Sultan Hamid II in arrest
Ongeregeldheden in Makassar
VAN ZEELAND AANGEWEZEN
ALS FORMATEUR
Min. Stikker hoofd der O.E.E.C.
Hij zou als leider bij beweging van
Westerling betrokken zijn geweest
DRIE DODEN BIJ
AUTO-ONGELUK
Plan-Bouma biedt geen oplossing voor
woningbouwprobleem
Geruchten over een paarlen tiara en
een diamanten badkuip
Tot hoofd en hart
Tournée van pater
Lombardi
.Het weer.
Nog enkele arrestaties
Trailer stond stil en het
achterlicht brandde niet
Militaire actie ter voorkoming van
landing federale troepen
Nederlanders niet er in
betrokken
Een katholiek-liberale coalitie niet
meer waarschijnlijk
De Rijksmaarschalk nam mee wat hij pakken kon
Westerse generale staf
te Berlijn gevormd
West-Duitser lid van het dagelijks bestuur
Bekend Italiaans
radio-priester
WOENSDAG 5 APRIL 1950
o 73ste JAARGANG No. 2473
Prijsstijgingen in
studie
Bi
LAATSTE KANS VOOR GIULIANO
Italiaanse politie
Als hij zich met Pasen
meldt
belooft amnestie
GOERINGS SCHAT „OVERGESCHOTEN ROMMEL
Ook Duitsers teleurgesteld
Goering een slecht betaler
Zwaarste straffen
geëist
Tegen priesters te Praag
„Meteor" vestigt nieuw
record
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter.
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Ruik
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAAfiLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents oer millimeter-
hooqte. Inqezonden mededelinqen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per m.m.-hooqte.
De administratie behoudt zich het rechi voor
advertentiër eventueel zonder opgave van
redenen te weioeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents oer week.
I 132 oer maand, f 4.55 per kwartaal.
Sultan Hamid II van West-Borneo, minister zonder portefeuille in de regering
der V.S.I., is hedenmorgen gearresteerd onder beschuldiging, als leider betrokken
te zjjn geweest bij de beweging van Westerling. In het communiqué, dat over
deze arrestatie is uitgegeven, wordt uiteengezet, dat reeds terstond na het
uitbreken van de actie-Westerling te Bandung het vermoeden rees, dat de actie
beraamd werd met medeweten en zelfs met goedkeuring van een der kabinets
ledten. Deze geda«chte achtte de regering dermate absurd, dat zij aanvankelijk
daaraan geen geloof kon hechten.
De bewijzen, die tijdens de verdere verhoren der gearresteerden aan het licht
kwamen toondien echter aan, dat Hamid niet alleen betrokken was bij de actie,
maar ook metterdaad leiding gaf, aldus het communiqué.
In de afgelopen nacht om drie uur
werd Hamid gearresteerd in zijn pavil
joen ..Hotel des Indes" door de politie
va" negara in samenwerking met de
militaire politie Dinsdagavond negen
uur was het besluit tot ontslag als ka-
binetslid door president Sukarno onder
tekend. ..Lang heeft de regering geaar
zeld alvorens tot deze zeer ver gaande
stap over te gaan," aldus de verklaring
over de arrestatie, „doch het belang van
dc- terugkeer van de normale toestand
van rust en orde voor het algeheel wel
zijn van het volk gaf hierbij de doorslag
De regering van de V.S.I. doet thans een
beroep op alle burgers van Indonesië,
deze regeringsmaatregel rustig en kalm
op te nemen."
Klaarblijkelijk werd de Sultan door
de arrestatie volkomen verrast, daar hij
druk bezig was met het inrichten van
zijn officiële residentie in Djakarta
voor de terugkeer van zijn vrouw en
kinderen uit Nederland.
Een zegsman van de regering heeft
verklaard, dat juist deze nacht was ge
kozen omdat Hgmid van plan was van
daag naar Pontianak te gaan. Gevreesd
werd. dat hij van daar uit een poging
zou doen om te ontvluchten.
Tegelijk met minister Hamid zijn nog
enige personen gearresteerd, onder wie
mr. Tilenius Kruythoff, die leider was
van de West-Borneose delegatie ter
R.T.C. Een woordvoerder van de mili
taire gouverneur heeft voorts Aneta
meegedeeld, dat de adjudant van de Sul
tan, kapitein Van der Meiden, die toe
vallig bij de arrestatie aanwezig was,
hedennacht werd meegenomen, doch
later is vrijgelaten. De arrestanten zijn
hoofdzakelijk Nederlanders, aldus de
woordvoerder, die er aan toevoegde, dat
ir. het totaal vijf tot zeven personen, be
halve Hamid, zijn gearresteerd.
Aneta verneemt uit gezaghebbende
Indonesische militaire en civiele krin
gen, dat Hamid er van verdacht wordt,
voortdurend met Westerling in contact
te hebben gestaan en wel van vóór de
souvereiniteitsoverdracht tot na de uit
vaardiging van het arrestatiebevel tegen
Mesterling. In deze kringen herinnert
Men in dit verband aan de mislukte
pogingen tot een aanval op Djakarta en
°P het parlementsgebouw, toen daar de
openingszitting werd gehouden.
Naar TT p. nit kringen van de
Indonesische geheime dienst verneemt,
zou Hamid aan Westerling opdracht
hebben gegeven gedurende de zitting
van 25 Februari, het gehele kabinet aan
te vallen en te ontvoeren. Dit plan is
echter mislukt. Het plan om de ope
ningszitting te verstoren ging niet door,
OM^at de regering toen een hataljon
soldaten rond het parlementsgebouw
had samengetrokken.
Naar verluidt Zijn degenen, die be
halve Hamid gearresteerd zijn, allen
vrijgelaten. Er worden meer arrestaties
Verwacht.
Sultan Hamid is 37 jaar oud, hij werd
in Nederland opgevoed en was' adju
dant van H. M. de Koningin. Als Neder-
lands officier werd hij gevangen geno
men door de Japanners, die zijn vader,
de toenmalige Sultan, onthoofdden. Sul-
Hamia was de hoogste bestuurder
van West-Borneo.
Met Anak Agung werd de Sultan als
federale vertegenwoordiger in de over
wegend republikeinse regering van de
V.S.I. gekozen. Hij is lange tijd voor
zitter geweest van het federaal overleg,
het overkoepelend orgaan van de Indo
nesische federale gebieden.
_Hij is geueraal-majoor geweest in het
K.N.I.L. en onderscheiden door de Ko
ningin. Tijdens de R.T.C. in Den Haag
verleden jaar herfst was hij de leider
van de federale delegatie.
Verwachting tot Donderdagavond:
Vannacht in het algemeen weinig
bewolking en plaatselijk lichte nacht
vorst. Morgen overdag weer meer
bewolking, maar overwegend droog
weer. Zwakke tot matige wind hoofd
zakelijk tussen Zuid-West en Zuid.
Iets hogere middagtemperaturen.
Zon: 6.0519.21; Maan: onder 7.17.
Dinsdagavond omstreeks kwart over
acht is op de Leeuwarderweg tussen
Amsterdam en Purmerend ter hoogte
\an de Slochter, een personenauto op
een zware trailer gereden.
De drie inzittenden, de bestuurder P.
W. Hylkema uit Leeuwarden en twee
Italianen kwamen daarbij om het leven.
De beide Italianen waren met het vlieg
tuig uit Parijs gisteravond in ons land
aangekomen teneinde in Friesland vee
te kopen.
De vrachtwagen, die geladen was met
bomen, moest stoppen wegens motor
storing. Het achterlicht brandde niet.
De negentienjarige chauffeur was juist
bezig het" te repareren, toen de perso
nenwagen met grote snelheid op de
niet verlichte weg op de vrachtauto toe-
reed. Hij wist door snel op zij te sprin
gen aan de dood te ontkomen.
De personenauto schoot in volle vaart
onder de lading en werd totaal in el
kaar gedrukt. De twee inzittenden, diq
op de voorbank zaten, zijn vrijwel on
middellijk overleden. Degene, die ach
terin zat, werd deerlijk gewond. De po
litie was vrij snel ter plaatse en zag
zich genoodzaakt het wrak van de auto
geheel uit elkaar te halen om de ge
wonde te kunnen bevrijden. De vracht
wagen was afkomstig uit Soestdijk en
op weg naar Volendam. De negentien
jarige bestuurder was na het ongeluk
zo overstuur, dat de politie hem geen
verhoor kon afnemen.
Onlangs hebben wij bericht, dat er
contact is geweest tussen de interdepar
tementale commissie voor de lonen en
prijzen en de Stichting van de Arbeid
over de stijging van het prijspeil. Thans
vernemen wjj, dat uit dit overleg een
subcommissie is geboren, die zal na
gaan, welke de belangrijkste posten
van deze prijsstijging zijn en maatrege
len zal beramen om het hoofd daaraan
te bieden.
BORN tO
MAKASSA
JAVA 7.CC
MA
I.MSA
Als protest tegen en ter voorko
ming van de landing op Celebes van
negenhonderd leden van het fede
rale leger, door de centrale regering
in Djakarta naar Oost-Indonesië ge
zonden, zijn hedenochtend ongeveer
half zes plaatselijke tijd te Makassar
militaire acties begonnen in het
kampement van de kortgeleden naar
de strijdkrachten van de V.S.I. over
gegane compagnie van het voor
malige K.N.I.L. onder bevel van
kapitein Abdul Aziz, vroeger ser
geant van het K.N.I.L.
Er is gedurende ongeveer drie
kwartier een vuurgevecht geleverd,
waarbij een klein aantal doden
genoemd wordt een aantal van tien
is 'gevallen. De „Abdul Aziz"-
compagnie bezette het ministerie,
het gebouw waar de radio-omroep
is ondergebracht en het hoofdkwar
tier van de „Apris".
Een andere groep van de voormalige
K.N.I.L.-compagnie trok naar de woning
van de territoriale „Apris"-commandant
in Oost-Indonesië, Mokoginta, die te
zamen met vier andere officieren werd
medegenomen naar het inmiddels be
zette hoofdkwartier van de „Apris".
Verscheidene honderden Oost-Indone
sische troepen hebben aan de actie deel
genomen, Behalve de territoriale
..Apris"-commandant zijn 140 andere of
ficieren en manschappen gevangen geno
men. De aanvallende sbldaten droegen
uniformen van het Nederlands-Indische
leger en hadden rood-witte armbanden
om.
Tijdens de actie bevonden de re
guliere Nederlandse troepen zich in
de barakken. Zij namen niet deel
aan de coup. De commandant van
het Nederlandse leger, kolonel
Schotborgh, is vanrriorgen vroeg
„onder bescherming gesteld".
j Pienst Legercontacten van het
Nederlandse leger te Djakarta heeft
net volgende communiqué uitge
geven: 6
„Te Makassar zijn ongeregeldhe
den uitgebroken. Van de zijde van
het commando der Nederlandse
strijdkrachten is al het mogelijke ge
daan om te voorkomen, dat de onder
Nederlandse leiding staande troepen
in de ongeregeldheden zijn of wor
den betrokken."
In verband met deze gebeurtenissen
heeft de regering der V.S.I. de comman
danten van de schepen „Bontekoe" en
„Waikolo" van de K.P.M., die van Soe-
rabaja uit de federale troepen naar Oost-
Indonesië hebben gebracht en die op
de rede van Makassar liggen, opdracht
gegeven de troepen niet te ontschepen.
Intussen heeft Abdul Aziz een ultima
tum gezonden aan de commandant van
de „Waikolo", zijn troepen niet aan
land te brengen om bloedvergieten te
voorkomen.
Leden van het Oost-Indonesische ka
binet hebben ten aanzien van de voor
genomen landing verklaard: „Wij zullen
ze in zee trappen, zodra zij durven
landen".
Abduld Aziz heeft verder verklaard,
dat zijn actie gevoerd is met Indone
sische manschappen, die zich hebben
losgemaakt van het K.N.I.L.-verband en
„als vrije strijders optrekken voor het
behoud van de negara Indonesia Timur".
's Morgens onmiddellijk na het ontbijt kunnen de bewoners van Val d'Isère het
Nederlands Koninklijk Gezin door de straten zien stappen, met de ski-latten op
de schouders. Op de foto van links naar rechts: H. M. de Koningin, Prinses Bea
trix, Z. K. H. Prins Bernhard en Prinses Irene.
(Telefonisch van onze Belgische
correspondent)
BRUSSEL, Woensdagmiddag.
De Belgische Prins-Regent heeft Paul
van Zeeland, de katholieke minister van
Buitenlandse Zaken in het demissionnai-
re kabinet, verzocht een regering te vor
men. Van Zeeland heeft de opdracht
aangenomen.
Nadat de Belgische kabinetsformateur
Devèze gistermiddag verslag had uitge
bracht over zijn bezoek aan Pregny
had de Prins-Regent hem overeenkom
stig zijn verzoek van zijn taak onthe
ven. Hoewel men het niet helemaal on
mogelijk acht, dat de katholieken nog
een poging tot coalitie met de liberalen
zullen doen door een regering voor te
stellen, die neutraal zou blijven, haar
leden vrij zou laten in hun houding ten
opzichte van de wenselijkheid van 's ko-
nings terugkeer en de bijeenroeping van
de verenigde kamers van het parlement
zou overlaten aan de voorzitters op ini
tiatief van de katholieke kamer- en se
naatsfracties, acht men dc kans hiertoe
nog slechts gering.
Te oordelen naar hetgeen Dèveze gis
teren na zijn ontslagname als forma
teur aan de journalisten gemeend heeft
te moeten vertellen, gaat België thans
het avontuur tegemoet. Hij bleek hele
maal niet te spreken over de misluk
king van zijn formule van zgn. natio
nale eendracht, waarover hij zich veel
illusies schijnt te hebben gemaakt. Hij
verklaarde echter met zoveel nadruk
alle verantwoordelijkheid voor de mis
lukking en ook voor wat nu gaat komen
af te wijzen, dat men zich niet goed kon
onttrekken aan de indruk, dat het hem
hoofdzakelijk om deze laatste verkla
ring te doen was.
Het is niet onmogelijk, dat die ver
klaring een nieuw samengaan van de
liberalen met de socialisten en commu
nisten inluidt, om de toenemende in
vloed van de katholieken en van Vlaan
deren te bekampen.
Door de koning na zijn terugkeer in
de onmogelijkheid te stellen een rege
ring te vormen, hopen zij in de eerste
plaats hem op zijn besluit te doen terug
komen. Houdt de vorst echter voet bij
stuk en komt het tot verkiezingen, dan
zouden zij hem daarvoor aansprakelijk
stellen. Mochten de verkiezingen in het
Vlaamse land fataal voor hen zijn, dan
hopen zij nochtans als compensatie daar
voor in Wallonië die anti-Leopoldisten
bij te winnen, die van het extremistisch
gedoe van socialisten en communisten
niet willen weten. De verzwakking van
hun Vlaamse vleugel zou de Brusselse
en Waalse liberalen overigens niet ge
heel onwelkom zijn. Men moet hierbij
trouwens bedenken, dat de positie van
de liberalen als doorslaggevende factor
tussen de thans zeer ver van elkaar ver
wijderde katholieken en socialisten voor
de partij belangrijker is dan haar aan
tal zetels in het parlement.
De politie heeft Salvatore Giuliano
laatste kans geboden. Als de be
ruchte bandiet zich met Pasen meldt,
kan hij op amnestie rekenen. Waar
schijnlijk krijgt Giuliano dan vijftien
jaar gevangenisstraf.
In het andere geval wel, Guiliano
etl zijn benden worden ervan beschul
digd in de afgelopen zeven jaar hon
derd pofitie-agenten te hebben gedood.
De doodstraf kent Italië niet.
Giuliano is nog steeds in leven, een
half jaar nadat de Italiaanse premier
Alcide de Gasperi verklaarde, dat men
hem zou vernietigen en minister van
Buitenlandse Zaken Mario Scelba. zelf
een Siciliaan, een speciale groep mili
taire politie samenstelde om de bedrei
ging van de premier uit te voeren.
De politiegroep is bezig 't eiland uit
te kammen. Zij ondervraagt iedereen,
doorzoekt iedere schuilplaats. Een
week of twee na Pasen zal men daar
mee klaar zijn. Een groot aantal Si-
cilianen is echter van mening, dat
Giuliano alweer door de mazen van
het net is geglipt. Zelfs de politie be
gint dit te geloven. Ze heeft nu al een
maand geen spoor van hem gevonden.
Men hoopt, dat de oude moeder van
Giuliano, Maria, haar zoon zal over
halen om zich bij de politie te melden.
Maria is enkele weken geleden uit de
gevangenis, waar zij twee jaar had
doorgebracht omdat zij haar zoon hulp
had verleend, vrijgelaten. De politie
heeft haar toestemming gegeven met
Giuliano in verbinding te treden.
De bewoners van Sicilië zijn echter
van mening, dat Giuliano zichzelf nooit
zal uitleveren, wat zijn moeder hem ook
moge vragen.
De man die beweert, dat hij Goerings „schat" heeft .begraven die in het
Veldenslein kasteel van de rijksmaarschalk is gevonden, vertelt, dat het
„overgeschoten rommel" was. Georg Schrembs, een pafferige 52-jarige aanne
mer, die xegt dat hij belast was met onderhoud en reparatie van het eeuwen
oude kasteel, vertelde dat hij persoonlijk toezicht heeft, gehouden op het begra
ven van „het overschot van Goerings kunstschatten nadat Gocring het grootste
deel van zijn waardevolle zaken per speciale trein naar Berchtesgaden had
gestuurd.
Ik zou er geen duizend mark voor ge
ven, zegt Schrembs.
Gedurende het weekeind begonnen de
schattingen over de vondst met 50.000
dollar en ze liepen op tot 5 millioen dol
lar, waarbij de diamanten badkuip na
de gouden stenen en paarlen tiara al niet
meer overdreven klonk.
Maandag is door vier grijpgrage afge
zanten van het Beierse ministerie van
Financiën een bezoek aan het kasteel
gebracht. Zij inspecteerden het gebouw,
spraken met Amerikaanse legerautoritei-
ten en gingen weg met droeve gezichten.
„Wat een leugenaars," gromde een hun
ner.
Schrembs doet nu het volgende ver
haal:
Voor het laatst heb ik Herman Goe-
ring hier in Maart 1945 gezien. Ik was
doende met reparaties, toen we bericht
kregen, dat de Amerikanen van de ene
kant oprukten en de Russen van de an
dere. Het was verschrikkelijk. Iedereen
was opgewonden en Goering kwam
ijlings hier naar toe. Zijn kunstvoorwer
pen zaten in een schuilkelder op het
terrein van het kasteel. Ze werden op
bevel van Goering in een vrachtauto
naar het station gebracht. Twee officie
ren van de luchtmacht hadden de lei
ding. De trein bestond uit vier of vijf
wagons, die met man en macht volge
propt werden.
Ze namen de kunstvoorwerpen mee,
doch niet de ..Schnaps", die in de kel
der van de stadsbrouwerij zat. Ik
vroeg aan een van de officieren en
aan Goering zelf om de wijn en de
Schnaps mee te nemen in de speciale
trein, omdat ik bang was dat wanneer
de Amerikanen en Russen zouden ko
men, ze de drank zouden vinden. De
dronken soldaten zouden vast en zeker
herrie schoppen en de mensen lastig
vallen.
Een van de officieren kreeg opdracht
om de drank in de trein te laden. De
kunstvoorwerpen waren er al in. Ik en
mijn personeel hadden geholpen ze
naar buiten te dragen. De trein zou
naar Berchtesgaden gaan. Sommige
dingen werden echter vergeten. Ik ver
telde aan Goering er is nog meer
Schnaps ongeveer driehonderd fles
sen. Goering draaide me zijn rug toe
en schreeuwde: ..Er is geen plaats meer
in die ellendige trein. Begraaf die
rommel.Goering zag er zeer veront
rust en moe uit.
Op Goerings bevel begroef ik de drank
op de binnenplaats. De flessen gingen in
dozen. Ik weet niet of er nog wat anders
in de dozen is gestopt. Het blijkt nu van
wel, maar ik wist niets van de kande
laars. Het gehele kasteel was vol van
zulke rommel.
Goering vroeg me om het gehele kas
teel, zoals het daar stond, aan de Ame
rikanen over te dragen, met meubilair
en alles. Toen de Amerikanen kwamen
deed ik dat. Sommige kunstvoorwerpen
kwamen uit Pompei' en Griekenland en
waren nog in de kamers toen de Ame
rikanen kwamen en ze sloegen ze alle
maal stuk. Met de trein stuurden we
verscheidene prachtige schilderijen mee,
enkele beeldhouwwerken en een aantal
dozen. Wat in die dozen zat weet ik niet.
Goering heeft me nooit betaald voor
het werk wat ik deed. Hij is me nog
6000 mark schuldig. Ik denk, dat ik die
wel nooit zal krijgen. Ik heb ook eigen
lijk nooit tijd gehad om hem een reke
ning te sturen, want de Amerikanen
kwamen te snel.
Goering was een slecht betaler, omdat
hij nooit geld had. Het was zijn gewoonte
in termijnen van drie maanden te be
talen."
Schrembs verklaarde verder, er zeker
van te zijn, dat nergens elders iets in
het kasteel begraven ligt. Intussen heb
ben Amerikaanse legerautoriteiten ver
nomen, dat er zich nog twee tunnels on
der het kasteel bevindyi. Er zou over
wogen worden de ingangen op te blazen
om verder naar schatten te zoeken.
Schrembs echter wil om duizend mark
wedden, dat er verder niets gevonden zal
worden.
(Van onze bijzondere medewerker)
Het is nu ongeveer drie maanden
geleden, dat minister In 't Veld
groot opzien baarde met zijn me-
riedeling tijdens pen rede. uitgesproken
m het Bouwcentrum te Rotterdam, dat
bij hem een plan was ingediend voor de
nnuw van een complex woningen, waar
bij het exploitatie-tekort (dat voor ar
beiderswoningen tot dusver plm. 400.
per jaar bedroeg) was teruggebracht tot
f 100.per jaar. Dit plan heeft intussen
nationale bekendheid gekregen als het
plan-Bouma. De mededeling van de mi
nister had de uitwerking van een knup
pel in een hoenderhok. Immers, de
bouwkosten zouden, naar het zich liet
aanzien, belangrijk beneden de maxi
mumprijzen liggen, welke het departe
ment van Wederopbouw en Volkshuis
vesting aanhield bij de berekening van
de toelaatbare bouwkosten voor bouw
plannen, welke met financiële steun van
het Rijk tot uitvoering worden gebracht.
En het was algemeen bekend, dat het
met inachtneming van deze normen
uiterst moeilijk was om tot aanbesteding
van behoorlijke woningen te komen. Ve
le woningbouwverenigingen moesten
dan ook. om tot besteding te kunnen ge
raken. hun bouwplannen soms op nau
welijks verantwoorde wijze „uitkleden'
door het weglaten van voorzieningen,
welke voor arbeiderswoningbouw als
minimum-eis werden gesteld. Hoe zou
men er nu in geslaagd zijn de exploita
tiekosten zó sterk te drukken, dat men
ver beneden de schriele normen van het
departement bleef? Deze vraag stelden
zich vooral de besturen van de woning
bouwverenigingen. toen zij zich gingen
beraden over de mogelijkheden welke
het systeem-Bouma biedt. Want minister
In 't Veld had de woningbouw volgens
dit systeem uiterst aanlokkelijk gemaakt
door de mededeling, dat men daarvoor
niet gebonden was aan de toewijzing van
bouwvolume. Deze bouw zou in de
..vrije" sector kunnen plaats vinden.
Reeds bij oppervlakkige beschouwing
van de bouwplannen volgens het sys
teem-Bouma verminderde het enthou
siasme aanmerkelijk. Het bleek name
lijk, dat de bezuiniging werd verkregen
door uiterste beperking van het metsel
werk (waartegenover veel hout. glas en
board werd gebruikthet weglaten van
erfscheidingen enz. De hierdoor verkre
gen directe besparing op de bouwkosten
zou later grotendeels weer verloren
gaan door de hogere kosten van onder
houd. Bovendien is de huurprijs van
deze door de toegepaste bezuinigin
gen minder aantrekkelijke woningen
aanmerkelijk hoger dan die van de nor
male nieuwgebouwde woningwet-wo
ningen. De verenigingsbesturen, die
vooruit zagen, constateerden wel een mo
gelijkheid tot directe verlichting van
de woningnood, maar op de duur grote
financiële risico's door gevaar van leeg
staan van deze duurdere en onaantrek
kelijke woningen, nog afgezien van ae
hoger wordende onderhoudskosten.
Men vroeg zich af, wat toch de reden
mocht zijn voor de bijzondere facilitei
ten welke het Rijk voor deze bouw in
het vooruitzicht stelde; waarom niet het
dan toch blijkbaar nog beschikbare
bouwvolume beschikbaar gesteld voor
de normale, het woningpeil niet aantas
tende. woningbouw? Dat er reden was
voor deze verwondering bleek wel toen
bekend werd. dat de besparing op de
exploitatiekosten volgens het plan-Bou
ma slechts voor 1/3 deel een gevolg was
van rationalisatie en andere bezuinigin
gen op de bouwkosten en voor 2/3 het
gevolg was van rentebesparing door het
aannemen van een rente van 31* pet. in
plaats van 4 pet. en van een rigoureuze
huurverhoging. De in het plan-Bouma
opgenomen arbeiderswoningen zouden
40 pet. en de middenstandswoningen
zelfs 100 pet. meer huur doen dan de
volgens de normale methode gebouwde'
woningen. Men denke hierover niet te
licht.
Nog afgezien van de bedenkelijke
zijde, uit sociaal oogpunt, van dit feit,
ontneemt het de exploiterende gemeen
te of vereniging de kans om bij invoe
ring van algemene huurverhogingen tot
gunstiger exploitatieuitkomsten of re
servevorming te komen. Immers de
huurverhogingen zijn reeds in de hui
dige huurprijzen verdisconteerd. Als de
euvelen van extra-onderhoud en leeg;
staan zich gaan voordoen, zullen de ge
meentebesturen daarvan volledig de
gevolgen ondervinden en dan kan wel
eens blijken dat 't gevolg van het sys
teem-Bouma is, dat de lasten van de
overheid voor de woningbouw gelQk
zijn gebleven, maar op een min of meer
slinkse manier van het Rijk naar de
gemeenten zijn overgeheveld.
Tijdens het begrotingsdebat in de
Eerste Kamer liet minister In 't
Veld zich trouwens al tamelijk
gereserveerd over het plan-Bouma uit.
In het kader van dit systeem was voor
1300 woningen de Rijksgoedkeuring ver
leend, maar de minister legde er de
nadruk op. dat het meer als een proef
bedoeld was en dat deze zaak nog dit
jaar grondig zal worden bezien en over
wogen.
Wij hebben redenen om aan te nemen
dat men op het departement van Finan
ciën meer ingenomen is met de gevol
gen van het lanceren van het plan-Bou
ma, dan op het departement van We
deropbouw en Volkshuisvesting. Naar
onze mening is het allerminst toevallig
dat, sedert het plan-Bouma het licht
zag. het Rijk tot tweemaal toe een ver
laging heeft aangebracht in de normen
volgens welke de bouwkosten worden
berekend voor woningbouw krachtens
de woningwet en voor herbouw van
verwoeste woningen. De woningbouw
verenigingen ondervinden daardoor nog
grotere moeilijkheden bij de aanbeste
ding van de aan redelijke eisen vol
doende bouwplannen. Nog ernstiger zijn
'de gevolgen voor oorlogsslachtoffers die
willen gaan herbouwen. Bij de Rijks
financiering worden normen voor
bouwkosten aangehouden volgens welke
men slechts bij uitzondering tot beste
ding kan geraken. Super-bouwkosten
waren regel en daarin draagt het Rijk
niets bij. Nu de arbeidslonen en mate-
riaalprijzen stijgen, gaat het Rijk de
normen voor de financiering verlagen
en daardoor worden de oorlogsslachtof
fers, die hun verwoeste pand willen
herbouwen, genoopt nog meer uit eigen
beurs bij te passen.
Tenslotte heeft deze hele affaire een
druk gelegd op de bouwnijverheid.
Aannemers worden min of meer geprest
om voor niet te verantwoorden prijzen
te gaan bouwen De zwakke broeders
onder hen die het meest hongerig
zijn naar werk en dus het sterkst aan
de verleiding bloot staan om beneden
de markt te gaan werken zullen daar
van de dupe worden. Al met al ver
wachten wij, dat de episode Bouma
binnen niet te lange tijd een min of
meer roemloos einde tegemoet gaat.
Minister Stikker hoofd der O.E.E.C.
De twee openbare aanklagers van het
staatsgerechtshof te Praag hebben het
Vaticaan gisteren het centrum van een
wijdvertakt spionnagesysteem genoemd
tijdens hun requisitoir tegen 10 geeste
lijken, die terecht staan wegens hoog
verraad, spionnage en tegen dc staat ge
richte activiteit.
Radio Praag maakte bekend, dat de
aanklagers voor alle oeklaagden de
zwaarste straffen geëist hadden. Welke
die straffen kunnen zijn, werd niet be
kend gemaakt.
De Tsjechoslowaakse regering heeft
dr. Gustav Husak gisteren ontheven
van zijn functie als voorzitter van het
Slowaakse bureau voor kerkelijke aan
gelegenheden, zo meldt het 'officiële
nieuwsbureau.
De regering handelde hierbij op ad
vies van het Presidium van het Cen
trale Actiecomité van het Slowaakse
Nationale Front, zo voegt het officiële
perbureau aan zijn mededeling loe.
Naar gisteren door A. P. vernomen
werd. hebben de Westelijke mogend
heden te Berlijn een geallieerde gene
rale staf opgericht, welke in geval van
nood in functie zal komen.
Bijzonderheden van het plan zijn van
daag door de Amerikaanse comman
dant, generaal-majoor Maxwell D. Tay
lor, in een vraaggesprek meegedeeld.
Taylor was van mening, dat de behoef
te aan een dergelijke staf reeds hac. be
staan, en dat de houding van de Oost-
Duitse communisten de oprichting er
van had verhaast. De Berlijnse geallieer
de staf heeft vier afdelingen en zijn
eerste taak is maatregelen te beramen
voor de onderdrukking van een even
tuele putsch door Oost-Europese elemen
ten.
Minister Stikker, politiek leider van de O.E.E.C., is gisteren voor het komen
de jaar benoemd tot hoofd van de O.E.E.C,
Stikker werd gekozen door achttien leden van de O.E.E.C. Ieder lid heeft
het recht van veto, dus was de keuze unaniem. Voor Engeland en Frankrijk
woonden resp. Bevin en Schuman de zitting bij.
4nJe£ werde" gekozen Karl Grubcr, de Oostenrijkse minister
sc™c hii Hc o\ev r K Gerhard Bauer, hoofd van de permanente Zwit-
ifü a k - O.E.E.C. Deze laatste wilde echter nog zijn regering vragen
of hij deze benoeming mag aanvaarden. h
Duitsland* a» daKelÖk,s bestuur gekozen en benoemde tevens West-
orrnn L i6 ZeVen leden" De E E C- is bet eerste internationale
Franz Bluechcr 56 cen Duitse afgevaardigde, de vice-kanselier
In een onderhoud, dat Reuter met'
minister Stikker had. naar aanleiding
van diens nieuwe benoeming, heeft
laatstgenoemde o.m. gezegd, dat hij
hoopte, dat deze concentratie der func
ties van politiek bemiddelaar en voor-
Z1 .f yan de raad van de OEEC de
doeltreffendheid van de werkzaamheden
van OEEC zal verhogen en de procé
dure voor overleg en samenwerking tus-
se!L.. 'i'henstaten zal vereenvoudigen.
Hij verklaarde voorts, dat hij van
mening was, dat de taak van politiek
bemiddelaar alleen op de juiste wijze
kon worden vervuld door een in functie
zijnde minister, die toegang had tot de
vertrouwelijke inlichtingen, zowel van
zgn eigen als van andere regeringen,
alsmede van de uit deskundigen bestaan
de organisaties van de OEEC.
De raad besloot de uit 11 ministers
bestaande raadgevende groep af te
schaffen. In de plaats daarvan zullen
veelvoudige vergaderingen plaats vinden
van het dagelijks bestuur met, de kabi
netsministers. die de landen zullen
vertegenwoordigen in plaats van de
lager geplaatste autoriteiten. De raad
zal in plaats van vier maal zes maal per
jaar bijeen komen. De vergaderingen
zullen regelmatig plaats vinden op de
eerste Vrijdag van iedere tweede maand.
De raad heeft voorts besloten dne
landen te benoemen om te confereren
met een soortgelijke groep van de Raad
van Europa.
Averell Harriman heeft voorgesteld
dat de O.E.E.C. meer voortgang maakt
met: oplossing van het vraagstuk voor
een hoog en stabiel niveau met werk
gelegenheid op internationale basis, ont
wikkeling van nieuwe markten voor
verhoogde productie, het vinden van
nieuwe voorraadbronnen voor Europese
import, ontwikkeling van de overzeese
gebieden, het oplossen van het vraagstuk
der overbevolking door emigratie op
grote schaal naar landen buiten Europa
en het uiteenzetten van het werk van
de organisatie in het belang er van aan
de gemiddelde burger.
Het leven is een voortdurende strijd
I Staken we die, dan verliest het leven
zijn waarde
id I
en
(Van onze redacteur)
De beroemde Italiaanse radiopriestcr
pater Lombardi zal 6 Mei in Nederland
arriveren. Hij komt op uitnodiging van
de Fax Christi Beweging en de Adelber-
tusvereniging in Nederland.
Zaterdagmiddag 6 Mei arriveert hij op
Schiphol en het ligt in de bedoeling,
dat hy Zondagavond daaropvolgend in
Roermond op de Markt zal spreken bij
het slot van de grote internationale be
devaart. die door de Pax Christi Bewe
ging naar die plaats wordt georgani
seerd. Daarna zal pater Lombardi een
tournée door Nederland maken en in
vele plaatsen het woord voeren. Het is
te verwachten, dat hij in het Frans en
Duits de Nederlanders zal toespreken.
Voorts verwacht de Pax Christi Be
weging, dat de door haar georganiseerde
bedevaart tevens zal worden bijgewoond
door de Aartsbisschop van Parijs, mgr
Feltin en door mgr. Théas, bisschop van
Lourdes en mede-oprichter van de Pax
Christi. Over de komst van Kardinaal
Frings. aartsbisschop van Keulen, ver
keert men nog in onzekerheid. De Ne
derlandse bisschoppen hebben het secre
tariaat doen weten, dat zij wegens hun
lichamelijke gesteldheid niet aan deze
bedevaart deel kunnen nemen.
Tot 15 April kunnen deelnemers voor
de Internationale Sterbedevaart naar
Roermond zich nog opgeven aan het se
cretariaat van de Pax Christi. Sterre-
schansweg 79, te Nijmegen
Een Britse „Gloster Meteor"-straal-
jager heeft gisteren een nieuw record
gevestigd door de vlucht van Londen
naar Kopenhagen. Het toestel, bestuurd
door J. Zurkowski, heeft de afstand, die
ongeveer 850 km. bedraagt, afgelegd in
de tijd van 1 uur en 5 minuten, een
gemiddelde snelheid van 784.6 km. per
nnr, f
