MANOEUVRES TEGEN KONING
LEOPOLD IR ONTMASKERD
Paus Alexander Borgia ontwierp zelf
de ceremonie voor
openenderH. Deur
TROPISCH AFRIKA HEEFT BEHOEFTE AAN
STOFFEN EN WOLLEN DEKENS
f
ZULLEN DE BRITSE MIJNWERKERS DE
VRIJWILLIGE LOONSTOP AANVAARDEN?
Voor de Nederlanders ligt in
Liberia een kans
Tragisch misverstand geschapen door partij
politieke belangenstrijd
Onprettige waarheden in
's konings testament
mÈ
In Yorkshire en Wales verschenen 58.000
arbeiders niet op het werk
DONDERDAG 29 DECEMBER 1949
PAGINA 5
Niieuw Syrisch kabinet
r,
ENGELAND GAAT MET DE V.S. OVER
WAPENHULP ONDERHANDELEN
Met Italië trof Amerika reeds een regeling
Zweed veroordeeld
te Praag
Wegens economische
spionnage
Hij sloeg zelf de
stenen stuk
Re vin zou met Tito
confereren
Dier tien Britste parlements
leden naar Joegoslavië
„Cunard" laat nieuw reuzen-
schip bouwen
Uitzending Raad v. Europa
op Oudejaar
Aruba houdt vast aan
bestaande zetelverhouding
Ook landbouwdeskundigen
zijn welkom
it1 ff. bü sUefmtd^Sree"rn?tlnuriyifhrèf ovet
KONINKLIJKE KERSTGAVE
VOOR DE „ZEELAND"
ROTTERDAMSE HAVEN
GEHEEL HERSTELD
Kosten: 48 millioen
EERSTE KAMER
Het conflict aan gymnasium
te' Leeuwarden
Een goede baan in Peru.-
Export Indonesië
(Van onze Belgische correspondent)
De Belgische koningskwestie blijkt meer en meer een strijd te zijn tussen
een gewetensvol vorst en een aantal door partijbelangen en persoonlijke wrok
gedreven politici. Tot die conclusie voert ook de lezing van het uitvoerig verslag,
dat 's konings secretaris dezer dagen aan de pers heeft overhandigd en van het
memorandum dat de koning, in het vooruitzicht van zijn wegvoering door de
Duitsers, in Januari 1944 heeft geschreven als leidraad voor zijn land na de bevrij-
oing. Als zodanig is dit conflict er een, dat buiten de grenzen van België uitreikt
en ons plaatst voor het dilemma van geweten en politieke opportuniteit
Op het ogenblik van de bevrijding stelde de koningskwestie zich 'niet. Dat
blijkt uit de verklaringen van eerste-minister Pierlot te Londen begin 1944 en
uit diens redevoering voor het Parlement kort na de bevrijding, waarmee hij
beoogde een einde te maken aan het „tragisch misverstand" dixit Spaak dat
tn de Meidagen van 1940 tussen de koning en zijn ministers was ontstaan. Dat
ae koningskwestie vervolgens toch werd opgeworpen, laat zich verklaren door
ae evoluties van de politieke partijen, voor wie de strijd tegen koning Leopold
weldra een middel werd om andere oogmerken te bereiken.
Die strijd werd ingezet door de communisten, eeuwige troebelwatervissers,
die geen ander doel dan agitatie beoogden.
Het republikeinse deel van de socia
listische partij bij het aanwijzen van
de Regent op 21 September 1944 onthiel
den zich 45 socialisten uit oppositie te
gen de monarchie alsook de Waalse
separatisten, die zij telde, zag op haar
beurt in deze aanval op koning Leopold
een wapen in haar voordeel. De meer
gematigde leden van de partij aldus
blijkt uit een verklaring van de heer
Spaak in 1948 voor de koning afgelegd
durfden hiertegen weinig inbrengen,
omdat hun eventueel pleidooi voor ver
zoening de tegenstanders wellicht in de
armen van de communisten zou hebben
gedreven, met wie de socialisten op dat
ogenblik toch al stevig coquetteerden.
Bij de liberalen was de situatie onge
veer hetzelfde. Hier bedienden eveneens
Waalse separatisten en leden van de
partij, die in een samengaan met links
alle heil zagen, zich van de konings
kwestie als wapen. De laatsten vreesden
vooral een samengaan van de sociaal
vooruitstrevend georiënteerde katholie
ken met de socialisten en poogden daar
om door het mede-opwerpen van de ko
ningskwestie tussen deze beiden een wig
te drijven. De meer gematigde liberalen
vermochten hiertegen weinig, eveneens
uit vrees voor een scheuring in de partij.
De politiek van de opeenvolgende re
geringen-Van Acker met linkse meer
derheid, bestond er in het conflict te
laten groeien en niets te ondernemen
om het te verhinderen. Integendeel, Van
Acker heeft herhaaldelijk maatregelen
genomen om de toestand van de koning
nog moeilijker te maken. Een bemidde
ling van het Rode Kruis, met het oog op
de veiligheid van het koninklijk gezin
in gevangenschap, werd door hem ge
saboteerd, terwijl een uitvoerige nota
van 's konings secretaris ter inlichting
van de vorst onderschept werd en nooit
haar bestemming bereikte. Nog puniqker
wordt de indruk bij het vervolg.
Op 16 Juni 1945 bood het kabinet-Van
Acker zyn ontslag aan, toen bleek, dat
de koning het voornemen koesterde naar
België terug te keren. Nader werd daar
bij verklaard, dat het kabinet de lopende
zaken waaronder de handhaving van
de orde niet zou kunnen afhandelen,
indien de koning zijn voornemen ten
uitvoer mocht brengen. Van zijn kant
weigerde Van Acker ondanks een kort
tevoren aan de koning gedane toezeg
ging een nieuwe regering te vormen.
Op 20 Juni kondigde hij de koning ont
hullingen aan indien deze geen afstand
deed van de troon. Intussen werd een
recent verbod van politieke stakingen
ingetrokken voor zover het demonstra
ties tegen koning Leopold betrof. Boven
dien kregen de Belgische troepen in
Duitsland opdracht de koning in geval
van eventuele doortocht te weerhouden.
Op 7 Juli toog Van Acker opnieuw
naar de koning. Ditmaal poogde hjj hem
onder bedreiging met een openbaar debat
tot troonsafstand te bewegen. Enkele
dagen later wees hu 's konings voorstel
van de hand, diens dossier door drie mi
nisters te' laten onderzoeken. Op 17 Juli
kondigde hij het openbaar debat aan,
wat de zes katholieke ministers onmid
dellijk ontslag deed nemen. Op 19 Juli
eigende het parlement zich door een wet
het recht toe de onmogelijkheid tot re
geren vast te stellen. En op 20 Juli werd
het openbaar debat gehouden, waarbij
eerste-minister Van Acker een ware
acte van beschuldiging tegen de koning
voorlas, aldus handelend in strijd met
de grondwet, daar de persoon van de
koning onschendbaar is, zelfs ai verkeert
deze in de onmogelijkheid te regeren.
Bij dat alles voegt zich de persoonlijke
wrok, waarvan men de stimulerende
oorzaak kan zoeken in het memorandum,
dat de koning voor zijn wegvoering naar
Duitsland heeft geschreven. Dit docu
ment is als het ware de sleutel tot dc
koningskwestie. De koning somt er de
tekortkomingen in op van vóór Mei
1940. Hij stelt vast, dat in Mei 1940 het
merendeel der notabelen was gevlucht
en te veel autoriteiten gedeserteerd. De
koning spreekt er van Walen en Vla
mingen, op voet van een volstrekte ge
lijkheid verenigd. Tegenover het aftake
lend liberalisme van de 19e eeuw stelt
hij een sociale organisatie op basis van
een grotere christelijke naastenliefde en
van de menselijke waardigheid. Hij zegt
dat de natie verlangt, dat het gezag
wordt uitgeoefend door integere en com
petente mensen, die het algemeen wel
zijn niet langer zouden verwarren met
partijbelangen. Hij meent dat de minis
teriële verantwoordelijkheid een juridi
sche werkelijkheid dient te worden, die
zou toelaten die ministers te treffen wier
ernstige tekortkomingen de belangen
van de staat zouden hebben geschaad.
Verder waarschuwt de koning tegen het
uitvieren van publieke en persoonlijke
rancunes bij de bevrijding. Hij vergt
eerherstel van degenen die hem in 1940
hebben belasterd, daar de natie niet zou
begrijpen dat de dynastie zou samen
werken met mensen die haar in die
mate hebben beledigd. En tenslotte eist
de koning de integrale^onafhankelijkheid
van België en de handhaving van zijn
banden met Congo.
Als critiek op dit document weet men
enkel in te brengen, dat het geen dank
betuigingen aan het adres der geallieer
den bevat. Over wat het wel bevat
zwijgt men blijkbaar liever. En dat het
leger en de koning in 1940 door de ge
allieerden van verraad zijn beschuldigd,
dat de Congo voor de oorlog bij onder
handelingen met Hitier ter sprake is ge
bracht als toegeving aan diens koloniale
eisen, dat het gerucht liep dat België
na de oorlog een Brits dominion zou
worden en twee Belgische ministers te
Londen verklaringen in die geest hebben
afgelegd, ziet men over het hoofd.
De ware grond van de ergernis over
's konings -„testament" schuilt in het
feit, dat het- te veel wantoestanden in
België brandmerkt, te veel onrechtvaar
digheid aanklaagt, kortom dat deze
woorden van een gewetensvol man niet
pasten in de kraam van de partijpoli
tici. Daarom zou uit een goedschikse
troonafstand van de koning voor Belgic,
best een ander probleem kunnen voort
vloeien: een ernstig wantrouwen van het
volk tegen zijn politici en tegen het
democratisch regime. En nieuw defaitis
me zou zich van de burgers meester
maken en het tegendeel vormen van de
„civieke" opvoeding, die men na de
oorlog als een der eerste noodzakelijk
heden is gaan inzien.
Khalid El Azm heeft een. nieuwe Sy
rische coalitieregering gevormd, bestaan
de uit tien ministeries. El Azm heeft
behalve het premierschap ook het minis
terie van Buitenlandse Zaken op zich
genomen. In het kabinet zijn vertegen
woordigers opgenomen van de volks
partij, de onafhankeiijken en de Moham
medaanse broederschap.
V- - s i-
mmm
V' V- -
Werklieden bij hun arbeid aan de 62 meter hoge watertoren van Oostburg
(Zeeutvsch-Vlaandereh). De doorsnee van deze, waarschijnlijk grootste, waterto
ren in Nederland is 20 meter
Engeland heeft besloten te onderhan
delen over een bilaterale overeenkomst
met de V. S. inzake zijn deel van de
Amerikaanse wapenhulp voor Europa,
aldus verneemt Reuter van functiona
rissen in Washington.
Het aandeel van Engeland in het be
drag van 1 milliard dollar, uitgetrokken
voor wapenleveranties aan de landen
van het Atlantisch Pact, is betrekkelijk
gering en wordt geschat op 20 millioen
dollar.
Men verwacht, dat Engeland van Ame
rika voor het merendeel zware bommen
werpers zal krijgen. Het is mogelijk, dat
deze zullen bestaan uit verbeterde B 29-
ers of nieuwere modellen van de A 50
atoombommenwerpers.
Diplomatieke autoriteiten te Washing
ton hebben gisteren voorts bekend ge-
De 26-jarige Zweedse zakenman Hel
per Hjelm is om twee uur vanmorgen
te Praag tot drie jaar gevangenisstraf
veroordeeld wegens spionnage en hulp
aan Tsjechen bij pogingen naar het
Westen uit te wijken.
Verschillende Tsjechische medebe-
klaagden kregen straffen die varieerden
van tien maanden tot twee en een half
jaar. Ofschoon de zitting „openbaar"
was, werden Westelijke journalisten
niet toegelaten.
Volgens het Tsjechische nieuwsagent
schap is Hjelm veroordeeld omdat hij
vier Tsjechische zakenlieden zou heb
ben geholpen hun glas- en zilverfirma's
naar het buitenland over te brengen en
daardoor de economische positie van
Tsjechoslowükije zou hebben willen
benadelen.
(Van onze Romeinse
correspondent)
ROME, 25 December.
Het ontsluiten van de
Heilige Deuren van de
vier grote Basilieken
bij het begin van ieder Hei
lig jaar wil de uitdrukking
zijn van het beeld dat Jesus
gebruikte toen Hij zei: „Ik
ben de deur: zo iemand door
Mij binnentreedt, zal hij ge
red zijn." Het openen van de
ze deuren beeldt dan ook
het opspringen van de bron
nen uit, van genade, vergif
fenis en barmhartigheid, die
de Kerk, die daartoe de
macht van Christus heeft
gekregen, laat vloeien.
Maar deze zinvolle cere
monie is niet steeds aan de
opening van het Jubileum
jaar verbonden geweest en
wanneer wij de vage toespe-
lingen van een kroniekschrij
ver over een of andere
deur, die Urbanus V in het
Jubileum 1423 zou hebben
geopend, terzijde laten, dan
vinden we dat de ceremonie
van het openen en sluiten
van een Heilige Deur de
vondst is geweest van de
beruchte Borgia, die onder
de naam Alexander VI van
14921503 regeerde. Het is
een van de weinige verdien
sten van deze Paus geweest,
dat hij het ceremonieel van
het Heilig Jaar, waaraan
zijn voorgangers nog veel te
regelen hadden overgelaten,
tot in de kleinste details en
met zeer grote zorg heeft
vastgesteld zoals het na vier
en een halve eeuw nog
steeds gebruikt wordt.
Enige dagen voor de ope
ning van het Heilig Jaar
zo lezen wij in een beschou
wing die Carlo Carletti on
langs in de Osservatore pu
bliceerde op 18 Decem
ber 1499 begaf Alexander
zich naar de kapel van
Veronica in de Sint Pieter.
nam daar kennis van de
rapporten der kanunniken.'
die deze kapel als de plaats
aanwezen („parta aurea")
die volgens de overlevering
elke honderd jaar door de
Paus zou zijn ontsloten. Hij
gaf opdracht de kapel af te
breken en liet de toegangs
deur,. die zich op één lijn be
vond met de vijf poorten
van de Basiliek, geschikt
maken voor de openingsce
remonie op Vigilie van
Kerstmis 1499. In allerijl
moesten dus de drie muren
van de kapel, die een zeer
grote verering genoot, wor
den afgebroken. De opzich
ter van de St. Pieter kreeg
opdracht een dunne een
steens muur in de poort te
bouwen zo zwak, dat de
Paus hem met een paar sla
gen in elkaar zou kunnen
doen storten, zodat iedereen
zonder meer deze poort zou
kunnen binnengaan. Hij gaf
bovendien opdracht, dat er
vier kloosterlingen dag en
nacht bij de deur de wacht
zouden houden. Dat de por
tieken van dé Basiliek zou
den worden opgeknapt en
dat er niemand in mocht
gaan liggen slapen.
Hij liet, niets vergetend,
een grote stevige kist maken
voor de aalmoezen. En opdat
het geld, dat hij voor de
restauratie van de kerk wil
de besteden, niet aan de
strijkstok zou blijven han
gen, bepaalde hij, dat de kist
moest worden afgesloten met
drie sloten, waarvan de sleu
tels aan drie verschillende
personen zouden worden ge
geven.
Een dag voor de plechtig
heid kwam de opperceremo-
niemeester met een nieuw
voorstel. Hij vreesde dat net
afbreken van de muur zeer
veel stof zou doen opwaaien
en dat een en ander boven
dien toch nog zoveel tijd in
beslag zou nemen, dat de
Paus en de kardinalen te
lang zouden moeten wachten
en hij stelde daarom voor,
dat de Paus op de muur zou
slaan, daarna door de nor
male ingang de Basiliek bin
nen zou gaan, er de Vespers
zou bijwonen, na afloop daar
van weer naar buiten zou
gaan en alsdan door de in
middels gereed gemaakte
Heilige Deur weer zou bin
nentreden.
Deze weinig stijlvolle op
lossing werd door Alexander
VI natuurlijk verworpen en
hij besloot, voor de Deur te
blijven wachten tot de door
gang vrij zou zijn, terwijl
het pauselijk koor in die tijd
een speciaal voor deze ge
legenheid ontworpen ge
zang zou zingen.
Na op 24 December met
de grote cortège te zijn bin
nengekomen, sloeg de Paus
met een gewone hamer eni
ge malen op de muur tot er
enige stenen uit vielen. Daar
na wachtte hij op de troon,
omringd door het gehele hof.
tot de werklieden met het
afbreken van de muur klaar
zouden zijn.
Men had bepaald, dat
niemand vóór de Paus door
de deur zou mogen gaan en
men stelde op het overtre
den van deze bepaling de
doodstraf! Men heeft geen
moeite zich in te denken,
hoe de arbeider zich voelde,
die zonder nadenken tijdens
het afbraakwerk een stuk
hout wilde pakken dat bui
ten de Basiliek in de Portico
gevallen was en die tot ie
ders ontzetting, de waar
schuwing van de ceremonie
meester niet horend, de
drempel overschreed. Tér
geruststelling van de lezer
zij meegedeeld, dat Alexan
der de man begenadigde.
Toen het werk voltooid en
de doorgang vry was kniel
de de Paus op de drempel,
liet zich op de sedia gesta-
toria naar het midden van
de Basiliek dragen en was
vervolgens aanwezig bij de
eerste Vespers van Kerstmis,
terwijl zowel hij zelf als zijn
ceremoniemeester door de
drukte en het gedrang ver
gaten dat op de drempel van
de Heilige Deur het „Te
Deum" moest worden inge
zet.
Het is gisteren heel wat
gemakkelijker gegaan. De
deur die sinds eeuwen en
kele dagen voor de ceremo
nie wordt „teruggevonden'
in het bijzijn van enige pre
laten en notarissen, werd
ditmaal officieel identiek
verklaard met de deur die
Pius XI in 1933 gesloten had.
Vervolgens heeft men haar
volledig met takels vastge
maakt, en het cement rondom
losgewerkt. De deur is daar
na met een strook zeer ste
vig linnen aan de deurpos
ten verbonden. Aan de ach
terkant van de deur wer-J
een soort wagen bevestigd
Zodra nu de Paus de derde
slag gegeven had en de Kar
dinaal Groot Peniten'tiarius
het teken daartoe gaf, heb
ben de „Sampietrini", de ar
beiders die constant -aan de
basiliek werken, de takels
laten vieren. Het linnen
scheurde en terwijl de ste
vige koorden over de kfc
trollen liepen zakte de deur,
draaiend om da drempel tct
op de vloer. We konden van
af onze plaats zien hoe men
alleen door nervositeit enige
ogenblikken tevergeefs aan
een der beide katrollen
stond te morrelen tot een der
Sampietrini op het lumineu
ze idee kwam het koord nog
een weinig te vieren. Toen
was de wagen, na even op
de meest verschrikkelijke
manier geknarst te hebben,
binnen enkele seconden uit
het gezicht verdwenen.
Het is een aardige bijzon
derheid, dat de vroegere Ro
meinse correspondent van
dit blad, pater Huismans zich
bevond onder de penitentia-
rii, die tot taak hadden de
posten van de deur met wij
water af te wassen.
maakt, dat Italië en Amerika volledige
ovéreenstemming hebben bereikt over
het verdrag van militaire bijstand aan
Italië.
Italië echter stelt de ondertekening
van de bilaterale overeenkomst uit, tot
dat Engeland zijn onderhandelingen over
een soortgelijk pact met het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken vol
tooid zal hebben.
De Amerikaans-Italiaanse overeen
komst behoort tot de eerste die bereikt
werden bij de onderhandelingen over
het Noord-Atlantisch Pact.
Italië staat nummer drie na Frankrijk
en Engeland op de prioriteitslijst voor
wapenleveranties.
Men zegt, dat Italië in de eerste plaats
wapens zal krijgen voor de wederop
bouw van de infanterie.
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft gisteren bekend
gemaakt, dat de uit 12 landen bestaande
Raad van het Noord-Atlantisch Pact op
6 Januari in Washington bijeen zal ko
men, om de strategie voor verdediging
van het Noord-Atlantisch gebied goed
te keuren.
De Britse minister van buitenlandse
zaken Ernest Bevin zou in het geheim
confereren met maarschalk Tito, aldus
maakte het Anti-Fascistische Griekse
Internationale Actie Comité gisteren te
Brussel bekend.
Deze organisatie deelde, aldus V. P.,
mee, dat zij bericht heeft ontvangen uit
Belgrado, dat maarschalk Tito gister
morgen in de vroegte vertrokken was
naar een kustplaats aan de Adriatische
Zee.
In het communiqué werd niet gezegd
of maarschalk Tito naar Italië zou gaan
of dat Bevin naar Joegoslavië zou rei
zen. Gezegd werd, dat het onderhoud
binnen drie dagen zou plaats vinden.
Dertien Britse socialistische parle
mentsleden zijn gisteren per vliegtuig
naar Belgrado vertrokken voor een ont
moeting met maarschalk Tito, waartoe
van Joegoslavische zijde het initiatief
was genomen.
De voorzitter van het Engels-Joego-
slavische vriendschapsgenootschap S.
Hiffany, die de tocht organiseert, ver
telde dat de Britten overal in Joego
slavië toegang zullen hebben.
Gisteravond heeft het Joegoslavische
parlement eenstemmig de grootste be
groting uit de geschiedenis van het land
goedgekeurd.
De begroting voorziet in een uitgave
van ongeveer 3.474.920.000 dollar, ve
geleken met 3.239.030.000 dollar voor dit
jaar. Het grootste deel van de verho
ging was voor militaire uitgaven be
stemd.
De „Cunard White Star Shipping
Company" is voornemens een reuzen-
schip van bjjna negentig duizend ton
te bouwen, dat dienst zou moeten doen
op de route over de Atlantische Oceaan.
De bouworder zou begin 1950 bij de
bekende scheepsbouwersfirma van John
Brown, aan de Clyde, worden geplaatst.
Het bouwen zou minstens drie jaar in
beslag nemen, zodat de geprojecteerde
atlantische reus niet veel eerder dan in
1954 in dienst zou kunnen worden ge
steld. De bouwkosten zouden minstens
15 millioen pond Sterling bedragen.
Vergelijkenderwijs diene, dat het hui
dige grootste Britse passagierschip, de
„Queen Elizabeth", 83.673 ton meet.
De Raad van Europa 'zal zich op Oude
jaarsavond via de radio gedurende drie
minuten tot geheel Europa wenden met
een kort nieujyjaarsprogramma, zo deel
de het Algemeen Secretariaat van de
Raad gisteravond te Straatsburg mede.
De uitzending, welke zal aanvangen om
één minuut voor de jaarwisseling en die
tot twee minuten na middernacht zal
duren, zal bestaan uit korte toespraken
van Paul Henri Spaak, de voorzitter
van de Consultatieve Assemblée, en de
minister van Buitenlandse Zaken van
Denemarken Gustav Rasmussen, die
voorzitter van de Raad van Ministers is.
(Telefonisch van onze Londense
correspondent)
Londen, hedenochtend.
Een zonderlinge situatie is ontstaan
in de Britse Nationale Mijnwerkersbond,
waarvan de leiders gisteren bijeenkwa
men om hun standpunt te bepalen ten
opzichte van de toezegging, gedaan door
het Trade Union Congress, dat het laatst
genoemde de regering zal steunen in
haar pogingen de arbeiders te bewegen
tot een vrijwillige loonstop. Het T.U.C,
heeft, zoais reeds eerder bericht werd in
De Tijd", als voorwaarde gesteld, dat
de vrijwillige loonstop slechts zal gelden
zolang de prijsindex, die heden op 112
staat, niet stijgt boven 118. Het dagelijks
bestuur van de Mijnwerkersbond besloot
gisteren zich eveneens achter de rege
ring te plaatsen.
Vandaag vindt een bijeenkomst plaats
van 200 afgevaardigden uit de mijnstrc
ken, waarin het dagelijks bestuur van
de Mijnwerkersbond een poging zal doen
de arbeiders eveneens over te halen he
regeringsplan te steunen. Het vreemde
van de situatie is dat Arthur Horner
secretaris van de bond, de opdracht
heeft ontvangen heden de resolutie in
te dienen, waarin de regering steun
wordt beloofd. Horner is communist en
de Britse communisten volgen reeds ge
ruime tijd de tactiek aan te dringen op
loonsverhoging, om de socialistische re
gering te dwarsbomen bij haar economi
sche plannen. Horner zelf diende op de
laatste jaarlijkse bijeenkomst van da
mijnwerkers een resolutie in, waarin
eveneens werd aangedrongen op loons
verhoging voor de mijnwerkers in de
laagste loonklasse.
Inmiddels blijft Horner Seen andere
keuze dan de opdracht uit te voeren,
welke hem in zijn functie als secretaris
is gegeven door het dagelijks bestuur.
De verwachting is, dat op de bijeen
komst van heden veel critiek zal wor
den uitgebracht op het standpunt van
de leiders van de Mijnwerkersbond, en
Zowel de Union Nacional Arubano
als de heer J. H. Eman, de leider van
de Arubaanse Volkspartij, heeft een
telegram aan H. M. de Koningin gezon
den om er op aan te dringen, dat de
zetelverhouding in de Staten der Neder
landse Antillen, gehandhaafd blijft onder
de interimregeling. In het telegram van
de UNA wordt er de nadruk op gelegd,
dat handhaving van de tegenwoordige
zetelverhouding in de Staten een levens
belang is voor Aruba. Bovendien wordt
er op gewezen, dat het advies van de
Staten op de ontwerp-interimregeling.
waarin handhaving van de bestaande
verhouding wordt geadviseerd, door de
Staten is aangenomen met 16 tegen 5
stemmen.
Het merkwaardige feit doet zich nu
voor, dat de beide Arubaanse partijen,
die op politieke vergaderingen en in de
Staten fel tegenover elkander staan, het
op'dit punt roerend eens zijn, evënals
de Curagaose partijen (NVP, Democra
tische Partij en KVP), die alle voor
evenredige vertegenwoordiging zijn,
doch overigens verdeeld zijn in coalitie
en oppositie.
(Van een bijzondere correspondent)
Twee weken geleden heb ik hier een brief ontvangen van een vriend-textiei-
zakenman uit Amsterdam:
moeten voor de native-werkers per jaar
duizenden tonnen rijst importeren. Tussen
de 15 en 25 van het benodigde voedsel
moet van andere landen komen!
Een reden meer. waarom men gaarne
Nederlanders ziet komen, is. omdat men
-an hen geen inmenging in de binnenlandse
politiek te vrezen heeft. Met de Amerika
nen is dat anders en hoewel iedere Libe
riaan het als een van de ergste dingen be
schouwt wanneer men, zijn land een „ko
lonie" van de Verenigde Staten noemt, is
het een feit. dat de Amerikaanse invloed
overal en duidelijk merkbaar is.
Des te meer ligt het voor de hand dat
de Nederlanders van deze graag-gezienheid
gebruik moeten maken. Is het zelfs geen
plicht voor ons ervoor te zorgen dat onze
grote en grondige ervaring op het gebied
„Achter in mijn tuin doet het Brabantia graszaad het uitstekend. Je kent mijn van tropencuitures overal toegepast en ge
tuin-hobby en ik zou uren naar dit fijne en uitschietende gras kunnen kijken,
wanneer ik niet steeds weer achtervolgd werd met de mogelijkheid dat onze
zaak gesloten moet worden. Grondstoffen hebben we in overvloed, doch het
gaat om het afzetgebied, zie je."
Het doet vreemd aan zo'n ontmoedigende brief uit het vaderland te ontvangen,
ais men nog geen week geleden op een factorij langs de kust in Grand Bassa ligt dat zeker niet aan onwetendheid of
een Libanees zakenman heeft horen zeggen: „Wanneer die Hollanders maar nalatigheid van de Liberiaanse regering,
eens wat textiel wilden sturen, konden we hier veel betere zaken doen. De doch aan het feit, dat deze ontwikkeling
kwaliteit van de Amerikaanse stoffen is niet te best en men koopt alleen en vooruitgang gepaard^ gaan ^et^de uit.
omdat er niets anders is."
bruikt wordt, waar dit ons economische
leven ten goede kan komen?
Wanneer de vooruitgang en ontwikke
ling in Liberia nog niet op dat peil ge
komen zijn, dat sommigen thans als be
reikbaar menen te moeten aanwijzen,
Deze brief deed mij het onderwerp
landgenoten zijn, die dit vak als geen
ander verstaan en wij hebben hen no
dig."
Het bebouwen van het land met rijst, kof-
met verschillende grote traders in Mon- fie, cassava (een soort aardappel), bananen,
rovia bespreken; mensen, die hun zaken sinaasappelen en verschillende soorten m-
heemse groenten geschiedt op het ogenblik
niet slechts m Liberia, maar in diverse in zo'n geringe mate, dat de opbrengst niet
landen langs de Afrikaanse kust hebben. eens genoeg is voor de voeding van de
eigen bevolking. Ondernemingen als „Fire-
En het bleek, dat er by deze buitenlan- stone" en de ijzermijnen in Bomi Hills
ders (Engelsen, Fransen, Russen, Zwit
sers en voornamelijk de Libanezen)
thans een grote bereidwilligheid bestaat
om Nederlandse textielgoederen te ko
pen. Men weet wat de kwaliteit waard
is en kent zowel de stoffen uit Twente
als de wollen dekens uit Tilburg! (In
een tropisch land over wollen dekens
spreken moge misschien wat vreemd
klinken, doch in het regenseizoen is het
bijvoorbeeld in een plaats als Sanoquelli
koud en in 1945 werden hier voor 50.000
dollar aan wollen dekens uit Amerika
geïmporteerd!)
Deze koopbereidwilligheid bestaat niet
enkel voor Liberia, doch voor de gehele
Afrikaanse markt. Met nadruk zij er
echter op gewezen, dat iedere aandacht
voor Nederlandse textielproductie zal
ophouden op het tijdstip, dat de Duitse
en Japanse markten weer producten van
gelijke waarde gaan produceren en aan
bieden tegen een fractie lager liggende
prijs. En de eerste Duitsers zijn thans
weer hier op de Westkust aangekomen!
Als er één Liberiaan van overtuigd
is, dat het land niet zonder buitenlandse
energie en kennis vooruit kan komen en
zijn economie kan ontwikkelen, is het
wel de president, William V. S. Tubman.
Bij een gesprek, dat ik met hem had,
sprak hij over de bekende en veelge
roemde kennis van tropische cultures,
wel haast door geen ander volk geëven
aard en gebaseerd op tientallen jaren
ervaring, die de Nederlanders bezaten.
„Schrijft u, dat wij gaarne Hollandse
landbouwdeskundigen op tropenge'oied
gave van enorme kapitalen en de aan
trekking van ontelbare soorten goederen
Enkele jonge
grote deel van de leveringen tot zich ge
trokken, maar m.i. kan ook Nederland
zijn plaats als leverancier vergroten
Waneer wij, zoals ongeveer een jaar
geleden gebeurd is, een goodwill- en
economische missie naar Ethiopië kun
nen zenden, dan kunnen wij ook de kos
ten van een zelfde missie naar Liberia
dragen. En de resultaten zullen, opge
merkt aan de hand van vele gesprekken
zowel met Europese
handelslieden als Li
beriaanse gouverne
mentsambtenaren,
zeer beslist lonend
zijn.
V ermeldenswaard
is zeker wat Mr. Da
vid Thomas, Chief
Bureau of informa
tion of the State De
partment, mij zei:
„Laat Nederlandse in
genieurs en wegen
bouwers, landbouw
kundigen en docto
ren, onderwijzers en
handwerkslieden naar
Liberia komen om er
op voet van gelijk
heid met ons te wer
ken. Wij kunnen niet
zonder hén en zij zelf
zullen van hun komst
naar ons land geen
spijt hebben."
En vergeten mag
ook niet worden, dat
alle goederen, door
ons land aan Liberia
geleverd, betaald
worden in dollars,
terwijl ook alle sala
rissen hier in dezelf
de pasmunt worden
neergeteld.
Blank en zwart
huldigt intussen hier
de nationale wapen
spreuk: „The Love Of
Liberty Brought Us
Here", de liefde voor
Liberianen maken hun dagelijkse maaltijd de vrijheid bracht ons
klaar: rijst. hier,
het is niet zeker of de afgevaardigden
uit de mijnstreken eveneens de vrij
willige loonstop zullen aanvaarden.
Doch zelfs indien zij zich zullen laten
overreden, is niet het laatste woord ge
sproken. De 2000 onderafdelingen van
de Mijnwerkersbond zullen nog afzon
derlijk moeten stemmen over het voor
stel, en er is reden tot enig pessimisme
over de uitslag.
Tekenend voor de stemming onder
de mijnwerkers is het nieuws van he
den over vrijwillig arbeidsverzuim na
de Kerstdagen. Zoals reeds in „De Tijd"
werd bericht, verklaarde de Britse re
gering ondanks haar eigen campagne
voor verhoogde productie Dinsdag 27
December tot nationale vacantiedag,
omdat Kerstmis op een Zondag was ge
vallen. Volgens berichten van heden
morgen bedroeg het arbeidsverzuim in
sommige mijnen gisteren, na drie dagen
vacantie, bijna 30 pet. In Yorkshire en
Wales verschenen gisteren acht en vijf
tig duizend mijnwerkers niet op het
werk.
Het vracht-passagiersschip „Zeeland"
van de Kon. Rotterdamsche Lloyd, thans
varende in de Indische Oceaan, mocht
ter gelegenheid van het Kerstfeest een
groot Kerstpakket ontvangen van H. M.
de Koningin. Het pakket bevatte, behal
ve een «aantal verschillende pakjes, ook
een opvouwbare Kerstboom met bijbe
horende versieringen en ?en kaar: e,
waarop de Koningin persoonlijk en met
haar naam ondertekend een Kerstgroet
had geschreven.
Dit bewijs van koninklijk medeleven
met de mannen van onze koopvaardij
bereikte de „Zeeland" via het Rotter
damse comité „Kerstfeest op Zee", dat
zelf ieder jaar in December aan tiental
len koopvaardijschepen een Kerstkist
zendt met allerlei geschenken voor onze
zeelieden, die de Kerstdagen ver van
huis moeten doorbrengen.
Zo zond het comité dit jaar aan bijna
tachtig schepen een Kerstkist. met :n
totaal ongeveer vier en dertighonderd
pakjes.
(Van onze Rotterdamse redactie)
De verwoeste kademuren van de
Rotterdamse haven zijn hersteld. In
42 werkmaanden heeft de Maasstad zijn
haven weer perfect teruggekregen.
Gisteren hebben de aannemer! de ha
venwerken opgeleverd; 7.8 km. kade
muur, die door oorlogsgeweld ver
woest werd is thans geheel hersteld.
Dit enorme werk heeft rond 48.000.000
gekost. Ongeveer 430.000 m.3 zand en
puin moesten onder en boven water op
geruimd worden. In de topweken wa
ren ruim 1200 man werkzaam bij deze
herstelwerkzaamheden.
Op dit goede nieuws voor Europa s
grootste havenstad komen wij binnen
kort nog nader terug.
ik
De Eerste Kamer heeft Woensdag
avond zonder beraadslaging of stemming
haar goedkeuring gehecht aan enige
hoofdstukken der rijksbegroting voor
1950, n.l.: Huis der Koningin, Hoge Col
leges van Staat en het Kabinet der Ko
ningin; Nationale Schuld; buitengewone
aflossing van Nationale Schuld en on
voorziene uitgaven, zomede de Wet op
de Middelen. Bij deze laatste kreeg de
communistische fractie aantekening, dat
zij geacht wilde worden te hebben te
gengestemd.
Verder aanvaardde de Kamer o.m. de
volgende wetsontwerpen: voorzieningen
ten aanzien van de geldelijke belangen
van de Staat bij de N.V. Limburgse
Tramweg Maatschappij; wijziging van
de begroting 1949 van het Zuiderzee-
londs (kosten verband houdende met
indroging van gronden aan de randen
van de Noordoostpolder tussen Lemmer
en Blokzijl).
De raad van Leeuwarden heeft zich
Woensdagavond verenigd met een rap
port, dat door een door hem benoemde
commissie is uitgebracht over het con
flict aan het Stedelijk gymnasium, waar
het college van curatoren in afwijking
van het advies van rector en leraren
enkele leerlingen, o.w. de zoon van een
der curatoren, had bevorderd. De com
missie was tot de conclusie gekomen, dat
de oplossing van het conflict gescheiden
gehouden moest worden van een even
tuele wijziging van de verordening, die
de beslissing over de bevordering van
leerlingen aan het college van curatoren
toekent. Ter oplossing van het conflict
stelt zij de raad voor, de curator, die bij
de beslissing voor de bevordering van
zijn kwaliteit als vader, te verzoeken
doende gescheiden gehouden heeft van
zijn kwaliteit als vader te verzoeken
ontslgg te nemen en de overblijvende
curatoren enerzijds en rector en leraren
anderzijds te verzoeken een samenspre-
king te houden, teneinde tot overeen
stemming te komen. Indien B. en W.
daarna tot wijziging van de verordening
willen overgaan, wordt hun geadviseerd
advies in te winnen van curatoren en
rector en leraren.
De 26-jarige Rotterdamse makelaar
J. D: tracht Nederlanders te interesse
ren voor dienstneming bij een maat
schappij, die ontginning van een deel
var Peru zou voorstaan. Er worden
goede salarissen aangeboden en naar
beweerd wordt zou een financierings
maatschappij voorlopig eep bedrag van
vijf millioen dollar beschikbaar stellen.
De commissaris van politie te Rotter
dam maant gegadigden aan de uiterste
voorzichtigheid te betrachten. Voor
verwezenlijking der plannen is geen
reële grond aanwezig. D. is in het begin
van het jaar gearresteerd terzake van
oplichting in verband met de door hem
gecreëerde stichting „Ons eigen huis."
De totale export uit Indonesië bedroeg
van Jan.—Oct. 1949 f 1.109.000.000 (in
1948 totaal ƒ1.040.000.000). Dc invoer be
droeg in October 1949 106 mill, (in
Sept. 1949 ƒ134 mill.).
De thee-uitvoer bedroeg van Jan.
Oct. 1949 38.5 mill, (in 1948 totaal 21.3
mill.). De rubberexport bedroeg in 1949
t.e.m. Oct. 316.1 mill. kg. (in 1948 to
taal 272.7 mill. kg.).
Een jongetje van ongeveer zeven jaar
is aan de Putschelaan te Rotterdam on
der de stoomtram geraakt. Het ventje
werd een eind meegesleurd en zodanig
gewond, dat het aan de bekomen ver
wondingen is overleden.
