Ministerie voor Unie-aangelegenheden
en Overzeese Rijksdelen
t
MAO TSE T0ENG IN MOSKOU
voor bespreking aangekomen
m
NIEUW VERSLAG VERSCHENEN
VAN DE ENQUÊTE-COMMISSIE
Waardering
en critiek
SUKARNO eerste
president R.I.S.
Kostof terechtgesteld
1500 jonge landgenoten maken lang
verbeide tocht van hun leven
SERRES DEKEN
Het weer
Tot hoofd en hart
Bij de resolutie
van de K.A.B.
Hoge Commissariaat te Batavia zal onder
„M. U. O.R.ressorteren
Nederlandse schepen
opgebracht
Ook delegatie van Oost-Duitse regering
per vliegtuig naar het feest
Vishinsky ook van
de partij
Sceptische verwachtingen over mogelijkheden
in het eigen land het motief
Onderzoek naar het England-Spiel
nog niet afgesloten
Auto van Henri de
Greeve aangereden
ZATERDAG 17 DECEMBER 1949
73ste JAARGANG No. 24643
NIEUWE NAAM VOOR DEPARTEMENT O. G.
Plechtige eedsaflegging
na verkiezing
INCIDENT VOOR NEDERLANDSE
LEGATIE TE PRAAG
Gratieverzoek verworpen
VIERING VAN STALIN'S VERJAARDAG
„VOLENDAM" NAAR AUSTRALIË
LOON- EN PRIJSPOLITIEK
Niet ten koste van land
en tuinbouw
Trygve Lie treedt af
BUREAUX: SMEDESTRAAT S HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertentie» 21543
Abonnementen 20800 Postqlro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45. tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na &30
uur avonds 21544
Directeur: W Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W M. van Rufl>
Wnd. hoofdredacteuri W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cent» per mïIHmeter-
hooqte. Ingezonden meoedelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m -hooate.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opaave van
redenen te weiqeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week.
f 1.52 per maand, t 4-55 oer kwartaal.
Wat men al op vele commissies
ook mag aanmerken, van de
Parlementaire Enquête Commis
sie kan men zeker niet zeggen, dat zij
stil zit. Vandaag verschijnt opnieuw
een lijvig boekwerk, dat aan het fi
nancieel en economisch beleid van de
Nederlandse Regering in oorlogstijd is
gewijd. Geen spectaculaire stof zou men
denken, maar bij lezing blijkt, dat
zelfs de taal der cijfers boekdelen kan
spreken en dat is hier in letterlijke en
figuurlijke zin het geval. Cijfers heb
ben het voordeel, dat zij ons sneller
Verbazen en sneller ontstemmen. Zij
2ijn direct en abrupt. Wie zich in het
verslag van de Parlementaire Enquête
Commissie verdiept, zal gelegenheid
genoeg krijgen om ontstemd of ver
baasd te zijn. Eerlijkheidshalve voegen
we eraan toe, dat het verslag ook ge
tuigenis aflegt van ingenomenheid. Die
ingenomenheid geldt dan vooral de op
richting van de Buitengewone Alge
mene Rekenkamer, de opbouw van het
ambtenarenapparaat, enige overeen
komsten met de Australische regering,
de werkwijze van het Voedselaankoop-
bureau en last but not least de behar
tiging van de belangen der zeelieden,
hun plichtsbetrachting en zelfopoffe
ring.
Wij noemen hier een aantal onder
werpen. Er zijn er zoveel, dat men zich
maar met moeite een mening over het
beleid der Regering kan vormen. Tel
kens weer komen in het Verslag on
derdelen ter sprake, die stuk voor stuk
zeer belangrijk zijn, maar welker hoe
veelheid een samenvattend oordeel bij
na onmogelijk maakt.
Voor wat haar financieel beleid aan
gaat komt het ons voor, dat men de
Regering moeilijk ernstige tekortko
mingen kan verwijten. Zij heeft het met
de opbouw van haar ambtenaren
apparaat heel moeilijk gehad. Dat zij
de controle over haar uitgaven al spoe
dig aan een Buitengewone Rekenkamer
toevertrouwde, getuigt van een prij
zenswaardig verantwoordelijkheidsge
voel. Die Rekenkamer verrichtte haar
taak goed. Haar critiek werkte nuttig
en dikwijls ook preventief nuttig. Veel
van wat wij nu aangaande het finan
ciële beleid weten is aan de nauwlet
tendheid dezer Kamer te danken. Zo
stelt zij vast, dat er meer soberheid be
tracht had kunnen worden. Het is een
verwijt, dat tot de verbeelding spreekt,
maar passen we op. dat we de ver
beelding niet te veel werk geven ten
koste van het verstand. Er zijn vele
verontschuldigende omstandigheden aan
te voeren voor het feit, dat de Rege
ring niet al haar instanties in de hand
heeft en niet 'alles vooruit kan bezien.
De blaam treft doorgaans haar ambte
naren. Het is dan ook vooral op die
functionarissen dat de Enquête Commis
sie critiek uitoefent. Al met al komt
het beleid der Regering op het stuk
der financiën er naar onze eerste in
druk zeer genadig af. Waardering mag
men er zeker niet aan onthouden.
Wat geldt voor het financieel be
leid, geldt in zekere zin cok het
economisch beleid: ook hier
zijn het de ambtenaren en commissies,
die aan de felste critiek blootstaan. He»
is geen verheffend beeld, dat men van
die commissies en ambtenaren krijgt.
Gelukkig betreft het hier uitzonderings
gevallen, maar wanneer daarbij een in
stantie hoort als het Scheepvaartcomite
te New York krijgt men toch wel e°n
bittere smaak in de mond. Hadden de
Nederlandse zeelieden niet een heel wat
hogere opvatting van hun taak.Ook
de controverse tussen de hoofdzakelijk
uit reders bestaande N.S.H.C. en minis
ter Kerstens is een kwade noot. De be
schuldigingen aan het adres van de N. S.
H C betreffen de reders in de N.S.H.C.
Zulke dingen geven te denken. De maat
regel van de regering in 1942, om de
gehele koopvaardijvloot uit handen der
reders te nemen was niet zonder gror.d.
Commerciële belangen kunnen een ge
vaarlijke rol spelen en wanneer zulks
ten koste van de belanfjen gaat, die wij
bij de oorlogvoering hebben, zijn alleen
de krachtigste maatregelen geboden.
Voor zover ze dat kon, heeft de rege
ring die genomen. Alle misstanden te
gengaan was haar onmogelijk. Haar eco
nomisch beleid sorteerde echter veel
nuttig effect. Dat moet men welke
onplezierige situaties zich ook voordeden
niet uit het oog verliezen.
Over het algemeen dus een verslag
met wisselende waardering. Bemoedi
gende resultaten naast ernstige mis
lukkingen. Als een beeld van de mens:
veel goede bedoelingen, succes, ve.-l
zwakheid en veel onvolmaaktheid.
In officiële kringen in Den Haag hovidt men zich reeds geruime tijd ernstig
bezig met de oplossing van vele dringende vraagstukken, welke een uitvloeisel
zijn van de snel naderende overdracht der souvereiniteit aan Indonesië, indien
en zodra tenminste de Eerste Kamer het desbetreffende wetsontwerp zal
hebben aanvaard, aldus verneemt het A.N.P. in welingelichte kringen.
Er is thans een kleine ambtelijke commissie aan het werk om de reorganisatie
plannen uit te werken. Het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen zal in de
toekomst de naam dragen van „Ministerie voor 'Unie-aangelegenheden en
Overzeese Rijksdelen" (afgekort: MUOR). Onder dit ministerie zullen dan
ressorteren de betrekkingen met Indonesië in Unie-verband, de betrekkingen
met Suriname en de Nederlandse Antillen en het bestuur over Nieuw-Guinea,
dat in de toekomst van Nederland uit zal worden gevoerd.
Bij het bepalen van functie en positie
van het Commissariaat voor Indonesi
sche Zaken, dat in de toekomst onder
verantwoordelijkheid van de regering
van de R.I.S. zal staan, is men uitgegaan
van de feitelijke toestand, dat de werk
zaamheden van dit Commissariaat zich
tot nog toe hebben bewogen zowel op
specifiek Nederlands als op specifiek
Indonesisch gebied. In de toekomst zul
len de specifiek Nederlandse aangele
genheden aan dit Commissariaat ont
trokken worden. Het zal voorts een aan
tal krachten moeten leveren voor het
Naar radio-Djocja meldt, is ir. Su
karno gekozen tot eerste president van
de Republik Indonesia Serikat.
De 16 kiesmannen waren Vrijdagmid
dag te Djocja bijeen gekomen onder
voorzitterschap van Rum. Na vaststel
ling van het reglement van orde en het
onderzoek naar de volmachten, werden
de namen der candidaten voor het presi
dentschap per gesloten brief ingediend,
waarbij bleek, dat allen slechts één can-
didaat hadden gesteld, n.l. Sukarno, die
ingevolge het reglement van orde als
gekozen werd beschouwd.
Moh. Rum en Anak Agung werden
daarop in delegatie benoemd om Sukar
no op de hoogte te stellen van zijn ver
kiezing, waarop de vergadering werd
gesloten. Te 22.30 uur 's avonds kwamen
de kiesmannen opnieuw bijeen voor het
aanhoren van de mededeling van Su
karno, dat hij de benoeming aanvaardt.
Door deze aanvaarding is hij officieel
gekozen.
Hedenochtend heeft de nieuwe presi
dent in ds kraton te Djocja de eed af
gelegd ten overstaan van mr. dr. Ku-
sumah Atmadja, de president van het
republikeinse Hooggerechtshof, en de
heer Kamaiudiningrat Penghulu (Isla-
mietisch functionaris) van de kraton.
Getuigen waren Mgr. Sugyopranoto,
Apostolisch Vicaris van Semarang, de
republikeinse minister van Gezondheid
dr. Leimena en Ki Bagus Hadikusumo.
Na de beëindigingspldchtigheid heeft
Sukarno een redevoering tot het Indo
nesische volk gehouden, waarin hij o.a.
zei: „Ik ben beëdigd als de eerste presi
dent van de R.I.S. Persoonlijk is he- voor
mij de meest gedenkwaardige gebeurte
nis van mijn leven. Mgoe God mij bij
staan in het vervullen van mijn zware
taak. Op dit ogenblik gaan mijn gedach
ten uit naar het Indonesische volk, dat
heeft geleden van de oorlog. Moge God
de gevallenen, die hun leven voor onze
gemeenschappelijke zaak hebben gege
ven, zegenen."
Hij merkte voorts op: ..Ik ben de
dienaar van mijn volk, niet hun meester.
Daarom heb ik plechtig gezworen mijn
land en volk te dienen. Ik heb de eed
afgelegd als een gelovig man. De R.I.S.
is niet ons einddoel. Moge God ons zege
nen en ons een grote natie maken. Onze
positie is zowel strategisch, politiek, eco
nomisch als militair gezien goed. We
willen een steeds hoger peil bereiken,
hoger dan dé huidige R.I.S., daarom
moeten wij voortgaan met ons werk."
Sukarno zei, dat in sommige landen
de burgeroorlog woedt. Bij deze ge
denkwaardige gebeurtenis doe ik een
beroep op u: „Weest een." We zijn nu
op het punt gekomen, dat we voor ons
ze'.f werken aan de voleinding van ons
doel. Daarom vraag ik van iedere
gioep. welke dan ook in het land, om
zich aaneen te sluiten tot een hechte
eenheid. En ik vraag aan de wereld:
Geef ons de grootst mogelijke welwil
lendheid. Wij willen in vrede met de
hele wereld leven. Wij willen bijdragen
tot het maken van een betere wereld.
Een vaartuig van de Belgische kustwacht
heeft aan de schippers van twee Nederlandse
treilers, afkomstig uit Den Helder, de „HD
12" en de „HD 116", die in de Belgische
territoriale wateren gevist 20uden hebben,
bevel gegeven naar de haven van Ostende
te varen, waar de gevangen vis in' beslag
is genomen. De kapitein van een dezer vaar
tuigen heeft tegen deze maatregel gepro
testeerd, bewerend dat hij zich op de grens
van de Belgische territoriale wateren be
vond,
De nieuwe Nederlandse gezant in
Praag. mr. W. v. Tets, heeft Donderdag
avond enkele Tsjechische politie-agenten
verhinderd een Nederlander en zijn
Tsjechische vrouw, die de Nederlandse
Legatie betraden, te arresteren.
Een woordvoerder heeft medegedeeld,
dat de Nederlander naar de legatie was
gekomen om het paspoort van zijn
vrouw te halen, dat haar in staat zou
stellen met haar echtgenoot het land te
verlaten. De identiteit van het echtpaar
wordt niet bekend gemaakt, aldus meldt
A. P.
Terwijl de man en de vrouw op het
punt stonden het terrein van de legatie
te betreden, verschenen er plotseling tai
van politie-agenten, die het paar tracht
ten tegen te houden. De portier van ue
legatie kwam direct te hulp; er volgde
een handgemeen, waarop twee agenten
werden verdreven. Toen verscheen de
Nederlandse gezant en het gelukte hem
alle agenten te verdrijven.
Volgens een bericht van United Press
is de vroegere Bulgaarse vice-premier
Traicho Kostof gisteren te Sofia terecht
gesteld. Kostof is, Zoals bekend, Woens
dag door een Bulgaars gerechtshof ter
dood veroordeeld wegens spionnage voor
de Westerse mogendheden, economische
sabotage en benadeling van de betrek
kingen tussen Bulgarije en de Sovjet-
Unie. Het verzoek om gratie, dat Kostof
had ingedieml, is verworpen.
Indonesische Hoge Commissariaat in
Den Haag. In verband hiermede voert
dr. Banier, het hoofd van dit Commis
sariaat, thans besprekingen in Batavia.
Het ligt voor de hand, dat het minis
terie voor Unie-aangelegenheden de
centrale zal worden voor de betrekkin
gen met Indonesië. Het Hoge Commis
sariaat in Batavia zal dus rechtstreeks
hieronder ressorteren, ofschoon mede
werking van andere departementen
nodig zal zijn.
Over de personeelsbezetting van
het Hoge Commissariaat in Batavia
wordt eveneens druk overlegd. Dr.
Hirschfeld, die 23 of 24 December
naar Indonesië zal vertrekken, is een
grote mate van vrijheid gelaten in
de keuze van zijn naaste medewer
kers. Wel schijnt vast te staan dat
de directie Verre Oosten in Batavia
de politieke afdeling van het Hoge
Commissariaat zal vormen.
Ook het Nederlandse gedeelte van het
Unie-secretariaat zal regelmatig contact
onderhouden met het nieuwe departe
ment „M.U.O.R.". Dit secretariaat zal
van Nederlandse zijde geleid worden
door dr. P. J. Idenburg met als adjunct
secretaris mr. Bot.
Men wil voor het secretariaat twee
afzonderlijke kantoren inrichten, een In
Den Haag en een in Batavia. Het secre
tariaat wil men voorts zien als een bu
reau, dat alle mogelijkheden tot samen
werking op gebieden, door het Unie
statuut omschreven, bestudeert en voor
stellen en initiatieven hieromtrent aan
de verantwoordelijke regeringen doet
toekomen. Van Nederland uit wil dit
bureau zich dan tevens richten op de
verschillende gebieden van samenwer
king, die bestaan van Nederland met
de landen van de „Benelux" en de Wes
terse Unie. Van Indonesië uit zou het
bureau de ogen gericht kunnen houden
op Indonesië en de omliggende Zuid-
Oost-Aziatische landen.
Zo worden parachutisten opgeleid in Amerika. Van een 76 meter hoge toren
springen zij naar beneden. Ze hoeven geen angst te hebben. Alles gaat nog langs
t een paar lijnen, die de val breken.
Mao Tse Toeng, de militaire leider van
communistisch China, is gisteravond in
Moskou aangekomen, aldus heeft radio
Moskou bekend gemaakt. Het doel van
z(jn bezoek werd niet bekend gemaakt.
Leiders van vele communistische lan
den komen thans in Moskon bijeen in
verband met de viering van de 70ste ver
jaardag van Stalin, die Woensdag a.s.
begint.
Mao bereikte Moskou per trein ver
moedelijk langs de Transsiberische
spoorweg.
Op het station in Moskou werd hij be
groet door een groep Sovjet-leiders, on
der wie vice-premier Molotof, de plaats
vervangende minister van Buitenlandse
Zaken, André Gromyko, en maarschalk
Boelganin.
Hij is vrijwel onmiddellijk na zijn aan
komst door Stalin ontvangen. In de uit
zending van radio Moskou werden geen
bijzonderheden over het onderhoud met
Stalin gegeven. Wel werd gezegd, dat
Molotof, Malenkof, maarschalk Boel
ganin en de minister van Buitenlandse
Zaken Vishinsky hierbij tegenwoordig
waren.
De eerste Russische ambassadeur bij
de nieuwe communistische Chinese
republiek, Roschin, kwam tezelfder
tijd in Moskou aan. Behalve de hoge
Sovjet-figuren waren leden van het
diplomatieke corps van Tsjechoslowa-
kije, Korea, Bulgarije, Roemenië, Hon-
(Van onze Rotterdamse redacteur)
Wat stelt hy zich voor te gaan doen in Australië, de Nederlandse ge
vangenbewaarder, die met 1500 landgenoten glazenwassers, vissers,
naaisters, tandartsen, reclametekenaars, sportleraren, sigarenmakers
en nog zoveel andere mensen uit meer gewilde beroepen als bankwerkers en
boerenknechts gisternamiddag met de „Volendam" is weggevaren uit ons
overvolle land? Wij hebben het hem niet kunnen vragen, want vind maar eens
iemand in de wirwar van emigranten die queue maken voor tafels, waar
formaliteiten moeten worden vervuld en daarna van boven tot onder de
dekken, de ruimen en de hutten gaan vullen van de „Volendam".
Normaal zou het schip van de Mij. ten is de bestemming Nieuw Zeeland.
„Nederland", varend voor de Kon. Rot-
terdamsche Lloyd, 500 passagiers kunnen
Vervoeren; ingericht als troepenschip
kunnen het er driemaal zoveel zijn en
ze zijn dan ook opgekomen uit alle
delen van het land voor de lang verbeide
tocht van hun leven: naar Melbourne,
Waarachter hun nieuwe «toekomst ligt.
De organisatie van deze grootscheepse
emigratie berust bij de Stichting Land-
Verhuizing Nederland en het departe
ment van Sociale Zaken; de selectie is
door de Australische legatie geschied. 125
van deze emigranten hebben subsidie
ontvangen van de overheid. Er zijn ook
200 Israëlieten aan boord, voor het
merendeel displaced persons, uitgeko
zen door het „American Joint-distribu
tion Committee" .statenlozen, Polen en
Tsjechen, Litauers, Italianen en Denen.
Zij kunnen daar van de achterplecht de
drukte van de wegbrengers op de Lloyd-
kade onbewogen aanzien: voor de mees
ter) hunner is er niets meer dat bindt
aan Europa en is alle hoop gevestigd op
Australië. Voor tachtig van de emigran-
Vraagt men de Nederlanders aan
boord naar het waarom van de emi
gratie, dan klinken in het antwoord
vrijwel steeds sceptische verwachtin
gen voor de mogelijkheden in ons land,
een enkele maal ook is de vrees voor
een nieuwe oorlog het motief. Op
vallend is de lage gemiddelde leeftijd
van de bevolking aan boord: meren
deels jonge mensen gaan op deze tocht
van de „Volendam" mee en dan nog
niet eens altijd jonge gezinnen: het
aantal jonge kinderen aan boord is
gering.
Dat de administratie-afdeling op een
emigrantenschip wijs wordt uit zo'n
dooreen krioelende mensenmassa in een
betrekkelijk kleine ruimte is tons een
raadsel douane hier, telegrammen en
bloemen daar, emigranten met stapels
formulieren overal.
En dan ziet men daar ineens tussen
zoveel nervositeit vlak voor het ver
trek een kind op het bed in een hut
zitten spelen in volle overgave met
haar popHet donkert al over de
Waterweg als de reizigers naar het
nieuwe bestaan afscheid nemen van
het vertrouwde land, van de menigte
familieleden, die met autobussen vol
naar Rotterdam is meegegaan. De reis
is begonnen en enkelen hunner doen
alweer corvee aan boord; dat betaalt
in ponden en die kunnen te pas komen
voor een toekomst, die mogelijkheden
biedt maar ook moeilijkheden brengen
zal.
Naar wij vernemen, zou er, door de
verkiezingsuitslag in Australië goede
hoop bestaan op een andere houding van
de regering van dat land ten aanzien
van met Nederlandse vliegtuigen te
maken vluchten met personen, die naar
Australië willen emigreren. Tot dusverre
is het Nederlandse vliegtuigen niet toe
gestaan op de terugweg van Australië
af vracht mee te nemen. Daardoor kon
den dergelijke vluchten alleen met een
groot exploitatieverlies worden onder
nomen.
Ongeveer 1500 emigranten, onder wie
200 Joodse displaced persons, zijn Vrij
dagmiddag te Rotterdam scheep gegaan
op de „Volendam", om in Australië en
Nieuw-Zeeland een nieuwe toekomst op
te bouwen.
Op de jaarvergadering van het hoofd
bestuur van de Provinciale Stichting
voor de Landbouw in Noord-Holland
met de besturen der districtorganen in
deze provincie, heeft de voorzitter van
de landelijke Stichting voor de Land
bouw, de heer H. D. Louwes, verklaard,
dat de land- en tuinbouw de gevolgen
van de nieuwe loon- en prijspolitiek
slechts dan kan aanvaarden, indien de
verhoogde lonen worden doorberekend
in de prijzen der landbouwproducten.
De loon- en prijspolitiek mag niet wor
den gevoerd ten koste van de land- én
luinbouw.
garije, Mongolië. Albanië, Polen en de
Duitse missie aan het station. Mao is
voor zover bekend nog nooit buiten
China geweest. Hij spreekt zo goed als
geen Russisch.
De Oost-Duitse regering heeft giste
ren bekend gemaakt, dat een regerings.
delegatie heden naar Moskou zou vlie
gen om aan de viering van Stalin's ver
jaardag deel te nemen. Wilhelm Picck,
de president van de Oost-Duitse rege
ring, zal leider der delegatie zijn. Onder
de achttien leden der delegatie zuilen
zich bevinden d« Oost-Duitse minister
van Buitenlandse Zaken, Georg Dertin-
ger, de burgemeester van Oost-Berljjn,
Friedrich Ebert en de vertegenwoordi
gers van communistische organisaties.
De Sovjet-Russische minister van Bui
tenlandse Zaken, Andrei Vishinsky, is
gisteren per vliegtuig uit Berlijn in Mos
kou aangekomen.
Vishinsky heeft, zoals bekend, twee
dagen te Berlijn vertoefd op uitnodiging
van de Oost-Duitse regering.
Advertentie
Verwarm Uw bed
behaaglijk met een
NiV VOOR BABIES EN VOLWASSENEN
Verwachting tot Zondagavond:
Vanavond en vannacht In de kust
gebieden stormachtige en in het bin
nenland harde, nu en dan stormach
tige Westelijke tot Noord-Westelijke
wind. Morgen geleidelijk afnemende
windkracht. Wisselend bewolkt, met
enkele buien, voornamelijk in de
kustgebieden. Iets kouder.
Zondag: Zon: 8.4416.29; Maan:
7.35—14.47.
Maandag: Zom 8.4516.29; Maan:
9.01—15.32.
De secretaris-generaal der Ver. Naties,
Trygve Lie, heeft gisteren verklaard, dat
hij zich niet opnieuw candidaat voor het
Uno-secretariaat zal stellen, als zijn ambts
periode in Januari 1951 afloopt. Meer wil
de Lie hierover niet zeggen.
(Van onze speciale verslaggever)
Vandaag is het derde deel verschenen
van het verslag der Parlementaire En
quête-Commissie over het Regeringsbe
leid 19401945. Het is gewijd aan het
financieel en economisch beleid van de
Nederlandse regering in Engeland. In
elf hoofdstakken behandelt de Enquête
commissie de financiële problemen
waarvoor de regering zich zag gesteld
en de wijze,, waarop ze die heeft op
gelost. Het blijkt, dat z(j halfjaarlijkse
begrotingen heeft doen verschijnen, wel
ke evenwel nooit zijn gepubliceerd ten
einde de Duitsers waardevolle gegevens
te onthouden. Ook een Algemene Reken
kamer werd ingesteld, die zeer goed
voldeed. De hoofdstukken, handelend
over de economische politiek staan voor
al in het teken van het scheepvaartbe-
leid en de werkzaamheden van diverse
regeringsinstanties. Uitvoerige gegevens
omtrent dit verslag der Enquête-Com
missie vindt men op pagina 5.
Over. het algemeen heeft de commis
sie voor het beleid der regering waar
dering. Nochtans oefent zij op menig
onderdeel der regering critiek. Het eco
nomisch beleid vooral was aan veel
interne spanningen onderhevig.
De accountant-generaal der Neder
landse regering in oorlogstijd zal voor
het einde van dit jaar een uitgebreid
rapport uitbrengen over het financieel
beleid op Curagao en Suriname en de
daar uitgevoerde militaire werken. De
Enquête-commissie heeft niet zo'n gun
stige indruk van deze aangelegenheden
gekregen.
Tijdens een persconferentie heeft de
voorzitter der Parlementaire Enquête-
Commissie, mr. Donker, mededelingen
gedaan over het verloop der werkzaam
heden. Op -verschillende punten zijn
reeds aanzienlijke vorderingen gemaakt.
Zo is men met de verhoren en het bij
een brengen van documentatie-materi-
aal inzake de moeilijkhtden in de ka
binetten, het militair en buitenlands be-
Het zijn niet altijd de knapsien,
die zich op alles laten voorstaan.
De volle korenaren hangen het
laagstJ
leid en de voorbereiding van het be
stuur na de bevrijding vrijwel gereed.
De organisatie van de binnenlandse
strijdkrachten zal geen deel meer uit
maken van het onderzoek. Het blijkt
dat het vaststellen der verslagen meer
tijd vordert dan men heeft gedacht. Neg
zeker twee jaar meent men nodig 'e
hebben vooraleer de arbeid ten einde is.
De Commissie is nog altijd bezig
met haar onderzoek naar het England-
Spiel. De stof is zo uitvoerig, dat men
waarschijnlijk drie boekdelen zal
moeten vullen. Vooral de verhoren zijn
zeer wijdlopig. Overigens behandelt de
Commissie hierbij ook de kwestie van
de civiele en militaire verbindingen
van en naar Engeland en het bezette
gebied. Het zal nog wel even duren
voor dit verslag verschijnt.
Slechts vijf afwijkende meningen kan
men in de conclusies der Commissie
aangaande het financiële en economi
sche beleid aantreffen. Zij hebben niet
op essentiële onderdelen betrekking. De
Commissie overweegt of zij ertoe zal
overgaan aan haar verslagen een slot
deel toe te voegen, waarin zjj haar con
clusies over alle punten samenvat en
mogelijk ook prae-adviezen verstrekt.
De wenselijkheid van correcties en aan
vullingen op reeds verschenen verslagen
is inmiddels al gebleken. Een beslissing
heeft men echter nog niet genomen.
Gistermiddag om 2 uur heeft de auto
van pater Henri de Greeve een ernstige
aanrijding gehad. De auto kwam van de
Nieuwe Gracht te Haarlpm en ging
rechtsaf de Koudehorn op. Door de
laagstaande zon tkerd Henri de Greeve
enigszins verblind en merkte daardoor
niet de vuilnisauto, die van rechts kwam.
Bij de botsing werd de personenauto
zwaar beschadigd en hij moest met een
kraanwagen worden weggesleept. Aan
de vuilnisauto werd practisch geen
schade toegebracht.
Henri de Greeve zelf liep geen licha
melijk letsel op.
(Van een bijzondere medewerker)
Niemand die op het ogenblik mede
verantwoordelijkheid draagt voor
de sociaal-economische gang van
zaken in ons vaderland, is te benijden.
Hij zit welhaast permanent tussen een
aantal vuren, waarvan het ene n08 ge
vaarlijker is dan het andere. Daar is
het smeulende vuur van de kennelijk
bestaande onrust in de arbeiderswereld;
daar is de dreigende steekvlam van
massale werkloosheid; daar is de laaien
de brand van ons tekort op de betalings
balans.» Het smeulende vuur is tot op
heden getemperd en ingedamd door
rijkssubsidies op eerste levensbehoeften,
door verstandige beredenering en hoop
gevend overleg. De dreigende steekvlam
werd bestreden door het schuimblus-
apparaat van de devaluatie; op de laaien
de brand kan slechts de permanente in
spanning en, zo hoog als zedelijk en
redelijk verantwoord is, opgevoerde
druk van stijgende productie temperend
inwerken.
Binnen twee jaar, cLw.z. vóór het ein
digen van de Marshall-hulp. moet de
brand zijn geblust, en in die tussentijd
mag noch het smeulend vuur uitgroeien
tot de brand van staking en geweld,
noch de steekvlam haar zedelijk en
materieel vernietigend werk gaan doen.
Ziedaar in beeldspraak uitgedrukt, maar
naar wij hopen duidelijk genoeg aan
gegeven, de welhaast bovenmenselijk
zware taak waarvoor regering en vak
verenigingsleiders (deze laatste cate
gorie zowel uit arbeiders- als uit onder
nemerswereld) zich weten geplaatst.
Laten we toch in 's hemelsnaam niet
met de rug naar de vlammen gaan staan
en zeggen: Ik zie geen brand. Maar
evenmin mag worden gedacht: de arbei
ders gaan (nog) niet massaal in staking,
dus ze hebben het (nog) niet zo erg.
In beide gevallen zou een levensgevaar
lijke vergissing worden begaan.
Voorts menen we te mogen* vaststel-
Ier dat de bestaande onrust onder de
mensen met het kleine inkomen zeker
niet wordt weggenomen door publicaties
die schijnbaar bedoeld zijn om het front
psychologisch af te tasten. Van die be
richten dat de kolen waarschijnlijk
duurder zullen worden en dat rund
vlees niet onwaarschijnlijk in prijs zal
stijgen, gevoegd bij de mededeling dat
„om technische redenen" (welke wordt
er eenvoudig niet bijgezegd) een reeds
aangekondigde prijsverlaging met door
gaat punt, af zijn precies in staat,
de man die niet meer weet hoe de
eindjes aan elkaar te knopen razend te
maken.
Dat juist midden in dit soort publica
ties de verhoging van de schadevergoe
ding der Tweede Kamerleden in behan
deling komt (we zullen het op zich zeer
rechtvaardig vinden wanneer dit wordt
aanvaard) is wel een sterk staaltje van
gemis aan psychologisch inzicht bij de
verantwoordelijke instanties. En de on
lust die daardoor ontstaat, sust men niet
met een onbegrijpelijk verhaaltje, ge
schreven door niemand minder dan de
fractieleider van de K.V.P. in de Volks
krant.
Wie inmiddels uit het bovenstaande
zou trachten te distilleren dat het in
hoofdzaak gaat om een psychologische
aangelegenheid vergist zich zeer. Dit
blijkt wel zeer duidelijk uit hetgeen ons
dezer dagen bij wijze van communiqué
werd medegedeeld uit een vergadering,
die de K.A.B. speciaal aan dit belang
rijke vraagstuk wijdde.
De Verbondsraad der K.A.B. wordt
gevormd door een benoemde de
legatie van alle Bonden, die deel
uitmaken van de K.A.B., tezamen on
geveer 100 man. Stuk voor stuk zijn het
mannen, die in de dagelijkse leiding
van het werk, dagelijks ook kennis ma.
ken met wat er leeft onder de massa.
Bij vele gewichtige gelegenheden gaven
zij blijk van scherp inzicht en grote
verantwoordelijkheidszin. Het is op de
eerste plaats daarom en minder omdat
zij 300.000 georganiseerden vertegen
woordigen, dat aan hun zienswijze gro
te betekenis moet worden gehecht.
In dit licht moet de thans aanvaarde
resolutie worden gezien. Het verant
woordelijkheidsgevoel der leiders
spreekt uit de aanhef van het belang
rijke stuk.
Men begint met aan het Verbondsbe-
stuur machtiging te verlenen mede te
werken aan de loon- en prijspolitiek
der regering.
Hieraan zijn natuurlijk belangrijke
overwegingen vooraf gegaan. Lezen we
goed, dan zijn deze ongeveer zoals in de
aanhef van dit artikel weergegeven.
Het tweede belangrijke punt dat we
menen te lezen, is dat een onderscheid
wordt gemaakt tussen maatregelen, die
de prijsstijgingen van de laatste tijd
moeten compenseren en maatregelen van
wat men in het algemeen noemt: loon
politieke aard.
Wij vrezen, dat dit onderscheid voor
de massa der werkers niet al te dui
delijk zal zijn. Toch is begrip voor dit
onderscheid nodig.
De Katholieke vakbeweging heeft
zich aanvankelijk bewust achter
de loon- en prijspolitiek van de rege-
ring gesteld. Dat betekent dat zij de
zedelijke plicht op zich nam. zich van
loonacties te onthouden zolang ook de
regering de afspraken nakomt. Dus. be
houdens incidentele looncorrecties. geen
acties voor algemene loonsverhoging.
Nu komen er .allerlei mededelingen
van de regering: subsidieverlaging op
levensmiddelen, huurverhoging, verho
ging personele belasting, enz. Het ligt
voor de hand, dat nu de partner in het
overleg (i.e. de vakbeweging) redeneert:
Alles goed en wel, maar deze prijsstij
gingen zijn niet in onze afspraak ver
disconteerd. De daling van het reële
'loon dient te worden opgevangen met
een loonsverhoging, wanttoenwede
afspraak maakten was de
grens van het toelaatbare be.
reikt. Van het reële arbeiders-
inkomen mag niets meer af.
Bij de aangekondigde maatregelen
voegde zich toen de belangrijke gebeur
tenis van de devaluatie. De bijna beang
stigend verantwoordelijke vraag was:
moet ook thans deze houding consequent
worden volgehouden. Het beoogde en voor
ons land onmisbare gevolg van de de
valuatie was, dat men in landen, die
niet of in mindere mate hadden mee-
gedevalueerd, onze producten weer wil
de kopen, omdat ze nu goedkoper wa-
(Vcroolg op pag. 7 eerste kolom)
In verband met de vele reacties op
de artikelen: De harde werkelijkheid
en Matigheid, stelt de schrijver van
beide artikelen zich voor hierop nog
een nadere beschouwing te leveren.
In verband met dc grote actualiteit,
meenden we evenwel aan bijgaand
Zaterdagavond-artikel voorrang te
moeten verlenen. (Redactie).