Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | 24 februari 1950 | pagina 3

Directe belastingen remmen de
arbeidslust

m

im

IN AUSTRALIË WORDEN DE KOPJES THEE
NIET OP BED GEBRACHT

t rrmr,

„MENSEN LATEN HUN MONDHOEKEN
NIET MEER HANGEN"

Industrialisatie verloopt vrij gunstig

RAPPORT OVER POLITIEVRAAGSTUK
WORDT SPOEDIG GEPUBLICEERD

In lagere inkomensklasse weinig verlaging
voor kinderrijke gezinnen

Nederlandse luidklok
voor Menteng Pulu

Diepste impressie van Amerika's Koningin"

in Nederland

Werkgelegenheid voor 60.000 arbeiders

Geschil bij Fokker

«5

Eerste Kamer bespreekt politie-apparaat

Koningin nam contact op
met de jeugd

Gesprekcentrum
voor jongeren

Oudere ontheemden naar
ons land

Wie er echter hard werkt, kan het na enige tijd
beter krijgen dan hier

Men moet ook door zure
appels heenbijten

JUlUi'l/JUl

Emigranten-vluchten

VRIJDAG 24 FEBRUARI 1950

PAGINA 3

„GROOTE BEER" GAAT
TER ASSISTENTIE

Kreeg of vroeg de heer
Van Tijen ontslag?

Toepassing van gratierecht?

Kamerlid Wélter stelt
vragen aan min. Wijers

j

Gesprekmiddagen op
Paleis Soestdijk

DE WERELDMACHT VAN
HET WITTE HUIS

Willem Barendsz 20 Maart
huiswaarts

„Volendam" op weg naar
ons land

Zweeds monteur opgezogen
door straalmotor

Onmiddellijk gedood

De witte hel 'n aards paradijs

Belangstelling van katholieke
en hervormde zijde

JONG EMIGRANT VERTELT ZIJN ERVARINGEN

GED WAR SB O O MD E[

door

PATRICK PURCEIX

Vertaling

JOHANNA PERENBOOM I

Naar Canada en Aust/ralië

In het Voorlopig Verslag der Tweede
Kamer over de wetsontwerpen inzake
de belastingherzieningen merkten vele
leden o.m. op, dat men goed dient te
beseffen, dat de kinderrijke gezinnen,
behorende tot de lagere inkomensklasse,
niet profiteren van de verlaging van de
Inkomsten- en loonbelasting, doch wel
worden getroffen door de verhoging van
de verteringsbelastingen.

Principieel gezien kan men aldus
deze leden de invloed, welke uitgaat
van de heffing van de inkomstenbelas
ting naar de huidige tarieven, moeilijk
anders dan revolutionnair noemen. De
economische structuur van ons land
heeft sinds het begin dezer eeuw steeds
bestaan uit talloze kleinere, minder tal
rijke middelgrote en enkele grote on
dernemingen. De overgrote meerderheid
van onze bevolking wenst geen princi
piële wijzigingen in deze verhoudingen
in die zin, dat de oprichting en de groei
van het klein- en middelgrootbedrijf
worden belemmerd of verhinderd, noch
wenst deze een nivellering naar de hui
dige omvang van de inkomens der in
gezetenen door een al te progressieve
heffing.

Als tweede principiële bezwaar geldt
zo vervolgden de hier bedoelde le
den dat de middenklasse (leraren,
onderwijzers, ambtenaren, geestelijken,
beoefenaars van vrije beroepen, kleine
zelfstandigen) relatief het zwaarst wor
den getroffen door de Inkomstenbelas
ting.

Zij wezen vervolgens op de bezwa
ren tegen te hoge directe belastingen,
welke in de practijk van het werke
lijke leven aan het licht zijn getreden.
Als eerste bezwaar noemden zij het
remmen van de arbeidslust.

Als tweede practische bezwaar
noemden deze leden het remmen van
de ondernemingsactiviteit.

Voorts werkt de hoge belasting op
de top van het inkomen ontmoedi
gend op de bereidheid om risico's te
aanvaarden.

Als vierde bezwaar wezen de hier-
bedoelde leden op het geheel teloor
gaan van een gezonde opvatting om
trent zuinig beheer.

Een vijfde bezwaar van een te hoge

druk der directe belastingen ligt zo
vervolgden dezelfde leden in de on
voldoende spaarmogelijkheid, terwijl
voldoende besparingen thans voor ons
land van zo groot belang zouden zijn.

Een zesde bezwaar is, dat er een al
gemene neiging is ontstaan tot risico
loze belegging.

Als gevolg hiervan is er onvoldoende
mogelijkheid op de kapitaalmarkt voor
het plaatsen van aandelen voor indus
triële investering.

Tenslotte moet worden geconstateerd,
dat van de overmatige fiscale druk een
funeste invloed uitgaat op de belasting
moraliteit.

Voor de simultaankerk op het ereveld
Menteng Pulu bij Batavia zal Katholiek
Thuisfront een luidklok schenken. Zij
wordt gegoten door de fa. Petit en Frit-
sen te Aarle Rixtel.

Katholiek Thuisfront zal voorts een
fonds stichten om op de graven der
Nederlandse gevallenen in Indonesië
regelmatig H.H. Missen te laten lezen.
Giften worden gaarne ingewacht op
gironummer 7033, Katholiek Thuisfront,
Den Haag.

Volgens te Den Haag opgevangen ra
dioberichten heeft het Nederlandse
troepentransportschip „Groote Beer" in
de Middellandse Zee koers gezet naar de
Britse tankboot „Bcnledi", die zich ten
Oosten van Malta bevindt en om on
middellijke assistentie heeft verzocht
omdat zij in brand staat.

(Van onze verslaggever)

Vanavond vertrekt „Amerika's ko
ningin", Mrs. F. W. (Sally) Baker, weer
uit Amsterdam en wel naar Rome. In
twee dagen tijds heeft ze Den Haag
en vandaag en gisteren heeft ze Am
sterdam en het Gooi „gedaan". Zij is
zeer vele jaren verpleegster geweest en
die functie heeft haar wel zoveel men
senkennis geschonken, dat ze in een
paar dagen ons land en ons volk goed
heeft kunnen leren kennen. Althans, dat
beweerde ze zelf....

In het Victoriahotel te Amsterdam
heeft deze „koningin", die door een spe
ciale vrouwenjury uit 15.000 „sollicitan
ten" tot het ideale voorbeeld van een
Amerikaanse vrouw op sociaal-hygië
nisch gebied werd gekozen, haar erva
ringen in ons land verteld Dat gebeur
de in een monoloog van een half-uur-
aen-een-stuk zonder een enkele hape
ring of onderbreking. Alsmaar staande,
zonder haar rode, met smal zwart bont
afgezette mantel uit te doen, en haar
vingers onophoudelijk nerveus bewe
gend. liet zij een 'Woordenstroom over
de hoofden der aanwezigen uitvloeien,

Voor wat betreft het afgelopen jaar
zijn de gewenste industriële investerin
gen, wanneer men uitgaat van_ een ge
lijk gemiddelde van ieder der jaren tot
midden 1952, voor bijna 92 pet. gereali
seerd Ten opzichte van 1948, toen de
realisatie ca. 76 pet. was, is dit een
belangrijke vooruitgang. Ook een ver-
gelijking van het eerste met het tweede
halfjaar van 1949 toont een bevredigen
de vooruitgang. In het tweede halfjaar
van 1949 is het gemiddeld wenselijke
investeringsniveau nagenoeg bereikt.
Door aan minstens 60.000 arbeiders ad
ditioneel werkgelegenheid te verschaf
fen, heeft de industriële sector gedu
rende de laatste anderhalf jaar het hem
toegewezen aandeel ruim genomen.

Aldus de conclusie van dr. A. Win-
semius, directeur-generaal voor de in
dustrialisatie, in een Donderdag door
hem uitgesproken rede over „De in
dustrialisatie in Nederland gedurende
het afgelopen jaar", op een bijeenkomst
van het departement Rotterdam van de
Nederlandse Mij. voor nijverheid en
handel.

In het afgelopen jaar is de arbeids
productiviteit verder gestegen, een ze
ker aantal militairen is gedemobiliseerd
en het normale accres van jongeren op
de arbeidsmarkt is verschenen. Hierdoor
heeft het arbeidsaanbod zich zodanig
ontwikkeld, dat de mogelijkheid is ont
staan om een aantal nieuwe initiatieven
tot uitvoering te brengen. Door deze
verruiming van het arbeidsaanbod kon
den tussen medio 1948 en eind 1949 naar
schatting ruim 60.000 arbeiders meer
in de industrie worden opgenomen.

De stijging der werkloosheid noemde
spr. geenszins onrustbarend. In de mees
te branches gaat de werkloosheid in
doorsnee niet uit boven een percentage,
dat voor een normale roulering van ar
beidskrachten onvermijdelijk is. Zelfs
zjjn er nog steeds enkele sectoren op
industrieel gebied, waar ook thans nog
initiatieven worden geremd, doordat
niet voldoende werkkrachten beschik
baar zjjn. Vooral tekorten aan bepaal
de categorieën vakbekwame arbeiders
doen zich voor en verdere verruiming
van de arbeidsmarkt, met name ook
door een snelle stijging van de arbeids
productiviteit, blijft ook in dit opzicht
van groot belang.

De plaatsing van nieuwe arbeids-

22 Januari 1949 werd de bestuurder
Van de Fokkerfabriek, de heer J. E. van
Tijen, door het Beheersinstituut onthe
ven van zjjn functie in de leiding van
het bedrijf, omdat hij naar 't oordeel van
het instituut „technisch onbekwaam"
kas en omdat het moeilijk was met hem
te onderhandelen.

De heer Van Tijen, vertegenwoordigd
door zijn raadsman, mr. J. Lubbers, is
tegen het optreden van het Beheersin
stituut in verzet gekomen en heden is de
*aak door de Raad voor het Rechtsher
stel te Amsterdam, gepresideerd door
tbr. G. Sluis, behandeld.

Mr. Lubbers beschuldigde het Be
heersinstituut er van „in ambtelijke
°vermoed te hebben gehandeld toen het
volgens wens van de regering de heer
/an Tijen ontsloeg". Hij zette uiteen,
hoe de heer Van Tijen na de oorlog bij
fJjn streven, de zelfscheppende vlieg
tuigindustrie te bevorderen, in botsing
*Wam met departementale groepen.
Bij de onderhandelingen inzake het in
hcentie bouwen van Gloster Meteor-
v«egtuigen gaf de regering blijk al-
?us mr. Lubbers geen inzicht te heb-
?en in de rechtvaardige belangen van
et Particuliere bedrijf. Dit alles bracht
en gespannen verhouding en ten slotte
esioot het Beheersinstituut de heer Van
l hpn te ontslaan. Hij vroeg de Raad voor
=t Rechtsherstel de beslissing van 't Be
heersinstituut inzake het ontslag van de
cr Van Tijen te willen vernietigen.

Raad van Rechtsherstel zal op een
"•her te bepalen datum uitspraak doen.

krachten moet op twee wijzen worden
verkregen. Door het intensieve gebruik
van de reeds aanwezige productiecapa
citeit en door aanschaffing van nieuwe
productiemiddelen, m.a.w. door nieuwe
investeringen. Onder de eerste wiize
valt het inschakelen van tot dusver On
gebruikt staande productiemiddelen.

In de nabije toekomst zal in veel ster
ker mate het accent moeten vallen op
de nieuwe investeringen en op het over
gaan naar het meerploegensysteem als
bronnen van nieuwe werkgelegenheid.
Wat het werkelijk verloop der industri
ële productie in de afgelopen periode
betreft is nog slechts een vergelijking
te maken tussen de eerste negen maan
den van 1948 en van 1949. Blijkens de
algemene industrie-statistiek steeg de
brutowaarde van de totale omzet der
onder deze statistiek vallende bedrijven
met ca. 17 pet. Corrigeert men deze toe
neming in verband met de in de loop
van dit jaar plaats gehad hebbende
prijsstijging, dan bedraagt de toeneming
toch altijd nog ruim 10 pet.

Dr. Winsemius wees er met nadruk
op, dat men niet het betrekkelijk gun
stig verloop der industriële investerin
gen gedurende het laatste halfjaar als
uitgangspunt kan nemen voor een prog
nose der nog komende jaren. Slechts
voor het eerste halfjaar 1950 kan wor
den gezegd, dat het niet onwaarschijn
lijk is, dat de industriële investeringen
niet beneden het niveau van het laat
ste halfjaar 1949 zullen liggen.

gelukkig met wat humor hier en daar
als reddingsboeien in de branding. Wij
konden het haar man zij heeft ook
een echtgenoot en een zoon volkomen
vergeven, dat hij al direct bij het
begin van het „interview" de plaat
poetste. Waarschijnlijk zal hij die woor
denvloed wel eens meer hebben moeten
verwerken

Het ligt voor de hand, dat „Amerika's
koningin" zonderling, dat men in re
publieken zo kwistig is met konings
titels vooral belangstelling heeft ge
toond voor allerlei sociale en medische
instellingen. Zo is het niet te verwonde
ren, dat ze geluncht heeft in het ge
meentelijk tehuis voor ouden van dagen
en geconfereerd heeft met dr. Qnerido,
de directeur van het Centraal Bureau
voor Openbare Gezondheidszorg te Am
sterdam. Verder is zij ontvangen door
het bestuur van het Ü.V.V. en heeft ze
ook een concért in het Concertgebouw
te Amsterdam bijgewoond. Vandaag zou
ze tussen bezoeken aan het Studenten-
sanatorium te Laren en aan Bunschoten
en Spakenburg door ook voor de radio
spreken.

Haar diepste impressie van Holland?
„Het is hier zo buitengewoon schoon en
helder en de mannen laten hun mond
hoeken niet meer hangen". Als dè indruk
van Amsterdam neemt ze mee de ont
hulling van het „Monument van Joodse
erkentelijkheid" op het Weesperplein te
Amsterdam. „Dat heeft mij, als buiten
landse, wellicht nog meer dan u getrof
fen", was haar mening.

Reeds heeft ze een rondreis door
Scandinavië achter de rug en nu gaat
het naar Zuid- en Zuid-Oost-Europa.
Misschien zelfs wel naar Palestina. Want
dat is haar hartewens

De heer Welter (K.N.P.), lid van de
Tweede Kamer, heeft aan de minister
van Justitie gevraagd, of de regering
reeds in overweging heeft genomen om,
overeenkomstig de gedachte, door Z.H.
de Paus geuit bij de opening van het
Heilig Jaar, een grootmoedig gebruik te
maken van het gratierecht ten behoeve
van hen, die tijdens de oorlog politieke
fouten hebben begaan, met het doel,
matigingen aan te brengen van de
straffende rechtvaardigheid, die in de
wetten van ieder beschaafd land zijn
voorzien.

Zo neen, is de regering bereid, over
eenkomstig het voorbeeld. reeds door
vijftien landen gegeven, deze overwe
ging alsnog ter hand te nemen?

De 2oon van Si

CO» MA*TE* IOONOU «TUOKTS

12. Wanneer Eric dc stille figuur bereikt, die onbeweeglijk op het strand ligt
herkent hij hem plotseling. Het is de Chinese stuurman van zijn schip het vaartuig
dat hem zo onverwachts en verraderlijk is ontroofd. Met een zachte kreet buigt hij
zich over de man heen en schudt hem door elkaar. Eindelijk iemand die hem kan
inlichten, is zijn enige gedachte. Tot hij ineens de steek ontdekt, welke de stuurman
in de rug is toegebracht. Voorzichtig legt de Noorman hem terug. Deze man zal
nooit meer spreken. Hij is 't slachtoffer geworden van zijn eigen hebzucht en van de
nietsontziende figuur wiens sluwe aanvallen de Noorman reeds zo vaak te duchten
heeft gehad.

Langzaam staat Eric op. Zijn blik zoekt het kleine zeil, dat nu bijna achter de
horizon is verdwenen en er komt een grimmige trek om z'n mond.

„IIc behoef niet meer in onzekerheid te verkeren, Baldon'." mompelt hij wrang,
„ïk herken je stijl. Iemand in de rug aanvallen, nietwaar? En wachten tot ik mij
'een ogenblik van boord heb begeven om toe te slaan! Maar denk niet dat je hiermee

gewonnen hebt! En de rekening die je dan te verantwoorden hebt zal lang en bloedig
zijn!"

Op datzelfde ogenblik staart Baldon vanaf het dek van de snel wegzeilende jonk
in de richting van de kust. Hij voelt zich triomfantelijker dan ooit. De volgebraste
zeilen voeren het schip in tomeloze vaart naar het Noorden, waar hij zijn eigen
schuilplaats heeft; en de bemanning heeft zich geheel aan hem onderworpen. Zijn
plannen zijn schitterend geslaagd. En onder zijn voeten, in het donkere ruim. be
vindt zich de scheepslading goud, welke hij Eric zo fel en zo vaak heeft bestreden.

„Maar dit was onze laatste afrekening, ellendige Noorman!" mompelde Baldon
tevreden. „Zoals altijd heb ik de laatste slag gewonnen in dit spel. List wint het
altijd van ridderlijkheid, dat had je moeten weten! Ho ho, blijf maar achter op die
kust! Ik heb het goud en daarmee ben ik tevreden! Het spijt me alleen dat ik je niet
op een veilige manier uit de weg heb kunnen ruimen

De minister van Binnenlandse Zaken,
de heer Teulings, heeft Donderdagmid
dag in de Eerste Kamer bij de behande
ling van de begroting van Binnenlandse
Zaken t.a.v. het politie-vraagstuk, waar
mede verscheidene leden zich hebben
bezig gehouden, medegedeeld, dat de pu
blicatie van liet rapport van de com-
missie-Langemeyer binnen enkele weken
kan worden tegemoet gezien.

Niet minder dan acht leden hebben
deze middag het woord gevoerd. Zij heb
ben verschillende vragen over het po
litie-apparaat gesteld. De heer Kolfscho
ten (K.V.P.) besprak o.a. het reserve
machtsapparaat der regering. Bij de vrij
willigersorganisaties schort het, aldus
deze spreker, aan Coördinatie aan de top
en aan bruikbare scherp omlijnde in
structies aan de basis. De hper Tjalma
(A.-R.) wenste nadere opheldering om
trent de controverse tussen Binnenland
se Zaken en Justitie. Ook vroeg hij zich
af of nu eigenlijk wel de tijd gekomen
is om een verdere inkrimping van het
politie-apparaat. De regering hebbe open
oog voor de moeilijkheden, waarin de
genen die op 55-jarige leeftijd gepen-
sionneerd zullen worden, komen te ver
keren.

T.a.v. „Steun Wettig Gezag" verklaar
de de heer De Dreu (Arb.) geen zelf
standige organisatie te wensen naast de
normale gezagsorganisaties. De heer
Wendelaar (V.V.D.) vroeg met klem met
de inkrimping der gemeente-politie niet

Mr. D. XJ. Stikker brengt op het ogen
blik een bezoek aan Bonn, om met de
West-Duitse staatslieden te confereren
over de West-Europese samenwerking.
Stikker bezocht ook president Heuss.

Enige weken geleden gaf Koningin
Juliana de wens te kennen graag eens
contact te hebben met jonge mensen,
in de leeftijdsgroep van 2024 jaar, om
in een persoonlijk gesprek te horen wat
er in deze jeugd leeft aan toekomst
verwachtingen voor henzelf en voor ons
gehele volk en welke hun moeilijkhe
den zijn.

Een drietal gesprekmiddagen met
ieder ongeveer vijftien deelnemers-sters
werd georganiseerd op het Paleis Soest
dijk. De eerste groep was afkomstig uit
kleine dorpen en vertegenwoordigde dus
het „platteland", de tweede groep was
samengesteld uit „grote-stadsjeugd", zo
wel uit jeugdorganisaties als ongeor
ganiseerde jeugd, terwijl de derde groep
uit studenten bestond.

De gesprekken waren zeer geanimeerd.
Tal van vragen betreffende het dorps
leven, het jeugdleven in de grote stad,
zowel sociaal als cultureel gezien, kwa
men aan dc or|jr. Met de studenten wer
den hoofdzakelijk vragen verband hou
dende met de huidige universitaire op
leiding besproken, o.a. de zeer gespe
cialiseerde normen, waarbij de vorming
tot mens in de gemeenschap wel zeer
in het gedrang dreigt te komen.

In de kringen der jongeren zelf is dit
contact met de Koningin, in openharti
ge sfeer, zeer op prijs gesteld.

Advertentie

De sensationele onthullingen van de geheime
do'cumenten van Harry Hopkins, vele malen
bekroond. - Volgens de Nederlandse pers:
„Een machtig, rijk geïllustreerd standaard
werk van grote historische waarde, ook
voor de toekomst."

verder te gaan dan de burgemeesters
toelaatbaar achten.

De heer Van Lieshout (K.V.P.) bracht
de salariëring van het gemeentcperso-
neel ter sprake. Hij betreurde het dat
aan de regeling der salarissen van de
gemeentesecretarissen nog niets is ge
daan.

De minister heeft slechts een deel der
opmerkingen kunnen beantwoorden.
Dinsdag a.s. zal hij zijn rede vervolgen.
De voorzitter heeft er aan herinnerd,
dat tegen die dag de beide Kamers in
verenigde vergadering bijeenkomen. De
behandeling van de begroting van Bin
nenlandse Zaken kon 's avonds om zeven
uur worden voortgezet.

Naar wij vernemen, zal dé Willem
Barendsz 20 Maart uit de Poolzee de
terugreis naar Nederland aanvaarden.

22 Februari is het troepenschip „Vo
lendam" met 2040 passagiers uit Tand
jong Priok naar Nederland vertrokken.
Aan boord bevinden zich gesloten on
derdelen der Kon. Landmacht: 45
R.I., 4—7 R.I., 4—8 R.I. 5e eskadron
pantserwagens en 17 A.A.T.

Afgevaardigden van de jongeren
organisaties der K.V.P., P.v.d.A., V.V.D:,
A.R., C.H.U. en een niet politiek georiën
teerde groep jongeren hebben tijdens een
bijeenkomst te Utrecht de wenselijkheid
uitgesproken in deze plaats éen Gesprek
centrum op te richten, dat gelegenheid
zal bieden om door onderlinge discussies
te geraken tót verheldering van het
begrip omtrent de wederzijdse princi
piële standpunten, daarbij eerbiedigende
de rechten van het Nederlandse staats
burgerschap, zoals deze in de Grondwet
zijn vastgelegd.

Het centrum zal geen besluiten kun
nen nemen, doch tot taak hebben de
meningen, die er tot uiting komen, in
een of meer punten té kristalliserèn en
naar buiten te dragen.

Een 28-jarige Zweedse vliegtuigmon-
teur is gisteren opgezogen in de inlaat
van een Zweedsè straaljager en onmid
dellijk gedood.

Het ongeluk het eerste van zijn
soort in Zweden gebeurde bij de S.A.
A.B.-vliegtuigfabrieken te Linkoping.

De monteur, Hans Lundin, liep op on
geveer drie meter afstand langs de in
laat van de straaljager, toen hij door de
luchtstroom gegrepen werd. Hij kwam
met zulk een kracht tegen het veilig-
heidsraster voor de inlaat, dat dit brak.

Van de Zweedse straaljager, „Vlie
gende Sigaar" genaamd, wordt gezegd,
dat het het snelste straalvliegtuig ter
wereld is.

Advertentie

Een idealistische jonge dokter trekt met
zijn moedige vrouw naar de Pool-Eskimo s
en vindt daar het ware geluk - Deze prach
tige. rijk geïllustreerde doktersroman „DE
NOORDELIJKSTE DOKTER TER WERELD"
van Aage Gilberg is het gesprek van de dag.

Bij de besprekingen, welke de direc
teur-generaal van de IRO (Internatio
nal Refugee Organisation) Donald
Kingsley Dinsdag en Woensdag met
enige Nederlandse ministers had, heeft
de regering zich bereid verklaard haar
oorspronkelijke toezegging, om een
groep ontheemden, bestaande uit ou
den van dagen, in ons land op te nemen,
gestand te doen. Zulks mits van de zij
de der kerken en particuliere organi
saties de garantie wordt gegeven, dat
door haar de verzorging dezer groep
op zich genomen wordt.

De Nederlandse regering heeft voorts
toestemming verleend voor het opne
men van 25 oorlogsslachtoffers. Deze
ontheemden hebben het revalidatie
centrum van de IRO in Duitsland be
zocht en worden thans in de industrie
werkzaam gesteld. Zij kunnen be
schouwd worden vlug self-supporting
te zijn.

Voor de groep, waarvoor de regering
in ons land toestemming tot opneming
verleent ouden van dagen is er
van katholieke en hervormde zijde be
langstelling getoond.

(Van onze Haagse redactie)

Kijk 'ns, meneer", zegt Jacob van Eek uit Bennékom, „die emigranten moe
ten nu niet denken, dat ze in Australië de kopjes thee op béd krijgen. Dat
hebben ze voor mij op de „Volendam", waar wé mee weggevaren zijn, niet
gedaan en dat deden ze ook in Australië niet. Ik ben er nu één jaar geweest en
omdat mijn vader verjaarde, ben ik even een paar maanden naar Holland tcrugge-
korraen om hem te feliciteren; hij wordt de volgende maand 79 jaar, zietu, en
daarom zal het misschien de laatste keer zijn, dat ik hem persoonlijk kan feli
citeren". Eén jaar is deze jonge boer uit dit Gelderse dorpje dus in Australië
geweest en in die tijd heeft hij kans gezien zo veel te verdienen, dat hij de heen-
en terugreis per boot kon betalen en bovendien op zijn „boekje" in Australië
nog 167 pond heeft staan. „Maar ik heb er hard voor moeten werken, verdui
veld hard, geloof dat", vertelt hij verder. „Ér waren wéken bij dat ik 120 uren
maakte. Soms werkte ik, wanneer het heldere maan was, tot 's avonds een uur
of twaalf door

Einde Maart gaat Jacob weer terug
naar zijn baas in Australië als „Farm
hand". Het verhaal, dat hij ons verder
vertelt, zou het verhaal kunnen zijn
van zo vele jonge boeren van het kleine
gemengde zandbedrijf; het verhaal van
jonge mensen voor wie hét onmogelijk
is in Nederland een goed bestaan te vin.
den. „Als die mannen naar Australië
gaan en ze werken even hard als ze hier
deden, zullen ze zeker geen honger lij
den en zullen ze het na een bepaalde
tijd beter krijgen, dan ze het hier ooit
zullen hebben", meent Jacob van Eek.

Wat Jacob van Eek ons zo onopge
smukt vertelde, kregen de vele bezoe
kers van „Buitenlust" in Ede, die naar

"j

59

De rook golfde op. De lucifer doofde.
Wij gingen weer verder.

„Er zijn er zoveel die ik gekend heb,
meneer, en die ik met de voeten voor
uit de kerk in heb gebracht. Zo veel
waar ik in de rust van de nacht aan
loop te denken, mensen, die nu al lang
door iedereen vergeten zijn behalve
door mij. Neem bijvoorbeeld mijn broer
Jamesy. Heb je mijn broer Jamesy ge
kend?"

Ik moest erkennen van niet.

„Jamesy Connory," zei z'n broer
snoevend, „was de enige man, die ooit
mijn hart uit het lood kon brengen, de
enige man, waar ik altijd benauwd voor
was, de enige man, die me altijd klop
kon geven als er gevochten werd, eer
lijk of vuil. En het gekke was, ik ben
toch zelf maar een klein ventje, dat ik
nog stukken groter was dan hij, ik ver
tel je, meneer, stukken! Je zou hoog
stens zeggen dat het maai- een mislukt
probeersel van een man was, maar al
les aan hem was dynamiet en bliksem.

de emigratie-avond waren gekomen
eveneens, zij het dan op andere wijze,
te horen van cêh tweetal sprekers, die
hun voorlichting gaven over Canada
en Australië. Reeds vele adspirant-
emigranten in Nederland hebben der-
gëlijke avonden, die georganiseerd
worden door de sectie Landbouw van
het Rijksarbeidsbureau en de diverse
landbouworganisaites, meegemaakt en
nog vele anderen zullen hen volgen.

In de dichte blauwe damp van pijp
tabak en shag zaten ze te luisteren in
het zaaltje, de jonge boeren, met of
zonder vrouw of verloofde en de arbei
ders, die op een nieuwe toekomst hopen
in een land, dat schreeuwt om arbeids
krachten. De heer Van Luyk, chef van
de sectie Landbouw, heeft hun geen mooi
beeld van Australië opgehangen; het was
allerminst zijn bedoeling bij hen emi
gratie aan te praten. Ze moesten na-

Heb je ooit horen vertellen van de tijd,
dat ik daarginds in de Drogens dat geld
heb gevonden?"

„Ja zo iets," antwoordde ik, „maar
het rechte heb ik er toch nooit van ge
hoord."

„Op een nacht, een regenachtige
nacht, was ik uit Moonooin vertrokken
en op weg gegaan naar Waterford. Ik
had meer dan mijn portie dp. Potdorie,
in die tijd was het makkelijk om zat te
worden, met de whiskey drie en een
halve stuiver het glas en een pot bier,
een flinke pot, voor maar twee stuiver!"

Hij zuchtte bij de gedachte aan die
gouden tijd, die al zo lang voorbij was.
„Het was gaan regenen, echt zwaar gaan
regenen, en ik liep de Drogens binnen,
in die jaren was het niet meer dan een
oude ruïne. Alles wat ik me kan herin
neren was, dat ik in een droog hoekje
kroop en toen sliep ik de slaap van de
rechtvaardigen."

Hij zweeg even om z'n pijp te ver
zorgen.

,,Goed, het werd tenslotte morgen en
ik was net aan het rondscharrelen om
iets voor een vuurtje te vinden dan
kon ik een beetje thee zetten in m'n
oude kookketeltje toen ik ineens in
een gat in de muur een oude, roestige
bus vond. Zou je geloven wat daar in zat,
meneer, zou je geloven wat daar in zat?
Honderd zes en zeventig gouden sove
reigns!"

Ik maakte passende geluiden.

„Verdomd!" zeg ik tegen mezelf. ..Ted
dy Connory, je kostje is gekocht. Je zult
geen dag armoe meer kennen. Ik pak

m'n rijkdom bij mekaar en ik weg, alle
duivels, .naar de dichtsbijzijnde kroeg. Ik
had een paar prachtige voornemens ge
maakt om een rustig leven te beginnen,
rijk en gemakkelijk, maar ik vond het
beter om me eerst eens vol te drinken.
Er was geen sterveljig in die kroeg op
liet ogenblik, dat ik er de deur binnen
kwam, maar in een uur tijd, jongen, wa
ren ze van alle kanten komen toelopen,
van de grote straten en de zijwegjes,
vrienden en vijanden en wildvreemden,
en ze feliciteerden me allemaal en dron
ken op mijn gezondheid de whiskey, die
ik betaalde. En toen ineens hoorde ik
een vreselijke herrie buiten en de kroeg
baas zegt tegen me: „Je broer staat bui
ten op de weg", zegt-ie, „en hij heeft een
hele bende bij zich. Als ik jou was, zou
ik er door de achterdeur tussen uitknij
pen. nu je je geld en je leven nog hebt,
want als ze je eenmaal te pakken krij
gen, ben je ze allebei kwijt."

„Maar ik had te veel whiskey gedron
ken om nog naar goede raad te luisteren
en ik werd bovendien verdomd nijdig.
„Op zij!" zeg ik en storm naar de deur.
„Ik zal die knul eens laten zien, eens en
voor al. wie de flinkste vent in onze fa
milie is." Ik naar buiten en daar stond
hij vóór de kroeg met een stuk of zes,
zeven andere ketellappers achter hem."

„Kom jij eens hier bij me," brulde hij,
„jij verdommeling, die ketellappersgeld
uitgeeft aan soldaten en grondgravers."
Ik stond stil. ,,Kom hier", krijste hij, ter
wijl hij in het stof spuwt. Ik was bang
voor hem en dat wist hij best, maar één
ding wist hij niet. dat mijn hartstocht
voor het geld groter was dan mijn angst

voor hem. Ik kom op hem toe, zo onno
zel als je maar denken kunt, tot ik vlak
bij hem was, en toen gaf ik hem ineens
in een ren een opdonder, dat hij z'n lin
ker oog niet meer open deed. Daar stond
hij van te waggelen. En voor hij beko
men kon, gaf ik er hem een paar in de
maagstreek en een geweldige watjekouw
op zijn kaak, die zo aankwam, dat hij
achteruitging tot bij de muur aan de
andere kant. Ik zat op hem als een tijger.
Ik kreeg hem tegen de muur en gaf hem
er toen één op z'n mond en één beneden
z'n hart, en toen hij omsloeg, raakte ik
hem vlak achter z'n oor met een moor
dende backhander. Als een lijk ging
hij tegen de vlakte. Ik deed gen paar
stappen achteruit. „Ziezo", zei ik in m'n
blijdschap, „nu weten we. wie de sterk
ste van de Connory's is." Maar alle
machtig, ik had het te gauw gezegd!

„Hij kwam van de {jrond op met één
sprong, als een razende. Overal waar hij
me die dag raakte kreeg ik builen, over
al builen, m'n jongen, zo waar als ik hier
sta. Drie keer sloeg hij me het erf rond
en toen gaf hij me een stomp onder m'n
kin, dat ik voor dood in mekaar zakte.

„Even daarna greep hij me bij de
kraag van m'n jas, sleepte me overeind
en schudde me weer bij bewustzijn.

„Nou," zegt hij, „heb je er misschien
een beter begrip van. wie de sterkste
van de Connory's is. En nou," zegt hij,
„als je er niks tegen hebt, breng ons
dan in dit nette café en besteed je geld
zoals het besteed hoort te worden, aSn
je vrinden en je familie."

„Toen gingen we op staande voet de
kroeg weer binnen en ik zei in m'n

gedachten m'n zuurverdiende honderd
zevenenzestig gouden souvereigns goe
dendag. En daar was wel reden voor,
want drie dagen later, toen de klabak
ken van Mooncoin onze hele bende in
Waterford in het cachot slingerde we
gens dronkenschap en burengerucht
enhandelingen met het oogmerk
om de openbare orde te verstoren, toen
waren er nog maar vijftien van de so
vereigns over. En de oude rechter
laat hem de pest krijgen pikte die in
als boete voor de rest van de bende,
en Jamesy en mij gaf hij bovendien
nog een maand hard werken de man,
om ons degelijk en nuchter te krijgen.

„Ik weet nog goed de dag, dat we
er uit kwamen. Jamesy zegt tegen me:
„Teddy," zegt-ie, „al leefde in een mil-
lioen jaar, een vechtersbaas maak ik
nooit van je." „Heremetijd", zeg ik, „je
was al een heel eind op weg om een
lijk van me te maken, maar waarom
ben je zo overtuigd dat ik in het vech
ten nooit een goed figuur zal slaan?"
„Je bent veel te bang, idioot," verze
kerde hij me. „Je had me in m'n buik
moeten schoppen toen je me op de
vloer had."

Teddy Connory slaakte een diepe
zucht als een hulde aan zijn strijdbare
broer.

(Wordt vervolgd)

tuurlijk lachen toen hij hun vertelde
van dat echtpaar, dat welgemoed in
Australië voet aan wal zette en toen
meende „even" een kaartje naar Perth
te kunnen kopen. Zes weken hebben ze
„in de rij" moeten staan: de reis duurde

vijf dagenZe waren even stil toen

hij hun vertelde van het grote gebrek
aan arbeidskrachten in Australië. Het
aantal aanvragen op de arbeidsbureaux
ging de 10.000 te boven. En in de prac-
ti.ik is die vraag naar arbeidskrachten
eigenlijk nog veel groter.

De 5000 emigranten, die onlangs aan
kwamen, konden in een week tyds allen
geplaatst worden! De Zaterdagse kran
ten bevatten soms 20 pagina's adverten
ties, waarin werkkrachten gevraagd
worden. Het klimaat is gunstig; het land
is gezond 4maar er zijn ook zure ap
pels, waar doorheengebeten moet wor
den. Er heerst een tekort aan woningen;
men zal zich moeten wennen aan een
andere levenswijze; aan de soort van
huizen, die dikwijls van hout zijn; aan
de geweldig grote afstanden, enz. enz.

Tijdens de pauze vormden zich om de
beide sprekers, de heer Van Luyk en
de heer Augustinus, landbouwbemidde-
laar van het Gewestelijk Arbeidsbureau
te Arnhem, groepjes van mensen, die zo
hun vertrouwelijke vragen hadden Het
waren vaklieden en boeren, die het ern
stig meenden met hun plannen; die met
hun vrouw en kinderen reeds lang over
emigratie gepraat hebben. Anderen
kochten een biertje in het café en praat
ten onder elkaar over alles wat ze ge
hoord hadden en misschien al eens eer
der ergens gelezen. Ze overlegden met
elkaar welke vragen ze direct aan de
heren zouden stellen.

Als de zaal dan weer volgelopen is
komen de vragen los. Of ze landbouw
machines kunnen meenemen; naai
machines; gereedschap. Hoeveel geld
mogen ze meenemen; kunnen ze daar
met Nederlandse diploma's iets doen,
enz. De „heren" beantwoorden die vra
gen en als ze dan gezegd hebben: „Ik
hoop, dat ik hiermede de vragenstellers
voldoende beantwoord heb", worden er
een paar filmpjes gedraaid over Canada.
De dorpelingen blijven, ook al loopt het
tegen half twaalf. Zij tonen een grote
belangstelling voor emigratie; voor een
nieuwe toekomst in een nieuw land.

Hoe velen het er zullen zijn die door
dergelijke voorlichtingsavonden juist op
hun plannen terugkomen, is moeilijk na
te gaan. Het enige, dat gezegd kan wor
den is, dat het Rijksarbeidsbureau die
avonden beschouwt als de eerste grote
zeef

Ongeveer 850 personen, die anders niet
binnen de door de Canadese autoriteiten
gestelde termijn zouden kunnen ver
trekken, zullen binnenkort door de lucht
naar Canada kunnen gaan, aangezien
de scheepsgelegenheid naar Canada te
beperkt is. In Maart en April zullen
vluchten van Amsterdam naar Mon
treal worden uitgevoerd. De vertrekda
ta worden in overleg met de emigran
ten bepaald.

In dezelfde maanden zal de K.L.M.
ook vliegtuigen ter beschikking stellen
aan emigranten naar Australië. De
vluchten zullen worden uitgevoerd met
een Skymaster C-54B, welke plaats biedt
aan 50 passagiers. De gehele reis duurt
zéven dagen.

l 'l!