Stijgende spanning
in Frankrijk
FRANKRIJK PACHT VOOR VIJFTIG JAAR DE
MIJNEN IN HET SAARGEBIED
i
Van Wijnbergen t
Communisten door de Garde
Mobile uit Assemblée gezet
Uitbreiding aantal stakende
metaalarbeiders
INDONESISCHE AMBASSADEUR
IN ONS LAND
SPOEDIG ACTIE TEGEN NEDERLANDSE
LEGATIE TE VERWACHTEN
Als gevolg van het proces-Louwers
TRUMAN VRAAGT BEVOEGDHEDEN OM
VETKOOLMIJNEN OVER TE NEMEN
Toi hoofd en hart
Het laat zijn aanspraken op het bezit
der mijnen varen
Opvoering van de
productie
Het
p
Vorig incident twee jaar
geleden
Ook stillegging van de
ondergrondse?
weer
Staking brengt volkswelzijn in gevaar
ZATERDAG 4 MAART 1950
73ste JAARGANG No. 24708
Goede kans in Indonesië voor onze
textielindustrie
DE BEKENTENISSENTE PRAAG
TWEE DODEN BIJ
MOTORBOTSING
Moeilijkheden der V.S.I.
DE INDONESISCHE
GULDEN
Nog dit weekend devaluatie
De samensmelting van de deelstaten in Indonesië
WIES MOENS IN
VRIJHEID
Bonn kan het niet
geloven
Nieuwe phase in de
margarine-oorlog
BRUINKOOLBRIKETTEN
GOEDKOPER
Troepentransport uit
Indonesië
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544: Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W Boeriigter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte. Ingezonden meaedelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
Dé administratie behoudt zich het recht voor
advertentiër. eventueel zonder opqave van
redenen te weiaeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents oer week,
f 1.52 per maand, f 4.55 oer kwartaal.
Telkens wanneer op hoge leeftijd
een staatsman of politicus sterft,
die in de kracht van zijn leven
vele jaren in het middelpunt stond
van de actuele politiek, wordt men
zich bewust van de vergankelijkheid
van menselijke roem en publieke be
kendheid. Onwillekeurig dachten wij
hieraan bij het vernemen van het
overlijden van Baron Van Wijnbergen.
Vele jongeren herinneren zich immers
zelfs nauwelijks zijn naam meer en
toch stond deze politicus jarenlang in
de voorste rij der katholieke strijders
voor de financiële gelijkstelling van
het onderwijs; tot bijna aan zijn dood
toe kwam hij op voor de belangen van
de Katholieke middenstand; jarenlang
had hij een leidende functie in de
politieke partij der katholieken, die
toen nog Bond van Kiesverenigingen
heette; vele jaren bekleedde hij ook
de functie van voorzitter der Katho
liekendagen.
Toen de onderwijsstrijd echter gro
tendeels was uitgestreden, raakte hij
allengs op de politieke achtergrond.
Want hij was niet de soepele politicus,
die gaarne de kunst der politieke mo
gelijkheden beoefende. Hij had zijn
eigen visie op de dingen, waaraan hij
hardnekkig vasthield, principieel en
consequent. Dit was de oorzaak dat
hij vaak op veel tegenkanting stuitte
bij jongere katholieken, die in het
vuur van hun jeugdig enthousiasme
hem beschouwden als de conservatief,
die hun denkbeelden remde. Hard en
ruw is die strijd dikwijls gevoerd,
zoals dat vaak geschiedt in het poli
tieke leven. Ook een Mgr. Nolens
heeft daarvan kunnen meepraten. Het
is het lot, dat de meeste politici is be
schoren, die werkelijke persoonlijk
heden zijn, en geen politieke mario
netten of kameleons, die beweeglijk
zijn als poppen, als het om steeds ho
gere functies gaat en hun kleur aan
passen aan het politiek klimaat. Ka
tholiek in hart en nieren had hij, vurig
voorstander van een rechtse coalitie,
vele vrienden onder de protestanten,
die hij als mede-christenen zeer hoog
achtte.
Het leven gaat voort en de tijden
veranderen. Maar op de dag van van
daag herinneren wij ons weer leven
dig zijn markante persoonlijkheid.
Groot en fors, altijd wat moeilijk lo
pend, was hij een respect afdwingende
verschijning in Utrechts straten. Hij
domineerde, omdat al zijn doen en
laten werd gekenmerkt door iets, wat
wij misschien het beste kunnen defi
niëren door het woord „stijl". Hij was
een aristocraat in de beste zin van het
woord, letterlijk en figuurlijk. Een
katholiek, die in het beleven van de
godsdienst voor allen een voorbeeld
was. Ook al was hij het met de poli
tieke ontwikkeling na de oorlog niet
eens, prof. Romme wees er gisteren
in een herdenkingsartikel nog op,
christen als hij was, twijfelde hij niet
aan de oprechtheid van hen, die in
dezen met hem van mening verschil
den.
Een generatie, die ontzaglijk veel
voor de katholieke emancipatie in ons
land gedaan heeft, sterft uit. Ruys de
Beerenbrouck, Nolens, Aalberse, Poels,
zij allen zijn Van Wijnbergen voorge
gaan. Het zou van ondankbaarheid
getuigen als wij hen zouden vergeten.
Herdenken wij bijzonder in deze
dagen in ons gebed Van Wijnbergen,
aan wie vooral ons katholieke onder
wijs zo veel te danken heeft.
Hij ruste in vrede.
Een compagnie van 150 man der Garde Mobile ging gis
teravond de Franse Nationale Vergadering binnen en haal
de er de communistische afgevaardigden uit die het po
dium ruim zeven uur bezet hadden gehouden.
Dit ingrijpen verliep zonder incident en de zitting, die
gistermiddag was geschorst zou worden voortgezet.
Het bevel om de communisten, die gistermiddag het po
dium bestormd hadden en het zeven uur bezet hadden,
te verdrijven, was gegeven nadat de communist Gérard
Duprat met een groepje kameraden het podium veroverd
hadden na een poging van de leiding der Assemblée om
een urenlange communistische „filibuster" af te breken.
Gisteravond om tien uur arriveerden
150 manschappen van de Garde Mobile
bij het gebouw, zetten alle ingangen af
en gingen het gebouw binnen met de be
doeling de communisten tot heengaan te
dwingen.
Edouard Herriot, de 77-jarige voorzit
ter van de Assemblée, had herhaaldelijk
aan Duprat verzocht te vertrekken en
tenslotte gaf Herriot opdracht aan het
hoofd van de militaire garde in de As
semblée om Duprat te vertellen, dat hij
buiten de orde was.
De garde-officier deed dit driemaal,
zoals de regelen der Assemblée het wil
len, en zond. daarna om een compagnie
der garde om de communisten er zo no
dig uit te vechten.
De laatste maal, dat een dergelijk in
cident had plaats gevonden, was twee
jaar geleden, toen de communisten de
Assemblée verlieten onder het zingen
van de Marseillaise.
Herriot, de grijze voorzitter van
de Franse Assemblée, had het zwaar.
In geheel Frankrijk breidt zich het aantal stakingen ter
verkrijging van hogere lonen en een maandelijkse extra
uitkering van 3000 francs, langzaam uit.
Gisteren besloten 13.000 metaalarbeiders te Rijssel, in
Noord-Frankrijk, in staking te gaan. Door de onder com
munistische leiding staande C. G. T. werd voor vandaag
een waarschuwingsstaking van 2 uur aangekondigd, waar
aan, naar verwachting, duizenden bootwerkers in Franse
en Algerijnse havens zouden deelnemen. In Parijs ver
klaarde zeventig procent van de overheidsdienaren zich
voor staking. Het grondpersoneel van de vlieghaven van
Orly is gisterochtend in staking gegaan, doch hetzelfde
personeel van het vliegveld van Le Bourget bleef aan
het werk.
Te Toulouse sprak zestig procent van
het grondpersoneel van de „Air France"
zich voor staking uit. Te Clermont-
Ferrand en te Bergougnan wordt in de
Michelin-bandenfabrieken gesfaakt.
In sommige staalfabrieken in Oost-
Frankrijk wordt door een gedeelte der
arbeiders gestaakt.
De arbeiders der gas- en electriciteits-
bedrijven te Parijs hebben zich in be
ginsel voor staking uitgesproken, niet
tegenstaande de leiding dezer bedrijven
een loonsverhoging van 4.9 procent heeft
toegezegd.
De werknemers van de ondergrondse
spoorweg en van de busdiensten te Pa
rijs hebben zicb voor staking uitgespro
ken, doch zij zijn nog aan het werk. Een
delegatie dezer arbeiders zou vandaag
overleg plegen met de Franse minister
van Openbare Werken, Jacques Chastel-
lian. Zou dit "Overleg niet tot voor de
arbeiders bevredigende resultaten leiden,
dan zal op een Zondagavond a.s. te hou
den vergadering worden beslist of al
dan niet tot staking zal worden over
gegaan.
Met het Iijntoestel uit Djakarta arri
veerden Vrijdagmiddag op Schpihol de
beren mr. J. E. van Hoogstraten, alge
meen vertegenwoordiger van de stich
ting „Vertegenwoordiging in Indonesië
van de Nederlandse industrie", en de
nieuwe ambassadeur van Indonesië aan
bet Engelse hof, de heer Subandrio. Mr.
Van Hoogstraten is naar Nederland ge
komen teneinde besprekingen te voeren
met personen uit het Nederlandse be
drijfsleven.
Zijn taak is in feite financieel-eco-
nomisch en politiek waarnemer te zijn
voor de Nederlandse industrie in Indo
nesië en het Verre Oosten, naar hij ons
vertelde. Zijn bezoek aan Nederland
heeft voornamelijk ten doel kennis te
maken met de Nederlandse industrie
en zich op de hoogte te stellen van de
denkbeelden en de belangen van de
Nederlandse industriëlen.
In Westelijke kringen is men van me
ning, dat de Tsjechische regering bin
nenkort een actie zal ondernemen tegen
de Nederlandse legatie te Praag. Vol
gens het officiële Tsjechische persbu
reau heeft de Nederlandse zakenman
Johannes Louwers Donderdag tijdens
zijn verhoor de namen genoemd van
leden der Nederlandse legatie, die
Tsjechische burgers geholpen zouden
hebben uit het land te vluchten. Men
neemt aan, dat de Tsjechische regering
de betrokken leden het land zal 'uit
zetten of aan de Nederlandse autori
teiten hun terugroeping zal verzoeken.
In deze Westelijke kringen wordt ge
zegd, dat het op zijn minst verbazing
zou wekken als de Tsjechen na de be
zwarende verklaringen yan Louwers
niet tot een actie zouden overgaan. In
verband hiermede wordt er op gewezen,
dat de Hongaarse regering na het pro
ces tegen de Amerikaan Vogeler en de
Engelsman Sanders de Ver. Staten en
Groot-Brittannië heeft verzocht het
personeel van hun legaties te vermin
deren. Tijdens het proces zijn zowel le
den van de Amerikaanse als van de
Britse legatie ervan beschuldigd, dat zij
Vogeler en Sanders in hun activiteiten
hebben geholpen.
Onder de Nederlandse functionaris
sen, die door Louwers zijn genoemd,
bevinden zich de zaakgelastigde ad in
terim Van der Gaag, de attaché voor
militaire zaken en luchtvaart, kol. B.
R. P. F. Hasselman. de legatie-kanse
lier Theodoor Lochman, de commer
ciële secretaris Daniel Kruseman en de
tweede secretaris Marc. J. Rosenberg
Polak.
Gisteren werd het verhoor van de
Tsjechische beklaagden in het proces
voortgezet. Naar verwacht werd zou
den vandaag de vonnissen worden be
kend gemaakt.
Verschillende Tsjechische beklaagden
hebben gisteren verklaard, dat zij via
de leden van de Nederlandse delegatie,
a. Lochman, Hasselman en Kruseman,
seheime gegevens over de textiel-in-
dustrie hebben verzonden.
hr. Adenauer, de West-Duitse kanselier,
n®eft in een vraaggesprek met het weekblad
■■nheinischer Merkur" aangedrongen op een
wfastische wijziging in het West-Duitse po-
hieke bestel. Als voornaamste hervormings-
•baatregel heeft dr. Adenauer in plaats van
e evenredige vertegenwoordiging in de par-
stnjenten van de staten en dat te Bonn het
eisel van de absolute meerderheid per
strict voorgesteld.
De Nederlandse zakenman en hoofdver
tegenwoordiger van het Nederlandse
Kunstzijde-concern A. K 17., J. Louwers,
tijdens het proces, dat Donderdag te
Praag tegen hem is begonnen.
Vrijdagmorgen vroeg is op de Rijks
weg te Den Oever een motorongeluk
gebeurd, dat twee slachtoffers heeft ge-
eist. De 42-jarige chauffeur R. Rezelman
uit Westerland begaf zich op zijn motor
rijwiel naar Den Oever en vervoerde op
de duo de 22-jarige conductrice D. M. J.
Maassar uit Hippolytushoef. Van een
zijweg reed een vrachtauto achterwaarts
de hoofdweg op en waarschijnlijk heeft
de motorrijder dit niet opgemerkt. Hij
reed met grote vaart tegen de vracht
auto en was door de hevige botsing op
slag dood. De duo-passagiere overleed
tijdens het vervoer naar het gemeente
lijk ziekenhuis in Den Helder ten ge
volge van haar verwondingen.
Onder de branches van onze industrie
die in het bijzonder een goede kans ma
ken in Indonesië, noemde de heer Van
Hoogstraten de textiel. Hij dacht, dat
verdere uitbreiding van spinnerijen en
weverijen veel zin zou hebben. Laat men
in Nederland niet vergeten, zo zeide de
heer Van Hoogstraten, dat de nieuwe
regering sterke uitbreiding der industrie
op haar programma heeft staan.
Hierbij wordt graag Nederlandse hulp
aanvaard en zonder twijfel zal de rege
ring van Indonesië verheugd zijn bij de
vestiging van nieuwe Nederlandse indus
trieën. Een grote vraag is natuurlijk:
van welke zijde komt het kapitaal voor
de opbouw van de nieuwe Indonesische
industrie. „Ër zullen zonder twijfel nog
talrijke moeilijkheden te overwinnen
zijn. Na een bestuurswisseling, zoals wij
in Indonesië hebben meegemaakt, is het
niet terstond pais en vree."
In een rede aan een maaltijd welke
de parlementaire pers heeft aangeboden
aan enkele ministers en de H. C. van
de V.S.I., Rum, heeft de minister voor
Uniezaken en Overzeese Rijksdelen, mr.
Van Maarseveen, de moeilijkheden ge
schetst, waarmede de jonge regering der
V.S.I. te kampen heeft.
Zou zij er niet in slagen alle moeilijk
heden te boven te komen, dan ware het,
aldus de minister, niet denkbeeldig dat
de pas verworven souvereiniteit Indo
nesië niet tot zegen, maar tot rampspoed
zou strekken. Gelukkig schijnt een fu
neste ontwikkeling van zaken, waarbij
de ene regering de andere zou opvolgen,
waardoor het land onbestuurbaar wordt,
weinig waarschijnlijk. Indonesië wordt
thans geregeerd door figuren, die de
leiding hebben gehad in de vrijheids
strijd en uit dien hoofde het vertrouwen
en de algemene achting genieten.
De gehele wereld en Nederland niet
in de laatste plaats ziet verlangend
uit naar het bewijs, dat de solidariteit
van alle Indonesiërs triomfeert over
de moeilijkheden en de meningsver
schillen. Zolang zulks nog niet het
geval is, zolang de jonge staat nog de
barensweeën van de nieuwe tijd moet
doorstaan, lijden ook de Nederlanders,
die in Indonesië wonen en werken,
onder de onzekerheden van deze over
gangstijd. Nederland zal in het belang
van zijn landskinderen, en in het be
lang van Indonesië, waarmede het door
hechte banden verbonden is, doen, wat
het kan, om een gunstige ontwikkeling
van zaken in Indonesië te bevorderen.
DJAKARTA, 3 Maart. Over het In
donesische bedrijfsleven hangt een
schier loodzware spanning over het lot
van de Indonesische gulden. Men ont
komt hier niet meer aan het gevoel dat
binnen zeer afzienbare tijd de Indone
sische munt zal worden gewijzigd ten
opzichte van de buitenlandse valuta.
Men veronderstelt, dat dit nog het ko
mende weekeinde zal gebeuren.
Omtrent de grootte van de devaluatie
kan men uiteraard slechts vermoedens
hebben, doch zeer sterk wordt gedacht
aan de mogelijkheid van de invoering
van variabele wisselkoersen in plaats
van een openlijke devaluatie.
Verwachting tot Zondagavond:
Half tot zwaar bewolkt met van
nacht of morgenochtend plaatselijk
lichte regen of motregen. Zwakke tot
matige en in het Noorden van het
land later krachtige wind, overwe
gend uit Westelijke richtingen. Vrij
zacht. -
Zondag: Zon 7.18—18.26; Maan 20.07
—7.49.
Maandag:
21.37—8.01.
Zon 7.1618.28; Maan
De chefs van de Staven houden wekelijks een bespreking. V. I. n. r.: Chef Marine
Staf vice-admiraal Jhr. E. J. van Holthe; Chèf van de Staf van de Verenigde
Chefs van Staven, generaal-majoor \V. J. K. Baay; Chef Generale Staf, generaal
mr. H. J. Kruis en Chef Luchtmachtluitenant-generaal O. Giebel.
President Truman heeft gisteren te
Washington het Amerikaanse Congress
om bijzondere bevoegdheden gevraagd
om de vetkoolmijnen, waarin reeds vier
weken wordt gestaakt, te kunnen over
nemen. De staking, waaraan 370.000
mijnwerkers deelnemen omdat zij zon
der contract niet willen werken, heeft
de steenkool voorraden in de Verenigde
Staten zo doen slinken, dat de Ameri
kaanse volkshuishouding in een crisis
dreigt te geraken.
De president, die de oplossing van het
mijnconflict tot zijn eerste taak gesteld
heeft, verklaarde in een speciale bood
schap; „Binnen enkele dagen zullen wij
practisch zonder vetkolen zitten. De
openbare veiligheid en het volkswelzijn
wordt door een reëel gevaar onmiddel
lijk bedreigd. Het is nodig zonder uitstel
tot maatregelen over te gaan. Indien de
mijnwerkers hun werk niet terstond
hervatten, zal menselijk lijden en een
rampzalige economische ontwrichting
het gevolg zijn".
De president stelde voor:
1. een onpartijdige commissie te benoe
men, die aanbevelingen zou doen
„betreffende eerlijke en gerechtvaar
digde compensatie aan de mijneige-
Slechts weinig mensen zijn rechtvaar- I
dig tegenover de verdiensten van I
anderen.
GRENS VAN DE REPUBLIK
INDONESIA VOOR 1947
POLITIEKE GRENZEN NA
1947, MET DATA VAN
VESTIGING DER DEEL
STATEN
DEELSTATEN DIE THANS
WORDEN OPGEHEVEN
MALAK
•OO
SUMATRA
-12-'47
SERAWAK
RIOUw
rui
pUMATR'A
-8-48
BILLITON
12-7-47
DJAKARTA
BANTAM**-?
MADURA
20-2-
1HH
24-4-4
REP. DJOKJA
JO-8-49
OOST J
28-11-48
Deze kaart brengt het liquidatieproces in beeld van een eertijds
invloedrijke tendentie, die, om tè gróte machtscentralisatie van de
Republiek Indonesia te voorkomen, de stichting van verschillende
deelstaten nastreefde. Vooral de Republik Indonesia (Djocja, niet te
verwarren met de Republik Indonesia Serikatstreeft er thans naar
haar oude territorium, dat op onze kaart duidelijk is aangegeven,
weer tot één geheel te verenigen.
naren voor het gebruik van hun be
zit door de staat";
2. een onpartijdige commissie, die zou
moeten vaststellen welk loon de
mijnwerkers voor hun werk in rege-
ringsdienst zullen moeten ontvangen;
3. een derde commissie, bestaande uit
vertegenwoordigers van de regering,
het Congress en het volk, „die een
grondige studie zal moeten maken
van de economische, sociale en natio
nale veiligheids-aspecten van de
steenkoolindustrie".
Sinds 6 Februari liggen de mijnen
door de staking geheel stil. Een door
het federale gerechtshof op 11 Februari
uitgevaardigd bevel het werk te her
vatten is door de mijnwerkers niet op
gevolgd. Ook een bevel van hun leider,
John Lewis, is door hen in de wind
geslagen.
President Truman verklaarde te ho
pen, dat de mijnwerkers naar hun werk
zullen terugkeren, zo gauw de regering
de mijnen heeft overgenomen, zodat hij
de gevraagde bevoegdheden niet zal
hoeven te gebruiken.
Ovqr het geschil verklaarde Truman,
dat de mijnwerkers dit zouden moeten
oplossen door hun eigen collectieve on
derhandelingen alsof er geen regerings-
beheer over de mijnen was. „Ik wil de
particuliere mijneigenaren aan de on
derhandelingstafel niet vervangen door
regeringsvertegenwoordigers".
Truman beloofde, dat de mijnen on
middellijk aan de eigenaars zullen wor
den teruggegeven als er weer voldoende
voorraden steenkool zijn.
Naar wij vernemen is de Vlaamse
dichter Wies Moens, die in Nederland
was geïnterneerd, Vrijdag in vrijheid
gesteld.
Wies Moens had op grond van artikel
twee van de Vreemdelingenwet 1918
aan de Arrondissementsrechtbank te
's-Gravenhage een verzoek tot invrij
heidstelling gedaan. De rechtbank heeft
dit verzoek op 28 Februari in raadka
mer behandeld en 3 Maart uitspraak
gedaan.
De rechtbank heeft het beroep van
Moens gegrond verklaard. Ingevolge
deze uitspraak is Wies Moens Vrijdag
in vrijheid gesteld.
Artikel twee van de Vreemdelingen
wet 1918 bepaalt o.m.: De Arrondisse
mentsrechtbank, binnen welker gebied
een vreemdeling in een bepaalde ver
blijfplaats is opgenomen, kan in raad
kamer op de vordering van het Open
baar Ministerie of op verzoek van de
vreemdeling, nadat daarop het Openbaar
Ministerie zal zijn gehoord, de invrij-
heidsstelling van de, vreemdeling ge
lasten.
Ails raadslieden voor Moens traden
op mr. A. J. M. van Dal en mr. J. C
Coebergh te 's-Gravenhage.
Frankrijk en het Saargebied hebben gisteren de economische banden steviger
aangehaald met vijf overeenkomsten bedoeld om beide landen in een permanente
economische belangengemeenschap samen te voegen. Omstreeks het middaguur
werden de overeenkomsten op het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken
ondertekend door minister Robert Sehuman en de minister-president van het
Saargebied Johannes Hoffman. Onder de nieuwe overeenkomsten, waarover se
dert 7 Februari onderhandelingen zijn gevoerd, krijgt Frankrijk het recht de
kolenmijnen in het Saargebied voor de tijd van vijftig jaar te pachten. Het
eigendomsrecht van de mijnen zal bjj een toekomstig vredesverdrag met Duits
land definitief worden bepaald. Een woordvoerder van het Franse ministerie
van Buitenlandse Zaken zeide, dat Frankrijk zijn aanspraken op het in eigen
dom krijgen van ".e Saarmijnen zou laten varen en gaf te verstaan dat de Fran
sen hun steun zouden geven aan een beheer door het Saargebied Ingeval het
Duitse vredesverdrag tot stand mocht komen.
De vijf overeenkomsten zijn:
1. Een algemene overeenkomst waarin
de politieke autonomie van het Saar
gebied in principe wordt vastgelegd en
de administratieve, wetgevende en ju
ridische bevoegdheden der Saarregering
worden aangegeven.
2. Een overeenkomst, die de econo
mische unie tussen beide landen be
krachtigt door het uitschakelen van
discriminatieve handelspractijken en het
bevorderen van vrije goederenuitwisse
ling tussen Frankrijk en het Saargebied.
3. Overeenkomst over de steenkool
mijnen.
4. De instelling van een autonoom
spoorwegstelsel, waarbij Frankrijk ech
ter een gelijke stem krijgt in het bestuur
over de Saarspoorwegen, waaraan de
Franse genationaliseerde spoorwegen
technische bijstand zullen verlenen.
5. Een overeenkomst, waarbij de be
woners van beide landen ongeveer ge
lijke rechten krijgen in elkanders ge
bied.
De West-Duitse Bondsdag zal de
volgende week een speciale bijeen
komst houden, opdat de regering een
verklaring over de Saar-kwestie kan
afleggen.
Jakob Kaiser, minister voor Zaken
geheel Duitsland betreffende, heeft
dit gisteren medegedeeld, nadat hij
tegenover journalisten had verklaard,
dat de berichten over de overeenkom
sten tussen Frankrijk en het Saarge
bied „ongeloofwaardig klonken".
Dr. Thomas Dehler, minister van
Justitie, zei, dat de overeenkomsten
„niet in overeenstemming zijn met de
beginselen van het internationale als
van het nationale en het privaat
recht".
De Christen-Democratische partij,
waarvan bondskanselier Adenauer lid is,
heeft gisteren via haar persdipnst een
verklaring uitgegeven, waarin wordt ge
zegd, dat de overeenkomst tussen FranK-
rijk en het Saargebied „onverdraaglijk"
is. De overeenkomst is „veel minder
gunstig voor Duitsland dan verwacht
was". „Dit alles is des te betreurens
waardiger, daar de kanselier bij alle
mogelijke gelegenheden het Duitse
standpunt heeft weergegeven, niet al
leen tegenover de geallieerde Hoge
Commissie maar ook tegenover de Fran
se minister van Buitenlandse Zaken, dat
een voor Duitsland onbevredigende op
lossing een ondraaglijke last zou zijn
voor de Frans-Duitse betrekkingen en
de stichting van een Europese Unie",
aldus de verklaring.
„De West-Duitse regering heeft her
haaldelijk verklaard, dat zij aanspraak
maakt op de Saarmijnen, die voormalig
bezit van het rijk zijn en daarom vol
gens de constitutie, die door de gealli
eerden werd goedgekeurd, aan de fede
rale republiek behoren", aldus de Chris
ten-Democratische verklaring.
Uit officiële Britse bron wordt ver
nomen, dat Frankrijk de overeenkomst
over het pachten van kolenmijnen in het
Saargebied getekend heeft zonder Groot-
Brittannië van te voren in kennis te
stellen.
„Wij wisten van de onderhandelingen,
maar wij zijn niet volledig op de noog-
te gehouden, evenmin zijn wij voordat
de overeenkomst bekend gemaakt werd
hierover ingelicht", aldus de zegsman.
Op het ministerie van Buitenlandse
Zaken wilde men nog geen commentaar
geven, maar op 17 Januari heeft een
woordvoerder van dit departement ver
klaard, dat een Franse pachtovereen
komst met een looptijd van 50 jaar na
delig zou kunnen zijn voor het tot stand
komen van een definitief Duits vredes
verdrag.
(Van een bijzondere medewerker)
Opvoering van de productie voltrekt
zich nimmer langs ijzeren lijnen.
De wet van de toenemende meer
opbrengst die. eenvoudig gezegd, tot
uitdrukking wil brengen dat. indien men
maar meer kapitaal in een onderneming
steekt, er uiteindelijk ook financieel be
tere resultaten uit zullen komen, moge
in het algemeen waarheden bevatten,
we hebben de neiging om deze wet niet
meer dan een factor uit een gehele serie
te noemen.
Van F. J. Burns Morton verscheen eind
vorig jaar in een Nederlandse bewerking
het boek „Teamwork in Industry"' onder
de Nederlandse titel „Samenwerken in
de bedrijven". Al zijn we geen onver
deeld bewonderaar van de in dit boek
uitgedrukte gedachten, het doet ons toch
wel duidelijk inzien dat het „hoogst
nuttig effect" slechts het resultaat kan
zijn van een geheel van samenwerkende
factoren.
In het midden van al dezen staat
steeds de mens. De mens immers is het
doel van de voortbrenging, al levert hij
door zijn arbeid, door zijn kapitaalver
schaffing tevens ook de middelen ter
voortbrenging. Bij al wat wordt onder
nomen om aan de huidige eis van pro
ductieverhoging te voldoen, dient men
derhalve rekening te houden met de
mens. Een van de meest kernachtige
waarheden uit de artikelen die Pater Van
Iersel deze week in ons blad schreef
is wel deze dat de man. die onder kom
mervolle omstandigheden leeft, veel
eerder de kracht zal hebben om zijn
moeilijkheden te dragen, wanneer hij
weet dat het mensen-mogelijke wordt
ondernomen om zijn noodtoestand te
verbeteren.
Onder de maatregelen die thans zijn
voorgesteld, is er een aantal dat bij de
arbeiders sterk de indruk wekt dat de
klok wordt teruggezet.
Lange jaren is er gevochten, eerst om
een tien-urige, later om een acht-urige
werkdag te verkrijgen. Het was daarna
heus niet eenvoudig om een overwerk-
vergunning bij de arbeidsinspectie los te
krijgen en thans Dleiten werkgevers- en
werknemers-organisaties voor een ver
ruiming van het stelsel der overwerk-
vergunningen. „Is dit", zo vroeg onze
arbeider, „niet een verkapte poging om
langzamerhand weer te komen tot de
tienurige arbeidsdag?" Men vraagt zich
dit temeer af. omdat in bepaalde krin
gen er voor gepleit wordt dat dit over
werk voor de normale beloning zou ge
schieden. Reden om geen extra betalin
gen toe te kennen, noemt men de vrees
dat een inkomenverhoging tevens con
sumptieverhoging zou betekenen, waar
door het nuttig effect van het op die
wijze meer geproduceerde weer zou te
loór gaan. We ziin het er mee eens dat
productieverhoging niet in gelijke mate
vergezeld mag gaan van consumptiever
hoging.
Maar of nu juist een zwaardere in
spanning „beloond" moet worden met
de waarschuwing dat een arbeider er
practisch niets extra's voor mag heb
ben. is toch wel een zeer open vraag
voor ons. Wij zijn het eens met iedereen
die beweert dat fle arbeider zijn beste
prestatie levert bij een regelmatige en
normale arbeidstijd. Gezien de practijk
van de laatste dertig jaar menen we de
arbeidstijd van acht en een half uur
per dag een normale te mogen noe
men. Eisen de omstandigheden in een
bepaald bedrijf tijdelijke verlenging van
de arbeidsduur, hetzij door seizoen
invloeden, hetzij door de noodzaak om
spoedorders af te werken. dan zal
geen redelijk arbeider zich hiertegen
verzetten, mits hij begrijpt dat de om
standigheden er toe nopen en vooral
mits hem duidelijk is dat dan niet al
leen economische factoren een rol spe
len. De bedrijfsleider die nimmer bereid
is rekening te houden met de persoon
lijke wensen van de arbeiders, ook bij
meer of minder noodzakelijk overwerk,
moet er niet op rekenen een hartelijke
bereidheid voor deze bijzondere pres
tatie te ontmoeten. Eerst wanneer men
weet dat in een onderneming ook naar
de mens wordt gekeken ontstaat de
bereidheid om ook voor de onderneming
meer te zijn dan ..alleen maar" een ar-
beidsleverancier voor acht en een half
uur per dag. Het spreekt vanzelf dat de
financiële voordelen die dit overwerk
voor de onderneming opleveren ten
dele ook ten goede moeten komen aan
de arbeider. Men zal hier zelfs een ex
tra prikkel moeten vinden, b.v. in de
vorm van vrijheid van loonbelasting
voor deze verdiensten.
In dezelfde orde ligt ook het werken
in ploegen. Het verder doorvoeren van
een ploegenstelsel lijkt ons economisch
hoogst nuttig en wenselijk. Kostbare
machineparken staan thans soms vijf
tien en een half uur per dag renteloos.
Grote kapitalen kunnen veel intensie
ver worden aangewend. Men is er even
wel niet met te zeggen: maak dan van
die machinefabriek die thans acht en
een half uur per dag werkt, maar een
continubedrijf. Dan zou de fout worden
begaan waar men boven voor waar
schuwde: alleen maar denken aan eco
nomische factoren.
(Vervolg op pag. 3 derde kolom)
Een margarinefabriek poogt de mar
garine-oorlog, die hier en daar in ons
land woedt, een halt toe te roepen. Zij
gaat in haar margarine weer vitamine A
verwerken. De toevoeging daarvan is in
Mei van het vorig jaar stopgezet, toen
de regering vitamine A niet langer
kosteloos aan de Nederlandse industrie
verstrekte. De fabriek neemt van nu af
deze kosten zelf voor haar rekening. Zij
brengt een product op de markt, waarin
per Vi kg. boter 5000 eenheden vitamine
A zijn verwerkt. De prijs van de marga
rine. deze week door de regering vrij
gegeven zal door deze fabriek worden
gehandhaafd op 34 cent per half pond.
Met ingang van 1 Maart j.l. zijn de
prijzen voor bruinkoolbriketten ver
laagd. Voor de groothandel worden de
verkoopprijzen van f37.50 gebracht op
f 36.25, een verlaging dus met f 1.25 per
ton. De kleinhandelsprijzen worden
eveneens verlaagd en wel over de gehele
linie met f I per ton resp. f 0.10 per
eenheid.
De Zweedse scheepvaartmaatschappij
„Saleri Rederierna" heeft volgens A.P.,
met de Nederlandse regering een con
tract gesloten voor het transport van
25.000 Nederlandse soldaten uit Indo
nesië naar Nederland.
