„ONGEGRONDE VREES VOOR
DUITSE CONCURRENTIE"
T DOM
DIR VROUW
WINTER
CHRISTELIJKE
levens verso bering
DE BOTERHAMMEN
rode reuzen in sterrenland
„IN PEKING SLECHTS MILITAIRE
GEBOUWEN GECONFISKEERD"
.V"
Behoefte aan goederen
niet te bevredigen
i
Engeland B te sterk
voor Zwitserland
r
Wij luisteren naar
Myron Taylor afgetreden
Het sterrenbeeld Voerman
A
Volgens dr. Blücher zal Duitse Warenhanger
nog vele jaren duren
Commentaar in radio-uitzending van Rood China
BELGISCHE TERDOOD-
VEROORDEELDEN
Houdt de
die mee naar school gaan
V.
DONDERDAG 19 JANUARI 1950.
PAGINA 5
Commissie beveelt gratie
verlening aan
David Lilienthal
naar Moskou?
Voor besprekingen over
controle atoomenergie
Jeruzalem Israels hoofdstad?
„Gezellig Samenzijn"
wijst Weesp terug
ons voor de gek?
HHYC VERSTEVIGT
ZIJN POSITIE
Als Truman's vertegen
woordiger bij Z. H. de Paus
Slachtoffer van
contra-spionnage
<X Cope/Ia
IJshockeyteam van displaced
persons naar Nederland?
VAN DE POL'S RECORD
NIET VERBETERD
Rudenko wereldkampioene
schaken te Moskou
Drie wedstrijden voor
Ned. schaaktiental
jf
(Van onze correspondent in Duitsland)
Het was voor velen een verrassing dat Adenauer in het eerste kabinet van de
nieuwe Westduitse bondsrepubliek de liberalen opnam. Want gedurende de
Westduitse constituante te Bonn hebben de liberalen regelmatig samen met de
sociaaldemocraten de eisen der christen-democraten op cultureel gebied bestre
den. Maar Adenauer liet zich daardoor niet van de wijs bréngen van de
anti-dirigistische wijs en koos de liberalen als partyier voor een politiek die
een zo vrij mogelijke economie beoogde. Daarom verscheen de jeugdige, slanke
en actieve Dr. Blücher in het kabinet, en werd dus zelfs Vice-Kanselier.
duren. Duitsland moet b.v. in de vol
gende 10 jaren 5 millioen woningen
bouwen, met meubels en de gehele in
boedel daarbij, want er is zo veel ver
nietigd in Duitsland. Het gehele volk
moet hard werken om dit mogelijk te
maken. Als men de overige schade in
Duitsland nog meetelt, dan zal men
moeten toegeven, dat de Duitse econo
mie voor een zeer lange tijd hoofdzake
lijk op de binnenlandse markt gericht
moet blijven. Het gevaar ligt niet hier
in, dat de Duitse export te groot wordt,
maar dat de Duitse behoefte aan goe
deren niet bevredigd kan worden.
In het Marshall-plan ziet Dr. Blücher de
mogelijkheid van een grootscheepse organi
satie van de Europese economie. Het
Malshall-plan, juist opgevat en ten uitvoer
gelegd, zou de Europese volkeren tot een
rationele verdeling van arbeid en produc
tie kunnen dwingen. Het is absoluut nood
zakelijk dat in een door oorlog en nood
geteisterd Europa op een rationele wijze
geproduceerd wordt; ieder artikel moet, op
de juiste wijze gemaakt en verdeeld wor
den, daardoor zou men in Europa veel ar
beid en geld besparen, de goederen goed
koper kunnen vervaardigen, de arbeid wordt
in één woord rendabel,
j Öp een desbetreffende vraag uit zich dr.
Blücher vooral vol hoop ten opzichte van
een Duits-Franse samenwerking op het
continent. Het nazi-sprookje van een rot en
corrupt Frankrijk deelt hij geenszins.
Frankrijk gaat volgens hem goed vooruit
en de beide landen zouden elkaar goed
kunnen aanvullen. In welk opzicht? Men
denke alleen aan de verschillende economi
sche structuur van de beide landen: Duits
land is zijn agrarische reservoirs in het Oos
ten praktisch kwijt en lijdt daarom onder
de opeenhoping van industrie in het Wes
ten. Frankrijk is aan de andere kant nog
altijd een groot agrarisch gebied. Duitsland
zou de machines kunnen leveren en
Frankrijk zou met landbouwproducten kun
nen betalen. Dit klinkt alles zeer aanne
melijk, maar wat wordt er met de industrie
in Noord-Frankrijk gedaan? Blücher gaat
Het is een uitermate geanimeerd en
beweeglijk gesprek, dat wij met dr.
Blücher in een hoek van de ruime cou
loirs, in brede fauteuils gezeten, in het
bondsgebouw te Bonn hebben. Hij voert
het gesprek met een zeker genoegen,
want sinds hij te Parijs, als eerste ge
lijkgerechtigde Duitse deelnemer aan
een internationale conferentie na 1945,
aan de ERP-onderhandelingen had deel
genomen en dit eerste optreden blijk
baar goed geslaagd is, interesseert hij
zich steeds meer voor de internationale
positie van Duitsland. Hij is nu niet al
leen minister voor de Marshall-hulp,
maar zijn naam werd ook genoemd als
candidaat voor het staatssecretariaat
van buitenlandse zaken, een delicaat be
drijf, dat nu al maanden lang tever
geefs op een stuurman wacht. De be
langstelling der partijen, ook van de
SPD, is te groot, zodat men 't niet eens
kan worden. Nu dr. Blücher ook nog in
de Roer-commissie zitting neemt zal hij
Wel niet meer in aanmerking komen
voor het bovengenoemde staatssecreta
riaat.
Hoe de positie van West-Duitsland
in het kader van een georganiseerd en
verenigd West-Europa er uitziet? Of er
spanningen tussen de nationale econo
mieën zouden kunnen ontstaan, inzonder
heid tussen Duitsland en het Westen?
Dr. Blücher blijft optimist: het Westen
behoeft' niet bang te zijn voor de econo
mische vooruitgang in Duitsland, de
stijging van de productie, de verhoogde
export. Want Duitsland heeft nog altijd
een grote „Warenhunger", die jaren zal
In een uit Peking ontvangen radio-uitzending werd gisteren gezegd, dat tegen
de consulaten van de Verenigde Staten, Frankrijk en Nederland was opgetreden,
omdat op die consulaire terreinen militaire inrichtingen in bedrijf waren.
„Zekere landen houden in Peking land vast op basis van ongelijkheid en bou
wen leger-onderkomens. Onze regering zal daarom leger-kazernes en andere
gebouwen op dit land confiskeren. De confiscatie gaat in zeven dagen na het
afkondigen van deze order", zo werd gezegd.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Dean Acheson, heeft op
zijn wekelijkse persconferentie ver
klaard, dat de Amerikaanse regering de
regering in Peking niet kon erkennen,
zolang de Amerikaanse consulaire ver
tegenwoordigers in China slecht werden
behandeld. Het gedrag van de regering
te Peking, zoals bijvoorbeeld het in be
slag nemen van het consulaire bezit,
deed het er naar schijnen, dat de rege
ring niet de wens koestert spoedig door
de regering der V.S. erkend te worden
Het Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft Woensdag be
kend gemaakt, dat aan de Amerikaanse
consuls in het Verre Oosten opdracht is
gegeven, stappen te doen, ten einde te
verhinderen, dat 42 vrachtschepen, die in
1947 en 1948 aan de Chinese nationalist
tische regering werden verkocht en
tyaarop nog hypotheek rust, uitvaren.
»an ambtelijke zijde verklaarde men,-
dat de maatregel ten doel heeft te voor-
bomen, dat de schepen in handen van de
Chinese communisten vailen.
Het Franse ministerie van Buitenland-
Een Belgische parlementaire commis-
heeft kort geleden aanbevolen, de
vonnissen van tal van Belgen, die we
gens hulpverlening aan de Duitsers ter
(dcod zjjn veroordeeld, in levenslange ge
vangenisstraf te veranderen.
Verscheidene van die doodvonnissen
*ijn reeds in 1945 uitgesproken, maar
biet uitgevoerd, omdat in België zelden
biisdadigers uitsluitend wegens politieke
htisdrijven worden terechtgesteld.
De New York World Telegram and
meldt, dat David Lilienthal, de af-
fedende voorzitter van de Amerikaanse
£°mmissie voor atoomenergie, zou heb-
!'en aangeboden te Moskou met Stalin
.besprekingen te voeren om de verschil-
,n van mening tussen Rusland en Ame
lia over controle op de atoomenergie
6 zegelen.
Intussen heeft de Amerikaanse minis-
er van Buitenlandse Zaken, Dean Ache-
s°n. gisteren uiteengezet, dat zelfs wan-
tteer Amerika een zwaarwaterbom
"•aakt het toch zal voortgaan met zijn
Politiek voor strenge internationale
atoomcontróle.
Generaal Omar Bradley zou waar-
chijnlijk vandaag te Washington voor
be gecombineerde commissie voor de
toornenergie zijn standpunt inzake de
aierstofatoombom uiteen zetten.
Het Israëlische kabinet heeft, aldus
verneemt Reuter uit Tel Aviv, een
ontwerpbesluit over de Status van Je-
uzalem goedgekeurd, dat, naar men
anneemt, tendeert naar een regelrechte
Proclamatie van Jeruzalem tot hoofd-
ad van de staat Israël. Officieel is
edegedeeld. dat het ontwerp-besluit
aan de grondwetscommissie van het
Parlement zal worden voorgelegd.
r;£e. Bond Y,an Hardrijders en Hard-
,Jasters, welke zich heeft afgescheiden
verband met de toetreding van de
h"bse Bond van IJsclubs tot de KNSB,
en? een verzoek tot de Friese Bond
'i de Noorder Ijsbond gericht om nog
drie uVeek een bespreking tussen de
le besturen te houden.
IW?Londense ijshockeyploeg Harringsy
Tsin K-won gisteravond met 3—2 van de
vi., 'schc nationale ploeg, welk land
^eMkampiocn is.
se Zaken heeft medegedeeld, dat Frank
rijk een krachtig protest heeft ingediend
tegen het in beslag nemen door de Chi
nese communisten van Frans eigendom
in Peking.
Dr. Blücher, vice-kanselier van West-
Duitsland.
nogal vlot.over dit punt heen en onze twij-
fels worden cFaardoor niet weggenomen.
Maar misschien moet men een zeker sim
plistisch optimisme hebben om uit de ver
warring en de gecompliceerdheid van de
Europese economie te komen. Blücher ge
looft in zijn conceptie en ziet in deze elkaar
aanvullende functies van Frankrijk en
Duitsland een echte garantie van de Euro
pese vrede, de beste politiek van de vei
ligheid die men zich maar wensen kan.
En Engeland? Dok Engeland zal ermee
gebaat zijn want het verbruik op het con
tinent zal stijgen. Daarvoor is echter no
dig en nu komt zijn liberale economie
uit de mouw d'at de douane-grenzen ge
leidelijk verdwijnen, er moet een vrije han
del in Europa mogelijk worden; dit is een
opvatting die de collega van Blücher, de
bonósminister van Landbouw, Dr. Niklas,
zorgen baart. Want kojrt na ons onderhoud
met Blücher verklaarde Niklas dat men
met een al te vrije handel cïe Duitse boer
niet in gevaar mocht brengen. Maar Blücher
en de minister voor Economie, prof. Er-
hard, zullen de een keer uitgestippelde lijn
niet verlaten en het dirigisme in de econo
mie zoveel mogelijk beperken.
Dit brengt ons op de verhoudingen
tussen Nederland en Duitsland. Hier
wordt Dr. Blücher wel wat nadenkend.
Men verwijt ons vanuit Nederland dis
criminerende maatregelen tegen Neder
land, maar daartoe is geen aanleiding.
„Integendeel, Blücher acht het nadelig
dat liet gesprek tussen Nederland en
Duitsland nog niet op gang is kunnen
komen, waardoor de economische samen
werking sterk belemmerd wordt. Men
zou „politieke storingen", doelde hij
op de grenscorrecties? Zonder twijfel
liever moeten weglaten en met een nuch
ter realisme aan het herstel van Euro
pa gaan werken. Men moet afstand
doen van emoties en politieke doctrines
en nuchter aan het werk gaan
Dit alles werd in vlot tempo en luchtig,
bijna joyeus verteld zodat wij het gevoel
overhielden dat Blücher de zaak te gemak
kelijk opvat. Dit scheen ook in zijn ge
makkelijke manier te liggen waarmee hij
over de geestelijke achtergrond van de
coalitie sprak: het christendom en het hu
manisme van Humboldt, 1848 etc. hebben
veel gemeen in hun zedelijke principes etc.
Maar desondanks -werden wij ervan over
tuigd, dat de energie, waarmede mensen als
Blücher hun taak aanpakken, de onbelas
te werkijver, het naïeve, op merkwaardige
wijze onverbruikte optimisme hen tot aller
lei belangrijke dingen in staat stelt. Na zulk
een gesprek is het 'ons niet meer onver
klaarbaar dat in het Duitsland van 1950
in een tempo en met een taaiheid gewerkt
wordt alsof het land de kans van zijn .le
ven had. Zullen de Duitsers deze kans goed
gebruiken? Mensen als Blücher zouden zon
der aarzelen zeggen van wel. De kwestie
zal alleen zijn wie achter hen staat.
Het clublokaal van de ontvangende
vereniging „Jozeph Blankenaar" was
waarlijk te klein toen daar de beslis
singsmatch om het clubkampioenschap
dammen werd gespeeld, tussen de ge-
lij kaankomenden „Gezellig Samenzijn"
en Weesp. En ditmaal lieten de Amster
dammers zich geen tweede maal ver
schalken. Met de regelmaat van een
klok wonnen zij, en de partijen waren
stuk voor stuk van zeer goed gehalte.
De einduitslag werd terfelotte:
Gezellig SamenzijnWeesp
R. C. KellerJ. Beeke 11
W. RustenburgW. Beeke 11
J. H. VosH. Ravensteijn 11
H de JonghJ Dolman 20
I. J. de Jongh—S.- J. Meijer 11
P HovinghA de Jong 11
J. H. AnsemsG. J. de Bruijn 20
J. SteenhuisJ. Proostdij 20
P. G. van HoutC. A. Öffreins 2
J J. BedollaC. Th. Dorland 11
Totaal 146
Het was Herman de Jongh, die de
score opende met een resolute zege,
waarna zowel Van Hout met een fraaie
doorbraak, als Steenhuis met zijn be
kende strakke spel, feitelijk de zege al
veilig stelden. Maar de Weespenaren
lieten niet af en vooral de beide Beekes
lieten goed spel zien. Toen echter de
„import"-G.S.-er Ansems, na gedurfd
spel, zijn partner had gekraakt, was de
aardigheid er af. Het mocht wel eens
even vastgelegd worden, dat „Gezellig
Samenzijn" ditmaal voor het eerst in de
competitie volledig Was opgekomen,
waarmede wel duidelijk het.gewicht' van
deze ontmoeting werd geïllustreerd.
Behalve „Gezellig Samenzijn" komt ook
het jubilerende „Constant" uit Rotter-
dat, dat juist dit jaar zijn 50-jarig
jubileum als oudste damclub van Neder
land viert, in de landelijke eindstrijd uit.
Het Engelse B-elftal heeft gisteren te
Sheffield een 5zege behaald op de
Bondsvoetbalploeg van Zwitserland. In
het begin van de wedstrijd waren de
gasten in de meerderheid en bouw
den ze talrijke offensieven op, zonder
dat zij hun overwicht in doelpunten kon
den uitdrukken.
In deze periode lieten de Engelsen
niet veel fraais zien. In het laatste
kwartier van de eerste helft kwarp de
ploeg echter op toeren en ging steeds
beter spelen, terwijl het peil aan de
Zwitserse kant sterk daalde. Vooral het
combineren van de Engelsen was uitste.
kend, met name in de voorhoede die een
hard werkende en trapvaste verdediging
achter zich had. Twee doelpunten gaven
een duidelijk beeld van de Engelse su
perioriteit in dit tijdvak.
Na de rust had de wedstrijd hetzelfde
karakter: goed en vooral snel voetbal
van een sluitende Engelse ploeg, en
ietwat krampachtig verdedigen van de
Zwitsers die het tempo niet konden vol
houden, een zeer veftnoeide indruk
maakten toen de tweede helft pas twin
tig minuten oud was en geïntimideerd
schenen door het gemak waarmede d.e
Engelsen nu speelden.
Voor Engeland B scoorde alle vocr-
waartsen: Gray en Baily voor 4e rust, en
Rickett, Briggs en Froggatt daarna.
De winter steekt een
beetje de draak met
ons. Hij doet soms net
of het voorjaar is en laat ons
af en toe bijna voor gek lo
pen met een dikke winter
jas. Als dat zo doorgaat
en geen enkele weerpro-
feet kan ons daaromtrent
enige zekerheid geven voor
het verre verschiet zullen
we de winterjas al gauw aan
de kapstok hangen. In ieder
geval zal de tussenjas, de
overgangsmantel of hoe we
de. „demi saison" ook noe
men, spoedig de taak van
de wintermantel overnemen.
Voor het komend voor
jaar zal de Nederlandse con
fectie de ulster lanceren, een
rechte, makkelijke jas, met
lange revers en. split je, wat
mannelijk van allure, zo mei}
er niet vrouwe'ijke attribu
ten als een shawl, aardige
handschoenen en een leuk
sportief hoedje bij draagt. En
natuurlijk blijft het korte
jasje favoriet. De fingertip
heeft zich nu eenmaal een
vaste plaats veroverd. Op dit
plaatje ziet men een aardig
kort model met wijde mouw,
waarbij de rugwijdte ten-
volle tot haar recht komt
door de nauwe donkere rok.
Let u eens op, hoe goed de
mouw van dit jasje valt. Nu
de mouwen de tendenz heb
ben om wijd te zijn, is het
heel lelijk als ze te lang zijn.
Men ziet zo dikwijls vrouwen
in een confectiejas lopen,
waarvan de mouwen te ver
over de hand vallen. He*
bederft het effect totaal.
Het swaggertje van de
mannequin, die. gracieus op
de grond zit, is een makkelijk
zomerjasje, eenvoudig, met
grote zak en de derde jas is
eeji echte „wind en weer'
jas,. die tegen een stootje en
tegen een bui kan. Zo'n jwi
is niet aan mode onderhevig
en als men er eenmaal in de
zes jaar een door een kleer
maker laat maken, heeft men
er zeker alle zes jaar plezier
van. Mits men een goede
stof neemt. Gabardine zal
dit voorjaar voor mantelpak
jes populair worden. Ovpri-
gens wordt de keuze aan
stoffen steeds ruimer. Maar
een en ander wordt dan ook
wel duurder. Wat tot gevolg
heeft, daj; de vrouw nóg lan
ger wikt' en weegt tot ze een
nieuw stuk aanschaft.
ASTRID
De vorige keer schreven
wij reeds, dat de bro
chure „Christelijke
levensversobering" van pater
ir. M. Kok O.P en uitge
geven door Sobriëtas ons
beter bevalt dan „Het' gevaar
van roken en drinken door
vrouwen en meisjes", waar
wij toen uitvoerig over uit-
Moeders die hun kinde
ren iedere dag maar
weer een trommeltje
mee moeten geven, zijn er
soms op uitgekeken. Waar
zullen we het brood nu weer
eens mee beleggen, piekeren
ze, alles is zo schrikbarend
duur en dadelijk op. En toch
moeten de kinderen in hun
groei goed gevoed, want ze
bouwen hun lichaam als het
ware op met het voedsel dat
ze tot zich krijgen. Het moet
niet alleen vullen, maar ook
werkelijk voeden.
Eieren zijn uitstekend
maar vrij duur. Men kan
echter ook eendeneieren ne
men mits men die tien mi
nuten kookt. Men maakt de
eieren fijn. om ze te ver
meerderen kan men er een
gekookte aardappel, wat bo
ter of margarine, peper en
zout door wrijven, waardoor
een smeuïg smeersel ont
staat. Als men een ei los
klopt en het vermengt met
twee lepels water of melk,
kan men daar een zoete of
zoute omelette van bakken.
waarmee men zeker twee
boterhammen belegt.
Vis kan men geven in de
vorm van gerookte of ge
kookte vis, gestoomde bok
king, makreel, ansjovispasft.
Van ontgrate vis die over is
kan men met wat boter of
margarine een smeersel ma
ken. Hetzelfde kan men doen
met een rest bonen of erw
ten. Tenslotte is er het gist-
smeersel, reformite of mar-
mite of hallite. En wat de
kaas betreft, men neme niet
altijd de volvette als die te
prijzig is voor de huishoud
beurs, veertig plus en kruid-
kaas zijn ook voedzaam.
In de zomer is er dan de
komkommer, die, aan plak
jes gesneden, het brood te
vens lekker fris houdt, ge
raspte wortel, tomaat enz.
Bij de boterhammen hóórt
nog, als het even kan.
appel of peer of sinaasap]
maar dat moet Bruin mal
kunnen trekken, en als drank
een beker melk.
weidden. Het boekje van
pater Kok immers spreekt
over de deugd van matigheid
in het algemeen, een deugd,
die wij vandaag de dag alle
maal min of meer gedwon
gen moeten beoefenen. Zoals
de schrijver zelf zegt, wil hij
de lezer deze deugd leren
zien van hoog, christelijk
standpunt en als een twintig-
eeuwen-lang-beproefd middel
tot persoonlijke en sociale
geestelijke vooruitgang. Zeer
duidelijk zet de schrijver dan
uiteen, dat voor de levens
soberheid het gulden midden
slechts is vast te stellen door
een gezond en persoonlijk
oordeel. Vervolgens wijst hij
er op dat matigheid in het
gebruik van bedwelmende
genotmiddelen vooral nodig
is om het bijzondere beletsel
voor de geesteswerking, dat
er in schuil'.
Naast de individuele motie
ven voor een soberheidsstre-
ven noemt hij vervolgens het
sociale motief: wij moeten
sober zijn overeenkomstig
onze vooraanstaande plaats
in de gemeenschap. Hij wijst
er op, hoe Artëns deze „soci
ale matigheid" heeft begre
pen en beleefd en hoezeer
deze matigheid samenhangt
met sociale rechtvaardigheid.
Nadat hij de natuurlijke
normen voor de levenssober
heid heeft vastgesteld, behan
delt de schrijver de boven
natuurlijke norm. De levens
soberheid moet niet alleen
ons natuurlijk persoonlijk en
sociaal leven „saneren", zij
moet ons ook op bovenna-'
tuurlijk-sterke wijze zuiveren
volgens de eisen van ons na
tuurlijk verstand, maar ver
licht door het geloof. Achter
eenvolgens spreekt de schrij-
ver dan over deze versobe
ring als versterving, hoe zij
moet voortkomen uit waar
achtige vreze des Heren en
tenslotte hoe wij haar in
dienst kunnen stellen van de
Gemeenschap der Heiligen.
Wij geven direct toe, dat het
lezen en begrijpen van deze
brochure iets meer inspan
ning vergt danvan de an
dere, maar de inhoud ervan
is ook zoveel dieper, rijker
en veelzeggender, dat zij deze
grotere moeite volop loont_
Wanneer wij de levensver
sobering, waar wij door de
omstandigheden genoodzaakt
toch allen toe zullen moeten
komen, kunnen leren zien en
beleven volgens de regelen,
neergelegd in het boekje van
pater Kok, dan zal daaruit
voor ons een enorme verdien
ste ontstaan. Daarom kunnen
wij niet anders dan de lezing
van dit geschriftje van harte
aan allen aanbevelen.
Na een weinig fraai gevecht behaalde
de Nederlandse middengewicht Jan de
Bruin gisteravond in de Rivièrahal te
Rotterdam na tien ronden een punten-
zege op de Italiaan Michel Marini.
DONDERDAG
HILVERSUM I, 301 m. - NCRV: 18.00
Leger des Heils, 18.15 land- en tuinbouw,
18.30 strijdkr., 19.00 nieuws, 19.15 muzi-
kale causerie, 19.40 radiokrant, 20.00
nieuws, 20.05 Friese steravond, 22.05
gram., 22.15 De vaart der volkeren, cau
serie, 22.45 Avöndoverdenking, 23.00
nieuws, 23.15 piano, 23.45 viool en piano.
HILVERSUM II, 415 m. - Na 18.00 uur
ook 245 en 1875 m. - AVRO: 18.00 nieuws,
18.15 sportpraatje, 18.30 „Amerika 1950",
19.00 kleuters, 19.05 muziekschool, 19.35
Strauss, 19.45 Enkeling en gemeenschap,
causerie, 20.00 nieuws, 20.05 zoeklicht,
20.15 Hugo de Gr.oot en orkest, 21.00 „De
beweeglijke wereld", gesprek over
koude oorlog, 21.35 Van Renesse kwintet,
22.05 kamermuziek, 23.00 nieuws, 23.15
sportactualiteiten, 23.30 amusements
orkesten.
VRIJDAG
HILVERSUM I, 301 m. - KRO: 700
nieuws, 7.15 gymn., 7.30 lichte orkest
werken, 7.45 Morgengebed, 8.00 nieuws,
8.15 pluk de dag, 9.00 vrouw, 9.35 school
radio, 10.00 Tschaikowsky, 10.40 Bach,
11.00 Zonnebloem, 11.40 schoolradio, 12.00
Angelus* 12.03 lunchconcert, 12.30 mede
delingen, 12.33 lunchconcert, 12.55 Zonne
wijzer, 13.00 nieuws, 13.20 Metropole
orkest, 14.00 Nej*en heit de klok, 14.45
zigeunermuziek, 15.00 schoolradio, 15.30
zang en piano, 16.00 Zonnebloem, 17.00
jeugd, 17.15 kinderkoor, 17.45 Klaas van
Beeck.
HILVERSUM II, 415 m. - Vóór 10.00
uur ook 245 m. en na 17.30 uur ook
245 en 1875 m. - VARA: 7.00 nieuws, 7.18
amusements-orkesten, 8.00 nieuws, 8.18
gram., 8.50 huisvrouw, 9.00 liederen-cy
clus „Dichterliebe", Schumann, 9.30 wa-
terst., 9.35 viool en piano. VPRO: 10.00
Thuis, causerie, 10.05 Morgenwijding.
VARA: 10,20 Torch en orkest, 10.30
vrouw, 10.45 koor, 11.05 voordracht, 11.25
orgel. AVRO: 12.00 Maria Zamora, 12.30
mededelingen, 12.33 sport, 12.45 Ameri
kaanse gram., 13.00 nieuws, 13.15 Sky-
masters, 13.45 Tino Rossi, 14.00 kook-
praatje, 14.20 piano, 14.40 voordracht,
15.00 kamerorkest. VARA: 16.00 Film
land, 16.30 jeugd, 17.00 Parry en sextet,
17.20 muzikale causerie.
In de revanchewedstrijd HHYCBrus
sel op de Hokij te Den Haag (30) ver
gastten de Hagenaars het publiek op zeer
goed ijshockey. Vooral de HHYC-speler
Van Heeswijk vertoonde weer een soe
pelheid van stijl, die bewondering af
dwong. Over het algemeen waren de
Hagenaars veel sneller in hun aanvallen
dan de tegenpartij, die het tempo niet
kon bijhouden. De Hagenaars attaqueer
den feb speelden uitstekend samen en
schoten hard en onverwacht. De uitslag
van deze wedstrijd voor de West-Europa
cup is 30. De tussenscores luiden: 20
10, 00. De stand luidt:
HHYC
12
10
0
2
20
70—28
Brussel
12
8
1
3
17
72—17
Luik
11
7
2
2
16
75—54
Racing Paris
7
5
1
1
11
39—20
Ijsvogels
11
4
3
4
11
4847
Antwerpen
12
3
0
9
6
41—79
Lions de Paris
9
1
1
7
3
24—55
Tilburg
10
0
0
10
0
28—6"
In de Salie Wagram te Parijs waren
deze week afgevaardigden van de
voornaamste boerenbonden in
Frankrijk bijeen in een protestver
gadering tegen de „anti-boeren-
palitiek" van de rerferind. Zoals
ieder die in Parijs demonstreren
wil, trokken de boeren daarna in
groten getale naar de Champs Ely-
sees, waar zij natuurlijk met de
politie in botsing kwamen.
Myron Taylor, Truman's bijzondere af
gevaardigde naar het Vaticaan. heeft als
zodanig om ontslag verzocht, hetgeen
hem door de president „met diep leed
wezen" verleend is, zo is gisteravond te
Washington officieel medegedeeld. Tay
lor heeft de functie van persoonlijke
afgezant bij de Paus gedurende tien jaar
bekleed.
Hij is thans 70 jaar. Er is niet bekend
gemaakt, of de president een nieuwe
afgezant zal benoemen. Verschillende
protestantse organisaties hebben er bij
de president op aangedrongen Taylor's
bijzondere functie op te heffen. Toen
geruchten over diens aftreden de rondo
deden, werden deze verzoeken herhaald.
Generaal Mast, die betrokken is bij
de „zaak der generaals" heeft in een
interview met het Franse blad „Ee
Monde" verklaard, dat hjj het slacht
offer is van Roger Peyré, die „een
agent-provocateur was van de dienst
voor documentatie en contraspionnage"
(een afdeling van het bureau van de
premier).
Generaal Mast verklaarde dat Bi-
dault het had voorgesteld alsof hij de
vriend was van een minderwaardig
mens, terwijl hjj in feite diens slacht
offer is geweest.
Iedere aantijging, dat hij of generaal
Revers het geheime rapport over Indo-
China aan Peyré zouden hebben gege
ven, noemde hij onwaar. Mast verklaar
de, dat Peyré bij hem geïntroduceerd
was door „personen, aan wier eer niet
kon worden getwijfeld".
We beginnen onze astronomische waarnemingen in het nieuwe jaar met een
beschouwing van het indrukwekkende sterrenbeeld Voerman, dat midden
Januari omstreeks 20 uur hoog aan de zuidelijke hemel staat. De Voerman is
gemakkelijk kenbaar aan een reusachtige sterrenvijfhoek met een brillante goud
gele ster in het rechterbovenhoekpunt. Deze schitterende ster, een der helderste
van de hemel, draagt de welluidende naam C a p c 11 a, d. i. „geitje".
De Voerman vertegenwoordigt name
lijk aan het uitspansel Erichthonius, de
koning van Athene, de eerste die met
een vierspan reed. Deze „klassieke" voer
man houdt in zijn arm een geit met drie
jonge geitjes Het typische sterren-drie
hoekje rechtsonder Capella stelt de kop
jes van de drie geitjes voor. En zo komt
dan de prachtige flonkerster Capella aan
haar welluidende maar naar zijn beteke
nis ietwat boerse naam. Intussen hele
maal geen beletsel om'deze glorieuze ster
met bewonderende ogen te beschouwen.
Capella beheerst a.h.w. het gehele ster
renbeeld Voerman. Zij is bijna even hel
der als de schitterende blauwwitte Wega,
die in de nazomer en de voorherfst
zichtbaar is. De helderheden van deze
beide sterren worden resp. uitgedrukt
door de getallen 0.21 en 0.14. Men be
denke hierbij dat de helderheid van een
zwakke ster door een groter getal wordt
aangeduid dan die van een heldere ster.
Dit' is nu eenmaal het ongewone van de
gebruikelijke helderheidsschaal. Dat hier
een .wiskundig probleempje achter
schuilt, zal waarschijnlijk ook een leek
op astronomisch gebied wel vermoeden-
Om nu tot Capella terug te keren:
Capella is een dubbelster, d.w.z. zij „be
staat" feitelijk uit twee afzonderlijke
sterren, die als de partners van een wal
send paar om elkander heen lopen. Een
beetje nauwkeuriger uitgedrukt: de leden
van dit walsende sterrenpaar wentelen
om hun gemeenschappelijk zwaartepunt
zoals de zon en de aarde.
Als op de maat van een kosmische mu
ziek zwieren en zwaaien zij in een gra
cieuze cirkeldans om elkaar heen,
rusteloos,, immerdoor. Toch zeker wel
een curieus geval, zo'n walsend sterren-
pa'ar in de were1 druimte. Inderdaad, een
interessant geval, dat we dan ook eens
wat nader willen bekijken.
Een halve eeuw geleden, in 1899, von
den Campbell en Ne wall, dat het licht
van Capella afkomstig was van twee on
geveer even heldere sterren in elkan
ders onmiddellijke nabijheid. De spec-
troscoop, een. wonderbaarlijk toverinstru-
ment, waarmede men het sterrelicht
ontleedt, toonde zulks onomstotelijk aan.
Meer nog: de beide sterren bleken zich
beurtelings naar ons toe en van ons af te
bewegen.
Het licht van een naderende ster wórdt
namelijk iets blauwer, het licht van een
wegsnellende sfter daarentegen iets ro
der. Welnu terwijl het licht van de ene
ster een tintje blauwer werd. verkleurde
dat van de andere ster een weinigje naar
het rood, en omgekeerd. Het leed dus
geen twijfel: de beide sterren wentelden
om elkaar in 'een cirkelvormige baan.
Naderhand is nog gebleken, dat zij in
de tijd van 104 etmalen eenmaal om
elkander heen lopen en dat zij iets min
der ver van elkander verwijderd zijn
dan de aarde en de zon.
Alzo een prachtig sterrenpaar. Edoch,
zelfs met de beste kijker is het niet mo
gelijk op de plaats waar Capella staat
twee afzonderlijke sterren te zien. Capel
la is dus niet te „splitsen". Toch is het
de Amerikaan Michelson gelukt de beide
componenten te scheiden en hun onder
linge afstand te meten, en wel met be
hulp van een vernuftig, hoogstgevoelig
apparaat, interferometer genaamd. De
afstand tussen Capella A en Capella B
zo werden de beide componenten ge
noemd bleek uiterst klein te zijn:
slechts 1/20 van een boogsecunde. Nu is
een boogsecunde de hoek, waaronder
men de dikte van een mensenhaar ziet
op een afstand van 20 meter. Dat de
sterrenkundigen in staat zijn zelfs nog
het twintigste deel van deze kleine hoek
te meten, is zeker wel een overtuigend
bewijs, dat de waarnemingstechniek
thans een hoge graad van nauwkeurig
heid heeft bereikt.
De helderste van de beide Capella-
sterren, Capella A, is een merkwaardig
exemplaar. Zij heeft dezelfde kleur als
de zon; dit betekent dat beide ongeveer
dezelfde oppervlakte-temperatuur heb
ben en dat elke vierkante meter van
beide sterre-oppervlakten evenveel licht
uitstraalt. Maar hiermede houdt de ge'
liikenis dan ook op. De middellijn van
Capella A is ruim 10 maal zo groot als
die van de zon; haar oppervlakte is dus
10 x 10 100 maal zo groot als het
zonne-oppervlak. Derhalve straalt Ca
pella A ook 100 maal zoveel licht uit
als de zon. M.a.w. de lichtkracht van
Capella A bedraagt 100 zonnen. Een
geweldige lichtreus dus.
Maar nu de „keerzijde" van deze
„schitterende" medaille. Daar de mid
dellijn van Capella A 10 maal zo groot
is als de zopsmiddellijn, is haar volume
(inhoud) 10 x 10 x 10 1000 maal zo
groot als dat van de zon. En wie nu zou
verwachten dat Capella A ook 1000 maal
zo „zwaar" is als de zon, vergist zich
deerlijk. Het „gewicht" van Capella A
is namelijk slechts 4 maal zo groot als
dat van de zon. De conclusie ligt dus
voor de hand: Capella A moet een ij 1 e
ster zijn. Dat is zij ook inderdaad. Haar
dichtheid komt ongeveer overeen met
die van de ons omringende lucht; de zon
daarentegen heeft een dichtheid ander
half maal zo groot als die van water.
Een aanmerkelijk verschil in dichtheid
dus: de zon een „zware" ster, Capella A
een „vederlichte" ster. Zo is er ook in
dit opzicht verscheidenheid in de ster
renwereld.
De Voerman telt nog meer merkwaar
dige exemplaren. In het rechterbeneden-
hoekpunt van het typische driehoekje
nabij Capella staat de ster Zêta Auri
ga e (d.i. zêta van 't sterrenbeeld (Auriga
of Voerman). Deze ster bestaat uit een
kleine blauwwitte Ster en een reusach
tige rode ster, die eenmaal in de 972
etmalen om elkander heen lopen. De
middellijn van de rode ster is minstens
zo groot als die van de aardbaan. En
nu komt het wonderbaarlijke: haar mid
dellijn kan door de uitzetting van de
sterre-dampkring wel twee maal zo
groot worden. Wanneer de sterre-
atmosfeer weer inkrimpt, neemt de mid
dellijn natuurlijk weer af. Deze rode
ster gedraagt zich dus als een reusach
tig kloppend hart, dat met regelmatige
tussenpozen uitzet en inkrimpt. Ook al
een curieus geval. De rode ster is zeer
fh i VOERMAN
ijl, ijler nog dan Capella A. Haar dicht
heid bedraagt slechts het half millioen-
ste van die van water.
Het derde merkwaardigs exemplaar,
eveneens een rode ster, staat in de top
van het driehoekje, n.l. 'Epsilon
A u r i g a e. Deze ster is nog gro
ter dan haar collega Zêta. Wan
neer Epsilon Aurigae met haar mid
delpunt in de zon werd geplaatst, zou
den de banen van Mercurius, Venus, da
aarde, Mars, Jupiter en Saturnus binnen
het sterrelichaam van Epsilon gelegen
zijn. Men kan zich dus enigszins voor
stellen hoe groot deze reuzenster wel is
m vergelijking met ons zonnestelsel.
Sterren met zulke enorme afmetingen
zijn geen gewone reuzen meer, maar reu-
zen-reuzen, of, zoals de gangbare term
luidt, s u p-e rreuzen. Ook de rode ster
Betelgeuze in het linkerbovenhoekpunt
van Orion is een superreus. Rode super
reuzen zijn betrekkelijk zeldzaam. De
sterrenvriend mag zich dan ook geluk
kig prijzen dat de natuur hem de gele
genheid biedt in een en hetzelfde ster
renbeeld, behalve een gewone reus, nog
twee superreuzen te bewonderen. Zo
vangt hij zelfs drie vliegen in één klap.
En dat mag toch zeker wel een buiten
kansje heten.
Het sterrenbeeld Voerman blijft tot
ver in het voorjaar zichtbaar. Capella
gaat op onze breedte nooit onder, maar
beschrijft een volledige cirkel om de
Poolster. Sterren die zich gedragen als
Capella, noemt men circumpolairsterren.
Indien de vreemdelingenpolitie toe
stemming verleent, zal een uit displa
ced percons bestaande ijshockeyploeg
uit München twee wedstrijden in ons
land komen spelen.
Dit zou zijn op 1 Februari op de
Hokij te Den Haag en 2 Februari in de
Apollohal te Amsterdam. Het team is
samengesteld uit Tsjechen, Hongaren,
Roemenen en een Rus.
Na het Europees kampioenschap 71/2,
dat van 5 tot 8 Januari te Luik werd
gespeeld, eindigden Vingerhoedt en de
nieuwe Europese kampioen, Van Has-
sel, met een algemeen gemiddelde, dat
hoger lag dan het Europese record van
18.92, dat op naam staat van Van de
Pol, gemaakt tijdens de Europese kam
pioenschappen te Parijs in 1948. Niet
temin worden de records van Vinger-
hoedt en Van Hassel njet erkend, aan
gezien de eerste een algemeen gemid
delde van 19.65 verkreeg na zéven
partijen en Van Hassel 1962 na acht
partijen, terwijl het record van Van de
Pol is gebaseerd op het gemiddelde na
negen partijen.
Gistermiddag is de laatste ronde ge
speeld van het tournooi om het wereld
kampioenschap dames. De titel viel ten
deel aan de Russische speelster Liudmila
Rudenko, die 11% punt behaalde uit een
mogelijk, totaal van 15. De Nederlandse
speelster mevr. Heemskerk behaalde 7%
punt en een afgebroken partij en be
zette de achtste plaats.
Naar het zich laat aanzien zal het
Nederlands schaaktiental in 1950 In elk
geval drie landenwedstrijden spelen. De
Zuidslaven hebben medegedeeld dat zij
gaarne in Nederland zouden komen spe
len, een voorstal waarop het bestuur
van de K.N.S.B. is ingegaan. Hoewel de
datum van deze ontmoeting nog niet
zeker is, lijkt een dag in het tijdvak
3—6 April het waarschijnlijkst.
De Belgen hebben 'de Nederlandse
ploeg uitgenodigd om op 15 en 16 April
te Antwerpen te komen spelen en ten
slotte heeft de K.N.S.B. de Hongaren
uitgenodigd omstreeks half Juni 1950
naar ons land te komen.
