Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | 1 februari 1950 | pagina 3

Wet op de Ondernemingsraden

EPIC DE noorman:

i

Tariefsverhogingen bij N.S. ingegaan

ABdusïroOP

PRINS BERNHARD SPREEKT OVER DE
MOEILIJKHEDEN VAN ONS LAND

i

f irrivr

Prijzen thans gemiddeld 60pet. hoger

dan in 1939

Zeven jaar voor Harders

OP voor

Alle partijen in Tweede Kamer voorstander

Overbevolking en gebrek
aan woonruimte

Llilil' IJl)

WOENSDAG 1 FEBRUARI 1950

PAGINA 3

Moeten zij worden ingeschakeld
in wet op de P.B.O.?

KUBIEKE-METERPRIJS VOOR
BOUWKOSTEN VERLAAGD

Journalisten voor 20 jaar
uitgesloten

Nieuwe burgemeesters

Geheimhouding van
gegevens

VOELT U ZICH HUIVERIG?

Eerste Kamer

Een vierde dorp in de
Wieringermeer?

Stewardessen in
dienst?

Bronchitis ontstaat
vaak uit een ver
onachtzaamde kou
en ontaardt allicht
in chronische bron
chitis,diesommigen
dan tot levenslange
„hoesters" maakt

akker-s abdijsiroop is het middel dat,
als een heerlijke balsem, Uw ademhaling
verruimt. Uw aangetaste luchtwegen
zuivert. Uw hoest stilt en spoedig die
^ondragelijke kortademigheid wegneemt.

Pater D. van Zoelen O.P. t

„De professor" krijgt
twee en een half jaar

PERSCONFERENTIE TE CARACAS

Klei-aardappelen spoedig op?

„EEMDIJK" HEEFT MOTOR
STORING

„COMEDIA" ONDER COR
HERMUS EN JOAN REMMELTS

PAUL DE WAART

25 jaar journalist

GEDWARSBOOMDE

(Wordt vervolgd)

Gouverneur Peters over
het bezoek

Receptie frater Romboutg

Weekend over matigheids
gedachte

GEVANGENISBEWAAR
DER STAAT TERECHT

(Van onze parlementaire redacteur)

De wet op de ondernemingsraden vormde het eerste chapitre, dat de Tweede
Kamer gistermiddag na haar ruimschoots verdiende Kerstreces ging behan
delen. Wat de recessen betreft, wij komen langzamerhand in de oude stijl
terug. De voorzitter heeft onthuld, hoe hij zich voorstelt de rest van de tijd
tot het zomerreces door te brengen, liet komt er zo ongeveer op neer, dat
de voorzitter zich voorstelt de Kamer telkens drie weken te doen vergaderen
en drie weken te doen rusten, althans niet te doen vergaderen. Men gaat dus
nu door tot ruim de helft van Februari. Dan rekent de voorzitter er op, dat
de agenda afgewerkt zal zijn. Vervolgens komt men half Maart weer bijeen,
maar dan in de Ridderzaal, aangezien de grote verbouwing van het Kamer
gebouw dan beginnen moet. In dp vergaderperiode, die half Maart aanvangt,
rekent de voorzitter er op de Begrotingen van Oorlog en Marine te kunnen
behandelen. Wij hopen, dat hij gelijk krijgt, maar we moeten het eerst zien

In ieder geval wil de Kamer zich op die manier tot 21 Juli verdienstelijk
maken. Of het allemaal zal lukken is een tweede, maar men begint toch
langzamerhand weer tot een normale arbeidsindeling te komen.

Men begon dan deze middag met het
wetsontwerp op de ondernemingsraden,
waar alle partijen zich tot voorstanders
van bekennen, doch natuurlijk niet'
alle op een even overtuigde toon De
grote vraag is natuurlijk, wat er van
het vrome voornemen om ondernemings
raden in te stellen en toe te rusten met
een aantal bevoegdheden, zoals de wet
die omschrijft, terecht zal komen. Menig
bedrijf kent reeds een ondernemings
raad. Dat is natuurlijk heel fraai, maar
men zou dan ook nog moeten weten,
welke bevoegdheden zulke onderne
mingsraden hebben. Mogen ze alleen
wensen uiten op het stuk van de zo
genaamde secundaire arbeidsvoorwaar
den? Of mogen ze ook wensen uiten op
het stuk van de technische en econo
mische bedrijfsvoering? Hebben de be
staande ondernemingsraden zelfs nog
verder gaande bevoegdheden, zoals dit
wetsontwerp hun onder omstandigheden
nog zou willen toekennen? Heeft de
ondernemer de verplichting op zich ge
nomen (of doet hij het althans in de
practijk), om de ondernemingsraad in
zijn bedrijf over de economische en
financiële resultaten in te lichten? Wij
betwijfelen of dit op het ogenblik reeds
een algemeen verbreide gewoonte is. Een
ondernemer, die een klein tikje leep is,
heeft zich wel gehaast een onderne
mingsraad in zijn bedrijf in te stellen,
die hij laat voorzitten door een van zijn
onderdanige dienaren en waarin de ver
tegenwoordigers van het personeel hun
personeelsbelangen van een orde van
belangrijkheid als een vacantieregeling
en de inrichting van de cantine, mogen
naar voren brengen. Wij willen de
goede uitzonderingen niet te na spre
ken, maar in vele gevallen is het zoals
wij het hier beschrijven.

De wet op de ondernemingsraden
evenwel beoogt iets heel anders. Zij sluit
natuurlijk de behartiging van de secun
daire arbeidsvoorwaarden niet uit. Zij

aat

zich voorstelt: het vormen van een ar
beidsgemeenschap. Maar in een arbeids
gemeenschap behoort{ ook overleg te
bestaan om het nu maar heel ge
matigd te stellen tussen een onder
nemer en zijn personeel over de essen
tialia van de bedrijfsvoering, over eco
nomische en technische kwesties,
commerciële aangelegenheden durft de
wet er nog niet in te betrekken, maar
he. is duidelijk, dat dit de volgende
faze van de ontwikkeling wordt, even
goed als in die volgende faze aan de orde
zullen komen het medebeheer en ten-
laatste ook de mede-eigendom van de
onderneming.

Doch dit is nu nog niet aan de orde.
Het zou ook niet eens kunnen, omdat
men daarvoor eerst het vennootschaps
recht zou moeten wijzigen. Doch overleg
over economische en technische kwesties
is mogelijk en zelfs kan de op te rich
ten bedrijfscommissie op te richten
telkens voor bepaalde bedrijfstakken of
groepen van bedrijven aan de onder
nemingsraad in incidentele gevallen nog
wel verder strekkende bevoegdheden
geven. Ook de informatieplicht wordt
bij deze wet op de ondernemers gelegd.

Het is dus niet zo verwonderlijk,
dat vele ondernemers voor al deze
dingen niet zo heel warm lopen. Wil
voor ons geloven zelfs, dat velen de
ondernemingsraden zullen tegenwer
ken zo hard zij kunnen. De Kamer
voelt dit ook heel goed, wij zou
den met een gemeenzame term wil
len zeggen, dat zij het bliksems goed
voelt. De ene spreker is meer onder
worpen aan de wet, dat de wens de
vader der gedachte is, dan de an
dere, maar iedereen voelt, dat die
ondernemingsraden er nog niet zijn
en in volle glorie bestaan, wanneer
dit wetsontwerp eenmaal zal zijn
aangenomen.

Vandaar dat een van de grootste strijd
vragen is, of zij moeten worden ingescha
keld in de wet op de P.B.O. dan wel los
van de bedrijfsorganisaties moeten bestaan,
althans in het leven geroepen. Aanvankelijk
hebben de deskundigen geopteerd voor het
eerste. Later zijn andéren overgegaan op
de tweede methode, die dan ook door de
wet wordt voorgestaan. Dat heeft dan weer
hartstochtelijke bestrijding gaande gemaaKt.
De anti-revolutionnaire heer Stapelkamp
heeft zelfs reeds eerder een motie ingediend
om de regering te bezweren de onderne
mingsraden in de bedrijfsorganisaties te in
corporeren. Het bezwaar tegen dit systeem
is. dat het dan nog wel heel lang kan du
ren voor er ondernemingsraden zullen zijn
op de voet als het wetsontwerp voorstaat.
Want er moeten eerst nog bedrijfsschappen
komen, en kunnen u en ik bevroeden hoe
lang dat zal duren? Wat we wel weten is.
dat de ondernemers die ook al de voet
willen dwars zetten. De heer Stapelkamp
mag nu de Kamer bezweren, zoals hij op
deze middag deed, dat iedere gedachte om
de oprichting van ondernemingsraden op
de lange baan te schuiven hem volkomen
vreemd is, doch dat hij integendeel het
door hem voorgestane systeem de kortste
weg vindt, hij heeft in het vuur van zijn
rede maar eventjes verzuimd, deze stel
ling ook waar te maken.

En nu is het merkwaardig, dat een man
als de V.V.D.-er Korthals hij is persoon
lijk stellig geen reactionnair man, maar zijn
partij heeft toch haar bindingen met on
dernemers de bezwaren zeer wel voelt
en minister Joekes probeerde nadere ver
klaringen te ontlokken. Voor de katholieke
spreker, de heer Van Thielwas de kwestie
niet van principiële aardzodat hij nadere
argumentatie afwachtte. De socialistische
woordvoerderde heer v. d. Bornoveri
gens al heel weinig gerust over de bereid
heid van ondernemers om tot vestiging van
een bedrijfsgemeenschap te geraken, hing
het thans voorgestelde stelsel, dat tie on
dernemingsraden buiten de bedrijfsschap
pen houdt, fervent aan. Maar hij gaf ook
een goed argument: de rijpheid van een be
drijfstak om een bedrijfsschap op te rich

ten en de rijpheid van een onderneming
om een ondernemingsraad te stichten zijn
twee heel verschillende dingen. Daar be
staat geen oorzakelijk verband tussen.

Het ziet er dus naar uit, dat minister
Joekes wederom bijgestaan door
staatssecretaris v. d. Grinten, die op deze
middag door zijn houding alweer uit
bundig zijn dédain jegens de Kamer liet
blijken, het door de regering voor
gestane stelsel er wel door zal krijgen.
Alleen, zo vraagt men zich af, wat. zal
men dan bereiken? Regering en Kamer
schijnen zich te willen vastzetten op de
fictie, dat de ondernemingsraden er door
de vrijwillige samenwerking van onder
nemers en werknemers moeten komen.
De sancties, die op niet-naleving van de
wet staan, zijn van symbolische aard, zo

mag men wel zeggen. Dus?Wachten

wij af met de scepsis, die de meeste
Kamerleden eigen blijkt te zijn.

Een secundaire kwestie is de vraag of
de leden van een ondernemingsraad door
de bedrijfsgenoten gekozen dan wel door
de vakverenigingen moeten worden aan
gewezen. Die 'strijd is feitelijk reeds be
slecht. De candidaten worden gesteld
door de vakverenigingen; de leden wor
den verkozen door de bedrijfsgenoten,
de werknemers zelf. Doch om de vak
verenigingen toch niet te veel macht in
handen te geven kan de betrokken ae-
drijfscommissie ook nog niet-georgani-
seerde candidaten toelaten tot een door
haar te bepalen aantal. De heer Van
Thiel, die een machtige vakcentrale in
de rug heeft, vond dat men hiermede
wel tot het uiterste is gegaan. De heer
Korthals vond het maar wat goed, dat
aan de vakverenigingen niet alle macht
gegeven is.

Dit waren wel de voornaamste kwes
ties. De Kamer, in een rustig tempo
werkend, beëindigde haar vergadering
reeds op een behoorlijk uur. Vandaag
horen we er wel meer van.

Reeds vóór de devaluatie lag het in
het voornemen van de minister van
Wederopbouw en Volkshuisvesting de
toegestane prijs per kubieke meter
bouwkosten van gesubsidieerde wonin
gen te verlagen. De verlaging is sedert-
dien opgeschort, doch thans acht de mi
nister het tijdstip gekomen om haar in
te voeren. Voor bouwplannen, welke op j
of na 1 Februari 1950 bij de provinci
ale directies van de Wederopbouw en
Volkshuisvesting inkomen, wordt de ku-
bieke-meterprijs verlaagd met 90 cent I
tot 1.90, variërend' met de grootte van
de woningen. Opgemerkt zij, da't in de
bestekken voortaan geen post voor on
voorzien meer mag worden opgenomen

De commissie voor de Perszuivering heeft
W. Vergragt te Alphen aan de Rijn over
eenkomstig het advies van de deskundige
voor een termijn van twintig jaar tot
5 Mei 1965 ontzet uit het recht werk
zaam te zijn in een journalistieke of lei
dende niet-journalistieke functie in net
perswezen. Hij is o.a. werkzaam gewaest
als oorlogsverslaggever bij de S.S.-Propa-
ganda Kompanie, als redacteur van bet
„Nationale Dagblad" en als medewerker
van „De Nederlandsche Journalist" en „De
Hamer". Eveneens voor twintig jaar tot
5 Mei 1965 is ontzet E. J. Modderman te
Amsterdam, die artikelen heeft geschreven
in „Storm S.S.", „De Waag" en „De Land-
wachter". Voorts is hij medewerker ge
weest van „De Waag", „De Hamer" en „De
Nederlandse Journalist".

Ook Ch. G. Pieters te Haarlem is voor
twintig jaar ontzet, d.i. tot 5 Mei 1965. Hij
is van Juni 1940 tot Juni 1942 adjunct
hoofdredacteur van het A.N.P. geweest en
vervolgens „Schriftleiter im General Referat
Ostraum des Reichsministeriums für Volks-
aufklarung und Propaganda".

Met 1 Maart is benoemd tot burge
meester van Sluis de heer P. F. van
Hootegem, thans secr.-ontvanger van die
gemeente.

Met 15 Februari is benoemd tot bur
gemeester van Limmen CN.-H.) met toe
kenning van gelijktijdig eervol ontslag
als burgemeester van Oude-Niedorp, de
heer S. H. J. Bosma.

$fccm om

75. Aan de Gele Rivier vocht Eric voor zijn leven!

Reeds ivas de kleine blokhut bezweken onder de aanhoudende aanvallen der
Japanners. Slechts rokende balken boden hun nog een geringe beschutti*»g. Overal
om hen heen glinsterden de opgeheven wapens der Japanse landers, klonken schelle
krijgskreten omhoog, vermengd met wapengekletter.

Zij waren nog maar met weinigen, zag Eric zuchtendVele van Ming's mannen
waren reeds gevallen onder de steeds opdringende zwaarden der Japanners. Maar
de enkelen die nog over waren hielden vol met de taaie verbetenheid van mannen
die weten dat zij alles te winnen hebben en niets meer te verliezen. Zij hadden de
keizer in hun midden genomen en vormden een levende muur om hem heen. En in
hen gloeide de zekerheid dat deze muur niet eerder zou bezwijken dan voor de laatste
man zijn wapen uit de machteloos geworden vuist had laten vallen.

Eric en Ming stonden iets verder naar voren. Naast elkaar, elkander in de rug
dekkend, zwaaiden hun zwaarden een dodelijke cirkel. Tot Ming plotseling de
Noorman aanstootte.

„Zij trekken zich terug, vriend." Het gezicht van de cynische mandarijn was be
zweet en overdekt met stof, maar zijn stem vertoonde geen enkele trilling van

angst, had niets van zijn hautaine ondertoon verloren. „Nu maken zij zich klaar
voor de laatste aanval. Tsa, ik had mij altijd een andere dood voorgesteld. En gij?"

„Wij zijn nog niet dood," zei de Noorman grimmig. „Nog steeds zijn we in staat
een zwaard te hanteren en Lotus van Jade moet onderweg zijn met de hulp-
troepen."

„Wanneer zij niet binnen een half uur verschijnt kan zij zich de moeite besparen,"

meesmuilde Ming. „De Japanners werpen nu frisse regimenten in de strijd. Dit is de
laatste aanvalsgolf; dan is het afgelopen. Kijk uit! Daar komen zij!"

Op enige mijlen afstand daverde de grond onder het dreunende geweld der ontel
bare 'paardenhoevenDe dieren waren met schuim bedektmaar nog steeds joeg de
Chinese commandant zijn mannen op. Mijl na mijl gleed weg onder de stampende
poten. Eindelijk, een ogenblik halt houdend op een heuveltop, zagen zij heel in de
verte het reusachtige legerkamp der Japanners voor zich liggen. Hoog richtte de
commandant zich op in het zadel en schreeuwde: „Val aan, mannenGinds is uw
keizer

Toen begon de razende stormloop op het vijandelijke kamp!

De Bijzondere Strafkamer van de ar
rondissementsrechtbank te 's-Hertogen
bosch heeft vonnis gewezen in de zaak
tegen de voormalige „Hauptsturmführer
en Aussendienststellenleiter" Harders.
De eis luidde twintig jaar met aftrek.
Hjj werd veroordeeld tot zeven jaar ge
vangenisstraf. Het voorarrest van 5 Mei
1945 af zal in mindering worden ge
bracht.

De rechtbank achtte hem niet schuldig
aan het feit, dat hij in Drenthe op
dracht zou hebben gegeven tot het doen
Naar wij vernemen is binnenkort de fusilleren van een negental personen. De

fusillades in Breda (apotheker Bickne-
se) en Someren (burgemeester van As
ten en Someren) achtte de rechtbank
notoire sluipmoorden. Hij werd even
eens schuldig bevonden aan de fusillade
te Vught, waarbij dertien personen wer
den neergeschoten.

Advertentie

Waarschijnlijk hebt U dan kou gevat. Die
kou kunt U niet gauw genoeg verdrijven,
voor ze zich op de een of andere manier
vastgezet heeft in de vorm van griep, ver
koudheid e.d. Met Togal zweet U de kou
uit Uw lichaam. Togal is onschadelijk voor
hart, nieren en maag Bij apotheek
drogist 0.83, f 2.08 en 7.94.

indiening bij de Tweede Kamer te ver
wachten van een wetsontwerp, houden
de nadere voorzieningen met betrek
king tot de bescherming van gegevens,
waarvan de geheimhouding door het
belang van de Staat wordt geboden.

De Eerste Kamer is hedenmiddag in

openbare vergadering bijeen geweest
ter behandeling van het wetsontwerp
houdende tijdelijke voorzieningen in liet
belang van het behoud van onroerende
monumenten van geschiedenis en kunst.
Het ontwerp werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen. De voorzitter
deelde daarop mede, dat het in zijn
voornemen ligt, de Kamer bijeen te
roepen op Dinsdag 7 Februari ter be
handeling van het wetsontwerp mate
riële oorlogsschade.

Het gemeentebestuur van Wieringer
meer overweegt tot stichting van een
vierde dorp in deze gemeente over te
gaan. Het ligt in de bedoeling het dorp
te projecteren aan en om het kruispunt
Kwelweg-Oosterterpweg (plm. 5 km ten
Oosten van Wieringerwerf).

Het plan bevat ruimte voor 340 wo
ningen, de toekomstige bevolking wordt
op 1350 personen geschat.

Advertentie
Wie na tafel prompt brandend maagzuur
haar de keel stijgt en de
geringste hap eten „verkeert valt"....
kan van de ene dag op de andere van dat
tare verschijnsel verlost worden. Simpel
weg altijd een paar Rennies bij de hand
houden. Daarmee wordt binnen een paar
'hinuten de hevigste aanval van zuurbran-
den op de maag geblust. Daar is geen
langdurige kuur voor nodig met in onze
kerheid afwachten wat het resultaat zai
kljn, want Rennies geven die heerlijke ver
lichting binnen enkele minuten, van geval
*ot geval. Voor wie moeilijk medicijnen
fikken: Rennies zijn nog lekker ook!
gewoon laten smelten op de tong. Geen
glazen water, geen nare nasmaak: alléén
zuurbrandende pijn gaat weg zó maar.

Uniek middel die Rennies, die eigenlijk
*der mens bij de hand moet houden, altijd

en

overal.

(Van onze Utrechtse correspondent)

Met ongeveinsde argeloosheid legden
wij hedenmorgen met 'n gewoontegebaar
f 1.85 op het schuifje om hiervoor in ruil
'n enkee reis UtrechtHaarlem te ont
vangenDe anders zo vriendelijke loket-
tiste verpersoonlijking van al het
goede der N. S. bleek echter plotse
ling bezwaren te hebben tegen deze
transactie en door haar „f 1.95, mijnheer"
veranderde zij voor ons terstond van la
belle in la béte verpersoonlijking van
al het kwade der N. S.

Uiteraard is het' niet helemaal fair om
na berekend te hebben, hoeveel 5
pet. van f 1.85 is de N.S. te verwijten,
dat zij nog naar boven afronden ook.
Het is immers onmogelijk een rei
ziger f 1.94(4 te laten betalen en als je
dan toch aan 't verhogen bent

Nuttiger is het zich af te vragen, waar
om deze tariefsverhoging tot stand moest
komen.

De N.S worden blijkbaar nogal zwaar

getroffen door de gevolgen der devalua
tie en moeten daarom uitzien naar mid
delen, die financiële tekorten zullen
dekken. Zij gaan hierbij uit van het
principe, dat een overheidsbedrijf geheel
op eigen kracht moet kunnen werken
en achten het ongewenst, dat de Neder
landse belastingbetalers eventuele te
korten zou aanvullen. Deze tekorten
dienen te worden voorkomen en wel
door „de klanen" meer voor de hen ge
boden diensten te laten betalen. Krach
tens deze overweging werd de tariefs
verhoging ingevoerd, die men derhalve
als tegenwicht moet beschouwen tegen
de verhoogde exploitatiekosten en de
financieel nadelige gevolgen der deva
luatie. Een dezer gevolgen is de 5 pet.
loonsverhoging, welke aan het personeel
der N S. werd toegekend. Het is echter
duidelijk, dat de nieuwe tarieven niet
alleen worden geheven om de grotere

financiële druk, door de loonsverhogin
gen ontstaan, op te heffen. De inkom
sten, welke door de verhoogde tarieven
worden verkregen, zullen veel meer
gaan dekken.

Of dit de juiste methode is, wordt in
de huidige omstandigheden nogal betwij
feld, Het moge waar zijn, dat in prin
cipe „de klanten'" de onkosten van het
bedrijf moeten dekken, doch hier staat
tegenover, dat de loonsverhogingen, die
deze gebruikers der N.S. na de devalua
tie individueel hebben gekregen, niet
evenredig zijn mét de verhoogde uitga
ven, die de N.S. voor bijv. importgoe
deren moesten doen. Dat de N. S, hogere
inkomsten behoefden staat echter buiten
twijfel.

Advertentie

,',S Were/c/s beste Hoe-stsiroo

Als voorbeeld mogen enkele cijfers
dienen, die de prijsstijgingen illustreren.
Een simpele dwarsligger kost thans
f 13.50 tegen f 3.50 in 1939; een ton kolen
kost f 37 (in '39 f 9.80), terwijl het in
dexcijfer voor rails thans 443 bedraagt
tegen 123 in 1938 en 100 in 1925.

Wanneer men in verband hiermee be
denkt, dat de tarieven voor reizigers-
en goederenvervoer thans gemiddeld 60
pet. hoger liggen dan in 1939, dan blijkt
onmiddellijk, dat de prijsstijging der
tarieven veel minder is dan die van het
materieel De N. S. konden met dit, in
vergelijking met andere prijsstijgingen,
lage verhogingspercentage volstaan, daar
het reizigersvervoer sterk is toegenomen.
In 1948 vervoerden de N. S. 180 mill,
reizigers tegen 62 mill, in 1939, hetgeen
de inkomsten uiteraard verhoogde.

Het rijdend materieel is echter
nog geenszins op vooroorlogse
sterkte, zodat het grote aantal rei
zigers 'n zeer frequent gebruik van
het beschikbare materieel nood
zakelijk maakt, waardoor weer snel
ler slijtage optreedt. Wederom 'n
reden voor tariefsverhoging dus.

Het lijkt 'n doekje voor het bloe
den, dat de N.S. met ingang van de
nieuwe dienstregeling op 14 Mei a.s.
weer enkele verbeteringen in het
vooruitzicht stellen.

In Brabant zal dan de electrificatie
van de "lijnen DordrechtBredaTil
burgBoxtel en DordrechtLage Zwa-
luweRoosendaal gereed zijn. De reeds
bestaande balfuursdienst Amsterdam
RotterdamDordrecht zal hierop aan
sluiten; het ene half uur in de richting
Roosendaal, het andere half uur in de
richting Tilburg—Eindhoven.

Een Diesel-electrische verbinding Vlis-
singenRoosendaalTilburgDen Bosch
Nijmegen (uurdienst) zal bovendien
het treinverkeer in Brabant zeer ten
goede komen.

Mocbt men ondanks deze verbeterin
gen nog niet met de tariefsverhoging
zijn verzoend, dan zjj met grote voor
zichtigheid medegedeeld, dat in N. S.-
kringen aan de mogelijkheid is gedacht
stewardessen in dienst te nemen. Deze
zullen in restauratieruimten, welke
worden aangebracht in de nieuwe ba
gagewagens de nog steeds wrevelige
reiziger kunnen verkwikken. Zouden
de N. S. afronden naar boven om dit
mogelijk te maken?

In het St. Franciscusgasthuis te Rot
terdam is na een langdurige ziekte op
77-jarige leeftijd overleden pater Dio-
nysius van Zoelen O.P.

Pater Van Zoelen heeft gedurende
twee jaar als missionaris op Curagao
gewerkt, waarna hij in ons land o.a.
kapelaan was in Langenboom, Nijme
gen, Tiel en Alkmaar. Lange tijd ver
bleef hij in het klooster te Langenboom.

H. S. L. R.. de 39-jarige „professor", is
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
twee jaar en zes maanden met aftrek
van voorarrest. R. was sinds 19 Januari
1949 in hechtenis, zodat hij nog ander
half jaar gevangenisstraf moet onder
gaan. De eis was drie jaar met aftrek.

R. was, zoals bekend, „behulpzaam"
bij emigratie van boeren en voormalige
politieke delinquenten en Duitsers, waar.
veor hij grote bedragen vroeg, zonder er
iets van betekenis voor te doen. In to
taal bedroeg het bedrag, waarvoor hij
zijn slachtoffers oplichtte, f 18.000.

(Van een speciale verslaggever)
Met de „Heemskerck" is Z.K.H. Prins
Bernhard Maandag te La Gualra (Ve
nezuela) gearriveerd. Een grootse
ontvangst werd hem daar bereid. Met
de auto trok men de bergen in naar
de hoofdstad Caracas. Daar verblijft
prins Bemhard met zijn staf op het
eeuwenoude landgoed La Vega, dat
toebehoort aan Vincent Rodriguez en
bewoond wordt door Reinaldo Herrera.
De hacienda is omgeven door prach
tige parken. Prins Bemhard heeft een

Ir. D. S. Tuinman, secretaris van de
Hollandse Maatschappij van Landbouw,
heeft Dinsdagmiddag op een vergade
ring te Hoorn mededelingen gedaan
over de positie van de consumptie-aard-
appelenvoorraad. Volgens hem is tn
Zuid-Holland nog slechts één procent en
in Noord-Holland vijftien procent van
de oogst aanwezig. Binnen enkele we
ken zullen voor de bewoners van de
grote steden geen kleiaardappelen meer
te koop zijn of slechts tegen exorbitante
prijzen, aldas ir. Tuinman.

De oorzaken van het gebrek aan klei
aardappelen zijn ten eerste de inkrim
ping van -het bedeelde areaal door de
tuinders, tengevolge van de slechte prij
zen in 1948 eh ten tweede de matige
oogst in 1949. Aanvulling uit de voor
raad zandaardappelen is dit jaar niet
mogelijk, omdat deze grotendeels als
veevoer zijn verkocht. Men zal dus ge
dwongen zijn om, evenals in de oorlogs
jaren industrie-aardappelen uit de veen
streken voor directe consumptie te ge
bruiken.

Het Nederlandse vrachtschip „Eem-
dijk" van de Holland-Amerika-Lijn
heeft op ongeveer 290 k.m. ten Westen
van de Azoren om assistentie verzocht
in verband met motorstoring. De Neder
landse sleepboot „Thames" is van zijn
basis op de Azoren de „Eemdijk" te hulp
gevaren. Het schip was op weg van Ant
werpen naar Havanna.

Prins Bemhard bracht tijdens zijn ver
blijf in de Antillen ook een bezoek aan
St. Eustasius. Hier ziet men hem bij de
aankomst. Geheel rechts gouverneur
Peters. Schout bij nacht S. S. L. Willinge
stapt juist aan land.

De toneelgroep „Comedia" maakt be
kend, dat haar directie in het volgend
seizoen zal worden gevormd door de
heren Cor Hermus en Joan Remmelts.
Tevens ligt het in de bedoeling het ge
zelschap de vorm van een Stichting te
geven. Voor de samenstelling van het
tableau de la troupe zijn nog niet alle
besprekingen afgesloten.

C. K. Paul de Waart, chef van de re
portage-afdeling van de K.R.O., is van
daag 25 jaar journalist: 1 Februari 1925
werd hij verbonden aan de redactie bui
tenland van De Tijd, waaraan hij tot
1931 meewerkte. In dat jaar kwam hij
in vaste dienst van de K.R.O., aanvan
kelijk als chef van de propaganda, na
dien als redacteur van de Katholieke
Radio Gids en als radio-reporter.

De heer De Waart is op het ogenblik
onderweg naar Finland, waar hij de
Europese schadtskampioenschapperi zal
verslaan.

door

PATRICK PURCKIX

VertaRag

JOHANNA PERENBOOM

39.

„Antwoord op mijn vraag. Wil je? Ben
je van plan met haar te dansen?"

„Neen, de volgende dans ga ik met
jou dansen."

„Neen, slimmerik, dat ga je niet doen,
als je tenminste geen twee blauwe ogen
wilt hebben. De volgende lancier dans
ik met Tommy."

„Dan dans ik met niemand."

„Je bent bang."

„Ik ben niet bang."

„Je hebt nog minder lef dan een jong
gansje!"

„Ik kan met zeggen, dat je ele
gant

Neen Joe. Op die manier praat je je
er 'niet uit. Ben je benauwd, dat je weer
verliefd op haar zult raken?"

„Neen, geen sprake van!" zei ik na
drukkelijk.

„Nou goed, dan hoef je je er geen zor
gen over te maken! Dans dan met haar
als het niet zo is!"

Ze waren nu aan de finale van de
lancier toe, waarbij iedere jongen om de

beurt met ieder meisje ronddraait. Nu
gingen ze weer terug naar hun partners.
Een laatste ommedraai, een laatste da
vering van bespijkerde schoenen en de
lancier was voorbij.

Ik zweeg nog altijd en had zwijgend
het land.

De transpirerende dansers zochten
hun plaatsen weer op, de dames langs
de banken tegen de muren, de mannen
aan de kant van de deur, waar het ge
drang al op zijn toppunt scheen te zijn.
Een jonger lid van het geslacht Fogarty
sprenkelde uit een blikken bus over
vloedig water op de stoffige vloer.

De bekoorster wou me maar niet met
rust laten.

„Zal ik haar vertellen dat jij met
haar wilt dansen?"

„Je zult het wel laten".

„Jawel", zei ze, op vleiende toon, „ik
ga het doen".

„Ze wil immers toch niet dansen".

Dat was een noodlottige flater. Mai-
reod was er maar al te vlug by om op
deze kans af te schieten.

„We zullen eens kijken", zei ze, en
was van me weggeglipt eer ik haar te
gen kon hóuden. Als een aal wrong ze
zich door het gedrang en kreeg onder
weg nog een rijke zege mee van haar
jongere broer, de stafbestrijder.

Ten prooi aan een gruwelijk, misselijk
makend gevoel, uit vrees en uitbundige
vreugde gemengd, zag ik het kastanje
bruine hoofd buigen naar het donkere.
Esthers gezicht kon ik niet zien, hoewel
ik mijn hals zo stoutmoedig uitrekte
als ik maar doen kon. Toen, in een oog

wenk, was de hele schuurruimte één
en al verwarring; de dansers sprongen
overeind voor de volgende dans.

Zo snel als de verbijsterde gedachte
dook Mairead, nu blozend van triomf,
plotseling naast mij op.

„Schiet op, sukkel", fluisterde zé op
gewonden, terwijl ze mij naar .voren
trok. „Als je niet vlug bent, kom je niet
meer bij die lancier".

„De hoofse ridder". Het was zo'n
woord dat ze ergens in een boek gele
zen hadden, zo'n frase die uit 't vrucht
baar brein van de een of andere roman
tische schrijver was gesproten, maar
met dat woord plachten de jongens, met
wie ik omging, mij te noemen, in mijn
Dublinse tijd. Misschien dat ik in die
dagen ook wel met dat soort dingen
overweg kon, maar op het ogenblik was
er geen romantisch boek en geen frase,
die mij kon helpen. Neen, en al de ge
neraties van Doyles vóór mij hadden
mij geen vruchtbaar brein en geen rap
pe tong genoeg geschonken om mij op
mijn gemak te stellen, om mij charmant
en vlot in de omgang te maken, mij die
hier nu aan het dansen ging met het
meisje, wier liefde ik weggegooid had
zoals een hurlingspeler zijn gebroken
stick naar de zijlijn gooit.

En zo bewogen wij ons dan door de
„little dag", keurig voorwaarts stappend,
nauwgezet achteruitgaand, altijd zonder
een woord te spreken. Gebrek aan oefe
ning ontneemt een man zijn vaardigheid
in het hoofse gedrag tegenover dames;

gebrek aan oefening helpt ook niet om
de ingewikkelde problemen van de
Mooncoinse lancier op te lossen.

Wij stapten door de „big dag" heen
zonder' een woord te zeggen. Wij gingen
de schuur rond in de polka, mijn ogen
spanden zich in om ons op een afstand
te houden van het rondwervelende paar
vóór ons, mijn oren spitsten zich om de
smalle ruimte te handhaven tussen ons
en de dansers, die met zware stapgelui-
den achter ons aankwamen.

Zij had zich dus verwaardigd om met
mij te dansen. Ik vroeg mij af, waarom!
Om te laten zien, dat het verleden voor
goed voorbij was? Om Mairead Fogarty
een pleAer te doen? Misschien kon het
haar niet schelen waarom. En misschien
was zij vanavond, net als ik, door het
dolle heen.

Die laatste gedachte beviel me. In de
enge omarming van de dans keek ik
op haar gezicht neer om mijn mening
bevestigd te zien. Ik keek te vergeefs.
Zij toonde geen enkele onzekerheid in
mijn armen. Vast en beslist bewogen
haar voeten te midden van de snelle
werveling der rappe paren, maar of
schoon haar lippen geopend waren in
een halve glimlach, sluierden de oog
leden haar donkere ogen.

Haar gezicht was een masker, zo
mooi als een man maar kon wensen te
zien. Wat voor gedachten achter dat
masker lagen, wie kon het vertellen?
Maar ik zou mijn ziel hebben willen
verkopen, en met vreugde hebben wil
len verkopen, als ik die zachte krulle-
lok had kunnen kussen die over haar

blozende wang was verdwaald.

Wij stonden stil, buiten adem. De an
dere vier paren stortten zich op hun
beurt in de polka. Steeds sneller gingen
de hielen van de harmonicaspeler op en
neer. die zijn maat uittrommelde, en de
violist wiegde steeds sneller heen en
weer, terwijl hij als eert' magere Or
pheus in het door tabaksrook gedempte
lamplicht stond.

Ik veegde mijn natbezweet gezicht
met mijn zakdoek droog.

„Ik vrees, dat het me geen goed doet,
dit dansen", zei ik. ,,'t Is al jaren ge
leden dat ik een lancier danste. En het
is geen werk voor iemand, die er niet
aan gewend is".

Ze keek naar me en glimlachte, een
kleine glimlach, de schim van die glim
lach. die ik' eens van haar gekend had,
Toen sprak ze de eerste vriendelijke
woorden, die ik van haar hoorde sinds
de langvervlogen dagen, dat wij een
minnend paar waren.

„Werkelijk Joe, als je niet getraind
bent, dan moet ik je een complimentje
maken en zeggen, dat het aan je voe
ten niet te merken is. Of hengelde je
misschien naar complimenten? Nu, je
bent nog helemaal dezelfde uitstekende
danser", een korte stilte „die je
vroeger was, en je was werkelijk geen
slechte, hoor!"

bezoek gebracht aan het Pantheon en
een krans gelegd op de tombe van de
vrijheidsheld Bolivar. Ook bezocht hjj
Bolivar's geboortehuis. Een grote me
nigte juichte hem toe.

Prins Bernhard legde voorts een be
zoek af op het paleis van de president
en het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Dinsdagavond werd in het ge
bouw van de Nederlandse Legatie een
ontvangst gehouden. De Prins sprak
daarbij de president en de leden van de
junta militar in het Spaans toe. Hij
wees daarbij op het stijgen der pro
ductie in Nederland en de successen
der Nederlandse koopvaardijvloot, die
haar tonnage-verlies weer heeft inge
haald.

Prins Bernhard stelde vast, dat er
tussen beide landen een geregelde
uitwisseling van goederen bestaat eh
dat de mogelijkheden in dezen nog lang
niet zijn uitgeput. Hij vertrouwde op
uitbreiding van de economische be
trekkingen, wees op het belang daar
van en gewaagde van de nauwe, har
telijke relaties met de Nederlandse
Antillen, die op staatkundig terrein
een nieuwe toekomst tegemoet gaan,
daarby het eigen karakter van eeh sa
mengaan met Nederland behoudend.
Tijdens een gisteravond gehouden
diner in Caracas heeft Prins Bernhard
enige luitenant-kolonels van de Junta
met het Grootkruis van de Neder
landse Leeuw onderscheiden. Kabinets
leden en andere autoriteiten werden be
giftigd met het Grootkruis in de Orde
van Oranje Nassau. Een aantal hoge
ambtenaren van Buitenlandse Zaken en
civiele en militaire attaché's ontvingen
resp. het Commandeurschap in de Orde
van Oranje Nassau en het Officier-
schap in die zelfde orde.

Via de Hilversumse zenders is gister
avond een vraaggesprek uitgezonden
tussen Prins Bernhard en de heer Klei-
\pegt van het Strijdkrachtenprogramma,
op de geluidsband vastgelegd aan boord
van de H. M. „Jacob van Heemskerck"
op weg van Curagao naar Venezuela.

Op de vraag wat de algemene indruk
ken van de Prins waren van zijn bezoek
aan de Antillen, antwoordde hij: „De
algemene indruk is die van ongelooflijk
grote en echte aanhankelijkheid aan Ha
re Majesteit de Koningin, aan haar fa
milie en aan Nederland. Ik verheug mij
er over, dit alles mee te hebben mogen
maken. Er zijn zeer vele dingen, die
mü werkelijk in bet hart hebben ge
troffen. Wat ik vooral betreur, is, dat ik
zo weinig tijd heb gehad voor mijn be
zoek aan de eilanden".

Tenslotte gaf de Prins in enkele woor
den zijn indrukken weer van zijn ver
blijf bij de Kon. Marine. „Ik kan één
ding zeggen, dat ik buitengewoon dank
baar ben, dat ik deze tijd beb mogen
doorbrengen bij de Kon. Marine".

De gouverneur van de Nederlandse

Antillen, ir. Peters, heeft voor de radio
verklaard, dat de komst van de Prins
op de hele bevolking van de Antillen
grote indruk heeft gemaakt. Uit vele
ongedwongen gesprekken is hem ge
bleken, dat dit bezoek voor Prins Bem
hard een ware openbaring is geweest
Z.K.H. heeft het voornemen te kennen
gegeven dit bezoek te herhalen en dan
meer tijd te kunnen nemen voor de be
zichtiging van de eilanden.

Mr. J. Klaasesz, gouverneur van Suri
name, heeft voor de radio gezegd, dat
de Surinamers gereed staan om de ko
ninklijke gast met grote hartelijkheid
en oprechtheid welkom te heten.

De receptie van frater Rombouts ter

gelegenheid van zijn gouden jubileum
zal plaats hebben op Zondag 12 Febr.
van 12 tot 2 uur in het broederhuis der
Fraters, Gasthuisstr. 68 te Tilburg.

Het R.K. religieus-cultureel vor
mingscentrum „Vinea Domini" van de
paters Augustijnen heeft onder
de titel „Proost" een drukbe
zocht weekend gehouden over de matig-
heidsgedachte. In het bijzonder kwam
het huidige alcoholisme ter sprake.

Pater drs. Amatus van Straaten
O.E.S.A. behandelde het vermaak in
het algemeen, pater Eipidius Bruna
O.F.M., „Alcoholisme en zedelijkheid",
dr. H. A. J. M. Spoorenberg, „De in
vloed van de alcohol op het menselijk
lichaam" en mevrouw M. E. Steyger
Asperslager, „Jeugd en alcohol".

De Bijzondere Strafkamer van de
Leeuwarder rechtbank heeft zich gis
teren bezig gehouden met de zaak tegen
de 37-jarige Walder Czunzceleit, gebo
ren in Pruisen. Deze verdachte is ten
laste gelegd, dat hij als commandant
van de Crackstate-gevangenis te Hee
renveen mishandelingen van politieke
gevangenen zou hebben toegelaten.
Twintig getuigen waren opgeroepen, die
het leed schilderden, dat in deze des
tijds zo beruchte gevangenis is geleden.

De Officier van Justitie, mr. J. Nube,
eiste tien jaar gevangenisstraf met af
trek van voorarrest.