STADSNIEUWS (vervolg)
Nieuwe films in Haarlem
DRIE VRIJGEZELLEN IN
OUD KASTEEL
EEN
CHEZ MADAME BENELUX
Engelse maagden bezochten Tiel
1500 jaar geleden
I
jft UPS
AOA
USA
De strijd om „het haas"
Bloemenpracht
in April
„Zij kregen wat zij wilden"
Drielanden-coctail in gezellige omgeving
Wettelijke regeling
kleuter onder wij s
Veiling te IJmuiden
ZATERDAG 15 APRIL 1950
PAGINA 4
Knoppen van „Kobus" staan
op bersten
Amsterdams Toneelgezel
schap voor Geloof en
Wetenschap
EEUWFEEST ST. VINCEN-
TIUSVERENIGING
Samenstelling ere-comité
HAARLEMS BLOEI OP
HOOGSPANNING
Driemaal zoveel aanvragen
als in 1949
H.H. MISSEN OP ZONDAG
H.V.B.-PROGRAMMA
„Verenigde Kath. Dammers"
LUISTER VAN KENNEMERLAND
Gerrit-Frederik, de
achterlijke
Stad met roemruchte historie gaat feestvieren
Rapport - commissie-
Eggermont
NYrNSKI BEGRAVEN
Scheepvaartberichten
CHOCOLADE
is verrukkelijk.'
cent
Alléén AOA
vliegt met dubbeldeks Stratocruisers
van Amsterdam naar de U.S.A.
f specialiseert I
In verband met de uitgebreide actie
van de gemeente tegen de vernielzucht
zullen wij iedere week een artikel wij
den aan het natuurschoon van onze stad
en omgeving. In onze eerste beschou
wing besteden wij vooral aandacht aan
de bloemenpracht in de maand April.
Op talloze plekken in onze stad
bloeiden in deze weken de gele forsy
thia's. Deze plant, die ook bekend is on
der de naam „Chinees klokje", valt op
door de merkwaardige opeenvolging
van bloem-* en bladontwikkeling. In
tegenstelling met andere planten ver
schijnen hier eerst de bloemen en als de
bloemblaadjes zijn afgevallen, komen
de groene bladeren te voorschijn.
De prunus pisardii sierpruimis over
dekt met een weelderig gewaad van
witte bloemen. Deze heester, die ire de
zomer opvalt door zijn bruine bladeren,
groeit soms uit tot een kleine boom.
Weinig bloemenliefhebbers in Haarlem
weten, dat deze plant voorkomt in tuin
wijk Zuid een lusthof waar slechts wei
nig bezoekers komen ronddwalen, ter
wijl deze tuin toch voor ièdereen toe
gankelijk is.
Ook bloeit er deze weken in onze stad
een zusje van de bekende rode aalbes,
de ribes sanguineum. Bij het „Huis te
Zanen", op het Soendaplein, in het
Noordersportpark, op de Parklaan en in
vele andere plantsoenen kan men deze
plant bewonderen, die opvalt door haar
rode bloemen.
De wit bloeiende takjes van de ame-
lanchir canadensis, het Canadees kren-
tenboompje, prijken nu in volle glorie.
Deze plant, die zwarte vruchtjes draagt,
bloeit vooral in de Drentse krenten
tuinen, maar ook in het Noordersport
park kunnen de Haarlemmers krenten
tellen.
De rubus spectabilis bloeit op het
ogenblik met rode bloempjes. Deze
plant, die groeit bij. het „Huis te Zanen"
en in de kwekerij, is waarschijnlijk be
ter bekend onder de naam „Pracht-
braam", die zij ongetwijfeld aan haar
framboosachtig uiterlijk te danken
heeft.
Op het Kennemerplein bloeien de
dubbele „El Toreador"-tulpen in volle
glorie en in het Kenaupark geven de
keizerskronen" acte de présence, als de
eerste voorboden van de grote bloei
periode.
Helaas kunnen we in onze parken geen
magnoliabomen plaatsen, omdat deze
plant te broos is voor niet afgezette
plantsoenen. Alleen in het Prinsenhof en
de kweektuinen groeien hier deze bo
men, die opvallen door de tulpvormige
witte bloemen. De magnoliaboom in het
Prinsenhof heet „Kobus" en volgens de
laatste berichten uit de bloemenwereld
staan de knoppen van „Kobus" op het
punt v[an bersten!
De leden van „Geloof en Wetenschap"
kregen gisteravond in de stadsschouw
burg te Haarlem inderdaad, wat zij wil
den, namelijk een kostelijk blijspel, dat
een vrolijk besluit moest zijn van een
mooi seizoen.
Het Amsterdams Toneelgezelschap
heeft met veel flair voor dit vrolijke
besluit gezorgd, 'want de belevenissen
van de familie Murnagham in het blij
spel van Louis d'Alton „Zij kregen wat
zij wilden", geven alle aanleiding
om zich daarover vrolijk te maken. Dat
het niet bepaald oorspronkelijke ver
haal over een vermeende erfenis, die
het hoofd van alle gezinsleden op hol
brengt, zoveel glans kreeg, was onge
twijfeld alleen te danken aan de charme
en de eenvoud, waarmede Saalborn c.s.
het op de planken brachten. Reeds eerder
schreven wij over dit blijspel en de uit
voering door het A.T. en wij mogen
wellicht volstaan met nogmaals te con
stateren, dat Louis Saalborn als de pater
familias onweerstaanbaar zijn publiek
in een allergenoeglijkste stemming wist
te brengen. Paul Huf schiep een on
vervalste kruidenier, Louis van Gasteren
speelde niet alleen, maar was ook de
heerboer, en Marie Hamel bleek ten
slotte als de moeder nog het meeste
pleizier te hebben in het hele geval.
Carla de Raet, Annie Bout, Cas Baas,
Herman Sternheim, Gerard Heystee, Lo
van Hensbergen en Egbert van Paridon
completeerden het gezelschap met veel
vrolijkheid en élan.
Voor Zondag is ingelast de compe
titiewedstrijd T.H.B. 1Ripperda 1, om
half twaalf op het T.H.B.-terrein te Aer-
denhout.
Vele Italiaanse films van de laatste
tijd hebben een bepaald probleem van
de jeugd tot gegeven. Ook de film „Ver
loren Jeugd", die de misdaad onder de
studerende jeugd in beeld brengt, heeft
bij voorbaat een goede strekking. Het is
een hard, bijna grof verhaal en elk gru-
weleffect wordt zorgvuldig vermeden.
De moorden worden met een koude za
kelijkheid bedreven, alleen de vrouwen
rollen brengen enig zuidelijk sentiment
in deze rolprent. Dit alles maakt de
hoofdpersoon, een verwaande onbehou
wen student, tot een onwaarschijnlijke
figuur, wiens onnatuurlijke onverschil
ligheid op de toeschouwers weinig in
druk vermag te maken. Deze film, die
draait in Frans Hals, draagt evenwel een
duidelijk waarschuwend karakter en ook
de spannende climax bij de arrestatie
pogingen geven aanleiding, om deze film
aan te bevelen voor personen boven de
18 jaar.
In Noord-Italië liggen de rijstvelden,
waar ieder voorjaar opnieuw vrouwen
en meisjes heen trekken om daar in het
water haar zware arbeid te verrichten.
Op en rond deze velden speelt zich de
tragedie af, waarin Sylvane Mangano het
slachtoffer wordt van de man, wiens
liefde voor een vrouw slechts zo lang
duurt als zij hem dienstig kan zijn bij
diefstal en roof. Regisseur De Santis
heeft dit verhaal prachtige vorm gegeven
in de film „Bittere Rijst", die de ko
mende week in Cinema Palace draait
Recht op het doel af gaande heeft de
camera scherp en raak haar werk ge
daan. Dat wij deze overigens mees
terlijke Italiaanse films voorbehouden
voor strikt volwassenen, mogen wij fun
deren op de oplossing van deze tragiek,
die men in een zelfmoord meende te
moeten zoeken. Het zij dan ook gezegd,
dat al te grage speculanten min of meer
bedrogen zullen uitkomen, alle „sugges
tieve" reclame ten spijt.
In het Rembrandt-theater wordt deze
week een reprise gegeven van „Mr. Bel
vedere loopt College". Vlotte, geestige
film, die een leuke avond kan bezorgen
aan degenen, die dit genre film prefe
reren (a. 1.).
De Keizerwals. Bing kweelt zoals
van ouds zijn liedjes, hevig sentimentele
songs soms, maar au fond niet onaardig.
Zij, die van Bing Crosby houden, moeten
niet verzuimen deze technicolor, waarin
Bing bovendien nog jodelt, te gaan zien.
De geschiedenis handelt over de liefdes
geschiedenis van twee hondjes en hun
respectievelijke baas en bazin. Heel
aardig. Er zijn nieuwe en geestige op
namen bij, die een tocht naar het City
theater zeker belonen. (18 j.).
In het Spaame-theater wordt weer een
opwindende avonturenfilm gedraaid, die
de harten soms bijkans stil doet staan
van ademloze spanning. De film vertelt
hoe Rex Bennet, die voor de Ameri
kaanse Spionnagedienst in Berlijn werkt,
in een tomeloze jacht op een geheim
zinnig document de Nazi's met behulp
van zijn vrienden steeds maar dwars
zit bij de uitvoering van hun snode
plannen. De Duitsers willen n.l. Ara
bieren op hun hand krijgen door middel
van dti document. Natuurlijk loopt alles
na de vereiste hachelijke momenten,
goed voor Rex af en kunnen de bioscoop
bezoekers met verlicht hart de zaal ver
laten.
De titel van deze film is: „Geheime
Dienst in Donker Afrika". (14 j.).
Luxor Theater
De cineast George Clouzot heeft de
geschiedenis van Manon Lescaut naar
de moderne wereld overgebracht, waar
Manon en Desgrieux kinderen zijn uit
de laatste maanden van de tweede we
reldoorlog. Desgrieux is een verzets
strijder en Manon een luchthartig
schepseltje, dat hij redt uit de handett
van stadgenoten, die haar willen straf
fen voor haar vriendelijkheden jegens
dS Duitsers. Hij moet haar bewaken in
een platgeschoten kerk, waar het klei
ne canaille haar beste beentje voorzet
om haar bewaker in te palmen. Na een
nieuw bombardement, na verweer en
aanval, wordt hij volslagen verliefd,
evenals zij, doch terwijl zijn liefde eer
lijk is, zoekt Manon, half onwetend,
half bewust slechts de liefde en haar
voordelen. Zo zakt de jongeman af naar
de onderwereld, waar Manon's broer
een hele piet is onder de zwarte-hande-
laars. Het loopt uit op een moord op
die broer, als Desgrieux van hem ver
neemt, dat Manon op het punt staat met
een nieuwe minnaar naar Amerika te
vertrekken. Hij weet haar te achterha
len in de overvolle trein naar Marseille
en na een tragische verzoening sluipen
zij beiden aan boord van een schip, dat
voortvluchtige Joden naar Palestina zal
smokkelen. Daar aangekomen wordt
het hele gezelschap door de Arabieren
uitgemoord, behalve Desgrieux, die zijn
dode geliefde in de woestijn begraaft en
haar toefluistert, dat zij nu eindelijk ge
heel van hem is en hem niet meer
grieven kan.
Het verhaal wordt niet chronologisch
verteld. Het begint met de tocht naar
Palestina. De vestekelingen worden
ontdekt. De jongeman wordt gevangen
genomen. Beiden zullen uitgeleverd
worden, maar aan het eind, als de ka
pitein de hele geschiedenis heeft ge
hoord, die wij dan in beelden te zien
krijgen, laat hij het tweetal ontvluchten.
Clouzot heeft dit werk met meester
hand opgebouwd en vooral de lijdens
weg der Joden is aangrijpend van con
ceptie.
Het geknoei met de liefde door het
meisje wekt echter afkeer en daarom
heeft de K.F.C. de film voor strikt vol
wassenen verklaard.
Voor de viering van het eeuwfeest der
.St. Vincentiusvereniging te Haarlem is een
ere-comité samengesteld, bestaande uit
Z.H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, bisschop van
Haarlem, mr. P. O. F. M. Cremers, burge
meester en ir. P. C. v. d. Heyden, als lid
van de Hoofdraad.
Verder hebben in een comité van aanbe
veling zitting genomen de pastoors der
stad, de katholieke wethouders van Haar
lem en omgeving en vertegenwoordigers
van de standsorganisaties
De directeur van Haarlems Bloei heeft
ons tijdens een persconferentie medege
deeld, dat het aantal aanvragen om inlich
tingen, zowel aan het verkeershuis op het
Stationsplein als in het Stadhuis, driemaal
zo groot is als verleden jaar, zodat men de
drukte bijna niet verwerken kan. Vooral
Belgen en Fransen komen in groten getale.
Het aantal Engelsen is iets meer dan ver
wacht mocht worden.
Zondag arriveert een groep Denen per
K.L.M. Zij zullen, als proef, enige dagen
worden rondgeleid door de Stichting.
Kathedraal St. Bavo (Leidsevaart)
6.30, 7.30. 9 (Hoogmis) en 11 uur.
H. Jozef (Jansstraat): 6.45, 8, 9.15
(Hoogmis) en 11 uur.
H. Antonius v. Padua (Nieuwe Groen
markt): 6.30, 7.30, 8.30 (Hoogmis), 10, 11
en 12 uur.
O. L. Vr. Rozenkrans (Spaarne): 6.15,
7.30, 9 en 10.30 uur (Hoogmis).
H. Joannes de Doper (Amsterdam
straat): 6.30, 7.30, 8.45 (Hoogmis). 10.30
en 11.45 uur.
Allerh. Hart van Jezus (Kleverpark
weg): 6.30, 7.45, 9, 10.30 (Hoogmis) en
12 uur.
H.H. Elisabeth en Barbara (Paul Kru-
gerstraat): 6.30, 7.45, 9 (Hoogmis) en
11 uur.
H. Liduina (Rijksstraatweg): 6.30, 7.30,
8.30, 9.45 (Hoogmis) en 11.30 uur.
O. L. Vrouw van Zeven Smarten en
St. Bavo (Rijksstraatweg): 6.30. 7.30, 8 45
(Hoogmis), 10.15 en 11.30 uur.
Allerh. Drieëenheid (Bloemendaal): 7,
8.30 (Hoogmis). 10.15 en 11.30 uur.
H. Sacrament (Bloemendaal): 7.30 en
10.15 uur (Hoogmis).
O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen
(Overveen): 7, 8, 9 (Hoogmis), 10.30 en
11.30 uur.
H. Antonius van Padua (Aerdenhout):
7.30. 9 (Hoogmis) en 11 uur.
H. Bavo (Heemstede): 7.15, 8.45, 10
(Hoogmis) en 11.30 uur.
O. L. Vr. Hemelvaart (Heemstede): 7.
8.30. 10.15 en 11.30 uur.
H. Agatha (Zandvoort): 7, 8.30 en 10
uur (Hoogmis).
H. Adalbertus (Spaamdam): 7.30 en
10 uur (Hoogmis).
IA: ADO 2—Stormvogels 3, DIO 2—Nw.-
Vennep, Spaarndam—Haarlem 3A; IB*
DEM 2—Spaarnevogels, EDO 4Concordi^,
HFC 3Waterloo; 2A: Bloemend. 3Geel
Wit, SpaarnestadBeverwijk 3. Kinheim 3
Kennemers 4, VSV 4—HFC 4; B: Haar
lem 6Z'Meeuwen 5, VI. Vogels 2Half
weg 2, RCH 6Hillegom 2, Schoten 3v.
Nispen, OG 2—HFC 5; C: Schoten 4—Vel-
sen 3, WE 2Ripperda 2; D: Hillinen 2—
Vogelenzang, SVYHBC 3; 3A: ADO 3—
VSV 5. DEM 3—Waterloo 2, Kinheim 4Be
verwijk 4, Stormvogels 5Velsen 4; BB:
HBC 4Vogelenzang 2, Haarlem 7Hoofd.
Boys 2; 3D: Haarlem 8TYBB 4, IEV 3—
RCH 8; 3E: HBC 5—BSM 2. NAS 2—Haar
lem 9; 3F: DEM 4—Waterloo 3, OG 3—
Spaarndam 2; 4A: Beverwijk 6ADO 5;
4B: BSM 3v. Nispen 2, Hillegom 5DSOV;
4C: Spaarnestad 3SHS; 4D: VVD 3Geel
Wit 3; 4F: Stormvogels 6—DEM 5, SVY 2—
Velsen 5, IEV 4Kennemers 7; 4J: OG 6
WOK 3, Geel Wit 4—VI. Vogels 5, Hoofdd.
Boys 3—HFC 10.
Jeugdafdeling: A: EDO a—Haarlem a,
WE a—TYBB a, DEM a—Schoten a; B:
HFC aHBC a, Beverwijk aKennemers a,
Velsen aDSS a, Z'Meeuwen a-WSV a,
Kinheim aRCH a.
Junioren: A: IEV a—NAS a, Geel Wit a
ADO a, DSS b—TYBB b, DEM b—Vel
sen b; C: HBC cDIOS a, Hoofdd. Boys a
v. Nispen a; F: Geel Wit bDSS c, Vel
sen c—DEM d; I: BSM b—DIOS b, HBC e
Concordia b, v. Nispen bHBC d, v. Nis
pen cVogelenzang b; K: DSS eNAS b,
OG c—TYBB e, DSS fSHS a.
Adspiranten: B: Concordia aBSM a; G:
Velsen b—Geel Wit b. HBC b—TYBB b, Vel
sen cDSS b; J: Velsen eADO c. IEV a
DEM c; L: Concordia dBSM b; N: OG c
—NAS b, DSS c—TYBB e, TYBB d—HBC e;
S: Velsen h—Geel Wit d.
De uitslagen van de partijen voor de
onderlinge competitie luiden:
G. KraakG. Faaij afg.
G. KampR. Kok 20
Th. BandsmaG. Hesselman 02
D. A. RumpA. Andringa afg.
J. LucasA. Zegwaart 11
A. MastelingC. Heesakkers afg.
Th. van HoeselV Andringa 2—0
Th. van WortH. G. Rump afg.
J. van BerkumP. Hollenberg 11
Th. van HoeselA. Zegwaart 11
S. KuilmanP. Jos Groen OFM afg.
Jeugdafdeling
G. VinkK. Kuiken 02
F. KoeleveldB. Moors 02
B. v. d. VeldtP. van Schie 02
J. v. d. Veldt—Th. Kok Jr. 1—1
M. Kok—G. Vink 2—0
De sombere anti-papist Comelis van
Assendëlft liet in 1600 Assumburg na aan
zijn zoon Gerrit, die ambachtsheer werd
van Assendëlft, Heemskerk, Kijfhoek,
Hieronymus Ambacht, Hendrik Ido Am
bacht enzovoort. Ook werd hij beleend
met „die biertolle tot Castricuni". Gerrit
was als zijn vader een eenzaam man, die
men ontweek. Wel liet hij Assumburg
door verbouw, in 1610, aantrekkelijker
maken, maar hij bleef zoals hij was, on
vriendelijk. Hij stierf in 1617, vijftig
jaar oud en ongehuwd. De laatste man
nelijke telg van het roemruchte geslacht
was heengegaan. Men begroef hem in de
oude kerk te Assendelft. Niet in de
familiekapel der Van Assendelft's in de
Sint Jacobskerk te 's-Gravenhage. Een
nieuw geslacht zou Assumburg in bezit
nemen en terugvoeren in katholieke
handen.
Jonkvrouwe Anna van Assendelft,
oudste zuster van heer Gerrit, In 1594
gehuwd met Gerrit van Renesse, heer
Van der Aa, sedert 1610 weduwe, bracht
de heerlijkheden van het geslacht Van
Assendelft over op dat der Renesse's, uit
het Utrechtse. Zij werd in het beheer van
haar goederen bijgestaan door jhr. Aert
van Zuijlen van Nijevelt, die reeds in
1618 in Assumburg „resideerde" en nog
in 1645 en 1652 als kastelein van het slot
wordt genoemd. Anna stierf in 1626 als
laatste telg van het oude geslacht Van
Assendelft. Haar dochter, Agnes. volgde
haar op. Deze geboren in 1597 huwde in
1619 met haar neef, jhr. Nicolaas de Re-
nesse, heer van Vosmaer, en stierf op
11 Augustus 1634 als Calviniste Haar
kinderen werden echter na haar dood
katholiek. Het waren Gerrit-Frederik.
Hendrik en Anna De goederen gmger.
op hen over. terwijl de vader de admini
stratie kreeg, tot zij meerderjarig
waren.
De oudste, Gerrit-Frederik, geboren in
1624, werd in 1635 met de vele en rijke
goederen beieend. Hij kreeg ook de heer
lijkheid der stede Beverwijk met dat
schoutenambt. Bovendien erfde hij de
helft van de hofstede Reijgersbergen, in
1943 op last van de Duitse weermacht
afgebroken.
In feite trad zijn vader, jhr. Nicolaas
van Renesse. als heer van Assumburg
op, want behalve, dat de jongen nog
maar een kind was, moet hij zeer zwak
van gestel zijn geweest en bovendien
niet geheel normaal. Hij at dan ook niet
met de familie aan tafel, maar met de
„oudere domestijeken". Later, toen in
1652 zijn vader was overleden, bleef hij
met zijn broer Hendrik en zijn zuster
Anna op Assumburg wonen. Drie vrij
gezellen, die het er van namen en een
luxe leventje leidden, al zullen Hendrik
en Anna wel volop geprofiteerd hebben
van de rijkdommen van de niet-normale
broer, die moeilijk kon meedoen.
Met de toenmalige heer van Mar
quette, Jhr. Hendrik de Hertaing, leef
de de familie niet op al te beste voet.
Dit blijkt o.m. uit een klein geschil
over 'n onnozele haas. Op een dag in
December 1636 verliet de heer van Mar
quette met zijn zoon het kasteel om
op de sneeuw vogels te schieten. In hun
gezelschap bevonden zich nog de kas
telein en drie knechten. Al spoedig za
gen zij, dat zich „tussen denende
reijgerije van sijn huijs binnen den sin
gel ende gracht die rondom het huijs
loopt twee dienders" bevonden van de
heer van Assendelft. De een had een
haas en een konijn aan een stok en de
ander „twee winden aan de leijts". Bo
vendien volgden zij hét spoor van een
andere haas. Op een vraag van de heer
van Marquette, wat zij daar deden,
antwoordde een hunner „trots ende
spijtich", dat zij hier evengoed moch
ten komen als elders en „datse met hem
niets te doen en hadden". Hierop werd
de Hertaing zo boos, dat hij de onbe
leefdste van de twee „met zijn roer op
de borst" stootte en de ander met het
plat van zijn geweer enige slagen toe
bracht. Bang, dat zij de zaak verkeerd
op Assumburg zouden overbrengen,
ging de Hertaing twee dagen daarna
naar de heer van Assendelft „omme
hem te besoucken ende wellecom te
heeten, alsoo hij eerst in die quartieren
gecomen was", en tevens om hem zijn
verontschuldiging aan te bieden. In As
sumburg gekomen, heeft men hem daar
„een groot half uijre laeten staen",
vooraleer iemand bij hem kwam. Ein
delijk kwam de secretaris van de heer
van Assendelft vragen, wat hij kwam
doen, daar hij toch wel wist „wat hij
met sijns heeren knechts uijt staende
hadt", bovendien lachte hij hem uit.
De Hertaing ging gebelgd heen, liet nog
een brief door zijn broer aan de am-
Of all the countries I've visited,
Luxemburg is the smallest, but it is the
one that charmed me most and where
hospitality has been most simple and
cordial.
(W. Churchill)
Van alle landen, die ik bezocht is
Luxemburg het kleinste, maar het is
het land, dat mÜ het meest charmeer
de en waar de gastvrijheid het vrien
delijkst is geweest.
Bij Madame Benelux is het aangenaam
verpozen. Door de wereld-federalistische
gedachte, die aan de stichting ten grond
slag ligt, is misschien een weinig van
de charme van de drie landen, die zij
in haar gunsten voorstaat, op Madame
zelf afgestraald. Gastvrij is ze in ieder
geval wél en daarom kunnen de woor
den, ooit door Churchill over een der
Benelux-vazallen gezegd, ook op haar
van toepassing zijn.
Wanneer men het interieur zo eens be
kijkt, valt dadelijk de Benelux-sfeer
op. Gezellig, wat stemmige muziek, een
panorama van Luxemburg-ville tegen
de wand, hierboven de tekst van
Churchill overal foto's van de Bene-
lux-landen, vlaggetjes op de tafeltjes,
twee echt Hollandse poppen die vanaf
hun veilige hoge plekje op ons neerzien,
werkelijk de allereerste indruk is niet
ongunstig.
De opening van deze bar „Chez
Madame Benelux" op het Stationsplein
had gistermiddag om vier uur plaats en
werd bijgewoond o.a. door de wethou
ders D. H. Geluk en W. H. P. Schapé,
Monsieur Ker, Consul van Luxemburg
te Haarlem en de leden van het Comité
Benelux afdeling Haarlem. De burge
meester van Haarlem, mr. P. O. F. M.
Cremers, sprak de openingsrede uit. De
directeur-eigenaar van „Chez Madame
Benelux" is een overtuigd voorstander
van de Benelux-gedachte en wil zijn
steen bijdragen tot de verwezenlijking
van het Benelux-ideaal. De regeringen
kunnen nog zulke plechtige afspraken
maken, wanneer de meerderheid van de
20.000.000 inwoners van deze landen
deze gedachten en afspraken niet steunt,
dan wordt er nog niets bereikt.
(Van onze redacteur)
n het prille jaar 453 arri
veerden in de haven van
Tiel enige schepen, die
een groot aantal uit Engeland
afkomstige maagden ver
voerden, die onder aanvoe
ring van de Britse konings
dochter Ursula op weg waren
naar Keulen. Zij brachten in
Tiel de nacht door en ver
trokken de volgende dag
weer welgemoed. Dit hoge
bezoek werd in 453 op een
document vastgelegd en dat
document heeft men in Tiel
gevonden. Daar dit het oud
ste papier is, dat men met
betrekking tot de Tielse his
torie kon vinden, heeft men
besloten om aan te nemen
dat Tiel thans 1500 jaar be
de Franken, die alles weg
haalden wat van hun gading
was. De Noormannen hielden
er in hun tijd nog een beetje
ruwer huis, evenals de Ba
tavieren, die er een schuil
plaats voor de drieste Noor
derlingen zochten. Bisschop
pen en hertogen betwistten
vernield en de. bevolking
werd in bittere armoede
achtergelaten. Een eeuw la
ter, in 1794, trokken de Fran,
sen weer binnen en werden
er eerst na de val van Napo
leon door de. kozakken uit
geslagen, die er op hun beurt
door de schutterij uit werden
gejaagd.
Na die tijd kreeg het goede
Tiel kans zich als stad te
ontwikkelen. In 1882 kreeg
ze treinverbinding met, Nij
vervolgens bet eigendoms- megen en Gorinchem. In-
recht om Tiel tot het in 1196
bij Gelre kwam, na achter
eenvolgens bij Utrecht en
Brabant behoord te hebben
Behoudens enkele wisselin
gen. die van kortere duur
waren, is het tot heden toe
Gelders gebleven.
fn de tweede helft der
veertiende eeuw waren het
Reinald van Heeckeren en
Edward Bronkhorst. die el-
dustrieën werden gebouwd en
de stad kwam tot grote bloei.
In 618 was door de Franki.
Nederland ook. wist Tiel zich
van het oorlogsleed te her
stellen. Met bewonderens
waardige energie heeft de
bevolking het herstel onmid
dellijk na de vrede ter hand
genomen.
De nijvere, doortastende
burgervader F. Canbier van
Nooten heeft eens gezegd,
dat er in de. hele historie van
Tiel nog nooit zoveel autori
teiten in korte tijd een be
zoek aan de stad hebben ge
bracht als thans.
Geen wonder, want in geen
stad in Nederland kunnen
hunne excellenties zo snel de
staat en deze uitzonderlijke kaar het licht in de ogen niet
verjaardag gaat men daarom
dit jaar vieren. Want als een
Engelse prinses in 453 in Tiel
kon aanleggen, mag men ge
rust aannemen, dat deze
plaats ook reeds in 450 be
stond!
De feestelijkheden waarme
de de Tielenaars de vijftiende
eeuwdag van hun stad gaan
herdenken worden groots
opgezet en zullen in Juni
gunden en het beiden op Tiel
gemunt hadden. Aanvanke
lijk won Edward van Reinald
in de slag bij Tiel. Maar Rei
nald, ook niet mis, wist Ed
ward er weer uit te slaan
totdat hij op een gegeven
moment met Hertogin Mech-
teld en de Bisschop van
Utrecht ^an het feesten was
en Edward plotseling oin-
nenrukte door de openstaan
plaats hebben. Hoe de zaak de poorten, die men had ver
precies in zijn werk zal gaan
is nog niet helemaal bekend
maar dat het in Juni in Tiel
zal daveren, is wel zeker.
Tiel, dat tegen een van de
reuzenslingeringen van de
Waal ligt geleund, heeft een
roemruchte historie achter de
rug. In de vijfde eeuw al is
deze stad bij toerbeurt aan
gevallen door de Friezen en
geten te sluiten. De Van
Heeekerens met gevolg wer
den in de kerker opgesloten
en Bronkhorst was heer en
meester over de stad.
In het rampjaar 1672 werd
Tiel een gemakkelijke buit
voor de Fransen, omdat de
bevolking de vestingwerken
schromelijk had verwaar
loosd. De stad werd grondig
sche kéning Dagobert de eer
ste kerk, de St. Walburgkerk,
gesticht. Maar verschillende
oorlogen raasden rond haar
toren, zodat er thans niets
meer van terug te vinden is.
In 1939 werd de St. Maartens
kerk gesticht en die is er
thans nog, hoewel zwaar ge
havend.
Inderdaad, Tiel kan met
recht spreken over een veel
bewogen historie. En al is dit
een gemeenplaats, zelfs ge
meenplaatsen hebben soms
hun waarde.
Na alle strijd en verwoes
ting die Tiel doormaakte,
kwam de. jongste oorlog, die
de stad voor een groot deel
van de aardbodem wegvaag
de.
Het gehele centrum werd
verwoest. Het hart van de
stad werd evenals in Rotter
dam en Nijmegen weggerukt.
Vandaar dat Tiel met <^eze
beide steden op de urgentie-
lijst van het departement van
Wederopbouw werd geplaatst.
Sneller dan welke stad in
uitwerking van hun weder-
opbouwbepalingen zien als in
Tiel. Tientallen nieuwe win
kels verrezen. Vele wonin
gen werden gebouwd en bin.
nenkort zal Tiel weer in al
zijn glorie verrijzen. Dan zal
deze stad een nog grotere
plaats innemen dan voor de
oorlog. Want even buiten de
bebouwde kom is momenteel
de grootste binnensluis van
Europa, het sluitstuk van het
AmsterdamWaalkanaal, in
aanbouw. Tegen het einde
van het volgénde jaar zullen
deze sluis en de daarachter
aangelegde binnenhaven zo
goed als klaar zijn en dan
wordt Tiel de belangrijkste
havenplaats aan de Waal.
Ja, 15 eeuwen hebben Tiel
niet onaangeroerd gelaten.
Weinig steden kregen zoveel
strijd en verwoesting te ver
duren. Maar thans gaat deze
stad dan een geheel nieuwe
toekomst tegemoet. En het
enige waar Tiel thans nog om
vraagt is een grote brug over
de Waal!
Daarom moeten de Nederlanders
proberen in hun Zuiderbuur niet lan
ger de vreemdeling, maar hun vriend
te zien. Wij moeten proberen niet
alleen de kellners en jongens van de
benzinepompen te leren kennen, maar
het vólk en de taal. De dingen, die
ginds gebeuren, moeten ons interesse
ren alsof ze hier gebeuren. Dan zal de
Benelux-gedachte eerst werkelijkheid
worden.
De „Chez Madame Benelux"-bar wil
helpen om door haar gezellige sfeer de
vriendschap tussen de drie landen te
verstevigen. Aldus de burgemeester.
Nadat hij de bar voor geopend had ver
klaard, werden de drie volksliederen ge
speeld en met een driewerf hoera op de
Benelux werd het officiële gedeelte be
sloten.
De commissie Eggermont, ingesteld
door het Centrum voor Staatkundige
Vorn£ig, heeft het eerste gedeelte ge
publiceerd van een rapport over de
wettelijke regeling van het Kleuteron
derwijs.
De commissie acht zulk een wette
lijke regeling volstrekt noodzakelijk,
met name ook de financiering
daarvan, om afdoende verbetering te
bereiken van de deplorabele toestand
waarin dit onderwijs verkeert.
Wat zal deze regeling in grote lij
nen moeten omvatten, aldus vangt het
eerste hoofdstuk aan. De commissie gaat
o.m. nader in op de wijze van financie
ring van het bijzonder kleuteronderwijs
het kleuteronderwijs is grotendeels
bijzonder onderwijs. Denkbaar is een
subsidiëringsstelsel en financiële ge-
lqkstelling.
De algehele financiële gelijkstelling
geeft uitvoering aan het beginsel dat
in de Grondwet is neergelegd. Zij zal
bewerken, dat goed kleuteronderwijs,
dat in een noodzakelijke behoefte voor
ziet, overal waar nodig aanwezig zal
zijn, dat het bijzonder onderwijs kan
voldoen aan de eisen welke gelijkelijk
aan het openbaar en het bijzonder
onderwijs gesteld worden en dat de
overheidsfinanciën, die door alle volks
groepen gelijkelijk opgebracht werden,
ook aan allen gelijkelijk ten goede ko-
men.
Zij mist de nadelen welke aan elk
subsidiëringsstelsel, ook aan het bes
te, verbonden zijn.
Een overgangsregeling, voor het ge
val blijkt dat onmiddellijke verwezen
lijking der noodzakelijk geachte finan
ciële gelijkstelling onmogelijk is, zal
het beginsel der financiële gelijkstel
ling moeten inhouden. Daarnaast zal
zij een aanvaardbaar subsidiërings
stelsel moeten brengen voor een duur,
in de wet vast te leggen.
De commissie is als volgt samenge
steld: voorzitter: P. A. Eggermont te
Roosendaal; secretaresse: Mej. mr. E.
M. F. Spits te Venlo; leden: Mej. H. S.
Rogier te Rotterdam en mr. J. G. M.
Broekman te 's Gravenhage.
Het rapport beslaat 22 bladzijden.
Het bevat enig statistisch materiaal en
sluit met een litteratuuropgave. Het
is bij het secretariaat van het Centrum
voor Staatkundige Vorming, Anna
Paulownastraat 93 te 's Gravenhage,
verkrijgbaar.
In Londen is de beroemde danser
Vaslav Nijinsky ten grave gedragen.
Duizenden bewonderaars verdrongen
zich in de St. Jameskerk en de aangren
zende straten om een laatste groet te
brengen aan de overledene. Na de plech
tige Requiemmis werd het stoffelijk
overschot begraven op het Marylbone
Cemetery.
Nijinsky, die sinds 1919 geestesziek
was, stierf 8 April j.l. aan een nierziekte
in de leeftijd van zestig jaar.
De lijkkist werd gedragen door Serge
Lifar van de Parijse opera, Anton Dolin,
Cyril Beaumont, Michael Somes, Richard
Buckle en Frederick Ashton, allen figu
ren uit de balletwereld.
Het fraaie huis met kapel, dat de heren van Assumburg in Den Haag hadden
laten bouwen. Later werd het, diplomaten-woning legatie-gebouw, gedeeltelijk
afgebroken. Het verhaal zal nog gelegenheid bieden iets over de geschiedenis
van dit huis te vertellen.
bachtsheer bezorgen, maar deze wei
gerde te lezen. „Een hooveerdigen
Geck" noemde de heer van Marquette
die van Assumburg en hij verklaarde,
dat „hij hem niet soude wijeken als hij
hem soude ontmoeten". Hij wendde
zich met een klacht tot de prins van
Oranje, maar ook de heer van Assum
burg deed dit. Deze laatste gaf te ken
nen, dat zijn dienaren een haas hadden
gevangen „dicht bij de reijgereije van
Marquette van omtrent de kerek die
vervolcht hebbende". De Hertaing had
hen „sonder gegeven oorsaeck" gesla
gen. De Prins van Oranje liet de zaak
onderzoeken door de houtvester van
Holland. De uitslag is niet bekend.
Dit voorval had plaats toen Jhr. Ni
colaas nog leefde. Toen deze in 1652 ge
storven was, begonnen de drie vrijge
zellen hun prettige leventje en omdat
Assumburg een oud slot was geworden,
waar de levenslust door zware muren
gedrukt werd, trokken zij er dikwijls
op uit. Hun oom, Jan George de Re
nesse, domheer van Aken, schreef dan
ook aan Anna, dat zij geen „twee me
nage" moesten houden, dat was „in de-
se bedruckte tijd" te duur. Ook drong
de oom er op aan, dat zij bij elkaar
zouden blijven. Ongetwijfeld kwam het
meermalen tot botsing tussen het drie
tal, dat dan uiteen wilde gaan. De def
tige heeroom verzocht dan, dat ze bij
elkaar zouden blijven „te minste tot
dat U. E. broeder getrout sal wesen".
Ook daar was dus sprake van. Maar
van een huwelijk is nooit iets geko
men.
Op 29-jarige leeftijd stierf Gerrit-
Frederik, op 10 Maart 1653. Zijn broer
Hendrik, ook al geen gemakkelijk man,
volgde hem op. Twee van de drie vrij
gezellen bleven achter in het oude kas
teel. Vooral Anna zal ons daarbij in het
volgende artikel interesseren, dat te
vens verklaart, waarom de heer de
Hertaing na het onnozele gebeurde met
een haas zo gauw z n excuus wilde
gaan maken. Op Marquette zat men er
financieel niet zo goed voor.
H. VAN BENTHEM.
AALSDIJK 14 bij K. Sable. ABBEDIJK
14 n. Santos en N. York, ALBIREO 14 n,
Antw., ALBLASSERDIJK 15 te Rotterdam,
ALCINOUS 15 te Aden, ALDABI p. 14 K.
Verd. eil., ALNATI 14 n. Antw. en Rott.,
ALPHERAT 14 bij K. Race. ALWAKI 14
bij Bermuda, AMSTELKERK 14 te Antw.,
AMSTELLAND 14 te Hamburg. ARENDS-
DIJK 14 bij K. Hattaras, ARMILLA 15 te
Singapore, ARNEDIJK p. 14 Miami, AVER-
DIJK 14 te Bremen, BAARN p. 14 Ma-
ganta, BALI 14 te Suez, BANTAM p. 13
Gibraltar, BLDDENDI.TK 15 te Bombay. BO
NAIRE 14 bij Finisterre, BORNEO 14 n.
Djakarta. BOSCHFONTEIN 14 bij K. St.
Vincent BOSKOOP 14 n. La Guaira. CISTU-
LA 15 te Suez, CORILLA 15 p. Thursday-eil„
COTTICA 14 bij S. Miguel. DELFLAND 15
te Hamburg, EDAM 14 bij Landsend, EEM-
LAND 15 te Santos, ENA 1 4te Abadan.
ESSO DEN HAAG 14 n. Rott., ESSO ROT
TERDAM 14 bij Finisterre, ETREMA 14 te
B. Pappan, FRIESLAND 15 te Djakarta,
GADILA 14 bij Gibraltar, GAROET 14 te
Belawan, HEEMSKERK 14 n. Antw. v. Mars.,
HERA 14 bij Madeira, HILVERSUM 15 te
Rott., JAGERSFONTEIN 14 bij Walvisbaai.
JAPARA 14 n. Surabaja, JOOST v. d. VON
DEL 14 bij Bermuda, KELBERGEN 14 bij
Ouessant, LIMBURG 14 te Durban n. B.
Aires, LOMBOK 14 bij Minicoy, MARIE-
KERK 14 v. Antw. n. A'dam, MARPESSA
p. 14 Malta. MODJOKERTO 14 v. Taruna n.
Surabaja. MIJDRECHT 14 bij Recife, NE
DERLAND p. 14 K. Tener., ORANJEFON
TEIN 14 bij K. St. Martin. PERNA 14 te
Singapore, POSEIDON 14 bij San Salva-
dora, PRINS ALEXANDER 14 bij Flores,
PRINS MAURITS 14 bij K. Race, PRINS
WILLEM III 14 v. Tel Aviv n. Bonji, PRINS
WILLEM IV 14 bij Palma eil., RAKI 15 te
Manilla. ROTTI 14 n. Djakarta, RIJN p. 14
Ouessant, SARPEDON 14 te Curagao. SLO-
TERDIJK p. 14 Minicoy, STAD ALKMAAR
13 n. Mombassa, STAD ARNHEM p. 14 K.
Palos, SUNETTA 14 bij Malta, TABIAN 14
bij Flores, TABINTA 14 te Djakarta. TER-
NATE 14 bij Gable eil., TIBIA 14 bij Tri
nidad, VAN 'T HOFF 14 n. Key West,
VEENDAM 14 bij K. Race, VENUS 14 bij
Finisterre. WILLEM BARENDSZ (walvisv.)
14 bij K. Verdi, WATERMAN p. 14 Finister
re, WELTEVREDEN 14 te Semarang. ZEE
LAND 14 n. Bligth v. Aarhuus. ZONNE-
WIJK p. 14 K. Carban.
op de voormalige houtwerf
van de Zaanl. Houthandel,
aan de Kennemerlaan, heek
Oosterduinplein, op Donder
dag 27 April 1950, voorm.
10 uur, t.o.v de te Veisen
gev. notaris
W. BOERLAGE,
waarbij o.a. in veiling wor
den gebracht: 1 HOUTEN
OPSLAGPLAATS met ga
rage, kantoor en stellingen
(breed 26 m„ diep 9.50 m„
hoog 3.40 m.; dak is duims-
hout met gegalv. golfplaten),
2 houtloodsen, houten garage,
houten kantoorgebouw, afda
ken, 90 m schutting .net
inrijpoorten, óng 100 kamer-
en suitedeuren (glas in lood),
partijen balken, delen, latten,
brandhout, scheringpalen en
2000 beton, en basaltme-
tegels. 90 rietplaten (200 btj
100 cm., 3 cm dik) 'en het
geen verder ten verkoop zal
worden aangeboden
Kijkdagen: 25 en 26 April,
van 912 en van 15 uur.
Nad. inl. en notities ten
kantore van gen notaris en
ten kantore van de Zaanl.
Houthandel, Kalverstraat 1,
IJmuiden.
Vlieg nu naar de U.S.A. in Stratocruisers van de A.O.A., 'i werelds
grootste, mooiste en meest luxueuse vliegtuigen, elk met een
dubbel dek en aparte lounge. Geen extfa toeslag, geen extra uit
gaven voor maaltijden en verversingen. Gerieflijke slaapplaatsen
geven U - tegen geringe, bijkomende kosten het comfort van een
nachtrust in eigen huis. Twee vluchten wekelijks van Amsterdam,
dagelijkse dienst van Londen.
Belangrijk voor zakenlieden i AOA-Stratocruisers hebben een
vrachtcapaciteit van 7000 kg. en alléén de A.O.A. biedt U recht
streekse verbindingen naar 77 steden in de Verenigde Staten, Canada
en Mexico.
Inlichtingen bij Uw reisbureau, expediteur of American Overseas
Airlines, Gebouw Hirsch, Leidseplein, Amsterdam, Telefoon 54760.
AMERICAN OVERSEAS AIRLINES AMERICAN AIRLINES
zich in luchtverkeer naar
