Het puik van zeevarend Nederland
getuigt van zijn belangstelling
1
m
m
WIJK AAN ZEE: DE BRUID IN DE LENTE
I
Chefarine 4"
Totale maansverduistering op 2 April a.s.
Indrukwekkend schouwspel in
de avonduren
ONRUST
rond de K.A.B.
GENERAAL BRADLEY BEZOEKT
KERKHOF TE MARGRATEN
v,OeibaaffruU-'
ZEEVAARTSCHOOL OP TERSCHELLING
BESTAAT VIJF EN ZEVENTIG JAAR
Emigranten naar Australië moeten
even geduld hebben
P
KORSTEN van 1848
Pleidooi voor wijziging
in kiesstelsel
Gehuwden mogen voortaan overkomen
in gezinsverband
Storm in glas water
De badplaats siert zich op
Nu 4 beroemde mid
delen tegen pijnen.
taÊnsSEMS
ZATERDAG 1 APRIL 1950
PAGINA 5
Voorstel van mr. Oud op
V.V.D.-vergadering
WJP
N.V.
KING'S
VIRGINIA
MIJNHAR&TJE5: DE CACHET,
Koninkl. onderscheiding
Heerengracht 408 Amsterdam
WELKOM IN KLEIN-ZWITSERLAND
Enkele duizenden gasten
Wanneer zware hoofdpijn, hevige
zenuw- ol andere pijnen niet te
verdrijven zijn, neem dan eens
Chefarine „4". Elk tablet bevat
vier wereldberoemde genees
middelen. Eén ervan - Cbelarox -
zorgt dat zelfs de gevoeligste
maag tóch niet van streek raakt.
actui*/
Passagierslijsten
Dank voor verzorging van de graven
Tijdens de oorlog
uitgeweken
En nu betalen
JONGETJE NAM EEN BROOD
IN HONGERWINTER
Zenuwachtige agent schoot
ENKELE NIEUWE GEVALLEN
VAN VOGELPEST
Van onze speciale verslaggever)
Er is een tijd geweest, dat de Waddeneilanden, deze klassieke mensenreser
voirs van onze koopvaardij, op Ameland na, elk een zeevaartschool bezaten. Hier
van heeft zich op de dag van heden alleen het instituut van Terschelling, de
zeevaartschool Willem Barentsz" gehandhaafd. Vrijdag bestond deze 75 jaar en
dat gaf aanleiding tot een grootse viering op het eiland, waarbij het puik van
zeevarend Nederland van zijn belangstelling getuigde. Zo waaide Vrijdagmiddag
hoog van de Brandaris de vaderlandse driekleur, hingen overal in West de vlaggen
uit en waren de schepen in de haven gepavoiseerd. Er was zelfs een flottïlle van
vijf mijnenvegers ter opluistering op bezoek en dat alles maakte een recht feeste
lijke indruk toen de extra-boot van de Terschellinger Stoomboot Mij. de vele
genodigden van het vasteland voor de wal bracht,.waar leerlingen van de school,
tn uniform, ter begroeting stonden opgesteld.
Het grootste lokaal van de school, ver
sierd met de kleuren van Terschelling
rood, blauw, geel, groen en wit kon
nauwelijks de vele belangstellenden ber
gen, tezamen gekomen voor de herden-
kings-bijeenkomst. De commissaris der
koningin in Friesland werd hierbij ver
tegenwoordigd door de heer J. L. Hoog
land, lid van Gedeputeerde Staten, en
de minister van O. K. en W. door de
heer W. Polderman, inspecteur van het
nijverheidsonderwijs. Verder waren er
o.m. de heren P. S. van 't Haaf, inspec
teur-generaal van de scheepvaart, kapi
tein-luitenant ter zee B. C. Mahieu, Chef
Staf, vertegenwoordiger van de comman
dant zeemacht in Nederland, luitenant
ter Zee P. 't Hart, commandant van het
flottille mijnenvegers, op bezoek in de
haven, F. de Boer, directeur Ned. Dok
en Scheepbouw Mij., D. Rahusen, direc
teur N.S.M. „Oceaan", G. Doeksen, direc
teur K.H.L., H. Th. de Booy, directeur
N.Z.H.R.M., verschillende inspecteurs
van Nederlandse scheepvaartmaatschap
pijen en directeuren van zeevaartscholen
in Nederland, alsmede pater F. J. van
Leur O.E.S.A., uit Witmarsum, zielzorger
van de katholieke leerlingen der school.
Ook tal van oud-leerlingen, voor zover
niet op alle wereldzeeën, waren voor de
herdenking naar het eiland gekomen;
zelfs is één leerling, die bij de opening
der school in 1875 werd ingeschreven,
nog in leven: de thans 89-jarige heer G.
Doeksen op Terschelling.
De burgemeester van Terschelling,
de heer J. de Vos, begroette de geno
digden, waarna de heer R. Teensma,
directeur der school, een overzicht gaf
van de historie van het instituut, dat
destijds met één directeur-leraar van
21 jaar en 26 leerlingen begon en thans
14 leerkrachten en 160 leerlingen telt,
modern gehuisvest is en geoutilleerd
en in 1935 met een internaat werd uit
gebreid.
De heer Polderman sprak namens de
minister van onderwijs en wees o.m. op
de grote behoefte bij de koopvaardij aan
scheepswerktuigkundigcn, waarvoor
aan de Terschellinger zeevaartschool
eveneens een opleiding bestaat. Gedepu
teerde Hoogland legde de nadruk op^ de
verwantschap tussen Friesland en Ter
schelling en bood een foto aan van het
portret der koningin, vervaardigd door
de Friese schilder C. Reisma. Tenslotte
werd het ontwerp getoond voor een
bronzen borstbeeld van Willem Barentsz,
te vervaardigen door de beeldhouwer J.
van der Wielen, dat als geschenk van
reders en oud-leerlingen in de hal van
de school zal worden geplaatst.
's Avonds verenigden zich de genodig
den aan een diner in hotel Nap, terwijl
het avondlijk West-Terschelling zjjn roep
van „Parijs van het Noorden" eer aan
need: de Brandaris baadde in strijklicht,
de jubilerende school was geïllumineerd,
muziek trok bij het schijnsel van bran
dende fakkels door het dorp en zelfs hier
geurden patates frites. Vanmiddag zijn
er sportwedstrijden en vanavond wordt
een revue opgevoerd.
En Zondagmiddag komt het Terschel
linger voetbalelftal in het veld, waarbij
aanvankelijk als tegenstander was uit
genodigd niets minder dan de noordelij
ke kampioensploeg Heerenveen. Heeren
veen moest echter tegen Ajax spelen en
daarop hebben die van Skilge hun as
piraties wat lager gesteld en zal thans
Friesland morgen de gast zijn.
Op de Vrijdag gehouden algemene
vergadering van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie heeft de voor
zitter, mr. P. J. Oud, een pleidooi gehou
den voor wijzigingen in ons kiesstelsel,
die de band tussen kiezers en gekoze
nen versterken. Naar het kiesstelsel van
voor 1917 kunnen wij, aldus mr. Oud, niet
terug, maar tussenvormen tussen een
districtenstelsel en een evenredig stelsel
zijn zeer goed denkbaar. De nieuwe
West-Duitse staat heeft verleden jaar
het voorbeeld gegeven. Daar hebben 276
districten ieder hun eigen Bondsdaglid
en worden de al te grote onevenredig
heden met behulp van omstreeks 130
toeslagzetels gecorrigeerd
Bij een dergelijk stelsel zullen wij niet
terugkeren tot de verhouding regering
tegenover oppositie in het begin dezer
eeuw. De toestand zal ook dan wel zo
blijven, dat. schakelt men de commu
nisten uit, drie grote groepen van na
genoeg dezelfde sterkte overblijven: de
socialisten, de katholieken, en een
„troisième force", bestaande uit de AH,
CHU en VVD. Uit tenminste twee dezer
groepen moet de regeringsmeerderheid
voortkomen. De katholieken houden de
balans.
Advertentie
&CO
ROTTERDAM
KON. MEUBELFABRIEK
KLEIWEG 244 TEL 84764
Meubelen en
betimmeringen voor:
Directiekamers
Vergaderzalen
Hotels
Woningen
Schepen
Adviezen voor
binnenhuisarchitectuu1
Utrechts Binnenhuis
Museumlaan 7,Utrecht
TeL 17285
Advertentie
In Den Bosch is enige deining ontstaan door een bericht, dat aan vijf en dertig
emigranten, die op 15 April naar Australië zouden vertrekken, onverwacht was
meegedeeld, dat de reis was uitgesteld. Een dagblad maakte zelfs melding van
mensen, die have en goed in het vooruitzicht van de komende emigratie al van
de hand hadden gedaan en nu door dit onvoorziene uitstel tot „displaced persons"
waren geworden. Zo'n vaart loopt het echter niet. Ais men de zaak op de keper
beschouwt, blijkt de fout zelfs bij de emigranten te liggen en een zeer verheugend
feit is de oorzaak van dit vertraagd vertrek.
Tot voor kort liet de Australische re
gering slechts emigranten met hun gezin
toe, indien deze in het bezit waren van
een huisvestingsverklaring. Die kon
eventueel door familieleden of relaties in
Australië worden verstrekt. Had de emi
grant niet de beschikking over een der
gelijke verklaring, dan werd alleen hij
in Australië binnen gelaten, die
voorzien was van een geldig landing-
perrr.it, visum en emigratieverklaring.
Wist hij later woonruimte voor zich en
zijn gezin te verwerven, dan kon hij aan
zijn gezinsleden een huisvestingsverkla-
ring toesturen, waarna deze de reis kon
den ondernemen.
Drie weken geleden waren deze bepa
lingen nog van kracht. Voor de Sibajak,
die op 15 April naar Australië zou ver
trekken, hadden toen nog slechts 300
passagiers geboekt, terwijl deze plaats
biedt aan 800. Daarom werd aan een
aantal adspirant-emigrantcn gezegd, dat
zij mogelijk reeds per 15 April zouden
kunnen vertrekken. Zij hadden echter
nog geen papieren en evenmin een offi
ciële bevestiging, dat zij ais emigrant
zouden worden toegelaten.
Inmiddels heeft de Australische re
gering op morele gronden besloten, dat
voortaan alle gehuwde emigranten in
gezinsverband mogen overkomen. Zij
zullen dan tijdelijk in kampen worden
ondergebracht. De regering dringt er
echter op aan, dat men zo spoedig mo
gelijk andere huisvesting zal zien te
krijgen.
Door deze maatregel kwam een aan
tal vrouwen en kinderen, die hier op
gezinshereniging wachtten, in de gele
genheid per eerstvolgende gelegenheid,
dat wil zeggen per „Sibajak" op 15
April, scheep te gaan. De ,;Sibajak" was
dus plotseling volgeboekt en sommige
aspirant-emigranten kregen bericht, dat
wanneer de Australische legatie accoord
gaat met hun emigratie, zij, als de be
schikbare scheepsruimte dit toelaat, ver
moedelijk eind Mei of begin Juni zul
len kunnen vertrekken. Voor zover het
gehuwden betreft, zullen zij dan in ge
zinsverband' kunnen emigreren.
Wat nu de moeilijkheden van de as
pirant-emigranten aangaat, komt het er
op neer dat hun vertrek enige maanden
Advertentie
die pijn verdrijft en kou afzet. 40 en75cc
is vertraagd. Enigen van hen hebben,
misschien wavoorbarig, maar, reke
ning houdend met de voorgeschreven
opzegtermijn, wel verklaarbaar, hun
baantje inmiddels opgezegd. Het Ge
westelijk Arbeidsbureau stelt nu pogin
gen in het werk om de ernstigst gedu
peerden alsnog voor overtocht per „Si
bajak" in aanmerking te doen komen.
Zou dit niet lukken, dan krijgen zij,
gedurende hun verdere wachttijd ten
overbruggingsuitkering. In geen geval
is er dus een man overboord.
Al met al lijkt dus het hele gerucht
rond de emigranten veel op de bekende
storm in een glas water.
Bij K. B. is benoemd tot ridder in de
orde van Oranje Nassau H. J. Corsten,
hoofdverificateur der invoerrechten en
accijnzen te Nijmegen, voorzitter van de
landelijke subgroep belastingambtena
ren van de Algemene R. K. Ambtenaren-
vereniging; zijn benoemd: tot ridder in
de Orde van de Nederlandse Leeuw J.
A. Panhuyzen, directeur van het Rijks
bureau voor Textiel, kantoor Arnhem,
te Arnhem; tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau A. Polak, voorheen di
recteur van het Rijksbureau voor Tabak
en Tabaksproducten, te 's-Gravenhage.
Advertentie
Telefoon 37132 37133
CENTRALE VERWARMING
OLIESTOOKINSTALLATIES
Als de stralende lentebruid ligt Wijk aan Zee rond de dorpswei, in afwachting van het komende seizoen.
Zegt Salomon niet in het Hooglied, dat
er zestig koninginnen zqn, ontelbare
jonge meisjes, maar dat zijn duifje, zijn
schoonste enig is? Oprijzen laat hü haar
als het morgenrood, schoon als de maan,
en klaar als de zon. Zo zijn er vele bad
plaatsen en vacantie-oorden: Wijk aan
Zee is enig.
Het is maar een klein dorp, gering
onder de badplaatsen langs de Noordzee.
Er zijn geen boulevards, geen theaters,
mondaine gelegenheden ontbreken er.
Het ligt in het dal rond de dorpswei,
een paar straten groot, met nog wat
villa's tegen de sparrebossen van Klein-
Zwitserland. Maar het is mooi, omdat
iedere grauwheid en eentonigheid ont
breekt, omdat het rust ademt en fris is
als de zee achter de Zwaanstraat en de
Rei weg.
De bewoners van Wijk aan Zee zijn,
zoals die van de meeste badplaatsen, een
De Engelse minister van Defensie, E.
Shinwell, heeft Vrijdag dadelijk na zijn
aankomst in ons land de bollen opge
zocht. In de „Keukenhof" bewonderde
hij zeldzame tulpensoorten. Rechts
naast hem de voorzitter der stichting
de Keukenhofde heer T. v. Waveren.
apart volk, hartelijk, vriendelijk, maar
men moet hen kennen en waarderen. De
idee van een besloten dorpsgemeenschap
leeft- sterk. Wie geen echte Wijk aan
Zeeër is, loopt groot gevaar altijd als
vreemdeling, vriendelijker als gast, be
schouwd te worden.
Wijk aan Zee ligt nu weer als een
bruid in de lentezon. Het dorp tooit zich
zoals het een bruid betaamt. Schil
ders zijn aan het werk, kamers worden
gereed gemaakt voor de gasten, tuin
huisjes ingericht.
Albert Schellevis één van veertig
families van die naam met de variatie
Schelvis heeft er moed op. De voor
uitzichten voor het nieuwe seizoen zijn
niet ongunstig. Er is reeds veel verhuurd,
dat loopt uitstekend. De V.V.V. heeft
weer goede plannen voor optochten,
wedstrijden, concerten. De badgasten
zullen de rust kennen Van een gezeliige
familie-badplaats, ze zullen bovendien
afleiding kunnen vinden in bridge-wed-
strjjden, feesten en vermakelijkheden.
Enkele duizenden gasten verwacht
men, sommigen voor langere tijd en
kelen zijn reeds gearriveerd anderen
voor veertien dagen of een week. Ze
komen uit alle delen van het land: Nij
megen. Arnhem, Breda, uit de Achter
hoek en het Noorden, uit Zeeland, maar
ook uit Amsterdam. Vele nieuwe gezich
ten zal men zien, maar opvallend is, dat
meerderen jaar in jaar uit terugkeren,
Wijk aan Zee verkiezend boven iedere
andere badplaats.
Advertentie
Een totale maansverduistering is altijd weer een indrukwekkend gebeuren.
Een boeiend en tevens geheimzinnig schouwspel met een geheel eigen bekoring:
de donkere schaduw der aarde, die geleidelijk over het maanoppervlak schuift,
het mysterieuze kleurenspel dat zich tijdens de verduistering voltrekt, en het lang
zaam wegvloeien van het zilveren maanlicht uit het landschap. Ieder, die zich voor
de hemelverschijnselen interesseert, zal dan ook gaarne van dit fantastische
schouwspel getuige willen zijn.
Het vorige jaar bood de natuur ons
tweemaal de gelegenheid voor de waar
neming van een totale maansverduiste
ring. Helaas voltrokken zich de gebeur
tenissen beide keren grotendeels achter
een dicht wolkendek. Het enige wat wij
konden vaststellen was dat het tijdens
de. eclips eerst langzaam-aan donker
werd, daarna een poos donker blééf, tot
het zachte, zilveren maanlicht geleide
lijk terugkeerde. Overigens kregen we
van de eclips zo goed als niets te zien.
Gelukkig krijgen we dit iaar wéér
een dubbele kans. Er zullen namelijk in
1950 weer twee totale maansverduiste
ringen plaats vinden, die hier te lande
zichtbaar zullen zijn. En we grijpen dus
weer moed.
Laten we eerst eens nagaan wat er bij
een maansverduistering eigenlijk ge
beurt. Zoals men weet, werpt de aarde
achter zich een reusachtige schaduwke-
gel waarin practisch geen zonlicht meer
doordringt.- Deze kegel is veel en veel
langer dan de afstand tussen de aarde
en de maan. Nu is uiteraard de scha-
duwkegel steeds van de zon af gekeerd.
Wanneer dus de maan récht tegenover
de zon staat alzo bij volle maan
loopt zij gevaar in de schaduw van
de aarde verzeild te raken. In
verreweg de meeste gevallen ontspringt
zij echter de dans doordat zij boven of
onder de schaduwkegel langs loopt. Ge
woonlijk zullen we dus op de volle
maan niet het minste schimmetje van
een verduistering ontdekken.
Wanneer echter de volle maan te dicht
in de buurt van de schaduwkegel komt,
móet zij haar weg wel door het scha-
duwgebied nemen: zij wordt dan geheel
of gedeeltelijk verduisterd. De
aarde onderschept in dit geval geheel of
gedeeltelijk het zonlicht dat voor de
maan „bestemd" is. Voor een maanbe
woner zou dus elke maansverduistering
eenzonsverduistering zijn. Het is
wel aardig deze zaak ook eens van een
„andere kant" te bekijken. Doch keren
we terug naar de aarde, waar ons op de
avond van 2 April een totale maans
verduistering wacht.
Op Zondag 2 April gaat de zon nabij
het Westpunt onder om 19 uur 14 min.
De maan staat dan al boven de Oostelijke
gezichtseinder, heel laag. nabij het Oost
punt. De maan is opgekomen om 19 uur
3 min., dus 11 minuten vóór zonsonder
gang. Strikt genomen is het dan nog
geen volle maan immers, de maan
staat op het ogenblik dat de zon onder
gaat nog niet precies tegenover de
zon. Het is echter nog slechts een
kwestie van hoogstens een paar uur.
Terwijl wij dit alles overdenken, daalt
de zon onder de kim, de maan wordt
gaandeweg helderder en de helderste
sterren worden zichtbaar. Niets in de
natuur doet vermoeden dat er grote
dingen op komst zijn.
Maar wij zijn op ons qui-vive. De
volle, blinkende maan rijst geleidelijk
hoger. Tegelijkertijd schuift zij tussen
de sterren door elk uur een halve graad
haar eigen middellijn naar het
Oosten. Dat behoort nu eenmaal tot de
gewoonten van de maan. De maan be
schrijft namelijk eens in de tijd van
27 1/3 dag van het Westen naar het Oos
ten een grote cirkel aan de hemel, door
de zone van de dierenriem. Per etmaal
legt zij dus af 360' 27 1/3 ongeveer
13 graden, of per uur plm. een halve
graad. De maan is dan ook verreweg
de snelste loper aan het firmament.
Terwijl wij ook dit overdenken,
schuift de maan al maar verder Oost
waarts. Zij nadert bedenkelijk dicht dc
schaduwkegelMaar niets wijst nog
op een verduistering. Dan, om 20 uur 9
min., raakt de-maan de schaduwkegel.
Kort daarop begint zij aan de linker
kant ietwat „groezelig" te worden. Het
lijdt geen twijfel: de verduiste
ring is begonnen. De „deuk" in
de maan wordt langzamerhand groter
we zien a.h.w. met eigen ogen de maan
het schaduwgebied binnenzeilen. De
„deuk" in de maanschijf is 'weliswaar
niet scherp begrensd, maar toch kunnen
we constateren dat deze aan de rechter
kant „bol" is- Het schaduwgebied is
dus „rond". Dus moet ook de aarde rond
zijn. Dit is wei een van de oudste en
duidelijkste bewijzen van de bolvorm
der aarde. Doch dit terloops.
Om 21 uur 30 min. is ook het laatste
restje van de blinkende maanschijf in
rle schaduwkegel verdwenen. De
totale verduistering is hiermede be
gonnen. Om 21 uur 44 min., een
kwartier later, bevindt de maan zich
in het midden van de verduistering.
Op dit tijdstip is het eigenlijk pas
„volle" maan. En eigenlijk toch ook
al weer niet. Want het middelpunt van
de maanschijf ligt dan niet prwcies in
het middelpunt van de schaduwcirkel,
doch een weinig daar onder zie de
tekening. Zó precies nemen we het
echter niet. En we besluiten dus: om
21 uur 44 min. is het „volle" maan.
Intussen zet de maan haar tocht door
het schaduwgebied voort; ze schuift
steeds verder naar het Oosten op. Om 21
uur 58 min., dus weer een kwartier later,
eindigt de totale verduistering. Het
eerste blinkende maansikkeltje komt nu
weer te voorschijn, wordt geleidelijk
groter en om 23 uur 19 min. is de maan
de schaduwkegel gepasseerd. De ver
duistering is voorbij. In het geheel heeft
zij ruim 3 uur geduurd; de totale ver
duistering slechts 28 minuten, nog geen
half uur. In nevenstaande figuur geven
de cijfers 1 t/m 5 de opeenvolgende
stadia der verduistering aan.
Tijdens de totale verduistering zien
we tot onze verwondering de maan in
een eigenaardig rossig schijnsel. Dit ge
heimzinnige rode waas. dat ons aan
„droevig morgenrood" doet denken, is
afkomstig van de zon. die natuurlijk
onder de horizon staat. De aardse damp
kring verleent bij dit merkwaardig to-
verspel zijn medewerking. Wat toch is
het geval? Onze dampkring laat alleen
de rode zonnestralen door en houdt de
andere lichtsoorten tegen. De dampkring
werkt dus als een soort zeef, of lievei
als rood gekleurd glas. De rode stralen
dringen intussen niet rechtlijnig door de
dampkring; integendeel, ze worden van
hun rechte weg naar binnen toe gebre
ken. Zodoende komen de rode zonne
stralen, zij het op een slinkse manier,
tóch op de maan terecht. Ook oranje en
gele stralen slagen er soms in via onze
dampkring de verduisterde maan te be
reiken. De tinten op de maanschijf wis
selen dan ook af van wijnrood tot vaal-
bruin en dof-koperkleurig een fan
tatisch kleurenspel, dat op de waarne
mer steeds weer een spookachtige en
ietwat droefgeestige indruk maakt.
Dit jaar zullen zij Wijk aan Zee terug
vinden als voorheen. Het is voor de laat
ste maal. Na het seizoen zal de gemeente
een begin maken met de verwezenlijking
van het uitbreidingsplan. De Verlengde
Voorstraat wordt verbeterd, een nieuwe
straat zal naar het Julianaplein lopen,
de dorpswei zal een ander, een fraaier
aanzien krijgen.
Tot Mei is Wijk aan Zee nog in voor
bereiding. al begint de seizoenstemming
te komen, dan echter is de bruid getooid,
klaar voor een ontvangst van gasten en
dagjesmensen, want ook voor deze laat-
sten blijft een bezoek aan dit badplaatsje
zeer aantrekkelijk. Dagelijks komen er
honderden per fiets of met de bus van
Beverwijk af.
Er wordt gewerkt in Wijk aan Zee.
Nog even en de badplaats roept welkom
in Klein-Zwitserland.
Op de bureaux van ons blad ligt de
passagierslijst ter inzage van de troe
pentransportschepen „General Stuart
Heintzelman" en „Groote Beer", die ver
moedelijk resp. 11 en 13 April te Am
sterdam zullen arriveren.
(Vervolg van pag. 1)
Het zou ons te ver voeren, alhoewel
de bekoring ertoe erg groot is, de ge
hele geschreven commentaar van
Schaepman hier over te nemen Wij wil
len er evenwel nadrukkelijk aan herin
neren, dat alles of althans 99 pCt. van
wat voor de arbeiders werd onderno
men, practisch ontsproot aan arbeiders
initiatieven. De bewering moge stout
klinken, wij zijn bereid haar met bewij
zen te staven. Men leze nu nog eens de
gedachten van Sam van Houten ir. zijn:
20 Jaar in de Kamer" en ontdekke dat
slechts het bedrijf en de bedrijfswinst
leidinggevende gedachte was bij al wat
werd ondernomen, maar de mens het
totaal vergeten nummer was. Men ver-
gete niet, dat de eerste voor een arbei
der betaalbare en leesbare krant een
onooglijk blaadje was door arbeiders
zelf met behulp van hun onvergetelijke
afdelingsadviseur Ariëns geschreven;
men vergete niet, dat geen enkele maat.
schappelijke hulpinstelling ook maar
enigszins afdoende waarborg bood voor
welke georganiseerde belangenbeharti
ging dan ook.
Telkens moesten de arbeiders he. zelf
aanpakken of er gebeurde niets. Eerst
wanneer belangen van anderen geschaad
dreigden te worden kwamen er protes
ten: dat men jarenlang straffeloos de
belangen van de arbeiders had geschaad
was naar een woord van een toenmaals
bekende groot-industrieel een onont
koombaar maatschappelijk verschijnsel.
Langzamerhand is er begrip gekomen,
vooral na het verschijnen van Quadra-
gesimo Anno. Het streven der arbeiders
naar zedelijke gelijkberechtiging ging
bekroning vinden aanvankelijk in ver
zorgende sociale wetten, geleidelijk ook
in wetten, die zijn wezenlijke positie in
overeenstemming zouden brengen met
de door God gewilde orde. Wij vragen
ons wel eens af of, nu het moment van
de volledige emancipatie nadert, de we
reld misschien terugschrikt van de vol
ledige consequenties dezer emancipatie.
Wij hebben slechts zeer summier een
enkele kant van de vele vraagstukken,
die hiermee samenhangen, belicht. Wij
zijn gaarne bereid hier verder op in te
gaan, want men vergete vooral ook
niet de geweldige betekenis van dit
werk voor het vormen van persoonlijk
heden. Iets waaraan de wereld altijd
behoefte had en zeker thans de grootste
behoefte heeft.
(Van onze redacteur)
De Chef Staf van het Amerikaanse
leger generaal Omar Bradley heeft
gistermiddag een kort bezoek gebracht
aan de Amerikaanse militaire begraaf
plaats bij Margraten, het kleine dorp in
het Zuid-Limburgse heuvelland, waar
ruim achtduizend van zijn soldaten, die
voóf\Zuid-Limburg de vrijheid bevoch
ten, een laatste rustplaats vonden. De
lentezon speelde met de wolken een
grillig spel van licht en schaduw over
de heuvels, waar in lange, gebogen rijen
achtduizend hel witte kruisen een waaier
uitlijnen op de met gras begroeide
rustplaats. Met een uur vertraging ar
riveerde de generaal in gezelschap van
Paul H. Griffith, staatssecretaris van
het Amerikaanse departement van De
fensie, en Bruce W. Bidwell, militair
attaché in Den Haag, per Amerikaanse
leger-Dakota op het vliegveld Beek bij
Maastricht.
Daar werd hij ontvangen door de
Commissaris van de Koningin in de
provincie Limburg mr. dr. Houben,
mevr. Michiels van Kessenieh, de echt
genote van de burgemeester van Maas
tricht. en enkele anderen. Per auto werd
de tocht afgelegd naar Margraten, waar
een korte ontvangst plaats had in de
receptionroom van het kerkhof. Hier
kreeg de generaal inzage in de tekenin.
gen van het grote marmeren monument,
dat eerlang op de begraafplaats zal ver
rijzen en ontworpen is door een Ame
rikaans architect in samenwerking met
de Limburgse bouwkundige, de heer
Boosten. Vervolgens legde de rijzige,
grijze generaal een krans bij de vlagge-
mast, waaraan de Stars and Stripes fier
uitwimpelden in de lentewind. Gene
raal Bradley maakte vervolgens een
korte tocht over het kerkhof. Hij stond
stil bij verschillende graven van zijn
mannen. In 1944 leidde generaal Bradley
de twaalfde legergroep. Hij was het, die
Maastricht bevrijdde. Zoals zijn adju
dant ons vertelde, haalde hij in het
vliegtuig, dat hem naar Limburg bracht,
herinneringen uit die tijd op. Hij her
kende verschillende boerderijen en
plaatsen, waar hij zijn hoofdkwartier
heeft gehad.
Op het kerkhof onderhield hij
zich met mr. dr. Houben, de Com
missaris van de Koningin in Lim
burg. Hij uitte zijn bewondering en
grote dankbaarheid voor de wijze,
waarop de Nederlandse regering en
het Nederlandse volk zorgen voor
de graven van de Amerikaanse mi
litairen en aan zijn adjudant gaf hij
opdracht verschillende foto's van
het kerkhof te maken.
De burgemeester van Margraten
dankte hij persoonlijk voor diens komst
en voor de wijze, waarop de bevolking
van dit kleine dorp bijdraagt in de
verzorging van de graven. Na een ver-
Advertentie
blijf van ongeveer een half uur vertrok
de generaal weer naar het vliegveld
Beek.
Vrijdagmiddag heeft generaal Bradley
een toespraak tot het Amerikaanse volk
gehouden. Hierin vertelde hij van zijn
bezoek aan het soldatenkerkhof der
Amerikanen te Margraten, dat hij juist
gebracht had. Hij roemde de goede zorgen,
die daaraan worden gegeven door de
Nederlandse bevolking.
Het lid van de Tweede Kamer jonk-
vrouwe Wttewaall van Stoetwegen
(.C.H.) heeft aan de minister van Bin
nenlandse Zaken gevraagd of het
waar is. dat vanwege het ministerie van
Binnenlandse Zaken, thans bijna vijf
jaar na de bevrijding, van diegenen, die
tijdens de oorlog voor de bezetter naar
het buitenland hebben moeten vluchten,
terugbetaling wordt verlangd van de
kosten, aan hun onvrijwilig verblijf bui
tenslands verbonden?
Is de minister niet van oordeel, aldus
wordt verder gevraagd, dat dergelijke
vorderingen in hoge mate onredelijk
moeten worden geacht tegenover hen,
die zich hier te lande' moedig tegenover
de vijand hebben gedragen en naar het
buitenland zijn gegaan, omdat geen
andere mogelijkheid overbleef om het
vege lijf te redden dan door uit Neder
land uit te wijken?
Vrijdag stond voor de arrondissements
rechtbank te Dordrecht terecht de 30-
jarige L. E. T., die er van beschuldigd
werd een 12-jarig jongetje, Klaasje P.,
op 3 Maart 1945 zwaar lichamelijk let
sel te hebben toegebracht, door een
schot uit zijn pistool op hem te lossen.
Op de bewuste datum trachtten enke
le jongens, onder wie Klaasje P. enkele
broden te stelen uit een bakkerskar. T„
die toen politieagent was, trok zijn pis
tool en loste een schot, met het gevolg,
dat een der jongens in de rugwervel
werd geraakt, waardoor hij thans nog
grotendeels is verlamd.
T. erkende het hem ten laste gelegde
te hebben gepleegd. Hij zei niet de opzet
te hebben gehad het jongetje te treffen.
Daar hij voordien nooit met een pistool
had geschoten en hij erg zenuwachtig
was geweest, zou het schot per ongeluk
doel hebben getroffen.
De Officier van Justitie, achtte in zijn
requisitoir de schuld van verdachte, doch
niet diens opzet bewezen.
Hij eiste drie maanden voorwaardelij
ke gevangenisstraf, met een proeftijd van
drie jaar en de verplichting een finan
ciële regeling met de familie P. te tref
fen.
Uitspraak 14 April.
Uitbreiding van het optreden van de
besmettelijke pluimveeziekte, de pseudo-
vogelpest. bleek zich naar men ons van
de zijde van het ministerie van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening
mededeelt, ook in de afgelopen week tot
enkele gevallen te beperken, n.l in
Landsmeer, Klaaswaal. Heerlerheide en
Sas van Gent. terwijl in Rotterdam en
omgeving bij particuliere kippenhouders
gevallen van de ziekte optraden, die ver
oorzaakt zijn door aankopen en besmet
ting van pluimvee bij ongeregelde han
delaren in. kippen van onbekende her
komst.
De dirigent Rafael Kubelik zal a.s.
zomer niet naar Australië gaan, zoals
oorspronkelijk het plan was, doch een
tournee door Zuid-Amerika maken.
