DADERS AANSLAG OP A. M. DE
JONG VOOR HET HOF
HOORTOESTELLEN
JO VINCENT
1949 KJ Kerst' T 9eu
\/.n
Blijf bij het oude vertrouwde
SNEEUWWIT ZEEPPOEDER
QI ADRAGESIMO ANNO
Schout van Heemskerk in de
herberg gearresteerd
heemstede!
,oi\ö
Op Haarlemse varkens-
markt was hij onvindbaar
VERDA CHTEN B
ONTKENNEN
Ontstaan van het
stilleven
WINTERJASSEN
Jong R.K. meisje
iKerstrnis^~m°Peclalem# ^eide
STATIONSPLEIN 2-4, HAARLEM, TEL. 11027
SLAGERSBEDIENDE
BEKWAAM ETALEUR-DECORATEUR
Wij vragen
AANK. VR. EN
MANN. KRACHTEN
Een prima lasser-bankwerker
ZATERDAG 17 DECEMBER 1949
PAGINA 6
SPIEGEL VAN KENNEMERLAND
Glans van Gouden Eeuw
vervaagt
Uiterste armoede
en batterijen
IBONTEKOEB
Verhoogt de
feestvreugde
At
'J
HYPOTHEEK 3'/<
Groot Pensioenfonds
„HET HAARLEMS TEXTIELHUIS"
STADSSCHOUWBURG
„DR JAMES SIMPSON"
„ZWARTE CREPE DE CHINE"
Fa. W. F. CLAUS
Gemeente Haarlem
gediplomeerd
Verpleegster
HUISHOUDSTER
Vrl. kantoorbediende
le klas Zetter
en een tweede klas
Drukker-Zetter.
Aank.
Slagersbediende
i'ty menus muziek m W reserveren
nM»nii. H mUZiek
ALS U GESLAAGD BENT
NEEM
16e Middenstandsexamen Alg. Handelskennis
HOORN
voor spoedige indiensi-
Ireding
voor kanioor. M.U.L.O.-diploma
vereist. Schriftelijke sollicitaties
aan de Afdeling Personeel van
N.V.
*S
BEKWAME
ILLUSThf* TIEDRUKKER,
bekend met meerkleurenwerk;
JONGE ZETTER,
ter opleiding tot machinezetter;
ZETTER le of 2e KLAS,
ook bekend met inslaan;
Sollicitaties aan Drukkerij ,,'t Kasteel van Aem-
stel". N.Z. Voorburgwal 6573. Amsterdam-C.
bevat Sporex tegen geelzucht der teas
Encycliek van Z.H. Paus Pius XI Prijs
over het herstel der sociale orde f 0.7**
In de tweede helft van de 17e eeuw-
was het weer mis met de welvaart in
midden-Kennemerland. De Republiek
had vele oorlogen met het buitenland
te voeren en de bevolking ondervond
daarvan de grote nadelen. Het beste
wordt de toestand getekend door de
achterstalligheid van de ingezetenen der
steden en dorpen in het betalen van de
schrikbarend hoge belastingen.
We nemen daartoe Heemskerk weer
onder de loupe. Op 18 April 1662 ver
klaarden „Schout en Gerechte' aan
deurwaarder Adriaan de Ridder, dat zij
hun verpondingen over 1661 zouden ko
men betalen en zo niet, dan zouden zij
compareren ten huize van Pieter van
Walenburgh ..harbargier in de groote
Swaan" in Den Haag om aldaar in gij
zeling te blijven, totdat het verschul
digde ten kantore van de ontvanger-
generaal over Holland en West-Fries
land, «le heer Johan van Berckel, zou
zijn voldaan.
Het kwam meer dan eens voor, dat
de heren van het gerecht om hun
betaling der achterstallige belasting
schuld af te dwingen in gijzeling wer
den gesteld. Aldus in 1670, toen schout
en schepenen die voor de belasting-
voldoening verantwoordelijk waren
achterstallig waren in het betalen van
de 200e penning over de jaren 1667, 1668
en 1669.
Blijkens een rekening van de deur
waarder C. W. Massa te Haarlem, moest
deze op last van de ontvanger dr. Wil
lem van Teffelt er op uit om de heren
te pakken te krijgen. Dit kon, meende
hij, gemakkelijk gebeuren, omdat de he
ren gewoon waren de weekmarkt te
Haarlem te bezoeken.
Aanvankelijk was hij niet erg geluk
kig. De 10e, 17e en 24e November 1670
was genoemde deurwaarder des Maan
dags op de Varkensmarkt en de „but-
termarckt" geweest, alsmede „buyten in
de roode molen", hij had „continuelijck
gesocht na scheepenen van Heemskerk",
maar telkens niemand gevonden
De le December, een week later, was
hij eindelijk gelukkiger. Hij trof de
schout met paard en kar aan in genoem
de „Roode Molen" en arresteerde hem.
De schout werd voor de ontvanger ge
bracht en na „Handtastinghe" ontsla
gen.
Toen een week later nog niet was
betaald, kreeg de deurwaarder opdracht
„het gerecht van Heemskerk" te halen
en naar .Haarlem over te brengen. Reeds
de volgende nacht was hij met enkele
leden daarvan op reis naar Haarlem.
In Santpoort werd gerust en kreeg een
jongen, die op de wagen paste, twee
stuivers. Te Haarlem aangekomen wer
den de Heemskerkers onmiddellijk in
gijzeling gesteld. Hierin verbleven zij
een paar dagen, totdat „de gehete vroet-
schap" van het dorp was bijeengekomen
om te „lichten tot lasten" van het dorp
de som die nodig was „om uijt onsze gij-
zelinghe te geraecken daer wij nu te-
genwoordigh in sijn". Nog dezelfde dag,
11 December 1670, ontving de ontvan
ger van de schepenen van Heemskerk
een som van vijfhonderdveertig Caroli-
guldens, zijnde het volle bedrag van de
Het is een gemeenplaats geworden:
de 17e eeuw, de Gouden, richt onze
gedachten op rijkdom en welvaart.
De tijd van de Oost-Indische Com
pagnie, van de buitenverblijven langs
de Vecht en het Wijkermeer. De tijd
van de dichters en kunstenaars.
De streekgeschiedenis onthult, dat
deze eeuw slechts een „Gouden eeuw"
was voor een kleine groep, terwijl
op het platteland de bittere armoe
dwong tot het verkopen van scha
mele bezittingen om in leven te blij
ven. Met de beschrijving van deze
toestand, laat onze medewerker H.
van Benthem, ons afscheid nemen
van de 17e eeuw.
200e penning over de drie jaren. Na ve
le gemaakte onkosten konden de Heems
kerkers weer naar huis terugkeren.
Een paar jaar later, in 1672, was het
weer mis, nu ten aanzien'van het be
talen van de 1.000e penning Schout en
schepenen berichtten Gecommitteerde
Raden, dat zij vermindering van aan
slag wensten, daar ze niet willen be
talen, wat ze schuldig waren. De ont
vanger. mr Maarten Pauw, ging daar
mee niet accoord. Hij hield het Heems-
kerkse gerecht, dat naar Den Haag ge
reisd was, de 14e October* 1672 aldaar
,.in gijselinghe" en wel „tot seer groote
kosten", voorgevende, dat het de kopers
der landerijen uit de boedel van de
Vrouwe van Assendelft jónkvrouwe
Anna de Revesse „niet hart genoegh
daerom en presteerden om de betalin-
ghe." Men betaalde toen blijkbaar
maar, want het gerecht durfde geen
proces aan wegens de vele kosten die
reeds gemaakt waren.
Zo was en bleef de toestand op be
lastinggebied in de 2e helft van de 17e
eeuw. Mindere welvaart en daardoor
onwil tot betalen, waren oorzaak van
de trage gang in het betalen.
Het jaar 1681 kenmerkte zich door
een buitengewone sterfte onder de in
gezetenen van Heemskerk. Was het
sterftecijfer over de 25 voorafgaande
jaren gemiddeld 14, in dat jaar stierven
45 mensen.
We ziin gekomen aan het einde van
de zeventiende eeuw.
Ten aanzien van de belastingen bleef
een grote achterstand bestaan. Want in
1699 werden schout en schepenen, als
collecteurs der 100e en 200e penning
gesommeerd, door de ontvanger over
de dorpen der stad Haarlem, Salomon
van Echten, om te betalen een restant
van die belasting nog lopende over de
jaren 1675 tot 1679. natuurlijk onder
bedreiging van gijzeling. En de le Juni
1699 werden zij door dezelfde ontvan
ger aangezegd om binnen vier en
twintig uur te komen in „civile gijze-
linghe" in het Herenlogement te Haar
lem, daar zij niet hadden voldaan aan
de waarschuwing om het restant der
belastingen over 1696 te Haarlem te
betalen.
„Op de glans van het materiële leven
onder Gouden Eeuw", aldus dr. P. J.
Advertentie
RIVIER VIÓCHMAR KT 3 - TEL. 10117 SCHOTERWEG 34
TEL. 21304
(Van onze verslaggever)
Vrijdag stonden voor het Amsterdams
Bijzonder Gerechtshof de SS-ers Van
Gog en Bernard terecht, die ervan be
schuldigd worden in October 1943 in
Blaricum de literator A. M. de Jong te
hebben doodgeschoten. Een sluipmoord,
die de eerste was van de lange reeks
zogenaamde Silbertanne-acties, die voor
al op instigatie van het hoofd van de
Nederlandse SS Feldmeyer werden ont
ketend als represaille voor aanslagen op
zijn partijgenoten.
Beide verdachten ontkennen. Van Gog
zegt wel bij het afgrijselijk gebeuren in
Blaricum tegenwoordig te zijn geweest,
maar niet te hebben geschoten. Bernard
gaat nog verder en ontkent categorisch
iets van het gehele geval af te weten.
En zij blijven bij hun standpunt zelfs
na de verklaring van mevrouw De Jong,
de weduwe van de schrijver, die hen
beiden pertinent herkent als de mannen,
die op de bewuste avond haar woning
binnendrongen. „Tussen acht uur en
kwart over acht werd gebeld", zo zegt
zij. „Mijn man zat boven te werken en
ik lag met een verkoudheid op bed. Mijn
dochter deed dus open. Maar ik ver
trouwde de zaak niet helemaal en ging
zelf naar beneden. Er stonden twee
heren in civiel voor de deur, die ver
telden dat de verduistering niet in orde
was. Toen ik om een legitimatiebewijs
vroeg liet een van hen een politiepen
ning zien. Tegelijkertijd kwam ook mijn
man naar beneden om te vragen wat er
aan de hand was. De beide mannen do
den erg zenuwachtig, bijna evenzeer ais
wij zelf. Wij gingen daarna met z'n vie
ren naar boven om de verduistering te
controleren. Mijn man bood de kerels,,
die hier en daar wat rondneusden, nog
een sigaret aan. Zij zeiden niet veel en
gezamenlijk gingen wij weer naar beno
den, waar beide individuen dralend een
paar Japanse platen aan de wand in de
gang bekeken.
Ik bood ze thee aan, die ze wei
gerden. Maar ik ging toch naar de
keuken. Ik hoorde toen een der man
nen zeggen: „Nou tot ziens dan mijn-
Blok, „valt vrij wat af te dingen." Of
deze voor Heemskerk erg geschittera
heeft, waag ik te betwijfelen. Bedroeg
in 1638 het aantal woningen een hon
derd vijf en vijftig, sedert dien was dit
in 1680 teruggelopen tot een honderd
zes en veertig. En volgens een verkla
ring van schout en schepenen, gebeur
de het op het einde der 17e eeuw meer
dere malen, dat ingezetenen „uijt ar
moede" hun. schamele goederen moesten
verkopen.
In een volgend artikel zullen we de
18e eeuw binnentreden, een eeuw van
grote en langdurige ellende voor het
platteland van Kennemerland.
H. VAN BENTHEM
heer De Jong", en direct daarna
klonk een schot. Toen ik de gang in
kwam rennen, zag ik mijn man ba
dend in zijn bloed op de grond lig-
gen."
Deze lezing van het afschuwelijk ge
beuren door mevr. de Jong klopt pre
cies met het getuigenis, dat daarna haar
dochter aflegt. Ondanks een ernstige
waarschuwing van de president mr. W.
F. van Schaeck Mathon blijft verdachte
Bernard halsstarrig bij zijn ontkenning.
Van Gog komt met een verward ver
haal, waarvan de kern is, dat hij op
de bewuste avond samen met Oehl-
schlaegel en nog een SS-er niet Ber.
nard beweert hij naar het huis van
De Jong was gegaan, dat inderdaad de
schrijver naar beneden kwam, maar dat
hij (verdachte) op het kritieke moment
hard is weggehold. Toen hij 50 meter
verder was zou hij twee schoten hebben
horen vallen. Ook in dit geding wordt
Kriminalrat Willy Lages gehoord. Hij
zette uiteen dat hij op genoemde Oc-
toberavond met Blumenthal, Ochl-
schlaegel en de twee uit Den Haag ge
stuurde SS-ers Bernard en Van Gog per
auto naar Blaricum is gereden, waar zij
op enige afstand van De Jong's woning
stopten. Oehlschlaegel en beide verdach
ten gingen lopend verder. Toen de
„heren" terugkwamen stapten zij meteen
weer in. Er werd niet gesproken op de
terugweg. Op de vraag van Lages waar.
om er twee keer geschoten was, had
niemand hem antwoord kunnen geven.
Blumenthal legt dan een gelijklui
dende verklaring af; alleen hij herkent
noch Van Gog noch Bernard en zelfs
herinnert hij zich hun namen niet.
Belangrijk is daarna de getuigenis
van Vetman, destijds SS-Standatdte-
führer, die ongeveer tien dagen na de
aanslag op De Jong Bernard ont
moette. „Ik ben er ook bjj geweest",
had deze verdachte toen gezegd.
De zitting duurt voort.
Gedurende de middagzitting werd een
punt uit de tenlastelegging tegen ver
dachte Bernard behandeld, dat des mor
gens niet ter sprake was gekomen: de
mislukte Silbertanne-actie tegen de di
recteur van de Gemeentelijke Dienst van
Sociale Zaken in Beverwijk, de heer L.
W. M. Spaan. Getuige Lages vertelde
het Hof, dat hij met Blumenthal en twee
SS-ers, van wie Bernard er een was,
begin December 1943 per auto naar Be
verwijk was gegaan, nadat een plan ge
maakt was de heer Spaan door de twee
SS-ers bij het verlaten van het gebouw
neer te schieten als represaille voor een
aanslag, gepleegd op een zekere Van de
Berg. Verdachte erkende dit. In Bever
wijk was hij met de andere SS-er uit
de wagen gestapt en had de wacht be
trokken bij het gebouw. De heer Spaan
liet echter langer op zich wachten dan
men had gemeend. Lages gaf tenslotte
Blumenthal opdracht de „heren" terug
te roepen naar de wagen. Het gehele
„kommando" keerde daarop onverrich-
terzake naar Amsterdam terug.
De zitting werd tenslotte geschorst tot
Vrijdag 23 December a.s.
Er rest ons in het totaal van de zich
in de 17e eeuw in specialiteiten
splitsende schilderkunst nog één
sector ter behandeling: het stilleven.
Niet de mens, nóch de natuur alleen,
maar ook de architectuur en het „ding",
het voorwerp, vinden we op de oudste
panelen, deze laatste echter steeds in
ondergeschikte betekenis. Bestaansre
den voor en hoofdmoment in al
thans titel van een schilderij waren tot
nog toe de buiten menselijk bereik lig
gende wézenlijke scheppingsonderde
len. Nu komt deze plaats ook vrij voor
de dingen, diè voorwerpen, die er
niet van eeuwigheid waren en ook niet
groeiden, maar de voortbrengselen van
menselijk vernuft en bekwaamheid: ge
bouwen en stadsdelen, maar ook door
de. mens ingrijpend veranderde of door
hem bemachtigde natuurproducten:
houten, metalen, glazen voorwerpen,
textielwaren, brood en kaas, en daar
naast in gelijkwaardigheid: gevangen
vissen en veredelde bloemen, een ge
kweekte oester, een geschoten stuk
wild, een gebraden ribstuk, een gecul
tiveerds groente.
Het keukenstuk, waarmee de
naam van Pieter Aerts ten nauwste
verbonden is, de schilderachtige wan
ordelijkheid van kleur en vorm van
al die opeengetaste zaken die benodigd
z'Jn voor het bereiden van een maal
tijd, is het uitgangspunt gebleken voor
het „stilleven". In het Frans Halsmu
seum is ooven de schouw in de renais-
sarcezaal een soort keukenstuk van
vlees, gevogelte en vis door De Rijck
te vinden en van Rijckhals een boeren
deel met een opeenstapeling van groenten.
Ook de reeds vermelde slagerij van
Ostade is eigenlijk een stilleven: het
volle licht valt op het prachtig geschil
derde. inwendige van het geslachte dier,
de figuren zijn als volkomen bijkomstig
op de achtergrond en in het duister ge
houden.
Het was de Haarlemmer F 1 o r i s
van Schooten, die het stille.-
ven als zodanig distilleerde uit
he.t keukenstuk: hij haalde er enige ob
jecten uit, die hem in hun combinatie
de mogelijkheid boden tot een schilde
rij om de dingen zelve; hij haalde ze
dus tevens uit de oorzakelijke verant
woording, die het keukenstuk gaf.
Maar nog ligt in het stilleven van de
17e eeuw een hechte logica, want de
voorwerpen van het stilleven hebben
een onderling verband, niet meer de
wanorde van de. boeren-wintervoorraad.
maar nu de bescheidener schilderwaar-
diyc wanorde van een hoekje op de
gedekte etenstafel.
We zullen moeten wachten tot de (voor
ons) moderne tijd om stillevens te kun
nen vinden, samengesteld uit volkomen
heterogene, normaal (d.yv.z. buiten het
schildersbrein) in geen enkel logisch
verband te brengen onderdelen.
Doordat het stilleven-schilderen de
schilder gelegenheid geeft tot rustige
en langdurige observatie van zijn on
derwerp, ontstaat een grote technische
vaardigheid in de weergave.
Waar bij Cornelis van Haarlem in zijn
fenomenaal geschilderde Bruiloft een
stapel fruit niet meer dan verwerkte
verf blijft, is het stuk vettige oude kaas
op het paneel van Floris van Dijck be
drieglijk echt; het schilderij als zoda
nig is echter nog te zeer een opsomming
van artikelen, die bij elkaar gezet zijn
op een wit tafellaken, dat nogal hard ge
schilderd is en daardoor veel weg heeft
van een tafelzeil.
Pieter Claesz behandelt zijn stilleven
al meer als een schilderij. In de sobere
tint en in de werkwijze als bij Van
Goyen wordt het stilleven uit de mas
sa van het paneel geboren; slechts waar
dit nodig is definieert hij een détail.
De bloei van het eet-stilleven wordt
(wanneer we de gedekte tafel op Frans
Hals' maaltijd van 1616 als incidenteel
geval uitschakelen) ingeleid door W i 1-
1 e m H e d a, eveneens een Haarlem
mer. Hij wordt slechts overtroffen door
de jongeren Wilem Kalf en Van
B e y e r e n. die onder zijdelingse in
vloed van Rembrandt het klassieke top
punt van het stilleven bouwen.
In Heda is 'reeds een zeer wel uitge
balanceerd evenwicht tussen schilder
kunst en schilderk u n d e in dit genre
bereikt.
Het roerloze stilzijn zal in het gun
stige geval leiden tot over de voor
werpen heen de stilte en de droom
in de schilder welke in het schilderij
neerslaat als een poëtisch element in
een spel van kleur en vorm, licht en
donker. De voorwerpen zijn daar
méér dan zichzelf, zij zijn tot de ge
tuigenis van hun tijd door de kunste
naar herschapen.
In het ongunstige geval zal de des
noods eindeloos te rekken observatie
vluchten in een over-naturalisme
waarbij alleen de schilderkunde ge-
exposeerd wordt en de kunst, de gevoe
lige geest, wordt teruggedrongen. De
ze decadentie vanwege perfectie valt
de volgende eeuwen te beurt.
Uit het keukenstuk hebben zich
naast het eet-stilleven, ofwel „Ont-
bijtgen", ook ontwikkeld: het vis-
en het jachtstilleven.
Het eerste is met een prachtig staal in
ons museum vertegenwoordigd: de paar
lemoerachtig blanke, koudglibberige,
week-volumineuze en goed geconstrueer
de vissenlijven op het ingetogen stilleven
van Pieter de Putter.
Het jachtvermaak van de rijkgeworden
en buitenplaatsen aanschaffende Hol
landse kooplui en het daarmee gepaard
gaande latijnse sentiment deden behoefte
ontstaan aan een vereeuwiging van de
Advertentie
BEëDIGD DESKUNDIGE
SPOORPIEIN 4 TEL. 27627 BUS 5
buit. Eén specimen van het jachtbedrijf
is hier te zien in het typisch gecompo
neerde werlr van C. Pierson: een hoe
veelheid jachtgerei, vanaf pijl en boog
tot jachtgeweer en wijtas, alles-gehangen
aan een witgekalkte muur.
Een geheel ander ontstaan heeft het
bloemstilleven gehad. Vóór op het mid
denpaneel van de Aanbidding der her
ders van de 15e-eeuwer Hugo van der
Goes staan twee vazen bloemen, één met
irissen, één met akelei, op de grond ge
strooid liggen viooltjes; op vele portret
ten uit die periode heeft de geportret
teerde een bloem in de hand.
Dit gebruik van bloemen had een sym
bolische bedoeling. Het ging niet om de
bloem zelve; of wel haar eigenschappen
werden vergeleken met zekere deugden
en een ieder kende deze symboliek
dan wel was de bloem een voorbeeld van
vergankelijkheid, veelal verkerend in
gezelschap van een doodshoofd. Boven
dien werden de bloemen vóór die tijd
reeds gebruikt als versierend element,
bijvoorbeeld in decoratieve randen van
miniaturen of ter versiering van een
kapiteel.
De zoon van Pieter Breughel, de Flu
welen, zoals hij werd genoemd, bouwde
uit bloemen van alle jaargetijden rijke
tuilen van kleurschittering. Zijn ontdek
king is gerepeteerd zonder opzienbaren
de verschillen gedurende de gehele 17e
eeuw. Een klein boeketje in een aarden
vaasje door Hans Bollougier is
hier van een bescheiden voorbeeld in de
openbare collectie van de bloemenstad.
L. T.
ook het
met de flans van
goud en zilver
Zilv botermesje 11.50
r Zilver jamlepel 9.75
Zilver kandelaar
vanaf 9.50
Borrelglaasjes
vanaf 7.75
Totaalprijzen
Ma (tlMl um a«* «ot| aiutt
■uiifH &FOU MOursriA**
Telefoon 20049
heeft vrije gelden
beschikbaar voor
EERSTE HYPOTHEKEN
tegen 314 k 3% pCt. rente
op woon- en winkelhuizen,
zonder kosten, voor jaren
lang vast. Ook in grote
bédragen. Brieven onder
no. 8665, bur. v. d. blad.
KAMGABEN-COSTUUMS in t blauw, bruin en grijs
VOORTINGSTRAAT 59, hoek v. Marumstraat.
Confectie - Bedrijfskleding - Manufacturenhandel
Telef. 21472
OLIEPAKKEN (jas en broek) f 6,48.
OVERALLS in het blauw, wit, khaki cn grijs.
ZEILLUMBERS VAN DE ORIGINELE ZEEDUFFEL
Dinsdag 20 December 8 uur - ,,De Haagsche Comedie'
Regie en hoofdrol: PAUL STEENBERGEN.
Beperkt aantal plaatsen. (Abonn. A.)
Woensdag 21 Dec. 8 uur - „Amsterd. Toneelgezelschap"
Regie: LOUIS SAALBORN met LOUDI NIJHOFF.
Beperkt aantal plaatsen. (Abonn. E.)
Normale prijzen. Coupons geldig.
oorverkoop op de speeldag en 2 dagen er vóór van
103 uur. Telefonisch na 12 uur.
Concertbureau Alphenaar
Woensdag 21 Dec. 8 uur
Gem. Concertzaal, H'lem
Vleugel: Emmy v. Eden.
O.a. Kerstliederen.
bel. inb
Kaartverk. en
plaatsbespr.
bij Muziekh.
Alphenaar,
Kruisweg 49.
BETAALT!
voor huishoudlompen 20 cent
per kg. Telefoon 11436, Bake-
aessergracht 4551.
In het Haarlems Tehuis vqor
Ouden van Dagen (Schoter
singel 2) wordt onmiddellijk
gevraagd een
voor 5 nachten per week.
Loon f 7,— per nacht.
Aanmelden bij de adjunct
directrice van genoemd
tehuis.
Gevraagd in klein gezin te
Amsterdam een prima
v.g.g.v., leeftijd 3040 jaar.
Goed kunn. koken. Werkster
aanwezig. Brieven onder
D.H. 3957. Adv.bureau De la
Mar, Amsterdam.
gevraagd, 1620 jaar, net
hadnschrift, kunn. typen.
Mulo-diploma Br. no. 8707,
bureau van dit blad.
Voor onze drukkerij vragen
wij.
Drukkerij Haarmans, üree-
straat 10, Beverwijk.
gevraagd voor direct.
R. van Koerten, Gen. Cronjé
straat 17, Haarlem-Noord.
gevraagd voor dag of dag en
nacht, in gezin z. kindeken.
Goed loon. Mevr. J. W. Lucas,
Wagenweg 85, Haarlem-Zd.
S.v.p. aanmelden na 5 uur.
AL
in het plaatsen van een order, betekent dat veelal een
persoonlijke voldoening. Bederf het behaalde succes
vooral niet door bij de verzending van die order ook
maar énige risico te nemen.
Voor billijk snelvervoer
naar en van Rotterdam, den
Haag, Haarlem en omge
ving, Amsterdam, 't gehele
Gooi en Utrecht - Zeist.
Het schriftelijke gedeelte wordt 'afgenomen op 31 Mei
en 1 Juni 1950, het mondelinge tussen 24 Juli en 12 Aug.
1950. De inschrijving sluit onherroepelijk 21 Jan. 1960.
Inschrijvingsformulieren (uitsluitend per briefkaart aan
te vragen) gratis verkrijgbaar bij één der volgende
organisaties
Bureau Stichting Middenstandsexamen,
L. van Meerdervoort 96a, 's-Gravenhage.
Centrale voor Katholiek Handelsonderwijs*
Jan van Nassaustraat 10, 's-Gravenhage.
Instituut voor Mlddenstnndsontwikkeliug,
Zwarte weg 22, 'a-Gravenhage.
Centrale voor Christelijk Handelsonderwijs,
De Ruijterstraat 74, 's-Gravenhage.
Formulieren van vorige examens sjjn niet geldig:.
GEVRAAGD:
DIE PLEZIER HEEFT IN WORSTMAKERIJ.
KEMPER ZIJLWEG 130 HAARLEM
vraagt voor haar 16 etalages
Alleen zij, die volledig het vak in de diverse
branches beheersen, gelieven hun sollicitaties
in te zenden aan de Afd. Personeelszaken, met
uitvoerige opgave van leeftijd, vorige en tegen
woordige werkkring, enz.
cacao- en chocoladefabrieken N.V.. Haarlem
Wij kunnen voor spoedige indiensttreding plaatsen:
Persoonlijk aanmelden tussen 9—12 uur: Patent-Machine
fabriek J. E. NAUTA, Ged. Oude Gracht 144, HAARLEM.
Voor onze HANDELSDRUKKERIJ vragen wij
voor spoedige indiensttreding:
sheeuwnw
Veertig jaren lang kiezen de meeste vrouwen al Sneeuwwit
Zeeppoeder. Het spreekt vanzelf, dat ze wel eens iets anders
hebben geprobeerd. Maar.... zij kwamen steeds tot dat
oude vertrouwde merk terug. En speciaal de laatste maanden
ontdekten ook vele jonge heldere vrouwen, dat Sneeuwwit
baar was véél witter (en veel gemakkelijker) maakte. En
dat voor 28 cent per groot pak! Vraég om Sneeuwwit.
Stuaiwwit komt uit ie fabiuk «en ie bdundi Kloksap!
Verkrijgbaar in de boekhandel en bij Drukkerij De Tijd, N.Z. Voorburgwal 65-73
Amsterdam Franco per post f 0.85 bij vooruitbetaling Postgiro 22.88.4
