Belgische volk wacht kalm
de volksraadpleging af
snomm?
Mmi ten
m1
•m
B
H.B.S.-OPLEIDING ONDER DE LOUPE
Trrivr
Mgr. Pessers met de „Willem Ruys
naar missiegebied vertrokken
Propagandaslag woedt
in het gehele land
da vo&rhftdt
ES:
Grote waarde toegekend
aan het Nederlands
uirjii/u
Vliegtuigen trekken doeken met „Ja
boven Brussel en Antwerpen voort
Koning Leopold niet
voor de radio
Dienstweigeraar midvoor bij
Hilversumse club
HERDENKING OP DE WOESTE HOEVE
Meer practische kennis in vier leerjaren
Wij gaan in Indonesië rustig onze gang"
Prins Bernhard ontmoet
Omar Bradley
DONDERDAG 9 MAART 1950
PAGINA 3
Belgisch kabinet wijst het
verzoek af
Post voor de „Georgic"
„Wij moeten ons moreel op alles voorbereiden"
OOSTERPOLDER HET EERST
AAN DE DEURT
Definitief besluit
EEN WERKELIJKE
OMMEKEER
jHuisvrouw moet het met
eigen ogen zien!
GEDWARSBOOMDE
Vertaling
JOHANNA PERENBOOM
(Wordt vervolgd)
ff
(Van onze Belgische correspondent)
Een paar dagen voor de volksraadpleging is België nog altijd volkomen kalm.
Wie het hier tot herrie wil laten komen, zal die dan ook zelf moeten forceren.
De Belg is er van nature niet erg voor. Hij staat eerder sceptisch tegenover
alle politiek, en zijn levenshouding ligt treffend opgesloten in zijn twee slagzin
nen „Laat mij gerust" en „Ik zal mgn plan wel trekken". Politieke stakingen,
door sociale eisen gecamoufleerd, worden nochtans voorbereid, doch slechts de
extreem linkse arbeidersmilieus laten zich gebruiken voor doeleinden, waaraan
men niet zou kunnen twijfelen, indien die stakingen juist met de raadpleging
zouden samenvallen. Waarschijnlijker is dan ook, dat ze in gereedheid worden
gebracht om na de raadpleging, in geval van een betwistbare uitslag, als dreige
ment in de schaal te worden geworpen.
schrikbeelden op: „Wat wil de C.V.P.
met de volksraadpleging bereiken? De
absolute meerderheid", ofschoon de
Christelijke Volkspartij met de raad
pleging juist een einde maakt aan haar
belangrijkste verkiezingstroef. De
communisten gaan nog verder in een
meeting over „Waarom de partij der
financiële schandalen koning Leopold
terugwenst".
Soms zijn het eenvoudig leugens: „De
Walen tegen de dictator" of „Laat nu de
bruggen springen, lafaard!" (een weer
legde bewering van Spaak, dat de ko
ning opzettelijk bruggen onbeschadigd
in handen van de vijand had laten val
len), of nog „De koning moet de grond
wet doen eerbiedigen, waarom schendt
hij ze dan andermaal door zich te doen
pïebisciteren". al is deze raadpleging
helemaal geen plebisciet.
Ook beseft men, dat de kwestie velen
maar amper interesseert. Daarom tracht
men er zaken bg te slepen, die wel be
langstelling kunnen wekken. „Leopold
III wil niet weten van het federalisme",
kraait zo een Waalse Haan, die los van
Vlaanderen wil. „De terugkeer van Leo
pold III op de troon zal voer alles een
overwinning zijn van de Vlaamse extre
misten" of „Wjj willen niet meer weten
van Leopold III, instrument van de reac
tie". En treffend argument van dé so
cialistische krant: „Tijdens de oorlog
1914'18 kregen tal van kinderen de
naam Albert. Hoeveel hebben er tijdens
de bezetting de voornaam Leopold ge
kregen?"
De liberalen hebben een heel andere
taktiek. Hun afdelingen lanceren moties,
waarin de liberale kiezers worden opge
roepen „neen" te stemmen. Aldus trach
ten ze de uitslag te beïnvloeden, doch
houden tevens de mogelijkheid open de
kat nog even uit de boom te kijken. Is
die uitslag immers onvoldoende voor de
koning, dan dreigen er geen interne
moeilijkheden voor de partij, wat allen
van harte hopen. Doch voor het tegen
overgestelde geval wil men toch ook niet
alle bruggen opblazen door een scheid-
campagne, die bij hun publiek trouwens
averechts zou werken. Op hun meetings
exploiteren ze dan ook in hoofdzaak de
grondwettelijke twistpunten van de
kwestie.
De leopoldistische propaganda is over
het algemeen waardig van toon en be
zadigd, al leggen jeugdige plakkers soms
te grote ijver aan de dag zonder respect
Al is het land dus kalm, en we hebben
dat zelf bij een reis door verschillende
grote centra kunnen vaststellen, toch
woedt overal de propagandaslag, die in
het holle van de nacht met plakpot «1
kalkemmer wordt gevoerd en waarbij
het een enkele maal wel tot hardhandig
heden komt als kalkende en plakkende
tegenstanders elkaar ontmoeten. Ge
woonlijk zijn het jongelui, en men kan
zich indenken, dat zo'n handgemeen dan
een nogal vieze boel wordt. Belangrijker
is echter de strekking van die propa
ganda. De massa is stilaan zover ont
voogd, dat het tegenwoordig bij verkie
zingen belangrijker blijkt een goede al
gemene politiek te verdedigen, in casu
een goede zaak, dan veel te beloven of
hard te schelden. Het opvallende is nu,
dat de anti-leopoldistische propaganda
over het algemeen vulgair is en vaak
ontaardt in een moddercampagne. Het is
niet uitgesloten, dat de linkse kiezers
achter de overvloed van scheldwoorden
dan ook een armoede aan argumenten
zullen gaan vermoeden. Door dit soort
propaganda lopen de socialisten dus eer
der kans zieltjes te verliezen dan te
winnen.
Simplistische propaganda. Ziehier
enkele staaltjes: „Non Neïn." „Nee
Vrede" (van de communisten na
tuurlijk). „De koning is ook een zwar
te!" Onder een haveloos krijgsgevan
gene achter prikkeldraad, die het kij
ken heeft naar een koning en diens
gemalin, wandelend in een zonnige
wei: „Mijn lot zal het uwe zijn", met
welke woorden de vorst bij de capitu
latie besloot bij zijn soldaten te blijven.
Aan het adres van zgn echtgenote, van
wie beweerd wordt ondanks de per
tinente verklaring van de koning, dat
zij aan de titel van koningin verzaakt
dat zij de troon zou ambiëren: „Stop
Baels", op plakzegcls in de vorm van
stopborden, en dezelfde gratuïteit in
„Met Leopold Lilian Baels op de troon.
Neen!" Sommige slagzinnen roepen
Een der affiches van de koningsgezinden.
Koning Leopold heeft gisteravond be
kend gemaakt, dat hij genoodzaakt is af
te zien van zijn voornemen het Belgi
sche volk aan de vooravond van de
„Volksraadpleging" per radio toe te
spreken aangezien de regering besloten
heeft, dat hij geen gebruik kan maken
van de door de staat beheerde radio-
omroep.
In een brief aan premier Eyskens,
zegt de koning: „U hebt mij bericht,
dat u van de regering niet de toestem
ming hebt verkegen, die mij in staat
zop hebben gesteld en waartoe ik de
wens te kennen had gegeven per
radio het woord te richten tot mijn
landgenoten, die mijn verlangens voor
het welzijn van het volk delen, en te
genover hen tot uitdrukking te geven,
hoezeer ik mij in gedachten in hun
midden voel"
De brief eindigt aldus: „Ik kan slechts
de situatie aanvaarden, zoals mij die door
de houding van de regering is opgelegd
en constateer dat ik gedwongen ben
van mijn voornemen af te zien".
De brief werd gepubliceerd door het
secretariaat des konings.
Woensdag had het Belgische kabi
net besloten het verzoek van de ko
ning af te wijzen, omdat het niet „in
overeenstemming was met de waar
digheid des konings" om dezelfde
middelen te gebruiken als de „gewone
politici".
Bronnen uit de naaste omgeving van
katholiek-liberale coalitieregering, ver
klaarden dat het besluit genomen was
met slechts de stem van premier Eys
kens tegen.
Advertentie
Set begint met onzuiver bloed. Onmerk
baar. Maar als de eerste Rheumatische
fijnen zich demonstreren -
komt het al gauw van kwaad tot erger.
En al gauw is er nauwelijks redden meer
aan Tenzij ge de beroemde Krusehen-kuur
J® baat neemt Simpel als goeienavond
trouwens, helemaal niet naar, zelfs niet
J'oor mensen, die moeilijk innemen; en na
~°rte tijd alleen maar een goede gewoonte:
wdere morgen in Uw eerste kopje thee -
zo maar met schoon water - wat
t^ruschen Salts, zoveel als er op een echte
®®nt gaat. Dat is dan je reinste nieuwe
ïnergie voor Uw bloedzuiverende organen,
al gauw weer jeugdig krachtig op gang
Jjoihen en al Uw spieren en gewrichten plj-
'gende onreinheden uitbannen en afvoeren
®n£s natuurlijke weg. Laat bij wijze van
oroef de wondere werking van Kruschen
®r U komen en verbaas Uzelf over Uw
^verkerende energie, die veerkracht en dat
Öoale'ende Sevoel, dat U weer bergen zal
hd" verzetten. Kruschen is verkrijgbaar
Apothekers en Drogisten.
Het is thans bekend geworden, dat
het Hilversumse „Donar" een dienstwei
geraar op de middenvoorplaats van
haar eerste elftal dit seizoen heeft op
gesteld.
Deze „Brouwer", cie in werkelijkheid
v. d. K. heet, scoorde dit seizoen heel
Wat doelpunten voor Zijn nieuwe ver
eniging.
Het vorig jaar dook hij. in Amster
dam wonend, bij een familielid in Hil
versum onder en vroeg normaal over
schrijving van zijn oude vereniging, Ves
pucci, in de A.V.B. uitkomend, naar
Donar.
Dit geschiedde onder zijn werkelijke
naam, die ook steeds op de K.N.V.B.-
formulieren werd vermeld, zodat er
niets ongerechtigs in zijn uitkomen is
geschied.
De zaak schijnt aan het rollen ge
komen te zijn. toen Olympia op het
Donarveld speelde en deze naamsver-
schillen bemerkend, aan de K.N.V.B
om inlichtingen heeft gevraagd.
Toen bleek natuurlijk, dat v. d. K.
volkomen rechtmatig meespeelde.
Hoe de zaak verder aan het rollen is
gegaan is nog onbekend.
Vorige week is er huiszoeking bij
„Brouwer" gedaan, doch deze was reeds
verdwenen.
Voor de wedstrijd, die Donar Zondag
3,1. tegen St. Boys in Utrecht moest spe
len. schreef „Brouwer" af.
En zo kon de Militaire Politie, die de
bus aanhield, waarin de Donarspelers
naar Utrecht trokken en eerst naar de
spelerskaarten (die de K.N.V.B. echter
niet kent!) vroegen en toen naar de al
of niet aanwezigheid van „Brouwer" of
v. d. K„ onverrichterzake terugkeren.
Overigens schijnt Donar van deze
dienstweigering niets bekend geweest te
zijn. Tegenover het bestuur heeft v. d.
K. een andere reden opgegeven, waarom
hij Brouwer genoemd wenste te wor
den, ook in de verslagen.
Post, bestemd voor naar Nederland
terugkerende militairen, aan boord van
het troepenschip „Georgic", welke in
een der tussenhavens zal worden uitge
reikt, moet uiterlijk 12 Maart in Neder
land worden ter post bezorgd.
voor andermans eigendom. De actie is
intussen tactisch gericht. Brussel en
Luik, waar de strijd voor hen hard, maar
niet hopeloos is, krijgen de meeste aan
dacht. Het hopeloze Charleroi daaren
tegen wordt veel minder bewerkt. Toch
lazen we ook daar op een muur nabij
de mijnen, geschilderd met kalk: „Oui.
Vive ie Roi". In Antwerpen is de toon
van de propaganda meer verzekerd. Toch
hangen er, ondanks verzoek, weinig
foto's van de koning voor de vensters
De mensen zoeken individueel liever
geen moeilijkheden en bewaren hun me.
ning voor de stembus.
Het hoofdmotief van deze propa
ganda is „Ja, de Koning komt terug"
of eenvoudig „Ja", zoals dat door drie
vliegmachientjes dageiyks op grote
doeken boven Brussel en Antwerpen
wordt voortgetrokken. Men heeft ook
afbeeldingen van prinses Josephine-
Charlotte, waaronder een allusie op
haar triomfantelijke reis door België
verleden jaar: „Zg is gekomen. Ja, de
Koning komt terug." Öp een ander
affiche staat Koning Albert met „Ik
heb Uw Koning gevormd. Hebt ver
trouwen in hem." Soms vormt de slot
zin van het volkslied het motief: „Ko
ning, Wet Vrijheid Ja". In Ant
werpen lazen we, herinnerend aan
Mei 1940: „Hij redde ons. Ja, wij blij
ven hem trouw!", en „Moest de Koning
bij zijn volk blijven? Ja!" Tenslotte is
er ook een plakband „Non Républi-
que", bewering die.ons niet zo onjuist
voorkomt als men rekening houdt met
de diepste gevoelens der diverse anti-
leopoldistische bewegingen.
Welke propaganda de meest juiste zal
blijken, zullen we over enkele dagen
weten. Op ons maakt de anti-leopoldisti
sche echter dikwijls een misselijke in
druk.
De Zoon van £ric deïhocmm
23. Doch terwijl Eric zich wanhopig in het donker ligt af te vragen hoe hij ooit
het goud uit Baldon's handen moet krijgen, weet hij niet dat enige uren geleden,
tegen het vallen van de schemering, de Chinese jonk met goud de kleine natuurlijke
haven van Baldon's schuilplaats is binnengelopen. De roofridder is in een uitstekend
humeur. Alles loopt precies zoals hij het gewenst had. Zijn sluw plan heeft vrucht
gedragen. Na zijn bevrijding heeft hij de rest van de Chinese bemanning met listen
en schone beloften weien te overreden hem gehoorzaam te zijn. Nu ligt het rijk-
beladen schip veilig in de nabijheid van zijn burcht, terwijl dienaars reeds bezig zijn
het uit te laden. Zijn oude aanhangers en spitsbroeders hebben zijn terugkeer met
vreugde begroet. Neen, Baldon mag tevreden zijn! Slimheid en verraad hebben hem
de schat in handen gespeeld, waar hij reeds zo lange jaren op heeft geloerd. Hij
heeft zich echter nauwelijks verfrist van de lange tocht, en zich van betere kleding
voorzien, wanneer zich een stoornis voordoet en de deurwachter het verzoek van
de Chinese bemanning brengt om tot hem te worden toegelaten.
„Heer," spreekt de Koreaanse bootsman, wanneer de mannen voor hem staan.
„Wij verschijnen voor uw oog om de inlossing te verzoeken van de beloften, die gij
ons hebt gedaan. Goud en zijden gewaden hebt ge aan ieder van ons beloofd. Wij
volgden u in plaats van de barbaar Eric, die ge ons als een verrader hebt voor
gesteld. Nu willen wij deze rijkdommen ontvangen. Ons wacht een lange reis naar
ons vaderland en gaarne wilden wij zo spoedig mogelijk vertrekken."
Een ogenblik licht een dreigende gloed op in Baldon's ogen en bijna liefkozend
spelen zijn handen met het gevest van zijn zwaard. Doch dan plooit een serafijns
glimlachje zijn lippen.
„Ik begrijp uw verlangenvrienden!" zegt hij langzaam en wenkt een logge,
zwaargebouwde man nader, die hem tot nog toe als een schaduw heeft gevolgd. „Gij
wilt goud en zijde, nietwaar? Wel, het zal u aan niets ontbreken! Aan niets," her
haalt hij veelbetekenend en geeft de logge man een bijna onmerkbaar hoofdknikje.
„Volg mijn dienaar. Hij zal zich over u ontfermen."
Een goedkeurend gemompel gaat op onder de Chinezen. Doch zij zien de veel
betekenende, spottende blik, waarmee Baldon hen monstert, niet!
Een foto gemaakt tijdens het bezoek dat Prinses Josephine Charlotte vorig
jaar aan België bracht. De Prinses werd overal tijdens haar tocht met groot
enthousiasme ontvangen. In Liedekerke in Vlaanderen sjouwden de mensen
met grote spandoeken en borden van de Koning.
(Van onze redacteur)
8 Maart 1945 werden op de Woeste
Hoeve 117 Nederlanders door de Duit
sers doodgeschoten als represaille vóór
de op dezelfde plaats enige dagen te
voren gepleegde aanslag op generaal
Rauter. De ontzielde lichamen van deze
117 mannen, willekeurig opgepakt in
verschillende steden van ons land, wer
den langs de weg van Apeldoorn naar
Arnhem gelegd. Eenieder, die zich over
de slachtoffers van deze wrede, zinloze
terreur wilde ontfermen, werd ter plaat
se ogenblikkelijk gevonnist. Dat is thans
vijf jaar geleden en ter herdenking van
deze tragische gebeurtenis in het zwart
ste jaar van onze geschiedenis, waren
zeer velen naar de plaats, waar dit
drama zich voltrok, gekomen om rond
het aldaar opgerichte monument deze
117 slachtoffers van willekeur en bruut
geweld te herdenken.
Namens de oud-illegale werkers in
Apeldoorn leidde de heer Buitenhuis de
korte plechtigheid in. Apeldoorns burge
meester, mr. A. L des Tombe, herdacht in
gevoelvolle woorden de 117 mannen, die
op deze plek hun leven lieten.
Door deze herdenking, aldus de
burgemeester, willen wij geen oude
wonden openrijten of oude haatge
voelens weer oprakelen, maar wij
moeten ons hierdoor elk jaar op
nieuw realiseren, dat geen valse ge
rustheid een plaats in ons leven ver
dient. Wij moeten ons moreel voor
bereiden op elke eventualiteit', die
ons kan komen verrassen.
Namens Apeldoorns gemeentebestuur
legde hij een krans. Velen volgden zijn
voorbeeld en weldra was de voet van
het eenvoudige houten kruis, op de
plaats der executie geplant, bedekt met'
veelkleurige bloemen, daar gelegd door
de vele nabestaanden der slachtoffers,
die de plechtigheid bijwoonden.
De hoogeerw heer deken van Apel
doorn, G. C. Öostveen, sprak woorden
van vertroosting evenals de Hofprediker
ds. J. F. van Berkel, die voor de ziele-
rust der overledenen bad en om een
minuut' stilte verzocht.
De minister van Verkeer en Water
staat heeft de voorzitter van de Tweede
Kamer medegedeeld, dat de regering
heeft besloten, overeenkomstig het ad
vies van de» Zuiderzeeraad, bij de ver
dere inpolderingen in het IJsselmeer
het voorlopig als Oosterpolder aange
duide onderdeel als eerste ter hand te
nemen.
(Van onze Haagse redacteur)
1H^en commissie, onder voorzitterschap van dr. J. Schouten, en tvaarin voorts
ft. zitting hebben de inspecteur van het Gymnasiaal en Middelbaar Onder-
wijs te Den Haag, de directeur van een meisjes-H.B.S. te Rotterdam, twee
rectoren van lycea, de directeur-generaal van de Statistiek, dr. Ph. J. Idenburg,
de psychologisch adviseur der B.P.M., en het hoofd van de psychologische dienst
der K.L.M., heeft op instigatie van de „Fundatie Werkelijk Dienen", welke on
der leiding staat van de heer L. Neher, directeur-generaal van de P.T.T., een
enquête gehouden naar wat de maatschappij eist van de middelbare school en
hetgeen zij overbodig acht.
terkunde De commissie meent wel,
dat ds school geen volledige corres
pondenten behoeft af te leveren,
doch legt de nadruk op een, goede
grammaticale grondslag Spaans is
een zoveel gevraagde taal, dat de com
missie het facultatief stellen naar
voren brengt.
T.a.v. geschiedenis wordt getonclu-
deerd, dat dit vak, wat de practijk aan
gaat, kan vervallen.
Aardrijkskunde brengt het* er beter
af; men verlangt algemene kennis van
de topographie, maar ook veel economi
sche en handels-aardrijkskunde. Een
onderwijs van veel minder omvang dan
het tegenwoordige is voldoende.
Niet minder dan 66 pet. der antwoor-
den-inzenders verlangt eenvoudige ken
nis van de huidige arbeidsverhoudingen.
Over staatsinrichting en staathuis
houdkunde heet het in een der conclu
sies, dat de historie en beschrijving
van stelsels geheel op de achtergrond
kunnen komen of zelfs vervallen. Het
onderwijs zal gericht moeten zijn op de
huidige toestanden en verhoudingen, b.v.
in bankwezen, betalingsbalans, natio
naal budget e.d.
Het leervak Rekenen acht men veel
te belangrijk om het verder alleen als
Uitgegaan werd van de verwachting,
dat er een scheiding zal komen tussen
middelbaar eindonderwijs en voorberei
dend hoger onderwijs. jMen kan echter
niet volstaan met te zeggen, dat de
H B.S. algemene vorming moet geven.
Gesteld werd, dat het middelbaar on
derwijs zeer ondoelmatig is geworden,
doordat de leerstof altijd is vastgesteld
zonder dat de belanghebbenden gelegen
heid kregen te zeggen wat ze wel en
wat ze niet behoefden. Een onderzoek
als het hier aangeduide heeft nog nooit
plaats gehad.
Aan 276 lichamen, diensten en per
sonen werden vragenlijsten toegezonden;
er kwamen 142 antwoorden binnen,
waaronder die van acht ministeries, van
de steden Rotterdam, Den Haag en
Groningen en van twee zeer grote indus
triële bedrijven.
De enquête heeft geleerd, dat aan een
uitsluitend practische opleiding op de
H.B.S. geen behoefte bestaat daarin
wordt voldoende voorzien door de Mulo-
scholen. Van de H.B.S.-er verlangt men,
dat hij, door een opleiding, die veel
overbodigs laat vallen, grondig onder
legd wordt en in de ruime zin op het
leven gericht.
Er is geen enkel vak, waar zo alge
meen een zo grote waarde aan wordt
toegekend als het Nederlands. In een
zeer groot percentage der antwoorden
komt men desiderata tegen als: schrij
ven zonder fouten, verstaan van zake
lijke teksten, stellen van brieven en
zakelijke verslagen.
Een der conclusies t.a.v. dit leervak
luidt: het onderwijs mag in geen enkele
klasse uitsluitend of overwegend literair
zijn de letterkunde heeft bgna geen
practische waarde.
Ook bij de vreemde talen wordt
opgemerkt, dat de letterkunde na
genoeg geen practische waarde heeft.
Rond driekwart der geënquêteerden
vraagt om goed lezen en vertalen;
slechts drie percent echter om let-
Advert entte
In het algemeen behoeft men niet alles
„met eigen ogen te zien" om het te gelo
ven. Velen van ons hebben nooit New York
gezien en wij nemen toch aan, dat het be
staat Aan de andere kant zien wij goo
chelaars een wit konijn uit een hoed halen
en toch weten wij, dat er met de werke
lijkheid wordt gespeeld.
En toch blijven er dingen, die wij wel
moeten geloven, zodra wij er tegenover
staan. Foto's - hoe ongelooflijk het klinkt -
kunnen bewegendenk maar aan de film.
En zo gaat het ook met een van de nieuwste
vindingen: het ACTIEF WIT, dat is verwerkt
in Castella Zelfwerkend Wasmiddel. U moet
de uitwerking met eigen ogen zien, om te
beseffen, dat U hier voor een werkelijke
ommekeer in de wasbehandeling staat. Het
goed wordt vele malen witter en zachter,
dan U ooit voor mogelijk hield en ge
kleurd goed wordt letterlijk nieuw. De
snelle zegetocht van het nieuwe wasmiddel
is dan ook alleszins te verklaren.
basis voor de wiskunde te beschou
wen uit 91 vet. der antwoorden
spreekt het verlangen naar goede
schriftelijke hoofdbewerkingen. Ge
heel anders staat het met de wiskun
de: de commissie is tot het oordeel
gekomen, dat het onderwijs in de
verschillende wiskundevakken niet
moet worden afgeschaft, doch beperk
ter, degelijker en practischer dient te
worden. 'Alleen aan een eenvoudige
algebra is meer behoefte. Voor niet
minder dan 61 pet. wordt boekhou
den verlangd.
Dit alles in het pas verschenen rap
port, voor zover het de leervakken, voor
de practijk vereist, betreft. Voor alge
mene vorming komen dan nog, naar
het oordeel van de commissie, in aan
merking plant- en dierkunde, technolo
gie, handtekenen, letterkunde en ge
schiedenis, doch het is niet nodig en
wenselijk dat deze vakken op het eind
examen worden gevraagd.
Over de aard van de nieuwgedachte
H.B.S. wordt dan tenslotte geconclu
deerd, dat deze niet meer dan vier
leerjaren behoeft te tellen en dat het
onderscheid tussen een A- en een B-
afdeling kan vervallen.
Het rapport besluit met een schema,
houdende 27 lesuren voor acht vakken
in de eerste klas, idem voor negen vak
ken in de tweede klas, 29 lesuren voor
elf vakken In de derde en 30 uren, even
eens voor elf vakken, in de hoogste
klas.
Als eisen van de maatschappij aan
gaande karaktervorming staan nog
geformuleerd: bereidheid tot samen
werking, toewijding ook voor verve
lend werk, nauwgezetheid, uithoudings
vermogen, netheid, ijver en vlug wer
ken.
Wij stellen ons voor op enkele punten
uit het bovenstaande nog nader terug
te komen.
(Van onze Rotterdamse redactie)
Mgr. J. F. N. Pessers, Apostolisch Vi
caris van Timor, is gistermiddag met
de „Willem Ruys" naar zijn missiege
bied vertrokken. Het was gisteren voor
de derde keer, dat deze Tilburgse mis
siebisschop naar Timor vertrok. Toen
hij er 25 jaar geleden voor het eerst
kwam als missionaris telde het huidige
vicariaat 6000 katholieken; thans zijn
het er 82.000. Mgr. Pessers, die naar
Nederland teruggekomen was omdat, hij
oververmoeid was zelf zegt hij hier
van, dat dit beslist een verkeerde diag
nose geweest moet zijn gaat thans
volkomen fit terug en over zijn toe
komstig werk zegt hij: „Wat er oo/c in
Indonesië gebeurd is of nog zal gaan
gebeuren, wij gaan rustig onze gang.
De bevolking op Timor is zeer sympa
thiek en over het algemeen godsdien
stig aangelegd. Het vicariaat telt thans
veertien staties. De scholen en buiten
kapellen liggen daar omheen en de
pastoor, die te paard er op uit trekt,
kan elke veertien dagen zijn parochi
anen één keer bezoeken. Heiaas zijn de
meeste kerken door de Japanners om
getrokken en het is nog altijd moeilijk
de toegebrachte schade. ook aan de
woningen te herstellen. „Eén inlandse
geestelijke telt het vicariaat, maar daar
hebben we niet zoveel aan." vertelt
Mgr. Pessers; „hij is n.l. lid van het
parlement te Makassar." Verder zijn er
18 inlandse priesterstudenten, die het
seminarie op Flores bezoeken.
Zeer dankbaar was de Apostolisch
Vicaris voor de hulp, die hij tijdens
door
PATRICK PURCELL
70
„Mairead was de eerste, die het me
vertelde, en ze heeft me een heilige eed
laten zweren, dat ik er tegen jou nooit
een woord over zou reppen. Ik vertel
je de heilige waarheid, als ik je zeg,
dat ik het eerst niet geloven wou, na
ai die verhalen die er gingen over dat
huwelijk tussen Meehawl en Esther
Hanrahan. Ik praatte er natuurlijk
ronduit met Norah over, de eerste keer
dat ik haar alleen had. Ze probeerde
helemaal niet om het te ontkennen. Ik
heb haar gedreigd en gesoebat en ge
waarschuwd, maar ik kon zeggen en
doen wat ik wou, ik kon haar niet zover
krijgen, dat ze beloofde, hem te laten
lopen. Daarom, ondanks 'alles wat Mai
read mij gezegd heeft, vond ik het maar
beter jou eens in de arm te nemen. Joe,
of ik er met hem over praten moet. En
ik dacht misschien, dat jij op de een of
andere manier zou weten, dat dat hu
welijk helemaal niet doorgaat. Als dat
zo zou zijn en ik ging iet? zeggen, zou
ik alleen maar een gek figuur slaan."
De dolle warreling in mijn hoofd ver
smolt tot een witgloeiende woede.
„Wat een vuile draaier! Wat een laag
hartige stiekemerd! Wat een schoft! En
dat staat daar nu met Esher op de weg!
Bij God, Tommy, zo'n gedrag had ik
van Meehawl O'Connor nooit verwacht
en zo'n gedrag zal ik ook niet dulden,
van hem niet en van niemand niet!"
„Tot op zekere hoogte spijt het me,
dat ik er ooit met jou over begohnen
ben. Ik had kunnen weten dat het een
harde klap voor jou zou zijn vanwege
vanwege vroeger. Maar verdikke, ik
moest het eens aan iemand vertellen.
Het ergste is dat, als het mijn vader
ooit ter ore komt, we moord en dood
slag zullen beleven. Dan vloeit er bloed
bij ons thuis. Hij zal ze allebei vermoor
den."
„Je vader zou wel eens niet de enige
kunnen zijn, die er bloed om aan z'n
handen kreeg. Luister eens, Tommy,"
ik proberde tevergeefs de zaak rustig
te overdenken „ik zal vanavond nog
niets beginnen, omdat ik bang ben, dat
ik in mijn woede iets zou zeggen of
doen waar ik later spijt van zou hebben.
Morgenavond moet ik toch naar Corco
ran en dan zal ik daar met Meehawl
afrekenen."
McAuliffe scheen niet bevredigd. Mis
schien had hij er op tegen, dat ik me
met zijn zuster's zaken bemoeide.
„Ik weet niet, of jij dat wel moet
doen, Joe. Alles bij elkaar genomen zijn
het jouw zaken niet. Ik bedoelde alleen
maar je raad te vragen. Laat de kwestie
aan mij over en ik zal proberen het zelf
op te knappen."
Ik werd zo vinnig als éen klein roof
dier.
„Wie zegt dat het mijn zaken niet
zijn? Het zijn meer mijn zaken dan van
wie ook! Wat Norah McAuliffe doet,
daar moet ze zelf verdomme maar op
passen neem me niet kwalijk dat ik
het zo zeg maar wat de man doet.
die met Esther gaat trouwen, dat is
is Ik struikelde en zweeg bedrem
meld.
Door de somberheid van McAuliffe's
gezicht begon zich een glimlach te
wringen.
„Zo, dus het is toch waar wat ze
ginds in Mooncoin zeggen, dat jij nog
een zwak voor de dochter van Hanra
han hebt?"
Dit schertsende woord was mij te
veel. Hete woe.de verblindde, verstikte
mij.
„Ik zou dat van niemand anders ne
men, en wat ze in Mooncoin zeggen
kan me geen bliksem, geen verdomme
nis schelen. Maar je kunt ze daarginds
wel dit vertellen, dat de eerste man of
vrouw of kind, die een smet op Esther
Hanrahan werpt, er mij rekening en
verantwoording voor zal afleggen en
het zal zc* potdorie, niet meevallen!"
Ik zwaaide mijn rechterbeen over het
zadel en trapte de schemering in, zon
der mij zelfs maar de moeite te geven
om afscheid van hem te nemen.
Toen ik thuis kwam, was ik zo ver
vuld van mijn gedachten, dat ze me
twee keer moesten vragen of de hond
gewonnen had of niet. Met alle goede
wil kon ik het niet zo ver brengen,
dat ik enige geestdrift toonde over de
overwinning van mijn kleine teef en
terwijl ik mijn avondmaal zat op te
eten, was ik niet verbaasd toen ik in
eens de ogen van mijn moeder starend
op mij gevestigd zag.
Toen het eten op was. ging ik aan
stonds naar mijn bed, na Rosie Donovan
gewaarschuwd en nog eens gewaar
schuwd te hebben, dat ze er op moest
letten, dat haar broer, wanneer hij met
de triomfantelijke Pedlar's Pet terug
kwam, de snelle hazewind nog eens
flink afwreef en haar twee rauwe eie
ren voor avondmaal gaf, als bijzonder
huldebetoon. Die wrakke wagen van
me, zei ik tegen mezelf, is op zulke
ogenblikken altijd kaduuk. Als ik hem
vanavond gehad had, wat had ik er
dan de hond gemakkelijk in mee kun
nen nemen naar huis, zonder het risico
dat ze kou vatte."
Ik was al drie treden de trap op, toen
Rosie naar buiten ging om voor de
kippen te zorgen. Ik keerde mij weer
om naar mijn moeder.
„Is het waar," vroeg ik, „dat u van
avond op de Bog Road bent geweest?"
Zij kwam tot onder bij de trap en
keek me verbaasd aan.
„Ik? Op de Bog Road?"
„Ja. Tommy McAuliffe vertelde me
dat hij u daar meende gezien te heb
ben."
..Loop heen!" antwoordde zij, als een
echo op de woorden waarmee ik Tom
my gevraagd had, „wat zou ik in
's hemelsnaam op de Bog Road doen?"
Na dat antwoord ging ik naar bed,
maar niet, God heipe mij, om te sla
pen. De hele nacht door draaide en
woelde en peinsde ik. Maar ik mocht
mijn hoofd afbeulen zoveel als ik wou.
voor het vreemdsoortige gedrag van
neef Meehawl O'Connor kon ik geen.
verklaring vinden. Dat ooit een man
verkiezen zou om Esther de rug toe te
draaien en het hof te gaan maken aan
een domme kleine schoolnuf met ge
verfde lippen als die Norah McAuliffe,
het was een feit dat mijn brein wei
gerde als mogelijk aan te nemen.
Maar bij alles wat heilig is, beloofde
ik me zelf: hij zal me morgenavond de
waarheid vertellen of ik zal weten hoe
of wat. En wat meer is, als Esther met
hem trouwen wil, dan zal hij met haar
trouwen, al moet ik hem ook voor het
altaar opbrengen met een geweer tegen
zijn achterwerk. Ik zal de naam van
die vrouw door geen man in de modder
laten sleuren.
ELFDE HOOFDSTUK
De volgende dag was een dag van
zonneschijn en regenbuien. Het koren
stond nu te rijpen; de tarwevelden
waren grote gouden dalen van golven
de stengels die verkleurden van goud
tot geelgroen als de wind er overheen
streek en dan weer goud werden als
het waaien luwde. De haver stond top
zwaar, de gebaarde gerst fluisterde op
iedere windzucht. En naast onze drem
pel wogen de rode en paarse bloemen
zwaar aan de fuchsia's, die afhangen
de fuchsia-bloemen, die wij uit het
Gaelse land Deora Dé, de tranen van
God noemen.
zijn verblijf in Nederland van velen
heeft ontvangen. „Het is dan ook
hard nodig, want het hele gebied ligt
nagenoeg in puin", vertelt hij. Hij
verzocht ons. aan allen zijn hartelijke
dank over te brengen.
Van de overige passagiers in to
taal vertrekken er ruim 900 mensen
vermelden wij nog Pater Numan, die
maar liefst 1000 meter graslinnen mee
neemt; de dame haar naam mogen
we niet noemen die bij haar bagage
een luxe-auto, merk. Hudson, en een
jeep heeft; 68 B.P.M.-ers; Ir. Vertrecht,
directeur van de Handels-Vereniging
Amsterdam, die ons niets wilde vertel
len en de familie Lorenz, die weer
naar Bandoeng terugkeert met twee
zeldzame Airedale-terriers, waarvan
de reu de in kynologenkringen zeer
bekende en beroemde „Courtfield Ca
deau Again" is. Meer dan 400 bekro
ningen heeft deze hond op zijn naam
staan, in Engeland, België, Denemarken,
Frankrijk en Nederland. Zijn vertrek,
zo verzekerde men ons. betekent in
Nederlandse kynologenkringen bijna
een revolutie. Als het dier zich dat eens
zou kunnen realiseren.
Nog juist vóór het vertrek van dit
vlaggescliip van de Rotterdamsche
Lloyd, dat voor de veertiende maal
naar Djakarta vaart, konden we de
heer J. Vergroesen, verkoop-directeur
van de „Organon'' te Oss, in zijn hut
opzoeken. Hij vertelde ons hoe de
maatschappij direct na de oorlog een
levendig contact, vooral op wetenschap
pelijk gebied, met Indonesië heeft op
genomen. Hij meende, dat er voor de
..Organon" grote toekomstmogelijkhe
den in de nieuwe staat zouden liggen.
Alles wordt bekeken van de practi
sche en de wetenschappelijke kant. Er
zit in Indonesië een zeer groot medisch
corps, dat dezelfde interesses, maar ook
dezelfde moeilijkheden heeft als de Ne
derlandse artsen. Indonesië is daaren
boven een typisch goede markt voor
hormoonpreparaten. Verder deelde de
heer Vergroesen mede, dat bij de „Or-
ganon" thans in studie is de mogelijk
heid van een eventuele vestiging van
een fabriek in Indonesië.
Prins Bernhard heeft Woensdag op de
nationale begraafplaats van Arlington
een krans gelegd op het graf van de
onbekende soldaat. Bij de lunch die de
Prins met president Truman en diens
echtgenote gebruikte op Blair House
waren o.a. aanwezig mevrouw Roosevelt
en de Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Acheson. In de
loop van de dag had Prins Bernhard
een ontmoeting met generaal Omar
Bradley, de voorzitter van het college
van Amerikaanse stafchefs. Gisteravond
vertoefde de Prins op de Nederlandse
Ambassade,
