Zwaarste straf
Sanders en
geëist tegen
Vogeler
PLANNEN IN V.S: TOT BOUW
VAN ATOOM-DUIKBOTEN
12 Maart verkiezingen
voor de Opperste Sovjet
m,
Grootste telescoop ter wereld
nu gerepareerd
In Amerika kolen voor één week; in Frankrijk
dreigt stagnatie in automobiel- en staalindustrie
Tot hoofd en hart
Beide beschuldigden prijzen de goede
behandeling tijdens het vooronderzoek
Meubelfabriek te Rijswijk prooi
der vlammen
„Mijn man zei niet wat
hij zeggen wilde"
BRAND OP DEENS
PASSAGIERSSCHIP
Selden Chapin er niet bij
betrokken
Aanzienlijke vorderingen bij de constructie
van een kernreactor
Triamviraat Stalin-Molotov-Malenkov
Belangrijkheid bepaalt
de volgorde
.Het weer.
Ernstige botsing tussen
Darul-lslam en T.N.I.
Opslagplaatsen bleven gespaard
EEN ATLAS VAN HET HEELAL
Industrieën moeten
sluiten
Startbaan uit het
water gevist
Hoge eisen van de
vakbonden
Afschuwelijk misdrijf
in Loosduinen
DINSDAG 21 FEBRUARI 1950
73ste JAARGANG No. 24698
HET PROCES TE BOEDAPEST
De 11S passagiers gered
Opstand tegen de Chinese
communisten?
INDONESISCHE MISSIE
NAAR MOSKOU
Sartono voorzitter van
Indonesisch parlement
Er zouden SI doden zijn
Man vermoordt zijn vrouu)
VERLENGING UITBETALING
KOLENGELDEN
CENTRAAL VORMINGS
INSTITUUT K.V.P.
„De Rusthoek" te Baarn
wordt ingericht
Johan van Oldenbarnevelt
aangekomen
Sigaretten voor militairen
in Indonesië
RASSENDISCRIMINATIE IN
ZUID-AFRIKA
6
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postairo 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: J. 3. W Boeniqter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miHimeter-
hooate. Inqezonden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooqte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weiqeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week,
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
De Hongaarse openbare aanklager Gyula Alapi heeft gisteren in het spion-
nage-proces te Boedapest tegen de Britse zakenman Edgar Sanders en de
Amerikaan Vogeler „de zwaarste straf" geëist. Tegen twee der vijf terecht
staande Hongaren eiste hjj de doodstraf „wegens spionnage en economische
sabotage". De vonnissen zullen heden uitgesproken worden.
Alapi noemde Vogeler een „spion, die
het spel verloren heeft en ontmaskerd
is". Het proces had „de werkelijke rol"
onthuld van sommige Britse en Ameri
kaanse diplomatieke ambtenaren in
Oost-Europa. Voorts deed de openbare
aanklager een aanval op de activiteit
van de Brits-Amerikaanse geheime
dienst.
Vogeler zeide in zijn „laatste woord",
dat hij zijn activiteit „te meer betreur
de, omdat hij door een groot land,
Amerika, gezonden was naar een klein
land, Hongarije, om het herstelwerk te
ondermijnen". „Ik wens het recht van
het laatste woord te gebruiken om te
verklaren, dat ik mijn bekentenis uit
vrije wil en zonder enige druk of bele
diging heb gedaan. Ik wens ook te ver
klaren, dat ik tijdens het onderzoek en
het proces behoorlijk ben behandeld en
ik hoop, dat mijn bekentenis heeft aan
getoond, dat ik betreur wat ik heb ge
daan. Ik weet dat ik straf zal hebben
te ondergaan, maar ik hoop, dat het hof
mijn verzoek om een mildere straf in
overweging zal willen nemen, evenals
de argumenten van mijn verdedigers".
Edgar Sanders, de Britse medebe-
klaagde van Vogeler, verklaarde:
„Er waren drie omstandigheden, die
mij er toe brachten de taak, .die mij
was opgedragen, op mij te nemen. Deze
zijn: mijn opvoeding, mijn militaire be
roep en de arbeid, die ik verrichtte. Ik
moge er op wijzen, dat ik nimmer enige
persoonlijke wrok tegen dit land koes
terde. Ik besef volkomen het ernstige
karakter van de daden, die ik heb ge
pleegd. Ik,heb Vrijdag getracht hier
omtrent zo volledig mogelijk inlichtin
gen te geven. Ik hoop, dat ik waarheids
getrouwe uitbeelding van mijn daden
heb gegeven en verzoek het hof dit in
overweging te willen nemen". Sanders
prees de „goede behandeling tijdens
het vooronderzoek".
De verdediger van Vogeler, Imre
Bard, betoogde dat zijn cliënt „bloed en
tranen" had veroorzaakt, doch voerde
aan, dat zijn zaak niet in hetzelfde licht
gezien moest worden als dat van de
andere beklaagden. „Een buitenlander
kan geen verraad plegen", zeide Bard.
„Vogeler's rol in de sabotage is in het
geheel niet aangetoond".
Hij vroeg het hof in aanmerking te
nemen, dat Vogeler van zijn jeugd af
onder militaire discipline had gestaan
en dat hij zijn daden betreurde. „Ik
hoop, dat door de wijsheid van het hof
de straf gevonden zal worden, welke
hij verdient", zo besloot Bard.
Alapi, die ook openbare aanklager
was in het proces tegen Kardinaal
Mindszenty en de gewezen Hongaarse
minister van Buitenlandse Zaken, Rajk,
zeide, dat de rechtszitting een beeld
had gegeven van twee werelden, een
wereld van vooruitgang en vrede en
een wereld van spionnage, vernietiging
en oorlog.
De twee Hongaren, tegen wie de dood
straf werd geëist, zijn Imre Geiger en
Zoltan Rado. Zij zeiden op cynische en
koudbloedige wijze door de Amerikanen
gebruikt te zijn. Men had zich niet over
hun lot bekommerd voor het geval zij
gearresteerd zouden wórden. Geiger
verzocht het „Hongaarse volk om ver
giffenis". Alle beschuldigden verzochten
clementie.
Mevrouw Vogeler heeft gisteren in
haar woning in Wenen via radio Boc-
Maandagmorgen vroeg js in het Kat
tegat, zeven mijl voor het Zweedse
schiereiland Kullen, ten Noorden van
Helsingborg aan boord van het Deense
schip „Kroonprins Olav" brand uitge
broken. De 115 passagiers zijn door het
Zweedse schip „Stockholm", dat op
Amerika vaart, overgenomen. De be
manning van zestig koppen bleef aan
boord van het brandende schip. Naar
Verluidt zijn enkele passagiers en be
manningsleden licht gewond.
De brand is midscheeps uitgebroken
en breidde zich snel uit. De oorzaak er
van is onbekend. Men vermoedt, dat de
brandende sigaret van een in slaap ge
vallen passagier de oorzaak is.
De „Kroonprins Olav" is een modern
passagiersschip, dat regelmatig tussen
Oslo en Kopenhagen vaart. De „Stock
holm" was onderweg van Gothenburg
naar Kopenhagen. De brand werd be
streden door middel van brandslangen
van de „Stockholm".
Om twee uur gistermiddag is de
„Kroonprins Olav" in de haven van El-
seneur aan de Noordkust van het eiland
Seeland aangekomen. Drie sleepboten
brachten het schip in veiligheid, nadat
de bemanning eerst een vergeefse poging
had gedaan om het schip op eigen kracht
baar Elseneur te laten stomen.
Bij aankomst van de „Kroonprins
Olav" bleek, dat het bovendek nagenoeg
geheel was afgebrand. De brug, de eet
zalen en de radiohut waren grotendeels
«oor de vlammen verteerd, maar de ma
chinekamers schenen nog intact te zijn.
Op het congres van de Noorse commu-
'stische partij is te Oslo gisteren besloten
uitstoting van de „Tito-gezinde" groep.
Het
congres werd bijgewoond door 219 ge-
-> 'vgics w
oeiegeerden en tal van buitenlandse gasten.
c°ngres, dat niet openbaar was, stond
under leiding van voorzitter Emil Loevlien.
dapest de stem van haar man ge
hoord, toen hij kalm bekende een
Amerikaanse spion geweest te zijn.
Mevrouw Vogeler verklaarde, dat haar
man niet zei wat hij wilde zeggen.
„Hij herhaalde slechts wat ze hem
voorzeiden. Geen wonder, dat zjj drie
maanden nodig hadden om met hem
te repeteren. Elk woord, dat hij zei,
was hem in de mond gelegd", zei zij.
Henry Sudder, een functionaris van
de International Telephone and Tele
graph Company, die naar Wenen is ge
gaan, toen Vogeler op 18 November
werd gearresteerd, zei: „Iedere eerlijke
verdediger zou die getuigenis in twee
minuten uiteen kunnen rafelen. De
Hongaren hebben hem een verklaring
uit het hoofd laten leren. Zij hebben
fouten gemaakt, die Vogeler nooit ge
maakt zou hebben".
Volgens de correspondent in Boeda
pest van het Nederlandse dagblad „De
Waarheid", zou Robert Vogeler gezegd
hebben, „dat zijn spionnage-activiteit
onder persoonlijk toezicht stond van
Selden Chapin, vroeger gezant in Hon
garije en thans ambassadeur der Ver
enigde Staten in Nederland".
Naar aanleiding van deze publicatie
deelt de Amerikaanse ambassadeur te
's-Gravenhage mede, dat dit bericht
iedere grond mist. „Ik ontmoette de heer
Vogeler voor de eerste keer, toen ik in
October 1948 met Colonel Behn naar
Hongarije kwam en een poging werd
gedaan om tot onderhandelingen te ko
men betreffende de verkoop van de be
zittingen der „Standard Electric". Ik
kan mjj niet herinneren de heer Voge
ler gedurende mijn verblijf in Hongarije
later nog eens ontmoet te hebben", al
dus de heer Chapin. „Ik verliet Honga
rije op 17 Februari 1949".
Mevrouw Tsjang Kai Sjek heeft een bezoek gebracht aan de verdedigingsstellin
gen der Chinese Nationalistische troepen op het eiland Kinmen. De echtgenote
van de generalissimus met twee vrouwelijke vrijwilligers.
Een welingelichte Amerikaanse woord
voerder heeft volgens A. P. gisteren be
kend gemaakt, dat de Verenigde Staten
met kracht plannen doorzetten om te
beginnen met de bouw van 's werelds
eerste door atoomkracht voortgedreven
duikboot. De woordvoerder zei, dat
thans besprekingen gaande zijn tussen
de marine en de Electric Boat Corpora
tion te Frotan (Connecticutt) over de
bouw van een duikboot, waarin een door
de commissie voor de atoomenergie ont
worpen reactor aangebracht zal kunnen
worden. Naar verluidt zouden de be
sprekingen reeds zover gevorderd zijn
dat het zeer waarschijnlijk is, dat het
Congress verzocht zal worden op de ma
rinebegroting voor het per 1 Juli 1951
beginnende begrotingsjaar gelden uit te
trekken.
Verschillende Amerikaanse Congress-
JOZEF STALIN
MOLOTOV
MALENKOV
door Krouchtchev, die al in 1902 com
munist werd en sedert 1944 President
van het Presidium van de Opperste
Raad is. Maarschalk Boulganin, luite
nant-generaal van het Rode Leger
Chvernik en tenslotte Kosyguin, minis
ter van de lichte industrie sluiten deze
hiërarchische reeks Poli'tburoleden, die
bij de komende verkiezingen candidaat
gesteld zijn.
De verkiezingen voor de Opperste Sovjet van de U.S.S.R. (welk lichaam voor
het parlement van Rusland moet doorgaan) zullen 12 Maart a.s. worden gehou
den. De uitslag van deze verkiezingen, "waarbij de kiezers immers geen keus
gelaten wordt, kan niet verrassend zijn. Interessant is echter de candidaatstel-
ling. Niet vanwege de namen der candidaten, maar door de volgorde waarin
deze namen onlangs in de Pravda zjjn gepubliceerd. De leden van het Politburo
(het kabinet), die allen candidaat gesteld worden, staan namelijk allerminst op
voet van gelijkheid. Slalin vormt natuurlijk een klasse apart, maar ook de an
dere leden van de Russische regering staan in de Sovjethierarchie op verschil
lende hoogte.
Stalin zelf is bij deze verkiezingen
„candidaat van het hele volk", lijsttrek
ker van de enige lijst zouden we kun
nen zeggen. Deze candidatuur is echter
vooral symbolisch. Feitelijk is hij alleen
candidaat in het Kiesdistrict-Stalin van
Moskou. Molotov, die nummer twee
staat op de lijst van da Pravda, is ook
de eer waardig gekeurd voor de Mosco-
vieten verkiesbaar gesteld te worden.
Voor hem is het Kiesdistrict-Molotov in
Moskou gecreëerd. Opmerkelijk is het
feit dat voor Ruslands één na belang
rijkste stad Leningrad het Politburolid
Malenkov, is aangewezen. In Sovjet-Rus
sische ogen een zeer eervolle benoeming.
Deze aanstelling bewijst weer eens hoe
de ster van Malenkov sinds de dood
van Zhdanov aan het Sovjétfirmament
gestegen is. Molotov en hij worden steeds
meer als de beide „adjudanten" van Sta
lin gezien. Men spreekt zelfs van 'n drie
manschap, een triumviraat. Merkwaar
dig was ook dat in het nummer van de
Pravda waarin onlangs de zeventigste
verjaardag van Stalin werd herdacht
Malenkov de reeks verheerlijkende ar
tikelen over de Sovjetleider opende
(Overigens zijn er voorts geen tekenen
dat Malenkov Molotov van diens tweede
plaats in de hiërarchie verdrongen zon
hebben, want in recente verslagen van
officiële plechtigheden wordt nog steeds
eerst Molotov en dan Malenkov ge
noemd.)
Nummer- vier is natuurlijk Beria
candidaat in Tiflis, hoofdstad van Geor
gië, de landstreek waar Staiin zelf van
daan komt. Beria, leider van de Sovjet
geheime politie, zou zich nu vooral met
de atoomproductie bezighouden.
Vervolgens is maarschalk Vorochi-
lov candidaat voor Minsk, de hoofdstad
van Bielo-Rusland. Vorochilov is al
sinds 1926 lid van het Politburo. In
1941 was hij belast met de verdediging
van Leningrad. Mikoïan, die lange tijd
minister van buitenlandse handel is ge
weest, is in Erevan, de hoofdstad van
Armenië, zijn geboorteland, candidaat
Dan komt Kaganovitch, communist
sinds 1911, sinds 1938 lid van het Polit
buro. Andreiev is nummer acht, gevolgd
leden hebben de vorige week gezegd,
dat de wedloop tussen Amerika en Rus?
land om de eerste atoom-duikboot te
construeren de vervaardiging van de
waterstofbom zou kunnen compliceren.
De Amerikaanse commissie voor
atoomenergie heeft de vorige maand in
een rapport onthuld, dat aanzienlijke
vorderingen waren geboekt bij de ont
wikkeling van een reactor, die gebruikt
zou kunnen worden voor de voortbewe
ging van schepen. Men bestudeert thans
de mogelijkheid van een reactor voor
vliegtuigen.
Kern-reactoren zijn machines voor
het onder controle vrijmaken van kern
energie in tegenstelling tot de explosie
van de atoombom, waarbij geen enkele
controle op de vrijkomende energie mo
gelijk is. Volgens geleerden kan de
hoeveelheid atoombrandstof, die bij een
explosie in een fractie van een secon
de wordt vernietigd, wanneer zij onder
controle gesteld Wordt, gedurende maan
den of zelfs jaren energie leveren.
De mededeling, dat besprekingen
gaande zjjn over de bouw van een atoom
duikboot, kunnen een aanwijzing zijn,
dat thans een atoommachine voor sche
pen is ontworpen of reeds in constructie
is.
Het Chinese nationalistische departe
ment van Defensie op Formosa heeft
gisteren meegedeeld, dat in het Noord-
Oosten van de provincie Hoenan 100.000
Chinezen tegen de communistische auto
riteiten in opstand gekomen zijn. Vele
communisten, die voedsel in beslag na
men, zouden volgens het departement
zijn vermoord. Uit de naaste omgeving
van de premier van de nationalisten,
Sji Sjan, verneemt Reuter, dat Sjan
een week geleden zijn ontslag heeft in
gediend.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken der V. S. I. heeft volgens U. P.
bekend gemaakt dat Indonesië voorbe
reidingen treft om een missie naar Moskon
te zenden am onderhandelingen te ope
nen over de uitwisseling van diploma
tieke vertegenwoordiging.
Mr. Sartono (van de Partai Nasional
Indonesia), afgevaardigde van de Re-
publik Indonesia in het Indonesische
parlement, is in de zitting van het par
lement bij de derde stemming met 51
tegen 39 stemmen tot voorzitter van het
Indonesische parlement gekozen. De
strijd ging tussen hem en Moh. Yamin.
Verwachting tot Woensdagavond:
Gedurende de nacht flinke opkla
ringen, verder afnemende Noorde
lijke wind. Op verschillende plaatsen
temperatuur even beneden het vries
punt Morgen in de loop van de dag
geleidelijk weer toenemende bewol
king, voornamelijk in het Zuiden van
het land, maar nog bijna overal droog
weer. Zwakke tot matige wind uit
Oostelijke richtingen. Ongeveer de
zelfde temperatuur als vandaag.
Zon: 7:4218.06; Maan: op 9.17.
U.P. heeft te Djakarta van betrouw
bare militaire kringen vernomen, dat
verleden week ten Zuid-Oosten van Ban
dung ernstige gevechten zijn uitgebro
ken tussen de Darul-lslam en de T.N.I.
Het brandpunt van de strijd was Tasik-
malaya. Het verluidt, dat veertig solda
ten zijn gesneuveld. In de strijd om de
gevangenis van Tasikmalaya hebben de
volgende dag nog elf soldaten het leven
verloren.
Op de 15de slaagden de republikeinen
er in het betrokken gebied onder con
trole te krijgen. De situatie wordt nog
steeds als gespannen beschouwd.
TNI en politie hebben dezer dagen in
het gebied van Tegal zevenhonderd on
ruststokers overrompeld. Na verwoede
gevechten werden vele bendeleden ge
arresteerd. De overigen vluchtten in de
bossen en naar de bergen, doch verza
melden zich weer tot een sterke eenheid.
In drie plaatsen raakte de bende weder
om slaags met de achtervolgende TNI
en politietroepen Te Kylampok, ten
Westen van Tegal. tróffen TNI en politie
zeventig mishandelde bewoners aan.
Hier werd de beul van de Darul Islam
neergeschoten Te Tegal werden zes
leden van de Darul Islam gearresteerd
Aan de zijde van de TNI en de politie
werden twee personen gedood.
In de meubelfabriek Keimer aan
de Delftweg te Rijswijk, is Maandag
avond ongeveer half tien een zware
uitslaande brand uitgebroken. De
Rijswijkse politiebrandweer, die
spoedig ter plaatse was, stond voor
een zéér zware taak, daar de twee
etages van de meubelmakerij, waar
fauteuils en stoelen worden gestof
feerd en afgewerkt, in lichter laaie
stonden.
Snel werden twee motorspuiten en
eer> Magyruswagen in stelling gebracht.
Even later arriveerden gélukkig nog
twee Delftse motorspuiten en zo kon
in korte tijd met acht stralen water
worden gegeven.
Van drie kanten, van de grond af,
van binnen uit dwars door de opslag
plaatsen en van boven af, werd het
vuur bestreden. Weldra ontwikkelden
zich enorme witte stoomwolken boven
het rosse vuur, dat zich lange tijd ge
ducht te weer stelde. Na vijf kwartier
hard werken echter nam de brand zien
derogen in kracht af en een half uur
later was 't vuur zover verminderd, dat
voor uitbreiding niet meer behoefde
te worden gevreesd. Uit het puin van
het gebouw werd toen een grote bran
dende vrachtauto, volgeladen met nieu
we meubelen, te voorschijn gehaald.
Auto en lading waren echter reddeloos
verwoest.
Omstreeks middernacht kon men
zich een beeld gaan vormen van de
schade, die werd aangericht. De stof-
feerderij, droogkamer, een buig-
installatie en persen met bijbehoren
de kracht- en verwarmingsinstalla
ties en ketels bleken verloren. Het
vuur is niet doorgedrongen tot de
zagerij en timmerwerkplaats, waar
diverse kostbare machines staan.
Ook de nieuwe spuitkamer voor
houtwerk is zonder grote schade be-
Een Berlijnse filmmaatschappij heeft kaalhoofdige heren opgeroepen om een rol
te vervullen in een nieuwe film. Op het mooiste kale hoofd staat zelfs een premie.
Vierhonderd heren presenteerden zich. Hoopvol gestemde candidaten omringen
hier de actrice Olga Tschechowa.
De spiegel van de grootste telescoop
Van de wereld, de 505 cm. telescoop van
het observatorium op Mount Palomar
(Caiifomië), is weer voor het gebruik
gereed, nadat een kleine fout, die by
het slüpen gemaakt was, hersteld is. De
ze fout bestond uit een kleine, iets te
hoge rand een twintig millioenste van
een inch langs de omtrek van de
spiegel. Deze afwijking was echter groot
genoeg om een geringe vertekening te
veroorzaken bjj de eerste opnamen, die
in het begin van 1949 met deze tele
scoop gemaakt werden.
Dr. Ira S. Bowen, de directeur van de
sterrenwachten op Mount Wilson en
Mount Palomar, die beide in de staat
Californië gelegen zijn, heeft verklaard,
dat de telescoop nu echter een feilloos
instrument is. Nieuwe proefopnamen
De Amerikaanse regering heeft gisteravond laat de sta
kende mijnwerkers wegens „contempt of court" (onge
hoorzaamheid aan het bevel van de rechtbank) in ge
breke gesteld. De federale rechter Richmond Keech
heeft de mijnwerkersbond schriftelijk gelast vóór Vrij
dag het tegendeel te bewijzen. Voldoet de vakbond hier
aan niet, dan zal hij zich Vrijdag voor het Hof moeten
verantwoorden. De rechter kan dan door het opleggen
van hoge dwangsommen de bond trachten te dwingen
eenv einde aan de staking te maken.
De kolenvoorraden in de Verenigde
Staten zyn thans nog slechts voldoende
voor één week. Steeds meer industrieën
zien zich gedwongen te sluiten, waar
door de werkloosheid met sprongen
omhoog gaat. De toestand is nog be
narder geworden door het intreden van
een koude-golf, waardoor in de gehele
Noordelijke helft van het land de tem
peraturen beneden het vriespunt daal
den. New York beleefde gisteren de
koudste dag van deze winter en regis
treerde temperaturen van 10 graden
onder nul.
Op Broadway en Times Square in het
hartje van New York hield men zich
stipt aan het lichtreclame-verbod, dat
ter besparing van energie is uitgevaar
digd. Het uitgaanscentrum kreeg daar
door een volkomen doods aanzien.
Terwijl de Franse werkgevers en vakbonden voor het
eerst sedert de oorlog aanstalten maken tot directe on
derhandelingen over de lonen, wordt Frankrijk door
nieuwe stakingen bedreigd. Ongeveer zevenduizend
arbeiders van de genationaliseerde Renault-fabrieken
legden gisteren het werk neer. Heden zou bij stemming
worden uitgemaakt of ruim tweehonderdduizend em
ploye's van de automobiel- en staalindustrie in en om
Parijs in staking zullen gaan.
Gisterochtend zijn onderdelen van
een startinstallatie voor raketprojec
tielen voor luchtafweer in de haven
van Nice aan boord van de „Jean
Delo" geladen. Zij zullen gelost wor
den in Oran, vanwaar zij naar een
proefstation in de Sahara zullen wor
den vervoerd. Zoals bekend, werd
enkele dagen geleden een startbaan
door communistische betogers in de
haven van Nice geworpen. Het ver
trek van het vrachtschip werd door
het werk om het stuk naar boven te
halen vertraagd. De lading van het
schip werd gisterochtend onder toe
zicht van de politie voltooid en in de
loop van de ochtend is de „Jean
Delo" vertrokken. Er deden zich
geen incidenten voor.
De werkgevers in de automobielin
dustrie en metaalbedryven hebben het
aanbod gedaan van een algemene
loonsverhoging van vüf procent. Dit
werd echter als onbevredigend door
de vakbonden van de hand gewezen,
zowel de communisten als de niet-
communisten namen een afwqzend
standpunt in. De eisen van de vak
bonden variëren van 25 tot 65 procent.
Tegeiijkertyd besioten de vertegen
woordigers van de socialistische, com
munistische en katholieke bonden
gemeenschappeiyk te ageren voor 'n
tussentijdse gratificatie van 3000 fr.
en een stakingsstemming te organise
ren voor alle arbeiders in de automo
biel- en metaalindustrie.
De communistische vakbonden hebben
voor 27 Februari een 24-uur-staking voor
de haven van Marseille afgekondigd en
daar het dreigement aan verbonden, dat
deze staxing eventueel tot andere havens
zal worden uitgebreid
van sterren, die zich op een afstand
'van 48.000.000.000.000.000.000 kilometer
van de aarde bevinden, zijn volgens dr.
Bowen aanzienlijk beter dan die welke
gemaakt werden vóór de spiegel op
nieuw gepolijst was. Aan dr. Bowen is
onlangs door het Amerikaanse weten
schappelijk genootschap (The American
Academy of Arts and Science) de Rum-
ford Medal toegekend voor zijn werk.
dat veel heeft bijgedragen tot de ken
nis van de op grote afstand van de aar
de gelegen sterrennevels.
Deze spiegeltelescoop zal gebruikt
worden voor de vervaardiging van een
nieuwe serie sterrenkaarten. Duizenden
opnamen, die voor dit doel genomen
worden, zullen tot grote kaarten sa
mengevoegd worden, die tezamen een
enorme atlas van de hemel zullen vor
men: de eerste volledige afbeelding van
de wereldruimte.
Het opnieuw polijsten van de spiegel
was een moeilijk werk, waarbij uiterst
voorzichtig te werk gegaan moest wor
den. Maanden lang werd de „bobbel"
met een vloeistof, die een uiterst fijn
slijpmiddel bevatte, gepolijst tot zij ver
dwenen was. Tegelijkertijd werden nog
andere veranderingen aan het instru
ment aangebracht.
Gebleken was, dat de spiegel riiet ge
heet gelijkmatig uitzette en inkromp als
de temperatuur veranderde en derhalve
heeft men de rand geïsoleerd en onder
in de „buis" van de telescoop een aan
tal kleine ventilatoren aangebracht.
De grote telescoop is een geschenk
van de Rockefeller Foundation aan het
California Institute of Technology. Na
dat twintig jaar lang aan de plannen en
voorbereidende werkzaamheden gear
beid was, werd in de herfst van 1947
de telescoop op Mount Palomar gemon
teerd. Bij de eerste opnamen die er mee
gemaakt werden, heeft dr. Edwin P.
Hubble, een pionier op het gebied van
het onderzoek vari sterrennevels, een
aantal foto's gemaakt van sterrennevels
die zich op minstens tweemaal zo grote
afstand van de aarde bevinden als de
verste nevels waarvan men toen foto's
bezat. In deze foto's was niets, dat er
op wees. dat men tot in de buitenste ruim
te van het heelal doorgedrongen was,
hoewel deze nevels de afstand van on
geveer één millioen lichtjaren van de
aarde verwijderd waren. Er waren
zelfs vage aanduidingen van andere ster
ren en sterrennevels van groter afme
tingen en helderheid dan de Melkweg.
I De beweegreden voor een goede daad
is dikwijls niet beter dan die voor
een slechteJ
houden gebleven. Het is waarschijn
lijk aan de windrichting te danken,
dat de opslagplaatsen van meubel
rompen en onderdelen, waar voor
tienduizenden guldens aan waarde
ligt opgetast, alsook de magazijnen
van de groothandel in meubeltex-
tiel, waarin grote voorraden aan
wezig zijn, gespaard zijn gebleven.
Van de zestig man personeel van de
firma Keimer zullen ongeveer vijf en
twintig tijdelijk zonder emplooi zijn.
Hedenmorgen omstreeks vijf uur
heeft de 28-jarige los-werkman J. W.
v. d. A. te Loosduinen zijn 26-jarige
vrouw met bijlslagen op het hoofd, in de
hartstreek en op de schouders en pol
sen op afschuwelijke wijze vermoord.
De dader is voortvluchtig.
In de woning, waar zich het drama
afspeelde, wonen behalve de familie
Van der A., bestaande uit man, vrouw
en een dochtertje van vier jaar. ook de
be'aarde ouders van het slachtoffer, als
mede haar 35-jarige broer.
Om kwart vóór vijf hoorde de groot
moeder, die in de voorkamer sliep, een
licht geschreeuw. Zij stond op en ging
naar de slaapkamer van haar dochter.
Toen zij de deur opende, zag zij haar
dochter ernstig gewond op bed liggen;
zij overleed spoedig.
Volgens de politie leefde het echt
paar reeds geruime tijd in onmin; de
man was sinds Donderdag niet thuis
geweest. Hij staat niet gunstig bekend;
hij heeft verschillende inbraakjes ge
pleegd en is ook reeds wegens heling
veroordeeld.
Het ministerie van Economische Zaken
deelt mede, dat de termijn voor het in
ontvangst nemen van f 1.op bon 544 van
de thans geldige levensmiddelenkaart 909,
als compensatie voor de verhoogde kosten
voor huisbrandkolen, is verlengd t/m 24 Fe
bruari 1950.
(Eigen bericht)
De K. V. P. zal het buitengoed „De
Rusthoek" te Baarn inrichten als Cen
traal Vormingsinstituut. Het gebouw
dateert uit 1904, telt zes en twintig ka
mers en bevat vier grote, suites, welke
men voor het houden van bijeenkom
sten kan gebruiken. Aan de. voorkant
ligt een grote tuin, aan de achterkant
een park met vijvers. Aan de tuin
grenst nog een weiland, dat voor open
luchtbijeenkomsten en sportbeoefening
kan worden aangewend. In totaal be
draagt de oppervlakte van het landgoed
zes h.a.
Met het m.s. „Johan van Oldenbarne
velt", dat vanmorgen in de Amsterdamse
haven aankwam, repatrieerden ruim
twee duizend militairen, o.a. het laatste
onderdeel van de 7 December-divisie, het
eerste regiment HuzSëen van Boreel. De
minister van Oorlog en Marine, mr. W.
F. Schokking, begroette jpen. „Gij hebt
veertig maanden dienst gedaan en uit
naam van de regering zeg ik u hartelijk
dank en heet ik u welkom. Helaas mis
sen wij hier vijfhonderd van uw kame
raden. Laten wij hen en de anderen die
vielen hier met enkele ogenblikken stil
te gedenken."
Namens H. M. de Koningin las luite
nant-kolonel jhr. D. J. A. A. Lawick van
Pabst een boodschap voor en kolonel C.
F. Pahud de Mortanges sprak een be
groetingswoord uit naam van de inspec
teur-generaal der Koninklijke Land
macht en de Marine, Prins Bernhard.
De hoeveelheden tabaksproducten, die
zonder heffing van accijns in Indone
sië mogen worden ingevoerd, zijn thans
de volgende: 200 sigaretten, of 50 siga
ren, of V- kg. kerftabak, of l/? kg. van
deze artikelen tezamen.
Wanneer deze hoeveelheden worden
overschreden, wordt accijns geheven
over de gehele zending, waarbij reke
ning moet worden gehouden dat deze
op ongeveer zes cent per sigaret komt.
De artikelen kunnen ook als pakjes per
briefpost aan de militairen in Indone
sië worden gezonden.
De bevolking van Zuid-Afrika zal
indien een thans door de regering in
gediend wetsontwerp wordt aangeno
men voortaan verdeeld worden in:
blanken, kleurlingen en inboorlingen,
zo heeft de minister van Binnenlandse
Zaken T. Donges gisteren medegedeeld.
Teneinde het rassenonderscheid moge-
lyk te maken zal een volkstelling wor
den gehouden
De drie groepen worden als volgt ge
definieerd;
„Blanke" iemand, die naar zijn
uiterlijk duidelijk een blanke is, of ie
mand, die algemeen als blanke wordt
beschouwd, maar niet iemand, die, hoe
wel hij een blanke schijnt te zijn, al
gemeen als „kleurling" wordt be
schouwd.
„Inheemse" iemand, die behoort
tot een volksgroep, welker land van
herkomst Zuid-Afrika is, of iemand,
die algemeen als zodanig wordt be
schouwd.
„Kleurling" iemand, die noch
„blanke", noch „inheemse" is.
Aan alle geregistreerde personen, die
de leeftijd van zestien jaar hebben be
reikt, zal een identiteitskaart worden
verstrekt.
De Amerikaanse vereniging van huizen
bouwers heeft de verwachting uitgespro
ken, dat in 1950 in de Verenigde Staten
een millioen nieuwe woningen gebouwd zul
len worden. Een kwart van deze wonin
gen zal verhuurd worden. De gemiddelde
prijs per woning zal 8.000 dollar bedragen.
