdelen zal moeten vullen. Vooral de verhoren zijn zeer wijdlopig. Overigens behandelt de Commissie hierbij ook de kwestie van de civiele en militaire verbindingen van en naar Engeland en het bezette gebied. Het zal nog wel even duren voor dit verslag verschijnt. Slechts vijf afwijkende meningen kan men in de conclusies der Commissie aangaande het financiële en economi sche beleid aantreffen. Zij hebben niet op essentiële onderdelen betrekking. De Commissie overweegt of zij ertoe zal overgaan aan haar verslagen een slot deel toe te voegen, waarin zjj haar con clusies over alle punten samenvat en mogelijk ook prae-adviezen verstrekt. De wenselijkheid van correcties en aan vullingen op reeds verschenen verslagen is inmiddels al gebleken. Een beslissing heeft men echter nog niet genomen. Gistermiddag om 2 uur heeft de auto van pater Henri de Greeve een ernstige aanrijding gehad. De auto kwam van de Nieuwe Gracht te Haarlpm en ging rechtsaf de Koudehorn op. Door de laagstaande zon tkerd Henri de Greeve enigszins verblind en merkte daardoor niet de vuilnisauto, die van rechts kwam. Bij de botsing werd de personenauto zwaar beschadigd en hij moest met een kraanwagen worden weggesleept. Aan de vuilnisauto werd practisch geen schade toegebracht. Henri de Greeve zelf liep geen licha melijk letsel op. (Van een bijzondere medewerker) Niemand die op het ogenblik mede verantwoordelijkheid draagt voor de sociaal-economische gang van zaken in ons vaderland, is te benijden. Hij zit welhaast permanent tussen een aantal vuren, waarvan het ene n08 ge vaarlijker is dan het andere. Daar is het smeulende vuur van de kennelijk bestaande onrust in de arbeiderswereld; daar is de dreigende steekvlam van massale werkloosheid; daar is de laaien de brand van ons tekort op de betalings balans.» Het smeulende vuur is tot op heden getemperd en ingedamd door rijkssubsidies op eerste levensbehoeften, door verstandige beredenering en hoop gevend overleg. De dreigende steekvlam werd bestreden door het schuimblus- apparaat van de devaluatie; op de laaien de brand kan slechts de permanente in spanning en, zo hoog als zedelijk en redelijk verantwoord is, opgevoerde druk van stijgende productie temperend inwerken. Binnen twee jaar, cLw.z. vóór het ein digen van de Marshall-hulp. moet de brand zijn geblust, en in die tussentijd mag noch het smeulend vuur uitgroeien tot de brand van staking en geweld, noch de steekvlam haar zedelijk en materieel vernietigend werk gaan doen. Ziedaar in beeldspraak uitgedrukt, maar naar wij hopen duidelijk genoeg aan gegeven, de welhaast bovenmenselijk zware taak waarvoor regering en vak verenigingsleiders (deze laatste cate gorie zowel uit arbeiders- als uit onder nemerswereld) zich weten geplaatst. Laten we toch in 's hemelsnaam niet met de rug naar de vlammen gaan staan en zeggen: Ik zie geen brand. Maar evenmin mag worden gedacht: de arbei ders gaan (nog) niet massaal in staking, dus ze hebben het (nog) niet zo erg. In beide gevallen zou een levensgevaar lijke vergissing worden begaan. Voorts menen we te mogen* vaststel- Ier dat de bestaande onrust onder de mensen met het kleine inkomen zeker niet wordt weggenomen door publicaties die schijnbaar bedoeld zijn om het front psychologisch af te tasten. Van die be richten dat de kolen waarschijnlijk duurder zullen worden en dat rund vlees niet onwaarschijnlijk in prijs zal stijgen, gevoegd bij de mededeling dat „om technische redenen" (welke wordt er eenvoudig niet bijgezegd) een reeds aangekondigde prijsverlaging met door gaat punt, af zijn precies in staat, de man die niet meer weet hoe de eindjes aan elkaar te knopen razend te maken. Dat juist midden in dit soort publica ties de verhoging van de schadevergoe ding der Tweede Kamerleden in behan deling komt (we zullen het op zich zeer rechtvaardig vinden wanneer dit wordt aanvaard) is wel een sterk staaltje van gemis aan psychologisch inzicht bij de verantwoordelijke instanties. En de on lust die daardoor ontstaat, sust men niet met een onbegrijpelijk verhaaltje, ge schreven door niemand minder dan de fractieleider van de K.V.P. in de Volks krant. Wie inmiddels uit het bovenstaande zou trachten te distilleren dat het in hoofdzaak gaat om een psychologische aangelegenheid vergist zich zeer. Dit blijkt wel zeer duidelijk uit hetgeen ons dezer dagen bij wijze van communiqué werd medegedeeld uit een vergadering, die de K.A.B. speciaal aan dit belang rijke vraagstuk wijdde. De Verbondsraad der K.A.B. wordt gevormd door een benoemde de legatie van alle Bonden, die deel uitmaken van de K.A.B., tezamen on geveer 100 man. Stuk voor stuk zijn het mannen, die in de dagelijkse leiding van het werk, dagelijks ook kennis ma. ken met wat er leeft onder de massa. Bij vele gewichtige gelegenheden gaven zij blijk van scherp inzicht en grote verantwoordelijkheidszin. Het is op de eerste plaats daarom en minder omdat zij 300.000 georganiseerden vertegen woordigen, dat aan hun zienswijze gro te betekenis moet worden gehecht. In dit licht moet de thans aanvaarde resolutie worden gezien. Het verant woordelijkheidsgevoel der leiders spreekt uit de aanhef van het belang rijke stuk. Men begint met aan het Verbondsbe- stuur machtiging te verlenen mede te werken aan de loon- en prijspolitiek der regering. Hieraan zijn natuurlijk belangrijke overwegingen vooraf gegaan. Lezen we goed, dan zijn deze ongeveer zoals in de aanhef van dit artikel weergegeven. Het tweede belangrijke punt dat we menen te lezen, is dat een onderscheid wordt gemaakt tussen maatregelen, die de prijsstijgingen van de laatste tijd moeten compenseren en maatregelen van wat men in het algemeen noemt: loon politieke aard. Wij vrezen, dat dit onderscheid voor de massa der werkers niet al te dui delijk zal zijn. Toch is begrip voor dit onderscheid nodig. De Katholieke vakbeweging heeft zich aanvankelijk bewust achter de loon- en prijspolitiek van de rege- ring gesteld. Dat betekent dat zij de zedelijke plicht op zich nam. zich van loonacties te onthouden zolang ook de regering de afspraken nakomt. Dus. be houdens incidentele looncorrecties. geen acties voor algemene loonsverhoging. Nu komen er .allerlei mededelingen van de regering: subsidieverlaging op levensmiddelen, huurverhoging, verho ging personele belasting, enz. Het ligt voor de hand, dat nu de partner in het overleg (i.e. de vakbeweging) redeneert: Alles goed en wel, maar deze prijsstij gingen zijn niet in onze afspraak ver disconteerd. De daling van het reële 'loon dient te worden opgevangen met een loonsverhoging, wanttoenwede afspraak maakten was de grens van het toelaatbare be. reikt. Van het reële arbeiders- inkomen mag niets meer af. Bij de aangekondigde maatregelen voegde zich toen de belangrijke gebeur tenis van de devaluatie. De bijna beang stigend verantwoordelijke vraag was: moet ook thans deze houding consequent worden volgehouden. Het beoogde en voor ons land onmisbare gevolg van de de valuatie was, dat men in landen, die niet of in mindere mate hadden mee- gedevalueerd, onze producten weer wil de kopen, omdat ze nu goedkoper wa- (Vcroolg op pag. 7 eerste kolom) In verband met de vele reacties op de artikelen: De harde werkelijkheid en Matigheid, stelt de schrijver van beide artikelen zich voor hierop nog een nadere beschouwing te leveren. In verband met dc grote actualiteit, meenden we evenwel aan bijgaand Zaterdagavond-artikel voorrang te moeten verlenen. (Redactie).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1949 | | pagina 1