Kan Nederland gedemobiliseerden
voldoende werk geven?
Thermogene
EftlCDE noorman:
m
Internationale bedevaart naar
Roermond
lUMatcmi
r ivvviv
Aan verhoging benzinebelasting
niet te ontkomen
Binnenlands luchtverkeer
N.S. verlagen prijzen
Pasundan onder een
regeringscommissaris
Ongeoorloofde heffingen
in Oost-Java
Optimistische uitingen van personen op
verantwoordelijke posities
Regering blijft bij haar
standpunt
JllSll; I*»*
Initiatief van Pax Christi-beweging
Llllil I/U
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1950
PAGINA 3
INDUSTRIALISATIE ZAL VELE
WERKKRACHTEN VRAGEN
Tweede Kamer over het
Nationale Plan
WEDERZIJDSE HULPVERLENING VAN
NEDERLAND EN DE V.S.
Wetsontwerp bij Tweede
Kamer ingediend
HOEST, GRIEP...
Wapens uit Amerika
voor Nederland
Binnen drie weken vertrekt
het eerste schip
PRINS IN BINNENLAND
VAN SURINAME
IN LONDEN LEEFDE MEN
TE ROYAAL
Critiek van Tweede Kamer
P'
lif -WÈ^
Wetsontwerp regentschap
en voogdij
Veestapel binnen vijf jaar
t.b.c.-vrij
Per DC 3 naar Groningen,
Leeuwarden en Maastricht
Van traject- en weekkaarten
voor kleine afstanden
VERPLEEGDE PLEEGT
INBRAAK
Uitreiking Johan Wagenaar-
prijzen
Cor van der Lugt Melsert
bij de A.V.R.O.
GEDWARSBOOMDE
▼ertaHng
JOHANNA' PERENBOOM
(Wordt vervolgd)
Vijf republikeinse
departementshoofden
Moeten ondernemingen
sluiten?
(Van onze speciale verslaggever)
Zal Nederland de gedemobiliseerden voldoende werk knnnen geven? Deze
vraag stellen niet alleen alle militairen, die binnenkort gedemobiliseerd
worden, maar heel Nederland houdt zich met deze kwestie bezig. De drin
gende oproep van Prins Bemhard als voorzitter van de Nationale Demobilisa-
tieraad voor zijn vertrek naar de Antillen tot de ondernemers en werkgevers
gericht, zegt al genoeg; Nederland zal inderdaad alle zeilen bij moeten zetten
om de nog te repatriëren 70.000 jonge mannen onder te brengen. Toch ziet de
situatie er niet erg somber uit. De gedemobiliseerden zjjn over het algemeen
in een leeftijd, waarop zjj grote kansen hebben in het Nederlands bedrijfsleven.
Over deze kwestie interpelleerden wij een groot aantal mensen op verantwoor
delijke posities in ons land. Hun meningen zijn sterk hoopgevend.
Kolonel G. Pruys, directeur van de
demobilisatie; Wij zullen beroep moéten
blijven doen op de werkgevers, maar als
iedereen meewerkt zal iedere gedemo
biliseerde zeker een plaats vinden, tot
nu toe is er geen enkel teken dat ons
verontrust op dit gebied.
Directie ENKA, Arnhem: De militai
ren, die wij na hun diensttijd in Indo
nesië in ons bedrijf hebben aangenomen,
bevallen uitstekend. Zij tonen verant
woordelijkheidsgevoel, energie en disci,
pline. Na hun herscholing, die voorna
melijk in ons bedrijf zelf is verricht,
behoren zij tot onze beste werkkrachten.
Hub. van Doorn, directeur DAF-
autofabrieken te Eindhoven: Bij de ope
ning van onze nieuwe autofabriek kun
nen wij een vijfhonderd nieuwe arbeids
krachten gebruiken, vooral metaalarbei
ders hebben beste vooruitzichten in ons
bedrijf, gedemobiliseerden hebben voor
rang.
B. Reuvekamp, Gew. Arbeidsbureau
Amsterdam: Tot nu toe verloopt de op
name van gedemobiliseerden in de ver
schillende bedrijven prachtig. Alleen de
komende maanden, nu er, zoals aange
kondigd, soms zes grote troepenschepen
per maand zullen arriveren, zouden wij
haast gaan verzuchten: „kan het niet
wat langzamer". Eerst dan beginnen de
moeilijkheden pas goed, maar een op
lossing zullen we zeker wel vindén.
Th. J. Bovens, directeur Gewestelijk
Arbeidsbureau Arnhem: Gedemobiliseer
den uit onze provincie zijn welkom. Bij
oe grote industrieën en de kleinere nij
verheid in de Achterhoek is zeker nog
plaats te vinden, vooral voor' hen, die
na herscholing zich tot goede vakmensen
ontwikkelen.
Dr. A. Winsemius, directeur-generaal
van de Industrialisatie: De versnelde de
mobilisatie zal geen noemenswaardige
verandering brengen in het industriali
satie-plan. Wij moeten dit vooral zien in
de uitbreiding van de bestaande in
dustrieën. Stelt u zich voor, dat alle be
staande industrieën slechts met een man
personeel kunnen uitbreiden, dan komt
u aan een fabelachtig getal, waarbij ook
alle gedemobiliseerden zeker onderdak
komen.
Dit zijn zo maar een willekeurig aan
tal woordvoerders. Wij zouden er nog
tientallen aan kunnen toevoegen. Zij
geven wel een beeld van de mogelijk
heden in ons land en de algemene be
reidheid gedemobiliseerden op te nemen.
Op de werkgelegenheid in verband met
het Industrialisatieplan willen wij nog
iets dieper ingaan. Minister Van den
Brink zegt hierin, dat tot 1 Januari 1953
voor 215000^arbeiders een plaats in de
industrie gevonden moet worden. De
algehele demobilisatie van het leger in
Indonesië was toen nog niet voorzien,
want men begrootte de terugkeer van
ongeveer veertigduizend militairen. Nu
er bij besluit van de R.T.C. tot demo
bilisatie' van hef gehele leger werd over
gegaan, zou dit dus betekenen, dat het
cijfer der werkzoekenden tot begin 1953
stijgt tot een kleine 300.000 man. Hele
maal juist dit echter niet, want zoals
gemeld, vonden de eerste 40.000 mib-
tairen reeds werk, terwijl er van de
overige 80.000 een deel zal emigreren,
een ander deel in dienst blijft, een klein
percentage zijn studies zal voortzetten en
tenslotte behoeft men ook niet te ver
onderstellen, dat al deze mensen in de
industrie hun verdere leven zullen wil
len slijten.
Maar zelfs, wanneer men al deze
factoren in aanmerking neemt, zal toch
het aantal mannen, dat in de komende
jaren voornamelijk in de industrie
werk zal moeten vinden, aanmerkelijk
groter zijn dan voorzien werd, temeer,
daar werkloosheid te bespeuren is in
de administratieve beroepen (een kan
toorkracht van een jaar of vijf en der.
tig, komt practisch niet meer aan de
slag als hij werkloos raakt) en ook in
land- en tuinbouw weinig perspectieven
meer zijn voor de jongeman, die het
niet bij een baan als landarbeider wil
laten. Men verwacht, dat handel en
verkeer tot de reeds genoemde datum
nog 'n 30.000 mensen kunnen gebruiken
maar dat is Weinig voor een land, dat
voorheen zozeer zijn kracht zocht in
het bedrijven van handel en het be
wijzen van diensten.
Voor de overheidsbedrijven telt niet
eens de verplichting (tot onze grote be
vreemding) om gedemobiliseerden terug
te nemen omdat men de personeels
sterkte nog met een 30.000 man wil be
perken en ook de Spoorwegen bieden
weinig perspectief. Telt men hierbij het
aantal bestuursambtenaren en particu
lieren, dat uit Indonesië wil of moet re
patriëren in de komende jaren, dan
blijkt hoe klemmend de behoefte aan
werkgelegenheid wordt. Voor de jonge
soldaat is overigens, zoals gezegd, het
beeld niet zo triest. Waar België reeds
een schrikbarende werkloosheid onder
de jongeren kent, heeft ons land nog
grote behoefte aan jonge krachten. Het
is zelfs zo, dat het arbeidstekort in som
mige bedrijven groter is. dan het arbeids
overschot uit andere bedrijven. Vooral
in de metaalnijverheid, de chemische in
dustrie, de bouwvakken en de voedings-
en genotmiddelenindustrie zijn nog grote
mogelijkheden en het is daarom geen
wonder, dat de belangstelling voor scho.
lings, en herscholingscursussen zo groot
is, dat deze met grote spoed moeten
worden uitgebreid.
Zowel door de verplichting van werk
gevers om gedemobiliseerden in hun
oude betrekking terug te nemen, als
door het streven naar grotere arbeids
productiviteit zal het mogelijk zijn, dat
een oudere of minder bekwame arbei
der het veld moet ruimen voor een ge
wezen militair.»Het is zelfs al enige malen
voorgekomen, dat een vader van enkele
kinderen opzij moest gaan. Deze geval
len zijn erg moeilijk en de Gew. Ar-
beidsbureaux zullen hier de beslissing
moeten nemen. Sommigen menen, dat
in zo'n geval de militair moet wijken,
maar men mag nooit vergeten dat de
soldaten, die naar de tropen gingen om
huA vaderlandse plicht te vervullen,
drie en een half jaar ten achter zijn
gekomen en in die tijd hun beste krach,
ten in de burgermaatschappij hebben
gemist.
Tenslotte kan men de vraag stellen of
als alle gedemobiliseerden een plaats
gevonden hebben, er dan niet een even
grote groep oudere' of minder geschikte
arbeidskrachten uit het productie-proces
is weggeschoven. Degenen, die dit me
nen stellen de zaak wel wat al te pessi
mistisch voor, hoewel wij ons niet hoe
ven te verhelen, dat in de komende
jaren het aantal werklozen door de da
lende conjunctuur stijgen zal. Veel zal
hier afhangen van de wijze, waarop de
regering haar aangekondigde industriali
satie-plan zal realiseren.
De regering is van oordeel dat de ver
hoging van het bijzonder invoerrecht
op benzine met spoed tot stand moet
komen. Zij erkent dat tegen de voor
gestelde maatregel bepaalde bezwaren
zijn aan te voeren, doch de ontwikkeling
van 's Rijks financiën eist deze verho
ging. Aldus deelt de regering in haar
Memorie van Antwoord op het onder
havige wetsontwerp aan de Tweede
Kamer mede.
Verhoging van de benzinebelasting
vormt een bestanddeel van het rege
ringsprogramma op het stuk der belas
tingen en tevens maakt zij een onder
deel uit van de nagestreefde unificatie
van de accijnzen in Beneluxverband.
Dat op het goederenvervoer en op het
betaalde personenvervoer moeilijk zal
kunnen worden bezuinigd, meent de re
gering te moeten bestrijden. Het kan
toch niet worden ontkend, dat, bij de
grote uitbreiding welke het autopark
heeft ondergaan, zeer veel met slechts
gedeeltelijk beladen, ja zelfs met geheel
ledige wagens wordt gereden. Een coör
dinatie en centralisering van het ver
voer moet tot een inkrimping van het
Uit het Voorlopig Verslag van de
Tweede Kamer betreffende het ontwerp
van wet: Voorlopige regeling in zake het
Nationale Plan en streekplannen, blijkt,
dat verscheidene leden het onaanvaard
baar achten, dat tot de taak van de
Rijksdienst zal behoren „het toezicht op
de ruimtelijke ordening binnen het ge
bied der provincie en der gemeente".
Deze bepaling herinnert hen al te sterk
aan het bezettingsrecht.
Andere leden zijn van oordeel, dat
aan de provinciale besturen dient te
worden overgelaten, of men een provin
ciale planologische dienst wenst op te
richten als zelfstandige dienst dan wel
als onderdeel van een bestaande pro
vinciale dienst (bij die van de provin
ciale waterstaat).
Bfl de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot goedkeuring van
het verdrag tot wederzijdse hulpver
lening inzake verdediging tussen Ne
derland en de Verenigde Staten van
Amerika, ondertekend te Washington
op 27 Januari j.l.
Aan de Memorie van Toelichting is
het volgende ontleend:
De totstandkoming van dit verdrag
betekent een nieuwe phase in de ont
wikkeling van de verdedigingskracht
der yrije Westerse wereld.
Terstond na de totstandkoming van
het Noord-Atlantisch verdrag in April
1949 zijn de bondgenoten overgegaan
tot vorming van de verschillende or-'
ganen, welke uitvoering moesten ge
ven aan dit verdrag en de defensieve
organisatie van het Noord-Atlantisch
gebied moesten uitwerken. Omstreeks
te zelf der tijd richtten een aantal West-
Europeese landen een verzoek tot de
Amerikaanse regering hulp te mogen
ontvangen in de vorm van wapenen en
materieel, teneinde aldus hun verdedi
gingskracht op het peil te brengen, dat
noodzakelijk is voor het voldoen aan de
t'erdragsverplichtingen. Deze verzoe
ken werden door de Amerikaanse re
gering welwillend ontvangen en kort
daarop diende deze bij het Congress
een wetsontwerp in, waarbij machtiging
tverd gevraagd om aan een aantal lan
den materiële bijstand op het gebied
van defensie te verlenen. 6 October 1949
aanvaardde het Congress deze wet, de
2gn. „Mutual defence assistance act of
1949".
Pp grond van deze wet moesten ver
volgens nog tweezijdige verdragen wor-
den gesloten tussen de Verenigde Sta
ten enerzijds en de verschillende hulp-
cntvangende landen anderzijds.
Het tweezijdige verdrag tot weder
zijdse hulpverlening inzake verdediging
thans ter goedkeuring aan de Sta-
ten-Generaal wordt aangeboden, bevat
de algemene regelen en voorwaarden,
waaronder de militaire steun zal plaats
vinden.
Advertentie
De weldadige warmte van Ther-
mogène stilt de pijn in keel en
borst en verjaagt de aanval.
rijden met ledige of gedeeltelijk bela
den auto's kunnen leiden. Ook bij het
particuliere personenvervoer komt, al
is dit dan ook op kosten van beroep of
bedrijf, naar de mening van de regering
ontegenzeggelijk een niet te onderschat
ten gebruik voor, dat evengoed achter
wege zou kunnen blijven of op meer
economische wijze kan worden georga
niseerd. Een besparing van tien pet.
moet naar haar oordeel redelijk worden
geacht.
Nu het bijzonder invoerrecht op ben
zine met ongeveer 50 pet. zal worden
verhoogd, zou er aanleiding zijn ook de
verhoging van motorrijtuigenbelasting
voor dieselauto's, welke verhoging thans
150 pet. bedraagt, in dezelfde verhouding
te verhogen. De verhoging zou dan
afrondingen buiten beschouwing gela
ten van 150 pet. op 225 pet. rrloeten
worden gebracht. De technische commis
sie heeft evenwel voorgesteld de ver
hoging te beperken tot 200 pet., met welk
voorstel de regering zich kan verenigen.
Stotm ove
83. De toebereidselen voor Eric's vertrek waren na enkele dagen getroffen. Maar
in die tijd zag hij Lotus van Jade in het geheel niet meer. Het scheen alsof het
meisje zich voor hem verborgen hield. Zelfs toen het uur van afscheid was aange
broken en het schip zich langzaam losmaakte van de kust, zag de Noorman haar niet.
En terwijl hij zijn laatste groet wuifde naar Ming en de Keizer vroeg hij zich af wat
de reden kon zijn. Want zelfs een man als Eric kan zijn naïeve momenten hebben.
Doch op een der heuvels van de kust stonden twee kleine figuurtjes, die bedroefd
het wegvarend vaartuig nastaarden. De kleine filosoof Tai had kennelijk moeite om
zich te beheersen.
„Hier kan de wijsheid u niet volgen, mijn dappere vriend", fluisterde hij. Buiten
de grenzen van het Chinese rijk vermag hij niet te aarden. Doch o, hoezeer is dit
te betreuren. En hoevele bekers wijn zullen nodig zijn om dit verdriet te delgen
Hij wendde zich tot Lotuswier ogen de kleine stip bleven volgen.
Wij beiden hebben deze Noorman zeer veel genegenheid toegedragen
„Ik weet dat hij verder moet gaan", mompelde het meisje. „ZijfL tocht is nog niet
volbracht. Maar ik had een deel van mijn leven willen geven indien hij hier gebleven
was. Vaarwel Ericen misschien tot ziens."
„Hoe gelukkig de man, die zoveel vriendschap achter zich kan doen ontbloeien",
mompelde Tai.
Zo zeilde Eric de Noorthan huiswaarts, nieuwe avonturen tegemoet.
EINDE VAN HET 14e AVONTUUR
De moeilijkheden van wettelijke aard,
die het van kracht worden van het Ne
derlands-Amerikaanse wapenhulpaccoord
onmiddellijk na de ondertekening ver
hinderen, zijn thans opgelost, zo ver
neemt A.N.P.-Aneta te Washington uit
betrouwbare bron. Er bestaat thans niets
meer een spoedig begin van de wapen
leveranties aan Nederland in de weg.
Daar bijna elle andere overeenkomsten
over de wapenhulp met andere landen
dienen te worden geratificeerd, zal Ne
derland waarschijnlijk een der eerste
landen zijn, waarheen wapens zuilen
worden verscheept.
In welingelichte kringfen te Washing
ton verwacht men, dat het eerst Ame
rikaanse schip met wapenen voor Ne
derland binnen drie weken een Ameri
kaanse haven zal verlaten. Er zullen
geen gegevens worden gepubliceerd over
aard, type en hoeveelheid der wapens.
Prins Bemhard heeft een bezoek ge
bracht aan de Bruynzeel-fabrieken aan
de oevers van de Suriname-rivier. De
prins toonde grote belangstelling voor
deze Nederlandse industrie die thans het
oog gericht houdt op export naar Latijns
Amerika.
Donderdag heeft Prins Bernhard een
reis gemaakt naar het binnenland van
Suriname. De tocht werd, behalve per
auto en trein, gedeeltelijk gemaakt mét'
korgalen, de kano's van de Surinamers.
De prins bezocht de goudmijnen te Kabel
en ook enige inheemse dorpen.
jteÉnxA t
■mm
In het Voorlopig Verslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot ver
rekening van te veel genoten bezoldi
gingen tijdens de Londense periode van
1940 tot 1945 wordt opgemerkt dat de
Kamer zich kan vèrenigen met de con
clusie der Enquêtecommissie, die oor
deelt, dat het feit dat sommige ambte
naren na terugkomst in Nederland niet
in staat bleken uit de gereserveerde en
door hen bespaarde gelden gedurende
de oorlogsjaren door het gezin gemaakte
schulden te voldoen, voor een groot'deel
veroorzaakt wordt door een royale
wijze van leven.
Daarom heeft de Kamer in het alge
meen bezwaar aan de totstandkoming
van deze regeling mede te werken. Ze
is er weinig toe geneigd mede te wer
ken aan een verhoging van het maxi
mum kwijt te schelden bedrag van
f 5000 tot f 12.500. Dit laatste wordt
algemeen als zeer pijnlijk gevoeld te
genover degenen, die met hun spaargel
den de schulden hunner naastbestaanden
in Nederland wei hebben vereffend.
In overleg met de N. S. heeft het ge
meentebestuur van Vlissingen besloten
tot de bouw van een nieuw station.
Hier ziet men wat er nog over is van
het oude: de wachtkamer....
De minister voor Uniezaken en Over
zeese Rijksdelen heeft de voorzitter van
de Tweede Kamer medegedeeld, dat hij
van dé gouverneur van de Nederlandse
Antillen bericht heeft ontvangen, dat
het wetsontwerp ter voorziening in het
regentschap en in de voogdij van de
minderjarige koning aan de Staten van
genoemd gebiedsdeel geen aanleiding
heeft gegeven tot enige opmerking.
Min. Mansholt heeft op de Landbouwdag
i. d. Volkshogeschool ,,'t Oldorp" in de prov.
Groningen medegedeeld, dat men om een
topproductie van de Nederlandse veestapel
te bereiken een plan heeft uitgewerkt,
waardoor de veestapel binnen vijf jaar t.b.c.-
vrij kan zijn. Dit plan, dat ongeveer hon-
derdmillioen gulden zal gaan kosten, zal
gedeeltelijk door de Overheid, gedeelte
lijk door de boeren moeten worden be
taald. Ook zal de mond- en klauwzeer-
bestrijding worden aangepakt.
(Van onze Haagse redacteur)
Naar w:j vernemen, ligt het in de be
doeling het binnenlands luchtverkeer,
dat, zoals bekend, in het najaar van 1949
werd stilgelegd, met ingang van 1 Mei
a.s. op beperkte schaal te hervatten. De
K.L.M. zal met DC-3-toestellen een ver
binding gaan onderhouden met Gronin
gen, Leeuwarden en Maastricht. De fre
quentie van de dienst is nog qiet be
kend.
Vliegen op de korte trajecten in het
binnenland is; met name des winters,
niet rendabel, 's Zomers is er ook nog
een wat grotere toeristische belangstel
ling, op grond waarvan men voornemens
is wat meer leven te brengen op enkele
vliegvelden in de provincie.
In verband met de verhoging van de
tarieven bij de Spoorwegen is te ver
wachten, dat de kosten voor het lucht
verkeer binnen de landsgrenzen, welke
het vorig jaar zeer laag lagen, even
eens enigszins zullen stijgen. Vermoe
delijk zal echter de exploitatie van de
luchtlijnen jfiar de drie genoemde
plaatsen het tegendeel van een lucra
tieve onderneming blijven.
tiien aantal trajectkaarten en de gewo
ne weekkaarten voor kleine afstanden
zullen door de Nederlandsche Spoorwe
gen in prijs worden verlaagd.
De prijsherziening geldt voor de
maandtrajectkaarten beneden de af
stand van veertien kilometer, week-
trajectkaarten van minder dan zestien
kilometer, gewone weekkaarten met een
maximum van eveneens zestien kilome
ter en jeugdtrajectkaarten beneden de
dertien kilometer. Voor de trajectkaar
ten is deze verlaging van terugwerkende
kracht tot 1 Februari, hetgeen voor de
gewone weekkaarten niet mogelijk is.
Donderdagmorgen heeft de rijkspoli
tie te Diemen een man aangehouden,
die verpleegd werd in de inrichting
voor psychopathische patiënten te Ave-
reest. De man was afkomstig uit Ha
renkarspel en had verlof gekregen om
vier dagen bij zijn familie door te bren
gen. Toén deze vier dagen om waren,
begaf hij zich niet naar Avereest, maar
trok de wijde wereld in. Hij kwam in
Amersfoort terecht en heeft daar, bij
gebrek aan een onderkomen, ingebro
ken in een directiekeet van een bouw
werk en alles wat van zijn gading was
meegenomen. De man is op transport
gesteld naar Amersfoort.
Dinsdag 14 Februari om half twaalf, zal
het bestuur van de Johan Wagenaarstichting
op het stadhuis in Den Haag, aan de com
ponisten Alexander Voormolen en Sas Bun-
ge de hun toegekende prijzen uitreiken.
(Zoals bekend werden deze beide compo
nisten in 1949 door de Johan Wagenaar
stichting bekroond). Bij deze gelegenheid
zullen drie werken voor piano van Alexan
der Voormolen en drie liederen van Sas
Bunge ten gehore worden gebracht.
Officiële gasten bij deze ontvangst zijn
voorts de heren Hendrik Andriessen, Henk
Badings, Rudolf Eseher, Karei Mengelberg
en Alexander Voormolen (de laatste dus
in dubbele hoedanigheid), die in opdracht
van de Johan Wagenaar-stichting een werk
componeerden voor het Residentie-orkest.
De heer Cor van der Lugt Melsert heeft
met de A.V.R.O. een verbintenis aangegaan
om met ingang van 15 Februari a.s., voor
lopig voor de tijd van één jaar, bij deze
omroepvereniging op te treden als alge
meen adviseur in programmazaken. Hij zal
op het terrein van het toneel adviserend
optreden en voor de microfoon een cursus
houden in regie en houding voor amateur
toneelspelers. Voorts zal de heer Van der
Lugt Melsert ook actief aan de programma s
meewerken, onder meer in een aantal een-
acters samen met Annie Van Ees.
(Van onze redacteur)
Op 5, 6 en 7 Mei van dit jaar wordt
door de afdeling Nijmegen van de Pax-
Christi-beweging een internationale
sterbedevaart georganiseerd naar Onze
Lieve Vrouw in 't Zand te Roermond.
Vanuit Nijmegen, Maastricht, Eindho
ven en Vaals zullen gedurende twee
dagen naar ruwe schatting 2000 deel
nemers in groepjes van ongeveer 20
personen naar Roermond trekken in
persoonlijke en gemeenschappelijke me
ditatie, gebed en zang en in onderling
gesprek. Aan deze sterbedevaart zal
naar alle waarschijnlijkheid deelgeno
men worden door pelgrims uit Duits
land,Frankrijk, Nederland en België,
tevens worden verschillende kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders uit binnen-
en buitenland verwacht.
De Pax-Christi-beweging is aanvan
kelijk ontstaan uit de Franse verzets
beweging. Gedurende de Duitse bezet
ting werd door negen Franse illegalen
de belofte afgelegd na de oorlog met
alle kracht te zullen wérken voor de
verzoening der volkeren in een Christe
lijke Vrede. In 1945 werd deze belofte
gerealiseerd. Weldra zou het kleine be
gin uitgroeien tot een wereldbeweging
die honderdduizenden omvatte.
In 1947 werd het eerste internationale
congres in Lourdes gehouden. Afge
vaardigden uit Frankrijk, Duitsland
Italië, Engeland, Zwitserland en zelfs
Canada verzamelden zich hier rond de
eerste internationale directeur Mgr.
Théas, Bisschop van Lourdes. Tijdens
dit congres werd mede door de stuwing
van mannen als Paul Claudel en Jac
ques Maritain het „Centre Catholique
International de la Paix" opgericht, dat
een centrum wil zijn van actie en stu
die op theologisch, paedagogisch en so
ciaal terrein. Thans telt de beweging
ruim 400.000 leden, waarvan de helft
Duitsers.
Enige weken later reeds vond de
Pax-Christi een enorme weerklank in
Duitsland. Dertigduizend mannen trok
ken door de straten van Aken, een
groot, zwaar houten kruis meedragend
als openbare schuldbelijdenis. Zij ba
den voor het Franse volk.
In de zomer van 1948 ontstond
ook in ons land de Pax-Christi-
beweging, zij het nog op kleine
schaal. En thans is dan in Nijmegen
het initiatief ontstaan om een mas
sale sterbedevaart te houden, ten
einde de idee van de Pax-Christi-
beweging de vrede tussen God
en de mensen te herstellen als
grondslag voor het welslagen van
alle vredespogingen in de wereld
een grotere verbreiding te geven.
Men wil mede in het kader van het
Heilig Jaar gezamenlijk bidden voor
de vrede van Christus, die de enige
waarachtige vrede kan zijn. Men wil
hierover mediteren en van gedachten
Advertentie
wordt
nieuw
VOORKOMT KRIMPEN
D WORDEN
door
PATKICK PURCEIX
47.
„Spreek op," zei ik haar. „Als er iets
is wat u dwars zit, kunt u het net zo
goed eens en voor altijd uitpraten. Een
beetje openhartige taal is me alleen
maar welkom."
„Goed, ga dan zitten en luister naar
me."
Ik gehoorzaamde. Zij nam haar brei
werk van de vloer en begon de steken
langzaam en systematisch weer op te
rapen.
„Je bent vanavond bitter, Joe, hard
en' bitter en ik zal de laatste zijn om
het je kwalijk te ncuncn. Ik ken die
bitterheid maar al te goed, het is de
zwarte bitterheid, het sombere hart van
de Corcorans. Ik ken ze maar al te
goed, van mijn wieg af heb ik ze aan
alle kanten om me hpen gezien. Ik ben
er in opgebracht immers! Ik ben zelf
ook een Corcoran!"
Ik mompelde iets. Zij sloeg er geen
acht op.
„Als die zwarte bui over je komt,
Joe, moet ik vaak denken dat mijn va
der, God moge hem genadig zijn, nooit
een grafsteen nodig zal hebben zolang
jij leeft. Ja, en je hebt al dat zure en
scherpe van je niets-ontziende oom Ma-
lachy van daarboven nog op de koop
toe gekregen." Zij zuchtte. „Je hebt maar
heel weinig van de Doyle's in je, Joe,
want de Doyle's hebben het altijd ge
makkelijk genomen en zijn met ieder
een goede maatjes geweest. Altijd vrien
delijk en nooit narigheid. Ze ^hebben al
tijd de zonnige kant gezien."
Een verraderlijke traan sloop lang
zaam over haar wang. Onopvallend
veegde zij er naar met de rug van haar
hand.
„Er was een tijd, dat ik dacht dat jij
de zoon van je vader zou worden. Dat
jij, net als hij, altijd een vrolijk hart en
een vlotte lach zou hebben en die zelfde
zorgeloze manier van door het leven te
glippen, hoe de dingen ook draaien. Ik
dacht de dag te zullen beleven en
het zou een heerlijke dag voor mij ge
weest zijn dat jij, net als hij, de po
pulairste man in de parochie zou zijn.
Maar ja, jongen, Gods wegen zijn de
onze niet. De Man Boven vond het be
ter, om ons narigheid over te zenden,
narigheid en ellende, en Hij weet, hoe
alles daardoor veranderd is
Haar breiwerk lag weer in haar schoot,
zonder dat zij er nog acht op sloeg. Het
zag er naar uit, of haar ogen geboeid
werden door de gaspeldoornstronken,
die in de haard lagen te knetteren.
Maar ik wist, dat de vuurgloed alleen
de achtergrond van haar dromen was
en dat zij in de vlammen nog steeds haar
visioenen zag van de man, die in zijn
graf onder taxisbomen sliep.
Ik zei geen woord. Ik wist dat zij zat
te luisteren naar de gezellige lach van
mijn vader. Dat haar oren zich spitsten
op de verende tred, waarmee hij fluitend
aan kwam, als zijn dagtaak gedaan was;
dat zij de wendingen van zijn' stem kon
horen, waarmee hij in de koele kofestal
bij het melken zat te zingen. (Wat was
dat ook weer voor een roerend lied, dat
hij altijd zong? Over de heuvels van
„my old new Hampshire Home"). Zij
zat te denken aan de manier waarop hij
met paarden en honden omging, ze wa
ren altijd zijn vrienden geweest; en hoe
de jonge kalfjes hem overal achterna
liepen, hoe de zieke koeien hem zochten
met haar zachte ogen, met haar diepe,
goedige geluiden. Een vlotte en gemak
kelijke man, die vader van me, Jamesy
Doyle; er was op het kerkhof van Reilig-
a-teampuil geen oog droog gebleven op
de dag, dat we hem er hadden begraven.
„God geve ze allemaal de eeuwige
rust v&navond," zei ik.
„Ja, God moge ze in de hemelzaal bin
nen laten en geven, dat wij ze daar ont
moeten, als wij onze weg hier ten einde
zijn gegaan," zei mijn moeder.
Met moeite zette zij haar gedachten
van zich af. Zij kwam weer terug op
het eigenlijke onderwerp van ons ge
sprek.
„Ja, de narigheid, d#e wij doorstaan
hebben, heeft cms allemaal veranderd,
Joe, maar jou toch het allermeest. Ik
weet hoeveel ipijn je vaders sterven je
heeft gedaan, en de dood van je broer,
maar die twee slagen troffen mij toch
zwaarder dan jou. En toch ben ik er
met Gods hulp, zo goed en zo kwaad
als het ging, over heen gekomen, zelfs
over je vaders dood. Maar jij was de
gene, die zich nooit met de dingen kon
verzoenen, leek het wel. 'tWas eerder,
of de zwarte bitterheid van de Corco
rans in jou aangroeide, tot iemand, die
je niet gekend had zweren zou, dat je
altijd zo geweest was.
„Toen de tijd verder ging en het hoe
langer hoe erger met je werd, dacht ik
eerst, dat het je dwars zat, dat je met
de studie had moeten ophouden. Maar
lk dacht toch ook, dat je daar wel over
heen zou zijn gekomen; je wist immers
even goed als ik, dat er niets aan te
doen was. Ik wist ook, dat je toch iets
voor het land voelde; anders zou je de
zaak nooit zo hebben aangepakt als je
het nu gedaan hebt."
Ik schoof onbehaaglijk heen en weer
op mijn bankje, maar zij scheen het
niet te merken. Zij bleef verder praten,
als bij zichzelf, met die effen, toonloze
stem.
„De. dagen gingen voorbij, altijd maar
weer meer dagen, en toch bleef die som
bere stemming. God is mijn getuige, Joe,
dat ik er onder geleden heb. Misschien
had ik je toen moeten vragen wat er
aan scheelde, maar het was nooit zo m n
gewoonte om te vragen, zelfs mijn eigen
mensen niet. Maar ja, ik heb toch al die
tijd geweten, dat je iets anders in de
weg zat, waar je met niemand over had
gepraat."
Haar handen grepen weer naar het
breiwerk.
„Toen hoorde ik alles. Alles over jou
en Esther Hanrahan. Waar ik het ge
hoord heb, doet er niets toe. Toen ik
daar van hoorde, jongen, kon ik je
helemaal geen verwijt meer maken van
je bitterheid."
Eindelijk keek zij me aan. Als zij ver
bazing verwacht had, ontdekte zij er
geen. Ik was alle verbazing al voorbij.
„Er zijn er maar heel weinig, die er
van weten, Joe, en ja, er is niemand,
mag ik wel zeggen, die het begrijpt, De-
halve ik. Niemand behalve ik."
Zij zweeg. Het vuur scheen haar weer
te betoveren.
„Dertig jaar geleden, dertig lange
jaren, stond ik er zelf bijna net zo voor.
Verleden week was het dertig jaar ge
leden, dat ik zou gaan trouwen met
Thady Hanrahan, en tien dagen vóór
het trouwen werd ik bij het dansen in
Mullinbeg verliefd op je vader.
Ik moest kiezen, kiezen tussen liefde
en geld, tussen armoede en overvloed,
en ik moest vlug kiezen. Goed, ik heb
gekozen; en God is vanavond mijn ge
tuige, ondanks al het hartzeer en het ge
tob, dat sindsdien gekomen is, ik heb
vijfentwintig gelukkige jaren gehad en
die keus is iets. waar ik nooit spijt over
gevoeld heb, vanaf de dag, dat we voor
het altaar stonden, tot aan die zwarte
dag, dat de deksel op zijn doodkist
werd geschroefd."
wisselen over onderwerpen die hier
mede samenhangen.
Op Vrijdag 5 Mei, de nationale feest
dag, wordt 's middags uit de vier bo
vengenoemde plaatsen vertrokken. De
tocht gaat dan naar Blerick, Venlo,
Weert en Sittard, waar de nacht zal
worden doorgebracht. Men reist gedeel-
télijk per bus of per trein en de laatste
12 kilometer worden te voet afgelegd.
Zaterdag 6 Mei vertrekt men dan weer
naar Roermond, waar de pelgrims om
streeks vijf uur worden verwacht. Deze
dag wordt verder gevuld door bijeen
komsten en 's avonds met een kaar
senprocessie naar het Genadebeeld van
Onze Lieve Vrouw in 't Zand. De gehe
le nacht door zal hier aanbidding zijn.
Zondagmorgen zal op een van de
pleinen van Roermond een Pontificale
H. Mis in de openlucht worden opge
dragen met predicatie van Mgr. Dr. J.
H. G. Lemmens, Bisschop van Roer
mond. Zondagmiddag zal deze indruk
wekkende pelgrimage plechtig worden
gesloten met een laatste massale bij
eenkomst, waar door verschillende pro
minente sprekers het woord zal wor
den gevoerd. Hieruit zal het internatio
nale aspect van de Pax-Christi-bewe-
ging sterk naar voren treden
Vandaag is het gezag over Pasundan
officieel overgedragen aan de regerings
commissaris Sewaka. De negara-rege
ring is afgetreden. Teneinde de dubbel-
besturen zo spoedig mogelijk te liquide
ren, zal een commissie worden benoemd
die bestaat uit een vertegenwoordiger
van Pasundan, één van de regering der
V. S. I. en één van de republiek Indo
nesia.
Het ministerie van Binnenlandse Za
ken der V. S. I. heeft op voordracht van
Sewaka vijf departementshoofden be
noemd. Zij zijn allen republikein.
Morgen zal er een conferentie van
militaire gouverneurs te Djoeja gehou
den worden. Een van de agendapunten
is: de afschaffing van het militair be
stuur.
De volksvertegenwoordiging van Ban
heeft haar goedkeuring gehecht aan een
verordening volgens welke van alle tou-
risten retributie zal worden geheven en
wel een gulden per persoon per dag als
toeslag op de hotelrekening. Ambtena
ren. op tournee zijn hiervan vrijgesteld.
De Wali negara van Zuid-Sumatra
Malek, heeft Aneta medegedeeld, dat,
toen de resolutie, die enige tijd geleden
is aangenomen en waarin besloten wordt
tot opheffing van de negara en tot over
dracht der bevoegdheden aan de rege
ring der V.S.I., in behandeling kwam,
de leden van de vertegenwoordigende
raad hebben getekend zonder zich be
wust te zijn wat precies de inhoud van
de resolutie was.
Malek, die meende, dat de gevolgde
methode geen juiste vorm van de de
mocratie is, zei verder: „Ik zal, indien
het de wens van het volk zou zijn, on
middellijk aftreden, ook, indien de re
gering der V.S.I. van mening zou zijn,
dat de ingediende resolutie beantwoordt
aan de wil van het volk. Mijns inziens
dient men echter een wettige procedure
te volgen en te wachten op algemene
verkiezingen".
16 Februari zal de raad de resolutie
opnieuw bespreken.
„De regering weet, dat het leger van
Oost-Java op diverse punten belastingen
heft", aldus heeft Mononutu, de minister
van Voorlichting der V.S.I., naar U.P.
meldt, medegedeeld. „Dit geschiedt zon
der toestemming der regering. Zjj is er
van overtuigd, dat aan dergelijke han
delingen op korte termijn een halt moet
worden toegeroepen."
Het verluidt dat de Nederlandse Plan-
tersbond een rapport heeft overgelegd
aan Hatta, waarin gewaarschuwd wordt,
dat, tenzij een eind aan die toestand
wordt gemaakt, de ondernemingen op
Oost-Java waarschijnlijk gedwongen
zouden zijn te sluiten.
Het ministerie van Financiën heeft een
gemachtigde aangesteld te Surabaja, om
de legeruïtgaven te regelen. Hatta en het
ministerie van Defensie werken samen
om Oost-Java van „deze onwettige prak
tijken" te verlossen.
Mononutu heeft verder medegedeeld
dat bij de arrestatie van Retman enige
aanwijzingen te zijnen laste gevonden
zijn, doch dat deze niet van ernstige
aard zijn. De persvrijheid zal worden
geëerbiedigd. De regering verzekere,
dat geen maatregelen tegen de pers
zullen worden genomen dan alleen als
„ultimo ratio".
