Nieuwe Haarlemsche Courant | 1950 | 30 maart 1950 | pagina 2

RICHTLIJNEN VOOR HAARLEMS STRUC- GOBELIN

6.90

TUUR IN DE TOEKOMST

Interessante rede van architect
Van Velsen in de raad

RAAD IS TEVREDEN OVER
HUISVESTINGSBUREA U

Openbare Werken in de raad

Radio reparatie

„Kunst zy ons

Woningen voor jong-gehuwden en
grote gezinnen in het geding

Doer

Gemeentebegroting 1950

Voorlopig voldoende

bouwgrond

Neem geen risico

BouckaertdZoon

Mej. Bolsius over onder
wijsvernieuwing

Wensen en mogelijkheden

Beijnesfabriek op
Stationsplein

H.J.MAERTENS

Hoe spelen de R.K. clubs?

FELLE BRAND OP HET
STATION BREDA

DONDERDAG 30 MAART 1950

PAGINA 2

VERPLICHTING AAN KOMENDE
GENERATIES

Practische eisen en
schone vorm

Lage en hoge bebouwing

Misdeeld Haarlem-Noord

MEUBELSTOF
130 breed

Spookburchten

BEHANDELING GEMEENTEBEGROTING 19S0

Burgerlijke Stand

Taxi? Bel 1.2.3.4.5

Onderhandelingen met ge
meentebestuur afgesprongen

K.A.V. Kring Noord

K.A.V. Kring-West

Nieuwe algemene begraafplaats

Drie mogelijkheden
voorgesteld

WAAR ZIJN DE TROEPEN
SCHEPEN?

HEEMSTEDE

Gecombineerde vergadering

Ouderavond Bronsteeschool

Jeugdige tuiniers aan
het werk

ZANDVOORT

STRAATVERLICHTING

Ingrijpende verbetering
vraagt f 75.000

Kosteloze inenting

Adjunct-commies

SCHOONMAKEN, VERNISSEN
en RESTAUREREN

KUNSTHANDEL

Expositie in Huis van Looy

Advertentie

De algemene beschouwingen over het hoofdstuk „openbare werken", die in

de avondzitting van de gemeenteraad aan de orde kwamen, kregen een zeer bij
zonder en interessant aspect door de rede, die architect Van Velsen (K.V.P.) hield
o\ er stedebouwkundige problemen, culminerende in een voorstel om aan een des
kundige van naam op dit gebied opdracht te geven op korte termijn een structuur-
pian voor de stad Haarlem te ontwerpen. Dit voorstel werd, met instemming van
a ie fracties, geaccepteerd en B. en W. zullen er prae-advies over uitbrengen.

J. van Velsen

De heer Van Velsen constateerde, dat
de aesthetische verzorging van de stad
ver achter staat bij de civiele en de
verkeerstechnische. De grote lijn voor
stadsuitbreidingen ontbreekt. Grote
waardering kon spr.
opbrengen voor de
vernieuwde Dreef,
die een fraaie toe
gang voor de stad
is geworden en het
Houtplein een gro
tere waarde heeft
gegeven. Hopeniijk
komt straks op de
hoek van de Wa
genweg—Houtplein
een flink bouw
werk. Moge de vic
torie ook nu weer.
zoals zo vaak in
het verleden, bij de Dreef beginnen.

Ook in Haarlem is in de laatste tach
tig jaar rond de prachtige oude stad
binnen de vesten veel gebouwd, ook
veel verknoeid, zijn zeer veel kansen ge
mist. Het heeft natuurlijk weinig zin
daar nu nog eens uitvoerig bij stil te
staan. Wel zou spr. gaarne enige al
gemene middelen voor ogen willen
stellen, die de stedebouwkundige ten
dienste staan, en deze toepassen op
onze stac.

Laat ik er voor een goed begrip
vooral de nadruk op leggen, dat dit
zeker niet bedoeld is als een afbrekende
critiek, noch als laken van bepaalde
personen van nu of vroeger, ging spr.
voort. Het is bedoeld als zelfcritiek
voor ons allen, die misschien kan lei
den tot ons beter inzicht en tot een
schoner toekomstbeeld, gedachtig het
bekende gezegde: Goede kunst behoeft
geen krans, wel critiek.

Op de eerste plaats dan: stedenbouw
is een kunst, en wel een heel moeilijke,
een heel verantwoordelijke en een bui
tengewoon interessante, waarvoor een
grote mate van kunstenaarsgave en
fijngevoeligheid nodig is. Het maken
van een stadsuitbreiding betekent het
bepalen van de sfeer en de geest van
de omgeving, waarin vele generaties
van mensen zullen leven.

Nu moeten we bij de stedebouw twee
dingen goed uit elkaar houden: de
practische eisen waaraan een stadsuit
breiding moet voldoen die een uitge
breide studie vergen en worden saam-
gevat in de survey en de prognose: al
lerlei civiel-technische problemen, ver-
keersvraagsktkken, bebouwingsdicht
heid, aantal M.2 terrein per inwoner
voor recreatie, het onderwijsvraagstuk
etc. En daarnaast, of liever daarboven
het geven van een schone vorm, een
boeiende en interessaifce gestalte aan al
deze eisen. Er moet bij de kunstenaar
die zo'n plan ontwerpt een ruime visie
zijn op het geheel, een feu-sacré, een
grote gevoeligheid en fantasie om, de
cennia vooruitziende, zich een gave en
volledig schone stad der toekomst voor
ogen te stellen, zowel naar binnen als
naar buiten een sieraad, waarnaar men
graag kijkt, waarin het ideaal is te
werken en te wonen.

De architectuur van ieder bouwwerk

Advertentie

DE BESTE VERVOERDER

van al Uw goederen is

BESTELDIENST A.B.C.

BARREVOETESTR. 2, H'LEM
Tel. 18423 - Na 6 uur 14155, 14810

afzonderlijk daarin wordt dan van min
der belang, evenals een goed en gezel
lig ingericht interieur, de goede opstel
ling. praevaleert boven de belangrijk
heid van ieder meubel afzonderlijk.

Met deze grootse visie bedoel fk wat
een Haussman bezielde toen hij van
Parijs maakte wat het voor eeuwen zal
blijven; wat een dr. Sarphati in zijn tijd
van Amsterdam heeft weten te maken.

En om een recent voorbeeld te noe
men: het prachtige plan van Dudok
voor Den Haag, een meesterlijke con
ceptie, een grandioos toekomstbeeld en
hecht stramien waarop kan worden
voortgewerkt.

Een tweede punt van bijzondere
waarde waarop ik zou willen wijzen is:
de herhaling, de tegenstelling en de af
wisseling. Haarlem heeft er zich altijd
op voor laten staan dat het een pret
tige woonstad is en daarom aan het
vrije eengezinshuis stelselmatig vast
gehouden. Dit gaat natuurlijk goed voor
een dorp, een kleine plaats rond een
kern, maar wanneer er zeer vele dui
zenden eengezinshuizen worden ge-
gebouwd zoals hier, dan wordt dat een
zeer saaie, eentonige en vervelende si
tuatie. Laagbouw wordt pas interessant
als tegenstelling tot hoogbouw. Op de
juiste, tevoren zuiver afgewogen plaat
sen in het stadsbeeld moet een hoge be
bouwing levendigheid geven tegenover
de lage huizen. Desnoods eens een flat
van tien verdiepingen.

Ook in het leven zijn hoogtijdagen,
die torenhoog uitsteken boven het ge
wone. Ook de natuur toont ons bergen
en dalen.

Evenals met de hoogte-tegenstellingen
is het met die van de breedte. Overal
brede straten en ruime pleinen met lage
bebouwingen, zoals wij die in onze
stadsuitbreiding kennen geeft een win
derig en verlaten idee. Een brede
straat, een plein krijgt pas zijn ruimte
werking als tegenstelling tot een smalle
of gebogen straat, een poortover-
bouwing etc.

Al deze elementen moeten met zorg
en fijn gevoel tegen elkaar worden af
gewogen om een interessant en verras
send stadsbeeld te verkrijgen.

Daarnaast staat de afwisseling door
het distribueren van de grote gebouwen
over de stadswijken en dan op het
juiste punt. Hierin is Haarlem al heel
schromelijk te kort geschoten. De ge-

1 meenschapsgebouwen als kerk, school,
ziekenhuis etc. moeten de kern vormen
waaromheen zich de wijk stedebouw
kundig groepeert. Dat is het natuurlijk
afwisselend element in de herhaling der
woningen.

Hieraan is tot op de dag van vandaag in
de uitbreidingen onzer stad al heel weinig
aandacht besteed, met alle nare gevolgen
van dien. De oude stad binnen de singels
met haar gehele accommodatie als cultuur
centrum bestaat al sinds eeuwen, en toen
de behoefte kwam aan uitbreiding ontwierp
men woonstraten met hier en daar een
pleintje en huizen er om heen. En de laat
ste 80 jaar is men maar doorgegaan met
straten, huizen, pleintjes tot tenslotte de
laatste huizen, waaraan men nu nog bezig
is, vijf K.M. van „de stad" afliggen.

Ten noorden van het station is een con
glomeraat gebouwd met 60.000 inwoners,
zonder enige verdere accommodatie, uitge
zonderd dan de kerken. Voor vergaderin
gen en partijen, voor uitvoeringen, concer
ten, schouwburg of bioscoop, voor een be
zoek aan een der vele gemeentelijke bu
reaux, Burgerlijke Stand, ja aan een zie
kenhuis, moeten die 60.000 mensen in het
algemeen naar „de stad" gaan.

Neen, daartegenover stel ik, dat de stad
een alzijdige aantrekkelijkheid en accommo
datie behoort te bezitten, ging spr. voort.

Vanzelf komen we daarbij op de wijk-
gedachte. Dudok zegt daarvan: De ver
schrikkelijke bezwaren van de amorfe grote
stad met haar onoplosbare problemen, haar
gebrek aan overzichtelijkheid, haar verdwa
ling en verdwazing enerzijds, en de mo
derne technische mogelijkheden van mate
riële en geestelijke communicatie ander
zijds, hebben in onze hedendaagse steden
bouw een sterke behoefte en tevens moge
lijkheid tot decentralisatie gewekt. Deze
tendenz, die ik volkomen aanvaard, uit zich
principieel in de wijkgedachte.

De organische opbouw van de stad reikt
van buurten tot wijken, van wijken tot
stadsdelen, van stadsdelen tot het stadsge-
heel. De sociale kant daarvan: het acti
veren van de burgerzin ligt op zichzelf
buiten het terrein van de stedebouw. Iede
re buurt heeft zo zijn buurtcentrum, iedere
wijk zijn belangrijker wijkcentrum. Boven
dien een juiste verdeling der verzorgings-
bedrijven, scholen, amusement enz.

Zo verkrijgen we een gave stad, opge
bouwd uit gave onderdelen. Maar van al
deze gedachten vinden we in onze uitbrei
dingen nog niets terug.

Tenslotte als laatste uit deze losse en
vrij willekeurige greep van gedachten
over stedebouw 't beëindigingsplan. Een
stad kan om verschillende, zeer uiteenlo
pende redenen een bepaald stadsgedeelte
als beëindiging beschouwen, aan welke
kant de stad zich dus niet verder zal
ontwikkelen. Dit kan bijv. gebeuren, om
dat het stadsbestuur zich een zekere zelf
beperking oplegt, of omdat daar een bij
zonder natuurschoon geschaad zou wor
den, ofwel om natuurlijke redenen als
water e.d. Welnu, een beëindigingsplan
is een zeer moeilijk probleem met twee
facetten: hoe zal de stad er vanaf het
land uitzien, en omgekeerd: hoe zal „den
buiten" er vanaf de randbebouwing uit
zien. Het eerste is vanzelfsprekend van
algemeen belang, het tweede alleen van
belang voor de kleine groep van bewo
ners dezer randbebouwing. Verscheidene
oplossingen zijn hier mogelijk, waarvan
m.i. altijd de aardigstp zoals bijv. in Hil
versum is toegepast: een vreedzame pe
netratie van stad en land beide, een ge
leidelijk ingroeien en uitwaaieren van de

KRUISSTRAAT 11
HAARLEM - TELEFOON 11491

bebouwing in het land en wederkerig
van de natuur door plantsoen en park
tussen de bebouwing. Dit is natuurlijk
geen axioma, er zijn meer prachtige op
lossingen.

Als u zich de kaart van Haarlem voor
de geest haalt, dan ziet u dat tweederde
van de Westelijke grens, en de helft van
de Oostelijke grens der bebouwing als
beëindigingsplan bedoeld is en uitge
voerd, n.l. Delftlaan. Vondelweg, Noor-
derspaarne en Lorentzkade. Overal is
hier een harde, botte en brede verkeers
weg gekozen met een aaneengesloten be
bouwing, die als een stenen spookburcht
dreigend de natuur afweert. Voor de be
woners aangenaam wonen, voor het ver
keer nuttig, maar stedebouwkuridig en
gezien vanaf buiten en als geheel be
paald een vergissing.

Zo'n Delftlaan bijv.: een ruim 4 km.
lange, rechte weg en brede asfaltweg
langs een sloot, waartussen wat gazon.
Wat is er van een weg van die lengte
niet een boeiend verhaal te maken door
wisselende groepering der gebouwen, te
genstellingen in het wegprofiel en van-
ering der bouwmassa, door verandering
en souplesse in het'tracé.

Spr. besloot zijn rede als volgt: Uw
college, maar ook wij, de raad, hebben
voor de toekomst een belangrijke taak
en ook grote verantwoordelijkheid in dit
opzicht. Wij moeten n u de richtlijnen
uitstippelen, die voor vele aankomende
generaties de geest en de sfeer zal bepa
len van dat deeltje der aarde waar zij
wonen. En wij moeten dat doen met
vooruitziende blik, met groot élan, zo
dat latere geslachten zullen zeggen: Haar
lem heeft in zijn uitbreidingen vele kan
sen gemist, maar sinds 1950 kwam de
wending ten goede, en nu is het een ga
ve, organische en gezona-ontwikkelde en
interessante uitgebreid,e stad. Wij moeten
dit vraagstuk vooral blijven zien op een
hoog geestelijk niveau, zonder enig per
soonlijk accent, maar alleen bezield door
'n grote liefde en belangstelling voor de
toekomst van onze goede stad Haarlem
en zijn inwoners, voor wie het beste nog
niet goed genoeg zij.

De heer Van Velsen stelde voor archi
tect Dudok, die zijn sporen op dit gebied
zo ruimschoots verdiend heeft, opdracht
te geven om, in samenwerking met Open
bare Werken en diens stedebouwkundige
afdeling, een structuurplan voor Haar
lem te ontwerpen, berustende op een uit
voerige survey, om daardoor de plannen
voor de naaste toekomst te kunnen zien
in het kader van een groot structureel
geheel.

GEBOREN: M. A. van SchieRijn
beek, z; L. WijnandsJansen, z; E. Beu
ker—de Haan, z; G. E. GelsingHazen
berg z; J. M. ZwanenburgBakker, z;
E. W. J. van MontfoortVan der Put
ten, d; B. van der BeekZonneveld, 2 d;

G. W. van VeenLeen, d; E. A. Dekker
Breukels. d; S. B. KoningBerends, d;
J. L. S. EngelbertsDe Jonge Mulock
Houwer, d.

ONDERTROUWD: 29 Maart: P. Paauw
en C. V. Buurman; H. A. Broekman en

H. J. Duineveld; J. de Graaff en L J.
Wieringa; A. Zuurendonk en A. A. M.
Stevenhagen; H. J. van Zandbergen en
E. W. Schreur; J. H. Wesseling en H.
Kleefstra; W. J. Semmelink en M. H.
Pot; J. W. de Boer en C. T. Gozeling;
B. H. Poppinga en W, Anthoni; J. J.
van de Reep en C. A. C. van Assema;
T. J. Lijnzaat en G. M. ten Boom; S.
Jonker en M. Ran; J. Brante en B. Te
ders; J. G. ten Wolde en J. Steegstra;
T. E. Bouwhuis en J. Visser; J. T. van
Kinderen en C. J. van Aken; C. A. Flip-
den Boogaard en M. Schouten; C. J. van
phi en N. Schniedewind; R. E. Busser
en R. Smits; J. Stoker en H. Schram;
J. N. J. Roozen en E. J. F. de. Loor; W.
A. Pull en H. G.- Thöne; F. A. van den
Akker en M. G. Slaats; P. J. Huisman
en A. A. Heldt; C. P. J. van de Gevel
en J. Polman Tuin; B. H. Langerijs en
H. Horst; D. J. Bouwmeester en J. E.
Booij; A. J. P. de Loor en A. M. C. van
Saase; J. A. van Zwieten en M. J. P.
van Schie; J H. Duijff en C. H. van
Zonneveld; J. A. van der Vlugt en J.
T. Frensen; J. Boot en A. Takken; J. H.
Rustenburg en A. Blaauwbroek.

ONDERTROUWD: K. van der Bos en
C. E. M. Kortekaas, P. J. Noordeloos en
H. H. A Kroon, W. J. Hooftman en A.
van der Putte.

GETROUWD: 29 Maart: H. Dorlandt
en W. P. de Vogel; J. H. Dekker en A.
M. Flipphi; H. Hofer en C. W. Bootsma;

G, A. H. Matthijsen en M. F. L. van
Breemen; J. van Kampen en E. Folkers-
ma; A. G. van der Putten en M. J. Ade
laar; A. F. Berkhout en C. M. de Groot;

H. ter Smitten en P. C. C. L. Hooger-
beets; W. de Weers en M. Stoof; H. J.
Klingers en J. G. Hoogendijk; F. J. Per-
quin en J. J. M. Dopheide; J. H. Balk
en M. J. Peeters; E. Mendel en M. D.
Roos; P. J. R. Maruk en J. Weber; M.
Zuidema en C. M. Vuijst; C. van Alphen
en M. Lakerveld; M. C. Mersie en H. H.
Eikerbout; D. J. Engelsman en A. J.
Vermaas.

OVERLEDEN: W. F. van der Raaij,
54 j., Hazepaterslaan; G. Cammenga
Wigman, 81 j., Leidsevaart; J. W. Gar
denier, 6 d., Paus Leostraat; E. Post,
5 hl, Westergracht.

Woensdagmiddag zette de gemeente
raad van Haarlem de besprekingen over
de begroting 1950 voort. Aan de orde
was het hoofdstuk „Volkshuisvesting"
waarover natuurlijk veel te zeggen was.

De heer Goedee (P. v. d. A.) schetste
de woningnood en stelde vast, dat we
bijna niet vooruit komen. Het rapport
der commissie voor de woningvoorzie
ning achtte spr. goed maar niet concreet
in voorstellen. Etagebouw zal het stads
beeld levendiger maken, mits met zorg
gekozen. Spr. wees er op, dat we voor
woningbouw in 1950 bijna geheel zijn
aangewezen op gronden, die nog ont
eigend moeten worden. Vertraging mag
echter niet voorkomen. De eerstkomende
jaren behoeven er te Haarlem, volgens
dit raadslid, geen woningen voor grote
gezinnen gebouwd te worden, omdat
er voldoende voorraad is. Versnelling
van montagebouw is noodzakelijk. Het
aantal vorderingen moet worden opge
voerd, waarbij ook aan woningsplitsing
moet worden gedacht. Spr. besloot zijn
rap uitgesproken rede van drie kwar
toier met een aantal conclusies, die hij
nog niet als motie wilde indienen.

De heer x. Velsen (K.V.P.) verklaarde,
dat zijn fractie volle instemming heeft
met de woningbouwpolitiek der ge
meente. Het is jammer, dat Haarlem
dit jaar zo weinig volume toegewezen
heeft gekregen. Er moet echter gelet
worden op voldoende bouwgrond in de
eerstvolgende jaren. Bezwaar tegen
kleine woningen door etage-bouw en
flats is er niet, mits ook voldoende aan
dacht aan het grote gezin wordt ge
schonken

Tegenover de suggestie een semi-
gemeentelijk bouwbedrijf, in samen
werking met aangrenzende gemeenten,
op te richten, moet spr. namens zijn
fractie een „neen" laten horen. De sa
menstelling ambtenaar-aannemer is on
aanvaardbaar.

In de vrije bouwsector is het college
actief, maar het zal goed zijn de woning
bouwverenigingen en de architecten in
te schakelen. Bij uitbreidingen is een
weloverwogen architectuur onmisbaar.
Spr. wenste verder een volledig onder
zoek naar de toestand van particulier
verhuurde woningen. Nu worden alleen
klachten onderzocht, maar dat is lap
werk. Als er meer gesaneerd moet wor
den, dan dient de overheid in te grijpen,
daarbij zowel het belang van het bewo
nende gezin als van de eigenaar over
wegende.

De heer v. d. Veldt (K.V.P.) besprak
ook het rapport der commissie. Er moet
naar gestreefd worden voor hetzelfde
geld zoveel mogelijk goede woningen

Advertentie

bestel vroegtijdig Uw 7-pers. trouwauto's bij

Sinds 1910 Rozenstraat 7-9 - Telefoon 19992
Gevestigd sinds 1910

te kunnen bouwen en daarom is een
intense samenwerking tussen woning
bouwverenigingen en gemeentelijke in
stanties noodzakelijk. Tegen een com
missie van bouwdeskundigen uit de
raad en de burgerij had spr. geen be
zwaar.

De heer v. d. Veldt was niet bevreesd
voor de vele klachten over het huisves
tingsbureau, dat uitstekend werkt. In
de tijd der grote werkloosheid kwamen
bij de dienst van Sociale Zaken duizen
den klachten binnen, maar de ambte
naren kónden niet anders doen dan
ze deden. Spr. bracht hulde aan de ge
hele dienst, die een voorbeeld voor het
land genoemd mag worden. De goede
samenwerking tussen het bureau en de
woningbouwverenigingen garandeert n
behoorlijke verdeling der nieuwe wo
ningen.

Tenslotte vroeg spr. een bescheiden
percentage woningen voor jong-gehuw
den. In Den Haag heeft een loterij
plaats, die spr. niet zou wensen, maar
er moet wel naar een ander middel ge
zocht worden, om iets mogelijk te
maken.

Mevr. ScheltemaConradi (V.V.D.)
was eveneens zeer tevreden over het
huisvestingsbureau en de advies-com
missie voor vorderingszaken. Zij stelde
zich t. a. v. de jonggehuwden geheel
achter het standpunt van de heer v. d.
Veldt. Zuid-Kennemerland dient als
één woongebied beschouwd te worden.

Nadat nog enige andere sprekers over
deze kwestie gesproken hadden, was het
woord aan de heer Angenent, wethouder
van Openbare Werken, die uit de debat
ten één hartekreet had gedistilleerd.
„Wij zitten in de moeilijkheden, we
moeten er in de kortst mogelijke tijd
uit." Er kunnen veel kleine huizen ge
bouwd worden, maar ook de grotere
gezinnen mag men niet vergeten. In de
plannen, die voorbereid worden, is met
etage-bouw volledig rekening gehouden.
Voor de eersetvolgende jaren is er vol
doende grond voor woningbouw beschik
baar, voor de verdere toekomst lopen
al onteigenings-procedures. Splitsing
van woningen kan gezinnen meer zelf
standigheid geven, maar er komt niet
meer ruimte door vrij, tenzij het om bij
zondere gevallen gaat.

Tegenover een semi-gemeentelijk
bouwbedrijf staat spr. niet geheel af
wijzend, maar hij heeft zoveel bezwa
ren, dat hij er voorlopig nog niet toe
zou willen overgaan. Er is nooit geble
ken, dat de aannemers hun sociale taak
dienaangaande zouden hebben verwaar
loosd, zodat de behoefte aan een ge
meentelijk bedrijf vanuit deze gezichts
hoek bekeken in het geheel niet aan
wezig is.

Wethouder Happé (P. v. d. A.) be
antwoordde de opmerkingen betreffende
het huisvestingsbureau. Hij had de
hulde van de raad aan het bureau ver
wacht. Spr. schetste de normen, die het
bureau aanlegt bij het verdelen van de
woningen. De duur van de nood speelt
een rol, maar andere factoren kunnen
wel degelijk gelden. Aan de hand van
de bekende cijfers bewees spr., dat de
nood nog niets terugloopt.

Het is uitermate moeilijk om de

zeer grote gezinnen aan een huis te

helpen. En zijn in Haarlem nog wel

grote huizen niet ten volle bewoond,

maar het is niet eenvoudig om daar

Advertentie

AMSTERDAMSCHE RIJTUIG MIJ.

grotere gezinnen in te plaatsen. Bij
de nieuwbouw dient daar dan ook
degelijk rekening mee gehouden te
worden. Bouwen is beter dan woning
splitsing. Voor de jonggehuwden en
huwende jongeren is de mogelijkheid
om een vergunning te krijgen, wan
neer ze passende ruimte gevonden
hebben, enige oplossing. Een loterij
achtte spr. niet juist, omdat de nor
men moeilijk zijn vast te stellen.
De verstandhouding met de bureaux
rondom Haarlem is goed, maar de sa
menwerking stuit wel eens op een ander
inzicht.

Er hebben in het afgelopen jaar 73
vorderingen plaats gehad.

Na enige repliek werd het hoofdstuk
goedgekeurd.

Om elf uur gisteravond begon de raad
met de behandeling van het hoofdstuk
„Onderwijs".

Mej. Bolsius (K.V.P.) mocht met ge
noegen constateren, dat Haarlem op
onderwijsgebied springlevend is. Zij
bracht hulde aan de hoofden van de
scholen en de leerkrachten. Helaas kan
de vernieuwing van het onderwijs nog
niet voldoende worden toegepast door
gebrek aan geld, maar toch is er wel
wat bereikt.

Nog altijd worden de kinderen te veel
afgericht voor het examen ên te weinig
voor het volle leven. De vernieuwing
beperkt zich in
hoofdzaak tot en
kele vakken. Het
mes moet in de
omvang en de aard
dér leerstof, de
zelfwerkzaamheid
van het kind moet
gestimuleerd wor
den, hetgeen ook
beter is voor de
leerkrachten. Spr.
was verheugd, dat
in onze stad rede
lijke vormen zijn
gevonden voor dé
toelatingsexamens
der middelbare scholen.

Het onderwijs moet gericht zijn
op het goede en schone wat de kin
deren omringt, het moe.t ook de ken
nis .van de eigen stad vergroten. Me
juffrouw Bolsius meende, dat de
achtklassige school een groot voor
deel kan opleveren en een mooie kans
biedt om het kind, dat niet verder
studeert, meer mee te geven dan de
dorre leerstof. Zij had echter critiek
op het handwerkonderwijs op de lage
re scholen en hoopte, dat daarvoor
dezelfde belangstelling zou ontstaan
als voor he.t tekenonderwijs.

Daar het middelbaar onderwijs apart
behandeld zal worden, kon spr. het bij
deze opmerkingen laten.

De, heer Voogd (P.v.d.A.) vroeg het
college om snel prae-advies betreffende
het avond-lyceum, drong aan op meer
opvoeding tot staatsburgerschap en
meende, dat bij het bijzonder onderwijs
niet voldoende aandacht wordt besteed
aan het vak lichamelijke oefeningen.
Spr. zou de minder draagkraehtigen
liever vrij van schoolgeld stellen dan
een algemene verlaging af te kondigen,
waarvan ook de goed gesitueerden pro
fiteren. Hij vroeg verder een gemeen
telijke stimulans om dé ouders te duwen
in de. richting van een goede school'
keuze voor hun kinderen.

De communist Proper diende een
voorstel in om het vermenigvuldigings
cijfer voor het schoolgeld te stellen
op 1%.

Vanmiddag om 2 uur werden de de
batten voortgezet

Me j. A. Bolsius

Nadat de heer v. Velsen in de gister
avond gehouden raadsvergadering zijn
rede die wij apart publiceren ge
houden had, kwamen de volgende spre
kers nog over het hoofdstuk „Openbare
Werken" aan het woord:

De heer Blokdijk (P.v.d.A.) vond de
positie van de directeur van de dienst
niet zo aantrekkelijk, omdat vele van
zijn schone plannen worden weggevaagd
door gebrek aan financiën. Spr. zou het
herstel van de woningen in de Tulpen
straat in eigen beheer ter hand willen
nemen met jongens, die thans op de
Rijksleerschool omgeschoold worden.
Ook het paviljoen aan de Schalkwijker-
weg zou op deze wijze tot stand kunnen
komen. De heer Schreurs (K.V.P.) ver
zocht B. en W, het baggeren van het
Spaarne niet uit te stellen. De Kamer
van Koophandel heeft er ook naar ge
vraagd.

De heer v. Eijk (K.V.P.) stelde vast,
dat het aanzien van de straten en plei
nen de laatste tijd veel gewonnen heeft.
De Dreef, de Delftlaan, de geasphalteer-
de straten in de binnenstad zien er uit
stekend uit. De straten in de oudere
arbeiderswijken laten echter veel te
wensen over en juist daar moet het wo
nen zo aangenaam mogelijk gemaakt
worden. Spr, uitte verder de wens de
LeidscVaart tussen Brouwersvaart en
Westergracht te verbreden en laatstge
noemde gracht een goede fundering te
geven. Ook in Oost zijn slechte wegen,
o.a. Lange Herenvest en Papentoren-
vest. Spr. verzocht het college op de
volgende begroting gelden uit te trek
ken voor het doortrekken van de pro
vinciale weg naar de Buitenrustbrug,
omdat het hier niet alleen om een pro
vinciaal maar ook om een gemeentebe
lang gaat.

De heer Stoffels (V.V.D.) laakte de
aesthetische vormgeving van onze stad.
De groei in vrijwel rechte lijn is daar
ten dele schuld aan, zoals het gedrag
van onze voorvaderen. Onze plantsoe
nen zijn fraai, ook wat aesthetische
vormgeving betreft. Maar er is geen
harmonische samenhang tussen plant
soenen en de onmiddellijke omgeving.
Spr. schaarde zich geheel achter de heer
v. Velsen. De heer Bettink (V.V.D.)
vroeg of de puinhopen aan de Klever
laan niet met de sterke arm kunnen
worden opgeruimd.

Wethouder Angenent zou graag vele
grote werken tot stand willen brengen,
maar de beschikbare gelden zijn karig.
Het college heeft zich o.a. met het bag
geren van het Spaarne bezig gehouden.

Naar wü van de directie van de firma
Beqnes vernemen zijn de onderhande
lingen over de aankoop van de straks
leegkomende complexen aan het Sta
tionsplein afgesprongen. De gevraagde
prijs acht de gemeente te hoog.

Er moet nu worden afgewacht, weik
bod particulieren zullen doen en daar
zoals wü reeds eerder opmerkten
eventuele kopers of huurders gebonden
zullen zün aan vele gemeentelijke voor
schriften, moet nog worden afgewacht,
hoe deze zaak van loven en bieden haar
einde zal vinden.

Morgenavond acht uur houdt de kring
Noord der K.A.V in het gebouwtje
Maasstraat 16 een bezinningsbijeen
komst. De leden worden verzocht allen
aanwezig te zijn, ook niet-leden zijn wel
kom

Op een passieavond, gorganiseerd
door de K.A.V. Kring-West heeft kape
laan Ruhe een inleiding gehouden en
enkele wenken gegeven voor een goede
viering van de Goede Week. Daarna
volgde de opvoering van „De Kruis
weg" van Henri Ghéon onder leiding
van de heer B. de Goede. Het was een
voortreffelijke vertolking. Kinderen van
de leden voerden na de pauze op „Het
eerste welkom".

De nieuwe baggermolen zal de bezwa
ren t.a.v. de walkanten kunnen ophef
fen, waardoor de industrie zeker ge
diend zal zijn. De deelnemers aan de
omscholingscursussen zullen aan het
werk gezet worden aan objecten als
door de heer Blokdijk bedoeld.

Spr. was het met de algemene begin
selen als door de heer v. Velsen bedoeld
volkomen eens. Men heeft een halve
eeuw geleden geen flauw benul van de
aesthetica gehad. Het vraagstuk is in
de raad al meer op het tapijt geweest.
Er is een commissie uit de burgerij, die
zich met de stadsontwikkeling bezig
houdt. De uitbreidingsplannen passeren
vele instanties, waarin deskundigen zit
ting hebben. Spr. acht het vooralsnog
niet nodig een man als b.v. Dudok aan
te stellen. Wij kunnen gerust zijn. De
Westergracht kan alleen goed worden
als de veenlaag er weg gehaald wordt.
Doortrekking van de provinciale weg is
nodig, maar de industrieterreinen gaan
voor. Het is de vraag of de provincie
wil bijdragen voor de weg. Er is geen
toezegging mogelijk, dat het werk het
volgend jaar ter hand kan worden ge
nomen.

Het puin aan de Kleverlaan behoort
aan de eigenaars van de gronden; dat
eigendom mag niet aangetast worden.
De eigenaars blijven actie voeren, maar
aan de verzekering, dat ze de steenho
pen zouden opruimen, is maar zeer ten
dele voldaan. Ter plaatse zal een groen
strook komen, grenzende aan sportvel
den. De afwatering in de Slachthuis-
buurt zal opnieuw onderzocht worden.

De heer Albrecht (P.v.d.A.), stond
sympathiek tegenover het voorstel v.
Velsen om een stedebouwkundige een
structuurplan voor Haarlem te laten
ontwerpen, maar wilde zich nog niet
aan Dudok binden.

Toen de voorsteller deze naam had
geschrapt, deelde wethouder Aengenent
mede, dat B. en W. prae-advies over
deze zaak zullen uitbrengen.

Nadat enige opmerkingen bij posten
waren gemaakt, werd het hoofdstuk
goedgekeurd.

Er zün plannen in voorbereiding vooi
de aanleg van een begraafplaats aan de
Zuid-grens van de gemeente. Het terrein
dat eventueel voor deze begraafplaats
geschikt kan worden gemaakt, ligt op
Bloemendaals grondgebied. Er is dus
toestemming nodig van bet gemeentebe
stuur van Bloemendaal en van de Plano
logische Dienst.

In de eerstvolgende jaren is echter nog
voldoende begraafruimte beschikbaar op
de Noorderbegraafplaats.

In de raad is over deze kwestie gespro
ken door de heer Willemse (P. v. d. A.)
die met de aanleg van de nieuwe be
graafplaats zo spoedig mogelijk zou wil
len beginnen om twee mogelijkheden
voor begraven te doen ontstaan. De der
de, aan de Kleverlaan, dient alleen nog
maar voor familiegraven. Als Bloemen
daal bezwaar mocht maken, aldus deze
spreker, dan moet er maar dwang achter
gezet worden.

Wethouder Angenent voelde veel voor
dit standpunt en deelde mede, dat bij de
betrokken instanties reeds op spoed is
aangedrongen.

T.Y.B.B. afd. Lawntennis

Het bestuur van de RKSV „TYBB",
afdeling tennis, deelt de leden mede, dat
Zaterdag 1 April a,s. het seizoen wordt
geopend. De speeltijden zijn van 15
uur n.m. en van 5 uur tot donker.

De leden, die zich voor Zaterdagmid
dag opgegeven hebben, kunnen dus
spelen van 15 uur; de overigen daarna

FAIRSEA (R. Lloyd), pass. 29 Mrt.

Malta, n. R'dam.

GOYA (R. Lloyd), 29 Mrt. van Port
Said n. R'dam.

Woensdagavond hield de Onderlinge
Tuinliedenvereniging te zamen met de
afd. Heemstede van de Alg. Vereniging
voor Bloembollencultuur een gecombi
neerde vergadering in Het Volkskoffie
huis, waarvoor een vrij grote belang
stelling bleek te zijn. De 'heer W. A. v.
Zadel, die de leiding had, opende de
vergadering met een woord van welkom,
in het bijzonder aan de heer L. W.
Struys. leraar aan de Rijkstuinbouw-
school te Lisse, die zou spreken over
„Stuivende gronden" en behandelde
daarna enige huishoudelijke aangelegen
heden. Daarna was het woord aan de
spreker van deze avond, die zijn onder
werp begon met de opmerking, dat het
vraagstuk van de verstuivende grond op
het ogenblik de belangstelling van de
gehele wereld heeft, mede door de grote
schade, die aan de gewassen wordt ver
oorzaakt. Ook in ons land is deze schade
post niet zonder betekenis, want deze
kwaal kost ons gemiddeld tien millioen
gulden per jaar. Het vraagstuk is op
zichzelf al heel oud. want de erosie, zo
als men dit noemt, is reeds begonnen
in Frankrijk en Italië met de ondergang
van het Romeinse rijk. Een van de voor
naamste oorzaken was volgens spreker
wel de ontbossing, die vooral sinds de
opkomst van de landbouw in Amerika
heeft plaats gevonden. Ook in Rusland
neemt dit kwaad steeds meer en meer
toe en na een aantal bijzonderheden
over de samenstelling van de verschil
lende gronden te hebben behandeld,
waaruit bleek, dat vooral de lichtere
gronden meer te lijden hebben van ver
stuiving dan zware, stelde spreker vast,
dat destijds was voorgesteld, het grond
waterpeil te verhogen, doch dat zulks
thans niet meer mogelijk is. Als de beste
bestrijdingsmiddelen meende spreker te
kunnen noemen het meer toevoegen van
humus aan de grond, grotere vochtigheid,
derhalve in hoofdzaak organische bemes
ting, dus stal-, compost- en groenbemes-
ting, waarover spreker tal van bijzon
derheden gaf.

Na deze uitvoerige en technische uit
eenzetting werden aan een aantal
deelnemers aan de Lathyrusprijsvraag
piantjes uitgereikt.

Tenslotte dankte de heer J. F. Dix Sr.,
voorzitter van de afd. Bloembollencul
tuur, zowel de spreker als de Onderlinge
Tuiniiedenvereniging voor deze geslaag
de avond. Wanneer er meer samenwer
king in de tuinbouw zou zijn, aldus de
heer Dix, zou het er in het bedrijf heel
anders uitzien.

De ouderavond van de Bronsteeschool,
welke Woensdagavond in het gebouw
werd gehouden, was ditmaal in het bij
zonder gewijd aan de verzorging van
zieken en gewonden en in verband
daarmede waren er verschillende leden
van de E.H.B.O. aanwezig om hun kennis
nog wat bit te breiden.

Advertentie

Nassau straat 5 - Haarlem - Tel. [phone]

Hedenmiddag zijn 400 kinderen op de
tuintjes van School- en Werktumen,
leerlingen van negen scholen, weer be
gonnen met de openbare lessen in tum-
arbeid. Het volgend jaar hoopt men zo
ver te zijn, dat alle scholen aan dit
mooie werk kunnen deelnemen, dit jaar
was dit door bijzondere omstandigheden
nog niet mogelijk.

De gemeente Zandvoort is voornemens
binnenkort de straatverlichting in de
kern van het dorp ingrijpend te verbe
teren. Daardoor zal tegemoet gekomen
worden aan de bezwaren, vooral van de
zakenlieden, dat de winkelstraten mo
menteel pover verlicht worden; een euvel
dat nog toeneemt in de zomermaander.
als het groen van de bomen het licht var.
de straatlantaarns absorbeert.

Waar met deze verbeteringen een be
drag van ruim ƒ75.000 gemoeid zal zijn
wil men zo groot mogelijke zekerheid
hebben, dat het nieuwe ver lichting sy
steem het grootste nut zal afwerpen. De
dienst van Publieke Werken neemt mo
menteel proeven met verschillende sy
stemen van straatverlichting. In de Hal
testraat, Kerkstraat en Hogeweg zijn nu
lichtmasten van 7 en 5(4 meter hoogte
opgericht, welke binnenkort op het elec-
triciteitsnet zullen warden aangesloten
Het gemeentebestuur zal dan ter plaatse
kunnen beoordelen welk systeem do
voorkeur verdient. Daarna zal aan de
gemeenteraad een crediet worden aan
gevraagd.

Zaterdag 1 April a.s. des namiddags 4
uur, zal in het consultatiebureau aan de
Poststraat te Zandvoort gelegenheid
worden gegeven voor kosteloze inenting
of herinenting tegen pokken. De ge
schiktste leefijd van kinderen in te
enten ligt tussen 3 maanden en twee
jaren. Het is gewenst tevoren de huis
arts te raadplegen.

Tot adjunct-commies ter secretarie van
Zandvoort is benoemd de heer D. van
Toor, ambtenaar ter secretarie van Gies-
sendam.

Het is gisteren raak geweest in de
raad. Maar er zijn ook spijkers
met koppen geslagen. Redenaars
zetten hun beste beentje voor en adspi-
ranten trachtten plankenkoorts te over
winnen. Daar was zeker architect Van
Velsen niet bij, die de hele stad op stel
ten zette, maar met een vervaarlijk ge
luid toch ook toonde, dat hij zijn stad
hartstochtelijk lief heeft.

Wethouder Angenent was er volko
men „in". Zo geweldig, dat hij op een
gegeven ogenblik dacht de KAB te lei
den, want onder daverend gelach beti
telde hij de wethouder van Financiën
met penningmeester. Denk u eens in,
zo'n hoog personage als een wethouder
van Financiën! Neen, dat was te mal!

Op Zondag 2 April

VitesseAlw. Forward
ADOSucces
DEM—Helder
Velsen—WMS
Or. ZwartDSS
ASV—IEV
NAS—EHS
Onze Gez.Madjoe
VVSB—Teylingen
SJCArchipel

Inzendingen tot Zaterdagochtend 9
uur op open briefkaart aan de sportre
dactie van de Nieuwe Haarlemsche
Courant, N. Z. Voorburgwal 6573,
Amsterdam.

Over de prijsvraag wordt niet gecor
respondeerd. Binnenkomende klachten
over onjuistheden in de uitslag worden
onderzocht en zo nodig gerectificeerd.
Meent men dat de thuisclub wint, dan
vult men het cijfer 1 in, bezoekende
club is 2, gelijk spel is 3. Voor iedere
goede oplossing wordt één punt toege
kend.

Advertentie

van oude en moderne schilderijen en prenten

HAARLEM

WAGENWEG 102. TEL. 14011 - GR. MARKT 14. TEL. 12068

De tentoonstelling van werken der
leden van „Kunst zij ons Doel", dit
voorjaar voor het eerst in Huis van
Looy, levert geen verrassingen op. Ook
nu weer is van de meeste werkën niet
veel te zeggen, ten goede noch ten kwa
de. Onze mening over waarde en be
trekkelijkheid van het experiment al

dan niet met reden aldus betiteld
mag door de veeltaligheid, waarmee
tentoonstellingen met dit karakter de
laatste tijd in Haarlem zijn gehouden en
door ons besproken, als bekend veron
dersteld worden. Telkenmale zoeken
wij naar vertegenwoordiging van het
experiment tussen het geëxposeerde
werk van K.Z.O.D., maar telkenmale
tekent het het genootschap dat vanuit
zijn milieu het experiment zich niet
evolueert, tengevolge waarvan het de
progressieven uiteraard niet kan aan
trekken. Hierdoor kan deze oude Haar
lemse vereniging nimmer een dak zijn
voor de gehele Haarlemse kunstenaar
schap. Hiertoe zou het roer óm moeten.

Is het gevaar der experimentelen:
theater, bij de behoudenden is er het
gevaar dat het element der verrassing
ontbreekt. Dit is bij K.Z.O.D. geen ge
vaar meer, het is een realiteit van grote
omvang.

De enkele notities, waartoe de ten
toonstelling aanleiding gaf, betreffen
allereerst het Bloemstilleven van Rees.
Zijn grote verdienste is dat hij zo pret
tig „los", beschrijvend, schildert. Zonder
te tekenen, komt hij boven de materie
uit, wordt zijn verf kleur. Hij doet dit
evenwel zo pretentieloos, dat men
haast aan zijn stilleven voorbijgaat,
maar als men het eenmaal heeft opge
merkt. dan heeft het de volle bewon
dering.

Frans Verpoorten's Algierse botani
sche tuin (57) is sterk van voordracht
en van een grote monumentaliteit in
bouw en onderwerp. Damave gaf een
versie van het Kennemerplein met een
bijna macabre beklemming. Aprilbioe-
sem is voor hem bijzonder van behan
deling en getuigt van een levendige be
weeglijkheid. Houbein werkt.in vrijwel
gelijke opvatting. Stadsbeeld (18) is
mooi van toon.

Van Arens is een zeer vermeldens
waardige portretstudie te zien en van
Mandersloot een buitengewoon treffend
portret van zijn vrouw. Dit heeft een
geraffineerde doorwerking, waartegen
de afwerking van De Ru s North-State-
meisjes het niet uithoudt, zo min als bij
de serene zuiverheid verdraagt van
Wesseling's naaktstudie. Maria Rompel-
man zond een kleurrijk en fors geschil
derd bloemstuk in, Gerbrands enige
documentaires van Elswout en de lief
hebbers vinden er een v. d. Coik.

Teding van Berkhout toont zich van
een nog ongekende zijde in zijn litho,
die een verre visie op Golgotha geeft.

De tentoonstelling loopt tot 16 April.

L. T.

(Van onze correspondent)

Een loeiende huizenhoge vlammenzee
en een vqftal explosies, veroorzaakt
door uit elkaar spattende zuurstofcylin-
ders, wekten vanmorgen om half vijf
Breda. Een nitzonderlük felle en snel
vorderende brand woedde in de goede
renloods van het stationsemplacement
der Spoorwegen.

De brand was ontstaan in een wagon
van een langs de l®ods staande goede
rentrein, die juist werd gelost. Er schoot
plotseling een felle vuurstraal uit de
wagon die weldra in lichterlaaie stond.
Het vuur sloeg over op de ongeveer
honderdvijftig meter lange houten loods
en baande zich daar snel een weg door
het brandbare materiaal. De schade
moet zeer groot zijn. Omtrent de oor
zaak is nog niets bekend.

De brandweer, die spoedig ter plaatse
was, tastte het vuur met vijftien stralen
aan; zij kreeg assistentie van de brand
weer uit Ginneken.

4'