Palar retireert
D
Controle op atoomenergie
Acheson acht verder overleg met
de Sovjets nutteloos
Deense dief ontsnapte door een
tunnel uit de gevangenis
mm
m
I
Burgemeester van West-Berlijn in
debat met Sovjet-luidsprekers
Noodwoningen worden niet gebouwd
in woontuin aan de Vondelweg
BELGISCHE KAMER AANVAARDT WETSONTWERP
OP DE VOLKSRAADPLEGING
Tot hoofd en hart
1=
1111
V.S. dienen democratie in
de wereld te versterken
Maar tien maanden hard werken bleken vergeefs
Burgemeester maakt het
redelijk wel
.Het weer
mm m
LENSTRA EN DE VR0ET
GEPASSEERD
Niemand kan Berlijn veroveren door hier
een Putsch uit te voeren"
De Raad beslist met kleine meerderheid
Oplossing: mot guitaar
onder een boom?
Socialisten zullen het volk „gaan vertellen
hoe zij over de koning denken"
Hulde voorv. Cauwelaert
DONDERDAG 9 FEBRUARI 1950
73ste JAARGANG No. 24688
Hoe hij het deed
ATOOMENERGIE VOOR
ELECTR. CENTRALES
PROF. HEINKEL ADVISEERT
FOKKER
fiipi»
MMi
i
RyverSyLakenberg, Van der
Hoeven en Stoffelen in
Ned. Elftal
Staatsloterij
WONINGSPLITSING EN GROTER BOUWVOLUME NOODZAKELIJK
Sluiting van schoenwinkels
Jeugdhuis in Spaarndam
Tenslotte
liJnpro^T
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run,
Wed. hoofdredacteur; W. Sever ia.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents Der millimeter
hoogte. Ingezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week,
f 1-52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
e eind Januari met zoveel bra-
vour door de Indonesiër mr.
Mohammed Yamin afgelegde
verklaring, dat de Verenigde Staten
van Indonesië niet alleen Nederlands
West-Guinea, maar ook Australisch
Nieuw-Guinea, Brits Noord-Borneo
en Portugees Timor wensen in te lij
ven, is gisteren door de Indonesische
vertegenwoordiger bij de Ver. Naties,
Palar, herroepen. Natuurlijk heeft hij
alléén herroepen de tot uiting ge
brachte vérgaande aspiraties naar
Brits en Australisch gebied, aangezien
het voor de V.S.I. niet voordelig is de
vertegenwoordigers van Engeland en
Australië in de Ver. Naties tegen zich
in het harnas te jagen. Nederland
komt er minder op aan.
Het werd dan ook hoog tijd voor
de V.S.I. de woorden van Yamin te
desavoueren, want Australië, eenmaal
wakker geschrokken van de expansie
plannen van zijn Indonesische nabuur,
liet zowel langs diplomatieke weg als
door zijn pers de autoriteiten in Dja
karta duidelijk van zijn „ontstem
ming", om nog maar een zacht woord
te gebruiken, blijken. En het zou ons
verwonderen als de tér kalmering der
gemoederen bedoelde herroeping van
Palar in staat zal zijn het eenmaal
opgeroepen wantrouwen bij de Austra
lische regering weg te nemen.
Palar moge nu verklaren, dat Yamin
een „onbevoegd persoon" was, maar
als men weet, dat mr. Mohammed
Yamin raadgever van de Republi
keinse delegatie ter Ronde-Tafelcon
ferentie was en thans voorzitter is van
de staatswapencommissie van de
V.S.I., dan jkomt dat „onbevoegd" in
een wel iets ander licht te staan. Maar,
zoals gezegd, Palar moet de Ver. Na
ties op zijn hand houden, vooral Ame
rika, Engeland en Australië, daar hij
toch al vreest in een ietwat scheve
positie te komen door de jongste er
kenning van de V.S.I. door Sovjet-Rus
land. En ook de binnenlandse situatie
in Indonesië is nu juist niet van dien
aard, dat het buitenland vol bewon
dering zal staan over bestuur en ge-
zagshandhaving in de jonge staat.
De correspondent te Djakarta van
de Australische Melbourne Sun sein
de niet zonder reden aan zijn blad,
dat de aanspraak van Yamin op
Australisch Nieuw-Guinea door de
Europeanen op Java met ironie is ont
vangen. „Zij vinden het," aldus deze
correspondent, „komisch, dat een rege
ring, die nog niet eens in staat is 25
mijl van haar hoofdstad de orde te
handhaven, droomt van de stichting
van een wereldrijk. Mannen, die niet
eens in staat zijn Bandung te behou
den, wanneer een vrijbuiter als Wes
terling de stad verkiest in te nemen,
moesten maar geen aanspraken doen
gelden op Hollandia en Port Mores-
Komisch kunnen wij die situatie nau
welijks noemen. Wij zijn toch al niet
zo erg gerust over de nabije toekomst,
ondanks de vele geruststellende ver
klaringen van officiële Nederlandse
en Indonesische instanties. En waar
schijnlijk is Palar dit evenmin. Daar
om moesten Yamin's woorden wor
den tèruggenomen. In Lake Success
moesten ze eens het verschil tussen
bluf en werkelijke bedoelingen, van de
jonge staat terdege gaan onderzoeken!
In antwoord op verzoeken uit het Congress, nieuwe pogingen te
met de Russen tot overeenstemming te komen over de controle' op de
energie, heeft Dean Acheson, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken,
gisteren verklaard, dat elke poging in die richting „nutteloos" zou zijn, aan
gezien de Sovjet-Unie in niets zal toestemmen, tenzij de „realiteit" der situatie
haar dwingt in haar eigen belang het wel te doen. Pogingen om op dit
punt tot overeenstemming te komen waren van 1946 af gedaan, totdat de Rus
sen de vergadering der Ver. Naties verlieten, waarop dit onderwerp behandeld
werd. Acheson noemde de V. N. de enige plaats waar de kwestie kon worden
besproken. Acheson achtte het nutteloos de Russen te bewegen tot het sluiten
van overeenkomsten over de atoom- of de waterstofbom, want, zo zeide hij, zij
zullen zich toch niet aan de afspraken houden, wanneer dat in hun voordeel is.
„Wanneer wy ons doel door een overeenkomst konden bereiken, dan zou dat
prachtig zijn", aldus de minister, „maar vier jaar ervaring hebben ons doen
beseffen, dat dit niet mogelijk is."
Acheson, die zijn verklaring op een
persconferentie aflegde, merkte op, dat,
wat China betreft, „ongelukkigerwijze
de beste pogingen slechts zwakheid heb
ben voortgebracht", waarvan het Rus
sische imperialisme het volle profijt
heeft getrokken. Een ding kunnen wij
ons voor ogen houden, zeide Acheson,
en dat is: „De Sovjet-regering is een m
hoge mate realistisch lichaam en kan
zichzelf richten naar de feiten, wanneer
die bestaan".
Acheson maakte deze opmerkingen in
een verklaring naar aanleiding van de
redevoeringen van de senatoren Brien
McMahon en Millard Tydings, de de
mocraten, die beiden hebben aangedron
gen op een nieuw, contact met de Sovjet-
Unie, teneinde tot overeenstemming te
komen over de controle op de atoom
energie en andere kwesties, die beide
mogendheden verdeeld houden. Tydings
heeft, gelijk bekend, tevens voorgesteld
een internationale ontwapeningsconfe
rentie te houden.
De kans om tot overeenstemming te
komen zou slechts kunnen worden ver
groot door kracht te tonen en geen
zwakheid. Elke zwakke positie was een
onweerstaanbare uitnodiging voor de
Russische regering om in troebel water
te vissen.
De mogelijkheid, dat een nieuw en
verschrikkelijk wapen als de waterstof
bom zon worden ontwikkeld, verander
de niets aan de feitelijke toestand in de
wereld en maakte het nog noodzakelij
ker, dat men in de Ver. Staten over
sterke zenuwen beschikt. De Ver. Staten
zouden veel dichter bij het doel de
wereldvrede zijn, aldus Acheson, als
het Russische volk in staat was de eigen
politiek te .zien zoals het Amerikaanse
volk dat kon.
Acheson ontkenae, dat het oorspron
kelijke plan-Baruch voor internatio
nale controle op de atoomenergie prijs
gegeven zou zijn en herzien zou woi-
den. Het plan-Baruch van 1946 noemde
hij het beste ontwerp, dat ooit was
opgesteld. Hij zeide niet voornemens
te zijn een nieuwe formule te zoeken,
waarmee ook de Sovjet-Unie zich zou
kunnen verenigen.
Acheson betoogde, dat de Verenigde
Staten de democratie in de gehele we
reld dienen te versterken, wanneer het
er inderdaad om gaat „de vloedstroom
der Sovjet-agressie in te dammen".
De beste methode achtte Acheson het
steunen van zoveel mogelijk gebieden
in de wereld, waar men met moeilijk
heden te kampen heeft. Dit, zo betoogde
Acheson is het voornaamste doel van
de Amerikaanse politiek en het heeft
geen zin nieuwe overeenkomsten met
de Russen van welke aard ook te sluiten,
zolang er nog uitgestrekte gebieden in
de wereld zijn, waar onrust heerst. Hij
wees er op, dat dit de reden was, waar
om de Verenigde Staten zo krachtig
hebben gestreefd naar het versterken
van gebieden als West-Europa, Grieken
land, Turkije en Japan.
Acht koude dagen en nachten in een
•chnur is al wat de beruchte Deense
gentleman-dief Carl Lorentzen heeft ge
wonnen met tien maanden hard en ver
nuftig werken aan een tunnel, die hem
nit zijn cel naar de vrijheid moest bren
gen.
De 53-jarige Lorentzen was wegens
diefstal voor onbepaalde tijd achter de
tralies gezet. Zijn jongste ontsnapping
was de bekroning van een reeks van
niet minder dan negen succesvolle uit
braken en heel Denemarken heeft er
een schok van gekregen.
De zaak heeft zich als volgt toege
dragen: Op de morgen voor Kerstmis
vonden de cipiers van de best bewaakte
gevangenis van Denemarken de cel van
hun glibberigste gevangene leeg. Op de
brits lag een stuk papier waarop ge
schreven stond: „Waar een wil is, is een
weg."
De verschrikte bewakers stonden ver
steend. Het was hun alsof Lorentzen
zich voor hun ogen had opgelost in de
lucht.
De cel, die zich in het souterrain van
de gevangenis bevond, was er door des
kundigen speciaal op ingericht, om de
ster onder hun gevangenen in veilige
afzondering te houden.
Al heel gauw ontdekte men dat een
kastje van 40 centimeter breedte en on
geveer 60 centimeter hoogte de toegang
verborg tot een 20 meter lange tunnel,
die buiten de gevangenismuren eindig
de.
De Haarlemse raad werd gister
middag weer gepresideerd door wet
houder Geluk, daar burgemeester
Cremers tengevolge van zijn val op
hei ijs zijn werkzaamheden nog niet
heeft kunnen hervatten. De loco
burgemeester deelde mede dat de
burgemeester het redelijk wel maakt
en sprak de wens uit, dat deze weer
spoedig zijn taak zou kunnen her
vatten,
De afwerking van de agenda scheen
op het eerste gezicht niet veel moei
lijkheden op te zullen leveren, doch
het woningvraagstuk maakte vele
tongen los. In verschillende toonaar
den werd er gesproken en bijgaand
moge dan heel summier volgen hoe
romantiek en realiteit ook op het
terrein van de woningnood elkaar
kunnen ontmoeten.
De politie spon haar netten over het
gehele land om de voortvluchtige weer
te vangen en de politie van andere Eu
ropese landen werd gewaarschuwd, want
men dacht, dat Lorentzen wel zou pro
beren ergens over de grenzen te komen.
Ejen week later kreeg een boer, die
op ongeveer tien kilometer afstand van
de gevangenis woonde, een dief te pak
ken, die zijn provisiekamer met een be
zoek had vereerd. De politie werd ge
waarschuwd en zjj vond een snikkende
man, die bekende Lorentzen te zjjn. De
boer had hem in bedwang gehouden met
een geweer.
De stomverbaasde gevangenisautori
teiten kregen nu van Lorentzen het vol
gende verhaal te horen:
„Ik begon het stuk muur achter het
kastje te bewerken met een stopnaald,
die ik in een stukje hout had gedreven.
Later kreeg ik betere werktuigen te
pakken. Het puin liet ik verdwijnen via
het watercloset. Achter de muur bevond
zich een onbekende ruimte onder een
trap en vandaar uit groef ik mijn tunnel
naar buiten.
Tien maanden lang heb ik elke nacht
gewerkt. Van mijn dekens maakte ik
een soort pop, die ik in mijn bed legde
voor het geval dat de cipiers door het
kijkgat in mijn cel zouden loeren
Door twee treden van de trap weg te
nemen, kreeg ik onbelemmerde toegang
tot de gevangenis. Ik stal stukken ijzer
en maakte sleutels, die mij in staat stel
den planken van de zolder te halen,
waarvan ik een slede en een soort rails
maakte om de aarde gemakkelijker uil
de tunnel naar de ruimte onder de trap
te brengen. Ik moest de tunnel ook stui
ten.
Verschillende keren werd ik bij het
halen van hout of werkkleren bijna
gesnapt. Eens stortte de tunnel achter
mij in. Ik slaagde er in mijn weg terug
te graven en bereikte de cel twee minu
ten voor de cipiers binnenkwamen."
Twee avonden voor Kerstmis bereikte
hij de oppervlakte buiten de muren en
besloot zich een dag of veertien schuil
te houden tot de nasporingen wat zou
den verslappen. Hij verborg zich in een
schuur. Zijn voedsel stal hij uit de provi
siekamer van de boerderij, maar de
diefstallen werden opgemerkt en de boer
legde zich in hinderlaag. De volgende
nacht hoorde hij niets, maar er was
weer voedsel weg. De nacht daarop
kreeg hij Lorentzen te pakken toen de
ze met het, voedsel door een raam naar
buiten klom.
„Ik heb verloren en het is de moeite
niet waard geweest", zei Lorentzen. „Ik
zal nu wel tijd genoeg krijgen om over
een volgende ontsnappingspoging te
peinzen."
Het Britse ministerie van bevoorrading
deelde gisteren mede dat plannen voor
toepassing van atoomenergie bij de op
wekking van electrische energie door
middel van stoomturbines binnen twee
maanden ter goedkeuring aan het Britse
kabinet zullen worden voorgelegd. Deze
en andere plannen voor toepassing van
atoomenergie in de scheepvaart zijn uit
gewerkt door Britse atoomgeleerden. Zij
geloven dat zij in minder dan twee jaren
de nodige experimenten met succes kun
nen uitvoeren er afsluiten.
Naar wij vernemen, heeft de Fokker
fabriek in verband met de plannen ten
aanzien van de vliegtuigontwikkeling
het advies ingewonnen van prof. Hein-
kei, de bekende Duitse vliegtuigbouwer.
Prof. Heinkel heeft daartoe met een
tweetal medewerkers een bezoek aan
de fabriek in Amsterdam gebracht.
Verwachting tot Vrijdagavond:
Overwegend zwaar bewolkt met
nu en dan enige regen. Matige tot
krachtige wind tussen Zuid en West,
maar in de Noordelijke helft van het
land tijdelijk zwakke en verander
lijke wind. Iets zachter.
Zou: 8.06—17.44; Maan: 2.5»—10.46.
Het Nederlands Elftal, dat 22 Februari
te Newcastle tegen het Engels B-elftal
speelt, is als volgt samengesteld:
Doel: Kraak (Stormvogels);
Achter: Potharst (Ajax) en Van der
Sluis (BW)
Midden: Van der Hoeven (Ajax).
Terlouw (Sparta) en Stoffelen (Ajax);
Voor: Schrumpf (SVV), Lakenberg
(Blauw Wit), Roosenburg (Sneek), Rij
vers (NAC) en Clavan (ADO).
Reserves: Saris (BW), Huybnegts
(BVV), De Vroet (Feijenoord) en
Steenbergen (Feijenoord).
Onze sportredacteur tekent bij deze
opstelling het volgende aan:
Zelfs met de oefenwedstrijd van gis
termiddag voor ogen, bezit het Neder
lands Elftal een aantal verrassingen, dat
men voor onmogelijk had gehouden.
Weliswaar staken in het Olympisch
Stadion Stoffelen en Schrumpf boven
De Vroet en Lenstra uit, maar vooral
in het laatste geval leek het onwaar
schijnlijk, dat men daaruit onmiddellijk
zijn conclusies zou trekken. De terug
keer van Rijvers en Potharst lag niets
in de weg, maar eerliik gezegd hadden
wij de opstelling van Steenbergen waar
schijnlijker geacht dan die van Laken
berg.
Dit alles betekent, dat niet minder
dan vier spelers, te weten Potharst,
Stoffelen, Lakenberg en Rijvers, na een
vrij lange afwezigheid weer in het
Oranjeteam zijn teruggekeerd.
Voor het verslag van de oefenwed
strijd te Amsterdam, zie pagina 3.
Een prijs van 20.000 is gevallen op
lot nr. 12531 van de Staatsloterij.
Leden van de Handelsvereniging van
Korea hebben voor de Amerikaanse
ambassade te Seoul (Korea) een de
monstratie gehouden voor voortzetting
der economische hulp van de Verenigde
Staten aan Korea. Aan de demonstratie
namen circa 6000 personen deel. Op de
spandoeken, die werden meegedragen,
stond te lezen: „Hervat de lAmeri-
kaanse hulp aan Korea, om het commu
nisme uit het Verre Oosten te verdrij
ven.
Door de West-Berlijnse sociaal-demo
cratische partij was gisteren een open
lucht-bijeenkomst belegd aan de Franse
zijde van de grens tussen de Franse en
de Sovjet-Russische sectoren van Ber
lijn, waarop de burgemeester van West-
Berlijn, professor Ernst Reuter, het
woord zou voeren.
Een uur voor het begin van de bij
eenkomst trokken ongeveer duizend man
West-Berlijnse politie over een afstand
van 50 meter een cordon langs het plein,
waarop de vergadering zou worden ge
houden. Een half uur voor openingstijd
was de helft van het plein reeds gevuld
met socialisten, die uit alle delen van
Berlijn, de Russische sector inbegrepen,
naar de plaats van de bijeenkomst waren
getrokken. Op nog geen honderd meter
afstand, juist over de sectorgrens, stonden
Duitse „Volkspolitie" en kleine groepjes
toeschouwers, die met interesse doch on
bewogen naar het cordon van de West-
Duitse politie keken.
Doch toen professor Reuter begon te
spreken kwam er leven in de brouwerij
bü de tegenstanders „over de gre.ns".
Luidsprekers vielen de burgemeester,
toen hij nauwelijks zijn eerste woorden
had gesproken, reeds n» de rede. „Kom
op, professor Reuter, wij wachten op
u," klonk het door de luidspreker aan
de Russische zijde van de sectorgrens.
Het naar schatting uit verscheidene dui
zenden personen bestaande gehoor van
professor Reuter barstte hierop in een
woedend gehuil los. Patrouillerende
agenten moesten verscheidene honder
den bezoekers tegen houden, die niet
langer naar professor Reuter luisterden,
doch op dreigende wijze oprukten in de
richting van de Russische sectorgrens.
„Niemand kan Berlijn veroveren
door hier een putsch uit te voeren."
riep Reuter in de loop van zijn rede
uit, doelende op de berichten, dat een
half millioen leden van de onder com
munistische leiding staande „Vrije
Duitse Jeugd" zouden trachten met
Pinksteren de stad te „veroveren".
„Wij hoeven niemand te vragen om
tanks te zenden ter bescherming van
ons wij kunnen voor ons zelf zor
gen. Wij zullen deze communistische
agenten niet onze positie laten onder
mijnen zoals de vijanden van de demo
cratie de republiek van Weimar onder
mijnden," aldus Reuter.
Bijna twee uren lang heeft de Haarlemse gemeenteraad zich gis-termiddag
bezig gehouden met een voorstel van B. en W., waarin goedkeuring werd
gevraagd tot aanleg en inrichting van een woontuin op een terrein tussen
de Vondelweg en de Noorderbegraafplaats. B. en W. waren met dit voorstel
gekomen om te kunnen voldoen aan de regelmatig inkomende verzoeken,
grond ter beschikking te stellen voor het plaatsen van houten of andere
tijdelijke woningen. Daarvoor zou oorspronkelijk een bedrag nodig zijn van
24.500.maar, naar wethouder Angenent vóór de behandeling mededeelde,
dit bedrag moest met 6.900.worden verhoogd voor de aanleg van een
riolering. Doch over het geld maakte de raad zich in eerste instantie geen
zorgen. Wel kwam er scherpe critiek los op het voorstel zelf, een critiek
overigens, die niet van romantiek verschoond bleef, maar die er tenslotte
toch toe leidde, dat het voorstel werd afgestemd.
Voor het eerst sinds haar ziekte is Eva Heron, de echtgenote van de president
van Argentinië (rechts naast haar), in het openbaar verschenen bij de plechtige
opening van het rechtskundige jaar".
De voor- en tegenstanders waren dit
maal niet te verdelen naar politieke
richting en het was allereerst de heer
GOEDEE (Arb.l, die scherp stelling nam
tegen het voorstel. Hij kon zich begrij
pen, dat B. en W. op deze manier eniger
mate wilden tegemoetkomen aan het
ontstellend tekort aan woongelegenheid,
maar het was diezelfde woningnood, die
hem een tegenstander deed zijn van
noodwoningen als boven bedoeld. „Ga
recht op het doel af bij de oplossing van
dit probleem", zo betoogde hij, „en sla
geen zijwegen in". Naar spreker's me
ning zou het een betere zij het dan
nog voorlopige oplossing zijn, wanneer
er rigoureus gevorderd werd en men
doeltreffender woningsplitsing toepaste.
Hij zeide verder, dat het voorstel van
B. en W., dat op het eerste gezicht een
goede indruk maakt, op het laatst toch
nog een noodtoestand zou scheppen.
Zijn fractiegenoot VOOGD kon het
betoog van de vorige spreker moeilijk
ontzenuwen, maar wees er verder op,
dat iedere dag van langer samenwonen
ook een dag meer betekent van ellende.
Hij was dan ook met het ooilege van
mening, dat iedere gelegenheid moest
worden aangegrepen om de ergste nood
t« lenigen.
„Van twee kwaden moet men nu
eenmaal het beste kiezen", zeide de
heer VAN VELSEN (K.V.P.) en hij kon
onder meer met het voorstel meegaan,
omdat na acht jaar deze woningen
toch verdwenen zullen zijn. „Laten
wij deze dertig mensen helpen", zo
ging hij voort, „het zal geen pauper
dorp worden". Overigens achtte hij
het wel noodzakelijk, dat de gemeente
toezicht zou houden op de bouw van
deze woningen.
De heer VAN DER VELDT (K.V.P.)
daarentegen liet weer een ander ge-
(Telefonisch van ónze Belgische correspondent)
BRUSSEL, 8 Februari. Na een debat, dat bijna een volle maand geduurd
heeft, heeft de Belgische Kamer vandaag het wetsontwerp tot inrichting van
een volksraadpleging over de wenselijkheid van Koning Leopold's terugkeer
goedgekeurd. Vóór stemden alle 104 aanwezige leden van de C.V.P. en 13 libe-
listen, onder wie 5 liberale ministers. Tegen het ontwerp stemden 65 socia
listen, 15 liberalen en 12 communisten. Drie Kamerleden, een katholiek, een
socialist en een liberaal, waren afwezig. Geen enkel amendement werd aange
nomen, doch een liberale motie, verklarende dat bij deze volksraadpleging de
Monarchie, de Dynastie nóch het leger van 1940 In het geding zjjn, werd aan
genomen, en haar tekst zal worden aangebracht op de kiezers-oproep.
De voorzitter van de Kamer, Frans
van Cauwelaert, zag zich genoodzaakt
tot schorsing van de zitting over te
gaan, toen de communistische afgevaar
digde Raymond Dispy verzocht om een
„dringende" interpellatie over het on
langs tussen de Verenigde Staten en
België ondertekende militaire bijstands
program en de aan de gang zijnde on
derhandelingen in Washington over het
verschepen van uranium uit de Belgi
sche Congo naar de Verenigde Staten.
Hij beweerde, dat de Belgische regering
de Verenigde Staten een handje hielp
bij het vormen van een „bruggehoofd
in België voor de aanstaande agressie
oorlog tegen de Sovjet-Unie". Katholie
ken en liberalen interrumpeerden Dispy
zo luidruchtig, dat de woorden van de
communisten in het rumoer verloren
gingen.
Van Cauwelaert schorste tenslotte de
zitting gedurende twintig minuten, tij
dens welke periode de openbare en
de perstribune werden ontruimd.
Na de hervatting van de vergadering
en voordat de hoofdelijke stemming
over het wetsvoorstel tot het houden
van een volksraadpleging werd gehou
den, voerde de liberale minister van
Landsverdediging Devèze nog het woord.
Devèze verklaarde de volksraadpleging
als een nationaal ongeluk te beschou
wen, hoewel hij van oordeel is dat deze,
gezien de huidige samenstelling van de
Kamer, niet te vermijden is.
Graaf Carton de Wiart (C.V.P.)mi
nister zonder portefeuille, die hierna
het woord voerde, ontkende, dat de
volksraadpleging een nationale ramp
zou betekenen. Hij verzekerde dat in
tegendeel het doen ontstaan en het la
ten voortduren van de koningskwestie
als een nationale ramp moest worden
beschouwd.
De liberaal Lefèvre las hierna na
mens zijn partijgenoot Amelot. doyen
van de Kamer, die door ziekte af
wezig was, een verklaring voor, waar
in werd medegedeeld, dat hij tegen
de volksraadpleging is gekant, omdat
deze de kiemen in zich zou dragen
van een conflict tussen Vlamingen en
Walen.
De heer Busct, voorzitter van de Bel
gische Socialistische Party, betoogde
hierna, dat de volksraadpleging geen
oplossing van het koningsprobleem be
tekent. Hy verklaarde dat alleen de
C.V.P., daar zij geen samenwerking der
drie partyen heeft gewenst, vcrant-
woordeiyk zal zijn voor de moeilgk-
heden, die zullen ontstaan.
„Wy hebben in de Kamer gezegd, wat
wy te zeggen hadden", aldus spreker.
„Thans zal niets ons meer kunnen weer
houden in alle steden en gehuchten te
gaan vertellen hoe wy over de koning
denken".
Met instemming van heei de verga
dering, behalve de communisten, bracht
de voorzitter van de socialistische partij
hnlde aan de katholieke Kamervoorzit
ter Frans van Cauwelaert voor diens
onpartydige leiding van de debatten.
Waafschynlijk zal de volksraadple
ging kunnen plaats grypen op Zondag
19 Maart, de feestdag van St. Jozef, Pa
troon van België.
Het wetsontwerp inzake de volksraad
pleging is in October j.l. reeds door de
Belgische Senaat waarin de Chris
telijke Volksparty de absolute meerder
heid bezit goedgekeurd.
Ai is het vak dat ge hebt nog zo i
eenvoudig, gij zult uw geluk er in
vinden, als gij u er geheel aan geeft.J
luid horen. Hij vond het gelukkig,
dat er geholpen werd, maar had hier
bezwaar tegen de manier, waarop
zulks geschiedde. Hij vroeg zich af,
of de bewoners van deze woontuin
dan wel zouden worden afgeschreven
op het Huisvestingsbureau of dat zij
urgente gevallen zouden blijven.
Spreker verklaarde tenslotte zijn stem
aan het voorstel niet te kunnen geven.
De heer HENNEVELT (Comm.) sprak
zich eveneens tegen het voorstel uit, zij
het dan op 'n wat geagiteerde wijze, maar
bij de heer DE LANDMETER (C.H.)
vond het veel sympathie. Zijn fractie
genoot VAN HOUWELINGEN RIJK-
HOEK zag zelfs kans een lyrische ode
aan het voorstel te wijden, toen hij op
merkte, dat men het hele geval wat
romantisch moest zien. „De mensen, die
daar gaan wonen, zullen wel avontuur
lijk zijn. Zij gaan samen onder een
boom zitten, spelen op een guitaar en
zingen een heerlijk lied". Onder hilari
teit van de raad werd deze romantiek
wel erg rauw proza, toen de heer MOL
(Comm.) deze spreker toevoegde: „Gaat
u dan zelf met een guitaar onder een
boom zitten en geef uw huis aan wo
ningzoekenden". Zijn fractiegenoot
VOOREN kon het ook niet bepaald ro
mantisch vinden onder de rook van een
begraafplaats te wonen.
De heer BLOKDIJK (Arb.) vervol
gens had ernstige bezwaren, de heer
FIBBE (V.V.D.) wilde deze mooie kans
niet laten lopen en mevr. KERKHOF
bleek tenslotte de meest practische te
zijn, toen zij als huisvrouw opmerkte,
dat die woningen zo klein zouden zijn,
dat er meer buiten dan binnen zou ge
leefd worden. En om haar woorden te
illustreren gaf zij een schildering van
vuilnisvaten, rollen zeil, wastobbes en
bezems, die deze woningen zouden om
heinen.
Wethouder ANGENENT bepaalde zich
ir zijn antwoord niet tot iedere spreker
afzonderlijk en zeide in het algemeen,
dat men deze zaak van twee kanten kon
benaderen. Daar hij zelf altijd gevoch
ten had voor verbetering van de volks
huisvesting, zou hij de tegenstanders
van dit voorstel gelijk moeten geven,
ofschoon zij soms wel wat hadden over
dreven. Hij mocht het overigens ge
noegzaam bekend achten, dat er alles
gedaan wordt om in Haarlem zoveel
mogelijk woningen te bouwen. Maar de
raad diende er toch rekening mee te
houden, dat zelfs bij alle mogelijke
krachtsinspanning geen oplossing zou
gegeven worden van de woningnood
binnen het tijdsbestek van acht jaren.
Intussen blijft echter de ellende, zo be
toogde hij, en laten wij dan eens gaan
zien, of wij niet een aantal mensen
kunnen helpen om zoveel mogelijk na
righeid weg te nemen.
Natuuriyk zal er nauwlettend toege
zien moeten worden, wat er gebouwd
wordt. Een woning van houten kisten
komt er niet, evenmin als een tramwa
gen. De inspectie van de Volkshuisves
ting moet er trouwens haar goedkeuring
aan geven. Een ideale oplossing achtte
wethouder Angenent *dit voorstel na
tuuriyk ook niet, maar wel bracht hy
nog eens met nadruk naar voren, dat
velen ermede geholpen zouden worden.
Een langdurige repliek volgde nog,
waarna de stemming volgde. Met 19
stemmen tegen en 15 stemmen vóór
werd het voorstel verworpen.
Een oude kwestie de sluiting van
schoenwinkels kwam weer aan de
orde, maar het duurde toch wel even,
eer alles in kannen en kruiken was. Het
voorstel van B. en W. was om de ver
ordening op te heffen, waarin bepaald
werd, dat de schoenwinkels op Dinsdag
middag gesloten moesten zjjn en te ver
ordenen, dat in het vervolg zulks het
geval zal zijn op Maandagmorgen. Het
standpunt der verschillende raadsleden
bleek onveranderd, d.w.z. dat de heer
HENNEVELT (Comm.) pleitte voor
handhaving van de oude verordening
met het oog op het winkelpersoneel, de
heer JANSEN (Arb.) zich accoord ver
klaarde met het voorstel, vooral omdat
de Unie met dé winkeliers tot overeen
stemming was gekomen, en de heer
HOOY (K.V.P.) nog eens naar voren
bradht, dat de winkelsluitingswet nu
eenmaal niet de arbeidstijd regelt, zodat
een winkel dus gerust gesloten kan zijn,
terwyl het personeel geen vrij-af heeft.
Ook wethouder BAKKER, die bij af
wezigheid van zijn collega Happé de
sprekers van antwoord diende, wees op
de overeenstemming, die was bereikt
tussen de Unie en winkeliers, en hij kon
de raad dan ook niets anders adviseren
dan het voorstel aan te nemen. Dit ge
schiedde na stemming, waarbij de
communisten tegen stemden.
Van alle kanten werd de lof gezongen
op het ondernemende Spaarndam. waar
verschillende groeperingen uit de be
volking samen het initiatief hadden
genomen tot het stichten van een ge
meenschappelijk jeugdhuis. In een voor
dracht aan de raad stelden nu B. en W.
voor een bijdrage van f 3500 ineens te
geven onder voorwaarde echter, dat het
ontbrekende bedrag van f 4000 op de
totale onkosten eerst bijeen zou zijn ge
bracht. De heer VAN DER GIESSEN
(Arb.) vond het niet juist, dat die voor
waarde gesteld werd. Volgens, deze
spreker moest de gemeente genoegen
nemen met de verklaring, dat die f 4000
er zouden komen. Hij stelde dan ook
voor die voorwaarde te laten vervallen.
Hy werd hierin bygevallen door mej.
BOLSIUS (K.V.P.), die eveneens enthou
siast was over de Spaarndammers, maar
bezwaar maakte tegen de voorwaarde.
Mevr. SCHELTEMA (V.V.D.) ging in
dezelfde toon door en was van mening,
dat die voorwaarde het élan van de
Spaarndammers zou remmen. Wethou
der BAKKER verklaarde daarop, dat
het college het voorstel van de heer
Van der Giessen overnam en zonder
hoofdeiyke stemming kwam het jeugd
huis er „onvoorwaardeiyk" door.
De benoeming van een lid van de
commissie van toezicht op de stadsbi
bliotheek en -leeszaal werd aangehou
den, nadat mevr. SCHELTEMA er op
had gewezen, dat de raad niets afwist
van de voorgedragen candidaat e» dat
men beter deed de raad door de overige
commissieleden te laten voorlichten, zo
als de regels dat voorschrijven.
Het voorstel tot onbewoonbaarverkla
ring van het perceel Vogelkoopsteeg 8
ontlokte enkele opmerkingen van de
zijde van de heer HENNEVELT, die
betoogde, dat er wel meer van zulke
woningen in Haarlem waren. Hij drong
ei op aan de regering te verzoeken het
woningvolume voor 1950 in Haarlem te
verhogen. De heer Goedee maakte de
wethouder er op attent, dat er bij Ge
deputeerde Staten een verzoek kan
worden ingediend om de verloren
ruimte tengevolge van het onbewoon
baar verklaren van woningen te mogen
aanvullen.
Wethouder Angenent zeide daarop,
dat er reeds een „stevige" brief naar
Gedeputeerde Staten was gezonden,
waarin de ontevredenheid werd geuit
over de geringe woningtoewijzing voor
1950. Thans is men van gemeentewege
bezig te onderzoeken, welke woningen
onbewoonbaar verklaard moeten wor
den.
verklaarde de raad zich accoord met
het verstrekken van twee geldleningen
aan het St. Elisabeth's Gasthuis ten be
drage van f 19.745,96 en f 26.225,75, met
het aangaan van een overeenkomst met
de Stichting „Het Huis Van Looy" en
met het verbouwen en uitbreiden van
het politieposthuis aan de Amsterdam
sevaart, waarvan de kosten op f 7200
komen. Het door de brandweer ont
ruimde gedeelte van het gebouw Spaar -
ne 106 zal worden hersteld en voor de
waterzuiveringsinstallatie en uitvoeren
van bijkomende werken in de zwemin
richting aan de Houtvaart zal een nieu
we pomp worden aangeschaft.
Laten we dan ditmaal met het begin
eindigen: de heer Mensink (Arb.) werd
als raadslid geïnstalleerd, waarbij loco
burgemeester Geluk het verdienstelijk
werk memoreerde van mevr. Van Eek
Van Thiel, die om gezondheidsredenen
voor haar raadslidmaatschap had moe
ten bedanken.
Advertentie
Anno 1490
'ti ;WAT LEVERT LEVERT IS GOED»
