Zal Russische marine deelnemen aan de
actie tegen Formosa?
Spoedig
meer
geen „blokbands
in de hoofdstad
E'
Tweeduizend man van Westerling bij
Tjiandjur opgevangen
McCloy: „Begin van een sluipende blokkade
Besprekingen in Moskou gingen ook
over hulp van Sovjet-luchtmacht
Rood-China protesteert
Siam
Schaduwzijde van goedkoper houwen
Het weer
Geen loonsverhoging
onder 23 jaar
Militaire hulpverlening
Nederland-V.S.
Protest van Westelijke commandanten
Tot hoofd en hart
bij
K.R.O. HEEFT THANS
200.000 LEDEN
Nieuw passagekantoor
van de K.L.M.
Geblokt neon-buisje achter voorruit kenteken
Bij „vrij" des avonds
verlicht
AANHOUDENDE VORST
ZIJ BEREIDDEN AANVAL OP DJAKARTA VOOR;
200 MAN GEVANGEN GENOMEN
Amerikaans cenvooi kon
ongehinderd passeren
J
TURK WESTERLING
ACTIE OP JAVA IN
VEILIGHEIDSRAAD?
VRIJDAG 27 JANUARI 1950
73ste JAARGANG No. 24677
Spionnageproces in
New York
Geheime Dienst wenst
uitgebreider organisatie
Tegenover Concertgebouw
in de hoofdstad
p
Iv,
I
ffejjublicft
99
Temperaturen lopen sterk
uiteen
Officiële bevestiging
Overeenkomst getekend
GEEN VELDSPORT
Taslkmalaja zou
omsingeld zijn
DE BELEMMERINGEN VAN HET VERKEER OP BERLIJN
99
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544 Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Posiaifo 143480
Bijkantoor Beverwijk' Stumphlusstr 45 tel 5998
Voor klachten ove< de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. J. W Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur) W. Severia
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer rnmlmeter-
hoogte. Inaezonden meaedelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m.-hooqte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weideren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week.
f 1.52 oer maand, f 4.S5 oer kwartaaL
Het Chinese nationalistische ministe
rie van Oorlog deelde gisteren mede be
richten te hebben ontvangen volgens
welke onderhandelingen tussen de Chi
nese volksrepubliek en Rusland over in
schakeling van Russische marine-een
heden en vliegtuigen in de strijd tegen
Formosa zo goed als met succes zjjn
bekroond.
Een Chinese bron deelde mede, dat
minister van Buitenlandse Zaken Tsjou
En Lai van de Chinese volksrepubliek
op verzoek van Mao Tse Toeng naar
Moskou is gegaan om aanwezig te zijn
hfl besprekingen over „geheime clausu
les" in een nieuw Chinees-Russisch ver
drag. Hfj meende, dat die clausules zou
den inhouden, dat Rusland eenheden
van zijn marine en luchtmacht voor de
strijd in China ter beschikking van Pe
king zal stellen en een staf technici aan
de Chinese volksrepubliek zal uitlenen
zodra de tijd voor handelend optreden
tegen Indo-China en Siam zal zijn aan
gebroken. Die clausules zouden voorts
Voorzien in detachering van hoogge
plaatste Russische adviseurs bjj de Chi
nese volksregering en in Russische lei
ding hij de training van 5 millioen Chi
nese communistische soldaten in Mand-
sjoerije.
Een andere Chinese bron deelde me
de, dat de regering-Peking 200 bommen
werpers in Tsjechoslowakije heeft aan
gekocht en in Kanton Russische piloten
heeft aangeworven voor de Rode Chi
nese luchtmacht.
Men was het er hier over eens, dat
alleen gebrek aan vliegtuigen, piloten,
oorlogsschepen en bemanningen oorzaak
is van de vertraging in de uitvoering
van de verwachte aanvallen op Formosa
en Hainan.
Chinese nationalistische zee- en lucht
strijdkrachten meldden gisteren de ver
nietiging van zeven schepen in de haven
Van Sjanghai en beweerden tijdens ope-
Gisteren is in New York voor het fe
derale gerechtshof het proces begonnen
tegen Judith Coplon, die vroeger bfl het
Amerikaanse ministerie van Justitie
werkte, en Goebittsjef, een Russisch
ingenieur, die bjj de V.N. werkzaam was.
De openbare aanklager. Whearty,
zei, dat de beklaagden Amerikaanse
defensie-geheimen voor de Sovjet-Unie
Wilden stelen.
PG advocaat van Goebittsjef bestreed,
.4® omgang tussen mej. Coplon en
Goebittsjef iets met spionnage te ma
ken had.
Whearty merkte naar aanleiding
hiervan op, dat mej. Coplon op de dag
van haar arrestatie 34 „blaadjes met
aantekeningen" bij zich had, welke uit
treksels bleken te zijn van rapporten
van de Amerikaanse geheime dienst
over de Sovjet-ambassade.
Verder werd op haar eeii fictieve
boodschap gevonden, welke juiste in
lichtingen bevatte over een apparaat,
geophone genaamd, voor het meten van
ontploffingen. „De inlichtingen over de
geophone waren uitgezocht, omdat in
dien zij in handen van de Russen zouden
vallen, dit geen nadelige gevolgen voor
de V. S. zou hebben", aldus Whearty.
Deze boodschap was met opzet naar
haar bureau gestuurd.
De geheime dienst heeft gisteren aan
gedrongen op een uitgebreider organi
satie tot opsporing van spionnen, ver
klarend, dat de taak van bescherming
Van Amerika tegen spionnen nu groter
la dan tijdens het hoogtepunt van de
Oorlog.
Naar wij vernemen, heeft de Katho-
licke Radio Omroep thans 200.000 leden.
laatste honderd abonné's op de
*LJt.o.-gids, die het ledental van twee
honderdduizend vol moesten maken, zyn
•leze week binnengekomen.
(Eigen bericht)
ro.mnielig Cadi-gebouwtje op het Mu-
Coïni"ein te Amsterdam, tegenover het
oncertgebouw, zal verdwijnen om plaats
va„ jken voor een nieuw passagekantoor
dc K.L.M. dat het punt wordt van
ankomst en afrijden van de K.L.M.-bussen
en ,naaf Schiphol. Deze bussen, die
ruiJ?. drukke Leidseplein in de beperkte
Reu v. kortdurend in de knel zitten, krij-
hleT aan de zijde van de Van Baer-
»ie„Üat r,,üne aan" en afrijbanen. In het
bpi,^e Kcbouw, dat het aspect ter plaatse
Pa«=srïk zaI ve,rbeteren, zijn een ruime
'■sagehal, een intercontinentale afdeling
k„J.en vrachtkantoor geprojecteerd. Ook
terras®r een caf®-restaurant, eventueel met
de°~er het Project is tussen de K.L.M. en
t>er«,i!:7leente Amsterdam overeenstemming
heul, Een betreffend voorstel zal bin-
doorl van B' en W uitSaan; wanneer dit
SetW gemeenteraad is aanvaard en door
de b™ eerde Staten bekrachtigd, kan met
lestak een aanvang worden gemaakt. Het
'lijft passagekantoor op het Leidseplein
'Oor ^ohandhaafd en wordt gereserveerd
boekingen en informaties.
raties langs de Chinese kust meer dan 80
kleine vaartuigen te hebben buitge
maakt of tot zinken gebracht.
In een officieel communiqué werd ge
meld, dat nationalistische bommenwer
pers van het type Liberator 20 schepen
in de haven van Sjanghai hebben aan
gevallen en branden hebben veroor
zaakt, die nog hevig woedden toen uren
na de aanval nationalistische verken
ningsvliegtuigen het resultaat van de
aanval kwamen opnemen.
Het Chinese nationalistische ministe
rie van Defensie heeft medegedeeld, dat
het 26ste nationalistische leger de grens
van de provincie Yunnan is overgesto
ken en naar Indo-China is gevlucht en
dat dit leger waarschijnlijk is geïnter
neerd. Volgens het ministerie bevinden
zich bij de geïnterneerden tien nationa
listische generaals.
Radio-Peking meldt, dat de onder
minister van Buitenlandse Zaken van
de regering te Peking bij het ministerie
van Buitenlandse Zaken van Siam
krachtig heeft geprotesteerd tegen de
slechte behandeling en het doden van
Chinese onderdanen door de regering
van Siam.
Het eiland Formosa is van zeker stra
tegisch belang voor de verdediging van
de Verenigde Staten, doch dit belang
is niet groot genoeg om het door Ame
rikaanse strijdkrachten te doen bezetten.
Dit is de mening, die door generaal
Omar Bradley, chef van de generale staf,
en door de minister van Landsverdedi
ging, Louis Johnson, is geuit in de Se
naatscommissie voor Buitenlandse Za
ken, zo heeft senator Tom Connally gis
teren tegenover journalisten verklaard.
Senator Connally voegde er aan toe:
„Johnson en generaal Bradley zeiden,
dat noch de stafchefs noch de minister
van Landsverdediging ooit een bezetting
van het eiland Formosa door de Ver.
enigde Staten hebben aanbevolen."
f"
De ministers van Financiën der vijf landen van het Pact van Brussel zijn in Parijs
bijeen om de verdeling van de financiële lasten der gezamenlijke verdediging
te bespreken. V. I. n. r. de ministers Pierre Dupeng (Luxemburg), Sir Staffqrd
Cripps (Engeland), Prof. Isieftinck (Nederland), Maurice Petsche (Frankrijk) en
Henri M. H. Liebaert (België).
(Van een bijzondere medewerker)
Zeer begrijpelijk trekken de plan
nen, arbeiderswoningen te bouwen
volgens een sterk vereenvoudigde
methode, waardoor het exploitatietekort
van 400.tot 100.per jaar wördt
verminderd, sterk de aandacht. Deels
omdat het aantrekkelijk is, dat de lasten
van de overheid voor de volkshuisves
ting op deze wijze drastisch worden ver
laagd, maar vooral omdat de minister
van Wederopbouw en Volkshuisvesting
heeft toegezegd het exploitatietekort van
100.voor rekening van het Rijk te
nemen, maar niettemin de bouw van de
ze woningen in de „vrije sector" te doen
als de woningnood is gelenigd, zullen de
bewoners deze woningen gaan verlaten
want de gebreken zullen dan aan het
licht komen en als hinderlijk worden
gevoeld. Het vele glaswerk zal bijv.
tocht en lekkage veroorzaken, de hout
en board-constructies gehorigheid, enz.
En daar komt dan nog bij de aanmer
kelijk hogere huur voor deze woningen.
Degenen, die deze woningen exploite
ren (particulieren, verenigingen of ga-
meenten) zullen dan genoopt zijn de hu
ren aanmerkelijk te verlagen, het ex
ploitatietekort zal daardoor verhoogd
worden, nog afgezien van de ongunstige
invloed op de exploitatie van de op de
duur abnormaal hoog wordende onder
houdskosten. Het Rijk zal dan zijn bij-
geschieden, zodat de beperking tot het van joo.per jaar niet verho-
aan elke gemeente toegewezen bouw-
volume daarvoor niet zal gelden. Geen g
wonder dus dat vooral in stedelijke ge-
DE GEHEIME ACCOORDEN VAN MOSKOU EN CHARBIN
M£OEZEOGEN?.CHAPj
|y*M De USSR wee
KfgRDEDiGIHG
CHIN. VOL
ECONOMISCH ONDER
INVLOED VAN1 USSR
LEGERING VAN
SOWJÉT OARNtfOE
SUITES
-^MONGOLIË
S05JWI
ZELFBESTUUR)
ONDER INVLOED
jv&t^ssgHH
GEZAMENLIJKE: INVLOED
VAN USSR EN CHINESE
VOLKSREPUBLIEK
hinese' Volks
V PELT-P.lBniSBl
Op de beschuldiging van de Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken Acheson, dat Rusland van plan was de drie Noordelijke pro
vincies van China te annexeren, heeft Vishinsky heftig geantwoord,
dat deze beschuldiging „absurd" moest worden genoemd. Thans
maakt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken echter
bekend, dat het op de hoogte is van een „geheim" verdrag dat tussen
Mao Tse Tung en Stalin overeengekomen zou zijn en waarbij
Hutten -Mongolië de zogenaamde onaf hankelijke volks
republiek economisch geheel onder Russische invloed zou komen,
terwijl Rusland bovendien nog het recht zou krijgen daar garnizoenen
te legeren. In Mandsjoerije zou voorts de geheime politie onder
Russische leiding worden geplaatst, en China zou de medezeggen
schap van de Sovjet-Unie bij de verdediging van dit gebied erkennen.
Over Singkiang werd overeengekomen, dat ruimte zou worden
gelaten zowel voor Russische als Chinese invloed. Aan Binnen-
M on g olie zou „zelfbestuur" worden verleend, dat echter onder
Russische invloed zou staan, zodat er tussen deze provincie en het
eigenlijke China slechts een losse band zou overblijven.
i
(Van onze verslaggeefster)
Binnen anderhalve maand zullen in
s Amsterdam geen „blokbapdjes" meer
rijden. Inplaats daarvan worden alle
taxi's voorzien van een wit-zwart-ge-
blokt neonbuisje achter de voorruit,
dat desgewenst kan worden uitge
schakeld. Deze maatregel is genomen
ten behoeve van ijdele lieden, die
„voor de buren" willen doen of zij in
een eigen auto rijden. Het voordeel
vap het nieuwe systeem is wel, dat
men 's avonds op grote afstand een
lege taxi kan zien aankomen.
Het was tijdens een persconferentie,
die door de directie van de Taxicentrale
belegd werd, dat de directeur, de heer
F. Houtgraaf, dit nieuwtje uit zijn be
drijf mededeelde. Voorts sprak hij over
het fooienstelsel, voor vele Amsterdam
mers een doorlopende ergernis. Tot
voor kort waren én de tarieven en de
lonen der chauffeurs landelijk geregeld.
Een chauffeur verdiende f 18.per
week plus 7 pet. over de opbrengsten.
In dat geval waren de taxi-onderne
mers verplicht het zgn. „fooienbiljet"
in de wagen te hangen, dat de passa
giers opwekte tot het geven van de
„gebruikelijke" fooi: 10 pet. met een
minimum van een kwartje
In Amsterdam, waar ook de tarieven
gemeentelijk zijn vastgesteld, werd dit
veranderd. Hier verdiende een chauf
feur f 15.met 10 pet. van de op
brengst. Die vijftien gulden zijn- lang
zamerhand geklommen tot achttien
door de „Joekes"-gulden en de normale
5 pct.-verhoging. Het fooienbiljet is dan
ook uit de wagens verdwenen. Het ge
ven van fooien is dus absoluut niet ver
plicht.
Het is echter niet onmogelijk, dat
de tarieven binnenkort zullen worden
herzien. Door de 5 pet. loonsverho
ging is alles, ook voor de taxibedrij
ven, duurder geworden. Het is dan
ook niet uitgesloten, dat het wagen
park zal worden uitgedund. Het ge
bruik van taxi's is sinds de eerste ja
ren na de oorlog met een derde ver
minderd en op deze manier zou de
Taxicentrale haar service aan het pu
bliek niet kunnen voortzetten.
Tot die service behoort in de toe
komst ook, dat de chauffeurs beter
voorzien zullen zijn van wisselgeld, zo
dat de veel voorkomende moeilijkheid
van: „Ik heb alleen maar vijf en twin
tig gulden" en „Ik kan het niet wisse
len" van de baan is.
Tenslotte wees de heer Houtgraaf er
op, dat het zeer onverstandig is om, als
mén de centrale belt en niet direct ge
hoor krijgt, de hoorn weer op te hangpn
en opnieuw aan te vragen. Na vijf a
zes oproepsignalen begint namelijk het
lichtje bij de telefoniste te flikkeren en
weet zij: „Die klant wacht al een tijd
je". Dus niet vérsagen U wördt ge
holpen.
De aankomst van de premier en mi
nister van Buitenlandse Zaken van
Rood China, Chou en Sai, aan het
Yaroslavl-station t.e Moskou. Links
minister Andrei Vishinsky. Direct na
zijn aankomst sprak de minister via
de Russische radio.
mmminiiiiiniiimiiniiiiiiimimiiitMiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiniK
(Van onze speciale verslaggever)
De vorst houdt aam. Ook in de afge
lopen nacht heeft het op verschillende
plaatsen in ons land hard gevroren..
Woensdrecht met een minimum van 11
(juist als in de nacht van Woensdag op
Donderdag) spant de kroon. Terschel
ling verschilde liefst tien graden, daar
mat men 1, Den Helder bracht het
sléchts tot twee graden vorst: Deelen bij
Arnhem, vliegveld Twente, Hoek van
Holland en Beek bij Maastricht volgen
met 5, Vlissingen en Schiphol noteer
den 7, Gilze-Rijen, Groningen, Eind
hoven en Valkenburg bij Leiden —8, ae
Bilt en Ypenburg registreerden tenslot
te —9. Ook in het buitenland vroor het
stevig. Berlijn had acht graden vorst,
Stockholm zes en Parijs vier. Londen
bleef met 3 aan de lage kant.
Dat de scheepvaart buiten onze gren
zen ook hinder ondervindt van de vorst
blijkt wel uit het feit, dat men in Oos
tenrijk speciale maatregelen genomen
heeft om de bruggen over de Donau en
de Inn tegen de ijsgang te beschermen.
Schiermonnikoog is nog niet geïso
leerd. Wel kan de rijksveerboot niet
meer volgens de dienstregeling varen,
omdat het ijs en de lage waterstand
zeer veel oponthoud veroorzaken, maar
de verbinding met het vasteland kan,
dank zij het open water aan het Wes-
terstrand van het eiland, gehandhaafd
worden.
Donderdag is bij het schaatsen de elf
jarige M. B. te Roden (Drente) verdron
ken. Hij schaatste op het ijs van een
zwembad, geraakte in een wak en kwam
onder het ijs. Na verloop van enige tijd
slaagde men er in hem op te halen
maar de levensgeesten bleken reeds ge
weken.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Droog weer met plaatselijk veel
bewolking en hier en daar mist.
Zwakke, af en toe matige wind over
wegend tussen Oost en Zuid. Van
nacht en morgenochtend op de mees
te plaatsen matige vorst en morgen
overdag bijna overal temperaturen
om het vriespunt.
Zon: 8.28—17.19. Maan: 11.07—4.12.
Minister Joekes heeft bij hef debat
in de Tweede Kamer over de vijf pet.
loonsverhoging medegedeeld, dat over
de vraag of ook gehuwden beneden 23
jaar en kostwinners beneden 23 jaar in
de loonsverhoging volledig zouden moe
ten delen, advies zou moeten worden in
gewonnen by de Stichting van de Ar
beid.
Naar wij vernemen is dit advies in
middels uitgebracht en was de meerder
heid van het Stichtingsbestuur van oor
deel dat de toekenning van de loons
verhoging van 5 pet. ook aan kostwin
ners en gehuwden beneden de 23-jarige
leeftijd geen aanbeveling verdient.
Naar wfj vernemen zou hedenmiddag
te Washington de overeenkomst tot
wederzijdse militaire hulpverlening
tussen Nederland en de Verenigde Sta
ten worden ondertekend. Voor Neder
land zal de ondertekening geschieden
door de ambassadeur te Washington
mr. E. N. van Kleffens.
Moeten wij nog vermelden, dat voor
Zondag a.s. alle veldsporten stil liggen?
Er is geen voetbai, nockey, handbal of
korfbal. Net voetbalprogramma is opge
schort tot 4 en 5 Februari.
meenten de gemeentebesturen en de wo
ningbouwverenigingen zich naarstiglijk
hebben geworpen op de bestudering van
deze mogelijkheid om eindelijk naar
men hoopt de woningnood op krach
tige wijze te kunnen bestrijden.
Bij nadere beschouwing rijzen echter
verschillende bedenkingen, welke tot een
zeker voorbehoud nopen.
Het is algemeen bekend, dat de arbei
derswoningen, zoals die tot dusver ge
bouwd werden en welke een exploita
tietekort van plm. 400.per jaar op
leveren, voldoen aan door de minister
van Wederopbouw en Volkshuisvesting
vastgestelde normen. Het zijn behoor
lijke woningen die in overeenstemming
zijn met het thans hier te lande bestaan
de woonpeil. Zij bevatten geen enkele
luxe. De afwerking en constructie is zo
danig dat een lange levensduur verze
kerd is, zonder dat in de latere jaren
voor extra-uitgaven voor onderhoud en
herstel gevreesd moet worden.
Nu rijst onmiddellijk de vraag, als men
de plannen voor de goedkopere arbei
derswoningen ziet: hoe bereikt men daar
en andere vraag is, of ongelimiteer
de aanbouw van deze goedkopere
woningen niet ontwrichtend zal
werken op het bouwbedrijf. Aanvanke
lijk was een volume van 3000 woningen
voor de „vrije" sector gereserveerd. Dat
was op het moment, dat men bouw in
de vrije sector alleen mogelijk achtte
voor kapitaalkrachtige personen, die de
bouw van hun eigen woning zelf geheel
kunnen bekostigen. Het is mogelijk, dat
de minister voor het eenvoudige type
arbeiderswoningen een extra volume zai
toestaan, doch ook hier zullen zekere
beperkingen in acht moeten worden
genomen. Anders bestaat er groot ge
vaar, dat er weer zoals enkele jaren
terug het geval was teveel bouwwer
ken in uitvoering zijn, waardoor de
aannemers in moeilijkheden komen bij
het werven van de nodige arbeidskrach
ten.
Tenslotte willen wij nog waarschuwen
tegen het gevaar, dat de goedkope wo
ningbouw oplevert voor de handhaving
van het huidige woonpeil. Vooral de
woningbouwverenigingen, wier taak
het is de volkshuisvesting te behartigen,
de besparing van ongeveer ƒ3000 op de zullen dit terdege moeten overwegen
bouwkosten van één woning? Belang
rijke factoren zijn hierbij het ver door
gevoerde gebruik van genormaliseerde
materialen en het feit, dat deze wonin
gen in complexen van minstens 100 stuks
gebouwd moeten worden. Deze factoren
hebben een prijsverlagende werking,
zonder dat daardoor de kwaliteit van
het bouwwerk wordt geschaad. Men
moet echter om tot de beoogde be
zuiniging te komen nog andere maat
regelen nemen en deze tasten de deug
delijkheid en de bruikbaarheid van de
woningen wel degelijk aan.
Wij hebben verschillende plannen ge
zien en het bleek ons dat men de be
zuiniging algemeen zoekt door de
uiterste beperking van het metselwerk,
waartegenover veel glas, board en hout
wordt gebruikt (hout zelfs in de bui
tenmuur); in beperking van het aantal
stookgelegenheden, het weglaten van
erfafscheidingen, enz. De inhoud wordt
uiteraard ook zo veel mogelijk beperkt
(woningen met 1 woon- en 3 slaapka
mers, inhoud 220 a 250 M3). De finan
ciële berekeningen wijzen uit, dat on
danks de rijksbijdrage van f 100 per jaar,
de huren van deze woningen ongeveer
f 1.— per week hoger zullen zijn dan
die van de normale woningwetwoningen.
Zeker, de woningzoekenden zullen nu
dankbaar zijn met deze, zij het ook
enigszins primitieve, woningen. Maar
Als de gemeenten en de woningbouw
deze vereenvoudigde bouw op grole
schaal gaan toepassen, dan ontstaat het
gevaar, dat het Rijk (en wij denken
hierbij in de eerste plaats aan de mi
nister van Financiën!) de bijdragen
voor de normale arbeiderswoningbouw
zoals wij die tot dusver kennen
zal stopzetten en uitsluitend financiële
steun zal verlenen aan de op een aan
merkelijk lager peil (wat indeling en
constructie betreft) staande vereenvou
digde woningen. Het gevolg daarvan zai
zijn, dat de arbeidersstand geleidelijk
zal worden gedrongen naar een woning
type, dat onvoldoende waarborgen biedt
voor een behoorlijke, duurzame bewo
ning. Het financieel belang mag het so
ciale niet gaan overheersen!
Indien er, buiten het van overheids
wege zorgvuldig voor alle gemeenten
gedistribueerde bouwvolume, in ons
land nog vrij bouwvolume beschikbaar
is (en als men de activiteit ziet om tot
de eenvoudige woningbouw over te
gaan, moet dit nog vrij omvangrijk zijn!)
behoort dit ook over de gemeenten te
worden verdeeld opdat de volkswoning
bouw krachtiger en op verantwoorde
wijze ter hand kan worden genomen.
Het grote sociale belang van een goede
woning, ook voor de arbeiders, recht
vaardigt onzes inziens een financieel
offer van de overheid.
Naar U. P. uit Djakarta meldt, is het Indonesische leger achter een plan van
Westerling gekomen om Djakarta aan te vallen. Republikeinse strijdkrachten
hebben een deel van Westerling*® strijdmacht van tweeduizend man, die langs
de weg van Bandung naar Djakarta oprukte, bij Tjiandjur opgevangen en en
kele honderden gevangenen gemaakt. „Hierdoor is verhinderd dat Djakarta een
tweede Bandung werd", aldus een woordvoerder van het republikeinse leger.
De inlichtingen over deze voorgenomen aanval zijn verkregen uit het verhoor
van de acht mannen, die Donderdag gevangen genomen zijn bij de actie in
Djakarta.
voren had de waarnemend premier aan
gekondigd, dat, indien de motie zou wor
den aangenomen, de te Bandung aan
wezige ministers hun portefeuilles ter
beschikking zouden stellen.
Reuter bericht uit Bandung, dat troe
pen van Westerling tezamen met leden
van de Darul Islam vandaag in een hal
ve cirkel rond Bandung zijn geconcen
treerd. Ook zou de Darul Islam een cor
don hebben getrokken rond Tasikmalaia.
Een van de aanvoerders van het leger
van Westerling, Van der Meulen, die
deelnam aan de aanval op Bandung,
heeft zich Woensdagavond gemeld. Hij
bevindt zich thans in arrest bij de poli
tie en de T.N.I. te Tjiandjur.
Donderdagochtend heeft het parlement
van Pasundan in geheime zitting een
motie van wantrouwen aangenomen. Te-
De drie westelijke commandanten van
Berlijn hebben hun Russische collega,
generaal-majoor Kotikof, een schrijven
gezonden, waarin wordt geprotesteerd
tegen het ophouden van het verkeer van
vrachtauto's aan de grens bij Mariën-
borg, tussen de Westelijke zones en de
Sovjet-zone van Duitsland. De comman
danten uiten in deze brief de klacht, dat
geen antwoord is ontvangen op een brief
van 24 Januari, waarin geprotesteerd
werd tegen de aanhouding van 11 vracht
auto's aan de Westgrens van Berlijn.
Intussen zijn de gevallen van Russi
sche inmenging in het verkeer tussen
Berlijn en de Westelijke zone talrijker
geworden „en het is niet langer mogelijk
aan de conclusie te ontkomen, dat deze
incidenten een weloverwogen poging
zijn om de normale beweging van per
sonen en goederen te beperken", aldus
de brief. De commandanten uiten de
klacht, dat de Russische autoriteiten bij
het controlepunt Mariënborg „voort
durend een andere uitleg aan hun in
structies geven" en telkens voorheen
erkende documenten ongeldig verklaren.
„Dit optreden is kennelijk zo onge
rechtvaardigd en de redenen, die de
Sovjet-functionarissen daarvoor op.
geven, zijn zo onbenüllig, dat wjj de
indruk krijgen, dat het de Sovjets er
om te doen is, het besluit van de mi
nisters van Buitenlandse Zaken van
Juni 1949, om de normale beweging van
personen en goederen tussen Berlijn en
de Westelijke zones volledig te herstel
len, te dwarsbomen". De commandanten
verzoeken de onmiddellijke uitvaardi
ging van orders „ter opheffing van deze
abnormale beperkingen."
Volgens het West-Duitse persbureau
D.P.A. heeft een Amerikaans convooi
van 50 wagens, dat op weg was naar
Berlijn, gisteren de Sovjet-contrölepost
bij Mariënborg ongehinderd kunnen pas
seren, doch is de toestand voor het
Duitse vrachtautoverkeer slechter ge
worden. Er worden slechts drie vracht
wagens per uur doorgelaten. De Oost-
Duitse politie heeft de laatste vijf dagen
haar toevlucht genomen tot een zeer
grondige inspectie van de papieren der
wagens. Voordien konden 20 vracht
auto's per uur de controlepost passeren.
Volgens een Engelse automobilist, die
dit punt Donderdagavond passeerde,
stonden aan de Westkant bij Mariënborg
bijna 300 vrachtauto's te wachten, aan
de Oostkant 120. De chauffeur aan de
kop van de Westelijke queue verklaarde
sinds Dinsdagavond op doorlating te
hebben gewacht.
Uit kringen, die in nauwe betrekking
staan met John McCloy, de Amerikaanse
Hoge Commissaris voor Duitsland, wordt
vernomen, dat naar de mening van
McCloy de toenemende beperkingen van
het verkeer naar en van Berlijn het be
gin betekent van een „sluipende blok
kade". De Hoge Commissaris zou van
oordeel zfjn, dat de nieuwe beperkingen
'n poging vormen om te voorkomen, dat
de Westelijke sector te welvarend wordt.
McCloy dacht niet, dat de Russen een
blokkade in dezelfde vorm als verleden
jaar zouden invoeren, maar hfj meende
wel, dat zij een nieuwe tactiek in de
zelfde lijn zouden proberen, aldus deze
ringen.
Wapen u met tevredenheid; gij
wordt een onneembare vesting,
Naar thans blijkt, heeft slechts een
gering aantal manschappen ongeveer
tien man Donderdagmiddag de aan
val op de politiepost in het centrum van
Djakarta ondernomen. Acht van hen
zijn gearresteerd, twee zijn omgekomen
b« het vuurgevecht cn ook zijn vijf mi
litairen van het republikeinse leger ge
sneuveld.
De belangrijkste straten in het cen
trum van de stad waren afgezet, doch
na enkele uren was de afzetting reeds
opgeheven. Voor een groot deel van de
bevolking van Djakarta is de gebeur
tenis ongemerkt voorbij gegaan. Bij het
invallen van de duisternis was het in
de stad tamelijk rustig. Er werd ijverig
gepatrouilleerd door politie en T N.I
Het tramverkeer was reeds in de loop
van de middag gestaakt.
Des avonds deed zich een incident
voor op het Koningsplein West, toen de
bestuurder van een personenauto geen
gevolg gaf aan het bevel van een con
trolepost om te stoppen. Er werden op
de wagen, die een nummerbord droeg
gemerkt „K. M." (Koninklijke Marine)
doch waarvan het nummer niet kon
worden gelezen, enkele schoten gelost
De auto is doorgereden.
De militaire gouverneur van Dja
karta, overste Jahja, heeft enkele
veiligheidsmaatregelen genomen.
Hiertoe behoorde klaarblijkelijk ook
het schrappen voor radio-uitzending
van de bekende verklaring, die dr.
Hirschfeld en de legercommandant
hebben uitgegeven.
Kolonel Simatupang heeft verklaard,
dat de troebelen in Djakarta te wijten
zijn aan het feit, dal er nog te veel
zich in de stad bevindende Indonesiërs
tot het K.N.I.L. behoren.
„Dat is een gevaarlijk verschijnsel",
zei hij, „want de Nederlandse leger-
autoriteiten, die het K.N.I.L. jaren
lang voor hun doeleinden hebben ge
bruikt, laten er zich nu niets mPer
aan gelegen liggen. Dit is immoreel,"
aldus de kolonel. „De Nederlanders
hebben deze manschappen nog niet
eens naar ons leger doen overgaan.
De troepen van de K.N.I.L. zijn nog
steeds trouw verschuldigd aan Neder
land."
Ongeveer ter zelfder tijd vaardigde
het Nederlandse legerhoofdkwartier een
communiqué uit, waarin het Nederlandse
leger een overzicht geeft van de voor
lichting, die het aan de troepen van het
K.N.I.L. over de nieuwe toestand heeft
Turk Westerling is dertig jaar oud
en heeft Turkse, Nederlandse en
Griekse voorouders. Zoals bekend
bezit hij de Nederlandse nationali
teit. Als zijn adres geeft hij op:
Istanbul.
Westerling spreekt Engels met een
Canadees accent. Aanvankelijk maak
te. hii deel uit van een Nederlandse
brigade in Wolverhampton, maar
weldra zag hij kans overgeplaatst
te worden naar Burma. Daar was hij
lid van de lijfwacht van Lord Mount-
batten. de Geallieerde opperbevel
hebber in Zuid-Oost-Azië. Vervol
gens kwam hij terug naar Engeland
en werd boven Nederland gg-„drop-
ped". In 1945 maakte hij een para
chutesprong boven Sumatra en sloot
zich vervolgens aan bij het Britse
bezettingsleger. In 1946 stond hij aan
het hoofd van een Nederlandse le
gereenheid en streed hij'tegen Indo
nesische guerilla's. Nadat hij gede
mobiliseerd was vormde hij zijn
eigen leger, de A.P.R.A.
verstrekt. Hierin wordt gezegd, dat er
op dit ogenblik niet een enkele soldaat
van het K.N.I.L. kan zijn, die niet tot in
bijzonderheden de feiten kent, betref
fende de overgang naar het nieuwe fe
derale leger. Er zijn verdere voorberei
dende maatregelen getroffen en de man
schappen verkeren in afwachting van
een definitieve regeling.
Intussen heeft thans de minister van
Defensie der V.S.I. bekend gemaakt, dat
de overgang van het Indonesisch perso
neel van het K.N.I.L. haar de strijd
krachten der V.S.I. is begonnen en bin
nen zes maanden zijn beslag zal krijgen.
Het Indonesische personeel van het K N.
I.L. zal, zei hij verder, met open armer
worden ontvangen, indien het zijn kunde
en zijn inspanning loyaal ten dienste wil
stellen van de strijdkrachten der V.S.I.
Volgens het te Surabaja verschijnende
blad „Javapost" is in Surabaja een anti-
Westerling-comité opgericht, dat zich
volgens mededeling in het blad ten doel
stelt „het streven van buitenlanders om
in Indonesië rust en orde te verstoren",
te bestrijden.
Naar U. P. uit Lake Success meldt, heeft
de perschef van de Indonesische delegatie
verklaard, dat, als de situatie op West-
Java geschapen door het optreden van
Westerling verergert, de V.S.I. zich tot de
Veiligheidsraad zullen wenden. Dit zal ook
geschieden als men in Indonesië dc indruk
krijgt, dat de Nederlanders niet samenwer
ken in de geest van de Unie.
Hij beweerde, dat de actie van Wester
ling deel uitmaakt van een „samenzwering
onder Nederlandse legerofficieren". Hij
verklaarde voorts, dat de Indonesiërs de
Nederlandse regering geenszins er van be
schuldigen, bij dit complot betrokken te
zijn. Wel geniet volgens hem de samen
zwering de steun van „hoge Nederlandse
officieren".
In Indonesische kringen tc Lake Success
is men van mening, dat de situatie op
West-Java beslist zal worden in een groot
treffen, dat vermoedelijk in de omgeving
van Bandung zal plaats hebben.