LABOUR TOT NU TOE AAN DE KOP
Labour 185 zetels; conservatieven
127 zetels; liberalen 1 zetel
m
Ruésen zouden in Juni waterstof bom tot
explosie gebracht hebben
PRINSESJES STUDEREN IN DE
KONINKLIJKE TREIN
BOTSING TUSSEN NEDERLANDSE
INDONESISCHE MILITAIREN
EN
Tot hoofd en hart
v.
Eén dode en verscheidene gewonden
Het weer
VERGOEDING
OORLOGSSCHADE
Resultaten verkiezingen in Engeland
DE COMMUNISTEN
LIJDEN VERLIES
Verkiezingsvaria
Nog geen wijziging van
Indon. valutakoers
VIOOLTJES VOOR
CHURCHILL
Negara Zuid-Sumatra
ontbonden
Grote keten van de
Azteekse adelaar
Ontploffing zou gemaskeerd zijn door die
van een atoombom
Uiterste geheimhouding
bewaard
4000 MAN INEENS
GEREPATRIEERD
Beatrix schrijft brief aan vader van
meer dan 56 velletjes
Margarine in Gouda
18 cent per pakje
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1950
73ste JAARGANG No. 24701
LONDEN, hedenmiddag
Hedenochtend begon men met het tellen van de stemmen
in de resterende 302 kiesdistricten. Om vijf uur zou de ver
kiezingsuitslag officieus bekend zijn. Tegen de middag was
de stand: 185 Labour, 127 conservatief en 1 liberaal.
In politieke kringen meende men hedenochtend, na het
bekend worden van de eerste 266 resultaten, dat de conser
vatieven niet langer een effectieve meerderheid kunnen
verwachten. Het gunstigste resultaat, waarop zij nog hopen,
is een winst van Labour met een te geringe meerderheid
om in het zadel te kunnen blijven, in welk geval spoedig
nieuwe verkiezingen zouden volgen.
De eerste 266 uitslagen leverden wederom een treffende
illustratie van de disproportie tussen zetels en aantal uit
gebrachte stemmen onder het Engelse kiesstelsel. Labour
met 6.120.619 stemmen verwierf 163 van de 266 zetels, ter
wijl de gezamenlijke oppositie mei 6.485.818 stemmen
slechts 103 zetels behaalde.
Hoge Commissaris zal
worden geraadpleegd
Attlee achter kunstblo emen
Mexicaanse onderscheiding
voor H. M. de Koningin
ONTHULLINGEN OVER DE H-BOM
Hongarije zet door
Geen nieuwe poging tot
toenadering
„Pasteur" in Amsterdam
H. Vader goeddeels hersteld
Wet op de materiële oorlogs
schaden afgekondigd
Bij blauwe hemel en veel sneeuw
Zeepost voor Oost en West
n.
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postairo 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: I. 3. W Boeniqter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: Ml'. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hooqte. Inqezonden meaedelinqen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooqte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opqave van
redenen te weiqeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents oer week,
f 1.52 per maand, f 4.55 oer kwartaal.
Het meest opmerkelijke aan de tot
heden gepubliceerde resultaten is de
overtuigende wijze waarop de liberalen
hun groots opgezette campagne bezig
zijn te verliezen. Nauwelijks begonnen
de eerste resultaten binnen te komen of
er bleek, dat in het ene district na het
andere liberale borgstellingen verloren
waren gegaan, dat wil zeggen, dat de
candidaten minder behaalden dan 1/8
van het totaal uitgebrachte stemmen.
Om twee uur hedenmorgen hadden de
liberalen reeds 70 borgstellingen verlo
ren. Ook de communisten verloren tal
rijke borgstellingen en Piratin, één van
de twee communistische leden van het
ontbonden Lagerhuis, werd in zijn kies
district verslagen.
Nauwelijks waren gisteravond om 9 uur
de stembureaux gesloten, of de bussen
g'.igen open en de telling begon; de tel
ling om het leiderschap in Engeland
voor de komende vijf jaren.
Joseph Koster uit Cambridge, die de
aanvallige leeftijd van 102 jaar bereikt
heeft, wist gisteren nog niet op wie hij
zou stemmen. Wat hij beslist wel wist
was op wie hij niet wilde stemmen. Dit
lot trof de liberale candidate Frances
Josephy.
„Een vrouw in het parlement, nee, dat
staat niet" zei de oude heer.
Een ingenieur, die kort geleden van
heeds naar Bournemouth overgeplaatst
werd, charterde een vliegtuig om naar
Leeds te vliegen. Het kostte hem 40
pond, maar hij zei: „Dat is het waard."
Hy stemde op de conservatieven.
Een groep kiezers, die stond te wach
ten, totdat Churchill zou aankomen om
zijn stem uit te brengen, vermaakte
zich met het opschrift op een auto, die
voor het bureau stond.
„Over ongedierte gesproken: Kies ze."
De vorige week. heeft de minister
van Volksgezondheid Aneurin Bevan de
conservatieven „ongedierte" genoemd.
Aan de gevel van het hoofdkwartier
van de conservatieve partij zijn werk-
lieden bezig met reparatiewerkzaamhe-
dem Om de stijgerivaarop zij bezig
zijn, hangt een dekzeil en daarop had
den grappenmakers gekalkt: „otemt
Labour."
Dertienduizend ouden van dagen, die
in tehuizen nabij Liverpool wonen, to
gen gistermorgen welgemoed op weg om
hun stem uit te brengen. Zestig van
hen werden in rolstoelen gereden. Ve
len waren de 90 reeds gepasseerd.
Daar de Koning en Koningin van En
geland niet mogen stemmen, verliep
het dagelijks leven in Buckingham Pa
lace ais op andere dagen. De Koning
ontving een aantal officiële bezoekers
en wikkelde staatszaken af.
Toen Attlee gistermorgen het stemlo
kaal verliet lichtte hij even zijn hoed
voor een oude dame.
„Wat een aardige man", zei zij tot
een gezellin. „Wie zou dat zijn?"
In Leatherhead bracht een veteraan
van 82 jaar uithet Britse leger zijn
stem uit en zei:
„Ik heb gestemd op die oude vecht
jas Winston Churchill, maar het kan
me niet schelen wie 't wint, als de prijs
van het bier maar naar beneden gaat."
Churchill maakte het zich vanochtend
in de huiskamer van zijn Londense
woning te Hyde Park te gemakkelijk
om de uitslagen te vernemen. Hij had
speciale telexmachines laten installeren.
Een kiezer te Bristol kwam., na enige
tijd in het stemhokje te hebben ver
toefd, zijn biljet bij de voorzitter van
het bureau inleveren met het verzoek,
hen een nieuw te willen geven. „Sorry,"
2ei hij, „ik dacht dat ik een biljet voor
öe voetbalpool stond in te vullen. Dat
doe ik altijd Donderdags
Onder de 266 tot heden gekozen can
didaten bevinden zich 17 socialistische
ministers, waaronder Attlee, Bevin,
Cripps, Bevan en Morrison, en meerdere
onderministers.
Crcech-
De minister van Koloniën,
Jones, verloor zijn zetel.
Ditzelfde lot trof de advocaat-generaal
Soskice en de ondersecretaris van ko
loniën. Ook twee parlementaire secreta
rissen hebben het lieve politieke leven
gelaten. Van de socialistische zondenbok-
ken, die tijdens het leven van het vorige
parlement uit de Labourpartij werdeji
gestoten, hebben de medereizigers Pritt
en Platts-Mills hun zetels verloren.
Randolph 'Churchill de zoon van Win
ston, werd verslagen door zijn socialis
tische tegenstander Michael Foot.
Alles wijst er op dat de opkomst naar
de stembus overweldigend groot is ge
weest. Terwijl in 1945 73 pCt. naar de
stembus ging, blijkt dat in de eerste 266
districten, waarvan de resultaten be
kend werden, bijna 85 pet. van de
kiezers hun plicht vervulden. In een
enkel district bedroeg het percentage
meer dan 90.
De stemming verliep gisteren rustig.
Er vallen geen incidenten te melden.
Doch in het kiesdistrict Coventry deed
zich de merkwaardige situatie voor, dat
om 8.30 uur in de avond, een half uur
vóór het sluiten van de stembureaux,
meerdere bureaux geen stembiljetten
meer hadden dank zij de onverwacht
grote opkomst.
Kiezers, die dientengevolge niet in
staat waren hnn stem uit te brengen,
lieten hun naam en adres achter. Er
bestaat een mogelijkheid dat te Coven
try nieuwe verkiezingen zullen moeten
Worden gehouden.
Grote mensenmenigten verdrongen
zich vannacht, ofschoon het onafgebro
ken regende, in Piccadilly-Circus en Tra
falgar Square, waar onder de begelei
ding van luid geloei, ontploffende voet
zoekers en het geblèr van trompetten de
uitslagen bekend werden gemaakt op
grote schermen. Het standbeeld van de
kwetsbare Eros in het midden van Pic
cadilly-Circus was voor deze gelegen
heid in de bekende houten hansop ge
stoken.
In een Nederlands legercommuniqué
wordt verklaard, dat zich Donderdag te
Bckassi, 48 kilor van Djakarta, een
gewapende botsh. heeft voorgedaan
tussen een Nederlands gewapend con-
vooi en een eenheid van het Indone
sische leger. Een Nederlandse soldaat
is gedood en verscheidene zijn gewond.
Er zijn nog geen nadere bijzonderheden
bekend. De UNCI heeft een onderzoek
naar het incident ingesteld.
Inmiddels berichten de plaatselijke
bladen, dat de Indonesische regerings
troepen hun zuiveringsactie tegen de
Darul Islam in het gebied van Sema-
rang voortzetten. Gemeld wordt, dat
twee leden van de strijdmacht der Da-
rul Islam zijn gedood en een onbekend
aantal gevangen genomen. Leden van
deze groep zouden er in geslaagd zijn te
infiltreren in het gebied van Tegal aan
de Noordkust van Java.
Woensdag heeft een delegatie van de
Partai Negara Sumatera Timur aan de
wali negara, dr. Mansur, te Medan,
een resolutie aangeboden, waarin op
zeer scherpe wijze afkeuring wordt
uitgesproken over het optreden der
genen. die met illegale middelen de
eenheid trachten te verbreken. In de
resolutie wordt aangedrongen op een
krachtige handhaving van de wet en het
De Indonesische minister van Finan
ciën heeft verklaard, dat hjj „voorlopig
niet van plan is" wijziging te brengen in
de bepalingen, die de koers van de Indo
nesische valuta ten opzichte van de
buitenlandse regelt. Hij voegde hieraan
toe, dat „zekere maatregelen worden
overwogen om het huidige tekort aan
buitenlandse valuta in Indonesië te ver
lichten, maar dat een definitieve beslis
sing nog» niet genomen is". Zouden er
nieuwe bepalingen komen, dan zullen de
Nederlanders zich zeker niet teleurge
steld behoeven te voelen. De Nederlandse
Hogo Commissaris wordt, voordat zulke
maatregelen worden getroffen, geraad
pleegd, aldus de minister.
Winston Churchill werd toegejuicht
door een menigte van verscheidene hon
derden mensen toen hij heden kort na
de middag in St. Stephens Hall in de
buurt van zijn Londense woning zijn
stem uitbracht.
Onder de menigte bevond zich de
conservatieve candidaat in Churchill's
kiesdistrict
Churchill zelf is candidaat in Wood
ford in de buitenwijken van Londen. De
75-jarige premier uit de oorlogstijd tikte
een klein meisje, dat hem een tuiltje
viooltjes en sneeuwklokjes aanbood,
liefkozend op de wang. Churchill be
antwoordde bij zijn vertrek de toejui
chingen van zijn bewonderaars met he*
V-teken.
Clement Attlee heeft de ochtend, de
middag en de vroege avond gisteren
doorgebracht in zijn district West Wal-
thamstow. Hij reed rond in de elf jaar
oude auto van de familie Attlee. Zijn
vrouw Violet zat aan het stuur. Hij werd
uitbundig door zijn aanhangers toege
juicht. Op de ruiten van zijn wagen, die
met een zilveren hoefijzer en kunst
bloemen versierd was, stond te lezen:
„Stem op Attlee".
nemen van duidelijke maatregelen voor
het in stand honden der negara Suma
tera Timur. Er wordt verder in gezegd:
„Tweehonderdduizend leden van de
Partai Negara Sumatera Timur staan
volledig achter deze resolutie in het be
sef van de moeilijkheden, waarvoor de
regering der negara zich in verband met
de huidige politieke strubbelingen ziet
geplaatst".
De Legervoorlichtingsdienst deelt het
volgende mede: „In een deel van de
pers is dezer dagen het gerucht gepu
bliceerd, als zouden rampokkers het
ere-veld der gesneuvelde Nederlandse
militairen te Surakarta hebben ge
schonden.
Blijkens inlichtingen, welke de Le-
ger-voorlichtingsdienst ontving van het
hoofd van de Legergravendienst inIn
donesië, mist dit gerucht eike grond.
Alle militaire graven in Midden- en
Oost-Java zijn overgebracht naar de
ere-velden te Semarang en Surabaja.
zodat zich te Surakarta geen enkel graf
van een Nederlands militair meer be
vindt en er dus van schending der
graven geen sprake kan zijn.
De raad van Zuid-Sumatra heeft de
resolutie tot ontbinding van de Negara
aangenomen met 25 stemmen tegen
twee blanco.
Winston Churchill werd omstuwd door een grote groep aanhangers, toen hij uit
zijn auto stapte om in Kensington te Londen zijn slem uit te brengen.
De president van de Verenigde Staten
van Mexico, dr. Miquel AIcma, heeft aan
H. M. Koningin Juliana de grote keten
van de Mexicaanse orde van de Azteekse
Adelaar verleend, als bewijs van de ge
voelens van grote vriendschap van de
president jegens Hare Majesteit, alsmede
van hartelijke betrekkingen, welke tus
sen de regeringen der volken van beide
landen bestaan. De grote keten van de
Azteekse Adelaar is de hoogste rang van
de Mexicaanse orde en wordt alleen aan
souvereincn en staatshoofden verleend.
Prins Bernhard is Donderdag met zijn
eigen vliegtuig van Curaqao in Merida
in Mexico aangekomen. Vandaag zou hij
doorvliegen naar de Mexicaanse hoofd
stad.
Do Prins heeft gisteravond een tocht
gemaakt door Merida, een receptie bij
gewoond en een korte radiotoespraak
gehouden tot de bevolking van Yucatan.
Ter gelegenheid van dit bezoek zal de
Mexicaanse radio een speciale uitzen
ding verzorgen. Waarschijnlijk zal Prins
Bernhard zich in een boodschap tot het
Mexicaanse volk richten.
Kenneth de Courcy, de hoofdredacteur van het maandblad „Intelligence
Digest", heeft gisteren in een verklaring voor de pers beweerd, dat de Kus
sen in Juni j.l. een atoombom tot ontploffing gebracht hebben om een explo
sie van een waterstofbom te camoufleren. Deze mededeling van Kenneth de
Courcy volgt op zijn bewering van begin Februari, dat Rusland de eerste
waterstofbom ter wereld tot ontploffing gebracht zou hebben. Hij heeft toen
geen bijzonderheden over de tijd en de plaats verstrekt. Van geen enkele
zijde zijn de beweringen van De Courcy bevestigd, terwijl men van officiële
zijde er geen commentaar op wil geven.
De Courcy verklaarde, dat een func
tionaris, genaamd Voznessensky, die
vroeger voorzitter van het Russische
staatsplanbureau en vice-voorzitter van
de ministerraad was, de leiding had van
deze tweede groep geleerden.
Volgens De Courcy is het „ministe
rie voor de constructie van onderne
mingen voor werktuigmachines" ver
antwoordelijk voor het researehwerk.
„De Russische generale staf be
schouwde de veiligheid in het geval
van de tweede bom van veel groter be
lang dan by de eerste." De Courcy
heeft voor verscheidene Britse en inter
nationale concerns geheime inlichtin
gen verzameld.
De Courcy heeft het vorig jaar de aan
dacht op zich gevestigd door zijn voor
spelling, dat Rusland de eerste atoom
bom in 1949 tot ontploffing zou brengen.
Deze voorspelling is achteraf juist ge
bleken.
Hij beweert een verbindingslijn met
Rusland te hebben. Voor zover bekend
staat hij niet in contact met de Britse
regering of de Britse inlichtingendien
sten.
..Tot dusver is geheim gebleven, dat
In ïuni 1949 twee bommen ontploft zijn
en niet één," stond in de verklaring van
De Courcy, welke zijn secretaris in Lon
den gisteren verstrekte. De Courcy is zelf
op het ogenblik in Estoril in Portugal.
„De tweede bom werd vervaardigd door
een groep geleerden, welke onafhanke
lijk werkte van de groep geleerden, die
de atoombom ontwikkelde. Deze tweede
bom werd vervaardigd in een weten
schappelijk centrum, waarvan het be
staan aan slechts zeer weinigen bekend
is. Zelfs niet ieder lid van het Politburo
was bekend met het werk van deze
tweede ontwikkelingsgroep. Over de
tweede bom, welke in Juni 1949 tot ont
ploffing werd gebracht, werd de uitersle
geheimhouding bewaard en de ontplof
fing werd gemaskeerd door de proef met
de atoombom, welke ongeveer gelijktijdig
plaats vond.
De Hongaarse regering heeft in twee
nota's aan de legaties van Engeland en
de V.S. te Boedapest geëist, dat het
diplomatieke personeel te Boedapest
van beide landen wordt ingekrompen
en dat de Britse en Amerikaanse func
tionarissen, die genoemd zijn in het spi-
onnageproces tegen Vogcler en Sanders,
worden teruggeroepen. De beide landen
moesten „de logische conclusie" trekken
uit het noemen tijdens het proces van
een aantal namen, zo werd verklaard.
President Truman heeft gisteren op
t-en persconferentie verklaard, dat hij
geen termen aanwezig achtte om een
nieuwe toenaderingspoging tot Rusland
te doen met betrekking tot de instelling
van internationaal toezicht op atoom
wapens. De president zei, dat de specta
culaire plannen, die in het Congress wa
ren geopperd, hun doel niet zouden be
reiken. Hij verklaarde nogmaals, dat de
V.S. alle mogelijke pogingen hadden ge
daan om middels de Ver. Naties tot
overeenstemming met Rusland te gera
ken.
De democratische Amerikaanse sena
tor Tydings heeft gisteren in de Ameri
kaanse senaat opnieuw gepleit voor een
ontwapeningsconferentie voor de gehele
wereld, omdat volgens hem een verbod
op de productie van waterstof- en atoom,
bommen alleen zou leiden tot de vernie
tiging van de democratische wereld.
Senator Tydings, de voorzitter van de
senaatscommissie voor de gewapcr/Ie
macht, zei, dat indien Rusland de voor
stellen voor een verbod van atoom- en
waterstofbommen zou aanvaarden, wel
ke op het ogenblik bij de V.N. aanhangig
zijn, dit een geweldige vermindering van
de militaire kracht der V.S. zou beteke
nen, zonder dat daar tegenover een ver
laging in de militaire macht van Rus
land staat.
Verwachting tot Zaterdagavond:
Voor de Noordelijke provincies:
Meest zwaar bewolkt met nu en dan
enige regen of sneeuw. Zwakke tot
matige wind in hoofdzaak tussen
Noord en Oost. Temperaturen dalend
tot dicht bq het vriespunt. Voor de
rest van het land: Meest zwaar be
wolkt met plaatselijk nevel of mist
en af en toe enige regen of motregen.
Meest zwakke veranderlijke wind.
Iets kouder.
Zon: 7.36—18.12. Maan: 10.13—3.08.
(Van onze verslaggever)
Om ongeveer kwart over tien van
morgen gleed het Franse passagiers
schip „Pasteur", de Nederlandse
vlag in top, langzaam de sluis van
IJmuiden binnen. Duizenden mensen,
die zich met spandoeken „Welkom
Thuis" langs de kant hadden op
gesteld, ontlaadden, na een onverwacht
lang wachten in de traag sicpelcnde
regen, hun ingehouden geestdrift in
een frenetiek gejuich, dat de vierdui
zend repatriërende soldaten gold, die
zich aan boord van het immense ge
vaarte de „Pasteur" is het grootste
schip, dat ooit de Amsterdamse haven
aandeed bevonden.
Maar ook de jongens van hun kant
zij hingen in massa over de reling en er
was zelfs geen patrijspoort, waar niet
minstens twee hoofden door staken
lieten zich niet onbetuigd. Zij wuifden
en riepen en van alle kanten klonken
verraste kreten van herkenning. Twintig
minuten duurde het voor de Pasteur ge
schut was; daarna stoomde zij langzaam
op naar Amsterdam.
Z. H. de Paus zal heden, na een onder-,
breking van tien dagen wegens ziekte,
zijn audiënties hervatten. Zij zullen van
daag beperkt blijven tot speciale en
particuliere ontvangsten, maar het is
mogelijk, dat de Paus Zaterdag al een
algemene audiëntie houdt. Hij is goed
deels hersteld van de lichte influenza,
maar zijn stem is nog zwak.
In Staatsblad K 31 is afgekondigd de
wet op de materiële oorlogsschaden. Zij
is vandaag, 24 Februari, in werking ge
treden!
Eigenlijk is gisteren de vacantic
van de Koningin en de prinsesjes te
Sankt Anton pas goed begonnen. Al
les schijnt mee te werken om er een
paar heerlijke, onbezorgde weken
van .te maken. Er is des nachts een
vers pak sneeuw gevallen en hoewel
de temperatuur gedaald is tot twaalf
graden onder nul, is de kou niet hin-
deriyk, want er schijnt een weldadig
aandoende zon. Daarom had de Ko
ningin zich reeds vroeg in haar ski-
pak gestoken en begon zü de dag
met een wandeling. Onderweg wierp
zij echter vlug nog even een blik in
de koninkiyke trein, waarin de prin
sesjes sinds half negen reeds yvcrig
aan het studeren waren, geholpen
door mevrouw Pennink.
Wij zijn daar eens een kijkje gaan ne
men en het eerste, wat Beatrix tegen
ons zei, toen we binnenstapten, was:
„Denk er om, we moeten verder werken
hoor", en ze boog zich metterdaad die
per over haar boeken en dreunde de
elfde les van haar Franse leerboekje op:
„La mer est bleue, le ciel est pur, l'air
est si doux, le blé est mur, c'est l'été".
Ja, de hemel is blauw, maar zomer
is het allesbehalve, al schijnt de zon zó
fel dat een zonnebril geen overbodige
luxe is. En terwijl Trix een gedichtje
opzegt, baant de Arlbergexpress zich
zuchtend en gillend een weg door de
tunnel van de door de sneeuwval onbe
gaanbare Arlbergpas. Het valt niet mee
zo je huiswerk te moeten maken, terwijl
je ogen door het venster van de wagon
de verblindende, uitdagende sneeuw ont
moeten, waarop de skiërs in duizeling
wekkende vaart met redelijk succes
trachten de Arlbergexpress de loef af
te steken. Je leert Duitse en Franse
woordjes, je legt een stuk papier op de
woorden in de vreemde taal of anders
om en als je net op de helft bent, spat
een goed gerichte sneeuwbal uiteen op
de vensterruit, waarvoor je zit te wer
ken maar je mag de uitnodiging met
aannemen, want je zit voor je over
gang van de „groene klasse" in de school
van Kees Boeke naar de „gele klasse
Het is e»n ideale oplossing geweest
de trein mea te nemen, waarin zoveel
werkcoupé's zijn ingericht. De leer
boeken liggen er links en rechts. We
hebben één zo'n boek even opgepakt
en er een ogenblik in gekeken. In het
rekenboek van prinses Beatrix von
den we: 2/5 van mijn knikkers is 30
knikkers. Hoeveel Knikkers heb ik?
Maar dat zijn sommen, waarvoor prin
ses Beatrix' haar hand niet meer om
draait.
Prinses Beatrix leert sneller dan Ire
ne, zegt mevr. Pennink, en de kleins
Margriet gebruikt haar vingers nog bij
het rekenen. „Hoeveel is vijf min drie?",
vraagt mevr. Van Maasdijk haar en het
antwoord komt, nadat „Pietie" met haar
rechterhand drie vingers van haar lin
ker heeft afgeteld en omklemd.
Zo studeren de prinsesjes gczamenlyk
in de Koninkiyke trein, die voor het
stationnetje in Sankt Anton staat, eike
ochtend twee uur lang. Trix is nu met
een opstel bezig over haar belevenissen
hier in Sankt Anton. Dat kost haar geen
moeite, want vorige week maakte ze er
Iedere morgen van half negen tot half elf maken de Prinsesjes Beatrix en Irene
huiswerk. Dat gebeurt in de Koninklijke trein, die voor het stationnetje van
Sankt Anton staat.
nog een van56 velletjes. Een brief
aan haar vader geldt ook als opstel en
de brief, waarmee prinses Beatrix thans
bezig is, bedreigt het record van de 56
velletjes ernstig.
Doe anderen geen pijn of leed.
zijn evenveel mens als gij.
Zij
Met de volgende schepen kan zeepost wor
den verzonden. De data, waarop de cor
respondentie uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan tussen haakjes achter de naam
van het schip vermeld: Indonesië en Nieuw-
Guinea m.s. „Wilem Ruys" (6 Maart); An
tillen s.s. „Stuyvesant" (25 Febr.); Antillen
m.s. „Hydra" (2 Maart): Suriname s.s. „Cot-
tica" (1 Maart).
(Van een bijzondere medewerker)
Met betrekking tot de wet op de
materiële oorlogsschaden willen
wij vandaag wijzen op een uiter
mate belangrijk practisch aspect
daarvoor.
Voor de werking der-wet en haar in
vloed op het maatschappelijk leven zal
n.l. beslissend zijn de wijze waarop
zij door de ambtelijke instanties wordt
uitgevoerd. De uitvoeringsvoor
schriften moeten nog worden vastge
steld. maar de inhoud van die voor
schriften onttrekt zich aan de directe
invloed van de volksvertegenwoordi
ging. In de Eerste Kamer is de beducht,
heid uitgesproken, dat de wet schriel
zou worden toegepast en dat de bureau
cratie daarin ook een rol zou spelen. De
regering zegde toe dat de wet loyaal,
maar niet royaal, zou worden uitge
voerd. De beduchtheid van de Eerste
Kamer was niet ongegrond. Het is de
grote verdienste van het katholieke
Eerste Kamerlid Kraaijvanger, dat hij
de aandacht heeft gevestigd op het ge
vaar. dat de eis van herbouw naar aard
en grootte gelijk aan het verloren ge-
gane (qp straffe van onthouding van
financiële faciliteiten, omdat men dan
„bouw" en geen „herbouw" aanwezig
acht), de mogelijkheid schept om de
wet zó toe te passen, dat vele bona
fide herbouwplannen onmogelijk tot
uitvoering kunnen komen omdat geringe
afwijkingen voorkomen in aard en
grootte. De minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting wees die veronder
stelling van de hand en betoogde, dat
deze beperking nodig was om te voor
komen dat men bijvoorbeeld zoals
geprobeerd is voor een verzameling
schuren een hotel gaat „herbouwen":
ons zijn echter gevallen bekend dat
wederopbouwinstanties als hun perti
nente mening hebben te kennen gege
ven, dat onder de wet-materiële-oor-
logsschaden woningen, die enkele ku
bieke meters groter worden herbouwd
dan het verloren gegane pand, als
„bouw" zullen worden aangemerkt en
niet voor financiering door het Rijk in
aanmerking zullen komen. Dat men niet
tegen een hersenschim streed, bleek wel
uit de door alle constructief gerichte
Kamerfracties ondersteunde motie-
Kraaijvanger, waarin de regering werd
uitgenodigd, bij de toepassing van de
wet het begrip „bouw" slechts dan te
hanteren, indien evident niet van „her
bouw" sprake is. Hier bleek het grote
wantrouwen van de volksvertegenwoor
diging niet jegens de minister, maar te
gen het ambtelijk apparaat, in het bij
zonder het ambtelijk apparaat, zoals dit
in de» toekomst zal zijn samengesteld.
Dit apparaat, dat honderdduizenden
beslissingen zal hebben voor te berei
den, onttrekt zich vrijwel geheel aan
de directe invloed van de minister, en
voelt zich min of meer los van de in
zichten, welke in de Staten-Generaal
omtrent de bedoeling van de wette
lijke regeling naar voren worden ge
bracht. Een mentaliteit welke sterker
wordt naarmate later de hoofdambtena
ren, die aan de totstandkoming van de
wet hebben medegewerkt en via de mi
nister contact hadden met de Staten-
Generaal. door anderen worden ver
vangen. Men vergete niet, dat het wel
enkele tientallen jaren zal duren voor
alle schadegevallen finaal zijn afgewik
keld!
Minister In 't Veld heeft op han
dige wijze de aanneming van de
motie-Kraaijvanger weten te
voorkomen. Eerst tastte hij de motie zelf
aan door er op te wijzen dat het nim
mer de bedoeling van de Regering is
geweest, gevallen die evident „her-
Douw" zijn. als „bouw" aan te merken:
de Regering was het met de motie vol
komen eens. waarvoor dan nog een mo
tie? Vervolgens deed de -minister de
toezegging dat. wanneer het verschil in
grootte enkele kubieke meters bedraagt,
zeker geen moeilijkheden zullen ge
maakt worden, en dat gevallen, waarin
een meer dan kleine afwijking noodza
kelijk is in verband met stedpbouw-
kundige voorsehi'iften e.d„ opgelost
zullen worden door het verlenen van
credieten en bijdragen. De heer Kraaij
vanger trok daarna zijn motie in. Van
de tribune der Kamer was het interes
sant te zien hoe minister Lieftinck
waarschuwend de hand opstak, toen
ziin collega In t Veld een begin maakte
met zijn toezegging, waarop deze zijn
ambtgenoot van Financiën geruststel
lend op de schouder klopte! Een han
deling die voor de betrokken oorlogs
slachtoffers niet al te geruststellend
mag genoemd worden. De tijd zal leren
in hoeverre de ministeriële toezegging
een richtlijn zal zijn bij de toepassing
van de wet.
Reeds nu, enkele weken na de behan
deling in de Eerste Kamer, ondervin
den "bona-fide herbouwers moeilijkhe
den met de uitvoering van hun plan
nen, omdat de aard van het nieuwe ge
bouw niet overeenstemt met die van het
verloren gegane. Deze mensen moeten
dagen besteden aan het bespreken en
bepleiten van hun zaak voor allerlei
instanties en de beslissing moet in die
gevallen door de directeur-generaal
persoonlijk genomen worden!
Niet alle ambtelijke instanties zien in
dat het onmogelijk is, alle in 194C
tot 1945 verwoeste gebouwen naar hun
aard onveranderd te herbouwen. De
ontwikkeling van het maatschappelijk
leven, de gewijzigde aspecten van de
plaats van herbouw en van de persoon
lijke omstandigheden van de getroffene,
maken een soepele en van maatschap
pelijk begrip getuigende wetstoepas
sing noodzakelijk. En het is verwonder,
lijk dat men tot dergelijke, op het ge
zond verstand gebaseerde, beslissingen
op het departement van Wederopbouw
en Volkshuisvesting blijkbaar alleen in
de allerhoogste regionen in staat is.
Op de Donderdagse markt is de Goud
se margarine-oorlog gistermorgen voort
gezet. Vorige week was de situatie zo,
dat zij, van wie gezegd wordt, dat zij
de prijzen verknoeien, de margarine
verkochten tegen 30 cent per half pond.
Een op korte termyn in het leven ge
roepen actie-comité van de Goudse win
keliers huurde ook een kraam en ver
kocht de margarine nog twee cent goed
koper. De prijzen bicven 30 en 28 cent.
Donderdagmorgen verlaagden de con
currenten geregeld hun prijzen, hetgeen
tot gevolg had, dat de margarine ten
slotte voor 18 cent per pakje van de
hand werd gedaan. Daar de voorraden
maar beperkt waren, kon men niet meer
dan vyf pakjes tegelyk krijgen.
