CARNAVAL DER SLEEPBOTEN IN VOLLE GANG
Verkeer gisteravond lam gelegd
door spekgladde ijskorst
ARBEID AAN WA TERST0FB0M BEGINT
MR. STIKKER
Priesters leggen eed van trouw
met restrictie af
Zolang er in de vaarwegen ijs is
hebben zij hun neuzen voor
ZIJ, DIE VIELEN
Arrestaties in Den Haag brengen
gemoederen in beweging
O.E.E.S.
Tot hoofd en hart
HET IJSSELMEER IS
„NIEMANDSLAND"
Sukarno moet reis
bekorten
Britse marine ontwerpt
„ontsnappingspak
Nieuwe haven voor
Melbourne
-
Binnenvaartschepen vluchten voor drijfijs
Het weer.
Vandaag dooi over
gehele land
PETROLEUM35 cent
per twee liter
Verband met Schallenberg of zaak Visser-Bos?
President Truman geeft verstrekkende
instructie aan de commissie
Bom kan 250 vierkante
kilometer verwoesten
Leider benoemd van
MILITAIR VLIEGTUIG
VERONGELUKT
Nieuwe ontwikkeling in
zaak-Schallenberg
Post voor buitenland moet worden aangeboden
WOENSDAG 1 FEBRUARI 1950
73ste JAARGANG No. 2468
Westerling's mannen
in Djocja?
Voorzien van seinlicht
Karwei voor Nederlandse
aannemers
FRANS PROTEST TE MOSKOU
Tempo, tempo
Eerste commentaren
Oud-dictator van Lithauen
wordt metaalbewerker
De Raad van de Organisa
tie voor Europese Economi
sche Samenwerking heeft
Dinsdag met algemene stem
men de benoeming van de
Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken, D. U,
Stikker, tot politiek bemidde
laar van de Organisatie goed
gekeurd.
De secretaris-generaal Mar-
jolin deelde aan verslagge
vers mee, dat Stikker zijn
functie van minister van Bui
tenlandse Zaken zal blijven
waarnemen en zijn tijd zal
verdelen tussen de wee.
Beide inzittenden gedood
Merkwaardige vergiftiging
te Den Haag
„Van Oldenbarnevelt"
op thuisreis
DE KERKSTRIJD IN TSJECHOSLOWAKIJE
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postqiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, te!. 3993
Voor klachten over de bezorging f»a 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W Boerriqter.
Hoofdredacteur: Drs. H W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per mitlimeter-
hooqte. Inqezonden meaedelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooqte.
De administratie benoudt zich het recht voor
advertentiër. eventueel zonder opqave van
redenen te weiqeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents oer week,
f 1.52 per maand, f 4.55 oer kwartaal.
(Van onze speciale verslaggever)
Het carnaval van de sleepboten is overal in onze lage landen in volle gang.
De schepen hebben hun neuzen voor, zoals de vakterm luidt; wij zouden willen
zeggen: hun feestneuzen, de ijsploegen, waar zij vrij baan mee maken door
de al broos en brokkelig gedooide korst op vaarten en kanalen. Dat snijdt er
bij dit weertje doorheen ais koek. de kracht van het ijs gebroken in de troebele
zee van regen en mist, die onverwachts over het land spoelt. In de code-
telegrammen, welke de Nederlandse IJsberichtendienst van Rijkswaterstaat
te 's-Gravenhage zolang er ijs ligt dagelijks verzendt aan de IJsbestrijdings-
verenigingen, gaan thans de mededelingen de weg van het alphabet terug,
van I, tot B, van zwaar vast of opeengepakt drijvend ijs naar zwak dan wel
verspreid drijvend ijs. Tot de letters M (verdwijnend ijs, niet meer hinderlijk)
en uiteindelijk A (blank water) overheersen en de taak van de dienst, die
behalve telegrammen ook dagelijks aan alle belanghebbenden ijskaartjes
verzendt, voorlopig weer is opgeschort. Elke winter opnieaw beschikt de
IJsberichtendienst over een prima organisatie, die steunt op gegevens van
148 waarnemingsposten overal langs de binnenwateren. Hij is paraat zodra
de vorst invalt en blijft in actie tot het ogenblik, dat alle wateren weer voor
de scheepvaart vrij zijn.
IJsvorming op het zo uitgebreide net
van Nederlandse binnenwateren is nu
eenmaal een geduchte bedreiging van
het economische leven in onze lage lan
den en in het bijzonder geldt dit voor
Amsterdam, dat de grootste cultuurha
ven ter wereld heeft, van IJmuiden tot
de Oranjesluizen feitelijk één groot
dok met stilstaand water. Vandaar dat
de hoofdstedelijke haven over vier flin
ke ijsbrekers beschikt, met subsidie van
Rijk, Provincie en Gemeente gebouwd
voor de Vereniging voor Algemene
Scheepvaartbelangen. Deze vereniging
werd opgericht in de nog altijd legen
darisch strenge winter van 1890; om het
Noordzeekanaal en het IJ, de hartader
van Amsterdam, te allen tijde zo lang
mogelijk voor de scheepvaart begaan
baar te houden, liet zij twee ijsbrekers
bouwen, de IJsbreker I en II, bestemd
om in diep water te opereren. In 1935
kregen deze beide schepen gezelschap
van de Ijsbeer, een ijsbreker, die niet
alleen voor het Noordzeekanaal be
stemd was, maar ook op minder diepe
binnenwateren zijn werk kon verrich-
tien. En tenslotte werd de vloot in het
afgelopen jaar uitgebreid met de Wal
vis, die Zaterdag haar proefvaart maak-
De activiteit van Westerling heeft
Sukarno genoodzaakt zijn reis door de
landen van het Verre Oosten te bekor
ten. en naar Djakarta, terug te keren,
aldus verneemt Associated Press van ge
zaghebbende zijde te Rangoon.
Strijdkrachten van Westerling zijn
Djokjakarta binnengedrongen, aldus
heeft vandaag de militaire gouverneur
van de stad verklaard, zo meldt A.P.
Hij zei in een interview met de cor
respondent van een plaatselijk blad, dat
„het volk zich geen zorgen moet maken
over de infiltratie van Westerling, want
de regering is waakzaam".
.11
De Britse marine heeft bijzonderheden
bekend gemaakt over een ontsnappings
pak voor zeelui, die opgesloten zitten in
een gezonken onderzeeër.
Aan één van de schouders van het
pak is een automatisch seinlicht beves
tigd om als gids te dienen voor red
dingsvaartuigen, die op zoek zijn naar
overlevenden.
Het feit, dat bij de ramp van de „Tru
culent" 64 personen om het leven zijn
gekomen, wordt gedeeltelijk geweten
aan het" ontbreken van een dergelijk
seinlicht. Vele van de mannen, die uit
de „Truculent" ontsnapten, zijn door de
sterke stroom naar zee afgedreven zon
der opgemerkt te worden.
Het ontsnappingspak is vervaardigd
van met rubber behandeld nylon; het
weegt slechts 2,7 kg.
Het seinlicht aan de schouder flitst
automatisch aan wanneer het zeewater
een lege cel, aangebracht onder een
mouw van het pak, binnenstroomt.
Een tiental werkschepen, onder welke
een baggermolen en een hopper, zal bin
nen enkele weken naar Australië wor
den gesleept. Aan een combinatie van
aannemers is n.L opdracht gegeven tot
het graven van een nieuwe haven te
Melbourne.
L. Smit en Co.'s Internationale Sleep
dienst zal het transport van de verschil
lende vaartuigen verzorgen.
Men hoopt in Juni of Juli 1950 met
baggeren te kunnen beginnen, waarna
over ongeveer 2% jaar Melbourne een
nieuwe haven zal bezitten.
De Franse regering heeft aan de Rus
sische ambassade te Parijs een nota
doen overhandigen, waarin zij protes
teert tegen het Russische besluit de op
standige beweging van Ho Tsji Minh in
Indo-China te erkennen. Het besluit zou
de Frans-Russische betrekkingen ernstig
Runnen schaden. Copieën van de nota
S'jn overhandigd aan de diplomatieke
Vertegenwoordigers van de Ver. Staten
en Engeland te Parijs.
In de nota wordt verklaard, dat het
Sovjet-Russische besluit de beginselen
Van het internationale recht schendt,
naar de enige ordelijke Vietnamese re-
Bering die van Bao Dai is. Het Sovjet-
^Ussische besluit om „de opstandelin-
Senbeweging te erkennen zou het nog
Jhoeilijker maken de vrede in het land
herstellen". De consequenties van de
Russische daad tegen Frankrijk kunnen
niet worden onderschat, aldus de nota.
te, een schip eveneens met grote actie
radius op de binnenwateren, waar het
inmiddels reeds study door aan het werk
is.
Behalve deze vier Amsterdamse
schepen is er verder in Nederland
maar één speciaal gebouwde ijsbreker
en wel de Siberië, bestemd voor het
Rotterdamse havenicomplex, dat als
rivier- en tijhaven altijd minder over
last heeft van ijs dan Amsterdam.
Wanneer er niets te breken valt ver
dient de Siberië haar kost met sle
pen: de IJsbeer en de Walvis zijn, zo
als bekend, ook ingericht voor ber-
gings- en blussingswerk. Overigens
plegen zij, met de IJsbreker I en II,
van de korte, maar hevige winterse
inspanning te rusten op hun speciale
taSTT - -- - --
ligplaats, vroeger in het Oosterdok,
tegenwoordig in de oude mond van
het Noord-Hollands kanaal, aan do
overkant van het IJ.
Wat verder in ons land bij het ijs-
breken in actie komt, zijn in hoofdzaak
sleepboten, die daartoe een ijsploeg of
-neus voor krijgen. Zij worden voor het
werk gecharterd door de IJsbestrijdings-
verenigingen, die zijn gevestigd te Am
sterdam, Alkmaar (met de strijdvaardi
ge naam „IJsstrijd"), Delft, Gouda.
's-Gravenhage, Harlingen, Leiden, Rot
terdam en Utrecht.
Amsterdam telt tot op heden twee
verenigingen tot ijsbestrijding, de
reeds genoemde Vereniging voor Al
gemene Scheepvaartbelangen, date
rend van 1890, waar de heer Th. F.
Bastet directeur van is en de Amster
damse Vereniging, opgericht na de
strenge winter van 1929; hier is mr.
G. M. Greup, secretaris van de Kamer
van Koophandel, de grote man. Bin
nenkort zal de Amsterdamse Vereni
ging tot IJsbestryding opgaan in de
Algemene Vereniging, die daartoe
haar statuten gewijzigd heeft en haar
taak niet langer tot het Noordzeeka
naal beperkt. Ijsbeer en Walvis zijn
trouwens beide geschikt voor de gro
te binnenwateren rondom de hoofd
stad, waar de bemoeiingen van de
Amsterdamse Vereniging reiken op 't
Noord-Hollands kanaal tot Pur-
menend, op het Merwedekanaal tot
Vreeswijk, langs de Amstelroute tot
de Oude Rijn en op de Schinkelvaar»
tot Leimuiden.
In totaal kan de Amsterdamse ijsbre-
kersvloot een stoom- en motorkracht
Het „vlaggeschip" van de Amsterdamse
ijsbrekersvloot, de Walvis, die Zater
dag haar proefvaart maakte en intussen
het ijs rondom 'Amsterdam reeds de
kracht van haar 900 P.K. heeft doen
gevoelen.
(Van onze Verslaggever)
De regenval bij drie graden vorst,
waardoor zich overal op de wegen
een spekgladde ijskorst vormde,
heeft gistermiddag en -avond het
verkeer in een groot deel van ons
land lamgelegd. Reeds vrij spoedig
in de middag zagen autobus-exploi
tanten in Overijssel zich genoodzaakt
de diensten stop te zetten. Verschil
den autobussen hadden toen reeds
het eindpunt niet kunnen bereiken
en waren onderweg gestrand.
Op de kronkelige dijkweg Zwollc-
Deventer gleed de ene auto na de
andere naar de kant van de weg.
Alle verkeer was hier door de tien
tallen gestrande auto's volkomen
geblokkeerd. Omdat veelal zéér
voorzichtig werd gereden, zijn ern
stige ongelukken voorkomen kunnen
worden.
Het bnspersoneel, afkomstig uit
plaatsen rond Zwolle en Deventer,
was ernstig gedupeerd, omdat het
zijn woonplaats niet kon bereiken,
evenals automobilisten, die onder
weg waren naar het Noorden of
Zuiden, maar in Zwolle of Deventer
hun reis onderbraken en daar over
nachtten.
Ook in Friesland, Groningen en
Drente waren de wegen, tengevolge van
de regen, spiegelglad. Toen de duisternis
inviel, besloten vele autobusondernemers
de diensten te staken.
De Amsterdamse Gemeentelijke
Geneeskundige Dienst is gisteren,
over de hele dag gerekend, 27 maal
moeten uitrukken om assistentie te
verlenen aan slachtoffers van de
gladheid. Gelukkig waren de meeste
gevallen niet ernstig. In vijf geval
len zijn de slachtoffers in een zie
kenhuis opgenomen. Zij hadden
allen beenbreuken.
Overigens was 't verkeer in de hoofd,
stad Dinsdagavond aanzienlijk minder
dan gewoonlijk. Het voorzichtig rijden
van de automobilisten heeft er belang
rijk toe bijgedragen, dat het aantal on
gevallen beperkt is gebleven.
Ingevolge van overlast door sneeuw
en jjs moesten de Nederlandsche Spoor
wegen van gistermiddag twee uur af
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen het volgende
verlies in Indonesië is gerappor
teerd:
Koninklijke Landmacht:
Overleden 14 Januari 1950 in het
Mil. Hospitaal te Utrecht tengevol
ge van een op 4 Augustus 1949 in
'ndonesië opgelopen verwonding:
Korporaal J. P. Keyzers, legernr.
10621103, afkomstig uit Chaam
(N.-Br.).
Kon. Ned.-Ind. Leger:
Geen verliezen.
Dat hij rustte in vrede.
een aantal treinen op de trajecten Am
sterdamHaarlemZand voort, Haarlem
VelsenIJmuiden, AmsterdamUit
geestVelsen en UitgeestAlkmaar la
ten vervallen.
Gevlucht voor het drijfijs in onze grote
rivieren hebben honderden schepen
van de binnenvaart dekking gezocht in
de verschillende havens langs Waal en
Maas. Bij Lobith ligt thans een 130-
tal schepen, terwijl een gelijk aantal lig
ging heeft gekozen in de haven bij
Weert. Vele schepen liggen in het Ju
liana Kanaal en ook bij Gorcum. Slechts
een enkele schipper durft thans nog een
tocht door de met drijfijs bezaaide rivie.
ren te wagen. Gistermorgen kwam er
één binnenschipper bij Lobith de Rijn
afzakken .Hij koos echter een veilige
ligplaats in de haven. Gistermiddag arri
veerde er nog een, die echter de tocht
verder voortzette. Voorbij Gorcum kun
nen slechts zeer sterke motorschepen
zich een weg door het drijfijs banen.
van meer dan 3000 p.k. tegen het ijs in
zetten. In deze dagen zijn alleen de Ijs
beer en Walvis in actie gekomen; de
laatste heeft met frisse moed al groot
werk geleverd op Merwedekanaal en
Sehinkelroute. De IJsbreker I en II ko
men er eerst aan te pas als het IJ en
Noordzeekanaal „dicht slaan", zoals de
vakterm luidt. Bij diep water gebeurt
dit pas laat en moet het flink vriezen.
De afgekoelde bovenlaag zakt hier voort
durend weg, en het warme onderwater
komt boven, waardoor een syphonbs-
weging ontstaat, die bij een diepte van
12 en meer meter vrij lang kan duren.
Pas wanneer het water tot op de bodem
tot vriespunt is afgekoeld, vormt zich
in korte tijd een zware ijslaag van soms
wel 40 cm. dikte, het beruchte en ge
duchte grondijs. Dit proces wordt ove
rigens ook door het zoutgehalte ver
traagd: het water in het Noordzeekanaal
is, als gevolg van het schutten in IJmui
den, altijd lichtelijk brak. Zo kunnen er
soms jaren verlopen, dat de beide oud
ste ijsbrekers in het geheel niet in actie
komen. Toch is hun bestaan economisch
verantwoord, want elke dag stagnatie in
het waterverkeer van een wereldhaven
als Amsterdam kost altijd nog veel en
veel meer dan het voor onbepaalde tijd
vegeteren van twee scheepjes.
Het IJsselmeer tenslotte vormt in
dagen van vorst en ijs „niemands
land". Hier te breken zou onbegon
nen werk zijn, want de wind drijft
de geulen telkens weer dicht. Op de
IJskaartjes, die bij vriezend weer van
dag tot dag aan de ijsbestrijdingsver-
enigingen worden verstrekt en waar
op in kleuren staat aangeduid of de
belangrijke waterwegen van Neder
land goed, moeilijk, zeer moeilijk of
in het geheel niet bevaarbaar zijn, is
het IJsselmeer al spoedig rood gear
ceerd. wat kortweg betekent volkomen
onbevaarbaar. De overheersende kleur
op de kaartjes, die bij hét toenemen
en aanhouden van de vorst in de af
gelopen dagen van paars (bevaarbaar)
naar rood (onbevaarbaar) verliep,
vloeit met het doorzetten van de dooi
weer snel terug van rood naar paars:
op het carnaval der sleepboten be
zwijkt en wiikt thans overal het ijs.
De opperbevelhebber van de Westerse Unie, veldmaarschalk Montgomery, is
van zijn hoofdkwartier in Fontainebleau per trein naar het wintervacantieoord
Mürren in het Berner Oberland gereisd. De dorpsjeugd haalde hem met bloemen,
vlaggen en muziek van het station.
Verwachting tot Donderdagavond:
Meest zwaar bewolkt met nn en
dan regen, hier en daar wellicht
voorafgegaan door sneeuw. Geleide
lijk toenemende en vooral in de
kustprovincies tijdelijk stormachtige
wind hoofdzakelijk tussen Zuid en
Zuid-Oost. Aanvankelijk temperatu
ren nabij het vriespunt, later weer
stijging van temperatuur.
Zon 8.20—17.29, Maan 16.42—8.41.
(Van onze speciale verslaggever)
Terwijl de minima-temperaturen in
het Noorden van ons land de afgelopen
nacht beneden nul lagen: Groningen en
Terschelling registreerden beide 4,
zijn de temperaturen in de rest van ons
land alle tot boven het vriespunt ge
stegen. Men verwacht, dat vandaag de
dooi over ons gehele land intreedt. In
tussen vriest het in Berlijn nog negen
graden. De vooruitzichten zijn voor
aanhoudende dooi nog vrij onzeker.
De Staatscourant bevat een prijzen-
beschikking voor lichtpetroleum, ingaan
de 1 Februari. De prijs waarvoor licht
petroleum ten hoogste te koop mag wor
den aangeboden of verkocht, bedraagt:
Amsterdam en Rotterdam (met uitzon
dering van Hoek van Holland) f 0.35
per twee liter; in de overige delen van
de provincie Noord-Holland en Zuid-
Holland (met inbegrip van Hoek van
Holland en met uitzondering van de
eilanden Goeree en Overflakkee, Marken
en Texel) en in de provincie Utrecht
f 0.18 per liter; in de overige provincies
f 0.37 per twee liter.
(Van onze Haagse redactie)
In Den Haag circuleren de laatste
dagen berichten, als zou de Rijks
recherche bü het voortgezet onderzoek
in de zaak van het ex-hoofd van de
Rotterdamse P.O.D. twee nieuwe arres
taties verricht hebben. Enige tijd ge
leden werden T. E. van de P.O.D. en
zijn medewerker J. P. S. gearresteerd
onder verdenking van verduistering van
Illegale fondsen tot een gezamenlijke
waarde van 45.000. Ongeveer een week
geleden werd de secretaresse van T. E.,
mej. M. H., gearresteerd zij bleek
geld onder haar beheer te hebben, dat
«0 niet kon verantwoorden en thans
zijn het dan een kapitein, J. M„ van
de cryptologische dienst van het minis
terie van Oorlog en een Haagse agent
van politie, A. V., die door de Rijks
recherche in arrest zijn gesteld.
De gearresteerde kapitein zou er van
verdacht worden bij het coderen en
decoderen van telegrammen en codes
inlichtingen verstrekt te hebben aan het
voormalige hoofd van de P.O.D., die na
de oorlog met gelden uit de illegaliteit
een soort van particuliere inlichtingen
dienst zou hebben opgericht. T. E. zou
deze gelden besteed hebben om ambte
naren steekpenningen te geven ter ver
krijging van waardevolle informaties
over bepaalde personen.
De gearresteerde Haagse agent van
politie, A. V., was in de oorlogsjaren
verbonden aan de documentatiedienst
van de Haagse politie. Het is tot op
heden niet precies bekend geworden,
waar deze agent van verdacht wordt. In
sommige berichten meent men te moe
ten aannemen, dat debeschuldigingen,
die tegen hem zullen worden ingebracht,
betrekking zullen hebben op het ver
strekken van inlichtingen uit processeD-
verbaal.
Staat deze zaak in verband met de
President Truman heeft de commissie voor atoomenergie gisteren instructie
gegeven het werk aan de waterstofbom te beginnen.
De president zei in een verklaring, dat hjj de commissie instructie had gegeven
het werk met betrekking tot alle vormen van atoomwapens, met inbegrip van
de „zogenaamde waterstofbom of superbom", voort te zetten, wegens zijn
verantwoordelijkheid „om er zorg voor te dragen, dat de V.S. in staat zfo'n
zich tegen iedere eventuele aanvaller te verdedigen." HU voegde er aan toe, dat
dit werk zou worden voortgezet op een grondslag, welke in overeenstemming
is met de Amerikaanse plannen voor vrede en veiligheid.
zo groot als de Verenigde Staten all»
soort leven zou vernietigen.
Dr. Urey achtte het niet uitgesloten,
dat Rusland bU de productie van de
waterstofhom een voorsprong had op
de Verenigde Staten.
Een andere natuurkundige veronder
stelde onlangs, dat geen vliegtuig de
waterstofbom zou kunnen afwerpen
zonder zelf door de ontploffing te wor
den vernield.
De ontwikkeling van atoomwapens
moest worden voortgezet, aldus bepaal
de de president, „totdat er een bevredi
gend plan voor internationale controle
op de atoomenergie is opgesteld." „Wij
zullen ook al die factoren blijven bestu
deren, welke betrekking hebben op ons
program voor vrede én de veiligheid van
dit land", aldus de president.
De kwestie, of de V.S. aan de pro
ductie van de bom moeten beginnen,
wordt reeds sedert vier maanden achter
de schermen besproken misschien
langer. Thans is officieel instructie ge
geven het werk aan de bom, die mis
schien duizend maal zo krachtig is als
de atoombom, te beginnen.
De kosten van deze reuzenbom zou
den volgens verschillende schattingen
200 millioen tot 300 milliocn dollar be
dragen. Het is mogelijk, dat de bom een
gebied van 250 vierkante km. kan ver
woesten. Dr. Urey, de uitvinder van het
zware water en een der mannen die de
eerst uitgeworpen atoombom vervaar
digden, citeerde vier dagen geleden een
rapport van enkele natuurkundigen, die
het mogelijk achten, dat de door een
ontploffing van de waterstofbom ver
oorzaakte radio-activiteit in een gebied
De Amerikaanse commissie voor
atoomenergie heeft in haar laatste half
jaarlijks rapport aan het Congress, dat
gisteren gepubliceerd is, verklaard, dat
de Verenigde Staten ,,in steeds toene
mend tempo atoomwapens produce
ren, verbeteren en opslaan".
In samenwerking met Engeland en
Zuid-Afrika wordt thans onderzocht in
hoeverre het mogelijk is uit Zuid-Afri
kaanse goudertsen in aanzienlijke male
uranium te verkrijgen.
Het rapport van de commissie zegt
verder, dat atoomwapens thans ..indus
trieel geproduceerd" worden, wat snel
ler- en doeltreffender gaat. De produc
tie van splijtbare materialen „bereikte
nieuwe records" en' er was begonnen
met het onderzoek naar de mogelijkheid
atoomenergie voor het voortbewegen
van schepen, duikboten en vliegmachi
nes te gebruiken.
Het rapport maakt tenslotte melding
van een verspreiding van laboratoria
door instelling van een laboratorium te
Sandia in Neuw Mexico en stelt vast,
dat grondig en steeds toenemend weten
schappelijk en technisch onderzoek no
dig is om Amerika's positie te handhaven.
Al spoedig nadat Truman had be
kend gemaakt, dat hij de commissie
voor atoomenergie opdracht bad ge
geven met het werk aan de water
stofbom te beginnen, kwamen de eer
ste commentaren los. In kringen van
Congress-leden werd Truman's besluit
over het algemeen toegejuicht.
Bernard Baruch. de ontwerper van
het Amerikaanse ontwerp voor interna
tionale controle op de atoomenergie,
noemde het „een verstandige beslissing,
die nodig is voor de wereldvrede".
Ook de Britse atoomgeleerde, prof.
Low, achtte Truman's besluit „buiten
gewoon verstandig".
Harry Pollitt, de leider van de Britse
communistische partij- beschreef Tru
man's beslissing als „de logische voort
zetting van Amerika's oorlogspolitiek".
Senator Brien McMahon, voorzitter
van de Amerikaanse Congress-commis-
sie voor atoomenergie, heeft verklaard,
dat „de grootste spoed" moest worden
betracht bij het werk aan de H-bom. Mc
Mahon zeide te geloven, dat het besluit
van de president, met de uitvoering van
het plan te beginnen, de goedkeuring
van het gehele Congress heeft.
Senator Scott W. Lucas (democraat
uit Illinois) zei: „Ik vertrouw er op, dat
de destructieve macht van de H-bom
tenslotte een instrument zal zijn, dat de
mensen weer tot nadenken zal stemmen.
Ik bid God, dat wij de bom nooit hoeven
te gebruiken".
Senator Tom Connally (democraat uit
Texas), voorzitter van de commissie
voor buitenlandse betrekkingen, zei: „Ik'
stem van harte in met hét optreden van
de president. Ik vind het verstandig en
van grote betekenis".
affaire Schallenberg en met de deviezen-
kwestie Visser-Bos? Dit is een -raag,
die velen zich stellen. Het is echter on
mogelijk over een en ander iets naders
te vernemen. De arrestaties worden noch
ontkend, noch bevestigd; dat is dan ook
het enige wat men van de zijde van de
justitie mededeelt. Het onderzoek schijnt
in een dergelijk stadium te verkeren,
zo vernemen wij, dat het niet gewenst
is enige mededeling, van welke aard dan
ook, te doen. Uit een en ander valt wel
af te leiden, dat de Rijksrecherche reso
luut het mes heeft gezet in deze affaire,
die door sommigen voor een internatio
naal smokkelcomplot gehouden wordt.
Intussen is J. P. S., secretaris van een
buitenlands consulaat te Rotterdam, cue
tezamen met het voormalig hoofd van
de P.O.D. werd gearresteerd, op vrije
voeten gesteld, nadat hij een volledige
bekentenis heeft afgelegd.
Een man, die eens twee dagen de
schepter over 2.5 millioen mensen ge
zwaaid heeft en het bevel over twee le
gers gevoerd heeft, is gisteren een nieuw
leven begonnen als arbeider te Chicago
m een metaalfabriek.
Povilas Plechavicius, de 59 jaar oude
vroegere1 opperbevelhebber van Li
thauen, is hier via een kamp voor ont
heemden met zijn. vrouw en twee zo
nen aangekomen.
Hij vertelde blij te zijn dit werk ge
vonden te hebben.
„Lang geleden heb ik geleerd, hoe ik
militairen moet bevelen en een gene
raal moet zijn. Ik heb geleerd, wat het
is een paar uur dictator te zijn. Nu ztl
ik leren een goede metaalbewerker te
worden."
Plechavicius werd twee dagen dicta
tor, nadat een door hem geleide mili
taire staatsgreep in 1726 de 'l.ithause
regering omver wierp. Na twee dagen
trad hij af ten gunste van een gekozen
regering. Van toen tot 1929 voerde hij
het bevel over het leger van Lithauen.
Tijdens de Duitse bezetting van
Lithauen in de laatste wereldoorlog
had hij een actief aandeel in de onder
grondse beweging, hetgeen hij moest
bekopen met een verblijf in een Duits
concentratiekamp.
De voorzitter en de vice-voorzitter
van de Raad van de O.E.E.S. zullen
twee dagen per maand ieder in het
hoofdkwartier van de O.E.E.S. te Parüs
zijn. Dit ten einde de invloed van de
O.E.E.S, te versterken.
De ministerraad heeft eveneens ge
concludeerd. dat de combinatie van mi
nister van Buitenlandse Zaken en poli
tiek leider van de O.E.E.S. zeer wel te
verenigen is en heeft aan de benoeming
haar goedkeuring gehecht. Mr. Stikker
heeft er zich eveneens van verzekerd,
dat men ook van Belgische zijde instem
de met zijn benoeming.
Dinsdagmorgen is nabij het vliegveld
Semplak te Buitenzorg een Harvard-
jager van de Militaire Luchtvaart neer
gestort. De beide inzittenden, de eerste
luitenant der artillerie-vlieger F. J. A.
Jellema en een soldaat van het K.N.I.L„
wiens naam niet wordt opgegeven, daar
de familie nog niet kon worden inge
licht, werden 'gedood. De oorzaak van
het ongeval is tot dusver niet bekend.
(Van onze Haagse redacteur)
In Den Haag circuleert nog altijd de
sarcastische vraag, wie toch wel de Duit
ser Schallenberg, wiens stoffelijk over
schot in September van het vorg jaar in
een sloot werd gevonden, „gezelfmoord"
kan hebben. Het, begin Januari door de
Procureur-Generaal uitgegeven commu
niqué betreffende het onderzoek na het
vinden van het Ujk, deed nieuwe vragen
rijzen. Met name wordt aangevochten de
passus, waarin gezegd werd dat de hui
selijke en financiële omstandigheden van
de overledene treurig waren. Men wil in
tegenstelling tot het communiqué ver
band leggen tussen de verdwenen ef
fecten van Mucke en het overlijden van
Schallenberg en er bestaat zelfs onenig
heid over de plaats waar het lijk gevon
den is. Voor velen blijft de belangstel
ling in deze affaire beperkt tot het ver
spreiden van min of meer fantastische
geruchten. Sommigen houden zich echter
op eigen gelegenheid bezig met een na
der onderzoek.
Tot de laatsten schijnt te behoren de
zeer verdienstelijk geachte oud-illegale
werker Wolf, die, naar verluidt, kortge
leden aan bekenden ie verstaan heeft
gegeven, dat hij deze moordzaak zo goed
als uit de doeken kon doen. Genoemde
Wolf nu is gisteren in een café ziek ge
worden; medisch onderzoek leidde tot
opname in het ziekenhuis, waarnabij
de politie aangifte is gedaan van vergif
tigingsverschijnselen. De Haagse recher
che deelt ons mede. dat deze zaak in on
derzoek is genomen; verdere inlichtingen
konden niet worden verstrekt. Het heet
dus nu maar andere factoren behoe
ven niet a priori te worden uitge
sloten dat men getracht heeft de heer
Wolf uit de weg te ruimen, daar hl)
te veel wist een nieuwe ontwikkeling
in de geruchtmakende affaire-Schallen-
berg, welke andermaal aanleiding wordt
tot talloze geruchten en boze veronder
stellingen.
27 Januari is van Tandjong Priok ver
trokken het troepenschip „Johan van
Oldenbarnevelt" met 2440 passagiers.
Aan boord bevinden zich een detache
ment der Kon. Marine, het le regiment
Huzaren van Boreel, de 31e hulp ver-
bandplaatsafdeling, individuele militai
ren en zieken.
Volgens te Parijs ontvangen berichten
spreekt men in Tsjechoslowaakse kerke
lijke kringen ten stelligste de bewerin
gen legen als zouden de katholieke pries
ters, die verzocht worden de eed af te
leggen, daarbij de door het Episcopaat
opgelegde restrictie niet in acht nemen.
De Tsjechoslowaakse priesters melden
zich sedert enkele dagen om de beurt aan
bij de ambtenaren van de burgerlijke
stand om krachtens de wet tot regeling
van het statuut van godsdienstbelijde
nissen de eed van trouw af te leggen.
Zoals bekend hebben de bisschoppen de
priesters de raad gegeven deze wetsbe
paling na te leven, waarbij hun échter
de verplichting werd opgelegd aan de
officiële eedsformule de volgende woor
den toe te voegen: „voorzoverre die wet
ten en instellingen niet strijdig zijn met
de goddelijke en kerkelijke wetten of
V
Als we kunnen helpen, moeten we
\^dat doen, ook al kost het een ofjer^J
met de rechten van de menselijke per
soon".
De burgerlijke overheid heeft onmid
dellijk laten afkondigen, dat elke toe
voeging de nietigheid van de eed met
zich zou brengen.
Velen leggen daarom tevoren de vol
gende verklaring af: „Gij weet, dat ik
mij als katholiek priester tot niets kan
verbinden, dat strijdig is met de godde
lijke en kerkelijke wetten en met de
menselijke rechten".
Te Praag wordt officieel meegedeeld,
dat van heden af alle brieven, postkaar
ten en andere post, bestemd voor het
buitenland, door de afzender zelf aan
het postkantoor moeten worden afgege
ven. Het adres en de naam van de af
zender moeten op de enveloppe vermeld
worden en deze moet zich bij het af
leveren van zijn post legitimeren.
De Tsjechoslowaakse constitutie ga
randeert het briefgeheim. Hoewel offi
ciële kringen geen nadere toelichting
gaven, waren de meeste waarnemers van
mening, dat het hier een poging betreft
om te verhinderen dat personen in Tsje-
choslowakije valse namen gebruiken,
wanneer zij vrienden e.a. in het buiten
land schrijven.