BOLLENSTREEK REKENT OP
ZEER GROOT BEZOEK
Rusland verwerpt de Amerikaanse nota
over het vermiste vliegtuig
LOCOMOTIEF
Provinciale
politiek
Ook in de Betuwe veel te genieten
K.L.M. OPENT LUCHTLIJN VAN
NEW YORK NAAR HAMBURG
Verkiezingen in
geheel Berlijn?
Sovjet-Unie herhaalt beschuldigingen
geuit in een vroeger protest
EINDE VAN REGERINGSCRISIS IN
BELGIË ZEER NABIJ
Tot hoofd en hart
Een klaar geluid
Het weer.
Route via het vliegveld Schiphol
Een korte trip naar
Noord-Daitsland
#r,
Goedkeuring van
Westerse Drie
De Stille Man
Geen grondwetswijziging
Toenadering tussen katholieken en liberalen
V.S. sluiten Tsjechisch
consulaat in Chicago
ZATERDAG 22 APRIL 1950
74ste JAARGANG No. 24749
HAND AFGEZAAGD
ALS HET WEER MORGEN MEEWERKT
BADPLAATSEN IN
AFWACHTING
GROTE BRAND IN
BARNEVELD
Zestien varkens en twee
honderd kuikens omgekomen
Verdacht van fraude
IIP
Verblijf van Koning
tijdens interregnum
Doodstraf geëist tegen drie
beklaagden
BUREAUX: SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postairo 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds 21544
Directeur: 3. 3. W. Boerrigter,
Hoofdredacteur: Drs. H. W. M. van Ruik
Wnd. hoofdredacteur: W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per miHimeter-
hoogte. Ingezonden mededelinaen dubbel
tarief. Omroepers 16 cents per-m.m.-hooqte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder oogave van
redenen te weiaeren.
ABONNEMENTSPRI3S 35 cents oer
f 132 per maand, f 4.55 oer kwart
Wanneer men het Provincie-pro
gram der K.V.P., opgesteld met
het oog op de aanstaande ver
kiezingen, nauwkeurig doorleest en
daarbij tracht zowel de bomen als het
bos te blijven zien. zal men achter de
onderscheiden practische punten enige
telkens terugkerende beginselen ont
dekken. De twee meest belangrijke
daarvan ziin het subsidiariteitsbeginsel
en de geliikberechtigdheid der diverse
gezindten. MTH beide begrippen wordt
in iedere politieke redevoering en in el
ke oratio, pro welk domo dan ook. met
zulk een verdachte luidheid, doch tevens
met zulk een onverantwoordelijke zor
geloosheid geschermd, dat men nauwe
lijks geneigd is aan te nemen, dat zij
ook nog enige practische waarde hebben.
Het is deze waarde, die wij willen
illustreren aan de hand van de inzich
ten der K.VP. in de nractische provin
ciale politiek. Laten wii beginnen bil
iets wat onmiddellijk aansnreekt: het
vraagstuk der ooenhare nutsbedrijven
In hoeverre hebben deze reden van be
staan. waar ligt ongeveer de grens, bi'
overschriid'ng waarvan zij hun doel
voorbijschieten? De onenbare. in dit ge
val provinciale, nutsbedrijven hebben
een dienende taak jegens de gemeen
schap. Het criterium voor hun gerecht
vaardigd ziin ligt in de omstandigheid,
dat benaalde artikelen liever niet door
particulieren moeten worden geprodu
ceerd en geleverd, omdat zij daartoe niet
bchoorliik in staat ziin of omdat het ar
tikel van zo'n vitaal belang is voor de
gemeenschap, dat het niet verantwoord
zou ziin de vervaardiging of versprei
ding daarvan aan het particulier initia
tief over te laten. Is die noodzaak niet
aanwezig en gaat de (provinciale! over
heid doen, wat een particulier bedrijf
evengoed zou kunnen verzorgen, dan
verlaat men het subsidiariteitsbeginsel
om daarna ongemerkt of bewust terecht
te komen in het straatje der socialisa
tie, waarin een benauwd leven het lot
Zou zijn van de vrijheidlievende en op
zijn zelfstandigheid Driis stellende Ne
derlander. Een dergelijke gang van za
ken zou ook l-eiden tot oneerlijke con
currentie, omdat een overheidsbedrijf
uiteraard voordelen heeft welke het
particuliere bedrijf en in het bijzon
der de in handel of industrie werkzame
middenstander mist. Men denke alleen
reeds aan de ongelijkheid bij het voeren
van propaganda, de beschikking over
showrooms, kantoren, magazijnen enz.
Wat alleen maar gericht mag zijn op het
dienen der gemeenschap, zou deze juist
schaden.
Het komt ons voor, dat sommige Prov.
Electriciteitsbedrijven niet uitblinken in
het positief en consequent handhaven
van het subsidiariteitsbeginsel, daar de
handeldrijvende middenstand gemakke
lijk zij het onder zekere waarborgen
ten dele zelf zou kunnen doen. wat
nog altijd door deze bedrijven wordt ter
hand genomen.
Een andere subsidiaire taak is voor de
provincies weggelegd bij de zorg voor
de geestelijke en lichamelijke volksge
zondheid. In dat opzicht mogen en moe
ten zij doen wat niet reeds door parti
culiere organisaties wordt verricht. Zij
hebben ten deze een wettelijk voorge
schreven taak op het gebied van de ver
pleging van geesteszieken. Een aanzien
lijk deel van de kosten der verpleging
van on- en minvermogenden wordt door
de provincie gedragen (in de provincie
Noord-Holland bijvoorbeeld geraamd op
ƒ1.684.000 voor 1950). Naast deze uitge
breide zorg voor de geesteszieken steunt
de provincie, onverplicht, maar naar
financiële mogelijkheid, gaarne vèrschil-
lende particuliere organisaties, die zich
de gezondheid der bewoners als doel
stelling hebben gekozen. Vooral de pro
vinciale vereniging tot bestrijding der
tuberculose (die o.a. de zo uiterst nut
tige consultatiebureaux opricht en in
stand houdt) wordt door grote subsi
dies in staat gesteld haar zegenrijk werk
te verrichten. Maar ook de na de tuber
culose meest gevreesde volksziekte, de
kanker, zal in de toekomst grote bedra
gen vorderen om te komen tot een be
studering en bestrijding, die uitzicht
geeft op steeds grotere resultaten.
Bij de zorg voor de gezondheid zal de
provincie echter enerzijds rekening
moeten houden met het feit. dat deze
zorg primair te beschouwen is als een
Rijkstaak, en anderzijds met de om
standigheid, dat het reeds bereikte goed
deels ontstaan is en wordt onderhouden
door het narticulier initiatief. In het bij
zonder zal het zaak zijn zéér waakzaam
te bliiven. dat het prachtige werk van
het Wit-Gele Kruis niet wordt geschaad
door overheidsinstellingen, die onvol
doende rekening houden met de gods
dienstige overtuiging, die op dit gebied,
meer dan elders, zo zwaar weegt.
Wii raken hier het verschil in ge
zindten. waartegenover de provinciale
overheid slechts één standnunt mag in
nemen: dat der gelijkberechtigdheid. De
K.V.P. laat aan haar zienswijze in dit
opzicht geen twijfel bestaan. Zij stelt
de eis der geliikberechtigdheid met na
me ten aanzien van de lectuurvoorzie
ning ten plattelande. waar een nog bijna
onontgonnen arbeidsterrein voor de
provincie schiint weggelegd. Maar nog
belangrijker doorwerking mag van dit
beginsel worden geëist bij de activitei
ten. welke de Prov. Staten aan zich heb
ben getrokken op onderwijsgebied, om
door het geven van subsidies het B L O
het handelsonderwijs en vakonderwijs te
steunen Men denke ook nog aan de taak
van Ged. Staten om, desgevraagd, te
leden oo de riebtige uitvoering der
L.O.-wet en het d=arin neergelegde be
ginsel der financiële gelijkstelling. De
zelfde Ged. Staten hebben ook een be-
langriike stimulerende invloed ten bate
van de vrijwillige doorvoering van het
gelijkheidsbeginsel in die sector van on
derwijs (biiv. het kleuteronderwijs!
waar de geliikstolling nog niet wette
lijk is vastgesteld.
Ziehier dan enige terreinen, waarop
bet zaak is dat twee uitermate belang
rijke beginselen der katholieke poli
tiek. het subsidiariteitsbeginsel en de
geliikberechtigdheid. doorwerking zullen
vinden. Het wordt aan de kiezers op 26"
April a.s in handen gelegd om ervoor
te zorgen, dat het niet zal bliiven bii
vrome wensen, maar dat een zo groot
mogelijke katholieke fractie in de Prov
Staten bij machte zal zijn deze desidera
ta tot verwerkelijking te brengen.
Donderdagmiddag is op het terrein
van het openbaar slachthuis te Den
Haag een ernstig ongeluk gebeurd. De
35-jarige loswerkman H. C. V., die
werkte aan de aanleg van een smal
spoor, struikelde op een gegeven mo
ment bij het vervoeren van een houten
dwarsligger. In zijn val zocht hij steun
bij een in werking zijnde cirkelzaag
m.et het gevolg, dat zijn rechterhand
Werd afgezaagd.
(Van onze speciale verslaggever)
Als De Bilt het goed met ons voor heeft zullen heel wat Nederlanders dit weekend
er op uittrekken naar de bloeiende boomgaarden en de bollen, of, als het even
ken, naar zee. Wie het oor te luisteren legt bij de Verenigingen v. Vreemdelingen
verkeer in den lande, overal waar men een stortvloed van bezoekers mag ver
wachten, hoort zeer optimistische geluiden. De vervoersbedrijven in het bij
zonder houden rekening met grote scharen reizigers. Zo kan men iedere vijf mi
nuten van Haarlem uit per bus van de N.Z.H. naar Lisse en Noordwijk; iedere
tien minuten is er zelfs een rechtstreekse dienst op de bloemententoonstelling de
„Keukenhof." Ook druk bezoek aan de boomgaarden in de Betuwe en de bon
gerd: in Limburg ligt in de lijn der verwachtingen. Zij bloeien reeds voor een
goed deel. De grote badplaatsen Scheveningen en Zandvoort. hopen van de trek
naar de bollenstreek te profiteren.
Wie een uitstapje naar de bollen in
Lisse of Noordwijk op het oog heeft,
kan gebruik maken van de service, die
de N.Z.H. biedt. Meer dan vijf en der
tig bussen zijn dit weekend op het tra
ject HaarlemLeiden ingeschakeld. Van
Lisse uit wordt er op de tentoonstelling
de „Keukenhof" bovendien nog een pen
deldienst onderhouden. Wie naar Zand
voort wil zal merken, dat men ook daar
op hem gerekend heeft. Op het strand
staan al de consumptietenten, die ar
eigenlijk nog niet mogen staap. Men
neemt het met de Wetsbepalingen niet
zo nauw en dat is alleen maar in het
voordeel van Zandvoort. In Schevenin
gen staan de zaken al niet veel anders.
Ook hier houdt men rekening met een
ware natuurpelgrimage. Vooral de bui
tenlanders aldus onze zegsman zul
len de badplaats wel niet links laten
liggen. De hoop is in het bijzonder ge
steld op de Belgen, altijd vaste gasten
tijdens de bollendagen. Iedereen kan op
de boulevards en het strand terecht.
Wanneer men het meer in het midden
van het land zoekt, staat tien tegen één
een bezoek aan dc Betuwe op het pro
gramma. Ook daar valt veel te genieten.
De meeste pruimebotnen vertonen ai
witte bloesem tussen weinig groen. Dc
vroege kersen staan hier en daar met
hun (bloemen)veren te pronken. Heel
veel geopende bloei dat is zo de uit
drukking staat er bij de Meikersen
te wachten. Ook enkele soorten peren
hebben van de zonneschijn der laatste
dagen geprofiteerd. De appelen alleen
laten nogal eens verstek gaan. Die zijn
laatbloeiers. Eind April, begin Mei, zijn
ze pas op hun best.
In Zuid-Limburg zal men eenzelfde
beeld aantreffen. Ook daar geeft de na
tuur niet alles, maar ze is mild genoeg
cm nog heel wat te laten genieten Waar
ook in Nederland, de Betuwe de bollen
streek, de badplaatsen, Limburg! men
kan zijn hart ophalen. En laat dan de
wolkenvelden rnaar overtrekken of
niet!
Verwachting tot Zondagavond:
Overwegend droog weer met enkele
overdrijvende wolkenvelden. Matige
tot vrjj krachtige wind tussen Noord
en Noord-West. Vannacht ongeveer
dezelfde, morgen overdag nog iets
lagere temperatuur.
Zondag: Zon 5.2819.50 Maan:
8.19—1.55.
Maandag: Zon 5.2619.52 Maan:
9.27—2.88.
Vrijdagmiddag om vijf uur brak brand
uit in de boerderij van de heer W. van
Gent aan de Barseweg te Barneveld.
Toen de bewoners het vuur ontdekten
stonden twee hooibergen reeds in lichter
laaie, terwijl het rieten dak van de
boerderij reeds vlam had gevat. De
brandweer, die eerst na 'n kwartier ge
waarschuwd kon worden (in verband
met de afstand), vond in de gehele om
trek geen water. Met behulp van een
tankwagen gevuld met water kon het
blussingswerk worden begonnen. De
boerderij en de twee hooibergen waren
toen reeds geheel verloren.
In totaal gingen in vlammen op de
boerderij met bakhuis, twee hooibergen,
een schuur met zestien varkens en een
schuur met tweehonderd kuikens. Het
grote vee en een deel van de inboedel
konden gered worden. Verzekering dekt
gedeeltelijk de schade.
Gebleken is, dat het ongeveer acht
jarige buurjongetje met lucifers heeft
gespeeld, waardoor vermoedelijk een der
hooibergen in brand geraakte. Het
knaapje bleek na de brand eerst onvind
baar, zodat men vreesde, dat hij omge
komen was. Later werd hij gevonden.
(Van onze verslaggever)
De K.L.M. opent in de laatste tijd weer zoveel nieuwe lijnen, dat het geen
verwondering kan wekken, dat de Constellation „Arnhem", die Vrijdagavond
de verlenging van de K.L.M.-luchtlijn New YorkAmsterdam naar Hamburg
opende, geen enkele officiële belangstelling bij zijn vertrek op Schiphol on
dervond. Wei was het vliegtuig voor driekwart met K.L.M.-officials en hun
gasten gevuld.
Maar op het vliegveld „Fuhlsbuttel" bij Hamburg woei de Oranje-blanje-bleu-
viag (voor zover we weten niet de officiële Nederlandse vlag!) en stond
een groot gezelschap met aan het hoofd burgemeester Max Brauer van Ham
burg en de Nederlandse consul-generaal A. J. Schrikker het vliegtuig op te
wachten.
Burgemeester Brauer van de „Vrije
en Hansestadt Hamburg" herinnerde in
een vriendelijke toespraak de Neder
landse gasten eraan, dat hij nog pas een
zeer vruchtbaar bezoek aan Nederland
heeft gebracht en toen ook contact had
opgenomen met ar. Plesman. „In Ameri
ka," zo zeide hij, „hebben de onderne
mingen allemaal braintrusts, maar bij de
K.L.M. is één man zo'n braintrust." De
burgemeester verheugde zich over het
nieuwe contact met Holland, maar
vooral over het feit, dat door de K.L.M.-
lijn HamburgAmsterdamNew York,
oe rechtstreekse A.C.A.-lijr. Hamburg-
New York en de Swisslijn Hamburg
Zurich New York de stad Hamburg uit
haar boeien is bevrijd en weer meer in
feite een „vrije" stad is geworden.
De heer Schrikker heeft van Ne
derlandse zijde wat vriendelijkheden
teruggezegd en de heer V. H. L.
Dubourq, directeur van de „West-
groep" der K.L.M., voegde daar de
zijne namens de K.L.M. aan toe
waarop de (Duitse) aanwezigen de
Constellation bezichtigden en de Ne
derlandse genodigden de terugreis
aanvaardden. HamburgAmsterdam
is een reisje van ruim een uur vlie
gen en dient vooral als aanvoerlijn
voor de andere K.L.M.-routes.
Het kar. verwondering baren, dat er
blijkbaar nog zóveel Duitsers in staat
zijn om naar Amerika te vliegen, maar
men moet er rekening mee houden, dat
er alleen al in New York een half mil-
lioen Duitsers wonen, er zes Duitse
bioscopen zijn en vier New Yorkse zen
ders dagelijks Duitse uitzendingen geven.
De 86e straat, waaraan de ambtswoning
van burgemeester O'Dwyer ligt, heet in
New York de „Duitse Broadway"!
Het was dan ook geen wonder, dat
burgemeester Brauer tijdens de plech
tigheid op het Hamburgse vliegveld aan
de gezagvoerder J. J. Bak van de K.L.M.-
Constellation een speciale boodschap
voor zqn New Yorkse collega meegaf.
Gezagvoerder Bak beloofde deze brief
keurig af te leveren en voelde zich, naar
hij zeide. ongeveer als een postillon
d'amour tussen beide steden. De inter
nationale verbroedering gaat al wel ver!
Hamburg is een zeer verwoeste stad.
Meer dan de helft der huizen. 70 pCt.
der gebouwen en 90 pCt. van de haven
ligt in puin. Maar, naar Consul-generaal
Schrikker ons vertelde, wordt er in geen
enkele Duitse stad zoveel herbouwd als
in Hamburg en wel voor 7000 personen
per maand. (In Duitsland wordt woon
ruimte toegewezen per persoon inplaats
van per gezin!) De haven is wrakkenvry
en wacht nu nog op zijn achterland, dat
onder Russische controle staat. Het con
tact met dit achterland wordt steeds
beter. De Engelsen zijn de baas in Ham
burg en ze zijn minder streng dan de
Amerikanen. Het Hamburgse vliegveld
maakt een zeer goede indruk, al is het
minder groots dan Schiphol.
Onder grote belangstelling heeft de Nederlandse troepencommandant op Oost-
Java, generaal-majoor J. A. Scheffelaar, te Malang een bataljon federale troepen
K. N. 1. L. overgedragen aan de militaire gouverneur op Oost-Java, kolonel
Sungkono. Het défilé.
De drie Westelijke geallieerde com
mandanten-van Berlijn hebben gisteren
een voorstel van de West-Berlijnse ge
meenteraad om voor de gehele stad ver
kiezingen toe te staan, waardoor het
verdeelde Berlijn onder een enkele
Duitse regering komt, goedgekeurd. De
Westelijke bevelhebbers hebben hnn
Russische collega generaal majoor Ko-
tikov hiervan op de hoogte gesteld.
De communistische pers in Oost-Ber-
lijn heeft er reeds op gewezen, dat het
voorstel door de Russen verworpen zal
worden. De communisten hebben ver
klaard dat vrije verkiezingen onmoge
lijk zijn, tenzij hun zgn. massa-organisa
ties en propagandamachinerie in West
Berlijn de vrije hand krijgen.
Advertentie
Radio Moskoe heeft gisteren het antwoord van de Sovjet-Unie op de krach
tige Amerikaanse nota, over het neerschieten van het Amerikaanse Privateer -
vliegtiïig,—uitgezonden. In dit antwoord, dat de Russische minister van Bui
tenlandse Zaken, Vishinsky, gisteren aan de Amerikaanse ambassadeur te
Moskou, Alan Kirk, overhandigde, wordt de Amerikaanse nota van de hand
gewezen en wordt herhaald, dat volgens geverifieerde gegevens een Ameri
kaans toestel boven Russisch grondgebied het vuur heeft geopend op een
Russisch gevechtsvliegtuig en vervolgens is weggevlogen. Er wordt opnieuw
in de nota gezegd, dat het Amerikaanse toestel een viermotorige B-29 bom
menwerper van het type vliegend fort was. De Amerikaanse nota wordt
een poging genoemd om de verantwoordelijkheid voor het incident te ont
gaan. De Amerikaanse eis tot schadevergoeding wordt „ongegrond" genoemd.
T T an daag begint ons nieuwe ver-
y volgverhaal. Het is een ro
man van de Ierse schrijver
Patrick Purpell, met wie onze le
zers reeds eerder kennis maakten,
en draagt, tot titel „De stille man".
Het opvallend gunstige onthaal, dat
het andere feuilleton van deze au
teur ten deel viel, was voor ons een
aansporing wederom een keuze uit
diens oeuvre te doen.
Over het thans 'aangeboden werk
schreef de criticus H. C. Gardiner
in een publicatie der Amerikaanse
Katholieke Boekenclub: „Dit is wer
kelijk een heerlijk boek. De karak
ters zijn scherp getekend, warm en
levend; het. bezit sentiment zonder
sentimenteel je zijn; de gesprekken
sprankelen van geest en wijsheid;
de handeling onti'olt zich even na
tuurlijk en eenvoudig als het Ierse
leven daf beschreven wordt". En
een ander criticus, Nancy Groberg,
voegt daaraan toe: Purcell schrijft
een roman met gevoel voor humor,
kenmerkend voor het Ierse volk, in
een letterkundige stijl die lyrisch
gevoelig en grondig doordacht is en
die enige gelijkenis vertoont met de
Keltische poëzie".
Wij twijfelen er niet aan of onze
lezers zullen met genoegen de le
zing van dit feuilleton van dag tot
dag vervolgen.
Een van de personeelsleden van de
machinefabriek ..Oosterhout" in de ge
meente van dezelfde naam, wordt ervan
verdacht zich aan ernstige fraude te
hebben schuldig gemaakt. Het is de ver
tegenwoordiger van de machinefabriek
te Brussel, die zijn firma voor een be
drag van rond 15.000 zou hebben be
nadeeld. Hij is voortvluchtig.
De touristen, die een bezoek aan Alkmaar brengen, wacht een teleurstelling.
Wegens algehele restauratie van de toren zijn ruiters met paarden op stal gezet.
Dat er evenwel nog genoeg te bewonderen-blijft, toont dit doorkijkje.
De Sovjet-Unie, zo verklaart de nota,
wist niet, of er een Amerikaans vlieg
tuig was neergestort, maar indien dit zo
was zoals in de Amerikaanse nota
werd verklaard lag de verantwoor
delijkheid bij de V. S., die „een vliegtuig
uitzonden om dc Russische defensies te
fotograferen". In de Amerikaanse nota
was gezegd, dat Russische gevechtsvlieg
tuigen een ongewapend Amerikaans
vliegtuig van het type Privateer had
den neergeschoten.
In de Sovjet-nota wordt verder nog
gezegd, dat het Amerikaanse vliegende
fort de Russische grens op acht April
in het gebied van Libau schond en 21
km. landinwaarts was gevlogen. In de
nota verklaarde de Amerikaanse rege
ring o. a„ dat het enige Amerikaanse
toestel, dat op 8 April in de lucht was,
een Privateer was. Toch werd op 8 Apri!
ten Zuiden van Lepaya een B 29 vlie
gend fort waargenomen boven Russisch
grondgebied. Het droeg, Amerikaanse
kentekenen, aldus verklaart de nota.
Wat betreft de instructies, die aan
Russische vliegeniers gegeven zouden
moeten worden, deze mensen hebben
reeds lang goede instructies en die
behoeven niet veranderd te worden.
Zij luiden, aldus de nota: „In geval
van schending van de grenzen
van de Sovjet-Unie door een
buitenlands toestel én het binnen
dringen boven Russisch grondgebied
moeten de Russische vliegeniers het
toestel dwingen op Sovjet-gebied te
landen .en in geval van tegenstand het
vuur openen."
De Russische regering herhaalt haar
resoluut protest bü de Amerikaanse re
gering tegen de grove schending van
de Russische grens door een Amerikaans
militair vliegtuig, aldus besluit de nota.
Naar aanleiding van de Russische be
wering, dat Sovjet-jagers een Ameri
kaans superfort van het type B 29 heb
ben aangevallen en niet de vernielde Pri
vateer, wordt van de zijde van de Ame
rikaanse luchtmacht nogmaals opge
merkt, dat er op 18 April zich geen B 29
boven de Oostzee bevond.
De Russische afwijzing van de Ame
rikaanse nota over het vliegtuigincident
boven de Oostzee heeft de toom van leden
van het Amerikaanse Congress opge
wekt. De leider van de republikeinse
fractie in het Huis van Afgevaardigden,
John W. McCormack, heeft de mogelijk
heid van een eventueel verbreken van
de diplomatieke betrekkingen geopperd.
McCormack zei, dat het Russische stand
punt beledigend was en voegde hieraan
toe: Het ljjkt me, dat het ogenblik ge
komen is, om ofwel onze ambassadeur
voor een lange periode van overleg te
rug te roepen ofwel onze diplomatieke
betrekkingen met de Sovjet-Unie vol
ledig te verbreken.
Evenals de Amerikaanse Senaat heeft
het Huis van Afgevaardigden met alge-
mene stemmen besloten posthuum on-
derecheidingen toe te kennen aan de tien
inzittenden van de Privateer.
De liberalen zouden evenwei aanvaard
hebben, dat in het accoord, dat schrifte
lijk is opgemaakt, geen beperking betref
fende 's konings frerblyf zou worden
voorzien, doch wel werd bepaald, dat dc
kroonprins de koninklijke prerogatieven
effectief moet uitoefenen en daartoe over
een eigen burgerlijk en militair huis zal
moeten beschikken.
Intussen wordt verwacht, dat van
daag reeds een nieuwe regering ge
vormd zal worden, die ónder leiding
zou staan van kabinetsformateur Van
Zeeland, met Eijskens en Devèze als
ondervoorzitters. De eerste minister
zou tevens de portefeuille van Buiten
landse Zaken' beheren, terwijl de heer
Eijskens waarschijnlijk het ministerie
van Openbare Werken zou overnemen
van de uittredende liberaal Buisseret.
De heer Rey, liberaal minister van We
deropbouw, zou eveneens uit de rege
ring treden en vervangen worden door
zijn partijgenoot Coulonvaux uit Ver-
viers.
Zonder onvoorziene omstandigheden
zou dit kabinet Dinsdag of Woensdag
voor de Kamers verschijnen. De over
eenkomst tussen de partijen dient even
wel eerst nog door de partij-instanties
te worden goedgekeurd. De liberalen
vergaderen vandaag en schijnen geen
bezwaar meer te zullen maken, terwijl
de katholieken Zondag bijeen komen.
Volgens het plan, dat werd uitgewerkt,
zouden er 25 dagen liggen tussen de re
geringsvorming en de tijdelijke machts
overdracht. De koning zou terugkeren
daags nadat het parlement het einde van
de onmogelijkheid om te regeren heeft
afgekondigd en dan gedurende achttien
dagen de troon bezetten. Tijdens deze
periode zouden evenwel alle koningsge
zinde manifestaties achterwege moeten
blijven of anders zouden zij door de so
cialisten met heftige tegenmanifestaties
worden beantwoord.
Wat tenslotte bet grondwettelijk as
pect van de machtsoverdracht betreft,
hieraan heeft men inmiddels, met het
doel grondwetswijziging en nieuwe ver
kiezingen te vermijden, een mouw ge
past. Men zou een interpretatieve wet
stemmen, die dc koning in staat stelt na
de opheffing van de onmogelijkheid om
(Telefonisch van onze Belgische Correspondent)
BRUSSEL, Zaterdagmorgen
ier Vri.)daSmorKen opnieuw enig pessimisme heerste omtrent de moge
lijkheid om tussen de partijen een volledig accoord inzake de uitvoering van
„koning Leopold's boodschap te bereiken, schijnd dc kansen toch vrij gunstig te
staan daar het standpunt van de liberalen, ondanks of misschien juist tenge
volge van onmatige socialistische eisen, meer naar dat van de katholieken is
gaan overhellen. Voor de socialisten schijnt vooral het verblijf van de koning in
Belgie na de tijdelijke machtsoverdracht een steen des aanstoots. Zij durven deze
tZnC^l?iJh0(iTt a e" Ult 7-Ttes' dat de communisten haar zouden uitbui-
van het iand zouLn%groXméream ,"LeOPOldlSt,SChe »»«"»>n*"histiSche P-»ij
te regeren de uitoefening van zijn be
voegdheden tijdelijk te schorsen, welke
uitoefening dan door de Kamers aan de
kroonprins zou worden opgedragen.
Associated Press meldde gisteravond
uit Brussel, dat Koning Leopold besloten
zou hebben zich opnieuw in het buiten
land te vestigen, gedurende de periode,
dat zijn zoon, Prins Boudewijn, zijn pre
rogatieven overgenomen heeft. „Be
trouwbare woordvoerders" hebben dit
aan het persbureau meegedeeld. Koning
Leopold zou dit besluit, dat officieel niet
is bevestigd en evenmin gesteund wordt
door berichten van andere persbureaux,
gisteren genomen hebben na een telefoon
gesprek met Brussel, waarin hem werd
meegedeeld, dat de socialisten bereid
waren een compromis te accepteren, mits
hij gedurende het interregnum buiten
België zou verblijven. Paul van Zeeland
zou Spaak met het besluit van dc koning
op de hoogte hebben gebracht.
De openbare aanklager heeft de dood
straf geëist tegen de drie hoofdbe-
klaagden in het eerste van de vier
spionnageprocessen in Tsjechoslowa-
kije;
De „dood door de Strop" werd geëist
tegen Jaromir Netsjansky, een voor
malige officier van het Tsjechische le
ger. de student Veleslav Wahl en de
voormalige klerk Milos Sprysl. Nets
jansky en Wahl werden als de hoofdfi
guren van het complot beschouwd
Tijdens het requisitoir werd herhaal
delijk melding gemaakt van de voor
naamste Amerikanen die bij het pro
ces betrokken zijn geweest.
Kwets anderen niet met wat u zelf j
pijn doet. J
(Van een bijzondere medewerker)
We kunnen ons voorstellen, dat in
honderden afdelingen van de
Nederlandse Katholieke Arbei
dersbeweging een zucht van verlichting
is opgegaan nu eindelijk de Verbonds
raad een zeer duidelijk standpunt heeft
ingenomen t.a.v. de personeelsverenigin
gen.
Verheugend is dat de aanvaarde re
solutie geen enkele twijfel laat bestaan
over het standpunt van de leiding der
K.A.B,
Het is, wat de Verbondsvoorzitter zei,
noodzakelijk in belangrijke kwesties,
dat men aan degenen, wie men leiding
moet geven, de weg ook zeer duidelijk
wijst. Welnu, met deze resolutie heeft
het Verbondsbestuur een zeer duidelijk
bord geplaatst bij de gevaarlijke zijweg
der neutraliteit: Pas op. Deze weg gaat
in verkeerde richting.
Dat de socialistische, communistische
en neutrale pers in Nederland aan het
huilebalken is geslagen, vooral nu ge
lijktijdig met dit standpunt van de
K.A.B. de zeer duidelijke mening van
het Episcopaat omtrent deze zaak werd
gepubliceerd, wekt geen verwondering.
Men krijgt zo wel eens de neiging om
medelijdend en hoofdschuddend tegen
deze. zichzelf in een bepaalde hoek ge
plaatst hebbende lieden te zeggen: Men
sen, mensen denkt toch eens een beetje
historisch na. Niet de Roomsen waren
het toch die destijds met scheiding be
gonnen. De Katholieken willen niets lie
ver en bidden geen gebed vuriger dan
het: Ut omnes unum 'sint: Dat alien één
mogen zijn. Allen zeggen te streven
naar een eenheid, maar bedoelen slechts
de dictatuur van hun inzicht. In eigen
kring wist de Katholieke Kerk die een
heid te bewaren, de eeuwen door. Wat
wonder dat zij, geleerd door twintig
eeuwen ervaring. bij alle gevaarlijke
zijwegen telkens opnieuw dat waar
schuwingsbord plaatst. Het heeft wei
nig zin overigens met dit soort mensen
te gaan discussiëren. Een niet-Katholiek
begrijpt nu eenmaal slechts traag van
welke ontzagwekkende innerlijke waar
de de herderlijke macht van de Kerk
is. Zoals gewoonlijk is de Waarheid wel
het felst in zijn kwaadaardigheid. al
zullen de woorden, waarin deze vuil-
spuiter thans zijn woede uit, wel zeer
siecht zijn overwogen. Waar het blad
schrijft: „Hier spreekt wel de grote
angst der Roomse geestdrijvers". Wat
die angst betreft zou men goed doen
eens aan de ..Roomse" martelaren in de
Russische concentratiekampen en ge
vangenissen te denken, die nimmer
angst hadden hun beginselen te verde
digen.
Inmiddels had het rapport, waarop
deze resolutie is gebouwd, ook in de
eigen Katholieke kring nogal belangstel
ling. Zo was het Prof. Oldendorff uit
Nijmegen, die aan het slot van een be
schouwing hierover het niet onverdeeld
gunstig achtte „om zware artillerie aan
te voeren, wanneer men op konijnen
jacht gaat". Dit is, zacht gezegd, een
merkwaardige slotzin van een beschou
wing, die opent met te constateren, dat
men onze tijd in sociologisch opzicht
zou kunnen kenmerken ..als een periode
van het zoeken naar een nieuwe socia
le integratie, naar nieuwe gemeenschaps
vormen".
Zou men deze beide zinnen onder
scheidenlijk als conclusie en praemisse
van Prof. Oldendorff's beschouwing wil
len aanmerken dan komt het ons voor,
dat er aan de redenering van Prof. Ol
dendorff iets moet ontbreken. Immers:
a. Ofwel zijn uitgangspunt is juist,
maar dan kan men niet spreken van
een „konijnenjacht". De „nieuwe ge
meenschapsvormen" en ..een nieuwe
sociale integratie" zijn aangelegenheden
van zodanige essentiële waarde dat,
zien we het juist, niet alleen de sociale
vrede in de nabije en verwijderde toe
komst hiervan afhankelijk is maar zelfs
de wereldvrede.
b. Ofwel de „konijnenjacht" is juist,
zodat we hier slechts met een onbelang
rijke kwestie te maken hebben.
De beoordeling, welke van de twee
meningen nu de juiste is. moet dus blij
ken uit Prof. Oldendorff's middenrede
nering. In deze rrriddenredenering nu
neemt Prof. Oldendorff het rapport van
de commissie, ingesteld door de Alg.
Katholieke Werkgeversvereniging, de
Katholieke Arbeidersbeweging, het Lan
delijk Curatorium voor R.K. Scholen
voor Maatschappelijk Werk over de so
ciale werk(st)eïs in de onderneming en
over de personeelsverenigingen als lei
draad.
Zou, kunnen we ons afvragen, Prof.
Oldendorff tot zijn zo gewichtig klin
kend uitgangspunt hebben kunnen ko
men. hadde hij niet in voormeld rapport
ontdekt dat het hier inderdaad niet
gaat op de eerste plaats om die sociale
werkster of om een personeelsvereni
ging, maar om dingen, die veel dieper
liggen?
Prof. Oldendorff erkent, dat het ver
heugend is. dat de aan de orde gestelde
vraagstukken weer eens principieel zijn
gesteld.
Welnu, bij deze principiële stelling-
name heeft ons op pagina 11 vooral ge
troffen deze zin: ..De volwaardige men
selijke persoonlijkheid kan alleen ont
staan en bestaan in een harmonieus ge
meenschapsleven". Ieder woord in deze
zin heeft diepe betekenis en confron-
(Vervolg op pag. 3 zevende kolom)
De Amerikaanse ambassade in Praag
heeft gisteren de Tsjechische regering
ervan verwittigd, dat de Amerikaanse re
gering opdracht gegeven heeft het Tsje
chische consulaat in Chicago met ingang
van 1 Mei te sluiten. Dit is een represail
lemaatregel voor het sluiten van de
Amerikaanse inlichtingendienst in Praag
en de Uitwijzing van de directeut ervan
Joseph C. Kola rek.
