ENTHOUSIASTE ONTVANGST VAN PRINSES
JOSEPHINE CHARLOTTE
Geen beslissend
plebisciet
Enige hutten verbrand op de
„Johan v. Oldenbamevelt"
WEST-DUITSE REGERING PROTESTEERT
TEGEN HET SAARACCOORD
Tot hoofd en hart
LOCOMOTIEF
w
Verwachtingen
gespannen
KJ
brandweer rukte met
materiaal uit
Amsterdamse
groot
Erg ingewikkeld
wL
Vijfduizend Belgen verbreken politiecordon op
vliegveld Meisbroek bij Brussel
Regering doet beroep om
orde te bewaren
Auriol zal ook deV.S.
bezoeken
VIERING NATIONALE
FEESTDAG
Vier brandweerlieden
bedwelmd
Saarland een autoritaire politiestaat
De oude Nazi Hedler uit
vergaderzaal gewerkt
Het weer.
ZATERDAG 11 MAART 1950
73ste JAARGANG No. 24714
De volksraadpleging ovei
Koning Leopold is geen
beslissend plebisciet,
doch een advies van het volk
aan de Koning en aan het par
lement, die er beiden hun be
sluiten uit dienen te trekken
Voor de Koning zal zij aanlei
ding zijn om afstand te doen
van de troon ten voordele van
Kroonprins Boudewijn, indien hij
minder dan 55 pet. der geldige
stemmen behaalt. Wat echtei
niet wil zeggen, dat de Koning
in het tegenovergestelde geval
besloten is terug te keren. Doch
zelfs al komt hij tot dat besluit
dan moet toch het parlement
daar eerst nog zijn goedkeuring
aan hechten door een stemming
over het eventueel afschaffen
van de wet, die de Koning in de
onmogelijkheid behoudt te re
geren. De vraag is nu, of deze
of een andere regering er voor
te vinden zal zijn de beide Ka
hiers van het parlement tot dai
doel in gemeenschappelijke zit
ting bijeen te roepen.
Pinkstermars gaat
niet door
Gevechten aan Berlijnse
sectorgrens
Vryaf na 13 uur
DE KONINGIN KEERT
MAANDAG TERUG
Een vrij recente opname der Belgische Koninklijke familie, over
wier terugkeer het Belgische volk zich morge,n zal uitspreken. In
het midden de Koning met aan zijn rechterzijde prinses De Réthy;
links van hen prins Boudewijn en de jeugdige Alexander; rechts
prins Albert en prinses Josephine.
V. S. tegen plebisciet
Doodstraf voor kampleiders
van Ravensbrück
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnem«*nten 20800 Postqiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tei. 3998
Voor klawLh'en over de bezorqing na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: J. 3. W. Boeriiqter.
Hoofdredacteur: Drs. H W M. van Rurt
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
'ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miHimeter-
hooqte. Inqezonden mededelinqen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents oer m.m.-hooqte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weiqeren.
ABONNEMENTSPRIJS 35 cents per week.
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Staande in de deuropening groet prin
ses Josephine Charlotte de menigte, die
ter verwelkoming op het vliegveld van
Brussel was samengestroomd.
(Telefonisch van onze Belgische correspondent)
BRUSSEL, Vrijdagavond
Hedenmiddag werd op het vliegveld Meisbroek bij Brussel Prinses Josephine
Charlotte, die Zondag zal deelnemen aan de Volksraadpleging, ontvangen door
een menigte van ca. vijfduizend personen, die van alle kanten uit het land
naar dit afgelegen terrein was samengestroomd.
Studenten van de universiteit van Leuven die met bussen naar Brussel
gekomen waren grepen de gelegenheid aan, Leopoldistisch propaganda
materiaal onder de duizenden te verspreiden. Het bloemenwinkeltje van het
vliegveld deed grote zaken. Jong en oud kocht bloemen tegen 100 francs per
bouquet om deze aan de prinses te kunnen geven. Langs de gehele weg, die
naar het vliegveld leidt, hielden gendarmes een oogje in het zeil. Een bewo
gen menigte riep „Leopold, Leopold," doorbrak de politieafzetting en om
zwermde het vliegtuig.
De brandweer van het vliegveld
moest te hulp worden geroepen, doch
haar bedreiging te zullen spuiten had
geen succes. Tenslotte deed de minister
van Binnenlandse Zaken, De Vleesch-
auwer, die samen met zijn collega van
Verkeerswezen Seghers ter begroeting
aanwezig was, een beroep op de menig
te, om plaats voor de Prinses te maken.
Deze kon eindelijk na twintig minuten
het vliegtuig verlaten, en begaf zich
daarop, begeleid door ettelijke tiental
len auto's met Leopoldisten, naar het
kasteel te Laeken, waar zij werd ver
welkomd door haar grootmoeder, Ko
ningin Elisabeth.
In de voormiddag hield de heer
Pierlot, eerste minister van de Belgi
sche regering te Londen tijdens de
oorlog, een persconferentie, waarin
ook hij van zijn kant protest aante
kende tegen de jongste verklaringen
van 's Konings secretaris, de histori
cus professor Pirenne, die hij van
tendentieuze interpretatie beschuldig
de.
Vanavond vond te Antwerpen in een
bomvolle grote zaal een Leopoldistische
meeting plaats tot besluit van de cam
pagne. Buiten stond nog een grote me
nigte van vele duizenden, welke van
tijd tot tijd een „Leve onze Pol, want
hij mag er wezen" aanhief. Gezamenlijk
trok men vervolgens in een lange stoet
achter een muziekkorps en vooraan
staande Antwerpse Leopoldisten aan via
enkele stillere straten naar het kruis
punt van Boulevard en Keyserlei, waar
onder gejuich aan een tien meter hoog
portret van de Koning bloemboeketten
werden opgehangen en het volkslied
werd gezongen. Enkele groepjes tegen-
manifestanten antwoordden met de
kreet „Zwarte Pol", doch zij werden
door het steeds herhaalde „Leopold,
ja!" volkomen overstemd. Tot besluit
werd op een plein een vuurwerk afge
stoken, waartoe ook een grote afbeel
ding van de Koning en slagzinnen als
„Dank voor 1940, daarom trouw in 1950"
behoorden. De politie voorkwam bij
het naar huis gaan een mogelijke sa
menscholing voor het Koninklijk Paleis,
waarvan de omgeving door een aan
zienlijke macht was afgesloten. Overal
in de stad hoorde men echter nog ge
ruime tijd de kreet „Leopold" weer
klinken.
Een communistische meeting te
Brussel had daags tevoren heel wat
minder belangstelling getrokken. De
leden van deze partij werden echter
opgeroepen om Zondagmiddag, dus
na de Volksraadpleging en vóór het
bekend worden van de uitslag, in het
centrum van de hoofdstad te hoop te
lopen en er tegen de terugkeer van
de Koning opnieuw te manifesteren.
Voor Maandag werd hun bevolen ge
hoor te geven aan de bevelen van hun
militanten.
Het communistisch partijorgaan noem
de hedenmorgen de lichte bom, die
Donderdagavond voor een Brusselse
bank in de nabijheid van hét Konink
lijk Paleis tot ontploffing was gebracht,
en hoofdzakelijk schade aanrichtte bij
de overburen, „een schandelijke Leo
poldistische provocatie".
De regering heeft een beroep op het
volk gedaan om Zondag bq de Volks
raadpleging orde en rust te bewaren.
Aan politieke partijen en organisaties
is verzocht zich van demonstraties te
onthouden na de bekendmaking van de
uitslag, opdat „de koning, de regent en
de regering de resultaten in een atmos
feer van kalmte kunnen bestuderen".
1UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
H elgië bestaat uit 3 lands-
li delen, 9 provincies en 30
kiesarrondissementen.
H Men vreest voor een minder-
heid in Wallonië en in Brussel,
hetgeen volgens de eis der libe-
ralen (50% in elk van deze
H landsdelen) tot troonsafstand
H zou moeten leiden
Daarentegen verwacht men,
|j dat 6 van de 9 provincies zich
§1 voor de koning zullen uitspre-
ken (4 Vlaamse en 2 Waalse), 2
S Waalse tegen de koning, en dat
de provincie Brabant twijfelach-
H tig zal zijn.
Op een totaal van 30 arron-
dissementen verwacht men in
EE 15 Vlaamse tussen 55 en 75%
eh van de stemmen voor koning
SE Leopold, in 6 andere (5 Waalse
en 1 Brabants) een meerder-
heid, terwijl 8 Waalse tegen de
S koning zouden zijn en 1 (Brus-
sel) twijfelachtig. Het totaal
s hiervan is 21 voor, 8 tegen en
1 twijfelachtig.
H De antileopoldistisch geachte Waalse arrondissementen zijn echter
de dichtstbevolkte en invloedrijkste. Het zijn voornamelijk marxistische
he en republikeinse industriebekkens, die zich ook tegen een andere vorst
zouden hebben uitgesproken.
H De tegenstelling, die kan ontstaan bij cén groot percentageverschil
EE in stemmen tussen Vlaanderen en Wallonië, plaatst niet zozeer Vlamin-
gen en Walen tegenover elkaar, doch eerder vrijzinnige, linkse en tra-
Es ditioneel republikeinse elementen tegenover rechtse, gelovige, traditio
ns neel monarchistische. Met andere woorden: niet alle Vlamingen zijn
vóór de koning en niet alle Walen tégen hem.
Telt men het totaal van deze verwachtingen tezamen, dan zou koning
Leopold behalen:
de meerderheid van het totaal der stemmen
de meerderheid van de arrondissementen;
de meerderheid van de provincies.
Zulke resultaten zouden de antileopoldisten ongetwijfeld tot naden-
Si ken stemmen. In het tegenovergestelde geval mag men echter aanne-
men, dat de katholieken voor hun verantwoordelijkheid zullen terug-
deinzen.
De Oost-Duitse communisten hebben
gisteren officieel bekend gemaakt, dat
zij van hun plannen voor een mars
naar West-Bcrlqn hebben afgezien.
Aan de grens van de Amerikaanse en de
Russische sector van Berlijn is het gis
teren tot een gevecht gekomen tussen
socialistische en communistische jeugd.
Het gevecht begon rondom een luid
spreker der sociaal-democraten, die van
de Amerikaanse kant der sectorgrens
een redevoering van de communistische
leider Gerhard Efsler in de Russische
sector trachtte te overstemmen.
Toen leden van de onder communisti
sche leiding staande Vrije Duitse Jeugd
zich naar het gevechtsterrein spoedden,
werden zij door de socialistische jeugd,
die zich in een gebombardeerd huis had
verscholen, met een regen van bakstenen
begroet.
De communistische jeugd liet zich niet
onbetuigd en wierp terug met bakste
nen een munitie, die in het gebom
bardeerde Berlijn in overvloed aanwe
zig is.
Nadat de leiders van de Vrije Duitse
Jeugd hun volgelingen hadden bevolen
de strijd te staken, ruimden West- en
Oost-Berlijnse politieagenten tezamen de'
honderden bakstenen var.- de straten weg.
President Auriol en zijn echtgenote
zijn gisteren in Parijs teruggekeerd van
hun vierdaags bezoek aan Engeland.
In Dover gingen de president en zijn
gezelschap aan boord van de kanaal
boot „Arromanches", het Britse slag
schip, de „Vanguard", vuurde saluut
schoten af. Britse torpedoboot jagers en
straaljagers vormden een escorte. Hal
verwege het Kanaal werd het escorte
overgenomen door Franse marinevaar
tuigen.
Aan boord van de „Arromanches"
heeft de Franse minister van Buiten
landse Zaken, Robert Schuman, aan een
correspondent van Reuter meegedeeld,
dat president Auriol op uitnodiging van
president Truman een bezoek aan de
Verenigde Staten zal brengen.
Een bezoek aan Parijs van het Britse
koninklijke paar „ligt in de bedoeling",
maar er is nog niets vastgesteld, voeg
de de minister er aan to«
Bij de verkiezingen in 1949 behaalden de Katholieken in 15 Arrondissementen
de meerderheid en in 5 andere meer dan 45% der stemmen
Sommigen menen daarom, dat de communistische stemmen niet op gelijke
voet mogen worden behandeld. Doch hoe....ï
(de Koning wenst zelf minstens 55%).
ItHiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHtfiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De Stichting van dé Arbeid deelt het
volgende mede:
In verband met de beslissing der rege
ring omtrent de viering van de Nationale
Feestdag op 5 Mei heeft het bestuur van
de Stichting van de Arbeid het College
van Rijksbemiddelaars geadviseerd het
bedrijfsleven toe te staan aan de werk
nemers voor zover het werk zulks
toelaat op deze dag na 13 uur extra
vrijaf te geven, met behoud van loon.
Het bestuur van de Stichting van de
Arbeid vertrouwt, dat van een derge
lijke vergunning algemeen gebruik zal
worden gemaakt.
Naar het Stichtingsbestuur heeft ver
nomen, zal een vergunning conform dit
advies door het College van Rijksbemid
delaars worden verleend.
Koningin Juliana en haar drie doch
tertjes zullen, na een vacantie van drie
weken in Sankt Anton te hebben door
gebracht, Maandag a.s. naar Nederland
terugkeren, aldus bericht A.P.
Niet zodra hadden de enthousiaste
Belgen een glimp van prinses Jo
sephine Charlotte opgevangen, of
zij braken door de afzetting heen
en holden naar het vliegtuig, waar
mee de prinses Vrijdagavond op
het vliegveld van Brussel landde.
(Van onze verslaggever)
Hedennacht omstreeks drie uur ontdekte een wachtsman aan boord van de
„Johan van Oldenbarncvclt", een der twee overgebleven passagiersschepen van
de Maatschappij „Nederland" en liggende aan de Javakade te Amsterdam, brand-
verschijnselen in de midscheeps. De brandweer rukte terstond met veel mate
riaal uit en wist de brand te beperken tot enige hutten van het civiele personeel
naast de salon eerste klasse, welk<| eveneens aanzienlijke schade opliep. Niettemin
hoopt men dat het schip toch nog op de voorgenomen tijd, n.L Dinsdag a.s. naar
Indonesië zal kunnen vertrekken.
„Jason" af, waarvan het personeel een
paar patrijspoorten van de „Johan van
Oldenbamevelt" had ingeslagen, werd
het vuur met zes stralen bestreden en
omstreeks half zes had men de brand
gelocaliseerd en bedwongen. Als re
serve was ook de nieuwe Ijsbreker
„Walvis" opgeroepen, die over een
blusinstallatie beschikt.
De brand liet zich aanvankelijk ern
stig aanzien. Dikke rookwolken omgaven
het schip, het enige passagiersschip van
de Maatschappij „Nederland" dat nog
in dienst is, want de „Oranje" ligt ter
revisie in het dok. De geweldige rook
ontwikkeling belemmerde de oriëntatie,
maar met rookmaskers gewapende
brandweerlieden wisten tenslotte de
brandhaard te bereiken; het vuur woed
de recht onder de brug in de hutten
naast de eetsalon eerste klasse aan bak
boordzijde van het schip
Het personeel aan boord ongeveer
vijftien man in dienst, benevens nog
zeventig a tachtig Javanen, die aan
boord sliepen sloot intussen de
branddeuren, blindeerde de ventilatie-
schachten en bond de electrische lei
dingen af, terwijl ook het brandblus-
systeem aan boord van het schip in
werking werd gesteld. Dat heeft ech
ter nauwelijks dienst behoeven te
doen, want de Amsterdamse brandweer
had zeer veel materiaal in de strijd
geworpen. Zowel van de kade, het
schip door. als van de drijvende spuit
De West-Duitse Bondsdag kwam gisterochtend in speciale zitting bijeen om
zijn grieven te luchten over de recente overeenkomsten tussen Frankrijk en het
Saargebied. Kanselier Adenauer deelde de Bondsdag mee, dat zijn regering aan
de geallieerde Hoge Commissie een nota, voor doorsturing naar de Franse rege
ring heeft overhandigd, waarin wordt geprotesteerd tegen de overeenkomsten.
Hij zeide: „Ik verklaar plechtig, in naam van de federale regering, dat wij
protesteren tegen de overeenkomsten, gesloten tussen Frankrijk en het Saar
gebied, en ik verzoek het parlement dit protest te steunen".
De verklaring van Adenauer werd door de Bondsdag in diepe stilte aange
hoord. De parlementszaal was geheel bezet.
Tot de bezoekers behoorden de leden van de Nederlandse parlementaire dele
gatie, die op het ogenblik een bezoek aan West-Duitsland brengt.
enkele schoppen te incasseren. Hij liep
verwondingen in het gezicht op.
De kanselier duidde op het bestaan
van geheime overeenkomsten tussen
de regeringen van Frankrijk en het
Saargebied. „Het aantal overeenkomsten
dat werkelijk in Parijs ondertekend is,
is onbekend. Het is de regering niet be
kend of er nog additionele overeenkom
sten zijn," zeide hij.
De zitting kwam na de redevoering
van Adenauer abrupt tot een reces door
de verschijning van de oude Nazi Wolf
gang Hedler, het parlementslid dat on
langs werd vrijgesproken van anti-
joodse uitlatingen.
De socialistische fractie, welke te
kennen had gegeven elke zitting te zul
len boycotten waar Hedler het zou wa
gen te verschijnen, stelde voorzitter
Erich Koehler onmiddellijk van zijn
aanwezigheid in kennis. Koehler kondig
de daarop een reces van een uur af.
Toen de Bondsdag na korte tijd de
zitting hervatte verscheen Hedler op
nieuw. De socialistische afgevaardigden,
gesteund door de communisten en an
dere partijen begonnen te schreeuwen:
„Eruiteruit".
Toen Hedler weigerde hieraan gevolg
te geven, werd hij door een afgevaar
digde bij zijn boord gegrepen en de
straat opgegooid. Hedler viel en kreeg
Intussen legde de socialistische leider
als leider van de oppositie in de ver
gaderzaal een lange verklaring af. Hij
werd dikwijls toegejuicht door het ge
hele huis, met uitzondering van uiterst
rechts en de communisten. Hij drong
er op aan, dat het protest van de rege
ring rechtstreeks naar Parijs zou wor
den gezonden en niet alleen naar de
Hoge Commissie. Hij verklaarde zich
voorstander van een plebisciet „in vrij
heid" in Saarland en rechtstreekse on
derhandelingen tussen Frankrijk en
Duitsland om tot een economische sa
menwerking te komen, die veel verder
moest gaan dan door handelsverdrag
mogelijk was.
Het parlement luisterde aandachtig,
toen Schumacher waarschuwde tegen
„utopieën" en tegen de vorming van een
internationaal gezagsorgaan voor het
Saargebied, naar het voorbeeld van de
regeling voor het Ruhrgebied. De poli
tiek van de Westelijke mogendheden
haat u in het leven leiden door hen,
die meer ervaring hebben. Bij een
\^jong paard behoort een oud ruiter.
speelt de nationalistische propaganda
van de Russische zone in de kaart, zei
hü. De „autoritaire politiestaat Saar
land" moest niet tot de raad van Europa
worden toegelaten. De Saarkwestie was
er niet een tussen Frankrijk en Duits
land, maar van geheel Europa. Schuma
cher besloot met te zeggen: „Wij zijn op
de weg naar Europa, maar deze weg
moet recht zijn. Bochten zijn uiterst ge
vaarlijke dingen in de politiek". Voor
het1 eerst sinds de oprichting van het
West-Duitse parlement werd de socia
listische leider voor deze opmerking op
een langdurig applaus van alle partijen,
op uiterst rechts en links na, onthaald.
Het debat werd besloten zonder dat
een beslissing genomen werd. Alle par
tijleiders hebben het woord gevoerd.
De Amerikaanse regering is op het
ogenblik gekant tegen het West-Duitse
verzoek om een plebisciet over de toe
komst van de Saar, zo is Vrijdag offi
cieel te Washington medegedeeld. Het
verzoek, dat door Adenauer werd ge
daan, werd hoofdzakelijk als een poli
tieke zet beschouwd met het doel zijn
aanzien in Duitsland te verbeteren.
2 Maart werd tegen de kampcomman
dant van het gevangenenkamp Ravens
brück, Suhren, en de chef van de arbeid,
Pflaum, door de openbare aanklager van
het Internationaal Hof te Rastat bij
Bader.-Baden de doodstraf geëist. Ge
durende de daaraan voorafgaande weken
had het Hof dagelijks in deze zaak zit
ting gehouden. Van de 68 opgeroepen
getuigen a chargé waren er 44 opgeko
men. Voorts waren er. veertien getuigen
a décharge.
Uitspraak doende veroordeelde het
Hof, dat onder presidium stond van mr.
Wilhelm, Vrijdag de verdachten, con
form de eis, tot de doodstraf.
De hutten zijn totaal uitgebrand, ter
wijl de salon ernstige waterschade op
liep. De mozaïekvloer van de vestibule
boven de salon is door de hitte gespron
gen, terwijl de stalen vloer hier en daar
werd ontzet. Naar de directie van de
Maatschappij „Nederland" ons mede
deelde, zal men niettemin trachten door
noodvoorzieningen het schip nog zover
te herstellen, dat het Dinsdag kan uit
varen.
wachtsman en vier brandweer-
werden door de rook bevangen,
konden spoedig worden bijge-
Een
lieden
maar
bracht.
De havenmeester, die met burgemees
ter d'Ailly en hoofdcommissaris Kaas
jager op het terrein van de brand aan
wezig was, vertelde ons, dat men bij het
eerste alarm al overwoog om het bijna
20.000 ton metende schip van de kade naar
het midden van het IJ te verhalen om
overslaan van de brand naar de pak
huizen en naar andere schepen te voor
komen. Gelukkig bleek de brand
niet van zulk een omvang dat men tot
deze maatregel heeft moeten overgaan.
Toch is de schade, o.a. aan de betim
mering, wel zo ernstig dat zij in vele
tienduizenden guldens loopt.
Verwachting tot Zondagavond:
Krachtige tot harde, tijdelijk storm
achtige wind tussen West en Noord.
Wisselende bewolking met regen-,
sneeuw- en hagelbuien. Guur weer.
Zondag: Zon 7.03—18.38. Maan 4.42
—11.02.
Maandag: Zon 7.0018.40. Maan
5.29—12.16.
Advertentie
(Van een bijzondere medewerker)
anneer men voor een ambtelijk
doel precies moet weten, wat
een arbeider verdient, staat men
als regel voor een puzzle.
Moet de gevraagde schriftelijk ant
woorden. dan geeft hij een bedrag op
als verdienste, waarvan men kan aan
nemen, dat het zo om en nabij corres
pondeert met het netto-bedrag, dat hij
wekelijks in handen krijgt. Zeker geldt
deze opgave, wanneer bijv. aan de hand
van het weekloon een bijdrage moet
worden bepaald. Het is algemeen men
selijk, dat er dan de neiging is om dat
inkomen zo laag mogelijk voor te stel
len. Dient dezelfde opgave om een ver
goeding voor loonverzuim vast te stel
len, dan blijken velen zich plotseling
te herinneren, dat er ook nog zoiets
als kinderbijslag, vacantiezegel en tal
van andere sociale voorzieningen be
staan, die zich zeer wel in geldswaarde
laten uitdrukken. Uit dagelijkse erva
ring weten we. dat slechts zeer weinig
arbeiders nauwkeurig op de hoogte zijn
van wat zij eigenlijk verdienen. We
bezigen met opzet deze term. omdat wij
er graag aan willen meewerken de op
vatting van „wat kost mij die arbeider",
een opvatting, die men in sommige
werkgeverskringen herhaaldelijk moet
constateren, uit de wereld te helpen.
Nadrukkelijk willen wij vaststellen,
dat alles wat onder de verzamelnaam:
sociale lasten, ten behoeve van het wel
vaartspeil en de sociale zekerheid der
arbeiders wordt betaald, wezenlijk ver
dienste is, althans behoort te zijn van
de arbeiders.
In de periode, dat wij de sociale wet
geving in ons land nog niet kenden,
ontving de loontrekker aan het eind
van de week of de maand een bedrag,
waarover hij geheel naar eigen inzicht
kon beschikken. Wij hebben het er hier
niet over, dat als regel dit bedrag zo
gering was, dat die vrije beschikking
in feite een aanfluiting was. wij stellen
het feit eenvoudig pretentieloos. Het
inzicht, dat de medewerking van de
factor arbeid gehonoreerd diende te
worden met een rechts- en bestaansze
kerheid, voerde ertoe, dat fondsen in
het leven werden geroepen, waartoe het
gehele bedrijfsleven bijdroeg. Zou men
dit, zelfs indien het wettelijk was voor
geschreven, aan de afzonderlijke onder
nemingen hebben overgelaten, dan zou
er in de practijk practisch niets van
terecht zijn gekomen.
Het loon vaff de moderne arbeider
ien bediende is thans samengesteld uit
A. het bedrag dat hij periodiek in han
den krijgt, en B. een U-tal voorzorgende
maatregelen, die hem de zekerheid ge
ven, dat hij bij bepaalde levensrisico's
eveneens over een inkomen kan be
schikken De meeste arbeiders weten
deksels goed, dat zij rechten hebben.
Het moge ongelooflijk klinken, maar er
zijn er, die er nooit aan denken, zelfs
niet. wanneer zij onder omstandigheden
verkeren, dat zij van die rechten zou
den kunnen en moeten gebruik maken.
■Wat de meesten evenwel niet weten,
dat is het feit, dat deze sociale voorzie
ningen een zeer groot gedeelte van hun
wezenlijk inkomen uitmaken. Niet on
waarschijnlijk ontstaat deze onkunde,
omdat bij de 11 door ons bedoelde maat
regelen er slechts 3 zijn, waarin de
arbeider zelf bijbetaalt, terwijl van de
overige het bedrijfsleven zonder meer
de gehele premie opbrengt. Het lijkt
ons goed hierbij een lijstje van deze
maatregelen te geven met vermelding
van de bijdragen in kolom A door de
arbeiders, in kolom B door de onder
neming.
Er zijn aan deze cijfergegevens ver
schillende beschouwingen vast te kno
pen. Om der ruimte wille volstaan wij
met op de eerste plaats uit te spreken,
dat wij zeker niet bedoelen te zeggen,
dat dus het loon voldoende zou zijn.
Dit staat hier geheel los van. Op de
tweede plaats willen wij wijzen op het
feit, dat met deze cijfers Nederland aan
de kop gaat van alle landen, die soort
gelijke voorzieningen treffen. Dat eco
nomisch Nederland op de wereldmarkt
hiermede heeft rekening te houden, is
vanzelfsprekend. Hier komen wij t.z.t.
nog op terug. Op de derde plaats ver
gelijken wij dit cijfer even met de voor
oorlogse gegevens. Toen werd door de
ondernemingen voor deze voorzieningen
betaald een percentage van het toen
malige loon, variërend van 10,45% tot
12,25%, door de arbeider 0,85%. Ook dit
laatste is het overdenken meer dan
waard.
De arb. bet.
6.
7.
1. Ziektewet, garandeert gedurende een zekere tijd een
groot deel van het weekinkomen
2. Ongevallenwet, garandeert een rente naar mate van de
arbeidsongeschiktheid, voor onbeperkte duur
3. Invaliditeitsverzekering, garandeert een gedeeltelijke
uitkering voor zover de. invaliditeit duurt
4. Ziekenfondsbesluit, garandeert een groot deel van dé
genees- en heelkundige verzorging
5. Vereveningsheffing, wordt aangewend' om tekorten
van verschillende sociale, maatregelen te dekken. Wel
haast 80 is nodig voor verplichtingen krachtens het
Ziekenfondsbesluit
Kinderbijslag. Zal wel geen nadere, toelichting behoeven
Bedrijfspensioenfonds (als voorbeeld is genomen het
bedrijfspensioenfonds van de metaalnijverheid), ga
randeert de arbeider op zijn oude dag althans enige
uitkering. Voorlopig bepaald op pl.m. f 9.per week
(Hierbij zij nog opgemerkt, dat bij de invoering van
het bedrijfspensioenfonds voor de metaalnijverheid
een loonsverhoging werd toegepast, die gelijk was aan
de premie, die zou moeten worden betaald voor het
pensioenfonds, zodat de arbeiders practisch niets
hebben bemerkt van hun afdracht voor het pensioen
fonds.)
8. Doorbetaling vacantiedagen en feestdagen
9. Algemeen toegestane vacantietoeslag
0. Kosten van het zgn. kort-verzuim, als: vrij bij familie
gebeurtenissen, doktersbezoek e.d.
.1. Voorts is er een aantal sociale voorzieningen, dia per
onderneming verschillend liggen en die zich niet in
het algemeen door een kosten-percentage laten uit
drukken. Hierbij wordt gedacht aan ondernemings
pensioenfondsen, die dus he.t bedrijfspensioenfonds
suppleren, doorbetaling carensdagen e.d.
van loon
niets
niets
1.8
niets
niets
2
De ondem.
betadlt
3—5%
1.3
1.8
4%
6
2
niets
6
niets
2
niets
1%
niets
niet aan
te geven
4.8
31.2
tot 33.4
