Rode en groene baretten" dringen in
Djakarta politie-kazerne binnen
GEHEIM ACCOORD TUSSEN
ROOD CHINA EN MOSKOU
Als wind en weder dienen schaatst Holland
1
Ongeregeldheden op verschillende
punten in centrum der stad
Het weerTEMPERATUUR DAALT NIET VERDER
Onvoordelig handels
verdrag
Maar nog geen aanwijzingen, dat de
vorst direct voorbij is
Twee Nederlandse missionarissen bij
de Philippijnen verdronken
Tot hoofd en hart
Ook in Oost-Java actie
te verwachten?
Hans Kaart weigert op te
treden voor de T.N.I.
Sukarno vraagt India's
„morele steun'
RUSLAND ERKENT
DE V.S.I.
SCHEEPVAART OP DE
MAAS LAMGELEGD
Van der Waals terecht
gesteld
Er zijn schaatsenrijders
en schaatsenrijders
Veerboot kapseisde door zware windvlaag
„De Bijenkorf" koopt
nieuw pand
DONDERDAG 26 JANUARI 1950
73ste JAARGANG No. 24676
99
WESTERLING DOET OP JAVA NIEUWE AANVALLEN
De zgn. groene en rode baretten van de voormalige Speciale
troepen, die thans onder Westerling vechten, zijn vandaag
om 16 uur na vuurgevechten de politiekazerne van de stad
Djakarta binnengedrongen, aldus verneemt Aneta van de
zijde van de politie.
Volgens de politie zijn de ongeregeldheden op verschil
lende plaatsen in hei centrum van Djakarta omstreeks
half vier begonnen. O.m. wordt gevochten in de buurt van
Sawah Besar, waar zich de politiekazerne Karang Anjer
bevindt. Verschillende straten in hei stadscentrum zijn
afgezet, o.m. de Pasar Baru, de grootste winkelstraat,
enkele tientallen meters van hei gebouw van hei Pers
bureau Aneta. Van de zijde van de politie werd aan Aneta
medegedeeld, dat de mobiele brigade, de Polisi Militer,
troepen van hei basiscommando en een overvalspairouille
naar Sawah Besar zijn gedirigeerd.
De gevechten in Tjiandur
Acheson keurt actie af
DE GROEIENDE ONRUST OP JAVA
BANt
Speciale rechten voor Sovjet-Unie in
Mandsjoerije en Mongolië
UITKERING OUDEN
VAN DAGEN
Tijdelijke verhoging met
5 pet.
¥19111
mm&l
p&jp
Vyvers en sloten hebben het aanzicht van
een klassieke ansichtkaart.
Nieuwe koffiebon
Staking in twee
textielfabrieken
Staatsloterij
Voor onderbrenging van
het kantoorpersoneel
BLOEMBOLLENHANDELAREN
ZWAAR GESTRAFT
O
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postqlro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphlusstr. 45. tel. 5998
Voor klachten over de bezorging na WO
uur 's avonds 21544
Directeur: W Boerrigter
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter»
hoogte, ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 18 een» per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 oer maand, f 4.55 per kwart aai
Gistermiddag reeds had Wester
ling nieuwe aanvalsoperaties ontke
tend ten Westen en ten Noord-Wes
ten van Bandung. De stad Purwa-
karta, 100 km. van Bandung, werd
om niet nader genoemde redenen
tot „gesloten stad" verklaard. Vol
gens Antara zouden gisteren in dc
streek van Puwakarta 200 soldaten
Van het leger van Westerling zijn
gearresteerd.
In tegenstelling tot berichten, die
meldden, dat een aanval op Padalararig
zou zijn uitgevoerd, waarbij o.m. het
politiebureau door groepen van Wester
ling zou zijn bezet, verneemt de corres
pondent van Aneta van betrouwbare
zijde te Padalarang. dat deze plaats vol
komen rustig is, dat de laatste dagen
daar niets is voorgevallen en dat berich
ten over ongeregeldheden aldaar nit de
lucht gegrepen zijn.
Het treinverkeer via Padalarang ge
schiedt op normale wijze. In plaats van
via Purwakarta rijdt de trein Djakarta-
Bandung thans via Padalarang en Bo-
gor Mogelijk wordt morgen weer via
Purwakarta gereden. In overleg met de
militaire autoriteiten blijven de scholen
te Bandung tot Maandag gesloten.
Reuter's correspondent geeft van de
toestand in en om Bandung het volgen
de beeld:
Door het uitgaansverbod is na het in
vallen der duisternis Bandung een lege
en angstige stad. Patrouilles van de
T.N.I. doorkruisen de stad in open
vrachtauto's en sluiten de toegangs
wegen naar Bandung af. Op de ver
lichte voorgalerijen zitten de Europese
inwoners met een bijna ostentatieve
nonchalance; het grootste deel van de
bevolking houdt de deuren en vensters
gesloten. De A.P.R.A. is in de bergen
verdwenen met hetzelfde gemak en
even effectief als zij Maandag Bandung
binnenrukte.
Gisteren ben ik onder escorte van
een Nederlandse pantserwagen naar
Garut gereden. Op de lange weg was
generlei verkeer waar te nemen. Wij
reden door verlaten kampongs, waar
uit de bevolking uit vrees voor onge
regeldheden gevlucht was. Alleen na
bij de concentratiepunten van de Ne
derlandse troepen leek het leven zijn
gewone gang te gaan. Onderweg zijn
wij verschillende keren aangehouden
door infanteriepatrouilles van de T.N.I.,
gewoonlijk bestaande uit een dozijn
slecht bewapende jonge knapen, die hun
zenuwachtigheid trachtten te verbergen
achter een vertoon van bravour.
Hef Nederlandse leger, goed ge
disciplineerd en op zijn hoede, is
meer bevreesd voor politieke ver
wikkelingen dan voor gevechten.
Neutrale militaire waarnemers zijn
onder de indruk van dc wijze,
waarop de Nederlandse officieren
het personeel van het K.N.I.L. in de
hand hebben in een situatie, waarin
hun sympathie klaarblijkelijk aan de
kant van Westerling is.
Omtrent de aanval van een groep van
de A.P.R.A. in het regentschap Tjiandjur
bericht de correspondent van Aneta
thans, dat de groep veertig man sterk
Was. Het doel was waarschijnlijk de
ondernemingswacht van de theefabriek
Marywatty af te halen, die zich hij de
A.P.R.A. zou aansluiten. De groep stuitte
Verschillende malen op tegenstand van
Politie en T.N.I., waarbij hevige vuur
gevechten ontstonden. Aan beide zijden
vielen doden en gewonden.
Op de binnenweg naar Tjikalongkulon
leverden troepen van Westerling ver-
Volgens een gevecht met de aldaar ge-
stationneerde leden van de politie, waar
bij één agent zwaar gewond werd.
Intussen zijn alle toegangswegen tot
«et regentschap Tjiandjur afgesioten
Het gezelschap van Hans Kaart is
Woensdag onder bescherming van mili
taire politie te Djakarta aangekomen,
hadat het geweigerd had voor Indone
sische officieren te Pekalongan op te
treden.
Hans Kaart deelde mede, dat op het
ogenblik, dat men op het punt stond een
uitvoering te beginnen, die georgani
seerd was voor Nederlandse soldaten,
Tm t°p hun rePatriëring wachten, vier
un .I.-officieren binnenkwamen. „Ik ver-
aarde toen, dat ons contract inhield,
Wij alleen voor Nederlandse solda-
if 1 spelen, waarna wij het toneel ver
heten," aldus Kaart.
orSet Nederlandse legercommando gaf
dat het gezelschap zich naar
TVt rta zouden begeven, nadat de
officieren een klacht hadden in-
ond over de „belediging".
door T.N.I. en politie en neemt de T.N.I.
uitgebreide maatregelen om het gebied
uit te kammen.
Een woordvoerder van de militaire
gouverneur van Djakarta heeft het be
richt, dat de premier van Pasundan,
Tjokroaminoto, Dinsdagmiddag in Dja
karta gearresteerd zou zijn, bevestigd.
De republikeinse generaal Suhard-
jo heeft te Djocja verklaard dat geen
andere weg openstond om tegen
Westerling op te treden dan door
middel van militaire actie. Hij zei er
op te veertrouwen, dat de strijd
krachten van de „Turk" binnen één
maand „geliquideerd" konden wor
den.
De chef-staf van de eerste divisie
der T.N.I. in Oost-Java, overste dr.
in Oost-Java aoties als die van Wester
ling niet tot de onmogelijkheden be
horen.
In een onderhoud met een vertegen
woordiger van het plaatselijke dagblad
„Umum" zei hij dat, hoewel het inci
dent te Malang waar een schietpartij
ontstond tussen militairen van het K.N.
I.L. en van de T.N.I. was voortge
vloeid uit een onenigheid tussen twee
personen, dergelijke gebeurtenissen niet
te licht moeten worden opgevat. Vóór
dit incident te Malarc waren aldaar
reeds verschillende incidenten voor
gekomen.
„De acóie van Westerling, die aanlei
ding geeft tot ernstige onlusten in de
streek van Pasundan, keur ik ten zeer
ste af," aldus heeft de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Ache
son, tegenover Reuter verklaard. Na
een overzicht gegeven te hebben van de
recente activiteiten van Westerling, zei
Acheson, dat de Amerikaanse ambas
sadeur te Djakarta, Cochran, met na
druk tegenover Indonesische en Neder
landse functionarissen heeft verklaard,
dat de toestand een. ernstig karakter
had aangenomen. Wet en orde werden
overigens in* de zeer grote Indonesische
Archipel, met uitzondering van het ge
bied van Pasundan, goed gehandhaafd.
Het in Djakarta verschijnende week
blad „Merdeka" betoogt, dat de rege
ring „haar naam slechts kan redden door
een algemene zuivering" en dringt er
bij Hatta op aan drastische stappen te
nemen tot het onderdrukken van de
rebellie. Het Djocjase dagblad „Nasio-
nal" wijt de overval op Bandung aan
Hatta's „wankelmoedigheid" en zegt,
dat de beweging van Westerling reeds
dadelijk na de totstandkoming van de
nieuwe Indonesische regering onder
drukt had dienen te worden. Een an
der in Djocja verschijnend dagblad, de
„Kedulatan Rakjat" stelt de regering,
het Nederlandse opperbevel en de re
gering van West-Java verantwoordelijk
Verwachting tot Vrijdagavond:
Droog weer met enkele overdrijven
de wolkenvelden en hier en daar
ochtendmist. Zwakke tot matige wind
hoofdzakelijk tussen Zuid en Oost.
Vannacht en morgenochtend lichte
tot matige vorst en morgen overdag
lichte vorst tot temperatuur om het
vriespunt.
Zon: 8.29—17.18. Maan: 11.26—2.57.
Suwando. heeft medegedeeld, dat ook voor de activiteit van Westerling.
VOORTGEZETTE
ACTIVITEIT VAN
WESTERLING
DJAKARTA
HtRIBON
RANG
SEMARANG
BANJUMASW
^^DJOKJAKARTA
BANDUNG
URABAJA
VERBINDING
VERBROKEN
BOTSINGEN
TUSSEN KNfL
EN TNI
MALANG
Het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken heeft gisteren op
nieuw de beschuldiging geuit, dat Rusland bezig is vier van China's Noor
delijke provincies te annexeren.
Het departement bevestigde daarmee nog eens de recente uitspraak van
de minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson, over dezelfde kwestie
en gaf een document uit, waarin melding wordt gemaakt van twee geheime
overeenkomsten tussen de Chinese communisten en Rusland: de „overeen
komst van Moskou" en de „overeenkomst van Charbin". Bij deze overeen
komsten, zo deelde het departement mede, werden aan de Sovjet-Unie
speciale rechten in Mandsjoerije verleend.
leger gevraagd had Tibet binnen te
Perschef Michael McDermott zei, dat
het document slechts een gedeelte van
de rapporten en gegevens van het State
Department inzake deze kwestie bevat.
„Wij hebben meer maar wij geven het
niet vrij", zei hij.
Het State Department gaf de volgende
samenvatting van de omstandigheden
in de vier gebieden:
Buiten-Mongolië: Sovjet-penetratie is
compleet. De zogenaamde regering, die
daar door Russische militaire strijd-
krachten is gevormd, is door Rusland,
Noord-Korea en Albanië erkend. Er is
een verdrag inzake de aanwezigheid van
Russische troepen. De handel van Bui
ten-Mongolië is geheel op de U.S.S.R.
gericht en geheel door de Sovjet-Unie
gemonopoliseerd.
Mandsjoerije: Rusland gebruikt het
Chinees-Russische verdrag van 1945
om zijn economische en strategische
macht uit te breiden.
Russische troepen bezetten Dairen
en de marine-basis Port Arthur. Con
trole over de spoorwegen en gelijk
soortige belangen is veel verder ge
gaan dan werd beoogd in het verdrag
van 1945.
Een speciale handelsovereenkomst,
die in Juli j.l. werd getekend, geeft
Rusland het recht op 60 procent der
landbouwproducten in Mandsjoerije
en veroorzaakt ernstige schaarste ter
wijl in andere Chinese gebieden hon
gersnood heerst. Rusland op zijn beurt
geeft een deel terug van de industriële
uitrusting ter waarde van naar schat
ting twee milliard dollar, die na het
einde van de oorlog uit Mandsjoerije
werd weggehaald.
Sinkiang: Politieke penetratie is min
der ver gevorderd, maar toont veel over
eenkomst met eerder in de twee andere
gebieden genomen stappen. De Russen
trachten daar troepen te stationneren.
Een op de Sovjet-Unie georiënteerde
autonome regering is opgericht en Rus
land is druk bezig zich verstrekkende
exploitatie-rechten op oliebronnen, goud
mijnen en wolfram-mijnen te verwer
ven.
Binnen-Mongolië: Een semi- autonoom
regime is aan de macht en staat slechts
in losse betrekking met de Chinese com
munistische autoriteiten.
„Eenheden van het communistische
bevrijdingsleger zullen hun uiterste best
doen om onverwijld Tibet te bevrijden^',
aldus de opperbevelhebber van het Chi
nese communistische leger Tsjoe Teh.
Het persbureau Nieuw China deelde
verder mede, dat een groep democraten
uit Tibet gisteren in Tsjoengking verga
derd had en het communistische volks-
rukken.
In gewoonlijk welingelichte kringen
te Saigon verklaart men, dat dertig
duizend Chinese nationalisten, achter
volgd door Chinese communistische
strijdkrachten, nabij Laokay begonnen
zijn Indo-China binnen te komen. Het
bericht werd niet door het Franse opper
bevel bevestigd. De nationalisten zouden
zich uit Joenan hebben teruggetrokken.
President Sukarno heeft gisteren te
Nieuw-Delhi een toespraak gehouden
tot de leden van het parlement van
India. Hij sprak daarbij de hoop uit,
dat het volk van India „alle mogelijke
morele steun" aan zijn regering zal ver
lenen bij de onderhandelingen met de
Nederlanders over de toevoeging van
Nieuw-Guinea aan het grondgebied van
de V.S.I.
Sukarno beschreef zijn volk als een
vechtende natie. „Vóór naties, die in
een strijd zijn gewikkeld, bestaat er
geen einde van de reis". „Ik kan"
zei de- president tenslotte „mij geen
ander volk indenken, waarmede wij
zulke sterke banden van verwantschap
hebben als India".
De Sovjet-Unie heeft besloten de Ver
enigde Staten van Indonesië als een
souvereine staat te erkennen en di
plomatieke betrekkingen aan te knopen,
aldus meldt radio-Moskou.
Reuter bericht nader, dat het besluit van
de Sovjet-Unie werd meegedeeld in een
nota, die Woensdag door de Sovjet-Russi
sche onderminister van Buitenlandse Za
ken Andrei Gromyko aan de Nederlandse
ambassadeur, dr. P. c. Visser, werd over
handigd.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot tijdelijke verhoging van
de uitkeringen met 5 pet ingevolge de
noodwet-Ouderdomsvoorziening, van be
paalde renten ingevolge de Invaliditeits
wet, van de toeslagen ingevolge de wet tot
aanvullen van renten krachtens de Invali
diteitswet en van de kinderbijslagen inge
volge de Kinderbijslagwet voor invalidi-
teits-, ouderdoms- en wezenrentetrekkers.
Ingevolge de wet van 26 Maart 1949, tot
het verlenen van een tijdelijke bijslag op de
uitkeringen ingevolge de noodwet-Ouder
domsvoorziening wordt sedert 1 November
1948 reeds een bijslag op de ouderdomsuit-
keringen verleend ten bedrage van f 2.50
per maand voor gehuwden en f 1.50 per
maand voor ongehuwden. Deze bijslagrege
ling vond haar grond in de met ingang van
dezelfde datum toegekende tijdelijke loon-
bijslag aan loontrekkenden. Evenals deze tij
delijke loonbijslag thans definitief in de
loonregelingen zal worden verwerkt, zal,
naar de regering meent, ook voor de bere
kening van de nieuwe bijslag op de ouder -
domsuitkeringen de oude bijslag van f 2.50
en f 1.50 geacht moeten worden een deel
van de ouderdomsuitkering te vormen.
Ingevolge de wet tot aanvulling van ren
ten, krachtens de Invaliditeitswet (wet van
15 Juli 1948) zijn de invaliditeitsrenten en
de weduwenrenten ingevolge de Invalidi
teitswet reeds met een toeslag van 100 pet.
verhoogd, terwijl aan gehuwde rentetrekkers
en enige met dezen gelijkgestelde catego
rieën een gezinstoeslag ten bedrage van
f 35.— per maand wordt verleend. Deze toe
slagen worden eveneens tijdelijk verhoogd
met een bijslag van 5 pet.
De kinderbijslag ingevolge de Kinderbij
slagwet voor invaliditeits-, ouderdoms- en
wezenrentetrekkers bedraagt, na de wijzi
ging, welke die wet heeft ondergaan bij
de wet van 26 Maart 1949, voor de eerste
drie kinderen f 11 per maand en te reke
nen van het vierde kind f 13.50 per kind en
per maand. Het ontwerp strekt tot het
tijdelijk verhogen van genoemde bedragen
met een bijslag van 5 pet.
De kosten van de voorgestelde regeling
zullen naar raming een bedrag van f 9.500.000
per jaar belopen. Deze kosten zullen ten
laste komen van het Rijk.
Waar de toegestane nieuwe loonsverho
ging geldt te rekenen van 1 Januari 1950
acht de regering het redelijk, dat de in het
ontwerp van wet voorgestelde bijslagrege
ling van die zelfde datum af zal werken.
(Van onze speciale verslaggever)
Oofschoon er nog geen aanwijzingen zijn, dat de vorstperiode spoedig voorbij
is, valt vooralsnog geen sterkere daling van de temperatuur te verwachten.
Over geheel West-Europa heeft de vorst momenteel het dieptepunt bereikt.
Bjj toenemende bewolking zal het kwik weer gaan stijgen. Vanmorgen te
zes uur noteerde men te Gilze-Rijen en Woensdrecht de laagste temperatuur:
—11, Terschelling en vliegveld Twente gaven de hoogste: —4. Daartussen
liggen Beek bij Maastricht en Vlissingen met 5, Den Helder en Valkenburg
bij Reiden met 6, Groningen, Leeuwarden en Hoek van Holland met 7,
Eindhoven met 8, De Bilt en Ypenburg met 10. Beriyn meldde zeven
graden vorst. Londen vyf en Parijs twee graden.
Zoals wij reeds gisteren aankondigden moest men er toe overgaan de stuwen
in de Maas te openen. Het peil van het water zakt daardoor op vele plaatsen.
Het scheepvaartverkeer en vooral het kolenvervoer over water worden daar
door lamgelegd.
De scheepvaart begint over het gehele
land steeds meer last van de vorst te
ondervinden. De provinciale kanalen in
Friesland zijn op last van Gedeputeer
de Staten voor het scheepvaartverkeer
gesloten. Ijsgang maakt geregeld ver
keer onmogelijk. Alleen het kanaal van
Stroobos via Leeuwarden naar Harlin-
gen is nog bevaarbaar. De bootverbin
ding Oostmahorn Schiermonnikoog
wordt nog steeds onderhouden. Men
vaart evenwel niet meer volgens de
dienstregeling. Veerdiensten ondervin
den veel hinder van de ijsgang in de
grote rivieren. Men heeft de veerdienst
over de Lek tussen Beusichem en Cu-
lemborg gestaakt. Het autoverkeer naar
Culemborg loopt nu via de brug bij Via-
nen. De veerdienst AmerongenEek en
Wiel is 's nachts geheel gestremd. Van
vijf uur 's morgens tot zes uur 's avonds
worden alleen nog voertuigen tot tien
Te St. Pan cros is Woensdagmiddag de
nieuwe ijsbaan geopend met wedstrij
den, waaraan ook De Goede, pas uit
Noorwegen teruggekeerd, heeft deelge
nomen. In een tijd, van 48.3 sec. won hij
de 500 meter. Zijn vader (rechts) moe
digt hem aan.
ton overgezet. De veerdienst Bergen
Vierlingsbeek is helemaal drastisch in
gekrompen. Slechts voetgangers en wiel
rijders kunnen er nog gebruik van ma
ken.
Vanmorgen is op Ameland, dat weer
geheel is geïsoleerd, een tweepersoons
vliegtuig geland van de luchtstrijd
krachten. Het bracht post van drie da
gen. Op verzoek van Rijkswaterstaat
zal, zolang het isolement van het eiland
duurt, een pendeldienst Leeuwarden
Ameland worden onderhouden.
Intussen is het ijs nog lang niet
overal betrouwbaar. De burgemeester
van Marken ontraadt ieder ten sterk
ste zich op het ijs op de Gouwzee te
begeven, omdat het zeer zwak is. Er
is nog geen enkele baan uitgezet.
Enkele waaghalzen hebben reeds de
gevaarlijke overtocht van Marken
naar Volendam gemaakt, maar zij
durfden niet meer terugkeren.
Prinses Wilhelmina heeft Woensdag,
middag een bezoek gebracht aan de
omgeving van de Gouwzee en de tal
loze Volendammers gadegeslagen, die
in hun dorp aan het schaatsen waren.
Een ernstig ongeluk is Woensdag
avond op de ijsbaan te Nijverdal ge
beurd. Een 22-jarige jongeman was met
een meisje aan het schaatsen rijden.
Zij kwamen beiden te vallen. De jongen
stond op om het meisje te helpen. Plot
seling viel hij weer en bleef liggen. Een
geneesheer kon slechts de dood consta
teren. De jongen zou lijdende zijn ge
weest aan een hartkwaal.
Te Kockange (bij Steenwijk) is het
9-jarig zoontje van de heer G. H. bij het
schaatsenrijden in een trekgat geraakt.
Buiten bewustzijn werd hij uit het water
gehaald. Kunstmatige ademhaling mocht
niet meer baten.
Een kok te Amsterdam ontfermt zich
over de verkeersagent op de Dam. Hij
brengt hem geregeld een beker snert!
Bij K. B. is afwijzend beschikt op de
ingediende gratieverzoeken ten toehoeve
van Anton van der Waals, tot de dood
straf veroordeeld bij sententie van het
Bijzonder Gerechtshof te 's-Gravenhage.
Het vonnis is hedenochtend voltrokken.
Zoals bekend was Van der Waals V-man
van de S.D.-leider Schreieder.
(Van onze verslaggever)
„Wind en weder" moeten er voor „dienen"; maar als zij het doen en als zij
het ook maar éven doen dan schaatst Holland, bisteren was het zover. De Bilt
beweerde dat het vroor, de thermometer wees dienovereenkomstig ettelijke
graden beneden Celsius en de waterig-gele zon aan de onbewogen-blauwe hemel
loog er al evenmin om. Meteorologisch was alles in orde. Bovendien deden alle
instanties, die het weten konden, den volke kond, „dat het ijs in goede conditie
was". Welnu, talrijke aan het nationale volksvermaak verknochte lieden waren
het niet minder en zij bestegen om toepasselijk te blijven „unverfroren" de
trap om op zolder de gladde ijzers uit het vet te halen. Een gemeenplaatserig
klinkende handeling weliswaar, maar nochtans een daad, die veelal ontsproot
aan de ietwat negatieve, maar zéér inheemse drift om geen „Jan Salie" te zijn.
Laat ons echter niet zwartgallig
en zeker niet cynisch worden. Vele
zwierig-gemutsten en kleurig-gerokten,
die Hollands vijvers en sloten gisteren
het aanzicht van de klassieke ansicht
kaart „Groeten uit Holland" of „Geluk
kig Nieuwjaar" gaven", handelden wel
degelijk uit positieve beginselen. Ster
ker nog; zij bonden gaarne en grif de
schaatsen onder, louter voor hun ple
zier. Maar dat was dezulken dan ook
zeer wel aan te zien. Het waren dege
nen, die de armen naar behoren op
de rug gekruist, het bovenlichaam iets
naar voren gebogen met vastbera
denheid en met iets van de oud-vader
landse pioniersgeest in hun blik, baan
tje na baantje namen, artificieel bijna.
Nou ja, en dat waren natuurlijk ook zij
die iets minder stijlvol, maar zeker niet
minder overtuigend op de gladdigheid
zwierden, met blozende konen, zwaaien
de armen en wapperende das.
Nu moeten wij U eerlijk zeggen
kind van deze psychologische eeuw.als
wij zijn dat er verschil is tussen
schaatsenrijders en schaatsenrijders. Je
hebt er die, zonder bedenken, de ge
ijkte ijsbaan opzoeken a raison van
twee kwartjes en die zich niet in het
minst gehinderd voelen door de be
perktheid van hun gebied, noch door de
omstandigheid dat zij worden voortge
dreven op de tonen van de „Stars en
stripes" en zelfs niet door het toch iet
wat ontmoedigende feit dat een kloeke
mannenstem bij tijd en wijle door de mi
crofoon galmt dat „de E.H.B.O.-post
aan de ingang is" en dat „stukkende
schaatsen in de „ketine" gemaakt kun
nen worden".
Maar daar zijn ook de echte natuur-
lingen, de avonturiers, die de bevroren
sloot en de lokkende einder ver verkie
zen boven de wel ne.tte maar ietwat
gereglementeerde omgeving van dé club.
Beide categorieën hebben wij gis
teren nauwlettend en volkomen be
langeloos gadegeslagen. Wel, en de
poëzie De Genestet zei het al
vindt men overal. Zie de struise jonge
kerel, die onder auspiciën van de
Amsterdamse IJsclub zijn beminde
onderwijst in de beginselen van de
schaatskunst. Voetje voor voetje trek
ken zij samen op, z ij met beminnelijke
onbeholpenheid en wankelijke volg
zaamheid leunend op z ij n arm; h ij
zich welbewust van zijn kennelijk
overwicht, ijverig instruerend- zó. zó
en aan zó, terwijl zij, in al te vurige
bereidheid natuurlijk tóch eerst zó
doet. Waar werd oprechter trouw ter
wereld óóit gevonden?
En let op die jeugdige blondgelokte
knaap, die serieus 'n fraaie acht in 't ijs
snijdt 'en dan fluitend zijn weg vervolgt.
Aan de andere zijde dat naar de toe
passelijke schaats-mode geklede juffer
tje dat daar waarachtig zomaar met
zwierend rokje op Sonja Henie-manier
aan het pirouetteren slaat, zodat een
juist passerende jongeling van pure be
wondering een overtuigende kuiten
flikker maakt.
Ala, de poëzie op het ijs. Voor de kin-
ders is de spiegelgladde vlakte wellicht
de vervulling van een paradijselijke
droom. Uitgezonderd mischien voor dat
tragische in allerlei buitenissige kleding,
stukken verpakte jochie, dat nochtans,
huilend van bittere kou, aan de hand
bengelt van zijn paedagogische vqjier,
die hem les geeft op de manier van
„as-je-maar-dóórzet-dan - wordt - je-wel-
warm"; uitgezonderd ook voor het mi
nieme manneke dat met blauwe vin
gertjes pulkt aan de linten van zijn
schaats en dat nu en dan met bange
stem om zich heen vraagt of „meneer
soms een mes bij zich heeft".
Ov.erigens, de prille jeugd beleeft
haar ijspret op velerlei manier. Niet
altijd zijn daar schaatsen bij nodig. Een
oude zeepkist is een voortreffelijk in
strument; en met een fiets of autoped
op de gladdigheid kan men ongekende
sensaties beleven. En zelfs het knaapje
dat zich daar op een ietwat storend
zandheuveltje, in het midden van de
baan, op zijn buik heeft neergevlijd,
schijnt er plezier in te hebben. Om rog
maar niet te spreken van de jonge
lieden die met gekromde tak of wan-
Welzeker, als het maar éven kan, be
geven wij, Hollanders, ons als geldt
het 'n folkloristische afspraak op 't ijs.
Wij trekken er in drommen naar toe
met onze „Noren" of onze „schoonrij-
ders" onder de arpa. Wij doen het om
dat wij het niet kunnen laten, uit over
tuiging, omdat we die dingen tóch in
de kast hebben liggen", of omdat wij,
voor den drommel nog an toe nog best
meekunnen. En wij maken er met z'n
allen, van het ijsfestijn, altijd weer een
aandoenlijk gebeuren van....
De Nederlandse missionaris pater N.
Hendriks en de missiebroeder A. van
Dam behoren, naar Reuter meldt, tot
de twaalf slachtoffers van de boot, die
met ruim zestig passagigers verleden
week b(j Surigao (eiland Mindanao)
omsloeg. Men heeft de hoop hen nog
levend terug te vinden opgegeven.
Beide slachtoffers behoren tot de mis
sionarissen van het Heilig Hart te Til
burg, die in groten getale in diverse
delen van Indonesië en de Philippijnen
werkzaam zijn.
Pater-overste Hendriks en broeder
Van Dam waren aan boord van een met
ruim zestig passagiers beladen voorma
lig Amerikaans vaartuig voor het aan
land zetten van tanks. Deze boot is tij
dens een zware windvlaag gekapseisd.
Tot de vermisten na dit ongeluk be
hoorden beide Nederlanders.
Het bedrijfschap voor Granen, Zaden
en Peulvruchten te 's-Gravenhage heeft
bon 424 algemeen aangewezen voor het
kopen van 125 gram koffie. Deze bon
kan met ingang van Vrijdag 27 Januari
1950 worden gebruikt en blijft geldig
voor het kopen bjj de detaillist tot uiter
lijk 12 Februari 1950. Het rantsoen moet
dienen voor zes weken, zodat 9 Maart
1950 een nieuwe koffiebon zal worden
aangewezen.
In de textielfabrieken „Roombeek" en
de „N.V. Tetem" (Twentse Textiel Maat
schappij) hebben in totaal 135 leden
van het personeel, in hoofdzaak meisjes,
het werk neergelegd. Deze staking
wordt niet gesteund door de textiel-
unie, waarin de werkgevers en de bon
den zijn vertegenwoordigd. De oorzaak
van het conflict ligt in de omstandig
heid dat de 5 pet. loonsverhoging niet
wordt toegepast ten aanzien van textiel
arbeiders en arbeidsters, die boven het
maximum worden beloond. De kans be
staat, dat een deel van het personeel
der fabrieken, dat niet in staking is. het
werk zal moeten neerleggen.
In de 509e Staatsloterij, eerste klasse,
tweede lijst, is de f 20.000 gevallen op
nr. 6617.
1 Als de liefde sterft, sterft de samen-
leving.
Pater N. Hendriks werd geboren in
1909 en priester gewijd in 1934. In 1936
vertrok hij voor het eerst naar zijn ar
beidsterrein. Na eén verlof in Neder
land keerde hij begin November 1949
naar de Philippijnen terug. Kort voor
dien werd hij tot overste benoemd.
Missiebroeder A. van Dam werd in
18932 geboren. Hij was reeds zeer lang
onder de tropenzon werkzaam. Na zijn
verlof keerde hij in Januari 1947 naar
zijn arbeidsterrein terug.
Naar wij vernemen heeft de N.V.
Magazijn „De Bijenkorf" te Amsterdam
het aangrenzende gebouw „Nedeximpo"
aan de Vijgendam aangekocht.
De directie meent hiermede in een
reeds lang bestaande behoefte aan meer
ruimte te kunnen voorzien. Het aange
kochte gebouw telt vijf verdiepingen
met meer dan driehonderd vertrekken.
Thans zijn er vele kantoren en handels
huizen in gevestigd, die alle naar nieuwe
lokaliteiten zullen moeten omzien. Daar
er niet alleen een woningnood, doch ook
een kantoorruimteschaarste heerst, valt
het uiteraard moeilijk te voorspellen
wanneer de thans in Nedeximpo kan
toor houdende firma's zullen zijn ver
trokken.
Het nieuwe gebouw is speciaal aange
kocht om het kantoorpersoneel van „De
Bijenkorf" daarin onder te brengen.
Het Gerechtshof te 's-Gravenhage
heeft vier inwoners van Sassenheim
wegens deviezenovertredingen ieder tot
twee maanden gevangenisstraf voor
waardelijk veroordeeld. Bovendien wer
den aan deze bloembollenhandelaren
boeten opgelegd. J. H. V. H. kreeg f 4000
boete subs, twee maanden hechtenis; J.
J. R. f 500 boete subs, vijftig dagen; N.
W. P f 18000 boete subs, vier maanden
en F. B. f 2000 boete subs, een maand
vervangende hechtenisstraf.
Advertentie
WAT LEVERT
