REEDS VOLGEND JAAR PROEF
MET WATERSTOFBOM?
m
M. «26- l*t/t£
Groeten aan honderd Haarlemse
militairen in Indonesië
\ep6H
WERKSLAVEN IN HET RODE PARADIJS
Il|
Groot deel van voorbereidend werk
zou reeds verricht zyn
Explosiehitte 10 millioen
graden Celsius
Schadelijk getelefoneer
van bookmakers
Directeur Oudewaterse
Bank failliet
Tandartsen in hoger beroep
voor de rechtbank
i
Zieke geleerden uit Zuidpool
gebied geëvacueerd
Radio Tibet vraagt
hulp tegen Mao
1,
Regering van Irak
afgetreden
Russen willen proces tegen
keizer Hirohito
Drie woorden gaven Hans een halve dag
vrij-af van school
Familiekring van onbekenden
In Tsjechoslowakije leeft de arbeider
bij de gratie van Gottwald
■aflig
veilig tn LUX
DONDERDAG 2 FEBRUARI 1950
PAGINA 5
Atoomcommissie werkeloos
Reacties
HO TSJI MINK EN FRANKRIJK
Acheson laakt de erkenning
door Rusland
ititsiii
Wm
ERNSTIG ONGELUK OP
OVERWEG
De arrestatie in Den Haag
Onregelmatigheden in proces
tegen Schacht?
„Hallo. Klaas, alles oké"
Rijksstraatweg 110, Gen. Cronjéstr 67, Haarlem;
Binnenweg 116, Heemstede.
De bon is koning
Voel de donzige zachtheid
van wol, als 't uit LUXJ
Beloften van de overheid
Minister als patiënt
'Ie Amerikaanse regering hoopt, nu Truman zgn goedkeuring heeft gehecht
-an het vervaardigen van de waterstofbom, deze reeds het volgend jaar te
xunnen testen. Een groot deel van het voorbereidende werk wat de funda
mentele principes van de bom betreft is reeds verricht. De Amerikaanse
geleerden, handelend volgens de opdracht van Truman, zyn gisteren met
volle kracht begonnen aan plannen voor het ontwerpen van een waterstofbom.
>Ien gelooft, dat zjj aan de volgende twee methoden werken: 1. Trachten het
proces waardoor de zon en andere planeten hun reusachtige energie ver
kregen de fusie van waterstofatomen ter vorming van een nieuwe sub
stantie te bekorten. 2. Het bombarderen van het element lithium met
waterstofatoomkemen.
Naar schatting van dr. Helge Tyren,
een vooraanstaand Zweeds deskundige
van de universiteit van Uppsala, zou
de waterstofbom een explosiehitte kun
nen ontwikkelen van tien millioen gra
den Celsius. De bom zou waarschijnlijk
rond van vorm zijn en een weinig groter
dan een atoomoom. De „zware water
stof", die de bom zou bevatten, zou
waarschijnlijk gecomprimeerd worden in
een omhulsel van uranium. Volgens dr.
Tyren zou er bij het tot ontploffing
brengen van een waterstofbom in zee
geen gevaar bestaan voor een ketting
reactie. In wetenschappelijke kringen
had men, zodra de atoombom een feit
was geworden, de ontwikkeling van een
waterstofbom voorzien.
Naar de mening van dr. Gunnar Ran-
ders, de chef van de afdeling onderzoek
van het Noorse ministerie van Defensie,
zou voor het op gang brengen van het
explosieproces van de waterstofbom een
atoombom gebruikt moeten worden.
Canada, China, Engeland, Frankrijk
en de V.S. hebben in antwoord op een
vraag van de Algemene Vergadering van
de V.N., de onderhandelingen over inter
nationale controle op de atoomenergie
voort te zetten, verklaard, dat, „zolang
de Sovjet-Russische regering weigert
aar, deze besprekingen deel te nemen,
het onmogelijk is het eerst gestelde doel
van het door de Algemene Vergadering
der V.N. gegeven mandaat te bereiken"..
Het antwoord was vervat in een brief
aan Trygve Lie, secretaris-generaal der
V.N.
In de resolutie van de algemene ver
gadering werden de zes permanente le
den van de commissie voor atoomenergie
van de V.N. geïnstrueerd „alle wegen
te onderzoeken en te verkennen" voor
het vinden van een aanvaardbaar con-
tróle-plan.
Dr. Josji Nisjina, Japans meest voor
aanstaand expert op het gebied van de
kernsplitsing, was van mening, dat pre
sident Truman's besluit „onvermijdelijk"
was. De burgemeester van Hiroshima,
Sjinzo Hamai, zeide, dat, indien de we
reld wist welke ramp de atoombom zijn
stad had gebracht, 't niet moeilijk zou
zijn het gebruik van de waterstofbom te
verhinderen. Generaal Omar Bradley,
voorzitter van de raad van Amerikaanse
stafchefs, die thans in Japan vertoeft
om de defensieproblemen van het Verre
Oosten te bestuderen, zeide, dat de wa
terstofbom een oorlog meer onwaar
schijnlijk zou maken. „Wanneer wapens
zo verschrikkelijk zijn, dat zelfs de over
winnaar er meer schade van moet on
dervinden dan hij kan lijden, zal nie
mand oorlog voeren".
Kolonel William Hodgson, vertegen
woordiger van het Britse Gemenebest in
Overmatig gebruik van telefooninstal
laties door toto-maatschappijen en an
dere instellingen die de zucht tot wed
den als winstobject hebben gekozen,
hebben gedurende de tweede wereld
oorlog ernstig afbreuk gedaan aan de
oorlogsinspanning, aldus is gebleken
uit een rapport van de federale com
missie voor communicatiemiddelen, dat
Dinsdag te Washington werd gepubli
ceerd.
Het rapport, dat ts gebaseerd op over
zichten, van 1943 en 1944 heeft uitge
wezen, dat in die jaren tips op de tele
foon- en telegraaf circuits in de U.S.A.
vaak voorrang hadden boven belang
rijke berichten die ten nauwste ver
band hielden met de oorlogvoering, dat
essentiële industrieën het toen zonder
telefoonaansluitingen moesten stellen
omdat bookmakers over drie of meer
toestellen beschikten, dat telegraaf -
maatschappijen 16.693 mijl telegraaflij
nen verhuurden aan nieuwsbureaux die
zich specialiseerden op het verspreiden
van uitslagen van draverijen terwijl in
het gehele land telegrammen, ook be
langrijke, slechts met vertraging kon
den worden verzonden, en dat in een
zekere periode van 30 dagen een uit-
slagendienst in Los Angelos liefst 1086
interlocale gesprekken heeft gevoerd.
Het rapport wees er verder op dat ge
durende de oorlog de U.S.A.ten minste
50.000 bookmakers telde, iierdeeld over
305 plaatsen, die elk ten minste over
livee telefoonaansluitingen beschikten.
Dean Acheson, de Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken, heeft
|isteren de Russische erkenning van
Tsji-Minh als de wettige regeerder
van Indo-China veroordeeld. Acheson
•beende, dat deze Sovjet-Russische stap
*'le illusies over een nationalistische
?Jrd van de Viet Minh wegneemt en
f*o Tsji-Minh aan de kaak stelt als de
doodsvijand van Indo-China's onafhan
kelijkheid.
De Amerikaanse minister verklaarde
"elke reden te hebben te geloven, dat
?e wettige regeringen van Laos, Cam-
dedja en Vietnam zich tot stabiele re
uringen zullen ontwikkelen, die de
®re nationalistische gezindheid van
?}®or dan twintig millioen mensen van
do-China vertegenwoordigen".
Rusland heeft gisteren de Franse pro-
st-nota inzake de Russische erkenning
h hef regiem van Ho Tsji-Minh ver
worpen. De Russische ambassadeur,
®xander Bogomolov, zond de Franse
- la met zijn groeten aan het Franse
histerie van Buitenlandse Zaken terug
(j „'Verklaarde, dat „de regering van de
n'et m°gelijk acht een der-
Uke nota te aanvaarden".
di-n eert te Tokio opgevangen uitzen
dt® Van radio Pjongjang wordt inmid-
Semeld, dat de regering van Noord-
heef®a de regering van Ho Tsji-Minh
*un erkend. Tussen beide regeringen
w'.n diplomatieke vertegenwoordigers
Qeh uitgewisseld.
de geallieerde bestuursraad voor Japan,
verklaarde, dat een internationale over
eenkomst ten aanzien van alle wapens
van massavernietiging thans noodzake
lijker was dan ooit.
De republikeinse Amerikaanse senator
Vandenberg stelde gisteren voor, dat
president Truman de Verenigde Naties
er van in kennis zou stellen, dat de
Verenigde Staten bereid waren onmid
dellijk de werkzaamheden aan de wa
terstofbom te staken, wanneer atoomwa
pens op internationale basis buiten de
wet zouden worden gesteld.
De Britse eerste minister Clement
Attlee heeft een verbod uitgevaardigd
voor elk Brits officieel commentaar in
zake de Amerikaanse beslissing om de
H-bom aan te maken. Een woordvoerder
voor Downing Street zei dit, toen hem
gevraagd werd of Engeland geraadpleegd
was over de productie van de waterstof
bom.
De eerste berichten over de wijze
waarop Maandag twee Engelse weten
schappelijke onderzoekers per vliegtuig
zijn gered uit een isolement van drie
jaren op het eiland Stonington in het
Zuidpoolgebied zijn gisteren per radio
binnengekomen.
T. M. Randall en B. Stonehouse, de
twee geredden, werden eerst per vlieg
tuig gezocht. Het toestel, een kleine
Norseman, steeg op van een basis op
een van de Argentijnse eilanden aan de
Zuidpunt van Zuid-Amerika en moest
vandaar 200 mijl afleggen om het eiland.
Stonington te bereiken. Na een moei
lijke landing móesten de redders 10 mijl
roeien in een ijsvrije fjord om het bi
vak van de mannen te bereiken.
Op de terugweg zagen de redders van
hun vliegtuigje uit hoe het ijsveld zich
sloot rond het hulpschip John Biscoe,
in de nabijheid waarvan zij wilden lan
den. Op het laatste nippertje kon nog
een landing worden uitgevoerd.
Negen wetenschappelijke onderzoekers
zijn op het eiland Stonington achterge
bleven. Drie daarvan waren ook reeds
drie jaar van de buitenwereld afgeslo
ten en zes hadden al een twee-jarig
verblijf achter de rug.
Randall en Stonehouse werden ge-
evacueerd omdat, zij het laatste jaar
vrijwel onafgebroken ziek waren ge
weest en langer verblijf bij de expe
ditie niet verantwoord was.
Te New Delhi heeft men een zwakke
radiostem opgevangen van „het dak van
de wereld", Tibet, die een beroep deed
om hulp tegen de Chinese communisti
sche legers, die het domein van de Da
lai Lama bedreigen. Het station kon
digde zichzelf aan als Radio Tibet. Er
werd Engels gesproken en verklaard,
dat de regering van de Dalai Lama
„verontrust was door de bedreiging
met een communistische invasie". Er
werd een beroep gedaan op alle aan
grenzende landen om Tibet bij te staan.
„Radio Peking heeft herhaaldelijk
verklaard, dat de Chinese communisten
de bedoeling hebben Tibet te bevrijden.
Tibet heeft echter nooit de Chinese
souvereiniteit erkend. De regering en
zijne heiligheid zijn geschokt door de
communistische bedreiging.
i
Ten gerieve van de pelgrims, die Rome tijdens het Heilige Jaar bezoeken, is een
speciale tramdienst tussen de vier basilieken der Eeuwige Stad ingesteld. Deze
dienst wordt onderhouden door veertien wagens, waarvan er elke
twaalf minuten een vertrekt.
De directeur van de Ouderwaterse Bank,
C.V., is door de Rotterdamse rechtbank in
staat van faillissement verklaard. De aan
vraag tot faillietverklaring geschiedde door
een van de voornaamste crediteuren. Mr.
A. Blussé van Oud-Alblas 'te Rotterdam is
tot curator benoemd. Daarnaast is in on
derzoek in hoeverre strafvervolging moge
lijk is.
Op de onbewaakte overweg te Tricht
bij Geldermalsen is een met melkbussen
geladen vrachtauto van de melkfabriek
te Trichf door een goederentrein, die uit
de richting Rotterdam kwam. gegrepen.
De auto werd totaal verpletterd. De
enige inzittende, de 55-jarige chauffeur
J. M. de Bruin uit Buren, werd levens-
gevarlijk gewond en is enkele uren la
ter overleden. Vermoedelijk kon de
chaufferu door de gladheid van de weg
niet tijdig remmen.
Van een bevoegde politic-autoriteit ver
namen wij Woensdag nog, dat de Haag
agent A. V. inderdaad is gearresteerd,
omdat hij inlichtingen verstrekte aan
T. E. van de P.O.D. Een officiële beves
tiging van de verdenking, waaronder de
kapitein van het ministerie van Oorlog
werd gearresteerd deze arrestatie
wordt eveneens toegegeven konden
wij nog niet verkrijgen.
In verband met de zaak-Schallenberg
is niets te zeggen, zo verzekerde men
ons. Ook schijnt deze affaire niets te
maken te hebben met de deviezenzaak
Visser-Bos.
De maand Januari is voor de Rotter
damse haven niet slecht ingezet. Kwa
men er in het vorige jaar in die maand
reeds 730 schepen binnen, nu waren
het er 970 en reeds is thans het dui
zendste schip van dit jaar binnen ge
lopen.
De minister-president van Irak, Ali
Djawdat Ayoebi, heeft gisteren aan de
regent, Amir Abdoel Illah, het ontslag
van zijn kabinet aangeboden. De regent
is met vooraanstaande staatslieden in
overleg getreden voor de vorming van
een nieuw kabinet. Het kabinet van
Ayoebi trad 10 December in functie.
Het was een coalitie „om de financiële
moeilijkheden van het land het hoofd
te bieden".
De Sovjet-Russische ambassadeur te
Washington, Panjoesjkin, heeft gisteren
bekend gemaakt, dat hij de Verenigde
Staten heeft voorgesteld nog een aantal
Japanners, onder wie de keizer, als oor
logsmisdadigers te berechten.
Aan het einde van de oorlog besloten
de Amerikaanse autoriteiten, dat Hiro
hito onder controle van de militairen had
gestaan en niet beschuldigd zoü worden
van oorlogsmisdaden. In sommige offi
ciële kringen is men tevens van mening,
dat een actie tegen Hirohito de kansen
óp een stabiel na-ooriogs Japan zou ver
minderen.
Het ministerie van Binnenlandse 'Za
ken van Württemb erg-Baden heeft ge
last, dat er een strafvervolging tegen
Karl Stroele wordt ingesteldStroele is
hoofd van het W ürttemb erg se ministerie
voor de zuivering. Hij zal er van be
schuldigd- worden druk te hebben uit
geoefend bij het proces tegen Hitler's
president van de Duitse Rijksbank,
Schacht, zo deelt het West-Duitse
Nieuwsbureau D.P.A. mede.
„Hallo Klaas, alles oké. Hou je maar taai en tot kijk." Dit is eigenlijk het
motief, waarop alle groeten geborduurd zijn, die via de radio onze mannen en
jongens in Indonesië van thuis bereiken. Kort in alle gevallen, maar afwisselend
krachtig of bedeesd, 't Is de eerste keer dan ook wel een vreemde gewaarwording,
wanneer je voor zo'n onnozele microfoon de vertrouwelijkheid recht moet laten
wedervaren als in een gesprek van man 'tot man. Waar er in de huiskamer zo
voor de vuist weg het ene gesprek op het andere volgt, moeten hier papier en
potlood de helpende hand bieden om in enkele woorden alles te kunnen zeggen,
wat op het hart ligt. En dan is het verwonderlijk, hoe met die enkele woorden
inderdaad alles gezegd kan worden. „Nou goeie hoor, alles oké," meer is er toch
niet nodig.
In groten getalen komen onze jongens
terug uit Indonesië, maar er zijn er nog
zovelen, die met ongeduld wachten op
het ogenblik, dat ook zij aan boord
van het schip kunnen stappen, dat hen
naar de Hollandse kade zal brengen. Wil
lem Bilderdijk schreef eens: 'k Heb dan
met mijn strammen voet, eind'lijk uit
d'onstuimen vloed, Hollands vasten wal
betreden, en daarin beleed hy oprecht
zijn vreugde over de terugkeer in Hol
land. Onze soldaten zeggen het in wat
eenvoudiger taal, maar wij moesten
toch aan die woorden denken, toen wij
gisteren in de Bilderdijkzaal bij Brink-
mann te gast waren en daar werden op.
genomen in die familiekring van onbe
kenden, die een voor een voor de mi
crofoon kwamen om op deze manier
hun groeten naar Indonesië uit te spre
ken. De hoop op een spoedige thuiskomst
van man, zoon, verloofde of vriend werd
in allerlei toonaarden uitgesproken. En
deze hoop was eigenlijk de band, die al
deze mensen in die kleine zaal samen
hield als in een intieme familiesfeer.
MELK EM
PUUR
In hel jaar 1938 werd het Tsjechoslowaakse leger gemobiliseerd en begon de
ellende in dit thans rampzalige land! De volkeren van de Republiek werden des
tijds in politieke verwikkelingen betrokken, over welker oorzaken de meningen
nogal uiteenliepen en waarover vooraanstaande politici het ook thans niet eens
zijn. Öf de schuld nu lag bij het volk en zijn leiders, of dat de moeilijkheden
in hoofdzaak werden veroorzaakt en uitgebuit door inmenging van buitenaf,
daarover wil ik thans niet spreken. Een feit is het evenwel, dat C. S. R. sedertdien
in het brandpunt van de belangstelling staat. In alle mogelijke periodieken
schrijft men thans over „Het hart van Europa" en de gedachte dringt zich wel
eens bij de lezer omhoog: „Is het mogelijk, dat een Tsjech of een Slowaak vandaag
aan de dag nog aan iets anders kan denken dan aan, zijn lot?" Volmondig kan ik
Hoe zijn de sociale toestanden in
Tsjechoslowakije onder het commu
nistische regiem? Een bijzondere
correspondente, die het land terdege
kent en er onlangs nog gereisd heeft,
verhaalt in een viertal brieven van
haar ervaringen en observaties in de
jongste der volksrepublieken. Het
eerste artikel vindt men hierneven.
grondloon bedraagt ongeveer f42.
netto per week. De belasting is even
hoog als in Nederland. Alleen de ziekte
verzekering verschilt met de onze; de
laagstgesalarieerde ongehuwde werkne
zeggen: „Hij denkt er elke dag aan, hij spreekt er' dagelijks heimelijk over, hij mer betaalt een bepaald aantal jaren
lijdt er onder en voelt zich met de dag machtelozer. Hij weet zich te behoren tot °nSeveer f 10.per maand; de bestge-
een verraden volk."
Toen ik nog slechts korte tijd ge
leden door het Tsjechische land
zwierf, deed ik. of ik weinig bemerkte
van de politieke gistingen. Ogenschijn-
lyk leidt de gemiddelde burger dan ook
een normaal bestaan. Maar wanneer
men eenmaal na verloop van tij d
want de Tsjechen zijn o, zo voorzich
tig het vertrouwen heeft weten te
winnen van bepaalde groe.pen, dan is
men er verwonderd over, dat mensen
zulke taaie wezens zijn; dat zij zóveel
kunnen lijden, zó fel strijden en zich zó
eenzaam, verlaten en.... verraden ge
voelen.
Voor oningewijden hebben de onaan
gename, maar ook de aangename za
ken evenwel hun gewone verloop. De
kinderen gaan naar (de genationaliseer
de) school en de ouderen werken over
dag. Er wordt belasting betaald, contri
butie neergeteld voor de vakbond en
verenigingen, een kleinigheid uitgetrok
ken voor sport, spel en andere verma
ken en hoewel de Tsjechen vroeger wel
trachtten geld opzij te leggen voor
slechte tijden, vergaat het htm thans
als vele andere volkeren zij kunnen
niet meer sparen, omdat de kosten voor
het levensonderhoud dit niet meer toe
laten. Natuurlijk zetten de huismoeders
nie.t het gehele inkomen om in levens
middelen; d'e gezinsleden moeten ook
gekleed worden Kleding en schoeisel
zijn peperduur efl dikwijls niet te koop.
Geen wonder, dat d'e Tsjechen zuinig
op hun kleren zijn en ze wel zó laten
vervaardigen, dat ze niet al te zeer aan
de mode onderhevig zijn! Men ziet er
niet zo veel echt chic geklede perso
nen meer!
Thans wil ik enkele prijzen laten volgen
van levensmiddelen (gemiddelde prijzen,
omgerekend in Ned. valuta, veelal per
kilogram)
Vlees: met bon f 2.50, zonder bon f7.50;
brood: 1000 gram 25 ets m b. f 0.50 tot
f 0.75 1. b.; bloem: 50 ets. m. b., f l
z. b.; ei: 20 ets. m. b„ 75 ets. z. b.; boter:
f 4.— m. b., f20.— z. b.; vet: f 3.— m. b.,
f 25.— z. b.; chocolade: f6.m. b., f 12.50
z. b.; suiker f 0.80 m. b.; f 2.z. b.
De lezer zal wel vreemd opkijken, dat
de prijzen van levensmiddelen, verkrijgbaar
salarieerde ongehuwde f 40.Na ver
loop van tijd is men yrijgesteld voor
het leven. Voor gehuwde arbeiders geldt
dezelfde regeling als in Nederland, maar
ook deze arbeiders worden na 20 ja
ren vrijgesteld. De contributie voor de
vakbond varieert van f 5.tot f 7.50 per
maand; een zelfde bedrag wordt ver
eist voor het lidmaatschap van een ver
eniging. De loontoeslagen („pausal")
met bon, zoveel goedkoper zijn, dan zonder variëren van f 45.— tot f 55.per
zo'n waardepapiertje, ja, sommige artike- maand en worden uitbetaald in baar geld
len zelfs goedkoper dan in Nederland. Men ofwel in levensmiddelencoupons die
bedenke évenwei, dat levensraddelenbonnen welbeschouwd, meer waard zijn dan
eigenlijk een deel uitmaken j/an het sala- munt;
Het behoeft geen betoog, dat de (com
munistische) voormannen de meeste le
vensmiddelenbons in de wacht slepen!
Ten eerste vormen zij de kerngroepen,
daar na de politieke omwenteling onge
wenste elementen uit de bedrijven wer
den verwijderd en elders (in mijnen en
werkkampen) werden tewerkgesteld.
Ten tweede is er een grote groep „om-
geschoolden", samengesteld uit midden
standers wier zaken zonder meer zijn ge
nationaliseerd of opgeheven. Deze men
sen kunnen vooralsnog het vereiste
werktempo maar net bijhouden en ha
ris: boven het week- of maandloon kan men
deze „toeslagpunten" verdienen. Niet iede
re huismoeder beschikt over een zelfde aan
tal punten; wekelijks varieert dit zelfs,
naar gelang de kostwinner en werkende
kinderen geacht werden, deze te „verdie
nen". Doch, mét of zonder bon, er moeten
levensmiddelen gekocht worden, want ook
de soberste mens verlangt een minimum
aan voedsel.
Is het wonder, dat elke Tsjech en
Slowaak dagelijks met een zekere
spanning naar zijn werk gaat! Zodra
de fabriekspoort 's morgens om zes
uur achter de arbeiders is gesloten,
- - T - wcixviciupu uiacu lice „ijiiuuueii en na
staan zij onder politietoezicht Iedere len geen extra-toeslagen. De hun toe
werker weet dit; de fabriekspolitie
loopt de gehele dag rond, loert en be
spiedt de mensen. Elke fout of ver
meend vergrijp wordt opgetekend.
Wiens naam vaak in het politieboekje
voorkomt, krijgt een waarschuwing of
straf (in loon-bonnen)na herhaling
kan men beschuldigd worden van sa
botage en volgt „verplichte arbeid",
dit betekent meestal overplaatsing
naar de mijnen. Eenzelfde straf wordt
opgelegd aan hen, die zich meermalen
onttrekken aan de „vrijwillige"
arbeidsdagen Zondagen die men
de regering aanbiedt, bü gelegenheid
van het een of andere feest.
Zoals reeds eerder werd gereleveerd,
komen de salarissen in C.S.R. in grove
trekken overeen met die van ambachts
lieden in Nederland. Het gemiddelde
gekende bonnetjes zijn maar laag in
aantal bij een minimum aan loon! Daar
komt nog bij, dat deze, van middenstan
ders tot loonslaven gedegradeerde chris
tenmensen, plotseling werden overge
plaatst in een milieu, waar zij zich niet
thuis voelen.
De genationaliseerde werkplaatsen in
Tsjechoslowakije zijn geen instellingen
meer waar de kostwinner, tezamen met
gelijkberechtigde medearbeiders, de kost
verdient voor zijn gezin, maar oorden,
waar hij, tezamen met andere werksla-
ven, zich afbeult voor de staat en daar
voor in ruil maar juist genoeg ontvangt
om in leven te blijven. Immers, de poli
tieke kopstukken onderschatten de
kracht van de arbeid niet, maar mis
bruiken wel de arbeiders, aan wie alle
rcacht is ontnomen!
Hou je mij van alles op de hoogte? En
bedankt voor „je weet wel"....
De leiding van het Strijdkrachten
programma heeft precies midden in de
roos geschoten met het scheppen van
een dergelijke gelegenheid om groeten
over te brengen. Familieleden van
hónderd Haarlemse militairen in In
donesië volgden elkaar gistermid
dag en -avond op en zeiden in het kort
wat zij te zeggen hadden. Wellicht is
het bekend, dat deze groeten in een
omlijsting van samenzang onder lei'
ding van Johan Jong zullen worden
uitgezonden. In het strijdkrachtenpro
gramma van Woensdag 8 en 22 Fe
bruari kan men een dergelijke üit-
zending beluisteren, terwijl een extra
serie groeten zal worden uitgezonden
op Vrijdag 10 en Dinsdag 14 Februari,
Iets van nervositeit was er aanvanke,
lijk wel te bekennen, daar in het Bilder-
dijkzaaltje, maar de omroeper Ge Maas
winkel deed het gemoedelijk aan en de
regie van het hele geval was in ver
trouwde handen bij Nic. Notten.
Sommigen schreven nog ijverig op een
groot stuk papier, streepten eens wat
door, verscheurden het tenslotte en be
gonnen weer opnieuw. Anderen hadden
thuis in overleg met de andere huis
genoten de tekst opgeschreven, ofschoon
het wel wat moeilijk viel beknoptheid
te betrachten. „Moeten we niet dat van
tante Lena zeggen, vader? En vergeet
u niet de groeten te doen van de buren?"
Zo moet het in die Haarlemse gezinnen
zijn toegegaan, maar toen gisteren de
microfoon de ronde deed, had ieder zijn
woordje klaar en verliep alles betrek
kelijk vlot.
Een moeder gaf haar zoon de verze
kering, dat zij weer helemaal beter was,
zuslief bedankte haar broer voor „je
weet wel", Paul werd in de tropen nog
hartelijk gefeliciteerd met zijn verjaar
dag en een vader was plotseling zijn
papier kwijt waarop hij met zoveel zorg
zijn tekst had neergeschreven. De groe
ten waren er overigens niet minder har
telijk om. Zo ging het aan een stuk
door, de groeten aan Joris in de mari
nierskazerne in Weltevreden, kleine
Hans deed het wat verlegen, maar stak
zijn vreugde niet onder stoelen of ban
ken, dat hij voor die drie woorden een
halve dag vrij-af had gekregen.
Maar daar waren niet alleen familie
leden, die een woordje spraken. D
voorzitter van de commissie van ont
vangst van de plaatselijke Demobilisatie
Raad, de heer P. J. Kapteyn, opende
de uitzending met een toespraak, waar
in hij de jongens overzee de verzeke
ring gaf, dat zij konden rekenen op de
Demobilisatie Raad. Waar mogelijk zou
deze hen bij hun terugkomst in Holland
helpen. Het stemde tot voldoening, dat
bijna alle tot nu toe teruggekomen mi
litairen een werkkring gevonden had
den, maar hij ontveinsde zich niet, dat bij
een massale terugkomst als in de af
gelopen weken, moeilijkheden niet zou
den kunnen uitblijven. Hoe het ook zij,
bij alle problemen, ook rond de woning
nood, het welkom van Haarlem blijft
iedere keer even hartelijk en gemeend.
De heer B. Brans jr., redacteur van
het contactblad „Trefpunt", voerde het
woord en het was tenslotte de heer J.
G. M. Bosman, die groeten uitsprak na-
luchtig
zuivere
schuim
tere stoffen
wollen goed,
,e lilden
kleertjes bU,ven
zacht sis dons.
Dinsdag heeft mr. L. H. Feitsma,
Officier van Justitie bü de Amster
damse Rechtbank, in hoger beroep
bevestiging geëist van vonnissen,
die de kantonrechter had uitgespro
ken over vijf verdachten, wier be
roep op de dagvaarding omschreven
stond als „tandtechniker". Zij waren
wegens het onbevoegd uitoefenen
van het beroep van tandarts ieder
tot geldboeten, variërend van 100
tot 600, veroordeeld, waarbij van
allen het instrumentarium verbeurd
verklaard werd.
Enige der verdedigers maakten ken
baar, dat de verdachten het met de om
schrijving „tandtechniker" niet eens
waren. Zij hadden n.l. zoals ter zit'
ting werd aangevoerd in het buiten
land hun opleiding tot tandarts genoten
en zijn in het bezit van buitenlandse
tandarts-diploma's, hetgeen hun echter
volgens de Nederlandse wet niet de be
voegdheid geeft in ons land het beroep
van tandarts uit te oefenen. Niettemin
hadden zij hier zoals mr. Kokosky
als raadsman van de in Suriname ge
boren verdachte C. S. opmerkte „tien
tallen jaren op behoorlijke wijze hun
practijk uitgeoefend", waarbij de over
heid hen volgens mr. A. G. Gulcher,
verdediger van E. de L., „willens en
wetens ongemoeid in overtreding had
gelaten".
Eerst in de afgelopen zomer was plot
seling het optreden tegen deze mensen
begonnen, alleen in Amsterdam. De po
litie deed invallen om de verdachten op
heterdaad te betrappen en in totaal ont
vingen enkele tientallen proces-verbaal.
Bij de meesten, onder wie alle vijf ver
dachten, die Dinsdag terecht stonden,
werd het instrumentarium in beslag ge
nomen. Bij enkelen werd het losge
schroefd, gedemonteerd en meegenomen.
Korte tijd geleden heeft de recht
bank soortgelijke zaken reeds in hoger
beroep behandeld, waarbij het beroep
van de verdachten vermeld werd als
„dentist", de vrijwel internationale
betiteling voor tandarts. De uitspra
ken in enkele dezer zaken hielden in,
dat het instrumentarium aan de eige
naar werd geretourneerd, doch dat de
geldboeten behandhaafd bleven.
In enkele der Dinsdag behandelde
zaken werd als getuige gehoord de 38-
jarige L. Spoorenberg, inspecteur van
de volksgezondheid in Den Haag, die
verklaarde, 'dat de verdachten nimmer
de bevoegdheden hebben gehad in ons
land het beroep van tandarts uit te oe
fenen. Dit nu werd door enkele verde
digers bestreden. Zo legde mr. Gulcher
de president een fotocopie over van een
brief, die gericht was aan verdachte en
afkomstig van het Departement van
Sociale Zaken. In die brief, die slechts
gedeeltelijk werd voorgelezen, stond
een overeenkomst vermeld tussen het
departement en juridische instanties tot
levering van het nodige goud en ander
materiaal aan verdachte ten behoeve
van diens tandarts-practijk. Het origi
neel van deze brief had verdachte later
weer bij het departement moeten in
leveren, omdat men de brief wenste in
te trekken, maar hij had er van te voren
een fotocopie van laten maken.
De Officier van Justitie, zeide in zijn
requisitoir, dat hij de voorgeschiedenis
van deze zaak een weinig gelukkige
indruk maakt. Verdachte is in de waan
gebracht, dat hü deze handeling mocht
verrichten door het schrijven van de
Geneeskundige Hoofdinspecteur van
Volksgebondheid, die een soort toezeg
ging heeft gedaan, als zou verdachte
wel bevoegdheid hebben. De Hoofdin
specteur mist echter ten enenmale ieder
recht om zo'n toezegging te doen. Dat
kan zelfs de Minister van Justitie niet,
omdat wij hier gebonden zijn aan de
wet. Andere departementen dienen der
gelijke beloften achterwege te laten.
Spr. vroeg bevestiging van de door de
kantonrechter opgelegde straf.
mens de ouders, die niet in de gelegen
heid waren hun persoonlijke groeten
over te brengen.
Dank zij de samenwerking tussen Ka
tholiek Thuisfront, het P.I.K. en het
Strijdkrachtenprogramma is deze uit
zending mogelijk geworden en de 250
Haarlemmers, die er gebruik van heb
ben gemaakt, zullen er geen spijt van
gehad hebben.
In de zaak tegen C. E. S., geboren in
Suriname, die zeide zich wel bevoegd
te achten om tandheelkunde uit te oefe
nen, vroeg de Officier eveneens bevesti
ging van het vonnis van de kantonrech
ter. Mr. M. Bouwman, raadsman, ver
telde, dat verdachte Nederlander is, dat
hjj in Suriname een middelbare oplei
ding had gehad en later in Curasao in
de tandheelkunde had gestudeerd. Toen
hij in Utrecht later aan het Tandheel
kundig Instituut zijn studie wilde voort
zetten, werd hij niet toegelaten, omdat
de opleiding in het overzeese gebieds
deel van Nederland niet voor vol geteld
werd. Zo vertrok verdachte naar Kiel,
in Duitsland, waar hij het diploma be
haalde. Hij keerde terug naar Utrecht,
teneinde ook het Nederlandse diploma
te behalen, maar opnieuw werd hem de
toegang geweigerd. „Intussen is deze
man een uitstekend tandarts geworden,"
aldus de verdediger. „Tot zijn patiën
ten hebben o.a. behoord de minister van
O., K. en W. en van de Volksgezondheid
in Suriname Lqu Lichtveld en zijn fa
milieleden (thans in Suriname) en ook
Iaat de vertegenwoordiger van Surina
me in Nederland, dr. R. H. Pos, zich nog
steeds door hem behandelen."
In de zaak tegen de in Londen gebo
ren F. P., die onder meer leider is ge
weest van de tandtechnische afdeling
van „Ziekenzorg", zeide de raadsman,
mr. Kokowsky: „Mensen, die tientallen
jaren hun praktijk op een behoorlijke
wijze hebben uitgeoefend, worden thans
plotseling voor de rechter gesleept. Er
zijn ernstige pogingen gedaan voor de
bona fide mensen een oplossing te vin
den. De mogelijkheid bestaat dus, dat
zij een gedeeltelijke bevoegdheid zullen
krijgen. Het zou dus onbillijk zijn, in
dien men hun nu hun instrumenten zou
ontnemen."
In alle zaken vroeg de Officier be
vestiging van de vonnissen van de Kan
tonrechter, in twee met wijziging van
de opgelegde straffen.
Uitspraak 14 Februari.
