SPAANSE LUCHTBASES VOOR
ATLANTISCHE DEFENSIE?
STANDPUNT KONING LEOPOLD
IS NOG ONVERANDERD
TIEN GEESTELIJKEN IN PRAAG
VOOR STAATSGERECHTSHOF
i
Werkloosheid bedreigt sigarenmakers
Tot hoofd en hart
ONRUST
rond de K.A.B.
.Het weer.
GOERING'S SCHATTEN
GEVONDEN
NEDERLAND: Jagers en lichte bommenwerpers
Amerikaanse steun aan
Indonesië?
Nederl. militaire missie
in Indonesië
BESCHULDIGING: spionnage voor het Vaticaan
In Reus el meer dan 700 arbeiders op wachtgeld
Lening van 200 millioen
voor Indonesië
Verlaging benzineprijs?
ZATERDAG 1 APRIL 1950
73ste JAARGANG No. 24732
Bezwaren van Engeland en Frankrijk
Ten dele eigendom van
Koninklijk Huis
-
Onderhoud met Devèze Maandag a.s.
BIJDRAGE ATLANTISCH PACT
Versnelde zendingen
uit Amerika
Ter bestrijding van het
communisme
Marine ook buiten
Nederlands gebied
Overeenstemming over
omvang en inrichting
Goede Weeh-
Grootste proces onder het
communistisch regiem
ilm>
w
Accijnsverlaging de
oplossing
vvill^n i,aa^e,drijven die Karel
Rede van minister
Schokking
Bij opening der
ministersconferentie
MUNTEN MET BEELTENIS VAN
KONINGIN JULIANA
Verbeurdverklaring door
tribunalen
Resolutie te Bonn:
Aanstelling staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken
Staking bij K.P.M.
voorkomen
Ruim een millioen schade
bij brand te Breda
Meineed voor de
enquête-commissie
In verband met England-
Spiel
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postqiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boeniqter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Run.
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
booqte. Inqezorvden mededelingen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooqte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opqave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents per week.
f 1.52 per maand, f 4.55 per kwartaal.
Van betrouwbare zijde van de mili
taire conferentie in Den Haag verneemt
A.P., dat Spanje wellicht binnen enkele
maanden in het Atlantische verdedi
gingsstelsel zal worden opgenomen. Dit
zou dan waarschijnlijk geschieden in de
vorm van het pachten van Spaanse
luchtbases inplaats van door recht
streekse deelneming van Spanje aan het
Noord-Atlantisch Pact. De definitieve
beslissing hierover moet echter door de
allerhoogste instanties worden genomen.
De in Den Haag vertoevende militaire
adviseurs zijn het er over eens, dat
Spaanse luchtbases nuttig zijn. Spanje
zou gaarne bereid zijn de vliegvelden
af te staan.
Verwacht wordt, dat de ministers van
Buitenlandse Zaken der Grote Drie af
zonderlijk en daarna tezamen met de
ministers van de andere landen van het
Atlantisch Pact de kwestie in Mei a.s.
te Londen zullen behandelen. Reeds be
staat er een meerderheid voor toelating
van Spanje, maar er is eenstemmigheid
nodig.
Portugal is reeds lang een warm voor
stander van het opnemen van Spanje.
In de afgelopen maanden heeft het steun
gevonden. De oppositie komt op het
ogenblik hoofdzakelijk van Engeland,
dat in zekere mate hierin gesteund
wordt door Frankrijk. Sommige autori
teiten van het Amerikaanse departe
ment van Buitenlandse Zaken zijn er
ook tegen, maar hun standpunten heb
ben zich onlangs gewijzigd, en, naar ge
zegd werd, zouden zij er tenslotte wel
in toestemmen. Goed ingelichte per
soonlijkheden menen verder, dat Frank
rijk tenslotte zich bij de andere pact
genoten zal aansluiten, indien de Britse
regering er toe gebracht kan worden
haar ideologische bezwaren tegen het
regiem van Franco te laten varen.
De functie van de Spaanse luchtbases
in het Atlantische veiligheidssysteem
In het voormalige kasteel van Her
mann Goering „Feldenstein" is een ver
borgen schat ontdekt ter waarde van
ongeveer een millioen dollar. Donder
dag werd onder toezicht van autoritei
ten van de Amerikaanse hoge commis
sie en het leger en de Duitse politie een
begin gemaakt met de opgraving.
Het Duitse nieuwsagentschap D. P. A.
wist te melden, dat vele schatten vroe
ger toebehoord hebben aan het Neder
lands Koninklijk Huis en aan de fami
lie Rothschild en waarschijnlijk kunst
schatten waren die Goering van zijn
plunderingen in dc verschillende oe-
zette gebieden heelt overgehouden.
wordt van bevoegde zijde aldus omschre
ven:
Een van de redenen, dat Rusland er
van zal afzien West-Europa onder de
voet te lopen, is de represaillekracht
van de Amerikaanse strategische bom
menwerpers die de Russische verkeers-
en productie-centra kunnen vernielen.
Die bommenwerpers zijn doeltreffender
naarmate de bases dichter bij het doel
liggen. Indien de bommenwerpers kun
nen opereren vanaf Britse, Spaanse en
Turkse vliegvelden, zal Rusland zeker
aarzelen, zo werd gezegd, alvorens iets
te beginnen.
Militaire adviseurs hebben gerappor
teerd, dat de Spaanse vliegvelden snel
vergroot en verbeterd kunnen worden
teneinde een basis te vormen voor de
lange afstands-vliegtuigen. De passen,
die de toegang tot Spanje vormen, kun
nen verder gemakkelijk geblokkeerd
worden ingeval de Russen de rest van
het continent in hun macht zouden krij
gen.
Ml»
■s K
iëiiiiS
De veerboot Prins Bernhard", die door
de Duitsers tijdens de bezetting tot
zinken is gebracht, zal thans de veer
dienst tussen Vlïssingen en Breskens
gaan onderhouden. Op de werf van „De
Schelde" is zij gerepareerd. Gisteren
maakte de boot een proefvaart.
gen." In politieke kringen te Brussel
legt men het antwoord van Koning Leo
pold dan ook over het algemeen zo uit,
dat hieruit blijkt, dat de vorst voornemens
is zich strikt te houden aan zijn verkla
ring van 16 Maart, dat zonder verwijl
de Kamers bijeen geroepen dienen te
worden om een einde te maken aaif de
wet op het regentschap.
Men is over het algemeen van oordeel
dat, nu de koning duidelijk heeft te ver
staan gegeven, dat hij zijn standpunt
niet wenst te wijzigen, uit het onder
houd tussen de vorst en de kabinetsfor
mateur geen enkel element zal voort
komen, dat de laatste in staat zal stellen
de regeringscrisis in nationale zin op te
lossen.
Maandagmiddag om drie uur zal Ko
ning Leopold de Belgische liberale ka
binetsformateur, Albert Devèze, te
Pregny in audiëntie ontvangen. De ko
ning heeft geweigerd nog andere per
sonen te ontvangen, zodat Devèze het
zonder delegatieleden zal moeten stellen.
Het onderhoud zal „strikt vertrouwelijk"
zijn en er zal geen communiqué worden
uitgegeven.
In een Vrijdag uitgegeven communiqué
van het secretariaat van de koning
wordt gezegd, dat Koning Leopold, over
wegend het vitale belang voor het volk
om de crisis op zo kort mogelijke ter
mijn te beëindigen, het verlangen te
kennen had gegeven dat de heer Devéze
de nodige stappen zou ondernemen om
gisteren nog naar Pregny te reizen, ech
ter zonder daarbij de Belgische rege
ringsmissie naar de Haagse conferentie
•schade te berokkenen. Devèze heeft ge
antwoord, dat zijn aanwezigheid in Den
Haag tot Zondagavond absoluut nood
zakelijk is, en hierna is besloten dat de
liberale formateur Maandagmiddag een
bezoek aan Koning Leopold zal brengen.
Uit het communiqué blijkt duideljjk,
dat Koning Leopold niet van plan is
terug te komen op zijn weigering om
af te treden. In 8e verklaring wordt ge
zegd: „De heer Devèze vroeg ontvangen
te worden om zijn conclusies over de
onderhandelingen, welke hij als kabi
netsformateur voerde, te bespreken, de
koning zal hem in dit verband ontvan-
Het Nederlandse aandeel in de geza
menJijke luchtmacht van de landen van
het Atlantisch Pact zal bestaan uit groe
pen jagers en lichte bommenwerpers. Dc
omvang van deze luchtmacht wordt
mede bepaald door het aandeel, dat de
andere vier landen van de West-Euro
pese Unie zullen kunnen leveren, aldus
vernemen wij in conferentie-kringen in
Den Haag.
Gloster „Meteor"-straaljagers zijn be
stemd voor de luchtverdediging bij dag
licht. Om nachtelijke vliegtuigaanvallen 't
hoofd te kunnen bieden, zullen nacht
jagers, met radar uitgerust, worden aan
geschaft. Het is nog niet bekend, welk
type toestel voor dit doel door Neder
land zal worden uitgekozen. De lichte
bommenwerpers dienen voor ondersteu
ning van de lucht uit van militaire ope
raties op de grond.
Van ons land zal ".alleen een op het
nationale inkomen en de financieel-eco-
nomische situatie afgestemd evenredig
deel van de gemeenschappelijke lucht
macht kunnen worden gevraagd.
Dit betekent in aanzienlijke mate
steun van financieel sterkere partners,
wier productie-vermogen het onze over
treft. Deze steun is reeds merkbaar. On
der de eerst te verschepen Amerikaanse
wapenleveranties bevinden zich lesvlieg-
tuigen voor de Nederlandse luchtmacht.
Ook bij de opleiding van vliegers helpen
de partners elkaar. Na het Canadese en
Amerikaanse aanbod tot gratis opleiding
van vliegers, wordt ook een dergelijk
aanbod van Engeland verwacht.
Willen de deelnemers aan het Atlan
tisch Pact binnen niet al te lange tijd
over een sterke luchtmacht beschikken,
dan zullen de Ver. Staten, zo zeggen
deelnemers aan de conferentie, in ver
sneld tempo vliegtuigen en luchtdoel
artillerie moeten zenden.
Nederland bijvoorbeeld zal eerst over
3|/s jaar kunnen beschikken over de 150
Glosters „Mark VIII", die thans bij Fok
ker worden gebouwd. Hetzelfde geldt
voor België.
In Nederlandse militaire luchtvaart
kringen hoort men verder wel de op-
President Truman -heeft gisteren me
degedeeld wapenzendingen tegen de
dreiging van het communisme voor drie
zuid-oost-Aziatische landen goedgekeurd
te hebben.
Welingelichte zegslieden verklaarden,
Rat het Departement van Defensie voor
gesteld had Indo-China wapens ter
waarde van 15.000.000 dollar te sturen.
Thailand zou voor 10.000.000 dollar ont-
vangen en Indonesië voor 5.000.000 dol
lar.
Het geld staat de president ter beschik
king dank zij een bedrag van 75.900.000
dollar, dat het Congress verleden jaar
toegewezen heeft voor de bestrijding
van het c'ommunisme in China, aldus
«leidt A.P.
vatting verkondigen, dat de bouw van
een luchtmacht primair is bij het op
stellen van een defensieplan. Zelfs wordt
hier en daar gepleit voor een vergroting
van het luchtmachtbudget ten koste van
de marinebegroting. Van bevoegde zijde
vernemen wij evenwel, dat de Neder
landse chefs van staven volkomen een
stemmig zijn inzake de harmonische op
bouw van de Nederlandse strijdkrachten.
De chefs van staven van de landen
van het Atlantisch Pact zijn bij het vast
stellen van het gemeenschappelijke ver
dedigingsplan overeengekomen, dat de
Koninklijke Marine zich niet zal be
perken tot de verdediging van Neder
landse havens en kustgebivden. Dv Ne
derlandse marine is opgenomen in het
beveiligingsplan van de vitale verbin
dingslijnen ter zee, aldus vernemen wjj
van doorgaans welingelichte zijde.
België heeft gisteren de bilaterale
overeenkomst met de V. S. inzake het
militaire hulpprogramma bekrachtigd.
Hierdoor is een einde gekomen aan de
stroom van geruchten, als zou de pro
cedure, tengevolge van de Belgische
crisis, niet op tijd plaats kunnen vinden,
zodat er vertraging in de aflevering van
de wapens zou ontstaan.
De bekrachtiging geschiedde door
Prins Regent Karei en dc Belgische
minister van Buitenlandse Zaken Paul
van Zeeland.
(Van onze politieke redacteur)
De staatssecretaris van Oorlog, mr. dr.
Fockcma Andreae, heeft gisteren mee
gedeeld, dat tussen de regeringen van
Indonesië en Nederland te Djakarta
tijdens de Unie-conferentic overeenstem
ming bereikt is over de inzichten en de
omvang van de Nederlandse militaire
missie in Indonesië. Zij zal achthonderd
hoofden omvatten, inclusief het Marine
personeel. benevens een honderd man
hulp- en bedieningspersoneel.
Beide partijen waren van oordeel, dat
het zowel om zakelijke als om psycho
logische redenen raadzaam is aanvanke
lijk de militaire missie bescheiden van
omvang te doen zijn. Deze regeling geldt
voor de eerste periode tot de voltooiing
van de liquidatie van het K.N.I.L. Dc
leden van de militaire missie vormen
kaderpersoneel, dat naar gelang de be
langen vari het Indonesische leger dit
vorderen over de gehele Archipel kan
worden gedetacheerd.
Een Belgisch jachtvliegtuig is gisteren bil
Bodendorf bij Remagen tegen een berg op
gevlogen en geëxplodeerd. De piloot kwam
om het leven.
Tegemoetkomend aan het ver
heugende verlangen der Ka
tholieken om bewuster en met
meer inzicht deel te nemen aan het
leven der Kerk, publiceren wij op
deze vooravond van Palm-Zondag
een beschouwing op pag. 3 van de
paters Norbertijnen van de Abdij van
Berne over „zin en betekenis der
plechtigheden van morgen".
Deze beschouwing wordt voorafge
gaan door een algemene inleiding,
die tevens betrekking heeft °P
soortgelijke artikelen over de litur
gie van Witte Donderdag, Goede
Vrijdag en Paas-Zaterdag, welke
wij telkens op de vooravond dezer
feesten zullen doen verschijnen.
Waar het deelnemen aan het leven
der Kerk de kern onzer geloofsbe
leving uitmaakt en in zoverre be
langrijker is dan allerlei acties, orga
nisaties en bewegingen op zich (deze
hebben slechts betekenis voor zover
zij daartoe leiden of dit bevorderen)
rekenen wij het tot de taak van een
katholiek blad om in de hierop be
trekking hebbende voorlichting naar
vermogen bij te dragen.
In het Staatsgerechtshof in Praag is
gisteren een proces begonnen tegen tien
R.K. abten en monniken, die beschuldigd
worden van hoogverraad, spionnage voor
het Vaticaan en ondermijning van het
gezag van de staat.
Het officiële Tsjechische persbureau
deelde mede, dat drie van de beklaagden
hiërarchisch gelijk staan met bisschop
pen. Dit is het grootste tegen de katho
lieke geestelijkheid gerichte proces, sinds
de communisten twee jaar geleden aan
dc macht kwamen, aldus meldt A.P.
Het proces is zorgvuldig geheim ge
houden en er zijn van te voren geen bij
zonderheden over uitgelekt. Ondanks de
verklaringen van het officiële pers
bureau, dat het proces wordt bijgewoond
door binnen- en buitenlandse journalis
ten, zijn verschillende Westelijke ver
slaggevers er niet in geslaagd toegang
tot het gerechtshof te verkrijgen.
Onder de beklaagden bevinden zich de
abt van het beroemde klooster te Nova
Rise, Augustin Machalka, de abt van het
klooster Zeliv in Midden-Bohemen, Bo-
humil Vi Tajovsky en pater Frantisek
Silhan, die geïdentificeerd werd ais
„pater-provinciaal van de Orde der Je
zuïeten in de Tsjechoslowaakse repu
bliek". Hun arrestatie was reeds eerder
door katholieke zegslieden bekend ge
maakt.
De openbare aanklager zei. dat de
beklaagden „als getrouwe dienaren
van het Vaticaan gewerkt hadden voor
de spionnagedienst van het Vaticaan
en zich schuldig hadden gemaakt aan
subversieve activiteit tegen de Repu
bliek voor het Vaticaan, een mogend
heid, welke vijandig staat tegenover
ons en probeert de regering omver te
werpen".
Volgens het officiële persbureau heeft
(Van onze verslaggever)
Het Brabantse dorp Reusel telt 3500
'"U'""=rs-,BlJ.na 14°0 van deze mensen
werken als sigarenmaker(-maakster) in
Willem II Aida, Velasquez, Agio en So
prano er hebben gevestigd. Het mate
riele wclzun van Reusel en zijn bewo
ners staat of valt met de sigarenindus-
tnè. In deze dagen heeft het er alle
schijn van dat het zal vallen. Veertien
dagen geleden, op 13 Maart, stelde elk
der fabrieken een niet onbelangrijke
groep arbeiders op wachtgeld. Op het
ogenblik is de situatie zó dat het aantal
wachtgelders ongeveer 700 a 750 be
draagt en er zijn in Reusel 200 gezinnen
waarvan het hoofd werkloos is. Op 29
April, wanneer dc wachtgeldregeling
afloopt, komen de getroffenen „in de
overbrugging". Het einde zal voor hen
de D.U.W. zijn. En dit alles is nog
slechts een fase in een fatale ontwikke
ling. Reeds werken de nog resterende
arbeiders op de fabriek van Willem II
nog slechts halve dagen, reeds gaat het
gerucht dat Karei I, het omvangrijkste
bedrijf, zijn deuren zal sluiten. Blijven
de moeilijkheden in de sigarenindustrie
onze lezers kennen ze uit een vorige
publicatie voortduren, dan kan men
zonder ook maar een zweem van pathe
tiek zeggen dat een dorp met de onder
gang wordt bedreigd. Een totale werk
loosheid in deze tak van nijverheid zou
Reusel tot in de wortel van zijn bestaan
aantasten.
Economische moeilijkheden heeft het
welvarende dorp 95 pCt. van de wo
ningen zijn er het eigendom van de be
woners! nooii gekend. Sinds 1923 tel
de Reusel nooit meer dan drie werk
lozen per jaar. Zelfs de zwartste voor
oorlogse crisis heeft er nooit ook maar
enige invloed gehad. Nergens voltrok de
industrialisatie zich in zo'n schone har
monie dan in Reusel, waar het surplus
aan arbeidskrachten steeds zonder de
geringste moeilijkheden naar de siga
renindustrie werd overgeheveld.
Is het dan wonder dat het probleem
van de plotseling voor de poorten staan
de werkloosheidscatastrophe de bevol
king en in het bijzonder dc bestuurde-
ren van het plaatsje volkomen over
rompelde? Natuurlijk, men had de ge
varen, verbonden aan de eenzijdigheid
van dc in het dorp gevestigde industrie
onderkend. Sinds lang is het gemeente
bestuur bezig te trachten andere takken
van nijverheid aan te trekken. En een
door het kort geleden door het Econo
misch Technologisch Instituut in Til
burg uitgebracht rapport getuigt er van
dat Reusel voor het vestigen van
nieuwe industrieën uitermate gunstig is
gelegen. Maar wat doen die overigens
hoopvolle perspectieven er toe nu de
economische situatie zonder enige over
gang dermate kritiek is geworden?
Wij spraken er over met de bur
gemeester, de heer C. A. A. van
Beek, die gewaagde van „een slag,
die was aangekomen", maar ove
rigens nog in onzekerheid verkeer
de. „Ik krijg geen inlichtingen van
de sigarenfabrikanten", aldus bur
gemeester Van Beek, „waarschijn
lijk vanwege een wel begrijpelijke
bedrijfstactiek. Maar in mijn ge
meente en dat is even begrijpe
lijk heerst min of meer een pa
niekstemming. De sigarenindustrie,
die ons er altijd prachtig doorheen
heeft geholpen, laat ons plotseling
in de steek".
Maatregelen? Burgemeester Van Beek
zou biy zijn als hij de plotseling op
straat staande arbeiders „tenminste
maar voorlopig kon opvangen". Het
werk in de D.U.W. achtte hij zowel
lichamelijk als psychisch voor de siga
renmakers, die per .slot van rekening
toch fijn handwerk verrichten, volko
men' ongeschikt. „Zij kunnen niet de
schop hanteren". Een oplossing-op-de-
lange duur achtte de magistraat uiter
aard de vestiging van andere indus
trieën; een onmiddellijke verlichting
van de moeilijkheden zag hij in een
verlaging van de accijnzen op de siga
ren.
Verlaging van dc accijnzen. Dat was
vanzelfsprekend ook de wens van een
vooraanstaand man uit de sigarenindus
trie in het dorp. „Als de accijns naar
beneden gaat." zo argumenteerde hij,
„zullen er meer sigaren gerookt worden,
zodat de opbrengst van de verlaagde
belasting tóch ongeveer dezelfde zal
zijn." Al wilde hij daarbij niet de wel
licht belemmerende omstandigheid uit
schakelen, dat de jonge generatie het
roken van sigaren nog moet leren. Maar
ir. ieder geval zou een tegemoetkoming
in dezen van het departement van Fi
nanciën het gevaar van werkloosheid
althans voor het ogenblik afwen
den.
Voor het ogenblik. Want, aldus onze
zegsman, een verder gaande mechani
satie in het bedrijf die tot nu toe nog
enigszins wordt belemmerd door een
overigens binnenkort aflopende mecha-
nisatiewet zal dat gevaar onvermij
delijk doen toenemen en zelfs onafwend
baar maken. Op het ogenblik is de si
tuatie nog zo, dat het vervaardigen van
sigaren voor de ene helft een kwestie
van handwerk, voor de andere helft van
machinale bereiding is. Is het te zjjner
tjjd mogelijk z.g. „compleet-machines"
aan te schaffen, dan zullen dc sigaren
goedkoper worden, maar de werkloos
heid in deze branche zal definitief
zijn.
Definitief. Ook voor Reusel. Een dorp,
waarvan burgemetster v. Beek met be
grijpelijke trots getuigt dat „het altijd
ongerept en zichzelf is gebleven dat het
nóóit arbeidsconflicten van welke aard
dan ook heeft gekend".
Reusel staat nu voor moeilijkheden,
die wellieht zijn existentie, maar in
ieder geval zijn ongereptheid op het
spel zetten.
Plechtige begrafenis in Bangkok van
ex-koning Phra Paramende Malta
Ananda Mahidol Sayamindradiraj van
Thailand, Tweehonderd leden van leger,
vloot en luchtmacht trekken de praal
wagen, waarin de stoffelijke resten zich
bevinden.
abt Michalka bekend schuldig te zijn
aan al de tegen hem ingebrachte be
schuldigingen. Hij zou verklaard heb
ben, dat hij kort na de communistische
machtsgreep in Februari 1948 „een cam
pagne tegen de staat" begonnen was, wel
ke o.a. bestond uit het bijeenbrengen
van vuurwapens en de verspreiding van
illegale pamfletten. Hij zou ook bekend
hebben een aan het klooster toebeho
rende schat, bestaande uit juwelen, Tsje
chisch geld en andere waardepapieren,
waaronder enige Amerikaanse dollars, in
de kelder van het klooster verborgen te
hebben.
De andere beklaagden zijn: pater Syl
vester Braito O.P., professor in de theo
logie aan de universiteit te Olmuetz, pa
ter Theodore Matilak C.S.S.R.. pater Adolf
Kajpr S.J., pater Frantisek Mikulas S.J.,
pater Jan Blesik C.S.S.R., pater Josef
Urban O.F.M. en pater Stanislaf Bartak
van het klooster te Nova Risa.
Er is overeenstemming bereikt over
een lening van Nederland aan Indonesië
groot f 200 millioen, aldus vernam
Anela van doorgaans welingelichte
zijde.
Op de conferentie der Unieministers
werd eveneens overeenstemming bereikt
ten aanzien van een financiële regeling
betreffende de uitbetaling der pensi
oenen.
Officieel wordt ons het volgende me
degedeeld: „Daar de regering van de
benzinemaatschappijen de garantie heeft
gekregen, dat geen hogere marges door
hen in rekening zuilen worden gebracht
bij een vrije prijs, dan in de maximum
prijs verdisconteerd waren, heeft de
minister van Economische Zaken beslo
ten de maximumprijsregeling voor
autobenzine met ingang van 1 April
1950 te doen vervallen.
Gezien de verlaging van de notering
op de wereldmarkt, mag dientengevolge
in dc naaste toekomst enige verlaging
van de benzineprijs worden verwacht".
Bij de opening van de conferentie van
de ministers van Defensie van de lan
den van het Atlantisch Pact, heef mi-
hister Schokking hedenmorgen een re
de gehouden, waarin hij verklaarde, dat
do Nederlandse regering het als een eer
beschouwt, dat haar uitnodiging wc.d
aanvaard en dat Den Haag werd uit
gekozen als plaats van samenkomst van
de militaire organen van het Atlantisch
Pact. Tot besluit sprak de minister na
men de regering de hoop uit, dat de
conferentie goede resultaten zou mo
gen opleveren.
Binnenkort zal een begin worden ge-
niaakt met het in omloop brengen van
nikkelen en bronzen munten, waarop
de beeltenis van Koningin Juliana is
aangebracht. Ook thans werd de Ko
ninklijke beeldenaar vervaardigd naar
een ontwerp van prof. L. O. Wencke
bach.
Op de munten is de rechter gelaatshelft
van Koningin Juliana afgebeeld terwijl
van Koningin Wilhelmina de linker ge
laatshelft werd afgebeeld Dit is over
eenkomstig de Nederlandse traditie vol
gens welke opeenvolgende vorsten op
munten beurtelings naar links en rechts
zien. Het kapje op het haar van Ko
ningin Juliana is hetzelfde als zij droeg
.gelegenheid van de inhuldigings
plechtigheid. De tegenzijde der munten
ondergaat geen wijziging.
De verbeurdverklaringen, door de -tri
bunalen uitgesproken, belopen een be
drag van ongeveer f44 millioen wat
echter nog niet geheel is gelioiiideerd,
aldus de minister van Justitie in zijn
antwoord op de betreffende vragen der
Eerste Kamer-leden over zijn begroting.
Verwachting tot Zondagavond:
Meest zwaar bewolkt met af en toe
lichte regen. Matige tot krachtige cn
langs de Waddenkust tijdelijk harde
wind tussen Zuid-West en West. Wei
nig verandering in temperatuur.
Zondag: Zon: 6.14—1.14; Maan:
19.03—6.06.
Maandag: Zon: 6.1219.16; Maan:
20.37—6.19.
Het West-Duitse parlement heeft gis
teren een resolutie aangenomen, waarin
kanselier Adenauer verzocht wordt zo
spoedig mogelijk een staatssecretaris
voor Buitenlandse Zaken' en aangelegen
heden betreffende het bezettingsstatuut
aan zijn kanselarij te verbinden. De
staatssecretaris dient, volgens de resolu
tie, aan het hoofd te staan van een afde
ling voor deze zaken.
Adenauer heeft verklaard, dat het
steeds zijn bdoeling was twee staatsse
cretarissen te benoemen, een voor bin
nenlandse en een voor buitenlandse aan
gelegenheden. De benoeming van de
tweede was vertraagd door „bijzondere
omstandigheden".
Volgens het bezettingsstatuut ressor
teert de behandeling van West-Duits-
land's buitenlandse politiek onder de
geallieerden. In het uit dertien leden
bestaande kabinet van de Federale Re
publiek heeft geen minister van Buiten
landse Zaken zitting.
De Oost-Duitse veiligheidspolitie is begon
nen veiligheidscommissies van communisti
sche burgers in alle steden en dorpen van
de Russische zone in het leven te roepen,
die vrijwillig zullen pogen agenten, sa
boteurs en andere vijanden op te sporen.
Op het laatste ogenblik is Vrijdag een
staking voorkomen, welke het interin-
sulaire verkeer in Indonesië zou hebben
lamgelegd.
Op een vergadering van vakbondbe
stuurders en functionarissen van het
ministerie van Arbeid heeft de K. P. M.
besloten toe te geven aan de eisen tot
loonsverhoging van de arbeiders. De so
ciale voorzieningen voor de arbeiders
zullen ook verbeterd worden.
Over de oorzaak van de brand, die
Donderdagmorgen de goederenloods op
het Bredase stations-emplacement in
een minimum van tijd in as legde, is nog
altijd niets met zekerheid bekend. Wel
is er een sterk vermoeden in een be
paalde richting. Men veronderstelt na
melijk, dat er bij het lossen in een der
wagons gerookt is, of dat een looplamp
is gebruikt, waarin kortsluiting ont
stond. Hierdoor zou dan een bus met
cellulose in de wagon vlam hebben ge
vat. waarna het vuur op de loods is over
geslagen.
Op het ogenblik wordt nagegaan,
welke goederen en in welke hoeveel
heden deze zich ten tijde van de brand
in de loods bevonden. Er wordt gespro
ken van een schade van ruim een mil
lioen gulden, maar meer dan een glo
bale schatting is dit niet.
Het hart is de beste gids, die we j
kunnen volgen.
(Van een bijzondere medewerker)
In enkele bladen zijn de laatste weken
publicaties verschenen rond de
K.A.B., die een nader bezien over
waard zijn. Sommige dezer commenta
ren noemden zich vrijmoedig, maar ver
dienen onmiddellijk de kwalificatie van
eerlijke waarschuwing en gezonde cri-
tiek.
Andere waren vrijmoedig maar kun
nen zeker geen aanspraak maken op do-
venbedoelde kwalificatie. Hier was eer
der sprake van gebrek aan inzicht en
onjuiste waardering. Deze publicaties
als uiting van een zekere onrust rond de
kwantitatief sterkste organisatie in Ne
derland staan niet op zich. maar vor
men een geheel met gesproken opinies,
die men nogal eens beluisteren kan in
diverse kringen. Mensen, ook priesters
soms, die eertijds enthousiaste voorvech
ters waren, betonen thans tegenover de
zelfde beweging een opmerkelijke re
serve. Vraagt men naar de reden, dan
wordt meer dan eens gesteld: het is
juist niet dezelfde beweging; onze sym
pathieën zijn gelijk gebleven, maar de
beweging is veranderd.
Laat ons beginnen met te zeggen, dat
we, vooral aan degenen, die inzicht en
begrip tonen te hebben in en van een
bepaalde zaak, vanzelfsprekend volledig
het recht toekennen deze gekende zaak
op mogelijk zwakke punten te critiseren.
Omstandigheden kunnen dit recht zelfs
tot plicht maken. Tot degenen die wij
dit recht zonder enige twijfel zouden
willen toekennen behoort bijv. de vrij
moedige commentator in De Tijd, die
door zijn beschouwing, voorafgaande aan
de critiek, een terzake volledig kundig
inzicht toont in het wezen van de K.A.B.
Heel anders wordt het wanneer men cri-
tiseert. ondanks het feit, dat men de
zaak niet begrijpt, of juist misschien,
ómdat men de zaak niet begrijpt. Zo be
sprak dezer dagen een gezelschapje intel
lectuelen de commentaren in „De Tijd" en
„De Nieuwe Eeuw" en de algemene me
ning van deze kringleiders was: ,.De
critici hebben gelijk, het is al K.A.B. wat
de klok slaat. Men kan geen stap buiten
de deur zetten of men stoot op die K.A.B.
Daar is geen terrein van het leven of
deze mensen menen zich ermede te moe
ten bemoeien. Het gebied van de volks
gezondheid, van de cultuur in het alge
meen. van de charitas. van de consump
tie. van de opvoeding, overal bemoeit
zich die K.A.B. mee. Laat ze zich toch
tot haar taak beperken en met de re
gering vechten over lonen en prijzen
voor een goede rechtspositie zorgen van
de arbeiders, maar daarmee moet het
afgelopen zijn.
Voor al het overige zijn gespeciali
seerde instanties en instellingen verant
woordelijk: de Katholieke Actie, het Wit-
Gele-Kruis, de Middenstand (excuseer de
onvergelijkbare grootheden), en zo
voort".
Zoals boven reeds gezegd hebben we
de. vrijmoedige commentator het recht
gegeven te critiseren. Maar die heeft
dan ook zeker niet de zaak zó gesteld
als de hier bedoelde critici. Deze per
sonen, De Nieuwe Eeuw inbegrepen,
tonen gebrek aan inzicht in het wezen
van de K. A. B. en we zullen nu niet
gaan schermen met uitspraken van Paus
en Bisschoppen, we willen niet een
beroep doen op het nog steeds rechts
geldige Bisschoppelijke communiqué
van 1916, waarin aan de standsorgani
satie met name de behartiging van alle
belangen van de gehele arbeidersstand
nadrukkelijk werd opgedragen. We wil
len de feiten stellen zoals ze zijn en
dan hebben we vooreerst rekening te
houden met deze werkelijkheid dat de
Nederlandse bevolking nu eenmaal voor
welhaast 75 pet. wordt gevormd door de
arbeidende stand. Er is een periode, ge
weest, dat dit helaas niemand iets zei.
Een kleine bovenlaag had eenvoudig de
macht, bezat het recht van de sterkste
dat de facto tevens het sterkste onrecht
was. In uitdrukkingen als: „een arm
mens heeft niets te zeggen," was de toe
stand van de arbeider ten voeten uit ge
tekend. Toen is in het arbeidershart
zelf de bewustheid gewekj van het on
recht, waaronder die arbeidende mens
gebukt ging, hij vond daarbij steun in
die grondwet van de sociale rechtvaar
digheid, de. encycliek Rerum Novarum,
speciaal geschreven over de toestand
van de arbeidende klasse. Men dient
zich goed te realiseren voor welk een
onmeetbaar zware opdracht zich de
stichters dezer beweging zagen gesteld
en wisten gesteld. Die arbeider was ge
slacht na geslacht de niet meegetelde
geweest, he.t pre ïuctie-instrument. zelfs
zo dat óe liberaal Cort van der Linden
rond de negentiger jaren erkende „dat
de arbeiders wettelijk vrij zijn. maar
feitelijk de slaven der kapitalisten".
Zij hadden nooit kans het hun door
God gegeven verstand zo te vormen en
te ontwikkelen, dat zij zelfstandig oorde
lend in de maatschappij konden staan.
Toen de zachtmoedige Ariëns eenmaal
de ontroering over het eigen lot opge
voerd had tot bewogenheid, die aanzet
tot een daad, greep de gespierde Schaep-
man helpend toe. En wie nu nog eens
zijn rede leest, gehouden op 1 October
1893 te Zwolle, waarin hij de statuten
van de toen opgerichte bond van R. K.
Werkliedenverenigingen in hét Aarts
bisdom Utrecht van commentaar voor
zag, begrijpt wat hij bedoelde, toen hij
zijn mannen bezwoer: „Al houd je een
potlood nog zo krom in je vingers, als
je het maar zelf doet". In zijn geschre
ven inleiding zegt hij letterlijk: ..Waar
om alleen werkliedenverenigingen. Het
eerste is een zeer bekende uitspraak, die
hier antwoord geeft: wat tnen voor de
arbeiders wil doen. doet men door hen.
Men kan veel voorbereiden, helpen, be
vorderen door raad en daad; als het op
het eigenlijke punt aankomt, moet de
arbeider zelve de man zijn".
(Vervolg op pag. 5 zevende kolom)
De Enquêtecommissie heeft aan de
Tweede Kamer medegedeeld, dat op het
ogenblik een vierde en vijfde deel van
haar verslag in bewerking zijn. Een
groot gedeelte daarvan is reeds in een
eerste en soms ook reeds in een tweede
lezing gezet. Voltooid zijn deze delen
echter nog niet en de commissie kan
thans ook nog niet precies aangeven,
op welk tijdstip ze voor publicatie ge
reed zullen zijn. Beide delen worden
zeer omvangrijk.
Voor het eerst heeft de commissie
zich genoodzaakt gezien de stukken,
betrekking hebbende op het verhoor
van een voor haar verschenen getuige,
te stellen in handen van de officier van
Justitie wegens verdenking van mein
eed. Het betrof hier een getuige inzake
het England-Spiel.
